اقدامات حفاظتی درصنعت برق

[spow 44,195]

ايمنی برق عمومی

 

در صنعت برق اگر ايمني رعايت نشود ، خطر برق گرفتگي حتمي است. بنابراين قبل از دست زدن به سيم يا ادوات برقي جهت تعمير و يا هر گونه بازرسي بايستي حتماً جريان برق در مدار قطع بوده و مطمئن باشيد كه جريان برق وجود ندارد و آزمايش وجود يا عدم وجود جريان برق توسط فازمتر صورت ميگيرد.

جريان برق :

جريان برق را با واحد امپر نشان مي‌دهند كه بر دو نوع مي‌باشد:

1. جريان مستقيم(DC) : جريان برق حاصل از ژنراتورها و باطري ها از اين نوع مي‌باشد.

2. جريان متناوب (AC):جريان برق شبكه شهري از اين نوع مي‌باشد.

ولتاژ برق :

اندازه گيري فشار الكتريكي رابا ولت نشان مي‌دهند كه در صنعت به سه دسته زير تقسيم مي شود:

1. ولتاژ بالا كه از 650 ولت به بالا مي‌باشد.

2. ولتاژ متوسط كه بين 250 تا 650 ولت مي‌باشد.

3. ولتاژ پائين كه از 250 ولت كمتر است.

توضيح : ولتاژ پائين از نظر ايمني ولتاژ زير 25 ولت مي‌باشد.

مقاومت الكتريكي :

مقاومت در برابر جريان الكتريسيته را مقاومت الكتريكي گويند و واحد اندازه گيري آن اهم مي‌باشد.جدول زير مقاومت بدن انسان را در مقابل جريان الكتريسيته نشان مي‌دهد.

 

 

سيستم ارت وسايل برقي :

ازآنجائي كه مقاومت سيم در برابر جريان برق از مقاومت بدن انسان كمتر است چنانچه دستگاه برقي ما بوسيله يك سيم به زمين وصل شود ، جريان برق از طريق اين سيم به زمين منتقل خواهد شد.دستگاههاي برقي سيار بوسيله سيمي كه در دو شاخه آن تعبيه شده به پريز مخصوص متصل مي گردد. براي دستگاهها و سازههاي بزرگ بايد تمامي كابلها به يك نقطه به نام چاه ارت EARTH PEAT متصل گردند.

فيوز :

وسيله اي است براي قطع جريان برق ، در حقيقت فيوز شير اطمينان برق است. زمانيكه بار الكتريكي مدار بيش از مقدار مجاز باشد قبل از اينكه اين امر باعث سوختن و يا جرقه الكتريكي در دستگاه بشود ،فيوز مي‌سوزد.

انواع فيوزها :

1. فيوز خط هوايي يا حلقه اي

2. فيوز دو شاخه اي

3. فيوز فشنگي

4. فيوز اتوماتيك

5. فيوز استوانه اي

بايد توجه داشت كه هر يك از اين فيوزها براي جريان خاصي طراحي شده‌اند و استفاده نامناسب از آنها مي تواند موجب آسيب رسيدن به شخص يا دستگاه گردد.

پاره‌اي از اصول اوليه ايمني برق :

1. قبل از شروع تعمير وسايل برقي حتماً مجوز لازم را اخذ نمائيد.

2. قبل از شروع به كار (تعمير) كليد اصلي برق شبكه را قطع نموده و درب جعبه تقسيم را قفل نمائيد.

3. چنانچه امكان قفل كردن جعبه وجود نداشته باشد، با در آوردن فيوز جريان را قطع نمائيد.

4. در صورت امكان برچسب تعميرات نيز زده شود.

5. فقط برقكاران اجازه كار بر روي شبكه يا دستگاه ها را دارند.

6. تمامي دستگاههاي برقي بايد داراي سيم ارت باشند.

7. تمامي كابلهاي معيوب بايد تعويض شوند.

8. از هر كابل فقط يك انشعاب گرفته شود.

9. تمامي دستگاهها بايد دو شاخه داشته باشند.

10. براي تعمير يك وسيله برقي حتماً بايد دو شاخه آنرا در آوريد.

11. در كارهاي برقي هيچگاه شانسي عمل نكنيد.

12. هيچگاه دو شاخه را با كشيدن كابل از پريز جدا نكنيد.

13. هرگز يك سيم برق لخت را لمس نكنيد.

14. در زمان حفاري اگر به كابل برقي برخورد نموديد قبل از هر كاري به مسئولين اطلاع دهيد.

15. توجه داشته باشيد كه كار در زمين هاي مرطوب با وسايل برقي مي تواند منجر به برق گرفتگي شود.

16. فقط دستگاههايي كه ولتاژ آنها كمتر از 25 ولت باشد ، خطر برق گرفتگي در آنها كاهش يافته است.

17. كابلهاي برق كه در مسير عبور و مرور وسائط نقليه هستندرا حتماً بايد از درون يك لوله يا چيزي شبيه آن عبور داد.

18. براي هر دستگاه فيوز مناسب را استفاده نموده و فيوزهاي سوخته را براي استفاده مجدد سيم پيچي نكنيد.

19. هيچگاه كابل دستگاهي كه گير كرده است را با فشار نكشيد بلكه به آرامي آنرا رها كنيد.

20. توجه داشته باشيد كه آتش سوزي ناشي از برق را فقط بايد با گاز يا پودر خاموش نمود ، استفاده از آب خطرناك است.

21. در صورتي كه قبل از شروع تعميرات ، محيط ايمن سازي مي‌شود بايد پس از اتمام عمليات و برقرار كردن مدار ، علائم هشدار دهنده و بطور كلي تجهيزات ايمني‌ سازي محيط برداشته شود .

اقداماتي كه براي نجات شخص برق گرفته مي توان انجام داد عبارتست از :

1- قطع مدار برق

2- رها كردن شخص برق گرفته از مدار

3- تنفس مصنوعي

4- رساندن به پزشك

مرگ در اثر برق گرفتگي معمولاً نتيجه مستقيم دو چيز است :

? بهم ريختن كار منظم قلب

? متوقف شدن دستگاه تنفس

يك تماس جزئي با سيم يا وسايل برقي انسان را به سرعت نابود ميكند و چنانچه مسير برق گرفتگي از سمت چپ بدن يا از سمت سر باشد خطرناك تر است.

مسئله مهم در برق گرفتگي تنفس مصنوعي مي باشد كه بايد در كمتر از 3 دقيقه پس از برق گرفتگي با انجام اين كار جريان تنفس را به حالت عادي بازگردانيم.

مصدوم را به پشت بخوابانيد و بلوز كار يا كت خود را تا كنيد و با قرار دادن آن زير شاته ، بطوري كه سر به عقب كشيده شود ، پهلوي سر مصدوم قرار گيريد و تنفس مصنوعي و ماساژ قلبي انجام دهيد.

 

 

 

-بخش HSE : بخش تدوين كننده دستورالعملها و قوانين HSE در كارخانجات و ناظر براجراي آنها .

واحد HSE : واحد اجراي قوانين و دستورالعملهاي HSE در كارخانه .

منظور از حفاظت افراد دربرابر تماس مستقيم كه در اين مبحث مطرح مي شود ، كليه مقررات و قوانيني مي باشد كه براي حفاظت پرسنل از خطراتي كه در هنگام لمس تجهيزات برقدار ممكن است پيش بيايد .

حداكثر ولتاژ ايمن به ولتاژ اسمي گفته مي شود كه در بين هاديها از 42 ولت و در بين سيمهاي فاز و نول مدارها از 24 ولت تجاوز نكند . در مورد مدارهائي كه زير بار نيستنداين مقادير به ترتيب نبايد از 50 و 29 ولت تجاوز نمايد (موثرترين نتيجه فركانس 60-50 هرتز خواهد بود . )

ولتاژ تماسي ، بخشي از ولتاژ نشتي يا ولتاژ تخليه شده به زمين مي باشد كه ممكن است در معرض تماس افراد قرار گيرد .

اتصال زمين ياسيستم ارت عبارت است از متصل كردن بدنه تجهيزات به نحوي كه اطمينان حاصل شود درصورت هر گونه نقص الكتريكي ، ولتاژ فورا و بدون هيچگونه خطري به زمين تخليه خواهدشد .

2- مسئوليتها :

4-1- مسئوليت نگهداري صحيح و بازرسي قبل از شروع كار در خصوص كابلهاي نرم (انعطاف پذير) وسائل برقي قابل حمل و نقل بعهده كارگر و سركارگر مربوطه است .

4-2- مسئوليت بازو بسته نمودن در تابلوهاي برق و يا هرگونه تعمير و يا تغييري در سيستم تابلوها و يا راه اندازي و برقراري مجدد جريان برق بعهده افراد ذيصلاح مجرب برقكار كه قبلا از واحد برق كارخانه به واحد HSE كارخانه معرفي شده اند مي باشد .

4-3- مسئوليت علامتگذاري و تعيين مشخصات كليه انواع قطع كننده هاي مدارهاي برقي د ركاخانه بعهده رئيس واحد برق كارخانه است .

4-4- مسئوليت بازرسي دوره اي و هرگونه تست و آزمايشي بر روي تجهيزات برقي از قبيل كابلها ، قطع كننده هاي مدار ، فيوزها ، كليدها و ... و در نهايت رد يا قبول نمودن انها بعهده كارشناسان واحد برق و HSE كارخانه است .

5-4- در صورت نياز به اخذ مجوز كار (بند 5-21 ) سرپرست مربوطه ملزم به آگاه نمودن واحد HSE كارخانه و نيز اخذ مجوز لازم باشد .

6-4- جهت صدور مجوز كار ، واحد HSE كارخانه ملزم به بازرسي شرايط كار و افراد از نظر رعايت سلامت و ايمني لازم مي باشد .

3- روش اجرائي :

5-1- دستورالعمل ايمني كار با تاسيسات برقي :

5-1-1- كليه قطعات تاسيسات الكتريكي بايد از نظر ايمني مطابق با استانداردهاي بين المللي باشند .

5-1-2- كليه قطعات الكتريكي بايد در اندازه هاي مناسب و منطبق با كاري باشند كه براي آنها درنظر گرفته شده و بويژه داراي خصوصيات زير باشند :

الف ) تحمل و استقامت مكانيكي كافي در شرايط كار را دارا باشند .

