جستجو در تالارهای گفتگو

[h=2]آشنایی با تکنولوژی حفاری جهت دار[/h] نام فایل : آشنایی با تکنولوژی حفاری جهت دار نام لاتین : Directinal Drilling Technology حجم فایل : ۱۸ مگابایت نوع فایل : پاورپوینت لینک دانلود : Directinal Drilling Technology

مقدمه روش تونلسازی اتریشی (NATM)، در فاصله سالهای 1957 تا 1965 در اتریش ابداع گردید. نام این روش در سال 1962 در سالزبورگ و جهت تمیز از روش قدیمی تونملسازی اتریشی اعطا گردید. نخستین ارائه دهندگان این روش Ladislaus von Rabcewicz, Leopold Müller و Franz Pacher بودند. ایده نخستین این روش عبارت است از استفاده از فشارهای زمین شناسی در برگیرنده توده سنگ جهت مقاوم سازی ونگهداری تونل. باید گفت که امروزه مطالعات گسترده اي از سوي متخصصين علم مكانيك سنگ در ارائه طرحي مطمئن براي نگهداري فضاهاي زيرزميني صورت مي گيرد كه بتواند سيستم نگهداري را به گونه اي طراحي كند كه علاوه بر ايمن بودن، از نظر اقتصادي نيز معقول باشد. نتايج اين مطالعات بر ضرورت بكارگيري روشهاي مشاهده اي همچون NATM در تونلسازي تاكيد دارد. ویژگی های اساسی ناتم ناتم روشی است مبتنی بر تابع نگاری رفتار توده های سنگ تحت بار و مونیتورینگ عملیات ساختمان زیرزمینی سنگ. واقعیت اینست که ناتم به عنوان یک مرحله از حفاری و نیز تکنیک های نگهداری مطرح نیست. ناتم بر هفت ویژگی استوار است: بسیج مقاومت توده سنگ: این متد بر مقاومت ذاتی توده سنگ پیرامون به عنوان یک جز اصلی نگهداری شده در تونل، تکیه می کند. تکیه گاه اولیه طوری هدایت می شود که سنگ را قاد رسازد تا بر خودش تکیه کند. حمایت شاتکریت: سست کردن و نیز تغییر شکل بی اندازه سنگ می بایست به حداقل برسد. این امر با مهیا کردن لایه های نازک شاتکریت بلافاصله پس از پیشروی جبهه کار حاصل می آید. اندازه گیری: هرگونه تغییر شکل ناشی از حفاری باید اندازه گرفته شود. ناتم به نصب تجهیزات اندازه گیری در سطح بالایی نیاز دارد. این در آستر، زمین و گمانه ها جاسازی می شود. تکیه گاه انعطاف پذیر: آسترگیری اولیه نازک است و شرایط لایه بندی اخیر را بازتاب می دهد. این مدل به کارگیری، نسبت به تکیه گاه مجهول سریعتر به کار می آید و موثر می شود. مقاوم سازی با یک آستر بتنی ضخیم به دست نمی آید بلکه با یک ترکیب منعطف از پیچ سنگ، سیم تنیده و شیارهای فولادی حاصل می گردد. بستن وارونگی: بستن سریع وارونگی و ایجاد حلقه حامل بار دارای اهمیت است. این امر در تونلهای حفر شده در زمینهای نرم بسیار وخیم است، جایی که هیچ مقطعی از تونل نباید بطور موقت رها شود. ترتیب قراردادی: دانش ناتم بر اساس اندازه گیری مونیتورینگ پایه ریزی شده است. تغییر در متد تکیه گاه و ساختمان امکان پذیر است. این تنها در شرایطی ممکن است که سیستم قراردادی فادر به تغییرات باشد. اندازه گیری پشتیبانی رده بندی توده سنگ: رده های اصلی سنگ برای تونل و پشتیبانی متناظر آن موجود است. اینها برای هدایت در زمینه تقویت تونل بکار می روند. اصول کلی ناتم تونلزنی به روش جدید اتریشی در خاکهای سست تا سنگ های سخت و مقاوم و در اعماق کم (در جهت به حداقل رساندن نشست سطح) تا اعماق زیاد و بیش از 1000 متر تحت میدانهای تنش ناشی از عملیات معدنکاری انجام گرفته است. بنابراین اصول زیر به طور کلی قابل اعمال می باشند. این اصول در مقاله آقای دکتر فکر به ترتیب زیر آورده شده است: عنصر اصلی باربری یک تونل، توده سنگ پیرامونی آن می باشد. بنابراین یکی از اصول عبارت می باشد از: حفظ مقاومت اولیه سنگ تا آنجایی که امکان داشته باشد. اتساع یا جابجایی ها باید به حداقل رسانده شود زیرا موجب پایین آوردن مقاومت می گردد. وضعیت تنش تک محوری یا دو محوری، شرایط نامناسب برای تونل بوده و باید از آن اجتناب گردد. دگرشکلی ها باید به طرزی تحت کنترل درآید که توده سنگ پیرامون تشکیل یک حلقه باربر حول تونل را بدهد. به گونه ای که از دست رفتن مقاومت به وسیله اتساع در سطحی قابل قبول نگهداشته شود. با اجرای خوب این کنترل، ایمنی واقتصاد افزایش می یابد. برای رسیدن به این منظور، تکیه گاه اولیه می باست در زمان درست نصب گردد. عامل زمان ویژه سیستم ترگیبی سنگ به اضافه تکیه گاه اولیه، باید به صحت کافی تخمین زده شود. تخمین عامل زمان بستگی دارد به الف: آزمونهای آزمایشگاهی ب: آزمونهای برجا ج: رده بندی توده سنگ از این سه نرخ دگرشکلی و زمان پابرجایی می تواند استنتاج شده و با رفتار واقعی تونل در حین ساختمان تطبیق و کنترل گردد. هرجا که دگرشکلی ها زیاد بود و یا سست شدن توده سنگ انتظار می رود، می بایست از تماس کامل تکیه گاه اولیه با جدار تونل در محل برخورد اطمینان حاصل آید. این امر با بکار گرفتن شاتکریت به بهترین نحو حاصل می گردد. تکیه گاه اولیه باید نازک و دارای صلبیت خمشی پایین باشد، از این رو گشتاورهای خمشی پایین آورده و وقوع شکستگی ها در اثر خمش به حداقل می رسد. افزایش نگهداری با شبکه توری اضافی، قابهای فولادی، سیمهای فولادی، سیم مهارها یا میل مهارها حاصل می آید نه با آسترگیری ضخیمتر. نوع و مقدار تکیه گاه و زمان نصب، از نتایج اندازه گیری دگرشکلی ها تعیین می گردد. از نظر استاتیکی تونل را می توان لوله ای ضخیم (یا حلقه ای دوبعدی) که از توده، سنگ و آسترگیری تشکیل یافته در نظر گرفت. از آنجا که یک لوله مساعدترین ویژگی پایداری را بدون آنکاه درز داشته باشد داراست، بستن همزمان کف تونل در هنگامیکه سنگ دارای مقاومت کافی نباشد دارای اهمیت است. رفتار توده سنگ با بستن به موقع کف تونل تعیین می گردد. پیشروی های زیاد در طاق منجر به دیر بسته شدن کف و آنهم منجر به تشکیل لوله نیمه آسترگیری اولیه گردیده که نتیجه آن بروز گشتاورهای بزرگ خمشی در جهت محور تونل می باشد که منجر به ایجاد تمرکز تنش زیاد در سنگ، در پای دیواره های جانبی می گردد. حفاری پیشانی کامل، بهترین روش برای دستیابی یک توزیع یکنواخت تنش است. هر چند که در سنگهای سست، حفاری بخش بخش، برای پایداری در حین ساختمان ممکن است لزوم پیدا کند. روند حفاری و نگهداری برای پایداری مهم می باشد. زیرا آنها عامل زمان توده سنگ را تحت تاثیر قرار می دهند. تغییر در طول دوره حفاری، زمان بستن کف، طول پیشروی طاق، مقاومت و زمان نصب تکیه گاه تماما به طور سیستماتیک برای کنترل فرایند توزیع مجدد تنش و پایدارسازی به کار گرفته میشوند. در موارد آستربندی مضاعف، آستربندی نهایی باید همچنان نازک باشد. تنش عمود می باید بر روی تمام سطح تماس بین آستربندی ها منتقل گردیده و تنش برشی در سطح برخورد می باید پایین باشد. کل سیستم، توده سنگ به اضافه پوشش می بایست با نگهداری اولیه پایدار گردند. در صورت خورنده بودن آبهای زیرزمینی آستربندی نهایی می بایست قادر به پایدار سازی توده سنگ به تنهایی باشد. سیم مهارها تنها می توانند به عنوان یک نگهدارنده دائمی تلقی گردند، البته در صورتی که از گزند خورندگی در محیطهای خاص در امان باشند. برای کنترل ایمنی سازه تونل، اندازه گیری تنش بتن و تنش برخورد در مرز بین سنگ و آستربندی ضرورت دارد. اندازه گیری دگرشکلی ها همچنان ادامه پیدا می کند. فشار ایستایی آب بر روی پوشش و فشار جریان در توده سنگ با زهکشی مناسب پایین آورده می شود. به طوری که از این اصول دریافت می شود، ناتم روند و دستور کاری نیست که با دنبال کردن آن به نتیجه مورد نظر رسید بلکه عبارت است از مجموعه ای از ایده ها که به ویژگی های زمین شناسی منطقه توجه ویژه ای دارد. این روش در نتیجه تجربیات متعدد در کار تونلزنی به دست آمده است و برای به دست آوردن هر یک از این ایده ها و نیز جمعبندی آنها به عنوان یک روش سالهای زیادی وقت صرف شده است. نوآوری اساسی این ایده، یک فن ساختمانی یا یک روش خاص محاسباتی نمی باشد، اما برای ساختمان تونل در توده سنگ و چگونگی برخورد با آن ارائه طریق می نماید. یکی از اصول موفقیت زای این روش گردآوری موضوعات متعدد از مهندسی عمران و مکانیک سنگ می باشد که شامل موضوعات نظری و عملی است.

سلام به همه هم رشته ای ها و داوبطلبان کنکور ارشد از امروز قصد داریم که کتاب ها و جزوات زبان تخصصی معدن و منابع و مراجع کنکور ارشد را به مرور در این تاپیک بررسی کرده و به ترجمه آنها به صورت دسته جمعی بپردازیم این ایده کمک میکنه که رقبت بیشتری پیدا کنیم و کاری اصولی برای هم دوره هامون و دانشجویان معدن و علاقمندان به قبولی در کارشناسی ارشد در این رشته کمکی هرچند کوچک نماییم. اول دنبال منابع میرم بعد به مرور ترجمه را آغاز میکنیم I ate the Ground and my father come outخوردم زمین ، پدرم دراومد کتاب زبان تخصصی معدن شامل ۲۱۸صفحه بوده و به صورت pdf در اختیار شما دانشجویان عزیز قرار گرفته است. پسورد: dlbook.net دانلود مستقیم

استخراج توام رنیوم و مولیبدن از محلول غبار تشویه مولیبدنیت به وسیله زغال فعال خطیب الاسلام صدر نژاد سعید جبار زاده

این تایپیک نظرسنجییست در راستای گرایش مطلوب شما در رشته مهندسی معدن به نظر شما بهترین گرایش (از نظر شرایط کاری، بازار کار، درس ها و واحد ها، کیفیت اساتید و دانشگاهها و...) مهندسی معدن کدوم هست؟ منتظر نظراتتون هستم

یک گروه تحقیقاتی بین‌المللی موفق شده است با استفاده از نانوذرات پلیمری، بازده فرآیند ‏استخراج نفت را افزایش دهد. زمانی که شرکت‌های نفتی از ادامه اسختراج نفت از یک چاه منصرف می‌شوند و در واقع آن ‏چاه را به حال خود رها می‌کنند، هنوز نیمی از منابع نفتی چاه در آن وجود داشته و استخراج نشده ‏است. دلیل رها کردن چاه این است که بهبود چاه برای ادامه برداشت نفت کاری دشوار است. اخیرا ‏محققان موفق شدند با استفاده از نانوذرات، روشی برای برداشت نفت از این چاه‌ها ارائه کنند.‏ نفت معمولا در میان حفره‌های بسیار ریز سنگ‌ها به دام می‌افتد. فشار طبیعی داخل مخازن نفت ‏بسیار بالا است، بنابراین زمانی که مته حفاری به نفت می‌رسد، نفت با فشار از مخزن بیرون می‌جهد. ‏برای حفظ این فشار، شرکت‌های برداشت نفت، به جای نفت خارج شده از زمین، آب به آن تزریق ‏می‌کنند. آب تزریق شده موجب می‌شود تا نفت با فشار زیادی به بیرون رانده شود. نقطه‌ای که آب ‏به چاه تزریق می‌شود، معمولا چند صد متر یا چند هزار متر دورتر از نقطه‌ای است که فرآیند ‏استخراج نفت صورت می‌گیرد. مشکلی که در این روش وجود دارد این است که هر چند آب ‏باعث افزایش فشار نفت می‌شود، اما بعد از مدتی آب جای نفت را در خروجی چاه می‌گیرد و به ‏جای نفت، آب استخراج می‌شود. این نقطه‌ای است که شرکت‌ها مجبور به تعطیل کردن چاه ‏می‌شوند.‏ بیش از چند دهه است که شرکت‌های نفتی روی حل این مشکل کار می‌کنند، به طوری که ‏راه‌های متعددی برای این کار پیشنهاد شده است. یک گروه تحقیقات از مرکز ‏cipr‏ با همکاری ‏محققان چینی روشی برای حل این مشکل ارائه کرده‌اند. این گروه چینی پیش از این موفق به ‏برداشت 15 درصد از نفت باقی‌مانده در چاه‌ها شده بودند، اما با همکاری این گروه نروژی در ‏نهایت این رقم را به 50 درصد رساندند.‏ در این پژوهش محققان در کنار آب، از نانوذراتی استفاده کردند که قطری کمتر از حفره‌های ‏چاه داشتند. زمانی که آب و نانوذرات به چاه تزریق می‌شود، آب موجب افزایش فشار بر چاه ‏می‌شود و نانوذرات، حفره‌های به جای مانده را پر می‌کند. با این کار نفت بیشتری از چاه استخراج ‏می‌شود. ‏ این گروه‌ تحقیقاتی روی نانوذرات با ابعاد مختلف مطالعه کرده و بهترین نانوذرات را برای این کار ‏پیدا کرده‌اند، این نانوذرات از نوع پلیمر بوده که با دیوار چاه برهمکنش ایجاد می‌کنند.‏ منبع: مجله بسپار

