جستجو در تالارهای گفتگو

سلام در این آموزش به روشی متفاوت اثر طراحی با گچ روی تخته سیاه رو به شما یاد میدم .. چیزی مثل تصویر زیر : خب در ابتدا لوگو یا متنی رو که میخواین طراحی کنین پرینت بگیرین ! با قراردادن یک کاغذ کپی و طراحی با مداد روی لوگوی اصلی یک کپی مدادی تهیه کنین ! کپی مدادی رو اسکن بگیرین و ببرین توی فتوشاپ .... با استفاده از کلید فوری Ctrl+L و دستکاری دستگیره ها کمی کار رو تیره تر کنین یک تصویر از تخته سیاه مورد نظتون تهیه کرده و لایه لوگو رو بدارین روش از مسیر Images > Adjustments > Invert نقش رو برعکس کنین تموم شد !!

کاربرد کارت ویزیت در تبلیغ و شناساندن مشاغل برای همه روشن است. کارت ویزیت همچنین یک نشان حرفه ای است که بخش لاینفک کسب و کار به شمار می آید. اگر شما بتوانید یک کارت ویزیت مناسب و معقول به مشتری ارائه کنید، او نیز شرکت و کار شما را به رسمیت می شناسد و همچنین به این ترتیب می توانید اطلاعات مربوط به برقراری تماس با خود را در اختیار او قرار دهید. تاثیر این در صورتی که کارت ویزیت شما از طراحی منحصر به فردی برخوردار باشد دو چندان خواهد شد. گاهی برای طراحی کارت ویزیت خود دچار چالش می شویم، اما شما می توانید طرح های مختلف کارت ویزیت را مشاهده کرده و با ادغام چند طرح یک نشان بسیار جذاب و منحصر به فد خلق کنید. یکی از عناصر مهم در طراحی کارت ویزیت استفاده از طرح های تایپوگرافیکی است. به این کارت ها، کارت های تایپوگرافیکی می گویند. استفاده از طرح های تایپوگرافیکی تاثیر غیر قابل انکاری در جذابیت کارت ویزیت خواهد داشت چون می تواند نظر بیننده را به اطلاعات مرتبط با کار شما جلب کند. برای اینکه راحت تر بتوانید کارت ویزیت خود را طراحی کنید چند نگته اصولی و ارزشمند را به شما یادآوری می کنیم: 1. مطمئن شوید تایپوگرافی خوانا است یک نکته مهم در طراحی کارت ویزیت های تایپوگرافی این است که فونت های به کار رفته در طرح قابل خواندن باشند. شما باید هنگام کار کردن روی قسمت هنری طرح بیشتر به این نکته توجه داشته باشید. بنابراین باید رنگ، طرح و سبک فونت های مورد استفاده را در نظر داشته باشید. اگر کارت ویزیت شما زیبا به نظر برسد اما خوانا نباشد، ممکن است هسچ سودی نداشته باشد. 2. با شرکت و شخصیت مالک شرکت همخوانی داشته باشد اگر برای یک مشتری طراحی می کنید، ببینید کل طرح با شخصیت او همخوانی دارد. این کار ساده می شود اگر همه اطلاعات لازم در مورد شرکت و خود مشتری را از او کسب کنید. به این ترتیب، قادر خواهید بود طرحی متناسب با شخصیت مشتری و نوع فعالیت شرکت طراحی کنید. 3. بیش از حد لازم تایپوگرافی به کار نبرید در هر پروژه طراحی، نکته ضروری این است که عناصر طراحی را بیش از حد به کار نبرید چون باعث خراب شدن طرح می شود. در طراحی نیز محدودیت هایی وجود دارد که باید آنها را در نظر داشته باشید. به طرح نگاه کنید و ببینید آیا طراحی تایپوگرافی به اندازه کافی برای کسانی که به آن نگاه می کنند واضح است . پیام درست را منتقل می کند. تایپوگرافی باید خوانا و واضح باشد.

آموزش ساخت نوشته های چوبی- فتوشاپ در این آموزش با چگونگی ساخت نوشته های چوبی که آسون هم هستش ، آشنا خواهید شد ... اول از چندضلعی ( polygon) استفاده می کنیم ، بعدش از تکسچر، و سپس layer style ... نتیجه نهایی: مواد مورد نیاز : :biggrin: Wooden surface Wooden background گام 1: یک داکیومنت جدید در فتوشاپ ، با تنظیمات زیر ایجاد کنید ... گام 2: بر روی لایه بکگراند دوبار کلیک کنید و OK کنید تا از حالت قفل خارج بشه ... روی لایه کلیک راست کرده و Blending Options را انتخاب کنید ... تنظیمات رو مانند شکل زیر انجام بدید: گام 3: ابزار Rounder Rectangle رو فعال کنید ، و شعاع رو برابر 40 px بزارید و یکی از اضلاع رو بکشید ... فعلاً رنگ مهم نیست ، در مراحل بعدی با استفاده از layer style رنگ رو تغییر میدیم... گام 4: بر روی لایه کلیک راست کره و Blending Options را انتخاب کنید ... ابتدا color overlay رو به قهوه ای تغییر بدید ... سپس bevel and emboss به لایه اضافه کنید : در آخر هم drop shadow اضافه کنید : گام 5: دکمه های ctrl+T را بزنید تا ابزار transform فعال بشه ... سپس ضلع رو بپرخونید و دکمه enter رو بزنید ... گام 6: تکسچر wooden surface رو وارد صفحه کنید و در لایه ای ، بالای لایه ضلع، قرار بدید ... تکسچر رو هم بچرخونید ... در تصویر زیر من opacity لایه تکسچر چوب رو کاهش دادم تا بتونم موقعیت ضلع رو ببینم ... گام 7: زمانی که روی لایه تکسچر چوب هستید، دکمه ctrl رو بگیری و بر روی vector mask ضلع کلیک کنید تا پیکسل هاش انتخاب بشه... سپس از پایین پنجره لایه ها “add layer mask” رو انتخاب کنید، تصاویر زیر کمکتون می کنه... گام 8: لایه تکسچر چوب رو انتخاب کنید و blending mode لایه رو به soft light تغییر بدید ...این کار باعث میشه افکت هایی که به لایه دادیم، قابل دیدن بشه ... سپس فیلتــــر sharpen رو اعمال می کنیم تا جزئیات چوب بهتر دیده شه ... (Filter>Sharpen>Sharpen) گام 9: همین مراحل رو تکرار کنید و یک چوب جدید بسازید ... تنها تفاوت در این قسمت رنگ color overlay هستش ... که در اینجا قهوه ای روشنه .. (#d5864d) گام 10: حال wooden background رو در فتوشاپ باز کنید ... با استفاده از ابزار elliptical marque بالای میخ رو انتخاب کنید ... گام 11: قسمت انتخاب شده رو در داکیومنت اصلی کپی (ctrl+C) و سپس پیست (ctrl+V) کنید .. و آن را در محل اتصال دو چوب قرار بدید ... گام 12: کمه های shift+ctrl+U رو بزنید و سپس emboss رو اعمال کنید ... در اینجا آموزش به پایان میرسه ... واسه بقیه نوشته هاتون هم مثل مراحل بالا انجام بدید ... ترجمه از خودم ... منبع

سلام در این آموزش ساخت یک تاپوگرافی مثل شکل رو می آموزید. در این آموزش از نرم افزار ایلاستراتور نیز کمک گرفته شده خب .. در ابتدا در نرم افزار ایلاستراتور به مسیر View =>Show Grid. رفته و Grid ها را فعال کنید . سپس با استفاده از ابزار Rectangle..(کلید فوری M) اشکال زیر را ترسیم کنید سپس با استفاده از ابزار Pen .. (کلید فوری P) نقاطی روی شکل ایجاد کنید .. در اینجا قصد داریم یک فونت طراحی کنیم .. البته فونتی با 4 حرف ! پس از ایجاد نقاط در محلهای دلخواه با ابزار جابجائی Pen نقاط رو جابجا کنید تا به نتیجه دلخواه برسید .. زیاد فرقی نمیکنه چه شکلی بشه ... حروف دیگه رو هم به همین شکل بسازید .. تا در مجموع کلمه MILK ساخته بشه حالا فتوشاپ رو باز کنید - فایلی به اندازه دلخواه ایجاد کنید- کلمه ساخته شده در ایلاستراتور رو انتخاب کرده و بکشید داخل فتوشاپ و رها کنید - تغیر اندازه داده و تائید کنید برای ساخت این افکت احتیاج به یه سری عکس دارم از پاشیده شدن شیر .. این عکسهارو میتونید از آدرس زیر تهیه کنید .. البته پولیه [Hidden Content]. هر عکس رو در جای مناسب خودش قرار بدید - گوشه های اضافی رو با ابزار پاک کن پاک کنید - برای تغئیر اندازه میتونید از ابزار ترانسفورم (Ctri + T) و برای تغئیر کنتراست و یکدست شدن تیرگی و روشنی میتونید ازطریق کلید فوری Ctrl + T و ابزار Level استفاده کنید ونتیجه .