ب) در برابر عواملي چون آب ، گردو غبار ، گرماي الكتريكي و واكنشهاي شيميائي مقاوم بوده و آسيب پذير نباشند .

5-1-3- كليه قسمتهاي تاسيسات الكتريكي بايد طوري ساخته ، نصب و نگهداري شوند كه از هر گونه خطر آتش سوزي و انفجار بدور باشند .

5-1-4- كليه قسمتهاي تاسيسات الكتريكي بايد طوري ساخته ، نصب و نگهداري شوند كه از هر گونه خطر شوك الكتريكي مصون باشند .

5-1-5- تجهيزات ايمني فردي نظير كفشها و دستكشهاي لاستيكي نبايد بعنوان عاملي مناسب براي تامين ايمني در برابر خطر برق گرفتگي محسوب شوند .

5-1-6- كاربرد و ولتاژ كليه ادوات و انشعابات الكتريكي بايد دقيقا مشخص و توسط علائم واضحي نشان داده شود .

5-1-7- مدارها و ادوات الكتريكي يك واحد كه ولتاژهاي مختلفي دارند بايد با مشخصه ها و علامات واضحي مانند رنگهاي مختلف علامتگذاري شوند .

5-1-8- وقتي نتوان كروكي تاسيسات را به وضوح تعيين و مشخص نمود مدارها و ادوات الكتريكي بايد توسط برچسبها يا ديگر روشهاي مقتضي و موثر مشخص و متمايز گردند.

5-1-9- كليه كسانيكه با تجهيزات برقي (الكتريكي) كار مي كنند بايد بطور كامل با خطرات ناشي از الكتريسيته آشنا شده و آموزشهاي لازم را گذرانده باشند .

5-1-10- شبكه خطوط ارتباطي و مخابراتي نبايد از مسير خطوط الكتريكي ولتاژ متوسط يا ولتاژ قوي عبور داده شوند .

5-1-11- براي محافظت تاسيسات الكتريكي در مقابل دريافت ولتاژهاي بالا از ديگر تاسيسات بايد تدابير ايمني كافي بعمل آيد .

5-1-12- در صورت لزوم و براي پيشگيري از خطر رعد و برق بايد تدابير لازم جهت حفاظت از تاسيسات الكتريكي بعمل آورده شود .

5-1-13- آويزان نمودن لباس و يا ديگر وسايل از تابلوها و تجهيزات برقي ممنوع مي باشد .

5-2- حفاظت در برابر تماس مستقيم و غير مستقيم :

5-2-1-در كليه انواع تاسيسات الكتريكي بايد براي حفاظت افراد در برابر تماس مستقيم يا غيرمستقيم با ولتاژهاي بالا تدابير ايمني ويژه اي از قبيل اخذ مجوز كار ، شناسائي خطرات توسط كارشناسان واحد برق و HSE كارخانه و ... بعمل آورده شود .

5-2-2- بايد بنا به نيازهاي خاص شرايط مختلف كاري (نظير محلهاي مرطوب يا خيس ، كاردر داخل لوله ها ، تانكها و ... يك يا چند روش از انواع روشهاي ذكر شده زير اعمال گردد :

i. كشيدن حصار

ii. عايق كاري كامل (عايق دوبله – عايق تقويت شده )

iii. حداكثر ولتاژ ايمن

iv. ايزولاسيون ايمن (مانند ترانسهاي ايزوله شده ايمن )

v. اتصال زمين سيم نول

vi. نول ايزوله شده

vii. اتصال زمين قسمتهاي فاقد برق

viii. رله يا سوئيچي كه در صورت هرگونه نشتي ولتاژ به زمين جريان را قطع كند ( از انواع با حساسيت بالا)

ix. وسائل كنترل عايقها

x. كليدهاي قطع مدار به هنگام اتصال به بدنه يا زمين

xi. اخذ مجوز كار در صورت تشخيص واحد HSE

xii. در صورت امكان استفاده از ولتاژ پائين DC

xiii. استفاده از كابلهاي سالم و بدون عيب

5-2-3 – از هيچگونه سيم يا تجهيزات الكتريكي لخت و بدون روپوش نبايد استفاده شود .

5-3- حصارها و پوششها :

5-3-1- پوششها ، توريهاي حفاظتي و حصارها بايد از مواد غير آتشگير ساخته شده و داراي مقاومت مكانيكي كافي بوده و بطور محكم و مطمئن نصب شوند .

5-3-2- جهت نصب پوشش و حصار بايستي اطمينان حاصل گردد كه برقدار نخواهند شد .

5-3-3- برداشتن و جابجائي حصارهاي اطراف قسمتهاي حامل جريان برق نبايد بدون استفاده از ابزارهاي خاص امكان پذير باشد .

5-4- وسائل قطع كننده جريان :

5-4-1- براي قطع جريان در كليه هاديهاي الكتريكي فعال در مواقع ضروري ، يك وسيله قطع كننده مركزي بايد پيش بيني گردد .

5-4-2- به منظور قطع سريع جريان برق در كليه هاديهاي الكتريكي بايد يك وسيله قطع كننده كه دسترسي فوري به آن امكان پذير باشد د رمدار كليه ادوات الكتريكي تعبيه گردد .

5-4-3- تاسيسات الكتريكي حتي الامكان بايد به يك قطع كننده اتوماتيك جريان مجهز شوند تا در مواقع بروز نقص در تاسيسات جريان را قطع نمايد .

5-5- لامپها :

4-5-1- ارتفاع لامپهاي روشنائي و اتصالات آنها از سطح زمين يا كف حتي الامكان نبايد كمتر از 12 متر باشد.

5-6- تجهيزات ضد اشتعال :

5-6-1- در محلهائي كه داراي مواد يا جو آتشزا بوده يا مستعد آتشزائي و انفجار مي باشند فقط بايد از كليدها ، اتصالات ، روشنائي و تجهيزات الكتريكي ضد توليد جرقه(Intrinsic safe ) مخصوص چنين محلهائي استفاده گردد .

5-7- هشدارها :

5-7-1- براي جلب توجه عمومي بايستي اطلاعيه يا اطلاعيه هائي با مضمون هاي زير در محلهاي مناسب نصب كرد :

a) ورود افراد غير مجاز و متفرقه به محلهاي تاسيسات الكتريكي ممنوع

b) هرگونه تعمير و يا دستكاري تاسيسات الكتريكي توسط افراد غير مجاز ممنوع

c) روشهاي مقابله با آتش سوزي در هنگام بروز حريق

d) روشهاي نجات افراد برق گرفته و كمكهاي اوليه به افرادي كه دچار برق گرفتگي شده اند

e) مشخص نمودن افراد معيني براي مقابله با خطرات الكتريكي احتمالي و اعلام نحوه ارتباط با آنها

f) شماره تلفنهاي اضطراري كارخانه

 

5-8- سيمهاي برق :

5-8-1- كليه سيمهاي برق بايد داراي روپوش عايق بوده و از پيچيده شدن آنها بدوراشياء تيز و برنده اكيدا جلوگيري شود .

5-8-2- سيمهاي نول ، حفاظت كننده و جبران كننده بايد به وضوح از ساير سيمها متمايز شوند .

5-8-3- سيمهاي هوائي بايد داراي نگهدارنده هاي مقاوم بوده و در ارتفاعي قرار داشته باشند كه با افراد و اشيائي كه در زيرجابجا مي شوند برخورد ننمايند .

5-8-4- تيرهاي هدايت كننده سيمهاي برق يا تجهيزات الكتريكي بايد بطور مطمئن به زمين يا هر پايه محكم ديگري متصل شده باشند .

5-8-5- هنگام پائين آوردن سيم ازروي تيرها ، تيرها بايدطوري مهار شوند كه دراثر تكانهاي وارده منحرف نشوند.

5-8-6- سوئيچها ، فيوزها ، سرپيچها و پريزهاي سيم كشي هائي كه در فضاي آزاد انجام شده اند بايد كاملا ايزوله شده و تماس با آنها غير ممكن باشد .

5-8-7- سيم كشي هاي هوائي برق 440 ولت و بيشتر بايد در محلهاي تقاطع با جاده ها و مسيرهاي حمل و نقل داراي ارتفاع كافي از سطح زمين باشند .

5-8-8- سيم كشيهائي كه در ارتفاع كمتر از 5/2 متر (8 فوت) از سطح زمين يا كف كارگاه واقع شده اند بايد حصاركشي شده يا در داخل لوله هائي از جنس فولاد يا هر ماده ديگر كه در برابر ضربه و صدمات ناشي از آن استحكام كافي داشته باشند ، قرار داده شوند .

5-8-9- سيم كشيهاي موقت حتي الامكان نبايد مسير خطوط برق ، تلفن يا آنتن راديو را قطع نمايند .

5-8-10- سيمهائي كه از درون زمين عبور داده ميشوند فقط بايد از جنس سيمهاي محكم و بادوام بوده و بايستي در برابر ضربات ناشي از وسائل نقليه ، تجهيزات مكانيكي ، خاك برداري و غيره محافظت شوند . جهت عمليات خاك برداري د رمناطقي كه سيم برق قبلا درون زمين قرار گرفته شده اخذ مجوز كار الزامي است .

5-8-11- كابلهاي فشار قوي هرگز نبايد با دستهاي لخت لمس شوند و براي گرفتن آنها بايد از دستكش هاي مخصوص عايق برق استفاده گردد .

5-8-12- ريلهائي كه بعنوان نيروي محركه برقي براي حركت جراثقالها و غيره بكار مي روند بايد داراي قابليت قطع جريان برق باشند .

5-8-13- اگر تعدادي از ماشين آلات از يك ريل مشترك تغذيه مي كنند ، هر ماشين بايد بطور مستقل قابليت قطع ارتباط از تمامي فازها را داشته باشد .

5-9- كابلهاي نرم (انعطاف پذير) :

5-9-1- اگر براي اتصال به خطوط اصلي نياز به اتصالات دوشاخه و پريز باشد اين اتصالات بايد :

الف) بطور صحيح جفت شوند

ب) بطور صحيح طراحي شده باشند

5-9-2- كابلهاي نرم وسائل برقي قابل حمل و نقل

الف ) درصورت وجود سيستم اتصال به زمين در شبكه سيم كشي ، كابلهاي انعطاف پذير بايد داراي سيستم ارت باشند .