پس از عملیات حفر چاه و اصابت آن به مخزن نفت، به دلیل فشار زیاد موجود در مخزن، جریان نفت به سوی دهانه خروجی چاه سرازیر می شود. این مرحله از استخراج که عامل آن فشار داخل خود مخزن است به بازیافت اولیه نفت موسوم است. در برداشت اولیه نفت ، از انرژی خود مخزن برای تولید نفت استفاده می شود.البته این بدان معنا نیست که اگر نفت خود به خود به سطح زمین نیاید، برداشت اولیه وجود نخواهد داشت،بلکه وقتی از پمپ برای بالا آوردن نفت استفاده میکنیم،در واقع هنوز در مرحله اول برداشت نفـــــــت قرار داریم.در این مرحله انرژی خاصی وارد مخزن نمی شود. با افزایش تولید و کاهش فشار، سرعت تولید نیز کاهش می یابد تا اینکه فشار به حدی میرسد که دیگر نفت خارج نمی شود. در این مرحله ممکن است ار 30 تا 50 درصد کل نفت مخزن استخراج شود. علاوه بر فشار مخزن عوامل دیگری منند خواص سنگ مخزن و میزان تخلخل آنها و همچنین دمای مخازن نیز در میزان تولید مؤثرند. به عنوان مثال، کل نفت مخازن آمریکا حدود109*400 بشکه بوده است که تا سال 1970 حدود 109*100 بشکه آن توسط روشهای اولیه استخراج شده اند.البته هر چه میزان گاز آزاد در مخزن بیشتر باشد مقدار تولید نفت توسط این روش بیشتر است، زیرا تغییرات حجم گاز در مقابل تغییر فشار بسیار زیاد است. به عنوان مثال در ایالت پنسیلوانیای آمریکا به دلیل پایین بودن نفوذپذیری (کمتر از 50 میلی دارسی) و انرژی کم مخزن که ناشی از پایین بودن مقدار گاز طبیعی آزاد است، میزان نفت استخراج شده با روشهای اولیه بین 5 تا 25 درصد کل نفت بوده است و به همین دلیل در این ایالت روشهای مرحله دوم از سال 1900 شروع شده است. وقتی مخزن تخلیه شد و ما نتوانستیم نفت را حتی با پمپاژ از مخزن به چاه و از چاه به سطح زمین انتقال دهیم،در این صورت استفاده از روش EOR از نوع بازیافت ثانویه شروع میشود که برای استفاده از این روش، امروزه در دنیا روش تزریق آب مرسوم است. در این روش از چاه تزریقی،آب به مخزن تزریق میشود و از چاه بهره برداری،نفت مورد بهره برداری قرار می گیرد.در این روش،ما با تزریق سیال در سیستم مداخله میکنیم و سیال تزریقی،نفت را به طرف چاه تولیدی هدایت میکند. البته به جای آب،میتوان گاز نیز تزریق کرد که به آن فرایند تزریق گاز می گویند. باید توجه داشت که استفاده از این دو روش تزریقی با تزریق آب یا گازی که به منظور حفظ و نگهداری فشار مخزن انجام میگیرد متفاوت است. چرا که در تزریق آب و گاز برای حفظ فشار مخزن، سیال تزریقی باعث حرکت نفت نمی شود،بلکه از افت سریع فشار مخزن در اثر بهره برداری جلوگیری می کند. در حالت ثانویه برداشت زمانی فرا میرسد که، ما ضمن تزریق آب به مخزن،در چاه تولیدی با تولید آب مواجه می شویم. در این حالت، چون نسبت آب به نفت زیاد میشود و تولید در این صورت بازده اقتصادی ندارد،باید از روش دیگر برای افزایش برداشت بهره بگیریم.اگر تزریق آب را متوقف کنیم و از فرایند های دیگری نظیر تزریق گاز CO2 استفاده کنیم. از روشهای مؤثر در مرحله دوم یکی سیلابزنی آبی و دیگری سیلابزنی گازی یا تزریق گاز است. در روش سیلابزنی آبی، آب با فشار زیاد در چاههای اطراف چاه تولید نفت وارد مخزن شده و نیروی محرکه لازم رای استخراج نفت را به وجود می آورد.معمولا در اطراف هر چاه نفت چهار چاه برای تزریق آب وجود دارد. در روش سیلابزنی گازی، گاز (مانند گاز طبیعی ) با فشار زیاد به جای آب وارد مخزن شده و نفت را به طرف چاه خروجی به جریان می اندازد. در کشور ونزوئلا حدود 50% گاز طبیعی تولید شده دوباره به چاههای نفت برای استخراج در مرحله دوم برگردانده می شود. نحوه تزریق گاز شبیه تزریق آب به صورت چاههای پنجگانه است. در مواردی که گرانروی نفت خیلی بالا باشد از تزریق بخار آب برای استخراج مرحله دوم استفاده میشود. تزریق بخار آب، دما را افزایش و گرانروی را کاهش میدهد. در این روش که از بخار آب به جای آب استفاده میشود، با کاهش گرانروی نفت، جریان آن راحت تر صورت گرفته و سرعت تولید بالا می رود. پس از استخراج به کمک روشهای مرحله دوم هنوز هم حدود 30 الی 50 درصد نفت میتواند به صورت اسنخراج نشده در مخزن باقی بماند. در اینجاست که استخراج نفت به کمک روش مرحله سوم صورت گیرد. یکی از روشهای مرحله سوم، تزریق محلول مایسلار (micellar solution) است که پس از تزریق آن، محلولهای پلیمری به عنوان محلولهای بافر به چاه تزریق می شود. در آمریکا ممکن است روشهای استفاده از محلولهای مایسلار تا 50 درصد کل روشهای مرحله سوم را شامل شود. محلول مایسلار مخلوطی از آب، مواد فعال سطحی، نفت و نمک است. در روشهای جدید تهیه محلول مایسلار ، نفت، نمک و مواد کمکی فعال سطحی حذف گردیده اند. محلولهای مایسلار نیروی تنش سطحی بین آب و نفت را تا حدود dyne/cm 001/0 یا کمتر از آن کاهش میدهد. گرانروی محلول پلیمری حدود 2 تا 5 برابر گرانروی نفـــــــــــت است. غلظت پلیمر حدود ppm1000 می باشد. در حال حاضر از پلی اکریمید ها و زیست پلیمر ها به عنوان پلیمر در محلول بافر استفاده می شود. مواد فعال سطحی معمولا سولفوناتهای نفتی سدیم هستند و از لحاظ خواص و ساختار شیمیایی شبیه شوینده ها می باشند. از الکلها برای مواد کمکی فعال سطحی استفاده می شود.هزینه تهیه محلولهای مایسلار برای تولید هر بشکه نفت در سال 1975 حدود 5/1 دلار آمریکا بوده است. یکی دیگر از روشهای مرحله سوم، روش احتراق زیر زمینی است. طی این روش اکسیژن موجود در هوا در زیر زمین با هیدروکربنها می سوزد و مقداری انری و گاز تولید شده، فشار مخزن بالا میرود.گرما همچنین گرانروی را کاهش داده و جریان نفت راحتتر صورت میگیرد. یک روش دیگر مرحله سوم که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است، روش تزریق گاز کربن دی اکسید می باشد که جزئی از روش جابجایی امتزاج پذیر است. گاز کربن دی اکسید بسیار ارزان بوده، در نفت نیز حل میشودو گرانروی ان را کاهش می دهد.از روشهای دیگر مررحله سوم انفجار های هسته ای در زیر زمین است که این انفجار ها شکاف مصنوعی در سنگها به وجود می آورد و جریان نفت را ساده تر میکند. به این گونه فراینـــــد ها، مرحله سوم برداشت نف‍ــت (Tertiary Oil Recovery) می گویند. گفتنی است که مراحل برداشت نفت را به گونه ای دیگر میتوان تقسیم بندی کرد، یعنی به جای اینکه بگوئیم مرحله اول،دوم یا سوم، می توانیم بگوییم Primary Recovery ، مرحـله Improved Oil Recovery یا IOR و مرحله EOR یا Enhanced Oil Recovery. برداشت بهبود یافته یا IOR فرایندی است که برای تعدیل کردن تکنولوژی های مورد استفاده برای افزایش برداشت بکار میرود. حال این فرایند می تواند در مرحله اول تولید انجام شود یا در مراحل دوم و سوم. تکنولوژی هایی چون حفاری افقی یا مشبک کاری انتخابی و یا تزریق ژل در جا (Insitu gelation) از نوع IOR میباشند. بنابراین در IOR فرایند تولیـد عوض نمیشود، بلکه تکنولوژی به گونه ای تعدیل می شود که با همان فرایند قبلی،نفت بیشتری از مخزن تولید می گردد. در حالی که ازدیاد برداشت یا EOR به فرایندی اطلاق می شود که در آن سعی میشود تا میزان درصد اشباع نفت باقیمانده تا آنجا که ممکن است پایین بیاید و نفت باقیمانده در مخزن به حداقل ممکن برسد. فرایند هایی چون سیلابزنی شیمیایی، تزریق CO2 و احتراق درجا از این قبیل میباشند. بعد از عملیات تزریق آب میتوان فرایند را تغییر داد. روش دیگری این است که عملیات تزریق آب را تعدیل کنیم. بدین منظور در لایه های با خاصیت گذر دهی متفاوت، آب وارد لایه های با خاصیت گذردهی بالا شده و به سمت چاه تولیدی هدایت میگردد، لذا باید کاری کرد که این لایه ها بسته شوند. این کار با تزریق ژل در لایه های مورد نظر صورت می گیرد.فرایند جابه جایی امتزاجی (Miscible Displacement) به معنی بازیافت نفت به وسیله تزریق ماده ای است که با نفت قابل امتزاج باشد. در جابه جایی مذکور سطح تماس نفت و ماده تزریق شده از بین می رود و جابه جایی بصورت حرکت تک فازی انجام میشود. در صورتی که شرایط از هر لحاظ برای امتزاج ماده تزریق شده و نفت فراهم باشدبازیافت چنین فرایندی در مناطق جاروب شده 100% میباشد. گاز تزریقی دارای ویسکوزیته کمتر نسبت به نفت مخزن است و در نتیجه تحرک بیشتری نسبت به آن دارد.این خاصیت گاز تزریقی،یکی از دلایل امکان امتزاج آن با نفت مخزن است، زیرا تحرک زیاد گاز نسبت به نفت باعث می شود که گاز در مراحل مختلفی با نفت تماس پیدا کرده و در نهایت حالت امتـزاج بین نفت مخزن و گاز تزریقی حاصل آید. مسئله ای که از تحرک زیــاد گاز ناشی می شود این است که گاز تمایل به Fingering و Channeling پیدا میکند و در نتیجه مناطقی از مخزن به وسیله گاز جاروب نمی گردد و لذا این امر باعث پایین آمدن Recovery Factor در جابه جایی امتزاجی میشود. منبع: وبسایت دانشجویان مهندسی شیمی دانشگاه آزاد شیراز

گودبرداری و خاکبرداری ( حفر طبقات زیر زمین و پی کنی ساختمان ها ) 1-در صورتیکه در عملیات گودبرداری و خاکبرداری احتمال خطری برای پایداری دیوارها و ساختمان های مجارو وجود داشته باشد ، باید از طریق نصب شمع ، سپر و مهارهای مناسب و رعایت فاصله مناسب و ایمن گودبرداری و درصورت لوزم با اجرای سازه های قبل از شروکع عملیات ایمنی و پایداری آنها تامین گردد... گودبرداری و خاکبرداری ( حفر طبقات زیر زمین و پی کنی ساختمان ها ) 1-در صورتیکه در عملیات گودبرداری و خاکبرداری احتمال خطری برای پایداری دیوارها و ساختمان های مجارو وجود داشته باشد ، باید از طریق نصب شمع ، سپر و مهارهای مناسب و رعایت فاصله مناسب و ایمن گودبرداری و درصورت لوزم با اجرای سازه های قبل از شروکع عملیات ایمنی و پایداری آنها تامین گردد . 2-در خاکبرداری هایی با عمق بیش از 120 سانتی متر که احتمال ریزش یا لغزش دیواره ها وجود داشتهباشد ، باید با نصب شمع ، سپر و مهارتهای محکم و مناسب نسبت به حفاظت دیواره ها وجود داشته باشد ، باید با نصب شمع ، سپر و مهارت های محکم و مناسب نسبت به حفاظت دیوارها اقدام گردد ، مگر آنکه شیب دیواره از زاویه شیب طبیعی کمتر باشد . 3-در مواردی که عملیات گودبرداری در مجاورت بزرگراه ها ، خطوط راه آهن یا مرکز تاسیسات دارای ارتعاش انجام می شود ، باید اقدامات لازم برای جلوگیری از لغزش یا دیواره ها صورت گیرد . 4-درموارد زیر باید دیوارهای محل گودبرداری باید دقیقاً مورد بررسی و بازدید قرارگرفته و در نقاطی که خطر ریزش یا دیواره ها به وجود آمده است ، مهارها و وسایل ایمنی لازم ازقبیل شمع ، سپر و ... نصب یا مهار های موجود تقویت گردد : - بعداز بارندگی شدید - بعد از وقوع طوفان های شدید ، سیل و زلزله - بعداز یخ بندانهای شدید - بعد از هرگونه عملیات انفجاری - بعد از ریزش های ناگهانی - بعد از وارد آمدن صدمات اساسی به مهارها - بعد از هرگونه ایجاد وقفه در فعالیت سازمانی 5-برای جلوگیری از بروز خطرهایی نظیر پرتاب سنگ ، سقوط افراد ، حیوانات ، مصالح ساختمانی و ماشین آلات و سرازیر شدن آب به داخل گود و برخورد افراد و وسایط نقلیه با کاربران و ماشین آلات حفاری و خاکبرداری ، باید اطراف محل حفاری و خاکبرداری به نحوه مناسب حصارکشی و محافظت شود . در مجاورت معابر فضای عمومی ، محل حفاری و خاکبرداری باید با علائم هشداردهنده که در شب و روز قابل روئیت باشد مجهز گردد . 6-در گودبرداری هایی که عملیات اجرایی به علت محدوده ابعاد آن با مشکل نور مواجه می گردند ، لازم است به تامین وسایل روشنایی و تهویه اقدام لازم به عمل آید . 7-خاک ومصالح حاصل از گودبرداری نباید به فاصله کمتر از 5/0 متر کمتر از لبه گود ریخته شود . همچنین این مصالح نباید پیاده روها و معابر عمومی به نحوه انباشته شود که مانع عبور و مرور گردیده یا موجب بروز حادثه شود . 8-قبل از استقرار ماشین آلات و وسایل مکانیکی از قبلی جرثقیل ، بیل مکانیک ، لودر ، کامیون و ... ، یا انباشتن خاکهای حاصل از گودبرداری ویا مصالح ساختمانی در مجاورت گود ، باید ضمن رعایت فاصله مناسب از لبه گود ، نسبت به تامین پایداری دیوارهای گود اقدام گردد . 9-در گودهایی که عمق آنها بیش از یک متر باشد کارگر در محل کار به تنهایی در محل کار گمارده شود . در محل گودبرداری های عمیق و سریع ، باید یک نفر نگهبان مسئولیت نظارت بر ورود و خروج کامیون ها و ماشین آلات سنگین را عهده دار باشد ونیز برای آگاهی کارگران و سایر افراد ، علائم هشدار دهند در محور و محل ورود و خروج کامیون ها و و ماشین آلات مذبور نسب گردد

◄ تئوري آزمايش نفوذپذيري عبارتست ازقابليت سنگ براي عبوردادن مايعت از داخل خودبدون اينکه تغييري درساختمان آن ايجادشود. هنگامي که آب زيرزميني ازموادمتخلخل اشباع شده مي گذرد دبي جريان متناسب باسطح مقطع وشيب هيدروليکي خواهدبود. ◄ هدف آزمايش اين آزمايش به منظور تعيين ضريب نفوذپذيري آزمايشگاهي سنگ انجام مي گيرد. ◄ وسايل موردنياز ● محفظه نفوذپذيري:اين محفظه شامل استوانه اي فلزي است که داراي درپوش کاملا محکم در بالا و قيف فلزي درپايين است.جنس محفظه بايدازفلزي مقاوم دربرابر خوردگي باشد. ● منبع آب:ميتوان ازيک لوله فلزي ياشيشه اي مقاوم دربرابر فشار به عنوان منبع آب استفاده کرد. ● خطوط انتقال فشار:شامل هرنوع لوله پلاستيکي،لاستيکي يا فلزي مقاوم درفشارهاي بالا و کاملا آب بندي شده مي باشد. ● سيستم توليدفشارثابت:هرنوع سيستم توليد فشارراکه بتوان فشارثابتي به مقدارموردنظرتوليد نمايد مي توان مورداستفاده قرارداد. ◄ مراحل انجام آزمايش ● سطح نمونه پس ازآماده سازي خشک شده وابعادآن بادقت اندازه گيري مي شودسپس نمونه داخل محفظه قرار مي گيرد.فضاي خالي بين محفظه و نمونه توسط مواد عايق آب بندي کننده پر مي شود. مخلوطي ازموم و رزين عايق مناسبي براي اين منظور مي باشد. ● پس ازاطمينان از آب بندي شدن کامل نمونه ، تجهيزات سوار شده و مخزن از آب بدون هوا پر ميگردد. ● درحاليکه سيستم کاملا ازآب پر مي باشد فشار مورد نظربه مخزن اعمال مي گردد.در همين حال مقدارآب خروجي ازنمونه توسط استوانه مدرج اندازه گيري مي شود.درزمان هاي مشخصي مقدارآب خروجي ازنمونه و قرائت گيج فشاريادداشت مي شود. ● آزمايش نفوذپذيري معمولابه مدت 100دقيقه پس ازرسيدن به حالت جريان پايدارادامه مي يابد و حجم خروجي آب دراين دوره زماني اندازه گيري مي شود. ◄ نتيجه نفوذپذيري سنگ­هابه منظورتعيين چگالي وتخلخل آنها مخصوصا در زير زمين اندازه گيري مي شود و ازجمله عواملي که درآن تاثير دارند:دبي جريان،شيب هيدروليکي و سطح مقطع سنگ مي باشد. منبع:نويسنده: miner ايميل: indimine@gmail.comمنبع اطلاعاتي: mirasezamin.blogfa.com post-107 تاريخ نگارش: 19/03/1391

سلام . ببخشید مزاحم میشم اطلاعاتی در مورد محل دقیق معدن ذغال سنگ مینودشت می خواستم و اینکه چطوری می توان دوران کار آموزی را در این محل گذراند.

