شناخت انواع تلفات در سیستم قدرت

[anjello 2427]

سلام

دانلود مطلب اموزشی با عنوان:

 

بهینه کردن تلفات درپستهای توزیع با استفاده از خازن

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

[spow 44197]

مقدمه

تلفات سیستم قدرت به سه گروه تلفات فنی ,تلفات غیر فنی و تلفات تجاری قابل دسته بندی می باشند. اگر کل تلفات را معادل تفاضل انرژی تولید شده و انرژی فروخته شده بگیریم باید تلفات تجاری را نیز به شرح زیر به آن بیافزائیم.

تلفات تجاری + انرژی فروخته شده - انرژی تولید شده = تلفات کل

در واقع در رابطه فوق داریم :

تلفات غیر فنی + تلفات فنی = انرژی فروخته شده - انرژی تولید شده

که تلفات فنی اصطلاحاً به آن دسته از تلفات انرژی اطلاق می شود که به حرارت تبدیل می گردند و عمدتاً به دلیل بهینه نبودن سیستم و اجزاء آن صورت می گیرد در حالی که تلفات غیر فنی به تلفاتی گفته می شود که بیشتر جنبه اندازه گیری و محاسباتی دارند {7و8}. اما تلفات تجاری دارای ماهیتی متفاوت از دو نوع تلفات فنی و غیر فنی است و در واقع یک نوع هدر رفتن مستقیم انرژی نمی باشد بلکه به آن دسته از زیان های اقتصادی اطلاق می شود که در اثر قطع برق و یا مشکلات کیفیت توان دامنگیر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی الکتریکی می گردد.

در این فصل هر یک از تلفات فوق با جزئیات بیشتری مورد تحلیل و تشریح قرار خواهند گرفت.

 

تلفات فنی

همانطور که اشاره شد تلفات فنی به دسته ای از تلفات سیستم قدرت گفته می شود که به نوعی منجر به تبدیل انرژی الکتریکی به حرارت، از آغاز تولید تا مرحله تحویل به مشترک می گردد.

تلفات فنی که در بسیاری از موارد به جای کل تلفات سیستم قدرت اشتباه گرفته می شود مشتمل بر طیف وسیعی از انواع تلفات می باشد که در ای بخش تحت دو عنوان تلفات انتقال و تلفات توزیع تشریح گردیده اند. معمولا تلفات سیستم تولید (نیروگاه ها) در زمره تلفات سیستم قدرت محاسبه نمی شوند و نیروگاه ها به عنوان واحدهای صنعتی تلقی می گردند که فروش برق به شبکه را بر عهده دارند و کلیه انرژی های مصرف شده در نیروگاه به عنوان مصرف داخلی آن لحاظ می گردد که بعضا قابل کاهش است. لذا بررسی انواع تلفات و طرق کاهش آن ها در نیروگاه ها، به طور مختصر در ضمیمه انتهای گزارش درج گردیده است.

تلفات در شبکه انتقال:

تلفات فنی در شبکه انتقال دارای ابعاد بسیار گسترده ای می باشد {7} که در این بخش مورد اشاره قرار خواهند گرفت:

تلفات ناشی از مقاومت خطوط

این نوع تلفات که در اثر مقاومت الکتریکی هادی در مقابل عبور جریان ایجاد می شود در واقع مهم ترین تلفات سیستم انتقال است و همانگونه که بعدا ملاحظه خواهد شد، سایر انواع تلفات انتقال به نحوی در افزایش این نوع تلفات سهیم می باشند.

این تلفات در یک سیستم سه فاز متقارن، تابعی از مقاومت ac خطوط و مجذور جریان موثر عبوری است. قطعا افزایش سطح مقطع هادی ها که منجر به کاهش مقاومت خطوط می شود با قیود اقتصادی محدود می گردد لذا پذیرفتن سطح استاندارد برای آن ها و بالطبع تلفات معین در این مورد اجتناب ناپذیر است. فرسودگی و عمر زیاد هادی ها (مس یا آلومینیوم)، رسانایی آنها را کاهش می دهد و منجر به افزایش تلفات می گردد. همچنین طول زیاد خطوط انتقال اگر چه در اکثر موارد ناگزیر می باشد علاوه بر افزایش سایر مشکلات انتقال، تلفات خطوط را بالا می برد.