ب) با استفاده از فنر فولادي ، لوله لاستيكي يا ساير وسائل مناسب بايد از گره خوردن يا تاب برداشتن سيم در ناحيه ورودي سيم به دستگاه جلوگيري شود .

5-9-3- در وسائل دستي و در صورت امكان در وسايل قابل حمل و نقل برقي بايد از كابلهاي انعطاف پذير ساده استفاده شود .

5-9-4- كليه كالهاي نرم بايد بخوبي مراقبت شده و اتصال آنها به يكديگر نبايد بدون استفاده از دو شاخه و پريز انجام شود .

5-9-5- براي بلند كردن ابزارهاي پرتابل (قابل حمل ) از روي زمين نبايد سيم آنها را كشيد .

5-9-6 – كابلهاي نرم را نبايد در روي سطوح چرب يا آغشته به مايعات خورنده قرار داد .

5-10- تجهيزات الكتريكي :

5-10-1- وسائل كنترل كننده نظير كليدها ، فيوزها و قطع كننده هاي مدار نبايد در محلهائي كه مايعات قابل اشتعال و مواد قابل انفجار يا گازهاي قابل اشتعال وجود دارد نصب گردند ، مگر آنكه براي چنين منظورهائي ساخته شده باشند .

5-10-2- موتورها ، تجهيزات توزيع برق و كليدها بايد در برابر چكيدن و پاشيدن آب محافظت شوند .

5-10-3- افراد غير مجاز نبايد دراتاقهائي كه تجهيزات الكتريكي قرار دارند تردد نمايند .

5-11- ترانسفورماتورها :

5-11-1- ترانسفورماتورهاي روغني كه در فضاي آزاد و روي زمين قرار داده مي شوند بايد :

الف ) در محلي عاري از مواد قابل اشتعال نصب شوند .

ب) پائين تر از سطح زمين قرارداده شده و يا دورآنها به نحوي محصور شود كه روغن ريخته شده از آنها در سطح زمين پخش نگردد .

 

5-11-2- ترانسفورماتورهاي نصب شده در روي دكلها بايد حداقل 5/4 متر (15 فوت ) بالاتر از سطح زمين نصب شوند .

5-11-3- ترانسفورماتورهاي نصب شده بر روي دكلها كه كمتر از 5/4 متر (15 فوت) از سطح زمين فاصله دارند بايد بطور مناسبي توسط حصار يا ساير وسائل موثر محصور شوند .

5-12- شبكه اتصالات (صفحه كليدها ) :

5-12-1- شبكه اتصالات حتي المقدور بايد بوسيله فلز ، پلاستيك يا ساير مواد مناسب محصور شود . در صورت استفاده از فلز بايستي آنرا به سيستم ارت وصل نمود .

5-12-2- اگر از شبكه هاي نوع روباز استفاده مي شود :

a) كليه قسمتهاي برقدار بايد بطور مناسب در برابر تماس تصادفي توسط حفاظ يا نصب در ارتفاع محافظت شوند .

b) در اطراف قسمتهاي برقدار بايد فضاي كافي براي كار منظور گردد .

c) شبكه اتصالات ومجموعه ترانسفورماتورها و ساير دستگاهها بايد بطور مناسب محصور شوند .

 

5-12-3- تنها افراد ذيصلاح برقكار مجاز به باز نمودن در تابلوهاي برق مي باشند .

5-13- قطع كننده هاي مدار :

5-13-1- قطع كننده هاي مدار بايد عمل قطع و وصل را بطور كامل و دقيق انجام دهند .

5-13-2- مشخصات اصلي اين قطع كننده ها بايد بطور واضح در روي آنها علامت گذاري شود .

5-13-3- جز در مدارهاي با ولتاژ بسيار پائين ، كليه قطبهاي برقدار بايد بطور مناسب عايق كاري شوند .

5-13-4- قطع كننده هاي مدار نبايد بطور تصادفي توسط نيروي جاذبه يا ضربه مكانيكي با يا بسته شوند .

5-14- فيوزها :

5-14-1- اطلاعات مربوط به ميزان عبور جريان از فيوز ، نوع فيوز از نظر قطع كنندگي سريع يا با تاخير و قدرت قطع كنندگي بايد بر روي فيوزها مشخص شده باشد .

5-14-2- براي جلوگيري از آسيب افراد در هنگام بيرون آوردن يا نصب فيوزها بخصوص عدم تماس آنها با قسمتهاي برقدار مجاور بايد اقدامات حفاظتي موثر بعمل آيد .

5-15- كليدهاي قطع و وصل :

5-15-1- كليه كليدها بايد بطور ايمن محصورشده باشند .

5-15-2- كليدها بايد طوري نصب و اتصال زمين شوند كه هنگام كار خطري ايجاد نكنند .

5-15-3- اگر امكان بسته شدن كليدها توسط نيروي جاذبه وجود داشته باشد در اين صورت بايد به قفلي مجهز شوند كه آنها را بازنگهدارد .

تذكر :درخصوص قطع كننده ها ، فيوزها و كليدهاي قطع و وصل مي بايستي بازرسي دوره اي توسط كارشناسان واحد برق و HSE كارخانه بطور مرتب انجام پذيرد .

5-16- موتورها :

5-16-1- كليد موتورها بايد به كليد قطع و وصل مجهز شوند .

5-16-2- اگر موتوري در بيش از يك محل كليد قطع و وصل داشته باشد ، در اين صورت حتي الامكان بايد يك كليد قطع كننده د رنزديكترين نقطه مجاور موتور نصب گردد .

5-16-3- موتورها بايد طوري نصب شوند كه در حين كار به اندازه كافي خنك شوند .

5-16-4- موتورها بايد به نحوي موثر در برابر جريانهاي اضافي محافظت شوند .

5-17- اتصالات :

5-17-1- نقاط اتصال يا انشعاب هاديها و نيز محل ورود هاديها به داخل دستگاهها بايد :

الف ) بطور مكانيكي محافظت شوند .

ب) به روش صحيح و مقاوم عايق كاري شوند .

5-17-2- اتصال ، انشعاب يا وروديها به داخل دستگاهها بايد با استفاده از جعبه هاي تقسيم ، رابطها ، بوشها ، بستها يا ديگر وسايل اتصال دهنده مشابه انجام شود .

5-17-3- براي اتصال كابلها به يكديگر حتي الامكان بايد از جعبه تقسيم يا اتصال دو شاخه و پريز استفاده نمود.

5-17-4- براي اتصال قسمتهائي از يك سيم به يكديگر يا يك سيم به سيم ديگر و يا به دستگاه بايد ازروشهائي چون پيچ كردن ، گيره زدن ، لحيم كاري ، پرچ كاري ، جوش برنج ، كنگره دادن و يا ديگر روشهاي مشابه استفاده نمود .

5-17-5- جعبه هاي تقسيم و هاديها حتي الامكان بايد در برابر صدمات ناشي از حمل و نقل و عبور و مرور ، افتادن بر روي زمين ، آب و ديگر منابع خطر آفرين محافظت شوند .

5-17-6- هنگام اتصال كابلهاي حفاظت شده به يكديگر ، جعبه تقسيم بايد طوري كابلها را به هم متصل نمايد كه روكش حفاظتي كابلها توسط قيدهاي هدايت كننده مناسبي بهم وصل گردد .

5-18- تجهيزات برقي قابل حمل و نقل (توسط دست يا چرخ) :

5-18-1- بطور معمول ولتاژ برق مصرفي وسائل الكتريكي دستي نسبت به زمين نبايد بيش از 250 ولت باشد .

5-18-2- تجهيزات قابل حمل و نقل (بادست يا چرخ) بايد مجهز به كليد قطع و وصل توكار شوند .

5-18-3- در اتمسفرهاي قابل اشتعال و انفجار نبايد از ابزارهاي برقي قابل حمل و نقل استفاده نمود مگر آنكه سيستم آنها براي استفاده در چنين مكانهائي مناسب باشد .

5-18-4- حباب چراغهاي سيار دستي بايد توسط پوشش مناسب در برابر خطر شكستن و تماس افراد با آن محافظت شود .

5-18-5- سرپيچ لامپهاي سيار بايد داراي مشخصات زير باشند :

الف ) كليه قسمتهائي كه جريان برق از آن عبور مي كند بسته و محصور باشد .

ب) داراي دستگيره عايق برق باشد .

5-19- بازرسي ، تعمير و نگهداري :

5-19-1- براي اطمينان از مناسب بودن وسائل الكتريكي جهت انجام كار مورد نظر ، تمامي آنها بايد قبل ازاستفاده بازرسي شوند .

5-19-2- فردي كه از وسائل الكتريكي استفاده مي كند بايد در آغاز هر شيفت تجهيزات و سيمها خصوصا كابلهاي قابل انعطاف را بصورت ظاهري آزمايش نمايد .

5-19-3- هادي ها و تجهيرات الكتريكي فقط بايد توسط متخصصين برقكار تعمير شوند .

5-19-4- حتيالامكان نبايد هيچگونه عملياتي بر روي تجهيزات و سيمهاي برقدارانجام شود .

5-19-5- قبل از انجام هرگونه عمليات برروي هاديها و تجهيزاتي كه نيازي به برقدار بودن آنها در حين انجام عمليات نيست اقدامات زير به اجرا گذاشته شود :

a) جريان برق قطع گردد .

b) احتياطهاي لازم بعمل آيد تا از برقراري مجدد جريان برق جلوگيري شود .

c) هادي ها و تجهيزات از نظر بدون برق بودن آزمايش شوند .

d) تجهيزات و هادي ها را اتصال به زمين كرده و بصورت اتصال كوتاه درآورد .

e) براي جلوگيري از برخورد تصادفي ، قسمتهاي برقدار مجاور بطور مناسب محافظت شوند .

5-19-6- بعد از اتمام كار برروي هادي ها و تجهيزات ، برقراري مجدد جريان برق فقط بايد با دستور فردي ذيصلاح انجام شود .

5-19-7- برقكاران بايد مجهز به ابزار مناسب و كافي و وسائل حفاظت فردي نظير دستكش و زير پائي لاستيكي شده و ولتاژ مورد نياز براي كارشان بطور صحيح تامين گردد .

5-19-8- كليه هادي ها و تجهيزات را بايد برقدارفرض نمود مگر آنكه خلاف آن به اثبات برسد .