مقابله با خوردگی بتنمساله خوردگی فولاد در بتن از معضلات عمده کشورهای مختلف حهان است. این مساله در کشورهای در حال توسعه و در کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار شدید تر می باشد.سازه های بتنی زیادی دچار خوردگی و فرسودگی زودرس گردیده اند. مهندس محمد ذوالقدر گفت: اگر از بتنی با مشخصات فنی این مناطق انتخاب و در اجرا و عمل آوری بتن از افراد کاردان استفاده شود بسیاری از مشکلات و معضلات بتن بر طرف خواهد شد. وی افزود برای پیشگیری از این موضوع در سال های اخیر روش ها و موادی توصیه و بکار گرفته شده است که تا حدی جوابگوی مسئله بوده است. وی خاطر نشان کرد استفاده از آرماتورهای ضد زنگ و نیز آرماتورهای با الیاف پلاستیکی FRP یکی از این روش هاست که به علت گرانی آن هنوز توسعه نیافته است. همچنین وی اشاره کرد از روش های دیگر ، کاربرد حفاظت کاتدی در بتن می باشد که این روش نیاز به مراقبت دائم دارد و نسبتا پر خرج است ولی روش مطمئنی است . وی افزود برای حفاظت آرماتور چند سالی است که ار آرماتور با پوشش اپوکسی استفاده می شود . به هر حال اگر از پوشش سالم استفاده شود می توان 10 تا 15 سال خوردگی را عقب انداخت.وی در ادامه گفت: برای محافظت آرماتور و کم کردن نفوذ پذیری ، پوشش های سطحی نیز روی بتن آزمایش شده است .که این پوشش ها اغلب پایه سیمانی یا رزینی دارند که با دقت روی سطح بتن اعمال می گردند.لازم به ذکر است عملکرد دوام این پوشش به شرایط محیطی وابسته بوده و در بعضی محیط ها عمر کوتاهی دارد . وی اضافه کرد ، روی هم رفته پوشش های پایه سیمانی هم ارزانتر بوده و هم به علت سازگاری با بتن پایه، پیوستگی و دوام بهتری در محیط های خورنده و گرم از خود نشان می دهد. _____________________________________________________________________________________________________ برای نخستین بار در کشور بتن غلطکی RCCP با موفقیت اجرا شد یک شرکت تحقیقاتی بتن توانست بتن غلطکی RCCP که جایگزین مناسبی برای آسفالت می باشد را در شهرستان هشتگردبرای اولین بار با موفقیت اجرا کنند. کارشناسان این مرکز درباره نقش و جایگاه بتن‌های غلطکی RCCP معتقدند که با توجه به مسائل زیست محیطی ناشی از آسفالت در کنار دوام اندک آسفالت در برابر تغییرات جوی، ضربه پذیری و سایش، موضوع بتن RCCP از دهه های گذشته در کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفت به نحوی که در حال حاضر بیش از 80 درصد معابر سواره رو در اغلب کشورهای توسعه یافته با استفاده از بتن غلطکی اجرا شده است مدیر این مرکز تحقیقاتی در ادامه افزود،تکنیک ساخت معابر سواره رو در دنیا دستخوش تغییرات وسیعی شده است و بخاطر واکنش‌های مختلفی که در مواد نفتی به مرور زمان بوجود می آید، موضوع تغییر بافت خیابان‌ها و اتوبان‌ها جایگزینی RCCP را پیش روی کشور های توسعه یافته قرار داده است و وضعیت امروزی خیابان‌ها در کشورهای در حال توسعه در وضعیتی است که ناشی از بی توجهی به فن آوری های جدید است لذا باید مدیران و صاحبان صنایع برای وارد کردن فناوری های جدید به هماهنگی برسند؛ در غیر اینصورت وضعیت نادرست موجود در بخش‌های مختلف ادامه خواهد داشت.... وی همچنین درباره دلایل توجه به بتن غلطکی میگوید: «همه ساله صدها میلیارد تومان در کشور ما برای تأمین روکش آسفالت خیابان‌ها هزینه می شود که پس از گذشت یک تا 5 سال این آسفالت مجدداً بایستی تعویض شود، این مسئله باعث شکل گیری نارضایتی های وسیعی در بین همه اقشار جامعه شده است.و البته ابعاد فقدان کیفیت آسفالت خیابان ها در همین جا به پایان نمی رسد بلکه باعث آبروریزی ملی و بین المللی برای صنعت و جامعه مهندسی نیز شده است به گفته این محققان ، پیچیدگی‌های بتن غلطکی به مرحله اجرا و دانش فنی تولید منتهی می شود و به نظر می رسد با تجربیاتی که بدست آمده می توان امروزه گفت که تکنولوژی ساخت خیابان و اتوبان‌های با دوره دوام بالا نیز در کشور ما بومی شده است، لیکن بایستی ببینیم که مسئولین تا چه حد از این دست آورد استقبال می‌کنند. خواص کامپوزیت های FRP بر طبق گزارش اداره فدرال بزرگراه های آمریکا هنگام بررسی پلها از نظر سازه ای به دلیل پوشش کم بتن ، طراحی ضیعف ، عدم مهارت کافی هنگام اجرا و سایر عوامل همانند شرایط آب و هوایی سبب ایجاد ترک در بتن و خوردگی آرماتور های فولادی شده است. پس از سالها مطالعه بر روی خوردگی ، FRP به عنوان یک جایگزین خوب آرماتور های فولادی در بتن پیشنهاد شده اند. سه نوع میلگرد ( AFRP) , ( CFRP ) , ( GFRP ) از انواع تجاری آن هستند که در صنعت ساختمان کاربرد دارند. از این مواد به جای آرماتور های فولادی یا کابلهای پیش تنیده در سازه های بتنی پیش تنیده و یا غیر پیش تنیده استفاده می شود. مواد FRP موادی غیر فلزی و مقاوم در برابر خوردگی است که در کنار خواص مهم دیگری همانند مقاومت کششی زیاد آنها را برای استفاده بعنوان آرماتور مناسب می کند. از آنجایی که FRP ها مصالحی ناهمسانگرد هستند نوع و مقدار فیبرورزین مورد استفاده ، سازگاری فیبر و کنترل کیفیت لازم هنگام ساخت آن نقش اصلی را در بهبود خواص مکانیکی آن دارد. به طور کلی مزایای آن به صورت زیر دسته بندی می شود: 1-مقاومت کششی بیشتر از فولاد 2- یک چهارم وزن آرماتور فولادی 3- عدم تاثیر در میدانهای مغناطیسی و فرکانس های رادیویی ، برای مثال تاثیر روط دستگاه های بیمارستانی 4- عدم هدایت الکتریکی و حرارتی لذا به دلیل مزایای بالا به عنوان یک جایگزین مناسب برای آرماتورهای فولادی در سازه های دریایی ، سازه پارکیمگ ها ، عرشه های پل ها، ساخت بزرگراه هایی که بطور زیادی تحت تاثیر عوامل محیطی هستند و در نهایت سازه هایی که در برابر خوردگی و میدانهای مغناطیسی حساسیت زیادی دارند پیشنهاد می کند. بررسی اثر دوده سیلیسی بر سازه های بتنی اثر دوده سیلیس بر مقاومت و نفوذ پذیری مخلوط های بتن غلتکی سد سازی با خمیر سیمان کم یا متوسط یکی از موضوعاتی است که آقایان مهندس علیرضا باقری و مهندس مجتبی محمودیان ، مورد بررسی و پژوهش قرار داده اند. به گفته ایشان عدم تولید خاکستر بادی در کشور و ابهامات موجود در خصوص فعالیت و یکنواختی پوزولان های طبیعی ایران، موانعی در دسرسی به مخلوط های بتن غلتکی می باشد. به عقیده این محققان جایگزین دیگری که به عنوان ماده افزودنی معدنی می تواند مد نظر قرار گیرد ، سوپر پوزولانی به نام دوده سیلیسی است که به صورت محصول جانبی صنایع فروسیلیسیم در کشور تولید می شود. گفتنی است، نتایح تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده برای ارزیابی اثر کاربرد درصدهای مختلف دوده سیلیسی در ارتقاء کیفیت بتن غلتکی با مواد سیمانی کم یا متوسط ، نشانگر تاثیر قابل ملاحظه ای در افزایش مقاومت فشاری و کشش مخلوط های بتن غلتکی می باشد ایشان در ادامه می افزایند: بهبود مقاومت بین 25 تا 60 درصد جایگزینی اثر دوده سیلیس به میزان 5 تا 15 درصد مواد سیمانی صورت گرفت. همچنین آزمایشات نفوذ پذیری انجام شده روی نمونه ها ، نشانگر کاهش قابل ملاحظه نفوذ پذیری در اثر کاربرد اثر دوده سیلیسی می باشد. شایان ذکر است مهندس اسماعیل گنجیان و مهندس همایون صادقی پویا معتقدند استفاده از دوده سیلیسی در ساخت سازه های بتنی دریایی نظیر اسکله ها و بنادر با هدف افزایش دوام در دهه اخیر افزایش چشمگیری داشته است. همچنین ایشان به بررسی دوام نمونه های خمیر سیمان و بتن با کاربرد سیمان نوع 2 همراه با 7 و 10 درصد اثر دوده سیلیس به عنوان جایگزین سیمان در شرایط عمل آوری در آب معمولی ، در ساحل دریا و در مخزن شبیه سازی تر وخشک در مقاومت فشاری و جذب موئینه آب پرداخته اند. گفتنی است نمونه های حاوی دوده سیلیسی در شرایط تر و خشک افت مقاومت شدیدتری در طی زمان 180 روز پس از ساخت ، نسبت به نمونه های عمل آوری شده در آب معمولی نشان داده اند. همچنین باید اشاره کرد با افزایش میزان اثر دوده سیلیس ، میزان جذب آب نمونه ها در شرایط مخرب ساحل دریا و شرایط جذر و مد متناوب و مخزن شبیه سازی تر و خشک ، افزوده شده است. بلوک های بتنی بدون ملات مهندس محمد هادی زنجانی در مقاله ای به بررسی ویژگی های بلوک بتنی بدون ملات پرداخته اند. وی در این مقاله می نویسد: سیستم همبندی بلوک ها ( Intralock System ) یک نوع سیستم بلوک های ساختمانی بدون ملات است که شامل شش نوع ترکیب مختلف از بلوک ها می باشد.وی در ادامه می افزاید ، هر بلوک به سه قسمت توخالی جدا از هم با جداره هایی با صخامت کم تقسیم شده است.گفتنی است این نوع بلوک های بدون ملات روی هم قرار می گیرند و قسمت توخالی مرکزی آن با دوغاب سیمان پر می شوند وبه صورت صلب بتنی در می آیند. مهندس زنجانی در ادامه خاطر نشان کرد دوغاب سیمان در میان و اطراف بلوک ها جریان یافته سبب پیوند بلوک به بلوک های کناری می گردد و همه بلوک ها و دیوارها بدون استفاده از ملات در اتصالات شبکه ای همانند شبکه تیر هاو ستونها تشکیل می دهند. شایان ذکر است دو فضای تو خالی دیگر بلوک با ایجاد کانال های هوای داخلی و خارجی در امتداد قائم و افقی سبب عایق بندی و ایجاد خاصیت ضد صدا و ضد آتش بلوک ها می گردد. همچنین وی اشاره کرد می توان لوله ها وسیم کشی درون ساختمان را از آنها عبور داد و نیز سیستم های اعلام خطر را در این بلوک ها تعبیه کرد. گفتنی است این بلوک دارای مزایای منحصر به فردی است ، از جمله می توان به سرعت ساخت ، دیوار های محکمتر و کاربرد های متنوع تر آن اشاره کرد.به دلیل اینکه در این سیستم نیازی به ریختن ملات در میان بلوک ها نیست سرعت ساخت افزایش یافته و کیفیت کار به آسانی کنترل می شود. مهندس زنجانی در ادامه افزود، فضای تو خالی میانی که به وسیله سیمان پر می شود دیوارهای سخت همانند دیوارهای بتنی ایجاد می کند. همچنین در نوعی از آنها پروفیل های فولادی را نیز می توان در فضای خالی بلوک ها جای داد و اطراف آن را با دوغاب سیمان همانند دفن فولاد بتن پر کرد. . تولید بتن سبک از پسمانده های هسته ای برای کاهش تشعشعات محققان و پژوهشگران ایرانی موفق شدند از پسمانده های هسته ای بتن سبک تولید کنند. طبق گزارش دبیرخانه نخستین همایش سبک سازی ساختمان به نقل از حمیدرضا وثوقی فر ، عضو انجمن مهندسان عمران امریکا ، با توجه به حرکت کشورهای جهان برای دستیابی به تکنولوژی صلح آمیز هسته ای برای تولید انرژی مفید، پسمانده های هسته ای حاصل از فعالیت های هسته ای نیز افزایش می یابد. وی افزود: محققان و پژوهشگران ایرانی تحقیقات خودشان را بر روی کاهش اثرات منفی پسمانده های هسته ای متمرکز کرده و موفق شدند با همکاری یکی از دانشگاه های صنعتی انگلستان بتن های سبک را از پسماند ه های هسته ای تولید کنند. وی اظهار داشت: گروه محققان ایرانی با کاربرد پسمانده های هسته ای در ساخت بتن خاص با مقاومت های مناسب دریافتند ترکیبات هیدراتاسیون وسایر واکنش های شیمیایی بتن تا حدود قابل توجهی از تشعشعات این مواد می کاهد و راهکار بسیار مناسبی برای استفاده مجدد از پسمانده های هسته ای است. دبیر اولین همایش زلزله وسبک سازی ساختمان گفت: نتایج تحقیقات موید این مطلب است که این مطلب می تواند تشعشعات را تا حدود 60 درصد کاهش دهد که برآیند این تحقیق می توان در ارتباط با کاهش خطر آفرینی پسماند ه های دیگر حاصل از فعالیت های شیمیایی مواد وغیره استفاده کرد. وی کاربرد بتن سبک تولیدی از پسمانده های هسته ای را با توجه به ویژگی های خاص آن در ساخت دیوارهای برثی و تیرهای فرعی در بخش های مختلف سازه های عمرانی عنوان کرد. مهندس وثوقی فر اشاره کرد: با این حال با وجود محقق شدن تمامی تحقیقات صورت گرفته در این زمینه می توان امیدوار بود که محیط زیستی عاری از هر نوع آلودگی هسته ای را در کنار توسعه این صنایع داشته باشیم به گفته وی، این نوع بتن در کارگاه تخصصی اولین همایش زلزله و سبک سازی ساختمان و با حضور متخصصان ایرانی و خارجی تولید می شود. شایان ذکر است این همایش در روز ششم و هفتم مهر ماه سال جاری در دانشگاه قم برگزار می شود. منبع : سایت انجمن بتن ایران