باید متذکر شد که اتصال نامناسب هادی ها می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در افزایش مقاومت خطوط و بالطبع تلفات آنها داشته باشد.

 

تلفات ناشی از فرسودگی تجهیزات

گذشت زمان خاصیت رسانایی هادی های مسی را کاهش داده و منجر به افزایش مقاومت وصل کلیدهای قدرت می گردد. تلفات آهنی هسته ترانسفورماتورها، ctها و ptها با افزایش عمر، فزونی می گیرند و همچنین تلفات عایقی تمامی تجهیزات به دلیل ضعف عایقی ناشی از طول عمر، به شدت بالا می رود.

 

تلفات کرونا

یکی از تلفات قابل توجه در سیستم های قدرت الکتریکی ولتاژ بالا (سیستم انتقال) تلفات کرونا است. پدیده کرونا که نتیجه یونیزاسیون هوای اطراف هادی دارای ولتاژ بالا است، به همراه هاله ای از نور بنفش رنگ و نویز آکوستیک و الکترومغناطیسی بوده و کاربرد زیادی در بسیاری از صنایع (به ویژه فیلترینگ) دارد، در خطوط انتقال ولتاژ بالا می تواند سهم عمده ای از توان را در خود تلف نماید {9و10}. قطعا استفاده از هادی های گروهی (باندل ها) تا حد زیادی در کاهش اینگونه تلفات موثر است. اما باید به خاطر داشت که گذشت زمان، در اثر خوردگی و رسوب آلاینده ها بر سطوح ولتاژ بالا از جمله خطوط انتقال، ناهمواریها و نقاط تیزی بر روی آنها ایجاد می کند که میدان الکتریکی اطراف خود و بالطبع پدیده کرونا را بشدت تقویت می نماید.

 

تلفات عایقی

عایقهای مورد استفاده در سستم های ولتاژ بالا ی جریان متناوب عمدتا دو نوع تلفات جدی را متحمل می گردند:

جریان نشتی

جریان عبوری از سطح ولتاژ بالا به سطح ولتاژ پایین عایق که تابعی از مقاومت عایقی و اختلاف پتانسیل دو سر آن است را جریان نشتی می گویند. البته تلفات ناشی از این جریان که معمولا مقدار ناچیزی است تنها پس از افزایش عمر عایق و کاهش مقاومت الکتریکی آن قابل توجه می گردد. نقاط عایقی تخریب شده و یا نقاطی که به صورت صحیح ترمیم نشده اند می توانند در این خصوص بسیار صدمه پذیر باشند.

تلفات هیسترزیس

واضح است که عایق های مجاور با هادی های عبور دهنده جریان متناوب، متحمل شدت میدان مغناطیسی متناوبی، متناسب با آن جریان خواهند بود که طبیعتا در آنها تلفات هسیترزیس قابل توجهی ایجاد می کند. این تلفات به صورت قابل توجه در کابلهای جریان بالا مشاهده می شود.

تلفات ناشی از عدم تقارن فازها

در صورت وجود عدم تقارن فازها (که البته در سیستم انتقال بسیار ناچیز است) تلفات برآیند سه فاز بیش از حالت متقارن در سه فاز خواهد بود. به عبارت دیگر شباهت یکسان در مشخصات و پارامترهای الکتریکی فازهای یک خط که اغلب امری قطعی فرض می شود در عمل متفاوت خواهد بود. مهمترین عامل وقوع چنین مشکلی در شبکه انتقال، عدم جابجایی فازها به دلیل مشکلات فنی و اقتصادی می باشد.

تلفات ناشی از اضافه بار کابل ها، و ترانسفورماتور و سایر تجهیزات سیستم انتقال که به معنی عبور جریان بیش از مقدار نامی از آنها است تلفات توان اهمی در آنها را به صورت صعودی افزایش می دهد. البته باید متذکر شد که این افزایش تلفات اهمی، افزایش دمای تجهیزات نسبت به سطح نرمال و بالطبع افزایش تلفات عایقی و احیانا آهنی را نیز به دنبال خواهد داشت.