5-19-9- هرگونه تعمير بر روي تجهيزات و وسائل برقي بايستي با نظارت و اجراي افراد مجرب برقكار انجام گيرد.

5-20- كار در مجاورت تاسيسات الكتريكي :

5-20-1- قبل از شروع كا ردرمجاورت هاديها يا تاسيسات الكتريكي ، كارفرما بايد ولتاژ عبوري را تعيين نمايد تا افراد و تجهيزات در فاصله اي ايمن از هاديها يا تاسيسات قرار گرفته و كار كنند .

5-20-2- هيچگونه عملياتي نبايد در محدوده خطرناك هاديها و تاسيسات برقي انجام شود مگر آنكه برق آنها قطع شده باشد .

5-20-3- قبل از شروع كارمسئولين برق بايد تائيد نمايند كه برق هادي ها و تاسيسات قطع شده است .

5-20-4- قبل ازبرقراري مجدد جريان برق سرپرست كاربايد مطمئن شود كه كليه كارگران محل كار را ترك نموده اند.

5-20-5- اگر قطع جريان برق در هاديها و تاسيسات مجاور عمليات امكان پذير نباشد در اين صورت بايد براي جلوگيري از خطر ، تدابير لازم اتخاد و به كارگران دستورالعملهاي خاص داده شود .

5-20-6- اگر در مجاورت هاديها و تاسيساتي كه امكان قطع برق انها وجود ندارد از تجهيزات متحرك استفاده مي شود، حركت اين تجهيزات بايد طوري كنترل شود كه فاصله ايمن از هاديها و تاسيسات حفظ گردد .

5-21- مجوز كار :

5-21-1- در صورت نياز به عمليات خاك برداري د رمناطقي كه قبلا سيم برق درون زمين دفن گرديده ، اخذ مجوز كار (حفاري و خاك برداري) از واحد HSE الزامي مي باشد .

5-21-2- در صورت نياز به انجام كار بر روي سيستمهاي برقدار (امكان قطع برق نباشد ) اخذ مجوز كار از واحد HSE الزامي مي باشد.

5-21-3- جهت انجام عمليات تنش زدائي (POST WELDING HEAT TREATMENT ) با ولتاژ بالا ، اخذ مجوز كار از واحد HSE الزامي مي باشد

[am in 25,041]

حفاظت سيستم های الکتريکی از اهميت بسيار زيادی برخوردار است و امروزه کمپانی های متعددی در حال طراحی و ساخت رله های حفاظتی می باشند . برخی از کمپانی های معتبر که در اين زمينه مشغول به فعاليت می باشند را معرفی می کنيم .

Siemens

Alstom

ABB

GE Power

Schneider

CEE

Reyroll

 

به طور کلی رله های حفاظتی بايد دارای مشخصات زير باشند :

سرعت عملکرد : اين پارامتر در رله های حفاظتی بسيار حائز اهميت است چون رله های حفاظتی هنگام خطا موظفند با سرعت هرچه تمامتر بخش های معيوب را از قسمت های سالم جدا نمايند .

حساسيت : اين پارامتر به حداقل جريانی که سبب قطع رله می گردد بر ميگردد .

تشخيص و انتخاب در شرايط خطا : اين پارامتر نيز بسيار مهم است زيرا در شبکه هايی که دارای چند باس بار و رله حفاظتی هستند هنگام وقوع خطا می بايد قسمت معيوب به درستی تشخيص داده شده و از شبکه جدا گردد و قسمتهای سالم به کار خود ادامه دهد.

پايداری : اين پارامتر به اين باز ميگردد که يک رله حفاظتی به تمامی خطاهايی که در محدوده حفاظتی خود به درستی عکس العمل نشان دهد و در مقابل خطاهای خطاهای اين محدوده عکس العملی نشان ندهد .

[am in 25,041]

دسته بندی رله های حفاظتی بر اساس پارامترهای اندازه گيری :

الف) رله های جريانی : اين رله ها بر اساس ميزان جريان ورودی به رله عمل می کند . حال اين جريان می تواند جريان فازها – جريان سيم نول – مجموع جبری جريانهای فازها است (رله های جريان زياد – رله های ارت فالت و .... ) و حريان ورودی رله می تواند تفاضل دو يا چند جريان باشد ( رله های ديفرانسيل و رستريکت ارت فالت )

ب) رله های ولتاژی : اين رله ها بر اساس ولتاژ ورودی به رله عمل ميکند اين ولتاژ می تواند ولتاژ فازها باشد (رله های اضافه يا کمبود ولتاژ و ....) و يا ميتواند مجموع جبری چند ولتاژ باشد ( رله تغيير مکان نقطه تلاقی بردارهای سه فاز)

ج) رله های فرکانسی : اين رله ها بر اساس فرکانس ولتاژ ورودی عمل ميکند ( رله های افزايش و کمبود فرکانس)

د) رله های توانی : اين رله ها بر اساس توان عمل می کنند به عنوان مثال رله هايی که جهت توان را اندازه گيری می کنند يا رله هايی که توان اکتيو و راکتيو را اندازه گيری می کنند .

ه) رله های جهتی : اين رله ها از جنس رله های توانی هستند که بر اساس زاويه بين بردارهای ولتاژ و جريان عمل ميکنند مانند رله های اضافه جريان جهتی که در خطوط چند سوتغذيه رينگ و پارالل بکار می روند و يا رله های جهت توان که جهت پرهيز از موتوری شدن ژنراتور هنگام قطع کوپلينگ آن بکار ميرود .

و) رله های امپدانسی : مانند رله های ديستانس که در خطوط انتقال کاربرد فراوانی دارند .

ز) رله های وابسته به کميت های فيزيکی : مانند حرارت – فشار – سطح مايعات و .... مانند رله بوخ هلتس ترانسفورمرها

ح) رله های خاص : رله هايی هستند که برای منظورهای خاص به کار ميروند مثلا رله تشخيص خطای بريکر – رله مونيتورينگ مدار تريپ بريکر – رله لاک اوت و .....

[yara 39]

رله چیست؟؟

حفاظت تجهیزات و دستگاه های سیستم قدرت در مقابل عیوب و اتصالیها ، به وسیله كلید قدرت انجام می گیرد قبل از اینكه كلید قدرت بتواند باز شود ، سیم پیچی عمل كنندة آن باید تغذیه شود این تغذیه به وسیله رله های حفاظتی انجام می پذیرد . رله به دستگاهی گفته می شود كه در اثر تغییر كمیت الكتریكی مانند ولت و جریان و یا كمیت فیزیكی مثل درجه حرارت و حركت روغن ( در رله بوخهولس ) تحریك شده و باعث به كار افتادن دستگاههای دیگر و نهایتاً قطع مدار به وسیله كلید قدرت ( در سیستم تولید و انتقال و توزیع ) یا دژنكتور می گردد .

بنابراین به وسیله رله :

· محل وقوع عیب از شبكه جدا سازی شده باعث می شود كه سایر قسمتهای سالم شبكه همچنان به كار خود

ادامه دهند و پایداری و ثبات شبكه به همان حالت قبلی محفوظ بماند .

· تجهیزات و دستگاهها در مقابل عیوب و اتصالی ها محافظت شده و میزان خسارات وارده به آنها محدود گردد .

سبب به وجود آمدن اتصالی ها و تأثیرات آن

به دو علت زیر اتصالی ها می توانند به وجود آیند :

الف – تأثیرات داخلی

تأثیرات داخلی كه باعث خراب شدن و از بین رفتن دستگاهها یا خطوط انتقال و توزیع می شود عبارتند از :

فاسد شدن قسمتهای عایق در یك مولد ، ترانسفورماتور ، خط ، كابل و غیره . این ضایعات و امكانات مكن است مربوط به عمر عایق ، عدم تنظیم صحیح ، عدم ساخت صحیح و یا عدم نصب صحیح عایق باشد .

ب – تأثیرات خارجی

تأثیرات خارجی شامل تأثیرات زیادی است از آن جمله رعد و برق ، اضافه بار كه باعث به وجود آمدن حرارت شود ، برف و باران ، باد و طوفان ، شاخة درختها ، حیوانات و پرندگان ، سقوط اشیاء اشتباه در عملیات و خسارتهایی كه یه وسیله مردم وارد می شود و غیره . وقتی كه یك اتصالی در مداری رخ دهد ، جریان افزایش یافته و ولتاژ ( اختلاف پتانسیل ) نقصان پیدا می كند افزایش جریان حرارت زیادی را به وجود آورده كه ممكن است منجر به آتش سوزی یا انفجار شود . اگر اتصالی به صورت جرقه باشد ممكن است خسارت زیادی به بار آورد . برای مثال اگر جرقه ای بر روی خط انتقال نیرو به وجود آمده و سریعاً بر طرف نشود خط را سوزانده و باعث پاره شدن آن خواهد شد و نتیجه سبب قطع برق برای مدت طولانی خواهد شد . نقصان ولتاژ كه در اثر یك اتصالی به وجود آید می آید برای دستگاههای الكتریكی بسیار زیان آور است و اگر این ولتاژ ضعیف برای چند ثانیه ایی ادامه داشته باشد ، موتورهای مشتركین از كار باز ایستاده ، دوران مولدهای برق نامنظم و نا مرتب خواهد شد پس در صورت وقوع جریان شدید و ولتاژ ضعیف به سبب اتصالی در مدار می بایست به فوریت اتصالی كشف و برطرف گردد و جریان ولتاژ به حالت عادی باز گردانده شود.