سلام در این آموزش نحوه ساخت تکست افکت کاغذی با لبه های برگشته رو یاد میگیرید چیزی مانند شکل زیر ==> سند جدیدی با ابعاد دلخواه باز کنید - یک رنگ پس زمینه مناسب با کار انتخاب کرده به آن نسبت دهید - ابزار Gradien را انتخاب کنید - نوع دایره ای را جهت ترسیم آن اتخاب کنید - Opacity یک طرف گرادینت را 0 در نظر بگیرید و رنگ طرف دیگر را سیاه کنید - در لایه ای جدید از بیرون به سمت داخل بکشد تا گرادینت شما رسم شود ==> پس از ترسیم Blend Mode لایه گرادینت را روی Soft Light. تنطیم کنید. ==> حال این تکستچر را به کار اضافه کنید - از مسیر Image -> Adjustments ->Hue/Saturation تغئیرات رنگ را طبق اعداد زیر انجام دهید .. Saturation =-100 Lightness = -20 ==> حال Blend Mode لایه کاغذ را به Multiply تغئیر داده و Opacity را روی 50% تنظیم کنید. ==> حال این تکستچر را به کار اضافه کرده - آنرا بالای تمام لایه ها قرار دهید - و Blend Mode را روی Multiply تنظیم کنید. ==> حالا زمان ساخت پترن کاغذ فرارسیده - یک سند جدید ایجاد کنید با اندازه 300x300 پیکسل - رنگ background را روی #f7f4fb. و رنگ Foreground را روی #d0d5de تنظیم کنید - باز دن کلید B ابزار براش را برگزینید - یک براش لبه نرم انتخاب کرده به مسیر Window -> Brush بروید و تنظیمات براش را مطابق اعداد تغئیر دهید : Size=3px Hardness=0 Spacing=1% ==> حال گزینه Shape Dynamics را تیک بزنید و تظیمات را مطابق اعداد زیر تغئیر دهید : Size Jitter=60% Minimum Diameter=0% Roundness Jitter=0% ==> لایه ای جدید ساخته در این لایه در حالی که کلید Shift را نگه داشته اید خطوط افقی رسم کنید 1- میتوانید از یک مربع برای تعئین فاصله خطوط استفاده کنید 2- میتوانید یک خط را کشیده از لایه کپی بگیرید و پس از تنظیم لایه ها را با هم ادغام کنید. ==> پس از کشیدن و تنظیم خطوط از مسیر Edit -> Define Pattern شکل را به پترن تبدیل کنید. ==> حال به فایل اصلی برمیگردیم - متن خود را نوشته (هر حرف در یک لایه جدا) - در اینجا از کد رنگ #eceac9 استفاده شده است ==> تمام کاراکترهای قبلی را در یک گروه قرار داده - از گروه یک کپی بگیرید - گروه اول را خاموش کنید تا دیده نشود. ==> ما در اینجا بعنوان نمونه فقط روی اولین حرف کار میکنیم - روی لایه حرف (کپی)راست کلیک کرده و Rasterize Type را برگزینید ==> با کمک ابزار Rectangle در محلی که قرار است لبه کاغذ تا بخورد یک مستطیل رسم کنید - حال موس را روی ایزار Path selection کلیک کرده و نگه دارید تا ابزار Direct Selection آشکار شود - توسط این ابزار گوشه های مستطیل خود را مانند شکل تنظیم کنید . ==> حال با انتخاب لایه حرف اول و استفاده از ابزار Polygonal Lasso نقاط اضافی حرف را انتخاب کرده و Delete کنید ==> لایه حرف اول را انتخاب کرده روی آن دوبار کلیک کنید و در Layer style تنظیمات زیر را انجام دهید ==> لایه روئی (کاغذ برگشته) را انتخاب کرده روی آن دوبار کلیک کنید و در Layer style تنظیمات زیر را انجام دهید ==> لایه سایه رو حرکت بدید تا در جای درست قرار بگیره .. ==> لایه جدیدی بسازید - آنرا بالای تمام لایه ها و زیر لایه ورق برگشته قرار دهید - با استفاده از ابزار انتخاب Elliptical Marquee یک دایره بزرگتر از حرف C خودتون رسم کنید - از ابزار Paint Bucket (سطل رنگ) با تنظیم رنگ آن روی Pattern استفاده کرده تا تمام محدوه انتخاب شما با پترنی که ساخته بودید پوشانده شود- سپس در حالی که کلید Ctrl را نگه داشته اید روی عکس کوچک کنار لایه حرف C کلیک کنید - کلید های Shift + Ctrl + I را بگیرید تا انتخاب برعکس شود - سپس اضافات را Delete کنید . ==> یک بار دیگر مرحله قبل را تکرار کرده با این تفاوت که اینبار لایه پترن را بالای لایه ورق برگشته قرار دهید و در حالی که کلید Ctrl را نگه داشته اید روی عکس کوچک کنار لایه ورق برگشته کلیک کنید ==> تا الان باید کار شما چیزی شبیه این باشه ==> در این مرحله تمام لایه ها را انتخاب کرده - مانند شکل Levels را با +75. سایه به آن اضافه کنید ==> حالا لایه تکستچر دومی رو حرکت بدید به بالای تمام لایه ها و زیر لایه Level خب تموم شد .. بقیه حروف رو هم میتونید به همین شکل درست کنید خسته نباشید - موفق باشید

در این تاپیک آموزش ساخت یک تایپو گرافی جالب مثل لامپ های چشمک زن رو داریم ..... گام اول خب برای شروع یک سند جدید ایجاد کنید در هر ابعادی که دوست دارید بگراند تصویر رو سیاه انتخاب کنید و متن دلخواهتون رو تایپ کنید گام دوم روی لایه متن دوبار کلیک کنید تا پنجره تنظیمات لایه باز شود سپس تنظیمات زیر را انجام دهید برای تنظیمات رنگ من از رنگ b2355b استفاده کردم برای تنظیمات زیر من از رنگ 6f0022 استفاده کردم گام سوم طرحتون باید مثه زیر باشه ولی میتونید با تغییرات تنظیمات بالا طرح های بهتری هم در بیارید گام چهارم برای ساخت لامپ های چشمک زن روشن باید از عکس هایی مشابه زیر استفاده کنید که در لینک زیر میتونید پیداش کنید و قسمتی که انتخاب شده رو شما هم انتخاب کنید با ابزار های انتخاب و روی طرحتون بندازید find it here. گام پنجم با کپی کردن این لایه روی تمامی قسمت های متنتون میتونید مثه لامپ های زیادی که روی سطح متن قرار داده ایجاد کنید سپس تمامی لایه های لامپ رو انتخاب کرده و کلید های Ctrl+E رو بزنید گام ششم تنظیمات زیر رو انجام بدید گام هفتم به منوی Image>Adjustments>Hue and Saturation رفته و تیک Colorize رو زده و رنگ رو به صورتی تغییر بدید گام هشتم از این لایه کپی گرفته سپس افکت های drop shadow و outer glow رو حذف کنید سپس به منوی Filter>Blur>Gaussian Blur رفته و مقدار رو روی 20 بگذارید سپس این لایه رو درون یک پوشه بگذارید و Blend Mode رو روی Color Dodge بگذارید گام نهم ابزار پاکن رو انتخاب کنید و از قلم نرم استفاده کرده و سایز پاکن رو به اندازه چراغ ها تنظیم کنید و در حالی که روی لایه ایجاد شده قبلی هستیم با استفاده از پاکن بعضی از لامپ ها رو پاک کنید . با این کار میخواییم نشون بدیم که بعضی از لامپ ها خاموش هستند گام دهم با استفاده از ابزار انتخاب و عکس زیر، جایی که انتخاب شده در تصویر رو شما هم انتخاب کنید و در طرحتون بیاریدش گام یازدهم سپس از این لایه که حاوی لامپ قرمز هست چندین بار کپی گرفته و در جاهای مختلف روی لامپ های قبلی بندازید طوری که انگار این لامپ ها عملکردی ندارند از خودشون و در واقع این کار باعث زیبا شدن و واقعی شدن کار میشه گام دوازدهم تمامی کپی های این لایه رو با هم به روش ذکر شده در گام های قبلی ادغام کنید و تنظیمات زیر روی تنظیمات لایه انجام بدید گام سیزدهم برای ایجاد افکت نور میتونید از عکس زیر download it here انتخاب کنید و اونو انتخاب کرده بیارید روی طرحتون سپس از طریق منوی Image>Adjustments>Hue and Saturation و تیک Colorize رو بزنید سپس رنگش رو به صورتی تغییر بدید و مد لایه رو روی Screen بذارید میتونید سایزش رو تغییر