«ه» های اضافه را برداریم

[bar☻☻n 5895]

سلام به همکلاسی های مشتاق و درسخون.

با یک نکته ی دستوری حاد خدمت رسیدم! این جلسه مون تا جا افتادن مطلب توضیح بیشتری لازم داره، امّا مطمئن باشید به خوندنش می ارزه.:تبلیغات: سپاس از همراهی و صبرتون.

 

چیزی که به وفور در نوشته های ما یافت میشه و اشتباهه، مسئله ی این «ه» های اضافه ست.

ما در این جمع های دوستانه ی نت به سبک محاوره می نویسیم. یعنی به صورت چیزی که در گفتار بیان و تلفّظ میشه. صورت ملفوظ و گفتاری؛ و نه مکتوب و نوشتاری.

 

---

در این بین، اساتیدی هستند که معتقدند به طور کلی نباید به صورت ملفوظ نوشت. یعنی اگر چیزی می نویسیم باید به صورت نوشتاری و معیار باشه –البته جز در طنز، جمله های نقل قول مستقیم، دیالوگ های نمایشنامه، فیلمنامه و داستان که این سبک نوشتار آزاد تلقّی میشه و بهش میگن نثر شکسته یا محاوره- و در غیر این صورت نوشته ی ما غلط و از نظر دستوری مردوده.

مثلاً: در همین سطر بالا، من همونطور که تلفّظ می کنم «مردوده» نوشتم مردوده ولی صورت نوشتاری و مکتوب اون میشه: مردود است!

 

خب طبیعیه که ما به صورت نوشتاری و به اصطلاح خودمون کتابی با کسی گپ نمی زنیم و به نظر میاد این اساتید فکر محیط نت رو نکردن! محیط نت برای ما دقیقاً فرم یک پاتوق دوستانه هست که روزانه در اون جمع میشیم برای صحبت های خودمونی و به جای زبون با دستامون حرف می زنیم. این نوشته ها رو هم در اصل در گروه نوشته هایی میشه قرار داد که در اونها محاوره نوشتن آزاده. مثل همون نقل قول و داستان که عرض کردم. پس از نظر کتابی نوشتن، تا اینجا به توافق می رسیم که شدنی و دلنشین و قشنگ نیست کتابی گپ بزنیم!

---

 

این به کنار. حل شد.

 

حالا می رسیم سر این مبحث مهم، که حالا چه مواقعی میشه در پایان کلمه ها به صورت الحاقی «ه» بیاریم؟

دوستان هیچوقت ما به جای کسره ـــِــ نمی تونیم ه پایانی قرار بدیم.

به طور خلاصه و فرمولی بخوام براتون بگم اگر قرار باشه در نوشته های ملفظمون برای این مقوله جایگزین بذاریم، فقط به جای فعل های «است» و «هست» هستش که می تونیم «ه» رو قرار بدیم.

مثال:

ساعت 4 است. >> ساعت چاهاره.

خوب است . >> خوبه.

هوا ابری است. >> هوا ابریه.

چه ساعتی قرار است بیایی؟ >> ساعت چند قراره بیای؟

امتحان فردای شما آمار است؟ >> امتحان فردات آماره؟

خب مثال های ملموس از نوع چت باکس و پروفایل براتون آوردم که بیشتر بریم به عمقش.

 

 

پس به این نتیجه می رسیم که اگر بخوایم به صورت ملفوظ بنویسیم به طور قراردادی، «ه » فقط جایگزین فعل های «است» و «هست» میشه.

و تمام ه هایی که جایگزین ــِــ (کسره) در کلمات میشن اشتباه هستن. کسره ها نشانه های حرکت (ه بیان حرکت) هستن که برای اضافه کردن کلمات به هم در پس کلمه ی اوّل قرار میگیرن. یعنی به اسم هایی می چسبن که قراره به کلمه ی بعد اضافه بشن. مثل صفت و موضوف. مضاف و مضاف الیه و غیره.

مثلاً وقتی می خوایم بگیم: سلام به ادمین عزیز نواندیشان >> این عبارت در اصل با نشانه های کسره به هم اضافه میشن. چه به صورت رسمی و کتابی باشن و چه به صورت ملفوظ و گفتاری.

پس:

سلام به ادمین عزیز نواندیشان (ص) --- سلام به ادمینه عزیزه نواندیشان (غ)

دوست خوب خودم (ص) --- دوسته خوبه خودم (غ)

 

 

همونطور که می بینید در این جمله ها «است» و «هست» به کار نرفته و ما به هیچ «ه» ای احتیاج نداریم.

البته بعضی کلمات به خودی خود «ه» دارن که الآن در این مبحث نمی گنجن.

 

این شوخی هم تقدیم به همه ی دوستایی که می خوان این اشکال رو رفع کنن. ببینید با این اشتباه ها چه طنزی به بار میاریم:

 

منبع : ایران انجمن

[سـارا 20071]

من واقعا حرص می خورم وقتی کسی به جای کسره ، ه می زاره !

مثلا می گه : سلام دوسته من !! :icon_pf (34):

[vergil 11695]

حوصله خوندن این همه کلمه نیس !

 

خلاصه نداره ؟!

[bar☻☻n 5895]

من واقعا حرص می خورم وقتی کسی به جای کسره ، ه می زاره !

مثلا می گه : سلام دوسته من !! :icon_pf (34):

 

همدردیم.

امیدوارم دست کم همین عده ی قلیلی از دنیای نت که این مقاله رو می خونن، رعایت کنن.

[bar☻☻n 5895]

حوصله خوندن این همه کلمه نیس !

 

خلاصه نداره ؟!

 

 

اینم خلاصه برای شما.

هیچوقت ما به جای کسره ـــِــ نمی تونیم ه پایانی قرار بدیم.

به طور خلاصه و فرمولی بخوام براتون بگم اگر قرار باشه در نوشته های ملفظمون برای این مقوله جایگزین بذاریم، فقط به جای فعل های «است» و «هست» هستش که می تونیم «ه» رو قرار بدیم.

مثال:

ساعت 4 است. >> ساعت چاهاره.

خوب است . >> خوبه.

هوا ابری است. >> هوا ابریه.

چه ساعتی قرار است بیایی؟ >> ساعت چند قراره بیای؟

امتحان فردای شما آمار است؟ >> امتحان فردات آماره؟

تمام ه هایی که جایگزین ــِــ (کسره) در کلمات میشن اشتباه هستن. کسره ها نشانه های حرکت (ه بیان حرکت) هستن که برای اضافه کردن کلمات به هم در پس کلمه ی اوّل قرار میگیرن. یعنی به اسم هایی می چسبن که قراره به کلمه ی بعد اضافه بشن. مثل صفت و موضوف. مضاف و مضاف الیه و غیره.

[vergil 11695]

اینم خلاصه برای شما.

 

مرسی/

.

[manjari 2934]

همدردیم.

امیدوارم دست کم همین عده ی قلیلی از دنیای نت که این مقاله رو می خونن، رعایت کنن.

 

منم گاهی اینکار رو میکنم چون نمیدونم کسره توی فونت فارسی چی میشه

بنظر من یه تایپک آموزشی بزنید بد نیست

[مجید بهره مند 43111]

ممنون از دعوتت

جالب بود تا حالا به این صورت به تایپم توجه نکرده بودم

[Z@laL 6664]

مثال:

ساعت 4 است. >> ساعت چاهاره (چهار)

غلط املایی ؟!

[bar☻☻n 5895]

 

منم گاهی اینکار رو میکنم چون نمیدونم کسره توی فونت فارسی چی میشه

بنظر من یه تایپک آموزشی بزنید بد نیست

کسره و فتحه و ساکن رو توی دوران دبستان اگر خاطرتون باشه با رنگ قرمز مشخص می کردیم. فقط برای اینکه صورت خوندن و نوشتن رو یاد بگیریم. بعد که بزرگتر شدیم دیگه کلمه ها رو بلد بودیم و این نشانه ها رو نمی ذاشتیم تاااا همین حالا. الآن فقط در کلمه هایی که امکان غلط خوندنش هست میذاریمشون.

یعنی چی دقیقاً؟ چیو آموزش بدم؟ متوجه نشدم.

 

 

 

lal[/url];1313515]غلط املایی ؟!

نه دوست جان. عرض کردم این صورت ملفوظ هست یعنی همونطوری که در لفظمون، در صحبتمون میگیم. میگیم ساعت چاهاره دیگه. نمیگیم که چِهاره!

توی ترانه ها مثلاً، می تونید ببینید که همینطور نوشته میشه چون ترانه هم شکل عامیانه و البته ملفوظ شعره.

 

دوستای عزیز ممنون از ردپا و تشکرها و توجّهاتتون:hapydancsmil:

[ژارسین 4579]

سعی میکنم درست با دستام حرف بزنم اما قول نمیدم آخه خیلی سخت (سخته؟سخت است؟وای از همین الان قاطی کردم)

[bar☻☻n 5895]

سعی میکنم درست با دستام حرف بزنم اما قول نمیدم آخه خیلی سخت (سخته؟سخت است؟وای از همین الان قاطی کردم)

 

قاطی نکردی شیطونی نکن به جای است و هست میشه دیگه. همون سخته درسته. آفرین:hapydancsmil:

[XMEHRDADX 7514]

حالا می رسیم سر این مبحث مهم، که حالا چه مواقعی میشه در پایان کلمه ها به صورت الحاقی «ه» بیاریم؟

دوستان هیچوقت ما به جای کسره ـــِــ نمی تونیم ه پایانی قرار بدیم.

به طور خلاصه و فرمولی بخوام براتون بگم اگر قرار باشه در نوشته های ملفظمون برای این مقوله جایگزین بذاریم، فقط به جای فعل های «است» و «هست» هستش که می تونیم «ه» رو قرار بدیم.

 

 

در موارد زیر چطور؟ آیا میتونیم بکار ببریم یا نه؟:

 

بشه یامیشه...=بشود یامیشود

بده یا میده...=بدهد یامیدهد

میذاره یا میزاره...=میگذارد یا میگزارد

باشه...=باشد

میتونه یا بتونه...=میتواند یا بتواند

چیدن=بچینه میچینه.....

.....

[Adel00 5292]

سلام فهیمه خانوم عزیز

ممنون از دعوتت

کامل خوندم . مفید بود. البته من همیشه رعایت کردم

 

یه پیشنهاد دارم. یه اموزش برای تفاوت " گذاشتن و گزاردن " بذارید !!!

از بس افراد اشتباه استفاده میکنن، روانی شدم

 

معلم دبیرستانم یه روشی به ما یاد داد که توسط اون با هر لغت جدیدی که املاشو ندیدیم مواجه شدیم، بتونیم تشخیص بدیم

میگفت هرجا اون فعل به معنای " ادا کردن ، به جا آوردن " بود، " ز " بذاریم. یه حالت احترام و رسمی داره.

 

مثلا میگن:

لباساتو گزاشتم تو کمد :icon_pf (34):

منو تو شرایط بدی گزاشتی

به بزرگترت احترام بذار

یا این لغات:

قانون گزار ==> قانون گذار

بدعت گزار ==> بدعت گذار

این املاها صحیحن:

وامگزار

نمازگزار

شکرگزار

سنت گزار

 

خواب گزار

خبرگزار

پیغام گزار

 

حالا پیغام بذارید :53tnkbetm2eof1u84pj

[Adel00 5292]

تو پست قبلی خلاصه نوشته بودم.

این جا کلی تر آموزش داده:

 

فارسي را درست بنويسيم

گذاشتن / گزاردن (غلط ننويسيم)

 

عده‌اي گمان مي‌كنند كه اگر گذاشتن دلالت بر عملي عيني و ملموس نكند يا، به بيان ديگر، اگر مفعول آن جسم نباشد، بايد با حرف "ز" نوشته شود. مثلا قانون يا بدعت يا بنيان چون جسم عيني و ملموسي نيست در تركيب با اين فعل لابد مي‌شود قانونگزار يا بدعتگزار يا بنيانگزار. اين تصور نادرست در وهله نخست ناشي از خلط معناي حقيقي و معناي مجازي گذاشتن و در وهله بعد ناشي از خلط معناي اين فعل با معناي فعل گزاردن است.

گذاشتن در معناي حقيقي كلمه، "قرار دادن به طور عيني و مشهود" است،

مثلا: "ليوان را روي ميز مي‌گذارم" يا "كتاب را در قفسه گذاشت".

 

اما گذاشتن مجازا به معناي "قرارداد كردن، وضع كردن، تاسيس كردن" است

چون مقصود از قانونگذار كسي است كه قانون را وضع و بنا مي‌كند (و نه فرضا كسي كه قانون را اجرا مي‌كند) بايد به همين صورت، يعني با حرف "ذ" نوشته شود.

 

همچنين است قانونگذاري به معناي "وضع قوانين"، چنانكه مي‌گويند: "مجلس قانونگذاري". بنابراين نوشتن اين دو كلمه به صورت قانونگزار و قانونگزاري غلط است. و نيز بدعتگذار كسي است كه بدعت را وضع و تاسيس مي‌كند (و نه فرضا كسي كه بدعت را اجرا مي‌كند) و بنابراين با حرف "ذ" نوشته مي‌شود. ايضا بنيانگذار، به معناي "موسس"، كسي است كه بناي كاري را يا موسسه‌اي را مي‌گذارد و نوشتن آن با حرف "ز" غلط است.

 

 

****

 

اما گزاردن.

نخست بايد دانست كه گزاشتن با "ز" و "گذاردن" با "ذ" غلط است و صحيح گذاشتن و گزاردن است.

خلط اين دو فعل اخير از آنجا ناشي شده است كه صيغه امري هر دو از لحاظ آوايي يكسان است، يعني امر گذاشتن مي‌شود گذار و امر گزاردن مي‌شود گزار. ولي معناي آنها البته يكسان نيست.

 

گزاردن معاني متعدد دارد كه همه آنها را مي‌توان در دو معني به شرح زير خلاصه كرد:

 

1- يكي به معناي "به جا آوردن" يا "ادا كردن" يا، بر طبق استعمال معاصران، "اجرا كردن" و "انجام دادن".

 

مثلا نماز گزاردن يعني "ادا كردن نماز"، بنابراين بايد نوشت نمازگزار و نه نمازگذار.

يا وام گزاردن يعني "ادا كردن وام"، بنابراين وامگزار صحيح است و نه وامگذار.

و نيز حج‌گزار صحيح است، يعني "انجام‌دهنده مناسك حج"، و نه حج‌گذار.

همچنين بايد نوشت: خراجگزار، سپاسگزار، شكرگزار، خدمتگزار، حق‌گزار، پاسخ‌گزار، مدح‌گزار، سنت‌گزار (به معناي "به جاي آورنده سنت" و مقصود از آن "به جا آورنده نماز نافله" است) و جز اينها.

 

از همين معني است كه تركيب كارگزار، يعني "انجام‌دهنده و اجرا‌كننده كار" ساخته شده است.

 

تركيب پيغام‌گزار را مي‌توان دو گونه تفسير كرد: "كسي كه پيغام را ادا مي‌كند" يا "كسي كه پيغام را بازگو مي‌كند" (در صورت اخير، معناي دوم گزاردن منظور است.

 

2- معناي دوم گزاردن "برگرداندن از زباني به زبان ديگر يا از بياني به بيان ديگر يا، به تعبير اين زمان، از نظامي (سيستمي) به نظام ديگر" است.

بنابراين مرادف است با "ترجمه كردن" (گزارنده و گزارش به معناي "مترجم" و "ترجمه" بوده است) يا "تعبير كردن" و "شرح دادن" (خوابگزاري يعني "تعبير خواب" و خوابگزار يعني "معبر").

 

اصطلاحات گزارشگر و خبرگزار و خبرگزاري كه امروزه در معناي خاصي به كار مي‌روند يا از همين معناي اخير گرفته شده‌اند يا مانند پيغام‌گزار از معناي اول گزاردن.

 

تمرین کنیم یاد بگیریم.

[bar☻☻n 5895]

در موارد زیر چطور؟ آیا میتونیم بکار ببریم یا نه؟:

 

بشه یامیشه...=بشود یامیشود

بده یا میده...=بدهد یامیدهد

میذاره یا میزاره...=میگذارد یا میگزارد

باشه...=باشد

میتونه یا بتونه...=میتواند یا بتواند

چیدن=بچینه میچینه.....

.....

مهرداد عزیز آفرین. نکته ی خیلی خوبی رو ضمن مثال ها گفتی. الآن توضیحات بیشتری میدم. اون واژه ی فقط رو در مورد واژه هایی نوشتم که دوستانمون در جاهایی بیخودی به واژه ها «ه» میدن. در این مواردی که نوشتی خب کاربردش بدیهی هست دوست خوبم. مثلاً کسی که واقف به درست نویسیه، به جای بچینه نمینویسه بچین یا بچینِ. اما همین افراد به جای «هوا گرمه» دیدم که می نویسن هوا گرم! چون مثلاً می خوان رعایت حرف اساتید رو کنن و «ه» رو به جای «است» ننویسن و از اونور بوم میفتن و یک سبک جدید درست میکنن و شما فقط طبق هوش خودت و موقعیت زمانی و مکانی و شرایط میتونی متوجه بشی که منظورشون هوا گرم است هستش.

در مثال های شما + گروه هایی از کلماتی که شاید بعد بحثشون رو بازکنیم هم این «ه» ها درست هست.

1 مثال می زنم:

در کلماتی که اسم رو در کسوت تحقیر و کوچک شمردن و یا معارفه ی شخص یا شی به کار می بریم کلمه «ه» میگیره. وقتی گفته میشه «پسره، مَرده» میتونه منظورمون تحقیر و خفیف شمردن اون پسر یا مرد باشه یا برای به جا آوردن مخاطب از کسی که منظورمون هست و برای معرفه بودنش «ه» رو به واژه می چسبونیم. یا مثلاً وقتی میگیم لیوانه، منظورمون یه لیوان خاصی هست. نه هر لیوانی!

توضیحات زیادن. فعلاً به همین بسنده کنیم تا سخت تر نشه.

بازم ممنونم از حضور و نکته سنجی شما، خیلی زیاد.:hapydancsmil:

 

 

سلام فهیمه خانوم عزیز

ممنون از دعوتت

کامل خوندم . مفید بود. البته من همیشه رعایت کردم

 

یه پیشنهاد دارم. یه اموزش برای تفاوت " گذاشتن و گزاردن " بذارید !!!

از بس افراد اشتباه استفاده میکنن، روانی شدم

 

معلم دبیرستانم یه روشی به ما یاد داد که توسط اون با هر لغت جدیدی که املاشو ندیدیم مواجه شدیم، بتونیم تشخیص بدیم

میگفت هرجا اون فعل به معنای " ادا کردن ، به جا آوردن " بود، " ز " بذاریم. یه حالت احترام و رسمی داره.

 

...

 

تو پست قبلی خلاصه نوشته بودم.

این جا کلی تر آموزش داده:

 

...

تمرین کنیم یاد بگیریم.

سلام عادل عزیز. ممنون ممنون از حضورت و نکته ی مهم دستوریت. بسیار هم خوب بود و درست.:hapydancsmil:

این اشتباه هم خیلی فراگیره. واقعاً واجب هست در موردش بحث بشه.

من فردا برای چند روزی میرم سفر. اومدم یک تاپیک با همکاری شما در این مورد تنظیم می کنیم؛ البته خیلی عالی بود. فقط کمی خلاصه تر و ساده تر برای دوستان علاقه مند تنظیمش میکنیم تا به شکل یک مبحث جداگانه هم داشته باشیمش.

ممنون از شما ممنون از همه

[Hanaaneh 28168]

من الان اومدم اینها رو خوندم، قاطی کردم کلا :))

دیگه امیدمُ واسه ارشدِ ادبیات، از دست دادم :|