[سمندون 19,437]

توصیه های ایمنی برای مقابله با برق گرفتگی

1. در تعمیرات لوازم برقی از افراد مجاز استفاده نمایید

2. پریزهای برق را با در پوش ایمنی محافظت نمایید تا بچه ها آسیب نبینند

3. با دست مرطوب و خیس به اجزاء برق مثل پریز  كلید دست نزنید

4. در موقع آتش سوزی لوازم الكتریكی مثل كامپیوتر سعی شود یك كپسول 2 كیلو گرمی دی اكسید كربن در منزل باشد و همیشه بخاطر داشته باشید در اطفاء حریق لوازم برقی اول قطع و سپس اقدام به اطفاء حریق شود ومناسب ترین وسیله كپسول گاز منواكسید كربن می باشد

5. همیشه از لوازم برقی خانه در زمان های مختص بازدید و وضعیت روكش سیم ها دو شاخه را بازدید و رفع نقص نمایید

6. در موقع استفاده تجهیزات سیار سیم های سخت و ارتباط های سیم را بطور زیاد مراقبت نمایید از دو شاخه و رابط های نو و مادگیر برای افزایش طول استفاده نمایید در ضمن خطر زدگی سیم و ضربات مكانیكی را نیز در نظر داشته باشید

7. در موقع خارج كردن سیم وسیله برقی همیشه دو شاخه مربوطه را از پریز جدا كنید و هیچ وقت سیم را نكشید چون خطر جدا شدن اتصال و خطرات بعدی وجود دارد

8. وسایلی مثل تلویزیون بدلیل خطر و وسایلی كه با آب ارتباط دارند مثل سماور برقی كولر ماشین لباسشویی

9. در شوفاژ خانه به دلیل سیم كشی های غیر اصولی كه امكان دارد در كف زمین احداث شده باشد و بدلیل وضعیت مرطوب و لوله آب همیشه در تعمیرات خطر برق گرفتگی برای افراد وجود دارد مراقبت کامل نمایید

10. از سه شاخه برای دستگاههای پر مصرف استفاده نكنید خطر گرم شدن محل اتصال و مسایل آتش سوزی وجد دارد

11. در مواقعی كه احتمال انتشار گاز در آشپزخانه است از قطع و وصل كلید خودداری نمایید

12. ابزاری مثل دریل خطرات متعددی دارد مثل وضعیت چرخشی در صورت درگیرشدن با شال گردن یا امثالهم و حتی موی سر و حادثه جدی ایجاد نمایید در ضمن خطر دیگر مته كردن است كه امكان دارد در مسیر سیم برق باشد مشكل بعدی شكسته شدن نوك مته است كه بر اثر عدم مهارت و استفاده صحیح از مته بخصوص شكسته می شود

13. در موقع تعویض لامپ سوخته بعلت استفاده از نردبان یا صندلی نا مناسب و احتمال وجود برق همیشه خطر سقوط وجود دارد این مسئله را جدی بگیرید

14. در مواقع آتش سوزی توجه نمایید آسانسور وسیله مناسبی جهت جابجایی نیست

15. در موقع استفاده از وسائل الكتریكی گرما ساز بخاری همیشه خطر داغ شدن دو شاخه وسایل مجاور بخاری را در نظر داشته باشید

16. داشتن ترمینال جعبه تقسیم لوازم مجهز به چندین كلید مینیاتور مناسب در محل آشپزخانه كار مناسبی است كه در صورت اتصال فورا قطع شده امكان تغییرات لوازم برقی در حالت برق را مهیا می سازد

 

ایمنی در مورد تعمییرات و احداث بنای ساختمان

1- در موقع حفاری و گود برداری بخصوص در قسمتهای پیاده رو مراقبت نمایید كه كابلهای زیر زمینی آسیب نبینند

2-جهت كارهای ساختمانی كه احتیاج به برق دارد مراقبت نمایید عوامل ساختمانی به تجهیزات برق استفاده غیر مجاز و دستكاری نكنند چون در هر صورت شما به عنوان كارفرما در مقابل افراد و اداره مسئول هستید

3- مسئله حریم سیمهای برق را جدی بگیرید چون حوادث منجر به فوت و قطع عضو بسیاری بر اثر این بی توجهی اتفاق افتاده است قبل از زدن داربست و مواردی كه ایجاد خطر دارد حتما با اداره برق منطقه هماهنگ باشید

4- در عملیات ساختمانی مراقبت نمایید كه اشیاء فلزی از طبقات به سیم های برق برخورد نكند همچنین اشیاو فلزی از بالا و پایین پرتاب نكنیددر حریم سیم های برق

5- در زیر خطوط فشار قوی اقدام به احداث بنا نكنید خطر سرطان بچه ها را تهدید خواهد كرد

 

ایمنی در مورد لوازم اندازه گیری (كنتور)

1- محل كنتور از آسیب های مكانیكی و رطوبت حفظ شود

2- فیوزهای كنتور نباید دستكاری و اگر نوع فیوز فشنگی است در موقع قطع از سیم با قطر بیشتر یا لوازم دیگری استفاده شود

3- دقت نمایید وقتی فیوز پای كنتور را قطع می كنید آیا با فازمتر در پریز آزمایش می شود فاز متر روشن نمی شود

4- هرگونه دستكاری كنتور و باز كردن پلمپ كنتور تخلف محسوب می شود

5- محل نصب كنتور برق و كنتور گاز بایستی از یكدیگر فاصله مناسب داشته باشند

6- اگر در پایه فیوز بر اثر حرارت داغ و ایجاد جرقه نمود فورا با احتیاط فیوز را باز كرده و به اداره حوادث منطقه جهت اصلاح اطلاع دهید در این گونه مواقع معمولا فیوز برداشته و موقتا برق یكسره شده و بایستی در وقت اداری به منطقه مراجعه تا بطور اساسی مشكل اصلاح شود

7- جهت كارهای جوشكاری به دلیل ایجاد نوسان ولتاژ برق از كنتور برق استفاده ننمایید

8- در مواقع ساخت و ساز كه احتیاج به تغییر محل كنتور می باشد قبل از اقدام به تخریب منطقه برق مراجعه و درخواست جابجائی انشعاب بدهید

9- با دست مرطوب و خیس به فیوز پای كنتور دست نزنید

10- در موقع نظافت در پاركینگ مراقبت نمایید تا آب به تجهیزات برقی و كنتور پاشیده نشود

11- اگر ولتاژ برق شدیدا كم شدفورا پریز لوازم برقی را خارج و به منطقه برق خود اطلاع دهید

12- اگر در قطع برق اقدام به گرفتن برق اضطراری از موتور های بنزینی یا گازوییلی می كنید، شدیدا مراقبت نماییدتا برق اضطراری به شبكه وارد نشود تمامی تمهیدات لازم را در نظر بگیرید

13- بعد از قطع برق و وصل مجدد اگر پریزهای برق را خارج كرده اید كلید های آن قطع و به تدریج وارد مدار نمایید

14- در صورتیكه بر اثر نقصی در برق به وسایل الكتریكی شما آسیبی برسد، مراتب را كتبا و شفاهی به منطقه برق اطلاع دهید خاطر نشان گردد تعمیرات باری توسط مراكز مجاز و كاملا فاكتورها دقیق و در صورت امكان علت عیب ذكر شود البته كارشناسان اداره برق موضوع را بررسی و در صورت محق بودن مشترك طبق مقررات انجام می شود

15- در مواقع طوفان و رعد و برق بهتر است لوازم برقی حساس مثل تلویزیون یخچال، كامپیوتر را خاموش و از پریز جدا نمایید

16- فیوز پای كنتور را نباید افزایش آمپر داد

17- نمراتور كنتور را مراقبت نمایید كه بی حركت نباشد و مراتب را در این صورت به برق منطقه خود اطلاع دهید

حریم شبکه 20 كیلو ولت و فشار ضعیف

حریم الکتریکی سیم های برق فشار ضعیف از ساختمان و اسکلتها 30/1 متر است و در جاییکه فاصله کافی نیست در مورد فشار ضعیف از سیم روپوش دار استفاده می شود

حریم الکتریکی سیم های برق 20 كیلو ولت از ساختمان و اسکلتها 3 متر است که در داخل شهر ها با 30درصد تخفیف حداقل 10/2متر می باشد

[سمندون 19,437]

ایمنی در برابر برق،توصیه های ایمنی

- از دست زدن به بدنه فلزی تاسیسات برقی نظیر تابلوهای برق، پایه های فلزی، تسمه های متصل به بدنه پایه ها وسیمهای مهار، جدا خودداری نمائید.

- صعود از پایه های برق خطر سقوط و همچنین برق گرفتگی دارد. به هیچ عنوان مبادرت به صعود از پایه های برق ننمائید.

- از پرتاب اشیاء فلزی روی سیمهای شبكه توسط كودكان جلوگیری نمائید.

- در صورتیكه درب تابلوهای برق به هر دلیل باز باشد مراتب را به اداره برق اطلاع دهید و از دست زدن به تجهیزات داخل تابلوهای برق اكیدا خودداری فرمائید.

- در صورتیكه سیمهای شبكه برق بدلیل پارگی روی زمین افتاده باشد، ضمن جلوگیری از نزدیك شدن افراد به محل و دست زدن به سیم برق، مراتب را سریعا به اداره برق اطلاع دهید.

- از نصب آنتن با ارتفاع زیاد در نزدیك شبكه برق بخصوص خطوط 20 كیلوولت خودداری فرمائید، زیرا در اثر طوفان و یا هر حادثه دیگر روی سیم باعث سوختن تلویزیون و بروز آتش سوزی و برق گرفتگی در منزل خواهد شد.

- از پرتاب سنگ و شكستن مقره های شبكه های برق و لامپهای روشنایی معابر توسط كودكان و سایر افراد جلوگیری نمائید.

- در صورت عدم اطلاع از تعمیر و تعویض وسایل برقی حتما به افراد مطلع و اهل فن مراجعه نمائید.

- وسایل برقی را دور از دسترس كودكان قرار داده و از نصب پریز در ارتفاع پائین خودداری فرمائید.

- از دستكاری كنتور و كلیدهای مینیاتوری استانداردی كه توسط مامورین برق پلمپ میگردد، خودداری نمائید.

- هنگام شستشوی دیوارها مراقب باشید كلیدها و پریزها خیس نشوند، زیرا خطر برق گرفتگی وجود دارد. همچنین با دست خیس و پای برهنه هیچگاه به لوازم برقی دست نزنید.

- عبور سیم برق و سیم زنگ از لابلای درب فلزی منزل موجب می شود كه در صورت لخت شدن سیم، درب برقدار شده و باعث برق گرفتگی گردد.

 

نحوه استفاده صحیح از برق

- استفاده غیر مجاز از برق علاوه بر پرداخت جرایم، خطرات جانی و مالی به دنبال خواهد داشت.

- در صورت بروز اتصالی و ایجاد جرقه در فاصله بین كنتور و شبكه برق فورا فیوز یا كلید مینیاتوری را قطع نموده و مراتب را به اتفاقات برق در منطقه خود گزارش نمائید.