همچنین، اضافه بار شدن تجهیزات دارای هسته مغناطیسی غیر خطی از قبیل ترانسفورماتورها و ctهای اندازه گیری می تواند منجر به ورود نقطه کار آنها به ناحیه اشباع منحنی bh گردد که در نتیجه هارمونیک های رتبه پایین بویژه هارمونیک های مضارب 3 بر روی ولتاژ ایجاد می کنند که خود، همانگونه که بعدا ذکر خواهد شد منشاء تلفات بیشتری است.

 

تلفات ناشی از پخش بار نامناسب

پخش بار در سیستم انتفال متداول، متاثر از توپولوژی شبکه و برنامه ریزی تولیدهای واحدهای مختلف نیروگاهی است. ولی ساختار موجود شبکه و همچنین برنامه ریزی تولید مورد استفاده در بسیاری از مواقع بهترین حالت نیست و طبیعتا کمترین تلفات را شامل نمی شود.

در واقع می توان با ایجاد تغییر در ساختار شبکه به طرق مختلف و همچنین برنامه ریزی بهینه تولید، پخش بار سیستم را به شکلی تغییر داد که تلفاتی کمتر از مقادیر قبلی داشته باشد، که به آن پخش بار بهینه می گویند.

 

تلفات ناشی از عبور توان راکتیو

توان راکتیو مورد نیاز بار و عناصر ذخیره کننده انرژی سلف و خازن شبکه ( از جمله خود خطوط ، ترانسفورمرها و ... ) برحسب نوع بار در شبکه جاری می باشد . عبور توان راکتیو از شبکه علاوه بر بروز مشکلات جدی از قبیل اشغال ظرفیت شبکه و افت ولتاژ ، منجر به تلفات جدی انرژی نیز می گردد. نظر به اینکه تولید یا مصرف این نوع توان بر خلاف توان اکتیو نیازمند تامین انرژی از نیروگاه نمی باشد ، با تامین و مصرف آن در محل ، توسط بانک های خازنی با راکتورها ، می توان میزان عبور توان راکتیو از شبکه را کاهش داد که قطعا منجر به کاهش تلفات راکتیو شبکه می گردد .

 

تلفات ناشی از انتشار امواج الکترومغناطیسی در اشیاء فلزی

نظر به اینکه انرژی الکتریکی در شبکه انتقال از نوع امواج الکترومغناطیس می باشد و با توجه به سطح بالای ولتاژ و جریان در آنها ، علی رغم فرکانس پایین سیستم قدرت ، همواره مقداری انرژی در ساختارها و پایه های فلزی مجاور هادی از طریق میادین قوی الکترومغناطیس القا شده و تلف می گردد.

البته بطور معمول بدلیل ناچیز بودن این درصد تلفات و مشکلات محاسباتی آن ، از این گونه تلفات صرفنظر می شود .

 

تلفات سیستم توزیع

معمولا در کل سیستم های قدرت بالاترین سهم تلفات به سیستم توزیع اختصاص دارد که البته دلیل این امر را باید در گستردگی سطح و کثرت ادوات موجود در این سیستم ، به همراه ویژگیهای دیگری از جمله بارهای تکفاز و سطح ولتاژ پایین آن جستجو نمود.

در ادامه مهمترین موارد تلفات انرژی الکتریکی در سیستم های توزیع مورد مطالعه قرار گرفته اند.

 

تلفات ناشی از مقاومت خطوط

مقاومت هادی ها همانند آنچه که در بحث تلفات انتقال مطرح گردید برجسته ترین عامل تلفات سیستم های توزیع می باشند . البته باید بخاطر داشت که در سیستم های توزیع مقاومت نسبی خطوط بالاتر است و بدلیل گستردگی و اتصالات متعدد، در صورت عدم رعایت صحت اتصالات ، این مقاومت و در نتیجه تلفات افزایش بیشتری خواهد داشت .