بدید و یا پچرخونیدش برای بهتر قرار گرفتن روی طرحتون گام چهاردهم حالا از لایه متنتون یک کپی بگیرید و تمامی افکت های لایه رو جز رنگش رو خاموش کنید و بعد فـــــیلتر Gaussian Blur رو اعمال کنید تا در واقع یک حالت محو ایجاد شه و این لایه رو بگذارید در زیر لایه متن اصلی گام پانزدهم برای بهتر شدن کار میتونید از یک تکستچر مثل سنگ استفاده کنید و بگذاریدش زیر تمامی لایه ها به جز لایه سیاه بگراند سپس با ابزار پاکن در حالی که روی لایه تکستچر هستید اطراف متن رو پاک کنید گام شانزدهم لایه تکستچر رو انتخاب کنید و به منوی Layer>Layer Style>Color Overlay برید یا روی لایه تکستچر دو بار کلیک کنید تا تنظیمات لایه باز بشه و در قسمت Color Overlay برید و رنگ صورتیو انتخاب کنید و مد رو روی Multiply بگذارید گام هفدهم سپس از تمامی لایه ها یک کپی گرفته و بعد از انتخاب لایه های کپی شده کلید های Ctrl+E رو برای ادغام لایه ها بزنید سپس به منوی Filter>Blur>Gaussian Blur رو با مقدار 20 اعمال کنید سپس مد لایه جدید رو روی Screen بگذارید و Opacity رو روی 60 درصد بگذارید پایان کار منبع

ساخت یک طرح تایپوگرافی در فتوشاپ تایپوگرافی در دنیای امروزه جایگاه خاصی پیدا کرده و بحثهای گوناگونی در باب آن و حتی در سایتهای فارسی زبان شده است. من قصد وارد شدن در بحث چگونگی و چرایی تایپوگرافی ندارم و قصد دارم نحوه ساختن یک طرح تایپوگرافی ساده را مشابه شکل زیر آموزش بدم : من برای شروع Document جدیدی با ابعاد ۱۰۲۴*۷۶۸ در فتوشاپ باز کردم و لایه جدید ساختم و رنگ آنرا سیاه قرار دادم توسط ابزار Text Tool کادری دقیقا به اندازه صفحه خود رسم نمایید و داخل آنرا با نوشته ای که میخواهید بعنوان نوشته پس زمینه شما قرار بگبر پرنمایید. یادتان باشد که باید حداکثر تلاش خود را بکنید تا بین نوشته ها فاصله باشد و از نظر افقی و عمودی به شکلی منظم قرار بگیرد. در اینجا من نوشته ittutorial.ir را انتخاب کردم. بعر از پر شدن تمام صفحه و در حالی که نوشته شما بصورت انتخاب میباشد به مسیر Edit, Transform, Rotate بروید و زاویه -۲۵ درجه به لایه نوشته خود بدهید: نتیجه کار شما : اکنون توسط کشیدن گوشه های نوشته خود (Drag text Layer Corners) سعی کنید که تمام پس زمینه خود را پر نمایید. سپس متن اصلی خود را در لایه جدید و در سایز بسیار بزرگ در بالاترین لایه بنویسد و به آنهم زاویه -۲۵ درجه بدهید و رنگ سفید برای نوشته خود انتخاب نمایید.همانطور که در عکسها هم ملاحظه میکنید رنگی که برای نوشته تکرار شونده انتخاب شده است رنگی ملایمتر از رنگ پس زمینه اصلی میباشد : به قسمت layer styles رفته و برای لایه آخر Mode آنرا از Normal به Soft Light تغییر دهید. شکل شما باید به این حالت تغییر یابد: از آخرین لایه خود Duplicate گرفته و Opacity آنرا معادل ۴۵ قرار دهید. در حالیکه بر روی همین لایه هستید به مسیر زیر بروید Layer>New Fill Layer> Gradiant و بعد از آن پنجره زیر نمایان میشود: مشابه شکل زیر مقادیر را برای گرادیان وارد نمایید: نتیجه کار این مرحله: مجددا به قسمت Layer Style رفته و حالی آنرا از Normal به Soft Light تغییر دهید. نتیجه نهایی کار شما نمایان میشود : همواره به خاطر داشته باشید که با تغییر مقادیر و Option های هر خودآموز میتوانید به نتایج جدید و جالبی دست پیدا نمایید منبع

سلام .. توی این آموزش با ساخت 1 تایپوگرافی ساده در مکس آشنا میشید خب .. بعد از اینکه مکسو باز کردید .. ! در نمای روبرو از مسیر Create->shapes-> text متن خودتونو ایجاد کنید .. میتونه هرچی باشه ... (برای فارسی نویسی میتونید از شتاب نگار استفاده کنید ) بعد . از مسیر Create->vray->vray plan دو پلان ایجاد کنید یکی دقیقا زیر متن .. یکی کمی عقبتر و عمودی از مسیر Create-> light -> vray light دو نور ایجاد کنید با مشخصات و مکان دهی مانند تصویر . از مسیر Create -> camera-> target camera یک دوربین هدف دار ایجاد کنید و هدف اون رو در مرکز متن قرار بدید . موادی که من در اینجا استفادهکردم بسیار ساده و از مواد پیش فرض هست .. میتونید از مواد دیگه ای استفاده کنید . ویراستار ماده رو باز کنید (M)روی Standard کلیک کنید و Vray Mtl رو انتخاب کرده و با تنظیم رنگ Diffuse اونو به متن یا به پلانها نسبت بدید .. حالا F10 رو بزنید و مراحل تنظیم رندر رو دنبال کنید رندر بگیرید و تمام ... نکته : برای تغئیر در حالات و شکل فونت استفاده شده .. بعد از نوشتن .. روی اون راست کلیک کنید و از Convert to گزینه Editable mesh رو انتخاب کنید .. حالا با فعال کردن Vertex یا Polygon ها و با ابزار جابجای .. میتونید در متن تغئیرات بدید . موفق باشید سئوال ؟

تایپوگرافی تکنیکی در گرافیک است که با حضور چاپ در عرصه نشر کتاب به وجود آمده است. با آمدن چاپ، برای تلطیف کردن کلمات چاپی که خشک به نظر می رسیدند، حرکاتی در بخش هایی از لغات و برجسته کردن آن ایجاد می کردند. تایپوگرافی اصطلاحی است که این روزها در مجامع هنری گرافیکی زیاد شنیده می شود. گاهی آن را با خوشنویسی ( کالیگرافی) اشتباه می گیرند. هرچند که استفاده از این تکنیک پیشنه حداقل ۵۰ ساله در ایران دارد. در تایپوگرافی خوانا بودن مهم است زیرا در زمینه ای استفاده می شود که اطلاع رسانی وجه بارز آن است، ولی در خوشنویسی زیبایی در اولویت قرار دارد. عقیده بر این است طراحان وظیفه انتقال ذهنیات خود و پیام موضوع را در طرح هایشان بر تصویر و حروف قرار می دهند. اینک خط ، در روند تحولات جدید ، وظیفه خود را خوانایی و سهولت نگارش نمی داند و کم و بیش به فرمی زیبا تبدیل شده است که در درجه اول مفهوم نوشته را قبل از خوانده شدن ، بیان می کند. در این دوره با رواج تایپوگرافی که سعی در تقویت ویژگی بصری حروف و نزدیک کردن نوشته به تصویر دارد ، برخی آن را با "خط نگاره" ، "خط نگاری" ، " کالیگرافی" و "طراحی حروف" هم مسیر می*دانند. در حالی که تایپوگرافی ، اثری گرافیکی است که حروف ساختار اصلی آن را تشکیل می دهد و از فونت های موجود با دخل و تصرفاتی که در آنها برای کشف ویژگی های بصری حروف انجام می شود ، استفاده می کند. اما طراحی حروف به معنای آنست که الفبایی را طراحی کنیم که قابلیت تایپ در موقعیت های گوناگون را داشته باشد. در حالی که تایپوگرافی هدف دیگری دارد ، برخلاف مسولیتی که در دنیای سنتی به خط واگذار شده بود تا با سهل ترین و خواناترین صورت ، مفهوم خود را بیان نماید و در نگاه اول محتوا و مفهوم فرم یکجا به بیننده و خواننده القا شود. اینک هنرمندان بدعت و شگفتی را به همراه زیبایی ، از اهداف مهم بصری تعیین کرده اند ، آنهم با سه اقدام مهم یعنی تغییر شکل در حروف (دفرماسیون) ، اغراق در حروف (اگزجریشن) و ساده سازی حروف (استیلزیشن) ، تا بتوانند زیبایی ، قدرت ارایه و روح تبلیغ گرای آن را بالا ببرند. اما این روند در بعضی مواقع تا جایی پیش می رود که مانند نقاشی ، به حروف بعنوان فرم محض نگاه شده است. شاید این دید در نقاشی مشکلی