امروزه معدنكاري و شيوه هاي رايج در آن در حال تحول دائمي است و بسياري از مراكز و موسسات تحقيقاتي فعال در امور معدن براي پيشبرد اهداف معدنكاري دست به توليد موادي مي زنند كه بيشترين بازدهي را دارا بوده و در عين حال علاوه بر ارزاني غيمت ‌‌، با محيط زيست سازگاري داشته باشد. يكي ازمواردي كه به طور روز افزون در كارهاي معدني ايران مورد استفاده قرار مي گيرد انواع پودرهاي منبسط شونده است. اين پودرها پس ازمخلوط شدن با آب، به صورت دوغاب در درون چالهاي از پيش حفاري شده ريخته مي شوند و پس ازمدتي در اثر پديده هيدراتيزاسيون وآبگيري، دوغاب حاصله تا چندين برابر خود افزايش حجم مي دهد و در اثر اين افزايش حجم، يک تنش فشاري بالايي به ديواره چالها وارد مي كند و اين تنش در نهايت موجب شكسته شدن ديواره چال، در نقاط ضعف موجود در اطراف ديواره مي گردد. با حفاري وآرايش چالها در جهت هاي خاص مي توان شكسته شدن ديواره چالها را هدايت نمود و در نهايت قطعات سنگ و يا بتن را به طور دلخواه برش داد. ◄ مزايا استفاده از پودرهاي منبسط شونده: • عدم نياز به استفاده از مواد ناريه : از آنجايي كه بسياري از معادن و يا سازه هاي بتوني زائد و قابل تخريب، در مجاورت مناطق مسكوني جاده ها و يا خطوط تاسيساتي آب و برق نفت قرار دارند، براي رعايت شرايط ايمني امكان استفاده از مواد ناريه وجود ندارد به همين دليل باعث شده كه اين معادن به طور دست نخورده باقي بمانند. و يا بهره برداري از آنها با ظرفيت پايين انجام شود. استفاده از پودرهاي منبسط شونده مي تواند تا حد زيادي به امر استخراج و برش قطعات سنگي و بتني كمك نمايد. ضمناً چون استفاده از مواد ناريه در ايران از نظر امنيتي مستلزم رعايت شرايط خاص مي باشد، به همين خاطر رعايت اين شرايط زمان و هزينه بسيار زيادي صرف مي شود، لذا بسياري از افراد ترجيح مي دهند از مواد جايگزين ديگري به جاي مواد ناريه استفاده كنند. • سهولت استفاده : استفاده از پودرهاي منبسط شونده نياز به نيروي متخصص ندارد وبا يك آموزش كوتاه مدت مي توان از اين پودرها استفاده نمود. • سهولت حمل ونقل : پودرهاي منبسط شونده داراي بسته بندي مخصوصي بوده و به آساني قابل حمل و نقل هستند و در محل مصرف آماده سازي و مصرف مي شوند. • انعطاف پذيري شكل برش: معمولاً در انجام عمليات آتشباري شكل برش چندان دلخواه نيست و با كم و زياد كردن ميزان مواد ناريه و نوع آن، شكل برش از حالت دلخواه خارج مي گردد. اين مسئله به خصوص در معادن سنگ داراي اهميت زيادي است. از آنجايي كه در هنگام استفاده از پودرهاي منبسط شونده، چالها در راستاي برش دلخواه حفر مي شوند و همواره شكست مطابق شكل شماره 2 در راستاي چالهاي حفاري شده رخ مي دهد. لذا مي توان به سادگي به سطح برش مطلوب دست يافت. • سازگاري بامحيط زيست : به طور كلي پودرهاي منبسط شونده تركيباتي از مواد معدني طبيعي مي باشند. كه استفاده ازآنها مشكل خاصي را از نظر زيست محيطي به وجود نمي آورد. ◄ معايب استفاده از پودرهاي منبسط شونده: • استاندارد نبودن بعضي از اين مواد: بسياري از پودرهاي منبسط شونده موجود در بازار ايران توسط توليد كنندگان مختلفي تهيه مي شوند و به دليل رقابت مالي، بسياري از اين توليد كنندگان استانداردهاي توليد را رعايت نمي كنند.از اين رو بسياري از محصولات توليدي از نظر كيفيت فاقد مشخصات مطلوب هستند. • شرايط آب وهوايي : بسياري از پودرهاي موجود در بازار ايران براي استفاده در شرايط آب و هوايي مختلف توليد نمي شوند. و لذا از پودر واحدي در مناطق گرم و مناطق سرد استفاده مي گردد. از اين رو چون عامل گرما نقش بسيار تعيين كننده اي در فرآيند انبساط اين پودرها دارد، در هواي سرد از بازدهي زماني ومالي معدن به شدت كاسته مي شود. • خطر انفجار و پرتاب سنگ: به دليل پايين بودن كيفيت بسياري از پودرهاي داخل كشور در هنگام استفاده از اين پودرها در هواي گرم و بخصوص در چالهايي كه در سنگ هاي آفتاب خورده حفر شده اند. اين پودرها تقريبا بلافاصله پس از استفاده دچار انبساط شديد شده و تقريبا مشابه مواد منفجره در هنگام انفجار عمل كرده و باعث پرتاب سنگ مي گردد. • كوچكي ابعاد برش: به دليل كيفيت پايين بسياري از پودرهاي داخلي، ميزان انبساط و تنش فشاري ناشي از اين پودرها بسيار محدود است. بعلاوه به خاطر هموژن و يكنواخت نبودن اين پودرها، در بسياري از چالها ميزان انساط با يكديگر تفاوت داشته و سطح برش خورده فاقد شكل صاف و يكنواخت است. • ايمني : بسياري از افرادي كه از بعضي از پودرهاي توليد داخل استفاده كرده اند از بروز بعضي از ناراحتي هاي ريوي، چشمي شكايت مي كنند. اگرچه ارتباط مستقيم بروز اين امراض با استفاده از اين پودرها به اثبات نرسيده است ولي پايين بودن كيفيت توليد و استفاده از مواد مضربه خاطر ارزان تمام شدن قيمت توليد، مي تواند باعث بروز اين بيماريها شود. همچنين امكان توليد گازهاي سمي را در هنگام استفاده از اين پودرها ي غير استاندارد رانمي توان ناديده گرفت. ◄ معرفي پودر جديد منبسط شونده کتراک : کتراک از جمله مواد غير منفجره شيميايي در معادن مي باشد که با استفاده از اعمال نيروي کشش در ديواره چال باعث شکست سنگ مي گردد. کتراک به گونه اي عمل مي کند که گاز و حرارت بالايي توليد نکرده ولي عمل شکست را تقريبا مانند انفجار انجام مي دهد. ◄ آماده سازي کتراک: ماده شيميايي کتراک در اثر اختلاط با آب جهت انجام عمليات تخريبي به کار مي رود. که براي اين اختلاط توجه به نکاتي ضروري مي باشد. 1- نسبت اختلاط کتراک با آب حدود 3 به 1 مي باشد 2- اختلاط مي بايست در ظروف پلاستيکي تميز صورت گيرد. 3- آب مورد نظر بايستي خالص بوده و املاحي نظير ca و mg نداشته باشد. 4- درجه حرارت آب براي اختلاط مي بايست بين 15 تا 20 درجه سانتي گراد باشد. ◄ طراحي چالها: فاصله بين چالها بايستي بر طبق الگويي رعايت شود. فرمول تجربي که در اجرا عموما جهت طراحي فواصل چالها استفاده مي شود به صورت زير مي باشد. 10 * قطر چال = حداکثر فاصله چالها ( ميلي متر ) در حاليکه به صورت تئوريک و در کاتالوگهاي مختلف جداول گوناگوني وجود دارد که از آنها مي توان جهت تعيين ضرايب مورد استفاده در فرمول محاسبه فواصل چالها، در اين روش استفاده کرد. فرمول به صورت زير مي باشد : ضريب * قطر چال = حداکثر فاصله چالها ( ميلي متر ) ضريب مورد نظر در فرمول بالا را مي توان از طريق جداول مخصوصي که براي تعيين مقدار اين ضريب تهيه شده است، استفاده کرد. جدول تعيين ضرايب بر اساس داده هاي تجربي در سر معادن بدست آمده است. جدول تعيين ضرايب جهت طراحي فواصل چال ◄ چگونگي استفاده ازكتراك: كتراك راابتدا با نسبت 3 به 1 باآب خالص مخلوط كرده، سپس دوغاب حاصله رابه مقدارمعين،تا 80% ارتفاع چال پر مي كنيم.سپس سرچال را باگوه چوبي مي كوبيم تا در چال كيپ شود. سپس پس از د و ساعت از ريختن كتراك در داخل چال، فعل و انفعالات شيميايي انجام مي گيرد. وتوليد گاز مي كند. در اثر فشار گاز گوه چوبي مقداري به سمت بالا حركت مي كند. لازم به ذكر است كه بايستي دقت شود تا 2 ساعت پس از ريختن دوغاب در داخل چال مجدداً پتكها را در داخل چال بكوبيم. براي اينكه كتراك عمل شكستن را به طور كامل انجام دهد بايستي 16 ساعت به آن فرصت داده شود. ◄ نكات ايمني : گاز ناشي از كتراك به قرينه چشم آسيب رسانده و آن را از بين مي برد. بنا براين بايستي كاملاً مراقب بوده و در صورت لزوم حتما از عينكهاي مخصوص شيشه اي دو جداره استفاده گردد. فاصله ايمني ومجاز از محل عمل كتراك نبايستي كمتر از 40تا50 سانتي متر باشد. ◄ مواردكاربردكتراك: استفاده ازكتراك در سنگهاي پردرزه وشكاف مناسب نمي باشد. به خاطر اينكه گازاز درزه ها حركت كرده وشكستگيهاي ناهمگون ايجاد مي كند. بنابراين بهتر است ازاين ماده تنها درمورد سنگهاي بدون درزه وشكاف استفاده كرد. ◄ استامايت : يکي ازمواد به کار رفته در استخراج سنگها ي ساختماني و تاحدودي کمتر در کارهاي عمراني مي باشد. هر چند در نگاه نخست قيمت پايين اين مواد باعث استقبال ازآن مي گردد,اما درنهايت هزينه هاي جنبي وکاهش ميزان استخراج سبب بالا رفتن هزينه هاي تمام شده خواهد بود.استامايت ازجمله مواد منفجره شيميايي غيرمعمول درمعادن مي باشدکه يک ماده تخريب کننده بدون صدا وخطرمي باشد. استامايت هم شبيه مواد منبسط شونده ديگر جهت آماده سازي مي بايستي با مقدار مشخصي آب مخلوط شود. ميزان اختلاط استامايت با آب به ازاي هر 1.5 ليترآب ,5 کيلوگرم ازماده استامايت لازم مي باشد.بعدازريختن دوغاب تهيه شده درداخل چال ,مدت زمان 24 ساعت لازم است که تا اين ماده در داخل چال عمل کرده و باعث شکست سنگ گردد. ◄ طراحي چالها : فواصل بين چالها به صورت تقريبي براي سنگهاي خيلي سخت بين 20تا30 سانتي متر, براي سنگهاي متوسط بين 30تا60 سانتي متر و براي سنگهاي نرم بين 50تا80 سانتي مترمي باشد. اما به طور کلي فواصل چالها در روش بکارگيري استامايت بيش از فواصل چالها در استفاده از کتراک مي باشد. جدول زير جهت برآورد قطر چال و نسبت تراکم و رابطه بين اين دو مي باشد. هر قدر قطر چالها بيشتر باشد کيفيت کاراستامايت بالاتر مي باشد. جدول برآورد قطر چال و نسبت تراکم ◄ مواردکاربرداستامايت: استامايت انواع مختلفي داردکه ازانواع مختلف آن درموردسنگهايي با درجه حرارت محيطهاي مختلف استفاده مي شود. بطورکلي رنج حرارتي که درآن مي توان ازاستامايت وانواع مختلف آن استفاده نمود , بين 5 تابيش از35 درجه سانتي گراد مي باشد.همچنين ازنظر مقاومت فشاري ,سنگها بايستي دررنج مقاومت فشاري خاصي قرار داشته باشند تابتوان در مورد آنها ازاستمايت استفاده نمود.معمولا مقاومت فشاري سنگها بين 1000تا2000 کيلوگرم برسانتي مترمربع و براي بتونها بين 150تا500کيلوگرم بر سانتي مترمربع مي باشد. چنانچه چالها را به طوريکنواخت وبا طول يکسان حفر کنيم , استامايت مي تواند نيرويي معادل با8000 تن برمترمربع برسنگ واردکند. ◄ انواع استامايت: استامايت در چهارنوع مختلف و در چهار شماره در بازار موجود مي باشد. که هريک از انواع آن براي سنگها در درجه حرارت محيطي خاص به کارمي رود. براي سنگها در درجه حرارت محيط 35درجه سانتي گراد به بالا از استامايت 100,در درجه حرارت 20تا35 درجه سانتي گراد از استامايت 150, در درجه حرارت 15تا20درجه سانتي گراد از استامايت 200و براي درجه حرارت 5 تا 15 درجه سانتي گراد از استامايت 300 استفاده مي شود. ◄ مزاياي استامايت: استامايت يک ماده تخريب کننده بدون صدا وخطر مي باشد که اين از مهمترين مزاياي آن ميباشد. ◄ معايب استامايت: يکي از عيوب اساسي اين ماده دير عمل کردن ودر برخي موارد عمل نکردن اين ماده است.يکي ديگر از بزرگترين معايب اين ماده عدم کارايي در برش کف مي باشد. در اکثر ايران براي برش کف با مشکل روبرو هستند.و اين امر باعث مي شود. تا معدنداران هزينه هايي بابت برش کف متحمل شوند و اين هزينه ها به هزينه هاي استخراج افزوده مي شود. و در نتيجه قيمت تمام شده کوپ استخراجي را بالا مي برد. ◄ مقايسه استامايت با کتراک: استامايت و کتراک هر دو از انواع مواد غيرمنفجره شيميايي در معادن مي باشند.و از بسياري جهات عملکرد آنان به يکديگر شبيه مي باشند. اما در پاره اي از موارد با هم تفاوتهايي نيز دارند از جمله اين عوامل , عوامل اقتصادي يا زمان تاثير و فواصل بين چالها مي باشد. از نظر مسائل اقتصادي استامايت از کتراک کم هزينه تر مي باشد. ازنظر زمان تاثير , مدت زمان تاثير استامايت بيش از کتراک و چيزي حدود24 ساعت به طول مي انجامد. در طراحي چالها نيز فواصل مورد نياز چالها در استامايت بيش از فواصل چال در استفاده از کتراک مي باشد. ◄ معرفي ماده منبسط شونده دكسپن: يكي ديگر از انواع پودر هاي منبسط شونده، پودر منبسط شونده دكسپن مي باشد.اين ماده در حال حاضر در ايالات متحده كاربرد زيادي در استخراج سنگهاي ساختماني وهمچنين تخريب مكانهايي از قبيل ساختمانهاي مسكوني كه در شرايطي قرار گرفته اند كه نمي توان از مواد منفجره استفاده كرد ويا احداث ترانشه هايي براي امور اكتشافي ونهايتاً به طور محدود در حفاري هاي عمراني مورد استفاده قرار مي گيرد. اين ماده را نيز همانند مواد منبسط شونده ديگر، در بازار به صورت پودر، در بسته هاي پنج كيلويي و در جعبه هاي بيست كيلويي مي توان تهيه كرد. ◄ آماده سازي ماده منبسط شونده دكسپن : همانطوري كه در قسمت قبل توضيح داده شد. اين ماده به صورت پودر در بازار موجود بوده وبراي آماده سازي آن مي بايست همانند مواد منبسط شونده ديگر با نسبت مشخصي با آب مخلوط شود.، نسبتي كه شركت سازنده، براي آماده سازي اين ماده پيشنهاد كرده،نسبت 5/1 به 5 مي باشد. براي انجام آماده سازي يك بسته 5 كيلويي از ماده را با 5/1 ليتر آب مخلوط كرده و با يك دستگاه هم زن، ماده را كاملاً وبه طور يكنواخت در آب تركيب مي كنند. بايد توجه داشت كه دوغاب حاصله مي بايست به طور كامل با آب تركيب گردد. لازم به ذكر است به منظور استفاده از اين ماده در برشهاي كف پمپهاي مخصوصي تهيه شده كه به اين ماده اين امكان را مي دهد كه در برشهاي كف نيز مورد استفاده قرار گبرد. ◄ الگوي حفاري پيشنهاد شده : براي حفر چالها مي توان از وسايل ساده حفاري، مثل چكشهاي حفاري استفاده كرد كه اين امر نياز به دستگاههاي سنگين وگران قيمت حفاري را برطرف مي كند. لازم به ذكر است كه ميزان طول حفاري انجام شده به اندازه 80 تا 90 درصد طول ديواره سنگي،در هنگام استخراج سنگهاي ساختماني مي باشد. قطر چالها ي حفاري و فاصله ما بين آنها بستگي به نوع كاربرداين ماده دارد. به اين منظور يك سري الگوهاي حفاري پيشنهاد شده از طرف شركت سازنده برا ي اهداف خاص،در زير آمده است • الگوي حفاري ارائه شده براي شكستن سنگها واستخراج سنگ ساختماني : الگوي حفاري پيشنهاد شده در شكل زير از سمت چپ اولين الگو به منظور خردايش و دو الگوي ديگر به منظور استخراج سنگ ساختماني به كار برده مي شود. قطر چال پيشنهاد شده40 تا 50 ميلي متر و فاصله چالها از يكديگر 40 تا 60 سانتي متر، پيشنهاد شده است. • الگوي حفاري ارائه شده براي تخريب پي در پلها : قطر چال 38 تا 50 ميلي متر و فاصله چالها از يكديگر 30 تا 40 سانتي متر،براي تخريب پي در پلها از طرف شركت سازنده پيشنهاد شده است. • الگوي حفاري ارائه شده براي تخريب پي ساختمانها : قطر چال پيشنهاد شده در اين الگو 38 تا 50 ميلي متر و فاصله چالها از يكديگر 20 تا 30 سانتي متر از طرف شركت سازنده پيشنهاد شده است. • الگوي حفاري ارائه شده براي تخريب بتن هاي مسلح : قطر چال 38 تا 50 ميلي متر و فاصله چالها از يكديگر 20 سانتي متر،براي اين منظور از طرف شركت سازنده پيشنهاد شده است. • الگوي حفاري ارائه شده براي حفر ترانشه : قطر چال 50 ميلي متر و فاصله چالها از يكديگر 20 سانتي متر، از طرف شركت سازنده پيشنهاد شده است. ◄ طريقه پر كردن چالها: براي پر كردن چالها ابتدا مي بايست كه چالها را به طور كامل از گرد و غبار پاك كرد. كه بدين منظور مي توان از پمپهاي بادي ساخته شده،استفاده كرد بعد از اينكه چالها به خوبي از گرد وغبارپاك شد. ماده را در آب به نسبت مورد نظر(نسبت 5 به 1 ) تركيب كرده وحداكثر ظرف مدت 10 تا 15 دقيقه مي بايست چالها را از دوغاب پر كرد. هنگام پر كردن بايد توجه داشت كه كل طول چال را نبايد از دوغاب پر كرد بلكه دوغاب در قسمت بالا به اندازه 5/1 تا1 اينچ از لبه چال مي بايست فاصله داشته باشد. ميزان مصرف ماده دكسپن به ازاي چالهاي مختلف در جدول زير نشان داده شده است.كه به طور متوسط در حدود 20 كيلو گرم از اين ماده برا ي پر كردن يك چال به قطر 8/3 سانتي متر و طول 10 متر،مورد استفاده قرار مي گيرد. استفاده از دستكش وعينكهاي مخصوص ايمني در هنگام استفاده از اين ماده از طرف شركت سازنده توصيه شده است ◄ زمان لازم براي ترك و برش سنگ: پديده ترك خوردن به طور متوسط دو ساعت بعد از پر كردن چالها رخ مي دهد. كه اين زمان بستگي به دما ي محيط و نوع سنگ دارد.و در نهايت براي برش سنگ مدت زماني در حدود 16 ساعت نياز مي باشد. بهترين زمان پيشنهاد شده براي استفاده از اين ماده در فصل تابستان، هنگام صبح و يا به هنگام عصر زمانيكه سنگ دماي خود را از دست داده است، مي باشد. در زمستان نيز براي بالا بردن عملكرد اين ماده، پيشنهاد شده است كه مقداري كلريد كلسيم با نسبت 1 به 100 در هنگام تهيه دوغاب به ماده اضافه گردد. براي مثال براي آماده سازي 10 كيلوگرم ماده دكسپن مقدار 100گرم ماده كلريد كلسيم احتياج است تا به آن اضافه گردد. منبع

.zip"]دانلود حجم 389 kb

سلام به دوستان گل معدنیمون امروز میخواهیم گزارش کارآموزی از خط 2 مترو کرج به صورت pdfو کامل کاری از دوست و هم دانشگاهی عزیزم مهندس شهریار طالبی قرار بدیم با این امید که کمکی به هم رشته ای هامون هرچند کوچک کرده باشیم تا این صنعت رو کم کم ارتقاء بخشیم دانلـــــــود مقاله

(بررسی تاثیر ضخامت لایه زغال سنگ در روش جبهه کارطولانی به روش الاستومتری در نرم افزارPHASE2) سلام دوستان گلم این پروژه خودم در سال 88 بود که توی اون با دادن عددهای فرضی به یک لایه زغال سنگ در یک معدن فرضی فشار های وارده بر معدن زغالی که به روش جبهه کار طولانی استخراج می شد دادیم و با نرم افزار داده هامون رو تحلیل کردیم که در ادامه این تاپیک واستون قرار میدم قبلش از استاد ارجمندم دکتر شبیر ارشد نژاد به خاطر زحمات بی دریغش تشکر میکنم دانلود فصل اول به صورت PDF

سلام دوستان این مقاله ای که براتون میزارم از استاد ارجمندم دکتر شبیر ارشد نژاد که بر گردن این بنده خیلی حق داره میباشد باشد با انتشار این مقاله تشکری از زحمات استادم در این رشته به عمل آید كاربرد تحليل تنش و مكانيك شكست در آتشكاري كنترل شده به منظور استخراج سنگ هاي ساختماني سخت دانلود مقاله pdf

استخراج نفت تاریخچه استخراج نفت سابقه اکتشاف نفت در ایران به حدود 4000 سال پیش می‌رسد. ایرانیان باستان به عنوان مواد سوختی و قیراندود کردن کشتی‌ها ، ساختمانها و پشت بامها از این مواد استفاده می کردند. نادر شاه در جنگ با سپاهیان هند قیر را آتش زد و مورد استفاده قرار داد. در بعضی از معابد ایران باستان برای افروختن آتش مقدس از گاز طبیعی استفاده شده و بر اساس یک گزارش تاریخی یک درویش در حوالی باکو چاه نفتی داشته که از فروش آن امرار معاش می‌کرده است. عکسبرداری هوایی اگر در منطقه‌ای به وجود نفت مشکوک شوند از آنجا عکسبرداری هوایی می‌کنند تا پستی و بلندیهای سطح زمین را دقیقا منعکس نمایند. آنگاه عکس را به صورت فتوموزائیک درآورده و با دستگاه استریوسکوپ مورد مطالعه قرار می‌دهند. نقشه برداری عملی برای گویا کردن عکسهای هوایی نقشه برداری از محل ، توسط اکیپی صورت می‌گیرد. فواصل و اختلاف ارتفاع با دستگاه فاصله یاب یا تئودولیت تعیین می‌شود و بدین ترتیب نقطه به نقطه محل مورد نظر مطالعه می‌شود. نقشه کشی اطلاعات بدست آورده را بوسیله دستگاه پانتوگراف در اندازه‌های بزرگتر و یا کوچکتر رسم کرده و همراه با عکسهای هوایی نقشه پانتوگرافی که پستی و بلندیهای سطح زمین را نشان می دهد رسم می کنند. آزمایش روی نمونه های سطحی پس از نمونه برداری ، آنها را شماره گذاری کرده و در کیسه‌های مخصوص به آزمایشگاه می‌فرستند. در آنجا بر روی یک شیشه مستطیل شکلی کمی چسب کانادا قرار داده و مقداری از خرده سنگهای دانه بندی شده را روی آن می‌چسبانند. سپس آنها را سائیده تا ضخامت آن 0.2 میلیمتر گردد و نور بتواند از آن عبور کند. این نمونه ها را که اسلاید می‌گویند در زیر میکروسکوپ قرار داده تا از نظر زمین شناسی ، نوع سنگ ، فسیل شناسی ، میکروفسیل شناسی و ساختار زمین مورد بررسی قرار گیرد. رسم نقشه زمین شناسی با در دست داشتن نتایجی که از روی نمونه‌های سطح زمین بدست آمده ، عکسهای هوایی و نقشه‌های توپوگرافی ، نقشه زمین شناسی سطح زمین را رسم می کنند. با داشتن خطوط میزان منحنی ، بعد سوم یا ارتفاعات را هم روی آنها مشخص می‌کنند. نقشه ساختمانی زیرزمینی برای آگاهی نسبت به زیر زمین نیاز به روشهای غیر مستقیم است که یکی از آنها روشهای ژئوفیزیکی است. بوسیله این روشها شکل لایه های زیر زمین را مشخص کرده و می‌توان تا اعماق زیادی اکتشاف غیر مستقیم نمود.

دو عنصر اصلی تشکیل دهنده سیمان اکسید کلسیم (CaO) و اکسید سیلیسیم (SiO2) می باشد که اولی در سنگ آهک و دومی در خاک رس به مقدار زیاد یافت می شود و عنصر سومی که در کنار این دو از اهمیت ویژه ای برخوردار است اکسید آلومینیوم (Al2O3) می باشد که این عنصر در خاک رس به مقدار زیاد وجود دارد. سنگ های آهکی حدود 50 تا 55 درصد و مارل ها نیز با توجه به نوع آن بین 30 تا 50 درصد CaO دارند و خاک رس حدود 40 تا 50 درصد SiO2 (اکسید سیلیسیم) و حدود 10 تا 18 درصد Al2O3 (اکسید آلومینیوم) دارد. به بیان دیگر اگر سنگ آهک و خاک رس با هم پودر شوند و سپس پخته شوند کلینکر و یا نهایتا سیمان تولید می شود یعنی اگر شرایط را برای انجام واکنش بین اکسید کلسیم(CaO) با اکسید سیلیسیم(SiO2 ) و اکسید آلومینیوم(Al2O3) فراهم شود و فازهای مورد نظر تشکیل شوند آنگاه ماده تولیدی خواص سیمانی خواهد داشت یعنی در مجاورت آب و در دمای معمولی با گذشت زمان سفت و سخت می شود اما برای آنکه این واکنش تشکیل گردد و یا فاز های مورد نظر شکل گیرند با اضافه نمودن سنگ آهن به عنوان کمک ذوب ، دمای تشکیل فازها را کاهش می دهیم یعنی عملیات پخت را تسهیل بخشنده و کیفیت کلینکر افزایش خواهد یافت.در کل برای انجام هر چه بهتر واکنش های پخت و تشکیل کلینکر دو اقدام اساسی زیر را بایستی انجام داد. 1- بایستی مواد پودر شوند تا سطح ذرات برای انجام واکنش افزایش یابد و یا واکنش سریعتر و بهتر انجام شود 2- دمای لازم برای پخت یعنی 1450 درجه مهیا شود و از طرفی در این دما واکنش اصلی یعنی فازهای اصلی سیمان تشکیل می شوند. در نتیجه برای تولید کلینکر سیمان نیاز به تجهیزات و دستگاه های مورد نظر برای خرد کردن ،پودر کردن ،همگن و یکنواخت کردن، تنظیم کردن دانه بندی و تنظیم کردن درصد شیمیایی و نهایتا پختن تدریجی تا 1450 درجه سانتی گراد نیاز می باشد. اگر به مواد اولیه ، مواد کمک ذوب چون سنگ آهن اضافه نشود آنگاه واکنش تشکیل فاز اصلی سیمان (فاز C3S ) در دمای 1450 درجه انجام نخواهد شد و لازمست دمای کوره تا مرز بالاتر از 2000 درجه افزایش یابد. لازم به توضیح است سیمان ابتدا توسط یک فرد انگلیسی از پختن مارل (مخلوط سنگ آهک و خاک رس) در یک کوره قدیمی تولید شد اما با گذشت زمان مشخص شد چنانچه درصد عناصری چون آهک (CaO) آلومینیوم و سیلیسیم همراه با اکسید آهن به درستی تنظیم شوند کلینکر سیمان پرتلند راحت تر پخته خواهد شد و از طرفی با کیفیت بهتری تولید خواهد شد. در نتیجه عناصر تشکیل دهنده اصلی سیمان چهار عنصر بوده که در محدوده های مشخص تعریف و در نهایت تنظیم گردید. با تنظیم هر چه بهتر این عناصر نه تنها کیفیت محصول بالاتر می رود بلکه تولید در شرایط پایدار تر و یکنواخت تر و با راندمان بهتری انجام خواهد شد.در نتیجه قبل از کوره ها سه هدف زیر دنبال می شود که بر اساس این اهداف تجهیزات و دستگاه ها طراحی و نصب میشوند 1- خرد و پودر کردن Crushing and Grinding در سنگ شکن ها و آسیاب ها 2- هموژن و یکنواخت کردن Homogenization در سالن های پیش اختلاط و سیلو های هموژن 3- تنظیم شیمیایی مواد خام در آسیاب مواد با استفاده از سیستم های توزین و با کنترل آنالیز شیمیایی توسط دستگاه ایکس ری مارل تامین کننده آهک (CaO) و خاک رس تامین کننده اکسید های سیلیس (SiO2) و آلومینیوم (Al2O3) به مواد اصلی و سنگ آهن جهت تامین اکسید آهن (Fe2o3) و سنگ سیلیس جهت تامین کمبود اکسید سیلیسیم به عنوان مواد تصحیح کننده مطرح می گردند. حال چنانچه نوع سیمان تولیدی به گونه ای باشد که به آلومینیوم زیادی نیاز نباشد (سیمان تیپ5) بایستی به جای خاک رس از سنگ سیلیس استفاده نمود چون در خاک رس همراه با سیلیس ،آلومینیوم نیز وجود دارد اما مقدار آلومینیوم محدود بوده و نمی توان بیش از حد آن را بالا برد . در مجموع مواد اولیه مصرفی در صنعت سیمان ایران با توجه به معادن مواد اولیه چهار گروه می باشند . - منابع تامین آهک از جمله معادن سنگ آهک و مارل - منابع تامین سیلیکات های آلومینیوم یا سیلیس و آلومینیوم (خاک ها) - منابع تامین اکسید سیلیسیم ، (سنگ سیلیس) - منابع تامین اکسید آهن( سنگ آهن ) در خطوط تولید سیمان برای تنظیم مواد خام با توجه به نوع سیمان به حدود 85 تا 90 درصد مارل،5 تا 10 درصد خاک رس، 2 تا 3 درصد سنگ آهن ، 0 تا 5 درصد سنگ سیلیس نیاز می باشد. مواد خام ذکر شده در بالا که هنوز پخته نشده نیاز به انرژی دارد تا بتوان عناصر ذکر شده را در کنار هم قرار داد و سپس این عناصر با هم واکنش یافته و فازهای مورد نظر را تشکیل دهند. در مواد خام CaO به صورت CaCO3 و سیلیس و آلومینیوم به صورت (2SiO2.Al2O3.H2O) بوده که با حرارت دادن ، همه عناصر ذکر شده اول فعال می شوند یعنی CaO از CaCO3آزاد شده و SiO2 و Al2o3 از خاک رس به صورت آزادانه جدا می شوند و سپس در کنار هم با یکدیگر واکنش می دهند یعنی 2CaO+ SiO2 → 2CaO SiO2 3CaO+SiO2=3CaO SiO2 3CaO+ Al2O3=3CaO Al2O3 آنچه در کوره رخ می دهد : - در دمای 50-100 درجه آب سطحی از دست می رود. (ابتدای پیشگرمکن) - در حدود 200 درجه آب نفوذی و مولکولی از دست می رود . (ابتدای پیشگرمکن) - در دمای 600-800 خاک ها تجزیه می شوند یعنی Sio2 و Al2o3 به صورت آزاد خواهند بود. (در پیشگرمکن) - در دمای 700-800 به بالا سنگ آهک تجزیه می شود یا واکنش کلسیناسیون انجام می شود. (در پیشگرمکن و ابتدای کوره) - در دمای 800-1200 واکنش CaO با Sio2 و CaO با Al2o3 و تشکیل CA و CS را داریم. (در ابتدا و اواسط کوره) - در دمای 900- 1300 فازهای C2S و C3A تشکیل می شوند.(در اواسط کوره) - در دمای 1300-1450 فاز اصلی آلیت C3S یا 3 CaO Sio2 تشکیل می شود.(در منطقه پخت یا ناحیه مشعل) - در دمای 1400 –1200 دمای کلینکر کاهش یافته و فاز ها تثبیت می شوند.(در منطقه انتهای کوره بعد از منطقه پخت) کلینکر از نظر شیمیایی دارای 4 فاز اصلی می باشد: 1- فاز آلیت سه مول CaO و یک مول Sio2 (C3S) 2- فاز بلیت دو مول CaO و یک مول Sio2 (C2S) 3- فاز آلومینات سه مول CaO و یک مول Al2o3 (C3A) 4- فاز آلومینوفریت چهار مول CaO و یک مول Al2o3 و یک مول Fe2o3 (C4AF) تغییر در درصد هر کدام از چهار فاز ذکر شده باعث می شود خواص کلینکر یا سیمان تولید شده تغییر کند. به عنوان مثال درصد فاز C3A در سیمان های نوع دو بین 5 تا 8 درصد و در سیمان های نوع یک بالای 8درصد و در سیمان های نوع پنج زیر 5 درصد می باشد. کلینکر تولیدی را اگر پودر کنیم سیمان خواهد شد اما تنها مشکل آن زمان گیرش سریع می باشد که برای به تاخیر انداختن و یا تنظیم زمان گیرش حدود 4% سنگ گچ به کلینکر اضافه می شود. اگر به کلینکر علاوه بر سنگ گچ پوزولان اضافه شود آنگاه سیمان پوزولانی تولید می شود.پوزولان دارای سیلیس و آلومینیوم آمورف یا فعال می باشد که این عناصر با محصولات هیدراسیون سیمان یعنی 2(Ca(OH وارد واکنش شده و محصولات این واکنش منجر به سفت و سخت شدن سیمان خواهند شد. اگر به سیمان آب اضافه شود محصولات واکنش سه ترکیب اصلی زیر می باشند 1- کلسیم آلومینات هیدراته C-A-H 2- کلسیم سیلیکات هیدراته C-S-H 3- هیدروکسید کلسیم Ca(OH)2 دو ماده اولی مفید بوده و منجر به سخت شدن سیمان می شوند اما سومی خنثی و یا در مواردی مضر می باشد . با اضافه کردن پوزولان به سیمان در حضور آب ، سیلیس و آلومینای موجود در پوزولان که دارای ساختاری آمورف یا فعال می باشند با Ca(OH)2 (محصول هیدراته شدن سیمان) وارد واکنش شده و مجددا کلسیم آلومینات و کلسیم سیلیکات هیدراته را تشکیل می دهند Sio2,Al2o3+Ca(OH)2=C-S-HC-A-H این دو ترکیب مفید بوده یعنی از یک ترکیب خنثی و یا مضر ترکیبات مفید حاصل می گردد به همین دلیل پوزولان های مرغوب در دراز مدت باعث افزایش مقاومت و کاهش نفوذ پذیری بتن خواهند شد. یکی از معایب جزئی پوزولان ها شامل به تاخیر انداختن زمان گیرش ، مقاومت اولیه پائین و کاهش کار پذیری ملات و بتن می باشد. از مزایای سیمان پوزولان می توان به موارد زیر اشاره کرد: - حرارت هیدراتاسیون پائین - نفوذ پذیری کمتر - مقاومت شیمیایی بالاتر در مقابل کلر و سولفات منبع: qccement.com

[TABLE=width: 756] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4]كارفرما: شركت توسعه منابع آب و نيروي ايران طراح و مجري طرح: مشاركت كيسون، بتا، خدمات مهندسي مكانيك خاك نوع پيمان: طرح و ساخت مدت اوليه پيمان: 60 ماه محل كار: ايران- جاده چالوس- سياه بيشه (استان مازندران)[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]شرح كلي پروژه نيروگاه هاي تلمبه ذخيره اي به عنوان يكي از مناسب ترين راه حل ها جهت تنظيم بار شبكه برق مطرح شده اند. پروژه سد و نيروگاه آبي سياه بيشه بر روي رودخانه چالوس در 125 كيلومتري شمال تهران در مجاورت جاده چالوس و در 10 كيلومتري شمال تونل كندوان 75 كيلومتري شهر چالوس) در استان مازندران واقع شده است. مجموعه سد و نيروگاه آبي 1000 مگاواتي سياه بيشه به لحاظ عملكرد تلمبه ذخيره اي و نوع سدها از ديگر پروژه هاي در دست مطالعه و ساخت كشور متمايز مي باشد. هدف اصلي اين پروژه تامين برق در زمان اوج مصرف و ايجاد مصرف كننده اي مطمئن براي شبكه سراسري برق كشور در زمان افت مصرف مي باشد. همچنين اهداف ديگري مانند كاهش هزينه هاي استهلاك نيروگاههاي حرارتي به ميزان سالانه 19 ميليون دلار، ايجاد محيطي تفريحي و توريستي براي گردشگران داخلي و خارجي و اشتغال زايي در منطقه در حين اجراي طرح و دوران بهره برداري در كنار اهداف اصلي طرح مطرح شده اند. پروژه سياه بيشه در سال 1382 طي مناقصه اي در قالب دو قرارداد به صورت طرح و اجرا به پيمانكاران انتخاب شده واگذار گرديد. قرارداد A‌ شامل طراحي و اجراي بدنه دو سد سنگريزه اي با رويه بتني(‌ Concrete Face Rock Fill Dam - CFRD)، بخش اصلي تونل هاي آبرسان وسازه هاي جنبي است كه به صورت يك پروژه مستقل در تاريخ 12 /5 / 82 به مشاركت كيسون، بتا، خدمات مهندسي مكانيك خاك واگذار گرديد كه رهبري اين مشاركت را شركت كيسون بر عهده دارد. طراحي سدهاي CFRD‌ و سازه هاي وابسته توسط تيمي متشكل از تيم طراحان ايراني و شركت پويري (الكترووات) سوييس انجام شده است.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5][TABLE=width: 750] [TR] [TD]مقدمه پروژه تلمبه ذخيره اي سياه بيشه، از دو سد سنگريزه اي با رويه بتني، يك مسير انتقال آب، يك مغار نيروگاه و تجهيزات مربوطه و يك سيستم تزريق تشكيل شده است. هدف اصلي اين پروژه، ايجاد تعادل در سيستم توليد انرژي كشور مي باشد. اين مجموعه شامل ظرفيت نصب شده هزار مگاوات خواهد بود و نقشي اساسي در زمان اوج مصرف برق ايفا خواهد نمود. پروژه در يك ناحيه داراي پتانسيل لرزه خيزي بسيار بالا قرار گرفته، لذا تمهيدات مربوطه مورد بحث قرار گرفته اند. اجراي پروژه با مشكلات قابل توجهي از جمله حفاري روباره تا عمق حدود 25 متر و همچنين استحصال مصالح سنگريزه كافي با كيفيت قابل قبول مواجه بوده است. جانمايي كلي پروژه در شكل 1 نشان داده شده است. اجراي پروژه به دو قسمت اصلي تقسيم شده است. قرارداد A شامل سدهاي بالا و پايين، سرريزها و تخليه كننده هاي تحتاني و قسمت اول تونل هاي آب بر است. قرارداد B در بر گيرنده مخازن نوسان گير، شفت هاي تحت فشار، مغار نيروگاه و تاسيسات قسمت آخر تونل هاي آب بر و تاسيسات خروجي است.[/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style6] شكل 1: جانمايي پروژه تلمبه ذخيره اي سياه بيشه[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4]موقعيت طرح سدهاي بالا و پايين سياه‌بيشه، در 125 كيلومتري شمال تهران، در نزديكي روستاي سياه‌بيشه، بر روي رودخانه چالوس احداث مي‌شوند. تاريخچه طرح سير طراحي و احداث سد و نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه با فراز و نشيب‌هاي بسياري همراه بوده است. آغاز مطالعات اوليه احداث نيروگاه تلمبه ـ ذخيره‌اي سياه‌بيشه به اواخر دهه پنجاه خورشيدي برمي‌گردد. [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD]مطالعات اوليه [/TD] [TD=class: style4]1349[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]مطالعات زمين‌شناسي مقدماتي [/TD] [TD=class: style4]1357[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]طراحي فاز 2 و تهيه اسناد مناقصه [/TD] [TD=class: style4]64-1362[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]احداث تونل‌هاي انحراف آب [/TD] [TD=class: style4]71-1364[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]بازنگري فني و اقتصادي طرح [/TD] [TD=class: style4]81-1378[/TD] [/TR] [/TABLE] پس از بازنگري فني و اقتصادي طرح، طي سال‌هاي 1378 تا 1381 عمليات اجراي طرح در بيستم مهرماه سال 1382، هم‌زمان با سال‌روز ميلاد حضرت مهدي(عج) با حضور وزير نيرو و هيات همراه رسماً گشايش يافت.[/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]قرارداد و دامنه كار سد و نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه از اجزا و قسمت‌هاي مختلفي تشكيل شده است. احداث دو سد يكي در ساختگاه بالا و ديگري در ساختگاه پايين، تونل‌هاي افقي و شفت‌هاي مايل آبرسان، مغارهاي نيروگاه و تهيه، نصب و راه‌اندازي چهار توربين، هر يك با خروجي260 مگاوات، رئوس عمده عمليات اجراي طرح سد و نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه را تشكيل مي‌دهند. طرح سياه‌بيشه در قالب سه قرارداد اجرا مي‌شود. قرارداد A (احداث سدهاي بالا و پايين و تكميل‌ تونل‌هاي آبرسان) قرارداد B (احداث مغاره‌هاي نيروگاه‌ و گودال‌ها، تهيه و نصب 4 واحد نيروگاه 260 مگاواتي و ترانسفورمرها) قرارداد C (مشاركت مهندسين مشاور، مديريت و كنترل پروژه) طي مناقصه برگزار شده براي اجراي قرارداد A احداث سدهاي بالا و پايين و تكميل تونل‌هاي افقي آبرسان به‌صورت يك پروژه مستقل در دوازدهم مرداد ماه 1382 به مشاركت كيسون، بتا و خدمات مهندسي مكانيك خاك واگذار شد. رهبري اين مشاركت را شركت كيسون بر عهده دارد.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]دامنه كار: [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]احداث بدنه سدهاي بالا و پايين از نوع سنگريزه اي با پوشش بتني[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]احداث سرريز سدهاي بالا و پائين[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]حفاري و پوشش بتني باقيمانده دو تونل آبرسان جمعاً به طول حدود 4000 متر و قطر تمام شده 7 /5 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]احداث دهانه آبگير سد بالا[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]حفر تونل‌هاي زه‌كش و تزريق به طول تقريبي 1100 متر و قطر 3 متر و انجام كارهاي عمومي از جمله تجهيز و برچيدن كارگاه و احداث راه هاي دسترسي[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]احجام و ارقام عمده پروژه [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]خاكبرداري در زمين‌هاي سنگي: 1 ميليون متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]خاكبرداري در زمين‌هاي غير سنگي: 3 ميليون و سيصد و پنجاه هزارمترمكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]خاكريزي: چهار ميليون و دويست هزار متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]حفاري تونل و گالري: 190 هزار متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]شات‌كريت: 21 هزار متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]ميله مهار: 260 هزار متر طول[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]چال تزريق: 146 هزار مترطول[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]آرماتوربندي با انواع ميله گرد ساده و آجدار: 22 هزار تن[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn][TABLE=class: fa_matn, width: 735] [TR] [TD]قالب بندي نوع F1: [/TD] [TD]450هزار متر مربع[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]قالب متحرك: 75 هزار متر مربع[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD=class: fa_matn]بتن‌ريزي: 300 هزار متر مكعب[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5]عملكرد نيروگاه‌هاي تلمبه‌ذخيره‌اي به دليل نوسان برق در زمان‌هاي مختلف، تنظيم بار شبكه از اهميت زِيادي برخوردار است. نيروگاه‌هاي تلمبه‌ذخيره‌اي، به دليل ويژگي‌هاي خاص خود به عنوان يكي از مناسب‌ترين گزينه‌ها براي حفظ تعادل در شبكه سراسري برق در زمان‌هاي مختلف مصرف برق به‌شمار مي‌روند. در ساعات پر مصرف كه نياز به انرژي برق بيش از توان توليدي نيروگاه‌هاي شبكه برق كشور است، توربين‌هاي نيروگاه برق آبي از طريق رهاسازي آب ذخيره‌ شده در مخزن واقع در سد بالا و تبديل انرژي پتانسيل به انرژي الكتريكي، انرژي مورد نياز برق شبكه را تأمين مي‌كند و در زمان‌هاي كم مصرف، آب از طريق انرژي برق اضافي و غير قابل مصرف در شبكه، به مخزن سد بالا پمپاژ و به ‌صورت انرژي پتانسيل در مخزن سد بالا ذخيره مي‌شود.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5]اهداف طرح سد و نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه اهداف عمده از احداث طرح سد و نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه عبارتند از: [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD]ايجاد تعادل در شبكه برق كشور[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]توليد انرژي برق آبي با ظرفيت 1040 مگاوات[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]كاهش هزينه‌هاي استهلاك نيروگاه‌هاي حرارتي به ميزان سالانه 19 ميليون دلار[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]ايجاد محيطي تفريحي و توريستي براي گردشگران[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]كارآفريني و اشتغال‌زايي در منطقه[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]چرا سدهاي سنگريزه‌اي با روكش بتني؟ مهمترين دلايل انتخاب سدهاي سنگريزه‌اي با روكش بتني براي نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه را مي‌توان در موارد زير خلاصه كرد: [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD]عدم پيچيدگي‌هاي اجرا در مقايسه با سدهاي بتني وزني[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]پايداري در برابر زلزله -عدم بروز مشكلات ناشي از فشار آب حفره‌اي در هنگام زلزله[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]عدم بروز پديده روان‌گرايي[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]مقاومت بالاي رويه بتني در مقايسه با سدهاي سنگريزه‌اي با رويه آسفالتي BFRD[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5]ويژگي‌هاي قرارداد يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي قرارداد سدهاي بالا و پايين نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه، استفاده از روش طرح و ساخت هم‌زمان است. اين پروژه نخستين پروژه‌اي است كه از طرف كارفرماي طرح، شركت توسعه منابع آب و نيروي ايران، در قالب يك قرارداد طرح و ساخت به يك شركت بخش خصوصي واگذار شده است.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4]تجهيز كارگاه ساختمان‌هاي تجهيز كارگاه با توجه به گستردگي ساختگاه و پراكندگي جبهه‌هاي كاري، تجهيز كارگاه از اهميت و حجم بالايي برخوردار بود. محورهاي اصلي تجهيز كارگاه جبهه‌هاي زير را در بر مي‌گرفت: [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD]محوطه‌سازي[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD] ساخت فونداسيون و نصب تجهيزات[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD] مخازن آب و سپتيك تانك ها[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD] راه‌هاي سرويس، انحرافي و ارتباطي[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD] ساختمان‌هاي تجهيز[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD] ساختمان‌هاي پيش ساخته و كانكس‌ها[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD] و اتاقك‌هاي مجاور محل‌هاي كار[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]جاده‌ها و مسيرهاي دسترسي قرارداشتن ساختگاه سدهاي سياه‌بيشه در يك دره v شكل بوده است، مسافت 5 كيلومتري بين سدهاي بالا و پايين، تعدد جبهه‌هاي كاري و سازه‌هاي اجرايي پروژه در بخش‌هاي مختلف سايت و وضعيت نامساعد جوي در اكثر فصول سال، همگي دلايلي بودند بر اهميت بالاي احداث جاده‌هاي دسترسي به عنوان پيش شرط كليدي اجراي موفق پروژه. در اين پروژه حدود 15 كيلومتر جاده دسترسي، اكثراً در دل تپه‌ها، در 15 مسير اجرا شده است.[/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]فعاليت هاي انجام شده در بخش طراحي به‌منظور تجميع توانايي‌هاي لازم در حوزه طراحي، مشاركت اقدام به تشكيل دفتر طراحي سد متشكل از كارشناسان تراز اول شامل متخصصين طراحي بدنه سد، هيدروليك، سازه، سازه‌هاي هيدروليكي، ژئوتكنيك، زمين‌شناسي، تونل و مكانيك سنگ، تجهيزات هيدرومكاينك و ساير رشته‌هاي مرتبط با طراحي نمود و كار طراحي را با استفاده از پيشرفته‌ترين نرم‌افزارهاي موجود تا حد جزئيات و نظارت بر تهيه نقشه‌هاي اجرايي، به‌طور كامل انجام داد. رئوس اين فعاليت‌ها از قرار زير است: [TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD]بازنگري مطالعات [/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]برنامه مطالعات صحرايي[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]نظارت بر عمليات صحرايي[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]مطالعات لرزه خيزي[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]تهيه گزارش فاز بازنگري[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]بررسي موقعيت جاده كرج – چالوس و حفاري‌هاي بدنه در محل سد پائين دست[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]تهيه گزارش اوليه ترميم و حفاظت مناطق ريزشي در تونل تحت فشار[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]بررسي كيفيت بتن تونل هاي انحراف آب از روي نمونه هاي گرفته شده[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]نظارت بر عمليات حفاري گمانه هاي در محدوده سد بالا[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4][TABLE=width: 750] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات سد بالا[/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات بدنه[TABLE=width: 385] [TR] [TD]نوع سد[/TD] [TD]سنگريزه‌اي با روكش بتني[/TD] [/TR] [TR] [TD]ارتفاع ماكزيمم[/TD] [TD=class: fa_matn]5 /82 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول تاج سد[/TD] [TD]436 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]عرض تاج سد[/TD] [TD]12 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]پهناي سد در پي[/TD] [TD]280 متر[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات مخزن[TABLE=width: 365] [TR] [TD]حوزه آبريز [/TD] [TD]3 /19 كيلومتر مربع[/TD] [/TR] [TR] [TD]حجم مخزن[/TD] [TD] 3 /4 ميليون متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD]متوسط دبي ساليانه[/TD] [TD]13 /5 ميليون متر مكعب[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات سرريز[TABLE=width: 385] [TR] [TD]موقعيت[/TD] [TD]جناح چپ سد[/TD] [/TR] [TR] [TD]نوع[/TD] [TD]سرريز آزاد پلكاني[/TD] [/TR] [TR] [TD]دبي طراحي[/TD] [TD] 203 متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD]تراز آستانه سرريز[/TD] [TD]5 /2406[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول شوت[/TD] [TD] 490 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]عرض شوت[/TD] [TD]20 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول تاج[/TD] [TD]20 متر[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات سيستم انحراف[TABLE=width: 365] [TR] [TD]موقعيت[/TD] [TD]جناح راست[/TD] [/TR] [TR] [TD]تعداد تونل‌ها[/TD] [TD] 1 عدد[/TD] [/TR] [TR] [TD]قطر تونل[/TD] [TD]95 /2 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول تونل [/TD] [TD]576 متر[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [/TR] [TR] [TD] [/TD] [TD] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات سد پايين[/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات بدنه[TABLE=width: 385] [TR] [TD]نوع سد[/TD] [TD]سنگريزه‌اي با روكش بتني[/TD] [/TR] [TR] [TD]ارتفاع ماكزيمم[/TD] [TD]102 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول تاج سد[/TD] [TD]332 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]عرض تاج سد[/TD] [TD]12 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]پهناي سد در پي[/TD] [TD]360 متر[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات مخزن[TABLE=width: 365] [TR] [TD]حوزه آبريز[/TD] [TD] 8 /93 كيلومتر مربع[/TD] [/TR] [TR] [TD]حجم مخزن[/TD] [TD]9 /6 ميليون متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD]متوسط دبي ساليانه[/TD] [TD]49 /2 ميليون متر مكعب[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5] [/TD] [/TR] [TR] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات سرريز[TABLE=width: 385] [TR] [TD]موقعيت[/TD] [TD]جناح چپ سد[/TD] [/TR] [TR] [TD]نوع[/TD] [TD]سرريز آزاد پلكاني[/TD] [/TR] [TR] [TD]دبي طراحي[/TD] [TD]860 متر مكعب[/TD] [/TR] [TR] [TD]تراز آستانه سرريز[/TD] [TD]4 /1905[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول شوت[/TD] [TD]197 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]عرض شوت[/TD] [TD]30 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول تاج[/TD] [TD]30 متر[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [TD=class: style7, bgcolor: #E5E5E5]مشخصات سيستم انحراف [TABLE=width: 365] [TR] [TD]موقعيت[/TD] [TD]جناح راست[/TD] [/TR] [TR] [TD]تعداد تونل‌ها[/TD] [TD]1 عدد[/TD] [/TR] [TR] [TD]قطر تونل[/TD] [TD] 4 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD]طول تونل[/TD] [TD]700 متر[/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [/TABLE] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]اختلاف فاصله دو سد در پلان حدود 5 كيلومتر و اين اختلاف روي جاده چالوس حدود 14 كيلومتر است. اختلاف ارتفاع دو سد 500 متر است. برای تخليه آب از درياچه سد بالا به سد پايين و يا بلعكس حدود 4 ساعت زمان لازم است. معمولاً از زماني كه دريچه ها باز مي‌شوند تا زماني كه توربين‌ها شروع به توليد برق مي‌كنند، حدود يك الي چهار دقيقه طول مي‌كشد.[/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]تونل هاي افقي آبرسان[TABLE=width: 750] [TR] [TD][/TD] [TD]تعداد تونل‌هاي افقي آبرسان[/TD] [TD]2 عدد[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]قطر هر تونل آبرسان [/TD] [TD]7 /5متر[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]ظرفيت [/TD] [TD]130 متر مكعب بر ثانيه[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]دبي طراحي زمان پمپاژ [/TD] [TD]100 متر مكعب بر ثانيه[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]تونل سمت چپ از دهانه آبگير تا مخزن ضربه‌گير [/TD] [TD]2015 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]تونل سمت راست از دهانه آبگير تا مخزن ضربه‌گير[/TD] [TD]1973 متر[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]احداث دهانه آبگير [/TD] [TD]ارتفاع 66 متر [/TD] [/TR] [TR] [TD] [/TD] [TD] [/TD] [TD] [/TD] [/TR] [/TABLE] هر دو تونل آبرسان چپ و راست، به سه بخش ا، 2 و 3 تقسيم شده‌اند. براي ايجاد يك جبهه كاري ثانويه، در پايين دست تونل‌هاي آبرسان، اقدام به حفاري يك تونل دسترسي يا اديت شده است.[/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]ابزار دقيق سدهاي CFRD سياه بيشه، اولين سدها از اين نوع در ايران هستند. لذا توجه خاصي به رفتار نگاري آنها طي اولين آبگيري و دوره بهره برداري شده است. طراحي سيستم ابزاردقيق دو سد بسيار مشابه مي باشد. اكثر ابزارهاي اندازه گيري در سه مقطع عرضي واقع در تكيه گاه چپ، تكيه گاه راست و مقطع حداكثر سد نصب خواهند شد. در اين مقاطع نيز ابزارها در سه رقوم ثابت در نظر گرفته شده اند. اين شكل توزيع ابزارهاي اندازه گيري در داخل بدنه سد، باعث سهولت در انتقال كابل ها و به حداقل رساندن تداخل عمليات نصب ابزار با عمليات اجرايي سد مي گردد. مجموع ابزار هاي الكتريكي واقع در يك رقوم خاص به يك ترمينال در انتهاي مسير متصل شده و تمام ترمينال ها نيز نهايتا به يك سيستم اتوماتيك جمع آوري اطلاعات ADAS منتهي مي شوند تا بدين وسيله رفتارنگاري از راه دور ممكن گردد. طراحي سدهاي CFRD تفاوت قابل توجهي با سدهاي خاكي با عنصر آب بند داخلي از جمله هسته رسي دارد، به همين نسبت سيستم ابزار دقيق آن نيز متفاوت است. با اين وجود همين كميت هاي اصلي شامل تغيير شكلها، فشارها و جريان تراوش اندازه گيري مي شوند، با اين تفاوت كه اهميت نسبي اين پارامترها در عملكرد و ايمني سد متفاوت است. در مورد سد هاي CFRD، مهمترين كميت ها عبارتند از تغيير شكل و احتمال ترك در رويه بتني، و تراوش از پي، كه مورد اخير مي تواند منجر به فرسايش داخلي و عواقب خطرناك شود.[/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style4] [/TD] [/TR] [TR=class: fa_matn] [TD=class: style5]جانمايي و نوع ابزار دقيق اكثر ابزار در سه مقطع اصلي، واقع در تكيه گاه راست و مقطع وسط دره در بدنه سد نصب خواهند شد. شكل (2) جانمايي ابزار دقيق سد پايين را نشان مي‌دهد. جانمايي مشابهي نيز براي سد بالا طرح گرديده است. مقطع مركزي ابزار گذاري در شكل (3) نشان داده شده است. اصل حاكم بر جانمايي به حداقل رساندن تداخل نصب ابزار و كابلها با عمليات اجرايي سدها، و عبور دادن كابلها با حداقل احتمال خرابي آنها بوده است.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style6] شكل 2: جانمايي ابزار دقيق در سد پائين[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style6] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style6] شكل 3: مقطع مركزي ابزار دقيق در سد پائين[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style6] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5]طراحي براي لرزه خيزي بالا: پروژه سياه بيشه در منطقه داراي پتانسيل لرزه خيزي بسيار بالا قرار گرفته است، بگونه اي كه شتاب حداكثر زمين PGA در سطح كه از حداكثر زلزله قابل باور MCE استخراج مي شود برابر با 0.5g مي باشد. در تاريخ 28 مي 2004 زلزله اي با بزرگي M=6.4 رخ داد كه مركز آن در 28 كيلومتري سايت قرار دارد. بر اساس ركوردهاي يك ايستگاه لرزه نگاري واقع در 17 كيلومتري از مركز زلزله، PGA در محل سايت برابر 0.2g تخمين زده شده است. بازتاب لرزه خيزي بالاي منطقه در طراحي هر دو سد سنگريزه اي با روكش بتني مشهود است. از جمله شيب متوسط شيرواني هاي سد ها 1 قائم به 6 /1 افقي تعيين شده است. مصالح داراي قابليت روانگرايي از بخش هايي از پي كه امكان اشباع شدن دارد كاملا برداشته مي شود و شيب هاي داراي روباره كه حركت احتمالي آن در اثر زلزله، بدنه سد را به خطر مي اندازد، از جمله شيب هاي مشرف به پنجه بتني، حفاظت و نگه داري مي شود. شيب ها بر اساس ضريب زلزله شبه استاتيك 0.2 و يا به عبارت ديگر يك سوم تا يك دوم amax/g طراحي شده اند. بعلاوه 20 متر بالايي بدنه سد از مصالح با كيفيت بهتر يعني 3B ساخته خواهد شد تا اثرات مخرب بزرگنمايي امواج زلزله در تاج كاهش پيدا كند. براي اين منظور ديوار جان پناه در پايين دست تاج حذف گرديده است.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5] [/TD] [/TR] [TR=class: matn] [TD=class: style5]موخره چالش‌هاي طراحي و اجراي پروژه سدهاي بالا و پايين نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه ساختگاه سدهاي سياه‌بيشه از منظر زمين شناسي از پيچيدگي‌هاي بسياري برخوردار است. وجود گسل‌هاي بزرگ و كوچك، بررسي‌هاي زمين‌شناسي و ژئوتكنيك را به منظور طراحي سد و سازه‌هاي وابسته پچيده‌ كرده و مسائل اجرايي را نيز تحت الشعاع خود قرار داده بود. حفظ ايمني محور كرج- چالوس در مقابل رانش موضعي يا كلي در نتيجه خاكبرداري‌هاي سد، يافتن راه‌كارهاي فني براي حل مسأله تلاقي پرده آب‌بند بالا با توده سنگ نابرجا، حل مسأله تلاقي سد با درزه‌ها و شكست‌ها و گسله‌هاي قديمي موجود در محدوده سد، تأمين ايمني شيب‌هاي جناحين سد چه در بالا دست و چه در پايين دست بدنه ناشي از تغييرات روزانه سطح آب مخزن، از جمله مسائل مهندسي پيچيده‌اي بودند كه مشاركت با آن‌ها روبرو بوده و آن‌ها را حل كرده است. پروژه سدهاي بالا و پايين نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌اي سياه‌بيشه يك‌بار ديگر نشان داد مهندسين و متخصصين اين مرز و بوم قادرند كليه مراحل اجراي پروژه‌هاي پيچيده سدسازي از مطالعه تا طراحي و اجرا را، بدون نياز به متخصصين خارجي، انجام دهند و هر جا كه اين دو گروه در كنار هم قرار مي‌گيرند، به جرأت مي‌توان گفت متخصصان ايراني كم از همتايان خارجي خود نيستند.[/TD] [/TR] [TR=class: matn] [/TR] [/TABLE]

يکي از جديدترين روش‌هاي اکتشاف و استخراج، معدن کاوي زير دريا است. در اين مقاله نويسنده به تکنولوژي پيچيده و مشکلات محيطي در رابطه با تکنيک‌هاي اوليه اين نوع حفاري مي‌پردازد. چشمه‌هاي آب گرم (دودکش‌هاي سياه) همانند مينياتوري زيبا از کوهستان از کف اقيانوس‌ها بيرون مي‌آيند. از اين چشمه‌ها آب‌هاي گرم غني از رسوبات مي‌جوشند که بعد از سرد شدن مملو از عناصر روي، مس، نقره و طلا هستند و از اين رو آن‌ها را سولفيد‌هاي عظيم بستر دريا مي‌نامند. در حدود 10 سال است كه شرکت‌هاي مختلف، عمليات‌هايي را در آب‌هاي گينه‌نو (PNG)، نيوزيلند، تونگا و فيجي براي اکتشاف اين منابع عظيم سولفيد آغاز کرده‌اند و در روياي کشف و راه‌هاي اقتصادي استخراج اين منابع بيکران اما سخت دست‌يافتني به سر مي‌برند. در حال حاضر با توجه به افزايش روزافزون تقاضا براي مواد معدني و تکنولوژي‌هاي جديد پيشرفته کابل‌کشي، حفر ترانشه با مته‌هاي الماسي و حفاري نفت و گاز در آب‌هاي عميق موانع موجود براي معدنکاوي در زير دريا قابل عبور به‌نظر مي‌رسند. دو معدن از اولين معادن عظيم سولفيد در بستر دريا توسط شرکت بريتانيايي Neptune Minerals در نيوزيلند و شرکت کانادايي Nautilus Minerals در گينه‌نو در سال 2010 ميلادي به مرحله بهره‌برداري خواهند رسيد. Scott Trebilcock نايب رئيس بخش تجارت و توسعه شرکت Nautilus که دفتر مرکزي آن در تورنتو کانادا واقع شده مي‌گويد که روش بهره‌برداري شرکت از اين منابع از اصول صنايع نفت و گاز پيروي مي‌کند. همان‌گونه که در آن صنايع با حفر گودال‌هايي هزاران کيلومتر خطوط لوله در کف دريا کار گذاشته شد در معدنکاوي در زير دريا نيز با يک روش مشابه عمل مي‌کنيم. در اين روش ميليون‌ها تن شن و ماسه از کف دريا استخراج مي‌کنيم. استانداردهاي به‌کار گرفته شده اما در حالي‌که شرکت براي نسل جديد حفاري مواد معدني مهيا مي‌شود، سازمان مشترک تحقيقات علوم و صنايع استراليا (CSIRO)، گزارشي را مبني بر پتانسيل تاثيرات زيست‌محيطي که معدنکاوي مي‌تواند بر روي سواحل استراليا بگذارد، منتشر کرد. نتايج اين گزارش، در حالي‌که مزيت‌هاي اقتصادي آن را برجسته نشان مي‌دهد، اما نگراني اندک ولي آشکاري از اجراي حفاري در زير آب به اين روش به گوش مي‌رسد. دکتر Joanna Parr از اعضاي CSIRO و يکي از کساني که در تحرير اين گزارش دخيل است، مي‌گويد که نگراني عمده انجمن، گسترش تاثيرات زيست‌محيطي نامطلوب از قبيل کمبود دانش علمي کافي براي سنجش و کنترل اين تاثيرات است. در 13 ژوئن مقاله‌اي مبني بر بررسي ابعاد اجتماعي گسترش اکتشافات در اعماق دريا و صنعت معدن در استراليا، منتشر شد که به اين شرح بود: هيچ بررسي جامع و وسيعي بر روي اکتشاف و استخراج در کف دريا يا معدنکاوي در اعماق دريا صورت نگرفته و نتايج به‌دست آمده حداقل مربوط به 5 سال اخير است. اين مسئله حاکي از آن است که هيچ‌گونه مطالعات مشترک بين‌المللي براي استخراج در زير دريا در کشورهاي کانادا، روسيه، کره، شيلي و فنلاند صورت نگرفته و هيچ دستورالعمل تجربي براي شرکت‌ها وجود ندارد که با توجه به آن عمل کنند. دکتر Simon Mcdonald مدير اجرايي شرکت Neptune Minerals مي‌گويد: اما با وجود اين، پيشرو بودن در اين رابطه مي‌تواند مزيت‌هايي را نيز به همراه داشته باشد. ما در جايگاه ويژه‌اي براي آغاز اين پروژه بي‌سابقه قرار داريم و با يک عمليات معدنکاوي زميني روبه‌رو نيستيم و هيچ‌گونه اطلاعات قبلي از آن نداريم. همچنين وي افزود: ما قادر هستيم تا از ابتدا يک سيستم معدنکاوي مطابق با بهترين روش‌هاي همسو با شرايط محيطي را طراحي کنيم. دکتر Parr در رابطه با شرکت‌هاي Neptune و Nautilus اظهار کرد که به‌وضوح خطر از دست دادن حمايت دولت در اين‌باره احساس مي‌شود و از اين رو عزمي راسخ براي تحقيقات جهت ارزيابي تاثيرات بالقوه زيست‌محيطي معدنکاوي در حيطه عملياتي‌شان دارند.

فرآوری مواد معدنی یکی از شاخه های معدن می باشد. در فیلم آموزشی زیر که به زبان انگلیسی می باشد، فرآوری بطور کامل معرفی شده است. دانلـــــــــــود

معدن در حوالی گناباد قرار داشته و سابقا در دست دولت بوده و هم اكنون به بخش خصوصي واگذار شده است. در حال حاضر شركت سيليكات شرق بهره برداري از اين معدن را در اختيار دارد. به طور كلي كائولن نمونه اي از خاك صنعتي است كه در اين معدن به خوبي نمايان است و بخش هاي مختلف ماده معدني به رنگ هاي مختلف در اين كانسار ديده مي شود كه طبعاً از نظر كيفيت تفاوتهاي ويژه اي با يكديگر دارند. آدرس پستي: خراسان جنوبي- گناباد- کيلومتر 3 جاده گناباد -كاشمر- معدن باغ آسياي گناباد مشاهده معدن چند نكته را در ذهن تداعي مي كند كه عبارتند از : 1- يكي از عوامل اكتشاف اين معدن بيرون زدگيهاي كوچكي از مواد مصرفي آن مي باشد كه تغيير رنگ آن با سطح زمين تا حدودي مشخص است. تا قبل از مرحله اكتشاف و باطله برداري از اين معدن تقريبا تمام قسمتهاي معدن با قسمت هاي ديگر سطح زمين هم رنگ بوده است و بوته هاي خار تمام سطح زمين را مي پوشاند بنابراين وجه تمايز زيادي بين معدن و ديگر قسمتها در گذشته وجود نداشت و همانطور كه گفته شد فقط بيرون زدگيهايي كه به صورت سينه كال در منطقه وجود داشت باعث اكتشاف اين معدن شد. در اينجا ذكر اين نكته لازم است كه در زمين شناسي اقتصادي و اكتشاف معدن آن چيزي كه در سطح مي بينيم ملاك عمل نيست بلكه بايستي به يك سري شواهد زير سطحي نيز توجه داشته باشيم. در اين حالت ناچاريم چاله ، چاه يا ترانشه اي را حفر كنيم تا به ماده معدني برسيم. 2- بخش عمده ماده معدني مفيد استخراج شده است و در حال حاضر براي قسمتهاي ديگر باطله برداري مي شود. 3- در سينه كالها آلودگي اكسيد آهن بالاست و همچنين بعضي از بخش ها معدن سيليس بالايي دارند. 4- به طور كلي در سينه كارها مي توان موارد زير را مشاهده كرد : الف) قسمت تحتاني كه به رنگ جگري يا شكلاتي رنگ ديده مي شود و حاوي اكسيد آهن است. ب) قسمت فوقاني كه داراي درصد سيليس بسيار بالاست و دليل بر افراشته بودن اين قسمت نيز به خاطر مقاوم بودن سيلس در برابر عوامل فرسايشي است. همانطور كه مي دانيم زون آرژيليك مهمترين زون اكتشافي كاني كائولن مي باشد و از آنجا كه در اين زون فرآيند آزاد شدن سيليس را داريم لذا مي توانيم وجود اين زون را با توجه به درصد بالاي سيليسي كه در قسمت فوقاني معدن يافت مي شود توجيه كرد. به اين صورت كه با حركت سيليس در خلل و فرج و شكستگي موجود در سنگ به سمت بالا يك cap يا كلاهك سيليسي به جاي مي ماند و وجود همين cap سيليسي باعث شده است كه قسمت فوقاني معدن مقاوم شده و به صورت قله مرتفع خود را از دشت جدا كند. با توجه به مطالب فوق الذكر مي توان نتيجه گرفت كه كلاهك سيليسي كه بيانگر زون آرژيليك در منقطه مي باشد مي تواند يكي از نشانه هاي شاخص براي اكتشاف معدن كائولن باشد . با توجه به توضيحاتي كه در مورد سيليس در سطرهاي بالا داده شد مي توان اينطور استنباط كرد كه سيليسفايد شدن سنگ ها در معدن كائولن نشان دهنده اين است كه اين سيليس مي بايست از محلي آمده باشد يا به عبارت ديگر منشائي داشته باشد . بنابراين منطقه منشاء احتمالا از سيليس تخليه شده و جاي آن كاني ديگري جايگزين شده است و اين كاني جايگزين شده مي تواند از كانيهاي مفيد باشد يعني اين فرضيه را ايجاد مي كند كه در عمق به جاي سيليس ، كانيهاي مفيد مي تواند تشكيل شود و اين مسئله باعث اين مي شود كه كاوشگر به كار حفاري و فعاليت هاي اكتشافي افق هاي پايين تر منطقه بپردازد و نهايتا با نمونه برداريهايي كه انجام مي دهد به نتيجه ممكنه برسد. 5- منشاء سيليس در منقطه به دليل بالا بودن آن در افق هاي پايين تر خاك و حمل آن توسط محلول هاي گرمابي بالارونده اوليه كه خود حاوي سيلس بوده اند مي باشد. 6- بطور كلي يك سري گسل هاي كوچك و بزرگ در منطقه ديده مي شود كه جهت شيب بعضي از آنها به سمت شمال مي باشد و آغشتگي به اكسيد آهن در محل شكستگي هاي قديمي تر اين گسل ها به خوبي نمايان است. همچنين در كنتاكت گسل ها سنگ هاي برش گسلي يافت مي شوند. 7- سنگ مادر اين معدن كه در افق هاي پايين تر قرار دارد در حد آندزيت تا داسيت است. 8- با توجه به توضيحات داده شده توالي سنگهاي اين معدن از بالا به پايين به ترتيب شامل موارد زير است الف) كلاهك سيليسي در بالا ب) بخش كائولينيزه شده كه قسمت اصلي معدن را تشكيل مي دهد و حاصل آلتراسيون بخش پاييني خود است. ج) سنگ مادر غير آلتره شده 9- با توجه به عدم مسائل ايمني در منطقه ، سنگ هاي بعضي از قسمتهاي معدن كه داراي شكستگيهاي بسيار زيادي هم مي باشند با توجه به لرزش هايي كه بر اثر كار دستگاهها در اين معدن موجود است ريزش كرده اند كه مي تواند باعث خطراتي براي پرسنل و كارگران اين معدن رو باز باشد. از جمله مسائل ايمني رعايت نشده در منطقه نبود سطح ايمني و شيب مناسب براي جلوگيري از ريزش مواد معدني مي باشد. 10- با توجه به حجم زياد باطله هايي كه بر روي مواد معدني قرار دارند در بعضي قسمت هاي معدن تونل هاي كوچكي براي ارزيابي ذخاير معدني و كيفيت آنها حفر شده است و نمونه برداريهايي از آن قسمت ها صورت گرفته است كه در صورت اقتصادي بودن ذخاير باطله ها را برداشته و كل ذخاير معدن را استخراج مي كنند اما در صورتي كه اين كار (باطله برداري) مقرون به صرفه نباشد مواد معدني مفيد را از داخل همان تونل ها به بيرون مي آورند. 11- همانطور كه در قبل گفته شد اين معدن داراي دپوهايي با عيارهاي متفاوت است كه هر يك از درجه خلوص ها مي تواند براي مصرف هاي خاصي مفيد باشد ضمن اينكه مي توان براي فرستادن اين مواد معدني به كارخانه دپوهاي مختلف را با يكديگر مخلوط كرده و در مجموع سنگ معدن را كه متوسط عيار دپوهاي مختلف است به كارخانه تحويل داد. اين معدن از جمله معادن قديمي است كه در آن افراد زيادي كار مي كرده اند و يا حتي بعضي افراد در اين معدن بازنشست شده اند و يا در شرف بازنشستگي هستند. لازم به ذكر است كه كارگران اين معدن بسيار با تجربه هستند و مي توانند ميزان خلوص ماده معدني را با چشم تخمين بزنند بطوريكه بررسي هاي آزمايشگاهي كه بر روي سنگ انجام گرفته است و با حدسي كه كارگران معدن نسبت به درجه خلوص سنگ زده اند 10% هم خطا نداشته باشد. كائولن تصويری که در شکل ملاحظه می کنيد نمونه صحرايی کانی کائولن می باشد که از معادن کائولن حوالی گناباد تهيه گرديده است . بطور کلی در محدوده مورد بررسی سه معدن کائولن به نامهای گناباد - رخ سفيد و باغ سياه وجود داشت که از اين سه معدن کائولن نسبتا مرغوب استخراج می شود . لازم به ذکر است يکی از ويژگی های بارز اين کانی جدای از رنگ سفيد و ظاهر خاکی اش خاصيت چسبناک آن می باشد بطوريکه اين کانی به زبان می چسبد

گسیختگی دامنه‌ای بطور ساده ، ناشی از عملکرد گرانش زمین بر روی توده‌ای از مصالح است که می‌توانند به آهستگی بخزند (خزش)، بطور آزاد فرو افتند (ریزش)، در امتداد یک سطح گسیختگی بلغزند (لغزش) و یا مانند دوغابی جریان پیدا کند (جریان). نیروی گرانش زمین بطور دائم بر توده‌های سنگ و خاک واقع در دامنه‌ها اثر می‌کند. تا زمانی که مقاومت توده سنگ یا خاک مساوی یا بزرگتر از نیروهای گرانشی باشد، نیروها در حال تعادل بوده و حرکتی رخ نمی‌دهد گسیختگی دامنه‌ای بطور ساده ، ناشی از عملکرد گرانش زمین برروی توده‌ای از مصالح است که می‌توانند به آهستگی بخزند (خزش)، بطور آزاد فرو افتند(ریزش)، در امتداد یک سطح گسیختگی بلغزند (لغزش) و یا مانند دوغابی جریان پیدا کند(جریان). نیروی گرانش زمین بطور دائم بر توده‌های سنگ و خاک واقع در دامنه‌ها اثرمی‌کند. تا زمانی که مقاومت توده سنگ یا خاک مساوی یا بزرگتر از نیروهای گرانشیباشد، نیروها در حال تعادل بوده و حرکتی رخ نمی‌دهد. در غیر این صورت دامنهگسیخته شده و به یکی از اشکال خزش ، ریزش ، لغزش و جریان جابجا می‌شود. حرکات دامنه‌ایممکن است جزئی و منحصر بهریزش یک قطعه سنگ منفرد بوده یا اینکه بسیار بزرگ و فاصله آفرین باشند. دامنه‌هاییکه بر اثر حفاری درخاکبوجود می‌آیند، دامنه‌هایی که آثاری از حرکت و گسیختگی از خود نشان می‌دهند وسرانجام خاکریزهایی که به روی دامنه‌ها ایجاد می‌شوند، هم نیاز به تثبیت و پایداریدارند. دامنه‌های حاصل از حفاری در خاک دامنه‌ها و شیب هایی که بر اثر حفاری درخاک ایجاد می‌شوند، معمولا بگونه‌ای طراحی می‌شوند که از پایداری لازم برخوردارباشند. از این رو ، با توجه به مسایل اقتصادی انتخابهای متعددی برای این دامنه‌هامی‌تواند وجود داشته باشد. بطور کلی زاویه شیب مناسب برای دامنه با توجه به نتایجبررسیها انتخاب می‌شود. علاوه بر آن در حفاریهایی که ارتفاعی بیش از 8 تا 10 متردارند، در نقاط مناسبی از دامنه پلکانهایی تعبیه می‌شود. به منظورزهکشی سطحی و محافظت دامنه‌های حفاری شده در مقابل عمل فرسایشی آبهای سطحی ، معمولادر طول پلکانها ، نهرها و آبروهایی با بستر غیر قابل نفوذ ایجاد می‌شود. برای زهکشیآب داخل دامنه نیز زهکشهای افقی از بیشترین کارایی برخوردارند. این نوع زهکشی ،مخصوصا در دامنه‌هایی که لایه‌های خاک در جهت شیب دامنه قرار گرفته‌اند یا درخاکهای برجا و واریزه‌هایی که به روی دامنه‌های سنگی قرار گرفته‌اند، مفید واقعمی‌شود. دامنه‌های خاکی ناپایدار تثبیت دامنه‌هایی که شروع به گسیختگی کرده‌اند،معمولا با محدودیتهایی زمانی همراه است. البته باید توجه داشت که وجود ترکهای کششیدر سطح دامنه الزاما به معنی قریب الوقوع بودن گسیختگی کلی نیست. گسیختگی کلی بیشتردر فصول پر باران ، که حرکات دامنه نسبتا زیاد و معمولا شتابدار است، صورت می‌گیرد. تجربه نشان داده است که بسیاری از توده‌های لغزنده می‌توانند تا 2 سانتیمتر در روزجابجا شوند، بدون آنکه گسیختگی کلی در آنها اتفاق بیافتد. در این رابطهحرکتی با شتاب 2 سانتیمتر در روز ، آن هم در فصول بارندگی ، می‌تواند اخطاری جدی درمورد نزدیک بودن گسیختگی کلی باشد. سریعترین و عملی ترین روش مقابله با پیشروی حرکتدر دامنه‌هایی که از ابعاد متوسطی برخوردارند، تغییر شکل دامنه است. به این منظورمواد از بالای دامنه برداشته شده و در صورت وجود فضای کافی ،‌ در پاشنه آن قرارداده می‌شود. در مقابل عملی ترین روش برای تثبیت توده‌های بزرگ لغزنده ، بهبودوضعیت زهکشی داخلی آنها است. خاکریز به روی دامنه‌ها مهمترین نکته در طراحی و اجرای خاکریزی که قراراست به روی دامنه‌ای احداث شود، تعبیه زهکشهای مناسب برای آن است تا به این وسیلهپایداری سطح تماس دو ماده نسبتا غیر قابل نفوذ ، یعنی خاکریز بالا و خاک طبیعیدامنه در زیر ، تامین گردد. به این منظور معمولا زهکشهای خندقی در بالای خاکریزایجاد می‌شود تا با قطع سطح ایستابی ، آب را از ناحیه خاکریز دور کند. علاوه بر آن، ورقه‌ای از مواد دارای زهکشی خوب در زیر خاکریز قرار داده می‌شود تا فشار آب درسطح تماس بین خاکریز و دامنه کاهش یابد. آب سطحی موجود در روی دامنه نیز توسطنهرهایی با بستر غیر قابل نفوذ ، جمع آوری می‌شود. در صورتی که خاک دامنه نامناسب وبطور بالقوده ناپایدار باشد، باید بخشهای رویی آن را برداشته و به جایش مصالح دارایزهکشی خوب قرار داد. روشهای پیشگیری و ترمیم انواع گسیختگی دامنه‌ای لغزش صفحه‌ای واریزه‌ها: روشهای پیشگیری در طول ساختمان شامل ایجاد شیبپایدار و کنترل زهکشی سطحی در مقیاسهای کوچک تا متوسط و استفاده از وسایل نگهداریاست. ترمیم و تصحیح پس از وقوع:راههای ترمیم شامل اجازه به وقوع لغزش وبعد تمیزکردن راه و بکارگیری روشهای پیشگیری است. لغزش چرخشی خاک:راههای پیشگیری در طول ساختمان شامل ایجاد شیب پایدار برایدامنه و استفاده از روشهای نگهداری یا زهکشی سطحی می‌باشد. ترمیم و تصحیح پس از وقوع: راههای ترمیم شامل اجازه به وقوع لغزش وتمیز کردن مسیر راه ، برداشتن مواد سطحی تا رسیدن به شیب پایدار ، بکارگیری روشهاینگهداری و زهکشی سطحی برای حجمهای زیاد و تعبیه زهکشهای افقی می‌باشد. بهمن واریزه‌ها: پیش بینی و جلوگیری این حالت مشکل است. باید آن را به روشلغزش واریزه پیشگیری کرد. همچنین باید از نقاط دارای خطر زیاد اجتناب شود. ترمیم: راههای ترمیم شامل اجازه به گسیختگی و تمیز کردن راه است تا در نهایت خود را تصحیح کند. در غیر این صورت باید برای جابجایی سازه در مقیاسهای کوچک روش ترمیم استفاده از وسایل نگهداری یا برداشتن مواد است

مقدم شمردن ارزش بر هزينه حفاري با فشار کمتر" ubd" عبارت است از حفاري و اغلب تکميل کردن چاه با فشاري کمتر از فشار سازند. حفاري با فشار کمتر چيست؟ در روش هاي قديمي حفاري با هدف مهار کردن نفت و گاز درون مخزن از طريق پر کردن چاه با مايعي سنگين که گل ناميده مي شود، انجام مي گرفت. اين مايع سنگين ( گل) از فشاري بيش از فشار مخزن در ته چاه استفاده مي کند. از آنجاييکه فشار چاه بيش از فشار مخزن است، گل حفاري با فشار به سنگ هاي مخزن خورده و روزنه هاي سازند را مي بندد يا از بين مي برد. بسته شدن روزنه ها معمولاَ دائمي است و به کاهش توليد مي انجامد. در حفاري با فشار کمتر معمولاَ از مايع حفاري سبک تر استفاده مي شود. در اين روش توليد از مخزن حين حفاري صورت مي گيرد که از بسته شدن روزنه هاي سازند جلوگيري مي شود. پس ازاستخراج با وسايلي که در سطح زمين مورد استفاده قرار مي گيرند،نفت ، گاز، گل و تراشه ها جدا مي شوند. توليد نفت و گاز در جريان حفاري، به سادگي عمليات معمول نيست و به برنامه ريزي مناسب، آموزش کارکنان ، و آمادگي نيازمند است. به همين دليل ، و بسته به ميزان پيچيدگي فني کار، ممکن است آمادگي براي انجام حفاري با فشار کم تا يک سال به طول بيانجامد. اما در تمامي موارد استفاده ubd لازم نيست که جريان توليد هم زمان با حفاري انجام شود از جمله زماني که هدف،افزايش ميزان نفوذ در لايه هاي فوقاني باشد. چرا بهتر است از ubd استفاده کرد؟ ubd به سه دليل عمده زير مورد استفاده قرار مي گيرد : 1 – براي کاهش مشکلات حفاري از ubd براي بالا بردن ميزان نفوذ، کاهش هدر رفتن گل و مشکلات متفاوت چسبندگي استفاده مي شود. مثلا در مواردي، از ubd براي حفاري چاه هاي افقي بزرگ تر در ميدان هايي که قبلا اين کار به دليل هدر رفتن گل ميسر نبود، استفاده مي شود. 2 – براي بهبود عملکرد توليد چاه. يکي از موارد فني ديگر در استفاده از ubd جلوگيري از آسيب ديدن سازند است. در حفاري با فشار کم، مخزن با فشار کم حفاري و تکميل مي شود. شرکت شل در چندين نقطه جهان از اين روش استفاده مي کند و شاهد افزايش چند برابر توليد چاه در مقايسه با روش هاي قديمي تر بوده است. در برخي موارد، افزايش ذخاير قابل استخراج به اثبات رسيده است. استفاده از ubd براي بهبود توليد در ذخايري که آسيب پذيرتر هستند، صورت مي گيرد. حفاري به روش هاي قديمي ممکن است هنگامي که گل حفاري روزنه ها را پر مي کند، آسيب جبران ناپذيري به سنگ هاي کم نفوذ پذيرتر مخازن وارد کند. صدماتي که به ذخاير قابل نفوذتر وارد مي شود، معمولا در جريان توليد رفع مي شود. 3 – براي دستيابي به اطلاعات اوليه در مورد مناطق بهره ده. از آنجاييکه در استفاده از ubd مايعات سازند در زمان حفاري امکا ن مي يابند که به سطح برگردند، فرصت خوبي به وجود مي آيد تا به اطلاعات اوليه ارزشمندي درباره مخزن و وضعيت توليد دست يافت. Ubd چگونه انجام مي شود؟ مهمترين مسئله در ubd کنترل فشار داخل چاه در زمان حفاري است. بسته به فشار مخزن و عمق آن، از سيستم هاي خاصي در مايعات حفاري استفاده مي شود. در بخشي که فشار کم است، حفاري با هوا با استفاده از چکش بادي انجام مي شود، در حاليکه در بخش پر فشار حفاري با استفاده از مايعات سبک و با استفاده از آب يا آب زير نفت انجام مي گيرد. يکي از تکنيک هاي اوليه متداول ubd استفاده از حفاري دو مرحله اي است که در آن مايع حفاري سبکي است که با گاز بالا بر تزريقي مخلوط شده باشد. با تغيير ميزان گاز تزريق شده، مي توان چگالي مايع حفاري را نيز کنترل کرد. معمولاَ از نيتروژن يا هيدرو کربن خود ميدان به عنوان گاز بالابر استفاده مي شود و از بيرون و از سطح، با استفاده از وسايل لازم، فشار را کنترل و گل و سنگ را از مايعاتي که توليد شده، جدا مي کنند. در چه مواردي از ubd استفاده مي شود؟ شرکت شل دراستفاده از ubd در مناطق متفاوت، هم در دريا و هم خشکي موفق بوده است. در تمام موارد دقت شده است تا در مناطق حساس زيست محيطي با به حداقل رساندن ميزان اشتعال گاز و استفاده از مشعل هاي محصور و بي صدا ميزان صدمات زيست محيطي را به حداقل ممکن کاهش داد. در صورت امکان، هيدروکربني که در زمان حفاري توليد مي شود مستقيما به تاسيسات توليدي و لوله هاي صادرات فرستاده مي شود. صنعت نفت و گاز به دليل تقاضاي روزا فزون براي هيدروکربن ها به دنبال راه جديدي براي تامين اين نيازهاست. Ubd تاثير مثبتي بر توسعه پايدار دارد و با استخراج هر چه بيشتر منابع هيدرو کربن هر ميدان نفت ، استفاده از منابع موجود بهينه شده و صدمات به محيط زيست کاهش مي يابد. Ubd کارآيي تخليه را بهبود بخشيده و با استفاده از آن تعداد چاه هاي مورد نياز کاهش مي يابد. با وجود مزيت هاي فوق، اين روش در مواردي نيز توصيه نمي شود از جمله زماني که چاه از ثبات لازم برخوردار نيست، يامخزن ضعيف است و يا مشکلات فني وجود دارد. با بالا رفتن تجربه در اين زمينه، هزينه ها پايين مي آيد و نتايج بهتر حاصل مي شود. در حال حاضر شرکت شل در بيش از 20 کشور جهان از اين روش استفاده مي کند و هر روز بر تعداد اين کشورها افزوده مي شود اين فناوري قديمي ، به نحو بارز، به ميدان هاي قديمي ، زندگي تازه مي بخشد. عوامل اصلي موفقيت در استفاده از ubd · وجود برنامه تجاري مشخص با در نظر گرفتن هزينه و درآمد · استفاده از نيروهاي متخصص و با تجربه · زمان کافي براي برنامه ريزي و آمادگي درک مقررات سلامتي، ايمني و محيط زيست ، پروسه ها و طرح هاي حمايت کارکنان و مديران محلي و پيمانکاران · آموزش تمام کارکنان، به ويژه کارکناني که در ميدان ها و تاسيسات مشغول به کارند · کار با سازمان هاي ناظر و دريافت نظرات اين سازمان ها پيش از اجراي پروژه استفاده از وسايلي که به ويژه براي اين کار طراحي شده اند و مورد آزمايش و بازرسي قرار گرفته اند.