- شماره تلفن اتفاقات برق در منطقه خود را همیشه به خاطر داشته باشید.

- از بستن وسایل مختلف به تیرهای برق جدا خودداری نمائید.

- فیوزها تنها وسیله حفاظتی منزل شما هستند، از دستكاری آنها خودداری نمائید.

- نصب رله های حفاظتی شما را از داشتن فیوز بی نیاز نمی سازد.

- از بكار گیری ترانسهای جوشكاری در منزل خودداری فرمائید، زیرا ضمن صدمه دیدن كنتور و پرداخت هزینه باعث ایجاد نوسانات برق و آسیب رساندن به لوازم برقی خواهد شد. خواهشمند است در صورت مشاهده به اتفاقات برق اطلاع دهید.

- از بكار گیری لوازم برقی پرمصرف مانند اتو، بخاری برقی، جاروبرقی، لباسشویی و غیره در پیك بار شبكه (ساعات اولیه شب ) خودداری نمائید، زیرا در این ساعات بیشترین كاهش ولتاژ در شبكه به چشم می خورد كه از جمله عوامل عمده كم شدن عمر دستگاههای برقی كه با موتور كار می كنند، می باشد.

- قبل از اینكه وسایل برقی را به برق وصل نمائید دوشاخه و سیم ارتباطی آن را از نظر سالم بودن كنترل نموده، ابتدا كلید آن را در حالت قطع قرار داده سپس وسیله را به برق متصل نمائید.

- هنگام قطع برق دوشاخه وسایل برقی نظیر یخچال و فریزر را از پریز خارج نموده و موقع وصل مجدد برق پس از حداقل 4 دقیقه این وسایل را به برق متصل نمائید..

 

اقدامات اولیه هنگام برق گرفتگی

در موقع برق گرفتگی یاری دهنده ضمن خونسردی باید بی درنگ اقدامات

ذیل را انجام دهد، زیرا در نجات مصدوم ثانیه ها نیز ارزش دارند:

- در اولین فرصت جریان برق را از نزدیكترین راه قطع نمائید.

- اگر امكان قطع جریان برق به راحتی امكانپذیر نمی باشد با استفاده از یك قطعه چوب خشك، پارچه خشك، پلاستیك، روزنامه چندبار تا شده، پوشیدن كفش لاستیكی بدون میخ و یا سایر اشیاء عایق در مقابل جریان برق در زیر پا، مصدوم را از تماس با برق جدا نمود.

- یاری دهنده در هیچ شرایطی بدون عایق كردن خود نباید بدن شخص برق گرفته را لمس نماید، زیرا بی تردید خود نیز دچار عارضه برق گرفتگی خواهد شد.

بعد از جدا نمودن شخص از جریان برق فورا به مركز اورژانس اطلاع دهید. از افرادی كه در محل حادثه حضور دارند برای خبر كردن پزشك و آوردن آمبولانس كمك گرفته شود.

- در صورت قطع تنفس و یا ایست قلبی تا رسیدن مامورین امداد با استفاده از تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی كمكهای اولیه را به منظور شروع تنفس انجام دهید.

1 در معابر عمومی به علایم هشدار دهنده كه روی تابلو های برق و تابلو های سیار كه كارگران نصب كرده اند توجه و مراقبت نمایید

2- از دستكاری به جعبه های انشعاب و باز كردن درب آنها و سایر تجهیزات برقی مثل تابلو های برق پایه های فلزی روشنایی دریچه ترمینال آنها و امثالهم خودداری نمایید

3- در صورتیكه حفاری جهت كابل برق احداث شده و یا كارگران مشغول به كار هستند مراقبت نمایید تا خطری متوجه شما نباشد ضمنا مسیر حفاری كه تا چند روز پر نمی شود به منطقه برق خود اطلاع دهید

4- در صورت مشاهده هر گونه اتفاق غیر منتظره در رابطه با تجهیزات برقی مثل تیر شكستگی آتش سوزی در تجهیزات برقی سیم پارگی و مراتب را فورا به اداره حوادث منطقه خود اطلاع دهید

5- در هوای بارانی و مرطوب تنه درختان و تیرهای برق بخصوص تیرهای فلزی را لمس نكنید

6- از بچه مراقبت نمایید كه به دریچه باز شده پایه های روشنایی فلزی نزدیك و دستكاری نكنند

7- در جاهاییكه تیرهای سیمانی برق روی هم انباشته شده و خطر لغزش تیرها وجود دارد بچه ها را محافظت نمایید

8- سیم های لخت كه از روی تیرهای برق به سطح پایین یا زمین افتاده هرگز دست نزنید

9- مراقبت نمایید اشیاء فلزی مثل آنتن تلویزیون به سیم های برق نزدیك نشود

10- اشیاء فلزی را در ساختمان یا معابر به سیم های برق نزدیك نكنید

11- ماشین خود را مقابل بست های زمینی پارك نكنید

12- در صورتیكه اختلالی در برق منزل دارید هرگز تجهیزات برقی بیرون مثل جعبه انشعاب ها را باز و اقدام به تعمییر نكنید و هرگز از تعمیرات الكتریكی نخواهید این كار را نكنید

13- ماشین های مخصوص مثل جرثقیل و كامیون و كمپرسی در موقع عبور یا مانور به شبكه برق نزدیك و ایجاد خطر شود بایستی این مورد را توجه نمایید

14- در رانندگی دقت نمایید بخصوص در شبها كه وسیله خودرو به تجهیزات برقی اصابت نكند

15- لوله های فلزی محافظ كابل جعبه انشعاب و سایر متعلقات را هرگز دست نزنید

16- چراغ های خاموش روشنایی را در اسرع وقت به نگهبانی منطقه اطلاع دهید

17- از شبكه های برق اقدام به گرفتن برق غیر مجاز نكنید و سایر تخلفات مشاهده شده را به نگهبانی منطقه اطلاع دهید

18- اگر افرادی در ارتباط با برق مراجعه نمایید كارت شناسایی در خواست و مراقبت نمایید كه افراد مشكوك نباشند

19- در موقع نصب یا جمع آوری تیر برق و ترانس برق كه جرثقیل و كارگران مشغول به كار هستند، خطر باز شدن زنجیر و سایر خطرات وجود دارد شدیدا محوطه خطر را در نظر داشته باشید

20- ممكن است بر اثر بی احتیاطی كارگران برق در لحظاتی درب ورودی تجهیزات برقی باز باشد مراقبت نماییدكه بچه ها و بزرگترها داخل پست نشوند و تجهیزات برقی را دست نزنند

21- در پشت بام ها مراقبت نمایید در هنگام برف روبی یا سایر موارد مواد به روی سیم های برق ریخته نشود ضمن اینكه در رطوبت، پارو و مواد عایق نیز هادی شده و خطر برق گرفتگی و حادثه وجود دارد

22- تیر های چوبی كه آغشته به مواد سمی هستند اگر تراشه آن در دست بچه ها بعلت مختلف فرو رود خطرات عفونت دارد مراقبت نمایید

23- درختانی كه درگیر با شبكه هستند بخصوص درختان میوه مثل توت برای بچه ها و جوانان كه بالای درخت رفته اند در مواقعی امكان خطر دارد مراقب باشید

24- هرگز روی تیر های برق و یا درب پست ها و سایر تابلو ها اعلانات نصب نكنید این مسئله بسیار خطرناك است بخصوص نصب آگهی ها روی تیر های برق كه خطر برق گرفتگی وجود دارد تا بحال چندین حادثه منجر به فوت در این قبیل موارد مشاهده شده است

25- كارگران در معابر برای اتصال كابل های زمین از قیر مذاب استفاده می نمایند خطرات قیر مذاب بسیار جدی است به بچه ها و جوانان احتیاط با برخورد به این موارد را یاد آوری كنید

 

دستورات ایمنی و حفاظت برقكاران

1- برقكاران موظفند هنگام كار تمام اشیاء فلزی از قبیل ساعت انگشتر گردنبند و را از خود دور نمایند

2- در گروههای دو نفره انجام كار همزمان در ارتفاع و یا روی تابلو برای بیش از یكنفرممنوع می باشد و فرد دوم باید مراقب بر چگونگی اجرای صحیح كار باشد

3- قطع و وصل مدار بصورت غیر استاندارد و به هرگونه روش شخصی ممنوع می باشد

4- در مدت زمان انجام كار گروه تعمیرات روی تجهیزات الكتریكی بایستی وسیله نقلیه گروه در محل كار آماده باشد

5- در محیط كار باید نوربه حد كافی موجود باشد

6- در شرایط جوی غیر عادی رعد و برق انجام كار روی خطوط برقدار ممنوع است

7- هر گونه تغییر در لوازم ایمنی استاندارد شده ممنوع می باشد

8- در صورت نیاز به كار نفر دوم روی یك پایه صعود و فرود تا استقرار نفر اول ممنوع است

9- در صورتیكه شبكه به طریقی احداث شده باشد كه انجام كار بصورت برقدار میسر نباشد لازم است قبل از هر گونه عملیات روی شبكه مورد نظر فرم قطع و وصل مدار دریافت گردد

10- افراد اجرایی بایستی از لوازم ایمنی و ابزار كار سالم استفاده نمایند

11- هنگام كار حضور سرپرست گروه در محل كار الزامی است

12- افراد گروه اجرایی موظف می باشند ضمن استفاده از لوازم ایمنی و ابزار كار موارد زیر را رعایت نمایند الف تمیز و سالم نگهداشتن لوازم ایمنی و ابزار كار افراد می بایستی لوازم ایمنی و ابزار كار را سالم و تمیز نگهداشته و از بكار بردن لوازم ایمنی و ابزار كار معیوب خودداری نمایند 

ب حمل و كاربرد صحیح لوازم افراد می بایستی لوازم و ابزار كار را بطور صحیح بكار گرفته و در حمل آن رعایت احتیاط را بعمل آورده و از انداختن آنها به اطراف خود داری نمایند

13- در صورت استفاده از خودرو موتورسیكلت ماشین آلات و ماشین آلات سنگین رعایت مقررات ایمنی و خاص آن الزامی است

در صورت استفاده از موتور سیكلت بایستی از كلاه ایمنی استفاده شود

خودرو اتفاقات باید مجهز به بی سیم آژیر چراغ گردان پرژكتور كپسول اطفاء حریق فلاشر و كمربند ایمنی باشد