نداشته باشد ، اما هنرمند گرافیست در روند کاربردهای روزمره ، زیبایی را باسودمندی وگویایی ترکیب می کند تا بتواند ذائقه بصری انبوه مخاطبان خود را که اغلب شهروندان معمولی هستند ، تغییر و ارتقا دهد. در این صورت است که بیننده و مخاطب با مشارکت فعال خود در فهم و خواندن خط جدید ، تلاشمی نماید و این یکی از مهم ترین ویژگی های تایپوگرافی در خط معاصر است. تحولات فرمی خط در ایران از سرلوحه های روزنامه ها شروع شد و خوشنویسان که در آن زمان عهدهدار طراحی عنوان نشریات بودند ، به این مهم آگاهی داشتند که با باید برای طراحی عنوان ، زبان بصری جدیدی خلق نمود. آنها از خطهایی چون طغری و نستعلیق برای نوشتن عنوان ها استفاده کردند و در ترکیب و نوع اتصالات آنها تغییراتی دادند. البته در پیشینه خوشنویسی ایران نمونه هایی از این گونه تلاش را به وفور می توان در دوره های مختلف دید. تلاشی که برای ابداع شکل های نوین و کشف ظرفیت های بصری نوشتار انجام گرفته است و در آن خط و نقش به گونه*ای هم ساز درهم می آمیزند. طراحی عنوان ، نوعی ویترین و نمایانگر فضا و روحیه مطلب است که امروزه کمتر به آن توجه می شود. از طرف دیگر ، شاید هدف اصلی تایپوگرافی ، سرعت بخشیدن به ارسال هرچه سریع تر پیام و برقراری ارتباط بصورت زبان بصری نسبت به نوشتار عادی باشد و مضمونی که از تایپوگرافی در اذهان جای گرفته ، آنست که حروف را بصورت درهم ریخته بر روی کار قرار گیرند. در صورتی که تایپوگرافی چنین نیست. تایپوگرافی به معنای کشف ارزش های بصری حروف برای بیان مفهومی جدید است و شاید بدلیل آنکه حروف چاپی فارسی به اندازه کافی دارای تنوع قلم و کاراکتر نیست ، اهمیت هماهنگی شکل و حروف با موضوع ، در جامعه ما بدرستی شناخته نشده و کمتر کسی به این نکته توجه کردهاست. ولی بطور طبیعی ، شکل حروف باید طوری انتخاب شود که دارای هماهنگی تصویری با محتوای آن باشد و در نتیجه درک مطلب برایش بهتر و مطبوع تر می شود. همان طوری که " کیوستی واریس" چشم انداز فنلاند و گذشته آن را سرچشمه طراحی هنری و گرافیک فنلاند می داند ، ما نیز باید از جامعه و گذشته هنری مان تاثیر بگیریم. تایپوگرافی فقط جابجا کردن خط کرسی حروف نیست و باید به ظرفیت های حروف فارسی آشنا باشیم. حروف فارسی بخاطر فرم خاصی که دارد برخلاف حروف لاتین ، اگر فواصل بین حروف برداشته شود و بهم نزدیک یا به یکدیگر بچسبند ، خوانایی خود را از دست نداده و می توان فرم های خاصی را از ترکیب فونت های امروزی براساس ترکیبات خوشنویسی گذشته بدست آورد. باید به این نکته توجه داشت که الفبا و حروف بعنوان نمادهایی که عهده دار بار فرهنگی و عاطفی هستند ، چیزی فراتر از نمایش الفبایی حروف هستند و این تجربیات برای حروفچینی صفحات نیست ، بلکه برای طراحی عنوان فیلم ، کتاب ، پوستر و . . . است. ما برای رشد و پیشرفت تایپوگرافی باید با شناخت و توجه به ملاک های زیبایی شناسی این هنر بر پایه گرایش های بومی و ملی ، آن را در فضایی جهانی جستجو کنیم و با فهم صحیح از هنر ایران ، بویژه خوشنویسی ، تایپوگرافی ایران را از تایپوگرافی غربی متمایز کنیم

از معنا تا حروف و تصویر بیژن صیفوری متولد ۱۳۴۷ است و از بیست سالگی کار حرفه ایش را با تمرکز روی مدیریت هنری و طراحی گرافیک برای نمایشگاه ها، وقایع و مناسبتهای فرهنگی، مطبوعات و ناشران گوناگون آغاز کرده است. او عضو پایه گذار "رنگ پنجم" است که تا کنون نمایشگاههای گوناگونی را در ایران و جهان برای معرفی گرافیک ایران برگزار کرده است. وی همچنین مدرس گرافیک و تایپوگرافی در دانشگاههای تهران است. آثارش تا کنون در گالری ها، موزه ها، کتابها ، مجلات و نمایشگاههای کشورهای مختلفی معرفی و ارایه شده است، از جمله: ایران، فرانسه، لهستان، بلژیک، چک، چین، روسیه، ایتالیا، ژاپن، قطر، اسلواکی، تایوان، آمریکا، سویس، هلند و آلمان. مصاحبه با بیژن صیفوری در فروردین ماه سال جاری صورت گرفت و امروز پیش روی شماست. شهاب اشتری تعريف شما از تايپوگرافي چيست و اولين كساني كه تايپوگرافي را در ایران رواج دادند از نظر شما چه كساني بودند؟ ـ اولین سوال! هر بار کسی با من مصاحبه می کند همین اولین سوالش است! من هم همیشه یاد آن مغولی می افتم که در سینمای ایران می پرسد: "سینما چیه؟" ...راستی چرا کسی از سینماگر ها همین سوال را نمی پرسد: سینما چیه؟ بعد شما فکر می کنید جواب کارگردانهای مختلف چه جوری باشد؟ ...ببینید، درسال ۲۰۰۵ که سال جهانی دیزاین بود، یک سایت اینترنتی کار جالبی کرده بود: از تعداد زیادی دیزاینر در رشته های مختلف و هم کسان دیگری که به صورت حرفه ای با دیزاین سروکار داشتند و طراح نبودند پرسیده بود که تعریف شما از دیزاین چیست؟ باید جوابها را می دیدی! شاید بعد از اینکه انبوهی از آدمها را همراه با جوابشان مطالعه میکردی، تازه وارد فضا می شدی! ... بگذریم، حالا سوال این است: "تایپوگرافی چیه؟" ... من ترجیح میدهم در يك جمله‌ي كوتاه آن را تعريف كنم. از نظر من تايپوگرافي به معناي كار خلاقه با حروف است. گرافیک دیزاینی كه اساس آن حروف باشد تايپوگرافي است. اگر بيش از اين تعريف كنیم، دچار تعريف‌زدگي مي‌شويم. با اين سرعتي كه جهان معاصر دارد، خيلي سريع هم اين تعريف‌ها عوض مي‌شود. بنابراين ترجيح مي‌دهم در همين حد اين واژه را تعريف كنم. تعريف ساختن برای هر چیز در این روزگار دیگر خیلی به كار نمي‌آيد. مگر اینکه بخواهیم با چند جمله ی خشک محدوده ای برای موضوع وضع کنیم و خیال خودمان را راحت کنیم که مثلا" جلوی کلمه ی تایپوگرافی در فرهنگ لغت خالی نمانده است. الان شما دیگر حتی نمي‌توانيد نقاشي را تعريف كنيد. تعاریف کلاسیک دیگر کارایی خودشان را از دست داده اند. مرز هنرها کم رنگ شده. خیلی هم پوشانی دارند الان. و این باضافه ی تکنولوژی ماجرا را زیبا تر کرده... حالا می شود بعد از این تعریف کلی، در باره ی ویژگی تایپوگرافی خلاق بحث کرد. مثلا برخورد در فرم و ساختار و کانسپت. به نظرم کاری که تایپ را در حد استفاده برای ساخت بافت می بیند نمی تواند نمونه ی خوبی برای موضوع بحث ما باشد، چون با هر چیزی می شود بافت ساخت. در واقع در تایپوگرافی از نوع ایرانی اش ویژگی هایی می بینم که بیشتر وابسته به ساختار زیبایی شناسی خط و خوشنویسی ایرانی است تا تعریف غربی آن... و اولین های تایپوگرافی؟... و اما در مورد اولين ‌هاي تايپوگرافي! من خیلی ماجرا را سیاه سفید نمی بینم و به نظرم نمی شود هر چیزی را به کسی، یا به خودمان نسبت دهیم و قبل از آن را برهوت ببینیم. جهان، جهان تنالیته هاست! آدم‌ها به يك نسبتي تاثيرگذار هستند و اين تاثيرگذاري را هم خودشان نمي‌توانند تعريف كنند، زمان لازم است. شما حتما لوگوتایپهای مرتضی ممیز و دیگران را دیده اید. برخی از اینها خیلی قدیمی هستند و در تعریف تایپوگرافی ایرانی جا می گیرند. البته تايپوگرافي با اين فضای جديدي كه می شناسیم خيلي كار كهنه‌اي نيست، شاید نسل های قبل بر اساس این ایده و تعریفی که ما الان از تایپوگرافی داریم کار نمی کردند. من بسط تايپوگرافي ایرانی را در دو دهه ی ۷۰ و ۸۰ مي‌بينم، قبل تر ما آدم‌هايي داشته‌ايم كه خيلي خوب روي حروف كار كرده‌اند و صف شکنی هایشان مایه ی الهام بوده است. و یک چیز دیگر یادمان نرود: داریم از تایپوگرافی ایرانی حرف می زنیم. اینجاست که زیبایی شناسی خوشنویسی ایرانی مهم می شود، حتی اساسی می شود. مثلا" کسانی مانند سید محمد احصايي که به طرز شگفت انگیزی از خوشنویسی و زیبایی شناسی خط ایرانی شناخت دارند، حتی اگر کارشان را تایپوگرافی ننامیم، تاثیر مهمی در شروع این ماجرا داشته اند. برخی از کارهای نقاشی-خط احصایی به نظر من حل المسایل حروف فارسیست! نوعی نگاه است به ماجرا که برای اهلش خیلی لذت بخش است. حالا آیا اینها تایپوگرافی است؟ اصلا" آیا باید تایپوگرافی ایرانی را با نوع غربی آن یکی گرفت؟ اینها مترادف اند؟ نه!... اين كار به نظر من از نسل های قبل شروع شده و در دو دهه ی اخير بارز شده است. تقریبا همه ی طراحان صاحب سبک نسل های قبلی تجربیاتی در تایپوگرافی داشته اند. برخی هم مثل بهزاد گلپایگانی که کمتر شناخته شده است – فارغ از کیفیت کارش - روی این ماجرا متمرکز تر کار کرده. جالبی کارهای گلپایگانی به حدی است که با دوستان رنگ پنجم تصمیم گرفتیم در سومین نمایشگاه تایپوگرافی ایرانی گزیده ای از کارهایش را به نمایش بگذاریم. این است که می بینید کسی تایپوگرافی ایرانی را خلق نکرده! سوال من بسط دادن اين كارها به يك نسل و دوره‌ي خاصي‌ست... و لطفا در باره ی کارهای خودتان بیشتر بگویید. همانطور که گفتم تایپوگرافی ایرانی در دهه ی ۷۰ شاخص شد. در اين يورش اخير به حروف و تايپوگرافي از حدود سال ۷۰ بود كه من شروع كردم و الان تا اينجا رسيده كه تايپوگرافي يكي از ويژگي‌هاي كار من است. من از ابتدا اين كار را با جديت شروع كردم، البته اوایل پذيرفتن اين نوع نگاه به حروف ایرانی از طرف سفارش‌دهنده خيلي سخت بود چون تازه بود و سابقه ی ذهنی برای آن کم، ولي الان وضعيت تغییر کرده و بسياري از ناشران و سفارش‌دهندگان فقط برای همین ماجرا سراغ من مي‌آيند. برای چند ناشر هم یونیفرم هایی ساخته ام که فقط با حروف کار می شوند. ...اولين كارهایي كه با حروف كردم در مجله‌ي کیهان كاريكاتور بود. در آن زمان من مدیر هنری و طراح گرافیک مجله بودم. اولین شماره ی مجله سال ۷۰ درآمد و در یک دوره ی ۴ ساله سعی کردم کارهایی که همیشه به آنها فکر می کردم در ساختار مجله ظاهر کنم. همان سال ها نقدهایی بر گرافیک مجله نوشتند که برایم جالب بود. در سالهای بعد در طراحی کتاب و پوستر این ماجرا را پی گرفتم. ... و این تجربیات همچنان برایم ادامه دارند. الان مدتی است که دارم روی نستعلیق کار می کنم که برایم خیلی جذاب است. برای من نستعلیق به عنوان خطی ایرانی صاحب همان ویژگی ها، پیچیدگی ها، زیبایی ها و ساختار سهل و ممتنعی است که فرهنگ کشورمان دارد. در يكسري كارهاي دهه‌ي ۵۰ مميز و شيوا بر خوردهایی با حروف اتفاق می افتاد. حالا من مي‌خواهم بدانم كه آنها در آن زمان چه مي‌كردند و بعد از سال ۷۰ چه اتفاقي افتاد؟ ما اين كارها را چگونه از تایپوگرافی جدا کنیم؟ و يا بايد آنها را تايپوگرافي بدانيم؟ لزومی به جداکردن نمی بینم. همان‌طور كه گفتم برای هر چیزی روندی قایلم. بدون شک چیزی از آسمان نیفتاده! دیگران هم در اين زمينه‌ها كار كرده‌اند. ولی صحبت ما از شاخص شدن تایپوگرافی است در ایران. البته این مختص ایران هم نیست. در همان سالها و یا قبل تر می بینیم که نگاه تصویرمحوری که در گرافیک جهان غالب بود جایش را به گرافیکی می دهد که غلظت حروف در کارها خیلی بیشتر است و حتی استفاده ی شاخص از تایپ تبدیل به سبک کاری برخی طراحان غربی می شود. می توان گفت که در دهه ی ۷۰ تایپوگرافی ایرانی بارزتر شد و به گونه ای تبدیل به شاخص سبک برای گرافیک ایرانی شد. از نظر شما تايپوگرافي چقدر باعث تخریب هنرمندان جوان شده است ؟ خود تایپوگرافی که نمی تواند تخریب کند! کارهای بدون پشتوانه و سرسری است که تخریب می کند. هر حركت جمعی ای مثبت و منفي را با هم دارد. اگر گرافیک ايرانی به خاطر حروف و الفبای خاص در خارج مطرح شده ، در داخل هم به دلیل مد شدن این ماجرا خسته کننده شده. کارهای خوب گاهی در میان انبوه کارهای متوسط و ضعیف گم می شوند. اساسا ماجرای مد در کشور ما اینجوریست دیگر! ...البته نگران نیستم، باید امیدوار بود که طراحان جوانتر بعد از انجام يكسري كارهای اولیه، به شناختی نسبی برسند. البته برخی چون مد شده دست به یک سری کارها با حروف می زنند که قاعدتا تايپوگرافي نيست. من از بديهيات صحبت نمي‌كنم، موضوع کارهایی است که از یک سطحی بالاترند. وقتي كاري ارزش هنري داشته باشد به آن طراحي گرافيك یا تايپوگرافي مي‌گویم. هر كسي كه با حروف كار كرد نمي‌شود گفت كه تايپوگرافي كار مي‌كند. به خاطر همين اغتشاشات و ماجراهايي كه در اين زمينه به وجود آمده، به همراه دوستان رنگ پنجم، نمايشگاه تايپوگرافي ایرانی را برنامه ریزی کردیم که هر دوسال برگزار می شود. فکر می کنم این نمایشگاه ها در شناسايي و جمع بندی تجربیات تايپوگرافي مهم بود و الان داريم روي سومي اش كار مي‌كنيم. موضوع تايپوگرافي يك موضوع جهاني‌ست كه وقتي در ايران مي‌آيد يك تعريف خاصي پيدا مي‌كند. به همين علت كسي كه كار تايپوگرافي مي‌كند بايد خوشنويسي و زيبايي‌شناسي خط ايراني را بشناسد. وگرنه كارهايش دچار همان در هم‌ريختگي مي‌شود كه الان گاهي ديده مي‌شود. البته این ماجرا در بعضي زمينه‌ها هم به گفته ی تو مخرب بوده. كپي كردن بيخودي از يكسري كاراكترها و تایپفیس ها نمونه‌هاي آن است. ولی در عین حال کارهای بعضی از طراحان یا به قول تو هنرمندان جوان را هم می بینم که به نظرم خیلی خوب هستند. کارهای استخوان داری هستند که از الان معلوم است که به دنبال ویژگی خودشانند... از نظر خودتان، بهترين پوسترتان كدام است؟ جواب دادن به اين سوال‌های ژورناليستی سخت است! از این کارهای روی دیوار شروع کنم؟ چند تا كارم هست كه دوستشان دارم. من به پوستر " سلف-پوستریت" علاقه دارم چون خيلي شخصي‌ست برای من. ماجرا مربوط به نمایشگاهی است که از طراحان مطرح هم نسل خودمان در ایران و جهان دعوت کردیم که برای خودشان در فضای شخصیشان یک پوستر طراحی کنند. این کار من است در آن نمایشگاه. و آن كار مولوي را هم دوست دارم ... اين پوستر براي من يك گشايش بود. چون به مولوي علاقه ی خاص دارم و در عین حال این پوستر حاصل يكسري تجربياتي بود كه من روي نستعليق داشتم. فكر مي‌كنم اين شروعي بود كه بعدا در كارهاي ديگرم پی گرفتم. برایم با نستعليق كار كردن خيلي جالب است. آنقدر انرژي دارد كه من هنوز دارم آن را كشف مي‌كنم. مهم‌ترين اتفاق در زندگي هنري شما چه بوده است؟ تا به حال به آن فكر نكرده‌ام. بايد در موردش فكر كنم. كليد معماي گرافيك در درون شما چه زماني پيدا شد و کی توانست دري را براي شما باز كند ؟ من در و كليدي نمی بینم كه بخواهد باز شود. بیشتر يك راه می بینم. دري نيست كه تو باز كني و برسي، هيچ رسيدني در كار نيست. زندگي همين است. به محض اينكه تو حركت مي‌كني هدفت هم با تو حركت مي‌كند و از تو دورتر مي‌شود. يعني هدفت متحرك است و تو به نسبت تلاشي كه مي‌كني لذت هم مي‌بري. ...این جهان تصویر از زمانی که به یاد دارم برایم جذاب و شگفت انگیز بوده. شاید از کودکی. مهم‌ترين اتفاق در زندگي هنري ام هم که سوال قبلی ات بود شاید آنقدر شخصی ست که قابل توضیح نیست. يك حركت و سير دروني‌ست. ...بله، كشف حيطه‌هاي تجسمي در زندگي من خيلي شخصي‌ست. هسته ی مرکزی ماجرا بیشتر چیزی از جنس معنی است تا تصویر. چرا اینقدر شخصی است؟ چون اگر بخواهم توضیحش بدهم نگرانم که نکند تبدیل شود به یکی از این متنهایی که مجری های تلویزیونی از بر کرده اند! تا به حال از کسی تاثير گرفته‌ايد؟ بله، آدم‌ها هميشه تحت تاثير هستند، زندگانی یعنی تاثیر گرفتن و تاثیر گذاشتن. تاثیری که از ***** شخصی ات بگذرد سازنده می شود. توضيح دادنش كمي پيچيده است: من خيلي غريزي كار مي‌كنم و غريزه هم تحت تاثير قرار مي‌گيرد. مثلا من از محمد احصايي خيلي تاثير گرفته‌ام منتها هيچ كس تاثير كارهاي او را در آثار من نمي‌بيند چون من تحت تاثير اجرا و فرم قرار نگرفته‌ام، بلكه تحت تاثير فضا قرار گرفته‌ام. من به شدت تحت تاثير هنر ايراني قرار گرفته‌ام، البته باز هم در كارهاي من عناصر رایج ایرانی مثل اسلیمی پيدا نمی کنيد. به نظرم باید به دنبال اتمسفر بود. به دنبال روح اسلیمی. ...من فيلم زیاد مي‌بينم و موسیقی زیاد گوش مي‌دهم. مدتي هم موسیقی كار مي‌كردم. اينها روي من تاثير مي‌گذارد. به نظر من اين تاثيرات بايد وجود داشته باشد. من آرشيوی از موسيقي تلفيقی دارم كه مدام به آن گوش می دهم. فضاهای تازه ای که از سبک فیوژن می گیرم برایم جالب است. و همه اینها بر رویم تاثیر می گذارند. ... هنر يك ماجراي متعامل است و انگار اين تاثير و تاثر بايد باشد. بیژن صیفوری چقدر کارهایش ایرانی است؟ می شود گفت که من سعي خاصي برای ایرانی کار کردن نكرده‌ام. در واقع فکر می کنم که با سعی و تصمیم نمی شود این ماجرای هویت را بوجود آورد. الان که به گذشته نگاه می کنم می بینم که با کشف و دریافت زیبایی شناسی ایرانی، ناخودآگاه این فضا در کارم پیدا شده. انگار هر چه آدم سنش بالا می رود گیرنده های فرهنگ ایرانی اش قوی تر کار می کند! شاید خاصیت شرق همین است. البته اخيرا دارم تمركزم را در اين مورد بيشتر مي‌كنم. من وقتي بیشتر قضيه را گرفتم كه دوستان گرافیست خارجی ام در مورد كار من صحبت كردند. وقتي كه آنها صحبت كردند من متوجه شدم ما ايراني‌ها هيچ‌وقت درست متوجه هويت خودمان نیستیم. انگار وقتی یکی از بیرون می آید بهتر می بیند. كشور ما خيلي ارتباط وسيعي با ديگر كشورها ندارد و ايراني‌ها هم نمي‌توانند اين قضيه را خيلي براي خودشان مشخص كنند. ديگران، كارهاي من را خيلي ايراني مي‌بينند. آيا شما موافقید كه گرافيك ايران را به دو بخش گرافيك بازاري و گرافيك هنري تقسیم كنيم؟ همه جاي دنيا اين مساله وجود دارد و بازار يك مساله‌ي منفي نيست. مشكل ما در ايران گرافيك بازاري يا هنري نيست. مشكل ما وجود تضاد بين اين دو است، یک گسلی که این وسط پیدا شده مشکل ماست. مشكل ما سفارش دهنده‌ و طراح بد است. مثلا درجایی مثل ژاپن اين تقسيم‌بندي‌ها به این صورت وجود ندارد. آنجا بهترين كارهايي كه جايزه هم مي‌گيرند، اتفاقا كارهاي بازاري هستند: بازاری به معنای کامرشیال. مشكل ما بازار و هنر نيست. مشكل ما عدم شناخت سفارش‌دهنده و طراح است. وقتي مي‌بينيم يك كار تبلیغاتی خوب نيست يك دليلش خوب نبودن سفارش دهنده است و ديگر اينكه طراح هم عادت كرده برای بازار جور دیگری کار کند. بیشتر كساني كه در طراحي اسمي دارند در حيطه‌ي فرهنگي كار مي‌كنند و نه در حيطه‌ي تبليغات. آنهایی هم که در هر دو مشغولند، کارهایی را که ارایه می دهند کارهای فرهنگیشان است. اين به نظر من ضعف است و نبايد به آن افتخار كرد. این یعنی به همان اندازه که این جدایی در ذهن یک تاجر وجود دارد در ذهن طراح هم هست. البته با ورود جوانتر ها به بازار کار و حرفه، که چندان قایل به این تقسیم بندی ها نیستند كم‌كم اوضاع دارد بهتر مي‌شود. ...نگرش بايد درست شود. وقتي اقتصاد نباشد خيلي كارها راه نمي‌افتد. در جايي ديگر همان بازاری، اسپانسر من مي‌شود و به من كمك مي‌كند تا من يك كار هنري ارايه بدهم. در یک جامعه ی جا افتاده وضعيت به اين صورت است و بازار در آنجا حامی هنر است. چقدر از سفارش دهنده‌ ها تاثير مي‌گيريد؟ قبلا گفتم كه از همه تاثير مي‌گيرم، پس از سفارش‌دهنده‌ام هم. و اين به اين معني نيست كه نظرات تجسمی طرف را گوش بدهم. اصلا! ...من از يك سفارش‌دهنده‌ي مطلع خيلي در كارم كمك مي‌گيرم، ذهنيت طرف را در مورد موضوع با گفت و گو بیرون می کشم و اطلاعاتی در باره ی سفارش می گیرم. مثلا من كتاب‌هاي فلسفي را در اين چند سال خيلي طراحي كرده‌ام که گاهي خيلي پيچيده هستند.بعضی وقتها تا نویسنده یا مترجم نيايد و صحبتي با هم نداشته باشيم وارد فضا نمي‌شوم. فکر می کنم تجربه وجه منفي تاثيرپذيري را برایم حل کرده. از اولين لحظه‌اي كه سفارش مي‌گيريد تا وقتي كه کار خلق مي‌شود چه اتفاقاتي در آتليه‌ي شما و در خود شما مي‌افتد؟ فكر مي‌كنم من يك فضاي خودي دارم كه همه چيز در آن معنا و ترجمه مي‌شود. براي من هر موضوعي به این شکل است. گاهي سفارشي به من مي‌شود كه من ناخودآگاه قبلا بارها و بارها در مورد آن فكر كرده ام. گاهي وقت‌ها هم طول مي‌كشد تا اين هماهنگی اتفاق بيفتد. ولي معمولا خيلي سريع اين پروسه اتفاق مي‌افتد. قبل از اينكه براي مصاحبه اينجا بيايم تصور ديگري از شما داشتم. فكر مي‌كردم بيژن صيفوري يك آدم برون گرا، با دفتري كاملا آشفته و درهم باشد. اما الان فكر مي‌كنم شما خيلي دروني و معنوي هستيد و نظام بیرونی خاصی هم دارید... معنويت در كجاي كارتان جاي دارد؟ معنویت برایم همان معنای زندگی است، نه چیزی که به صورت زندگی الصاق کنی. پس در کار آدم هم هست، به شرط آنکه درونی باشد. من با مولوی دمخورم و خيلي از مفاهيم كارهايم را از دیالوگی درونی با او گرفته‌ام. به عرفان ايراني بسيار علاقه‌مندم...، موتور محركه‌ي من اینها هستند. منبع:مجله رنگ

انجمن علمی دانشگاه هنر به مناسبت روز جهانی گرافیک (۲۷ آوریل) در روز دوشنبه هفتم اردیبهشت ۸۸، اقدام به برگزاری سخنرانی مسعود سپهر نمود. در این سخنرانی "مسعود سپهر" با موضوع "تایپوگرافی معاصر فارسی، توان مندی و محدودیت ها" صحبتهایی را ایراد کرد. مسعود سپهر فارغ التحصیل رشته ی "طراحی تایپوگرافیک، برنامه ریزی چاپ و تولید" از دانشگاه چاپ لندن است. متن کامل سخنرانی این هنرمند در ذیل می آید. نخست: در زبان فارسی نگارش با الفبای عربی انجام می شود. استفاده از این الفبا با تغییراتی جزئی کم و بیش شبیه به استفاده از الفبای لاتین یا رُمی در بسیاری از زبانهای اروپائی است... دو ملاحظه ی ریشه ای نشانگر تفاوت اصلی و منحصر به فرد تایپوگرافی فارسی نسبت به زبانهای دیگری که از این الفبا استفاده می کنند است: اول- به کار گرفتن بیشتر یا کمترِ بعضی از مفردات، آواها، و نقطه گذاری یا مکثهای های خاص در کلمات و زبان فارسی. دوم- برداشت ها و اَشکال فرهنگی از قبیل: ادبیات فارسی و نوع بیان های تصویری در هنر ایرانی. ... ملاحظات دیگری از نوع ویژگی های جغرافیای طبیعی و نیز جغرافیای انسانی یا شرایط مردم شناسانه ایرانیان نیز می تواند در شکل گیری سبک های تایپوگرافی فارسی تا حدی تاثیر گذار بوده باشد. زبان ها و گویشهای دیگری نیز بین مردم ایران وجود دارد، از قبیل ترکی ایرانی یا آذری، ارمنی، زرتشتی و کردی. می دانیم که حداقل دو تای آن ها به صورت جاری از الفبای غیر عربی برای نوشتن استفاده می کنند. ولی در مجموع هیچ یک از آن ها تا کنون سبکی قابل توجه تایپوگرافی به معنی امروزی از خود نشان نداده اند. بهرحال عموم آن مجموعه ای را که در دهه های اخیر مشاهده می کنیم باید تایپوگرافی فارسی خواند، و برای رسیدن به تایپوگرافی ایرانی همچنان باید در انتظار آثار به زبان یا گویشهای دیگر ایرانی بود. تایپو گرافی: هر کجا طراحی گرافیک با متنی که به صورت مکانیکی یا الکترونیکی تایپ یا ماشین شده همراه باشد، خواه ناخواه با طراحی تایپوگرافی سر و کار داریم. یک کتاب مرجع، قبض برق، مطبوعات، نوشته های انواع تابلوهای شهری، اعم از چاپی یا الکترونیک و نیز البته پوستر و غیره همگی نیاز به طراحی تایپو گرافی دارند. تایپو گرافی همیشه با زبان، کلمات و مفاهیم مشترک بین مردم یک جامعه سر و کار دارد. با این نگاه متوجه می شویم که همیشه نوعی احترام آمیخته با عشق نسبت به مردم در نهادِ کارِ تایپو گرافی نهفته است. نوعی علاقه و گرایش باطنی به دموس ـ کراسیا یا، دموکراسی = مردم + حکومت. هدف آخر طراح تایپو گرافی این است که به کمک تایپ یا قلم و تصویر نه فقط خواندن را آسان کند، بلکه معنا را به صورتی نو و خلاقانه القا نـماید، کاری کند که مردم به خواندن و فهمیدن موضوع با شوق و علاقه جذب شوند. طراحی تایپو گرافی در بهترین شکل خود از معنای مورد نظر اولیه سفارش دهنده فراتر می رود و همیشه چیزی زیباتر به آن می افزاید. ابزار و زمینه های مورد توجه تایپو گرافیک: متن و تصویر انواع قلم های ماشینی برای نگارش با شکل های مختلف حروف انواع سبک ها و خانواده ها برای قلم نوع طراحی فاصله بین حروف و خط ها نوع طراحی خطوط کشیده بین حروف در کلمات و تراز کردن سطرها اجزای غیر الفبایی قلم مثل علائم نقطه گذاری و شماره ها تعیین و طراحی اندازه های مختلف برای قلم، ستون ها، حاشیه ها ترکیب بندی رنگ و شکل برای قلم و تصاویر کمبودهای قلم های مورد استفاده عربی و فارسی نبودن چهار عامل یا ابزار اصلی در قلم های عربی و فارسی، کمبود و محدودیتی خاص به طراحی تایپو گرافی آن ها تـحمیل کرده است، که مهمترین آنها به قرار زیرند: نا کافی بودن قلم های مناسبی که به طور خاص برای منظورها و کاربردهای مختلف طراحی شده باشند. کمبود شدید سبک ها و خانواده ی کامل از یک قلم. نا مناسب بودن ابزار و اجزای فاصله گذاری بین حروف در یک کلمه، جمله و سطر. حال آنکه این اجزا برای قلمهای لاتین غالباً دارای طراحی بسیار مناسب و خوبی هستند. نا مناسب بودن شیوه ی کشیده گذاری بین حروف متصل در کلمات. خط کشیده برای تراز کردن سطر در حروفچینی فارسی مفید است ولی برای زبان عربی بسیار ضروری است. در حال حاضر کشیده ی قلمها، نیازهای حروفچینی عربی را هم به خوبی پاسخگو نیست. شیوه و طراحی کشیده گذاری در قلم ها برای زبان فارسی آنقدر ضعف دارد که در حروفچینی کتاب های رسمی آموزشی از سطح دبستان تا دبیرستان ، مدتها است که به طور کلی کنار گذاشته شده است. و زیرا باعث کندی و اختلال در خواندن می شود، و در آنها به جای کشیده فقط از فاصله گذاری بین کلمات استفاده می شود. این کار در واقع پذیرفتن یک عیب نسبتاً کوچک برای جلوگیری از ورود نقصی به مراتب بزرگتر است، و تقریباً هرجا به شیوه ی حروفچینی یا تایپوگرافی متون فارسی،با جدیت نگاه شود از کشیده گذاری به صورت فعلی تا حد ممکن پرهیز می شود. در طراحی تایپو گرافی نـمایشی و در اندازه های بزرگ مثل تیتر نویسی و عموم اطلاع رسانی ها، نیز محدودیت های زیادی در انتخاب قلم برای طراحان وجود دارد ، که بیشتر به علت ترسیم یا باز طراحی های نا مناسب از یک قلم است. این موضوع تقریباً یک عارضه شناخته شده در تـمام کشورهایی است که از قلم های پایه عربی استفاده می کنند. بنابر این کارهای بنیادین و عقب افتاده زیادی برای طراحان تایپوگرافی که در این مناطق جهان زندگی می کنند، هنوز به جامانده است. ابداع و خلاقیت برای جبران کمبودها: از چندین دهه ی گذشته تا کنون، طراحان گرافیک ایرانی که انگیزه های قوی برای ایجاد طرح های بدیع داشتند، پس از روبرو شدن با کمبودها و محدودیت های قلم های فارسی بیشتر توان حرفه ای و شور و شوق خود را متوجه بخش تایپو گرافی نـمایشی و تیتر نویسی کردند. نظیر آثار گاه بسیار بدیعی که روی جلد کتابها، بسته بندیها و پوسترها ملاحظه می کنیم، هر چند تعداد قابل توجهی از آن ها آمیخته ایست از خطاطی و تایپوگرافی... باعث تعجب است که علی رغم کمبودهای بسیار در لوازم مورد نیاز تایپوگرافی فارسی ، کوشش های فراوان و گاه تا حدنبوغ آسای طراحان گرافیک نسل های گذشته نظیر استاد مرتضی مـمیز که آثاری قابل توجه در سطح جهانی از خود به جا گذاشته است، باعث الهام و ایجاد انگیزه در بسیاری از طراحان گرافیک بعدی تا کنون شده است، و امروز تعداد قابل توجهی از طراحان با همین جعبه ابزار پر نقص قلم های فارسی توانـمندی های نهفته در امکانات تایپوگرافی در زبان خود را به نمایش در می آورند. ولی برای رفع واقعی کمبودها هنوز باید کوششهای زیادی انجام گیرد. تلقی و برخوردهای خاص طراحان ایرانی به تایپوگرافی : به کارگیری گسترده و بدیع از حروف برگردان یا لتراست و حروف شابلونی. طراحی کلمات برای تیترها با اجرای گرافیک به سبک قلم های ماشینی، با امید به آن که یک کلمه یا تیتر روزی تبدیل به یک قلم کامل شوند. دستنویسی آزاد، انواع خطاطی و خوشنویسی و نیز خوشنویسی سنتی با تغییرات گرافیکی و ماهرانه طراح. ایجاد طرح های نوشتاری یا شبیه تایپوگرافی جدید با استفاده از اجزا و مفردات حروف قلم های موجود و ایجاد نوعی تایپو گرافی آبستره یا انتزاعی. آمیختن یک یا چند روش متفاوت از نوع بالا در یک ترکیب بندی واحد. تعدادی کم طراحی و ترکیبندی کاملاً خالص و ساده و البته خلاق تایپوگرافی با استفاده از همان قلم های موجود و بدون دخل و تصرف در قلم. آمیختن یک یا چند روش متفاوت از نوع بالا در یک ترکیب بندی واحد. و امروز: فن آوری الکترونیک در چند سال گذشته گامهای بزرگی در زمینه اجرا و مهندسی قلم ها و طراحی حروف و قلم های دیجیتال برداشته است. از جمله مهمترین آن ها برای ما اینست که یک قلم را می توان در صدها بلکه چند هزار جز طراحی و تعریف نمود و با همان صفحه کلید معمول ا مروزی آنها را می توان کنار هم چید. این امکان برای زبان هایی که الفبای پایه ی آن ها عربی است بسیار سودمند است و شاید بیش از زبان های لاتین کاربرد ریشه ای داشته باشد . علائم آوایی، خطوط کشیده ی مناسب خط و زبان فارسی و صدها شکل مختلف ترکیبی دو یا چند حرف و نیز توجه به گویشهای مختلف بومی ما، اکنون در یک قلم واحد قابل پیش بینی و طراحی است. همه اینها خوراک اصلی تایپوگرافی فارسی آینده و فراگیر ایران خواهند بود. مسلماً طراحان گرافیک ایرانی می توانند سهم خلاقانه ی زیادی در این امر داشته باشند. و نتیجه ی این کوششها مورد استفاده ی همه ی اقوامی خواهد بود که با این نوع الفبا در این منطقه ی عالم سروکار دارند. ایجاد قلم هایی با خصوصیات الفبایی دوگانه مثل طراحی قلم عربی یا فارسی شبیه لاتین، یا لاتین شبیه به فارسی همگی کارهای تجربی زیبائیست و اکنون امکان پذیر است، ولی رسیدن به نیازهای پایه ای تایپو گرافی فارسی با وضع فعلی و در حال حاضر ضروری تر به نظر می رسد. منبع:مجله رنگ