 

تلفات ناشی از عدم تقارن خطوط

عدم تقارن خطوط در سیستم توزیع (که البته نه به دلیل متفاوت بودن مشخصات هادی های فازها بلکه به دلیل عدم جابجایی فازها بوجود می آید) منجر به ایجاد عدم تعادل شبکه از دیدگاه بار می شود که به نوبه خود عدم تعادل جریان فازها و تلفات ناشی از آن را به دنبال خواهد داشت.

 

تلفات ناشی از عدم تعادل فازها

بارهای تک فاز سیستم توزیع به همراه عدم تقارن فازها باعث می شود که بعضا عدم تعادل شدید در پی داشته باشد .

از طرف دیگر عدم تعادل فازها منجر به جریان سیم نول می شود که در نتیجه تلفات انرژی در این سیم نیز به تلفات افزوده می گردد.

 

تلفات ناشی از اتصال زمین نامناسب

سیستم زمین نامناسب و یا فرسوده، مقاومت الکتریکی زیادی پیدا می کند و این مساله در سیستم های نامتعادل منجر به عدم تعادل ولتاژ و تلفات انرژی ناشی از آن خواهد شد.

تلفات ذاتی ترانسفورماتورها ، تجهیزات اندازه گیری و ...

همانند سیستم انتقال، در شبکه های توزیع نیز توان عبوری در سر راه خود از تجهیزات متعددی عبور می نماید که هر یک بر حسب نوع، تکنولوژی ساخت و عمر خود درصدی از انرژی را تلف می نمایند .

بیشترین تلفات این بخش متعلق به ترانسفورماتورهای توزیع است که بطور گسترده در سیستم بکار گرفته می شوند .

 

تلفات عایقی تجهیزات

اگرچه سطح ولتاژ پایین در سیستم توزیع ، تلفات عایقی تجهیزات را نسبت به سایر انواع تلفات کمرنگ می سازد لیکن با توجه به گستردگی و کثرت تجهیزات دارای این تلفات، در مجموع، این نوع تلفات قابل ملاحظه خواهد بود .

 

تلفات ناشی از اضافه بار تجهیزات

اضافه بار تجهیزات توزیع نیز همانند تجهیزات سیستم انتقال، منجر به افزایش صعودی تلفات در آنها می گردد.

همچنین ایجاد هارمونیک ها (بویژه هارمونیک های مضارب 3) بدلیل وارد شدن به ناحیه اشباع ترانسفورماتورها و تلفات مرتبط به آنها از تبعات این افزایش بار از مقادیر نامی خواهد بود .

 

تلفات ناشی از ضریب بار پایین

طبیعتا وجود پیک در منحنی بار روزانه مناطق مختلف توزیع ، علاوه بر تحمیل هزینه های هنگفت ، برنامه ریزی شبکه جهت تامین بار ساعات پیک را مشکل می نماید و تلفات تحمیل شده به شبکه را افزایش خواهد داد .

 

تلفات ناشی از هارمونیک ها

همانطور که می دانیم ، سیستم توزیع بعنوان جبهه سیستم قدرت بطور جدی از بارهای خود تاثیر می پذیرد .

بسیاری از بارهای جدید سیستم قدرت دارای ماهیت غیر خطی می باشند . این بارها که بدلیل پیشرفت صنعتی و مزایای خود هر روزه در حال افزایش می باشند ، عمدتا از تجهیزات الکترونیک قدرت استفاده می کنند که جریان غیر سینوسی از شبکه اخذ می نمایند . موارد عمده این تجهیزات عبارتند از لامپهای کم مصرف ، ups ها ، کامپیوتر ها ، asdها و ...

از طرف دیگر همانگونه که قبلا نیز اشاره شد بارهای الکتریکی دارای هسته آهن اشباع پذیر ، نظیر ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی، در صورت اضافه بار شدن، با ورود به ناحیه غیر خطی منحنی مغناطیسی خود جریان مغناطیس کنندگی غیر خطی از شبکه اخذ می کنند که ایجاد هارمونیک (بویژه هارمونیک های مضارب 3) از مضرات آن است.