در صورت استفاده از نردبان مقررات ایمنی و خاص مربوطه الزامی است

در صورت نیاز به نردبان با ارتفاع بیش از سه متر ضمن مهار نمودن نردبان به پایه و بصورت عمودی نفر دوم همكاریهای لازم را به عمل آورد

مجریان موظف می باشند قبل از اجرای كار و بعد از آن موضوع قطع و وصل نمودن برق مدار را به اطلاع مشتركین برسانند

چنانچه وضعیت شبكه به طریقی باشد كه برای افراد اجرایی اهالی و یا تاسیسات خطر آفرین باشد بایستی شبكه بلافاصله از نزدیكترین محل قطع گردد

برقكار گروه اتفاقات هنگام عزیمت به ماموریت حق رانندگی خودرو اتفاقات را ندارد

 در صورت كار با شبكه بی برق پس از جدا نمودن شبكه از منبع تغذیه و قطع كلید راه انداز معابر و آزمایشات بی برقی مدار بایستی طرفین محل كار اتصال زمین گردد

آزمایش الكتریكی بمنظور حصول اطمینان از بی برق بودن مدار با استفاده از ولت سنج ضمن رعایت فاصله مجاز

بستن دستگاه اتصال زمین موقت در طرفین محل كار و در معرض دید مجری بطریقی كه تا پایان كار نیازی به جابجایی آن نباشد

تخلیه الكتریكی مدار

قبل از وصل نمودن برق مدار اطمینان حاصل شود كه مدار سالم و افراد مشغول كار نمی باشند

كارگران نباید از سیم مهار میخ ها تسمه ها سیم ها و امثال آن كه ممكن است استحكام كافی نداشته باشد آویزان شوند

دستكش عایق لاستیكی را بدون روكش چرمی نباید بكار برد

قبل از نصب یا برچیدن هادی یا كابل نیرویی كه بعدا به تیرها و یا تاسیسات مشابه وارد خواهد شد باید مورد نظر قرار گیرد و اقدام لازم جهت جلوگیری از انهدام اجزاء یا اشیا حامل نیرو به عمل آید

طنابهایی كه در نزدیكی خطوط برقدار مورد استفاده قرار می گیرند باید از جنس غیر هادی باشند

 

چنانچه در زمینه برق تخصص ندارید با رعایت نكات ایمنی فقط كارهای ساده ای از قبیل تعویض لامپ های معمولی را انجام دهید و به كارهای مهمتر كه نیاز به تخصص دارد اقدام نمایید

در محیط مرطوب مانند حمام از وسایل برقی نظیر بخاری برقی سشوار ریش تراش و ماشین لباسشویی استفاده نكنید

به فرزندانتان بیاموزید كه سیم های شبكه عمومی برق بدون روكش و فاقد حالت عایق بوده و لذا از نزدیك شدن به آنها خودداری نمایند

حریم برق را رعایت و از سقوط هر نوع میله فلزی مانند آنتن تلویزیون بر روی شبكه های عمومی برق جلوگیری فرمایید

هنگام قطع برق از انجام هر اقدامی ابتدا چند لحظه صبر كنید اگر در بررسی اولیه متوجه شدید كه قطع برق تنها مربوط به منزل و یا محل كار شما نبوده و بقیه همسایگان نیز دچار مشكل خاموشی شده اند بنابراین در چنین حالتی با پرهیز از هرگونه دستكاری كنتور و یا تاسیسات برق رسانی بلافاصله مراتب را از طریق تلفن های مندرج در روی قبوض برق مصرفی به واحد حوادث برق منطقه مربوطه اطلاع دهید در صورتی كه قطع برق فقط مربوط به منزل و یا محل كار شما باشد در آن صورت با احتیاط كامل نسبت به بررسی كلید و فیوز نصب شده در زیر كنتور اقدام نمایید اگر قطع برق به علت سوختگی فیوز و یا در اثر عملكرد كلید باشد توصیه می شود قبل از وصل مجدد كلید و یا فیوز ارتباط كلیه وسایل برقی متصل به سیستم داخلی را از طریق قطع كلید وسیله مربوطه و یا كشیدن دو شاخه آن از پریز از سیستم داخلی جدا نموده و سپس نسبت به وصل كلید و یا فیوز قبل از كنتور اقدام نمایید فراموش نشود پس از برقراری مجدد جریان برق نسبت به وصل آن دسته از لوازم برقی كه كاركرد آنها مورد نیاز می باشد اقدام گردد در صورتی كه پس از بررسی كلید ویا فیوز نصب شده در جوار كنتور مشاهده گردید كه كلید و یا فیوز سالم است و در حالت وصل می باشد این نشانگر آن است كه قطع برق مربوط به انشعاب قبل از كنتور بوده و در این مورد هم با پرهیز از هر گونه دستكاری كنتور و یا انشعابات قبل از كنتور مراتب را از طریق همان تلفن های مندرج بر روی قبض به واحد حوادث منطقه برق مربوطه اطلاع دهید این واحد به طور 24 ساعته و حتی در ایام تعطیل آماده رفع خاموشی از شبكه های برق رسانی می باشد در صورتی كه از تماس با تلفن های فوق نتیجه ای حاصل نشد در آن صورت می توانید برای پی گیری مراتب را با دفتر ارتباط مردمی  در میان بگذارید این تلفن ها در مورد پی گیری سایر مشكلات لاینحل مانده مشتركین با منطقه برق هم می تواند مورد استفاده قرار بگیرد

[سمندون 19,437]

خطرات برق در خانه

آیا می توانید یك روز بدون استفاده از برق زندگی كنید؟

حتی تصور زندگی بدون برق مشكل است برق یكی از نعمات خداست كه با همت و زحمت كاركنان مجموعه صنعت برق تولید و توزیع می شود و در اختیار مصرف كنندگان قرار میگیرید.

استفاده از برق باید با رعایت نكات ایمنی همراه باشد و باید افراد خانواده با خطرات برق و روش صحیح استفاده از برق آشنا باشند.

خطرات استفاده غیراصولی از برق عبارتنداز:

برق گرفتگی،سوختگی،آتش سوزی و صدمات ناشی از پرتاب شدن

 

برق گرفتگی چیست؟

قرار گرفتن دو نقطه از بدن در مسیر جریان برق موجب عبور جریان از بدن می شود و با توجه به شدت و مدت عبور جریان برق گرفتگی بوجود میآید و ممكن است عواقب مختلفی نظیر مرگ ناشی از ایست قلبی- سوختگی داخلی- سوختگی خارجی بدنبال داشته باشد. بعد از برق گرفتگی ممكن است كلیه ها از كار بیفتد یا دست ها بدلیل سوختگی داخلی قطع شوند و یا بعلت پرتاب شدن(بعلت لرزش ناشی از برق گرفتگی)استخوانها دچار شكستگی گردند.

 

چگونه برق گرفتگی بوجود می آید

تمامی سطح زمین- دیوارها- كف اتاقها در تمامی طبقات بعنوان یك نقطه از سیستم برق محسوب می شود و اگر نقطه ای از بدن موجود زنده از یك طرف به زمین یا دیوارها وصل باشد و از طرف دیگر به سیم برق (فاز یا نول)یا بدنه فلزی دستگاه برقی (یخچال - كولر- چرخ گوشت)تماس داشته باشد جریان برق از بدن عبور می كند.بنابراین برای جلوگیری از برق گرفتگی بایستی اولاً از تماس مستقیم با سیمهای برق (فازیا نول).با تماس غیر مستقیم (بدنه فلزی دستگاههای برقی كه ممكن است اتصال داخلی داشته باشند)جلوگیری كنیم و ثانیاً اینكه هر وقت با وسایل برقی تماس داشته باشیم(درب یخچال- بدنه-كولر- چرخ گوشت و..) سعی كنیم از تماس دست یا پا به دیوار یا كف اتاق یا بدنه فلزی كابینت ها خودداری كنیم.

رعایت موارد ذیل از برق گرفتگی جلوگیری می كند

1- سیستم وسایل برقی باید كاملاً سالم باشنداگر طول سیم یا دو نقطه انتهایی كه به دو شاخه یا مادگی وصل شده دچار بریدگی شده باشد استفاده از آن سیم بسیار خطرناك می باشد.

2- هنگام وصل كردن سیم دستگاه برقی اول انتهای سیم(مادگی)كه به دستگاه وصل می شود در محل خود نصب گردد و بعد از آن دو شاخه به پریز برق وصل شود.

3- هنگام وصل نمودن دو شاخه به پریز بدنه سخت دو شاخه را با دو انگشت بگیرید و از تماس كف دست با سیم خودداری كنید.

4- هنگام بیرون كشیدن دو شاخه از پریز اول دستگاه را خاموش كنید ثانیاً دو انگشت دست چپ را در دو طرف پریز قرار دهید و با دو انگشت دست دیگر قسمت سخت دو شاخه را بگیرید و از پریز برق جدا كنید (از كشیدن سیم جداً خودداری كنید)

5- هنگام باز كردن درب یخچال و یا استفاده از لوازم برقی در آشپزخانه حتماً دمپایی لاستیكی بپوشید و از تماس همزمان هر دو دست بوسیله برقی و دیوارها خودداری كنید.

6- هنگام شستشوی كف آشپزخانه كلیه وسایل برقی را از برق جدا كنید و سعی كنید از پاشیده شدن آب به روی وسایل برقی خودداری شود و تازمانی كه كاملاً كف آشپزخانه خشك نشده از وصل مجدد وسیله برقی به برق خودداری كنید.

7- برای شستن دیوارهای آشپزخانه از پاشیدن آب خودداری كنید فقط با دستمال خیس روی دیوار بكشید و در نزدیكی پریزها و كلیدها دستمال باید مرطوب باشد.

8- برای تعویض لامپها ابتدا كلید را روی حالت خاموش قراردهید و با استفاده از چهارپایه سالم و مناسب به نحوی كه با استقرار روی آن دستها كاملاً آزاد باشد با یك دست قسمت عایق سر پیچ (هلدر)را نگه دارید و با دست دیگر لامپ را باز كنید و یا لامپ را نصب كنید.

9- اگر سیم های شبكه برق كه در كوچه و خیابانها روی پایه ها نصب شده اند پاره شده و روی زمین افتاده از دست زدن به آنها خودداری كنید و موضوع را به اتفاقات برق اطلاع دهید.