تایپوگرافی خوب آمیزشی از داشته‌ها و الهامات، هشیاری و ناخودآگاه، دیروز و امروز، وهم و واقعیت كار، و بازی و مهارت و هنر است. «پاول رند» ● تاثیر حروف و عوامل دیداری برهم تایپوگرافی خوب آمیزشی از داشته‌ها و الهامات، هشیاری و ناخودآگاه، دیروز و امروز، وهم و واقعیت كار، و بازی و مهارت و هنر است. «پاول رند» چندی است حرفه گرافیك كشور، میزبان مقوله‌ای چالش برانگیز به نام تایپوگرافی است كه حساسییت عجیبی در همگان ایجاد كرده است. از طرفی تب كار با حروف در طراحان متأخر و جوان‌تر به وضوح مشاهده می‌شود و از دیگر سو هجمه‌ای از انتقاد و انتقام شنیده یا خوانده می‌شود كه آشكارا این جهت‌گیری جدید فضای طراحی گرافیك كار را مورد خطاب قرار می‌دهند. بخش اعظمی از این نقدها تركیبی است از تعصبات خشك و احساسات گذرا و تا كنون به این مقوله‌ی بصری از منظر دانش تصویری و شالوده عملی نگریسته نشده است. این‌گونه شیوه تاخت و تاز به هر پدیده‌ای نوظهور، دیرپایی است كه از زمان سنگ‌اندازی به قطار تا عصر رایانه همواره مشاهده شده است. مسأله رایانه و شیوه برخورد با این تكنولوژی گواه این مدعی است. علیرغم كثرت كاربردی كه رایانه در بین طراحان گرافیك دارد، این ابزار بیش از هر جای دنیا در كشور ما بد نام است. متأسفانه در اغلب موارد رهیافت مشابهی اختیار می‌شود و شیوه برخورد و نگاه تایپوگرافی نیز این‌گونه است. یكی از دلایل این نگاه پرهیز از نقد اصولی و وجود احترام آمیخته با تعصبی است كه همواره خطاطی و خوشنویسی در كشور ما از آن در جهت انزوا و انحطاط استفاده كرده است. اگر نگاهی آمیخته با شالوده علمی و قواعد بصری به خوشنویسی داشته باشیم درمی‌یابیم كه در گالری و نمایشگاه‌های ما جز جلوه‌ای عبوس و تكراری از «اقلام ستّه» و كپی‌‌های خلاق و نسخه‌برداری كوركورانه از نسخه‌هایی نخ‌نما شده و تكراری وجود ندارد. امیدواریم این اتفاق برای تایپوگرافی و به‌طور عام حرفه گرافیك ما نیفتد. الفبا رسانه پیام‌رسانی مكتوب و تصویر زبان است و خط زبان مصور، معانی و مفاهیم گفتاری است. خوشحالی، شادی، آرامش، اضطراب و خشونت اجتماعی در شكل حروف، جذب و متجلی است. در سراسر تاریخ همواره زیبایی خط و سیمای ظاهری زبان نوشتاری برای ملل و تمدن‌ها مورد ارزش بوده است. با اختراع بزرگ طی سال‌های ۱۴۵۰ نیز الفبا دوباره طراحی و مورد توجه طراحان حروف قرار گرفت و بعضی از هنرمندان نقاش و مجسمه‌ساز تصمیم گرفتند با روحیه‌های مختلف یك‌سری الفبای یك‌پارچه بسازند. كم‌كم تجربه كردن روش‌های پیشرو و بعضاً افراطی توسط طراحان مدرن نشان داد كه اساساً قیاس‌خوانایی و برقراری ارتباط در یك ظرف واحد قیاس درستی نیست. ارتباط به وسیله جذب و جلب مخاطب آغاز می‌شود یعنی خواننده ابتدا می‌بیند و جذب شمایل طرح می‌شود و سپس در خواندن و كشف محتوای پیغام نهفته، تلاش خواهد كرد. در كار با حروف ابزار، نقش تعیین‌كننده‌ای خواهد داشت. یك طراح برای دستیابی به آمیزش هماهنگ و دلپذیر عناصر نوشتاری و مفردات خط بر آن‌گونه كه با ساختار كلی اثر سازگار باشد و ظاهری هماهنگ با محتوا داشته باشد و از طرفی متفاوت با آثار مطرح باشد، باید بتواند از تكنیك‌ها، ابزار و مواد سودمند به صحیح‌ترین شكل استفاده كند و در عین حال از تجربه‌های گوناگون و شگردی متناسب با بافت فرهنگی حروف بهره گیرد. شیوه كار با حروف باید با ابزار هماهنگ باشد و هنگام استفاده از ابزار باید جلوه‌هایی را كه امكان تأثیرگذاری آن‌ها بر فرم خط وجود دارد در نظر داشت. همكاری شیوه و ابزار، نقش قابل توجهی برای نمایاندن روحیه و معنای فرم خط دارند. اما استفاده از ابزار نو برای رسیدن به ضخامت‌ها و اتصالات متنوع نباید منجر به اشكالی نامربوط شود، زیرا مفردات و اتصالات حروف از انتزاعی‌ترین فرم‌های ملهم از طبیعت هستند و طی‌ گذار از سالیان دور تراش خورده‌اند تا با جنبه‌های فرهنگی جامعه و فرهنگ عام تجانس داشته باشند. در معماری حروف مواد و مصالح، مشخصه‌های ویژه‌ای دارند. استفاده از مشخصات باید هماهنگ با خصوصیات اثر باشد. از طرفی بایست توجه داشت تا مقوله‌ی «خوانایی» قربانی زیبایی بصری نشود و بالعكس. گاهی نیز برای ایجاد كشش بصری لازم است كمی از نیاز خوانایی، پا را فراتر گذاشت؛ یعنی عناصر نوشتاری قبل از خوانده شدن دیده شوند. در مقوله‌ طراحی حروف، روحیه‌ی حاكم بر اندام حروف، اندازه حروف، وزن حروف و فضای منفی حروف، شیوه استفاده از آن را معین می‌كند. برخی از فرم‌های خطوط برای استفاده در اندازه‌های به خصوص مناسب‌اند و برخی دیگر نیز در هر اندازه‌ای عامل ارتباطی مناسبی هستند. قسمتی از عملكرد گویای حروف، اثر حسی است كه خودآگاه یا ناخوآگاه در بیننده ایجاد می‌كنند، به عنوان مثال: حروف درون تهی با بیان سبكی و كم‌وزنی نمایانگر پرواز و رهایی است. البته تصور و قدرت خلاقیت و ذائقه طراح شدیداً نتیجه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین علاوه بر شناخت ارزش‌های بصری نهفته در حروف و تأثیر روانی آن‌ها، وقوف بر روابط و وابستگی‌های تاریخی و فرهنگی حروف مشخصه و عامل پر اهمیتی است كه همواره هنگام معماری و چیدمان عناصر نوشتاری باید در خاطر داشت. نكته‌ای كه هنگام به‌كار بستن حروف باید در نظر داشت، مشاركت عوامل كلی و جزیی با هم است. هیچ عنصری به تنهایی نمی‌تواند به یك‌باره تمام مفهوم را برساند. عوامل مهمی در طراحی مانند محاسبه دقیق فضای مفردات حروف، استفاده از برش‌ها و پیچش‌های اصولی در گونه‌ای خوشنویسی، درك توانایی‌های حركتی خطوط، اندازه و نوع خط، حاشیه‌های مارژین، فاصله بین خطوط، رنگ پیش‌زمینه و پس‌زمینه و... ،همه و همه به طراح كمك می‌كند تا نتیجه بهتری كسب كند. نتیجه‌ای كه با كاوش در فضای حروف نظیر از بین بردن زواید تصویری حروف بزرگ و كوچك فضای منفی حروف، تعدد كرسی با زوایای مختلف و تجسم و تفرق حروف به دست می‌آید. قطعاً زمانی حاصل این‌گونه كار با حروف، صحیح و اصولی و چشم‌نواز خواهد بود كه با زبان گرافیك و ذایقه خط انطباق داشته باشد. شخصیت طراح، تصور و قدرت خلاقیتش به طرز عجیبی حاصل كار او را تحت تأثیر قرار می‌دهد و فراموش نكنیم یك طراح خوب هیچگاه سعی نمی‌كند به هر قیمتی اصیل بماند. منبع:آفتاب