اثر پوستی

اثر پوستی مبین افزایش مقاومت اهمی هادی ها در مقابل عبور جریان متناسب نسبت به جریان dc بدلیل شار مغناطیسی متغیر با زمان ایجاد شده در اثر جریان است . در واقع مطابق این اثر ، مقاومت اهمی هادی و بالتبع تلفات الکتریکی آن با افزایش فرکانس جریان عبوری افزایش می یابد. بنا بر این بدیهی است که افزایش سطح thd جریان که به معنی افزایش میزان مولفه های جریان با فرکانس های بالاتر است مستقیما تلفات اهمی را ازطریق اثر پوستی افزایش می دهد. واضح است که این تلفات در تمامی هادی های حامل جریان، حتی سیم پیچ های ترانسفورماتورها نیز وجود دارد .

 

تلفات آهنی

تلفات آهنی در هسته ترانسفورماتورهای قدرت و اندازه گیری و همچنین ماشین ها، تابعی از فرکانس ولتاژ اعمال شده به آنها است . بنابراین وجود هارمونیک های ولتاژ در سیستم ، این تلفات را بشدت افزایش می دهد .

 

تلفات عایقی

تلفات عایقی تجهیزات نیز عمدتا ناشی از تلفات هیسترزیس در آنها است، که خود تابعی از فرکانس ولتاژ کار است . لذا این نوع تلفات نیز در اثر وجود هارمونیک ها ، رشد خواهد داشت .

 

تلفات از طریق سیم نول

هارمونیک مضارب 3 در نقطه نول اتصالات ستاره، یکدیگر را خنثی نمی کنند بلکه با یکدیگر جمع شده و جریان قابل توجهی از سیم نول عبور می دهند که تلفات سیم نول را بشدت بالا می برد .

تلفات غیر فنی

همانگونه که قبلا اشاره شد ، تلفات غیر فنی به قسمتی از تلفات انرژی اتلاق می شود که در دسته تلفات فنی جای نمی گیرند و بیشتر جنبه خطاهای محاسباتی و اندازه گیری دارند .

در این قسمت ، انواع تلفات غیر فنی در یک سیستم قدرت مرور گشته و هریک از آنها مختصرا توضیح داده خواهد شد .

 

استفاده غیر مجاز از برق

موارد متعددی از استفاده های غیر مجاز یا اصطلاحا برق دزدی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می شود :

دستکاری در لوازم اندازه گیری و کنتورها

برخی مواقع مشترکین بصورت غیر مجاز کنتورهای خود را باز نموده و با دستکاری آن ، اعداد قرائت شده را به نفع خود تغییر می دهند و یا اینکه با به هم زدن تنظیم آن اعداد قرائت شده توسط کنتور را دچار خطا می کنند .

 

معیوب نمودن کنتورها

معبوی نمودن کنتورها و اجتناب از آگاه سازی به موقع مسئولین باعث ثبت نشدن مقادیر مصرفی طی حداقل یک دوره مصرف می گردد.

 

خارج کردن کنتورها از مدار

خارج نمودن کنتور از مدار بصورت کامل یا جزئی، سهم زیادی از انرژی مصرف شده را از پروسه اندازه گیری خارج می نماید .

 

عدم قرائت صحیح کنتورها

عدم قرائت صحیح کنتورها توسط مامورین می تواند باعث بی اثر شدن سیستم تعرفه چند نرخی گردد.

در واقع ثبت مقدار انرژی مصرفی به میزان کمتر از مقدار واقعی می تواند نرخ تعرفه مشترک را از ردیف مشترکین پر مصرف به کم مصرف منتقل نماید .

انشعاب گیری مستقیم از شبکه های برق

این مورد که برخلاف سایر موارد قبل ، معمولا جلوه ای کاملا آشکار دارد ، مشتمل بر مصرف کنندگانی میگردد که بدون داشتن حق امتیاز و مجوز قانونی و نصب کنتور از طرف شرکت برق ، بطور خود سرانه از طریق اتصالات سطحی ، از خطوط هوایی انرژی استفاده می نمایند .

 

فقدان سیستم اندازه گیری

در یک سیستم قدرت بعضا بارهایی وجود دارند که بدلیل غیر اقتصادی بودن و یا کم توجهی فاقد سیستم اندازه گیری می باشند . بدیهی است که انرژی مصرفی این بارها اگرچه تولید و انتقال یافته است ، غیر قابل اندازه گیری خواهد بود بنابراین در زمره تلفات غیر فنی جای می گیرد. برخی از اینگونه تلفات به شرح زیرند :

روشنایی معابر

در برخی موارد روشنایی معابر فاقد سیستم اندازه گیری است .