10-اگر سیم های شبكه نزدیك دریچه یا پشت بام باشد و امكان دسترسی به آنها وجود دارد از دست زدن به آنها خودداری كنید و به اتفاقات برق اطلاع دهید.

 

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[pesare irani 41,805]

کلید محافظ جان یک نوع فیوز است که در مقابل عبور جریان آزاد انقباضی نظیر بدن انسان یا حیوان واکنش نشان داده و جریان را قطع می کند، در انواع 25 تا 63 آمپر با قدرت حساسیت 30 و یا 300 میلی آمپر در بازار یافت می شود که نوع 300 میلی آن در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد.

خوشبختانه اخیرا جزو استاندارد اجباری اداره برق است و حتما بایستی روی تابلو ی ورودی شما باشد ولی اکثر نصاب های حرفه ای جهت احتیاط در جعبه فیوز خانه از آن استفاده می کنند.

مشخصات فنی

كلید محافظ جان انسان رله دیفرانسیل اتوماتیك كه ظرف 2/0 ثانیه بر اثر بروز عیب مدار را به صورت تك فاز یا سه فاز قطع می كند

 

كلید های حفاظت از جان از اصول حفاظت دیفرانسیل استفاده می كنند . بدین صورت كه كلیه سیمهای فاز و نوترال شبكه وارد این كلید می شوند در داخل این كلید یك CT ترانسفورماتور جریان قرار دارد كه كلیه سیمها از وسط هسته این CT عبور میكنند اولیه ترانس را تشكیل میدهند با این عمل و با توجه به خصوصیات CT جمع جبری جریانهای عبوری از داخل كلید بدست می آید حال در صورتیكه این مقدار بیشتر از 30میلی آمپر باشد كلید فیدر خروجی را قطع میكند .

به بیان ساده درصورت وجود جریان جریانهای وارد شده به سیستم توسط سیمهای فاز از طریق سیمها فاز و نول برنمی گردد.

 

مسلما هنگام برق گرفتگی مسیر جریان از فاز به بدن شخص و از بدن شخص به زمین خواهد بود جریان نشتی كه باعث ایجاد جریان در خروجی CT كلید حفاظت از جان خواهد شد .

30 میلی آمپر حداكثر جریان مجاز عبوری از بدن انسان است كه نمی تواند باعث بروز برق گرفتگی شود .

 

كليد محافظ جان به صورت سه فاز و تك فاز موجود است . كه در نصب، اين كليد ها در مسير ورودی فاز و نول مصرفی قرار دارد . به عبارت ديگر فاز و نول داخل اين كليد شده و به صورت سری در مسير ورودی برق قرار می گيرد . به عنوان نمونه در منازل مسكونی اين كليدها بعد از كنتور برق قرار می گيرد و فاز و نول داخل اين كليد شده و سپس به كليد مينياتوری ها وارد می شود .

 

[samyar 3,407]

كلید محافظ جان انسان

كلید محافظ جان انسان رله دیفرانسیل اتوماتیك كه ظرف 2/0 ثانیه بر اثر بروز عیب مدار را به صورت تك فاز یا سه فاز قطع می كند . ( جدول مهندسی وسترمان )

كلید های حفاظت از جان از اصول حفاظت دیفرانسیل استفاده می كنند . بدین صورت كه كلیه سیمهای فاز و نوترال شبكه وارد این كلید می شوند در داخل این كلید یك ct ترانسفورماتور جریان قرار دارد كه كلیه سیمها از وسط هسته این ct عبور میكنند اولیه ترانس را تشكیل میدهند با این عمل و با توجه به خصوصیات ct جمع جبری جریانهای عبوری از داخل كلید بدست می آید حال در صورتیكه این مقدار بیشتر از 30میلی آمپر باشد كلید فیدر خروجی را قطع میكند .

به بیان ساده درصورت وجود جریان جریانهای وارد شده به سیستم توسط سیمهای فاز از طریق سیمها فاز و نول برنمی گردد.

مسلما هنگام برق گرفتگی مسیر جریان از فاز به بدن شخص و از بدن شخص به زمین خواهد بود جریان نشتی كه باعث ایجاد جریان در خروجی ct كلید حفاظت از جان خواهد شد .

30 میلی آمپر حداكثر جریان مجاز عبوری از بدن انسان است كه نمی تواند باعث بروز برق گرفتگی شود .

كليد محافظ جان به صورت سه فاز و تك فاز موجود است . كه در نصب، اين كليد ها در مسير ورودی فاز و نول مصرفی قرار دارد . به عبارت ديگر فاز و نول داخل اين كليد شده و به صورت سری در مسير ورودی برق قرار می گيرد . به عنوان نمونه در منازل مسكونی اين كليدها بعد از كنتور برق قرار می گيرد و فاز و نول داخل اين كليد شده و سپس به كليد مينياتوری ها وارد می شود .

[samyar 3,407]

برقگير ها

همانطوريكه از نام اين وسیله مشخص است كار آن حفاظت تجهيزات است در مقابل ولتاژ هاي اضافه كه معمولاً در زمان كليد زني و يا ولتاژها صاعقه پديد مي آيد . يكي از مواردي كه درانتخاب و نصب برقگيرها بايد رعايت شود حد اقل ولتاژ تجهيزات و محل مناسب نصب آن است .

ولتاژ الكتريكي برقگير متناسب با بيشينه ولتاژي است كه در فركانس 50 هرتز شبكه ممكن است پيدا شود انتخاب ميشود كه اين ولتاژ معمولا نبايد از 15/1 تا 25/1 برابر ولتاژ نامي شبكه كمتر باشد .

در زمان محاسبه برقگيرها بايد بدترين و نا مساعد ترين حالت كه در موقع اتصال كوتاه شدن يك فاز و يا بالا رفتن ولتاژ يك فاز نسبت به زمين پيش مي آيد را در نظر داشت و همچنين شدت صاعقه كه در منطقه سابقه داشته را مد نظر داشت . برقگيرها را بايد در نزديكترين نقطه به تجهيزات كه مي خواهيم حفاظت شوند نصب گردد .

انواع برقگيرها :

الف ) برقگيرهاي نوع جرقه اي :

برقگيري است كه ما بين سيم انتقال انرژي و زمين بسته ميشود و تشكيل شده از دو گلوله در فاصله اي محاسبه شده كه به محض رسيدن موج سيار فشار قوي به نقطه اي برقگير قرار دارد ، بين اين دو گلوله جرقه ميزند و بار الكتريكي به زمين هدايت ميشود و بدين ترتيب تخليه ميشود .بزرگترين عيب اين برقگيرها تاخير بسيار زياد در ايجاد جرقه است ( تخليه الكتريكي )، زمان لازم براي آماده سازي جرقه كامل بين دو الكترود در حدود 3- 10 تا 8- 10 ثانيه طول مي كشد .

ب ) برقگيرها آرماتور :

معمولاً جهت حفاظت ترانسفورماتورها در مقابل اختلاف سطح زياد طول مقره هاي عبوري ترانسفورماتورها ( بوشينگها ) از دو ميله فلزي شاخكي در دو سر ايزولاتور نصب ميشود ، اختلاف سطح را بطور مصنوعي قدري كوتاه تر مي كنند ، فاصله هوايي دو الكترود بايد بقدري باشد كه اگر ولتاژ دو سر ايزولاتور به اندازه 5/1 تا 2 برابر ولتاژ نرمال ترانسفورماتور برسد اين الكترود هيچگونه تخليه الكتريكي حاصل نشود اين برقگيرها عملاً جهت حفاظت بوشينگ هاي ترانسفورماتور استفاده ميشود ، زيرا در صورت نبودن اين شاخك ها تخليه الكتريكي ناچاراً از روي مقره ها صورت ميگيرد و باعث شكستن و از بين رفتن لعاب مقره ها (بوشينگ ها )

مي شود .

ج ) برقگيرها نوع لوله اي :

در مقايسه با نوع جرقه اي زمان بسيار كمتري در تخليه الكتريكي دارد ، در واقع نحوه عملكرد اين نوع برقگيرها طوري است كه جريان هدايت شونده ناشي از تخليه الكتريكي پس از يك يا چند نيمه موج فركانس در اثر گازي كه خود برقگير توليد ميكند از بين ميرود و از اين جهت ميتوان آنرا برقگير نوع جرقه خاموش كننده دانست .

د) برقگير نوع بافنتيل ( مقاومت هاي غير خطي ):

برقگيري است كه در موقع كار عادي شبكه ، هيچگونه جرياني از آن عبور نمي كند و در موقع اضافه ولتاژ بصورت هادي در آمدهو عمل تخليه را انجام ميدهد و به محض رفع اضافه ولتاژ بصورت عادي در آمده و بكارش ادامه مي دهد . مقاومت متغير اين نوع برقگيرها را طوري انتخاب ميكنند كه افت ولتاژ دو سر برقگير از ولتاژ نامي شبكه كمتر نشود .

كنتور هاي برقگير كه ميتواند براي هر فاز و يا براي هر سه فاز يك كنتور باشد ، عمل ثبت تعداد دفعات تخليه را انجام ميدهد . يعني نمراتوري در آن تعبيه شده كه با هر بار عملكرد آن ، يك شماره مي اندازد .

تست برقگيرها :

مهمترين تستي كه در محل پست بروي برقگيرها انجام ميشود ، تست عايقي آن است بدين منظور عايقي نقطه اوليه برقگير را نسبت به زمين بررسي ميكنند . در مرحله بعد ميزان عايقي انتهاي برقگير ( پايه ها ) را بررسي ميكنند . در زمان تست لازم است كه اتصالات آن باز شده باشد .

براي تست كنتور هاي برقگير نيز با شارژ خازني ميتوان ولتاژ لحظه اي را ايجاد نمود تا عملكرد آنرا بررسي كرد . براي اينكار ميتوان از خازنهاي ولتاژ متناوب يا ولتاژ مستقيم استفاده نمود و پس از شارژ آنرا به دو سر كنتور زده و تست نمود .

[seyed mehdi hoseyni 27,119]

نکاتی درباره محافظت از دستکش های 20kv

نکاتی هر چند کم ولی تاثیر گذار درباره محافظت از دستکش های 20kv

 

 

 

دانلود مقاله - ۱۰۹ کیلو بایت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام