رفتن به مطلب

مهریه دختران در زمان قاجار چگونه بود؟!


ارسال های توصیه شده

این روزها یكی از مهم‌ترین دغدغه‌های جوانان برای ازدواج مشكلات مالی و میزان مهریه‌ای است كه خانواده دختر برای داماد آینده خود مشخص می‌كنند. بسیاری از جوانان از ترس مهریه سنگین و چندین هزار سكه‌ای دختران چندان تمایلی به ازدواج ندارند و ترجیح می‌دهند روزگار مجردی خود را با درس خواند و یا كار كردن تمام وقت سپری كنند.

شاید خالی از لطف نباشد كه كمی به گذشته بر گردیم و نگاهی به ازدواج‌های زمان قاجار و میزان مهریه دختران بیندازیم و ببینم آنان چگونه ازدواج می‌كردند.

در جامعه عهد قاجار، فاصله چندانی بین كودكی و ازدواج دختران وجود نداشت. دختران اغلب از هفت تا سیزده سالگی ازدواج می‌كردند. عواملی چون دستیابی به استقلال اقتصادی، رشد سریع دختران در آن روز و پایین بودن میانگین عمر به دلیل شیوع بیماری در افزایش این ازدواج‌های زودرس موثر بود. دختران و پسران هیچ‌گونه اختیاری در برگزیدن همسر آینده خود نداشتند. رایج‌ترین شكل ازدواج عقد دائم بود.

از دیگر شیوه‌های رایج ازدواج، ازدواج موقت یا صیغه‌كردن دختران و زنان براساس قرارداد و توافق بود. فقر مالی نیز سبب می‌شد تا خانواده‌ها به ازدواج موقت دختران خویش رضایت دهند.

صیغه‌كردن زنان در عرف جامعه كاملاً قابل قبول بود و زن‌های صیغه‌ای پس از به پایان رسیدن دوره قرارداد به آسانی به عقد دائمی اشخاص دیگر در می‌آمدند.

شكل دیگر ازدواج شامل دختران یا زنانی می‌شد كه از طریق جنگها و یا دزدیده شدن و یا تجارت برده، اسیر و فروخته می‌شدند.

نظام چند زنی در شهرها، معمولا مختص به اشراف بوده است؛ ولی در ایالات نیز رواج داشت. در بین ایلات بلوچ حتی مردان كم بضاعت نیز گاه تا 8 زن می‌گرفتند و این نیز به این دلیل بود كه زن در ایلات نه تنها هزینه‌ای برای شوهر نداشت؛ بلكه نیروی تولیدی كارآمدتری نسبت به شوهر به حساب می‌آمد.

اما مهریه ای كه در دوره قاجر رسم بوده چیست؟

از اواسط عهد قجر خانواده های ایرانی ترجیح دادند به جای شیربهای نقد، مهر دخترشان را بالا ببرند. این كه یكی از اهمیت شیربها كم و مهریه در ایران خیلی مهم شد را باید در تاریخ دوره قاجار پیدا كرد. دوره‌ای كه مردم از دو جهت در حال تغییر بودند؛ یكی آشنایی بیشتر با اصل دین به دلیل گسترش سواد و زیاد شدن تعداد روحانیون مطلع و دوم آشنایی ایرانیان با فرهنگ‌های غیرایرانی و ارتباط با مردمان عثمانی، عراق عرب و حتی غرب.

فكر می‌كنید مهریه یك عروس خانم از طبقه معمولی و متوسط شهری حدود 100 سال پیش چه قدر بوده؟ چشم‌ها را ببندید و خودتان را در یك خانه با نرده‌های چوبی تصور كنید؛ خانه‌ای كه دیوارهای حیاطش هم كاهگلی است و داخل خانه پر از مهمان است. امروز بله‌بران دارند.

حرف‌ها تمام شده و سر همه چیز به توافق رسیده‌اند. حالا وقت نوشتن قرارداد مهریه است. خانواده عروس فرستاده‌اند تا حاج آقا محمدعلی آقای اصفهانی بیاید كه هم عروس و داماد را به هم محرم كند و هم چون تنها سواددار محله است، متن قرارداد را بنویسد؛

 

آقا محمدعلی می‌نویسد:

«بسمه تعالی/ با یاد خدا و صلوات بر پیغمبر خاتم (صلی‌‌الله) و خاندان گرامی او و با تاییدات ولی‌عصر (عجل‌الله تعالی فرجه) این كاغذ قراردادی است كه میان طرفین جناب كربلایی رضاقلی گیوه‌دوز، پدر عروس محترم مكرمه [آن موقع رسم نبود اسم عروس را در قرارداد بنویسند] از یك طرف و جناب حاج رضا بزازباشی، پدر داماد آقا جعفرعلی بزازباشی منعقد شده. مهریه قبول شده از این قرار است كه: « یك جلد كلام‌الله مجید، آینه یك جام، لاله یك زوج، لباس سه دست، یك عقیق پنج تن، یك شمایل مرتضی علی(علیه‌السلام) و 100 تومان پول بر ذمه می‌باشد. خدا مبارك فرماید ان‌شاءالله؛ شوال 1329 قمری»

البته این مهریه یك عروس از طبقه متوسط جامعه در عهد قجر است كه هم خانواده خودش و هم خانواده آقاداماد دستشان به دهنشان می‌رسیده وگرنه مهریه یك عروس خانم كه مثلا پدر كارگر یا باربر داشت، خیلی كم تر از این چیزی می‌شد كه در این قراردادها می‌نوشتند. حالا این كه چه طور روزگار چرخیده و فرهنگ و تعاریف چرا این‌قدر عوض شده كه این روزها گاهی مهریه دختر یك كارمند ساده از مهریه یك دختر كارخانه‌دار بیشتر می‌شود، از آن چیزهایی است كه جامعه‌شناسان باید جوابشان را پیدا كنند.

 

 

مهریه دختران طبقه ثروتمند چه قدر بوده است ؟

سه پارچه آبادی در یزد، یك كمربند طلا كه با سكه‌های اشرفی تزئین شده بود، یك نیم‌تاج مرصع و غرق در جواهر و ده دست لباس فرنگی (این آخری خیلی مورد توجه عروس‌خانم قرار گرفته بوده). در ضمن آقای داماد قبول كرده بود كه 6هزار تومان هم شیربها بدهد.

 

طلاق

در دوره قاجار در صورتی كه زن در مورد خاصی چون عدم دریافت نفقه از مرد، انحرافات اخلاقی و یا ناتوانی جنسی مرد، می‌توانست درخواست طلاق نماید و در صورت طلاق وظیفه نگهداری كودكان از سوی مردان و مشكل پرداخت مهریه نیز مردان معمولی جامعه را نیز از فكر طلاق زنانشان منصرف می‌كرد.

لینک به دیدگاه

100 تومان بر ذمه يعني چي؟ اگه اونجور كه من برداشت كردم يعني 100 تومان مهريه اشه 100 تومان اون مونقع خيلي بوده حالا اگه ذمه معني خاصي نداشته باشه كه من اصلا نفهميدم ذمه يعني چي

لینک به دیدگاه
  • 2 هفته بعد...
یعنی روزی میشه که ببینیم دختر و پسر تو سرزمین ما موقع ازدواج به فروش نمیره :sigh:

 

این اتفاق هرگز نخواهد افتاد

چراش گفتنی نیست، ولی هممون درکش می کنیم

از اونجایی که هممون درکش می کنیم، همین داستان رو سر بچه هامون پیاده خواهیم کرد

 

یه چیزایی درست شدنی نیست، می شه فقط بهترش کرد که کمتر سخت بگذره !

لینک به دیدگاه
گفتی چراییش گفتنی نیس ولی واقعا میخوام بدونم چرا

اگه قوانین مدنی و خانوادگی درست بشه چرا نشه

با فرهنگ سازی میشه

چطور چشن طلاق مد میشه

اینجور چیزام می تونه مد بشه

عمدا اصطلاح مد رو بکار بردم

 

 

چراش گفتنی نیست، چون چیزی برای گفتن وجود نداره !

اینا قوانین مدنی و خانوادگی نیستن

یه مشت سنت بی خاصیت و مشکل سازه

این سنت ها همیشه خواهند ماند

 

بیا برو یه تاپیک بزن از خانوما بپرس،

چند نفر حاضرن جلسه خواستگاری تبدیل بشه به یه مراسم شام، فقط برای اینکه خانواده ها همدیگر رو بشناسن ؟

بدون اینکه صحبتی از مهریه باشه !

 

از حضرات علما بپرسی حتما می گن فلسفه اش هدیه ای است که باید از طرف داماد به عروس داده بشه

چند درصد پیش اومده که این هدیه همون شب به عروس داده می شه؟

در عمل فقط وعده اون داده می شه !

بنابراین توجیه بی ربطیه

 

راه عاقلانه اش اینه که که تمام اموال و دارایی های مرد و زن که بعد از ازدواج به دست آوردن بعد از جدایی نصف بشه

راه ساده ای داره !

لینک به دیدگاه

حدود 20 سال پیش دوره ی خوبی بود واسه این رسما.. یعنی خیلی منطقی با قضیه مهریه و نفقه و جهازیه کنار میومدن

یه دست رختخواب و لوازم اشپزی جهاز بود و اندازه جیب داماد هم مهریه! در عرض یه هفته تصمیم به ازدواج می گرفتن و می رفتن سره خونه زندگیشون

البته تو فامیل ما اینطور بود

ولی حالا با کلییی برو بیا و داد و بیداد سره رقم های نجومی کمه کم یه سال بعد از عقد موقعیت ازدواجشون با هزار و یک وام و قرض جور میشه

منم با سارا موافقم..هدف از ازدواج آرامشه و این فرهنگ آرامشی واسه آدم نمی ذاره...

لینک به دیدگاه
نمیدونم دختری یا نه

ولی اگه دختری بیا کمپین درخواست حذف مهریه و جهریه و نفقه رو راه بیاندازیم :w02:

 

بسیار تفکر عالیه :a030:

بنظر منم یه چیزای بی معنی و بی سر و ته هستن .

به امید روزی که معقول و عاقلانه با این موارد برخورد شه :icon_redface:

لینک به دیدگاه

شیربها جهیزیه نفقه مهریه از نظر من همش چرته ، زندگی مشترک بازار خرید و فروش نیست ، زندگی مشترک همونطور که از اسمش پیداست یعنی ساختن مسیر آینده نه به صورت تکی بلکه با همفکری همدیگه ، پدر مادرها هم باید قبول کنن که فقط نقش راهنما دارند نه بیشتر:ws37:

لینک به دیدگاه

2 سال پیش با بچه های همکلاسی دبیرستان قرار گذاشته بودیم ...

بیشتر بچه ها از قشر مرفه بودن (پدر کارخونه دار و...) با هم که صحبت میکردیم ..مثلا الان میان بستنی ساز جهیزیه میدن...چیزی که تو سی سال زندگی تو خونه مامانامون هم لازم نشده...قرار گذاشتیم هرکس تو یه جمعی نشست بیاد تا جایی که میتونه این ها رو بگه و یه جورایی جلوی تشریفات اینطوری گرفته بشه.... ولی متاسفانه وقتی پسرا قبل انتخابشون جیب پدر دختر براشون مهمتر از شخصیت خود دختر هست ،برای دخترها هم مهریه و .... مهمتر از اصل زندگی میشه....مثل مسابقه طناب کشی..... که هیچ وقت چیزی که برای رسیدن به آرامش نیازه و اون برد-برد هست اتفاق نمیافته....

لینک به دیدگاه
2 سال پیش با بچه های همکلاسی دبیرستان قرار گذاشته بودیم ...

بیشتر بچه ها از قشر مرفه بودن (پدر کارخونه دار و...) با هم که صحبت میکردیم ..مثلا الان میان بستنی ساز جهیزیه میدن...چیزی که تو سی سال زندگی تو خونه مامانامون هم لازم نشده...قرار گذاشتیم هرکس تو یه جمعی نشست بیاد تا جایی که میتونه این ها رو بگه و یه جورایی جلوی تشریفات اینطوری گرفته بشه.... ولی متاسفانه وقتی پسرا قبل انتخابشون جیب پدر دختر براشون مهمتر از شخصیت خود دختر هست ،برای دخترها هم مهریه و .... مهمتر از اصل زندگی میشه....مثل مسابقه طناب کشی..... که هیچ وقت چیزی که برای رسیدن به آرامش نیازه و اون برد-برد هست اتفاق نمیافته....

 

درسته ، بالفرض من به این معاولات اعتقد ندارم ، خونوادم که دارن . حالا کلی تلاش و حرف و ... که اونارو هم راضی کنم و تفکرشونو تو این زمینه تغییر بدم. ایا پسری هست که لیاقت این از خودگذشتگی منو داشته باشه ، با اینکه همونطور که هستی گفت پسر اول به جیب پدر دختر و به اموال دختر نیگا میکنه ( جمع نمیبندم ها ) ولی دیدم پسری که 90 درصد معیارش پول دختر بود. پس باید پسر رو کامل شناخت ، نه شناختی که خونواده میگن چون دید دختر و معیاراش با دید خونواده و معیارای خونواده خیلی تفاوت داره . این شناخت لازمش حداقل 1 سال رابطه دختر و پسر با هم هست. یه رابطه سالم تحت نظارت خونواده تا با افکار و عقاید هم اشنا بشن و دختر مطمئنا تو این مدت خیلی چیزا واسش روشن میشه . اما متاسفانه معمولا خونواده همین رابطه رو هم قبول ندارن. :ws37:

لینک به دیدگاه
من که بیشتر از 5 سکه نمیدم الخلاص:w000:

 

 

مجرد بودن تا اخر عمر رو بهتون تبریک میگم:ws3:

 

اون دخترای قانع و اونایی که به پول اهمیت نمیدن هم 14 تا سکه میخوان نه 5 تا:banel_smiley_4:

لینک به دیدگاه
شیربها جهیزیه نفقه مهریه از نظر من همش چرته ، زندگی مشترک بازار خرید و فروش نیست ، زندگی مشترک همونطور که از اسمش پیداست یعنی ساختن مسیر آینده نه به صورت تکی بلکه با همفکری همدیگه ، پدر مادرها هم باید قبول کنن که فقط نقش راهنما دارند نه بیشتر:ws37:

 

 

با اینکه جهیزیه و شیربها چرته موافقم:a030: جهیزیه حتما که نباید مثل جهیزیه ی شاهزاده ها باشه..یه چیز معمولی کافیه

 

اما مهریه و نفقه باید باشه

 

اگه به سلامتی به پای هم پیر شدن و خوشبخت شدن که مهریه هم دود میشه میره هوا و خانمه از شوهرش نمیگیره

 

اگرم خدای نکرده طلاق گرفتن بالاخره خانمه باید یه پشتوانه ای داشته باشه:5c6ipag2mnshmsf5ju3

 

البته مقدار مهریه نباید نجومی باشه و این یه جور ظلم به همسره:w000:

 

نفقه هم که معلومه:ws3:

 

اقای محترم باید خرج خوراک و پوشاک و مسکن خانمش رو هم بده دیگه

 

البته خانم هم نباید ولخرجی و چشم و هم چشمی کنه و نباید بیشتر از توان شوهرش ازش توقع داشته باشه:w000:

لینک به دیدگاه
با اینکه جهیزیه و شیربها چرته موافقم:a030:

 

اما مهریه و نفقه باید باشه

 

اگه به سلامتی به پای هم پیر شدن و خوشبخت شدن که مهریه هم دود میشه میره هوا و خانمه از شوهرش نمیگیره

 

اگرم خدای نکرده طلاق گرفتن بالاخره خانمه باید یه پشتوانه ای داشته باشه:5c6ipag2mnshmsf5ju3

 

البته مقدار مهریه نباید نجومی باشه و این یه جور ظلم به همسره:w000:

 

نفقه هم که معلومه:ws3:

 

اقای محترم باید خرج خوراک و پوشاک و مسکن خانمش رو هم بده دیگه

 

البته خانم هم نباید ولخرجی و چشم و هم چشمی کنه و نباید بیشتر از توان شوهرش ازش توقع داشته باشه:w000:

 

خوب این چه بازیه ، خوشبخت شدن نگیره؟

اگه مهریه واسه دادنه باید بدن ، اگرم قراره نگیره چه کاریه که اصلا بزاره .

یه جور شرطبندیه ، به شرطی نمیگیرم که به پای هم پیر شیم در تیر این صورت .....

شایدم یه جور تهدیده .... باید منو خوشبخت کنی واگرنه .....

اخه اینم شد زندگی ؟؟؟

بهترین راه بنظرم خوب شناختن و بعد انتخاب هست واگرنه همه اینا بی ارزشه و نه خوشبختیه و نه پشتوانه

لینک به دیدگاه
خوب این چه بازیه ، خوشبخت شدن نگیره؟

اگه مهریه واسه دادنه باید بدن ، اگرم قراره نگیره چه کاریه که اصلا بزاره .

یه جور شرطبندیه ، به شرطی نمیگیرم که به پای هم پیر شیم در تیر این صورت .....

شایدم یه جور تهدیده .... باید منو خوشبخت کنی واگرنه .....

اخه اینم شد زندگی ؟؟؟

بهترین راه بنظرم خوب شناختن و بعد انتخاب هست واگرنه همه اینا بی ارزشه و نه خوشبختیه و نه پشتوانه

 

نه عزیزم این شرط بندی نیس

 

مشکل اینجاس که اولش زن و مرد واسه همدیگه جون میدن

 

 

اما گاهی اوقات بعد از مدتی مشکلاتی پیش میاد که دیگه نمیتونن با هم زندگی کنن

 

و اینجاس که زن باید یه چیزی دستش باشه که بتونه خودشو جمع و جور کنه:ws37:

 

 

شناخت و تحقیق هم بسییییاااار مهمه

لینک به دیدگاه
نه عزیزم این شرط بندی نیس

 

مشکل اینجاس که اولش زن و مرد واسه همدیگه جون میدن

 

 

اما گاهی اوقات بعد از مدتی مشکلاتی پیش میاد که دیگه نمیتونن با هم زندگی کنن

 

و اینجاس که زن باید یه چیزی دستش باشه که بتونه خودشو جمع و جور کنه:ws37:

 

 

شناخت و تحقیق هم بسییییاااار مهمه

 

چرا از مال و منال مرد چیزی دستش بیاد ؟

مگه زن و مرد چه فرقی با هم دارن که زن اموال مرد رو بگیره و مرد بهش تقدیم کنه که هرگز به راحتیم اینکارو نمیکنه . چرا یه زن باید دستش دراز باشه جلوی مرد که ماهی یه مقدار پول یا هر چیزی بهش بده ؟

این شایسته ی یه زن نیست

اول زندگی نه تنها مرد بلکه زن هم واسه شوهرش لاو میترکونه . اگه زندگی خراب شه اینده ای خراب شده و از هم میپاشه و نه تنها با پول بلکه با هیچ چیزی درست نمیشه .

همونطور که مهریه و شیر بها رو قبول ندارم جهاز به این شکل رو هم قبول ندارم

لینک به دیدگاه
چرا از مال و منال مرد چیزی دستش بیاد ؟

مگه زن و مرد چه فرقی با هم دارن که زن اموال مرد رو بگیره و مرد بهش تقدیم کنه که هرگز به راحتیم اینکارو نمیکنه . چرا یه زن باید دستش دراز باشه جلوی مرد که ماهی یه مقدار پول یا هر چیزی بهش بده ؟

این شایسته ی یه زن نیست

اول زندگی نه تنها مرد بلکه زن هم واسه شوهرش لاو میترکونه . اگه زندگی خراب شه اینده ای خراب شده و از هم میپاشه و نه تنها با پول بلکه با هیچ چیزی درست نمیشه .

همونطور که مهریه و شیر بها رو قبول ندارم جهاز به این شکل رو هم قبول ندارم

 

اگه گرفتن مهریه از شوهر شایسته ی زن نیس(که حقشه)

 

لابد در طول زندگی هم نباید برای خرج خودش دستشو جلو شوهرش دراز کنه و باید خودش بره کار کنه و پول دربیاره :w58:

 

جهاز باید بنظرت چه جور باشه؟

لینک به دیدگاه
اگه گرفتن مهریه از شوهر شایسته ی زن نیس(که حقشه)

 

لابد در طول زندگی هم نباید برای خرج خودش دستشو جلو شوهرش دراز کنه و باید خودش بره کار کنه و پول دربیاره :w58:

 

جهاز باید بنظرت چه جور باشه؟

 

دو نفر باید اونقد به بلوغ فکری رسیده باشن که معنی زندگی مشترکو فهمیده باشن . زندگی مشترک معنیش این نیس که دست زن جلوی شوهرش دراز باشه .

جاهازم باید مشترک واسه هر دو باشه . در حالی که میگن وقتی مرد مهریه میده زن باید جاهاز بیاره

لینک به دیدگاه

البته فاطمه جون تو میگی چرا زن باید دستش جلو مرد باشه تا هر ماه یه مبلغی رو ازش بگیره

 

این"دست جلو مرد دراز کردن" نیست

 

این حقیه که خدا براش گذاشته و اینکه مرد هر ماه یه مبلغی رو بده نشانه ی ضعف خودشه چون مهریه عندالمطالبه اس و هر وقت ازش خواسته بشه باید بده اما چون مرده توانایی دادن یه جا رو نداره مجبور میشه حق زن قبلیشو بصورت ماهیانه پرداخت کنه

 

بعدش هم گفتی اگه زندگی خراب شه نه با پول و نه با هیچ چیز دیگه ای درست نمیشه

 

خوب بله درسته فاطمه

من هم نگفتم با پرداخت مهریه همه چی درست میشه

زندگی خراب میشه اما "تموم" نمیشه و باید به زندگی ادامه داد

واز اونجایی که خانمای متاهل معمولا کار نمیکنن پس یعنی پشتوانه ای ندارن که بهش تکیه کنن پس ....

لینک به دیدگاه
دو نفر باید اونقد به بلوغ فکری رسیده باشن که معنی زندگی مشترکو فهمیده باشن . زندگی مشترک معنیش این نیس که دست زن جلوی شوهرش دراز باشه .

جاهازم باید مشترک واسه هر دو باشه . در حالی که میگن وقتی مرد مهریه میده زن باید جاهاز بیاره

 

 

بله درست میگی

 

متاسفانه این حرف اشتباه رو خیلی ها میزنن

 

منم قبولش ندارم

لینک به دیدگاه
البته فاطمه جون تو میگی چرا زن باید دستش جلو مرد باشه تا هر ماه یه مبلغی رو ازش بگیره

 

این"دست جلو مرد دراز کردن" نیست

 

این حقیه که خدا براش گذاشته و اینکه مرد هر ماه یه مبلغی رو بده نشانه ی ضعف خودشه چون مهریه عندالمطالبه اس و هر وقت ازش خواسته بشه باید بده اما چون مرده توانایی دادن یه جا رو نداره مجبور میشه حق زن قبلیشو بصورت ماهیانه پرداخت کنه

 

بعدش هم گفتی اگه زندگی خراب شه نه با پول و نه با هیچ چیز دیگه ای درست نمیشه

 

خوب بله درسته فاطمه

من هم نگفتم با پرداخت مهریه همه چی درست میشه

زندگی خراب میشه اما "تموم" نمیشه و باید به زندگی ادامه داد

واز اونجایی که خانمای متاهل معمولا کار نمیکنن پس یعنی پشتوانه ای ندارن که بهش تکیه کنن پس ....

 

خوب پس چرا باید مهریه ای بزارن که مرد نتونه بده ؟ مثلا سکه

چرا چیزی نزارن که توان دادنش رو داشته باشن . اگه خوشبینانه و حقیقت رو نیگاه کنیم این یه هدیس از طرف مرد به زن ولی طوری رسم شده که معمولا فقط وقت طلاق داده میشه . این چه هدیه ایه؟

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...