 

مصارف کشاورزی

بعضا تعرفه ارزان قیمت بخش کشاورزی منجر به عدم توجه کافی در نصب کنتور برای اینگونه بارها گردیده است .

 

مصارف موسسات دولتی و منازل مسکونی

ممکن است موسسات و ادارت دولتی و یا پادگان هایی وجود داشته باشند که فاقد سیستم اندازه گیری انرژی الکتریکی وروردی باشند . همچنین باید منازل مسکونی سازمانی وابسته به آنها را نیز به این گروه افزود .

تلفات تجاری

این تلفات بصورت غیر مستقیم به مصرف انرژی وابسته اند . در واقع صرفنظر از موارد برق دزدی و موارد اندازه گیری نشده ، دسته ای دیگر از تلفات غیر فنی وجود دارند که مرتبط با ناکارآمد بودن سیستم محاسبات و سایر مشکلات جنبی می باشند و اصولا ضررهای اقتصادی را شامل می گردند . عمده ترین موارد این دسته به شرح زیرند :

قبوض پرداخت نشده

عدم پرداخت به موقع قبوض از طرف مشترکین منجر به تاخیر در بازگشت سرمایه و درنتیجه باعث ضرر شرکت برق خواهد شد .

 

صدور قبوض نادرست

محاسبات و یا سایر اشتباهات که منجر به صدور قبوض نادرست می گردد ، می تواند دقت صورت گرفته درسایر مراحل اندازه گیری را بی ثمر نماید و بخشی از بازگشت درآمد ناشی از فروش انرژی را هدر دهد .

 

قرائت ناهمزمان کنتورها

قرائت ناهمزمان کنتورها با روش های فعلی که توسط نیروی انسانی و با مراجعه حضوری در محل صورت می گیرد ، صرفنظر از اینکه مشکلاتی را درخصوص مسائل برنامه ریزی و توسعه شبکه ایجاد می کند موجب تبعیض در محاسبه بهای انرژی مشترکین و احیانا ضرر شرکت برق خواهد شد .

 

عدم نظارت بر دیماند خریداری شده توسط مصرف کننده

در بسیاری از بارهای صنعتی ممکن است توان مصرفی، بالاتر از سقف دیماند مورد توافق باشد و عدم نظارت بر این مساله می تواند منجر به اضافه بارشدن شبکه از طرف مشترکین و در نتیجه ، زیان شرکت برق گردد.

 

انرژی توزیع نشده

عدم توانایی سیستم در هر مرحله از تولید ، انتقال یا توزیع در تحویل انرژی به یکدیگر به نحوی که نتوانند آن را مطابق قرارداد در اختیار مشترک قرار دهند عملا به این معنی است که تمامی سرمایه های صرف شده در راستای احداث نیروگاه و شبکه جهت تامین بار ، بدلیل فروش نرفتن انرژی ، بلا استفاده مانده است که این طبیعتا نوعی زیان اقتصادی محسوب می شود .

 

خسارات ناشی از قطع بار یا مشکلات کیفیت توان

خارج از استاندارد بودن کیفیت برق تخویلی به مشترک و یا قطع بار بدون هماهنگی و رضایت مشترکین می تواند به تجهیزات و محصولات آنها صدماتی وارد نماید که طبیعتا پرداخت این زیان ها به عهده شرکت برق خواهد بود .

[آریوبرزن 13988]

پدیده کرونا

 

یکی از پدیده هایی که در ارتباط با تجهیزات برقدار از جمله خطوط انتقال فشار قوی مطرح می شود، کرونا است. میدان الکتریکی در نزدیکی ماده رسانا می تواند به حدی متمرکز شود که هوای مجاور خود را یونیزه نماید. این مسئله می تواند منجر به تخلیه جزئی انرژی الکتریکی شود، که به آن کرونا می گویند. عوامل مختلفی ازجمله ولتاژ، شکل و قطر رسانا، ناهمواری سطح رسانا، گرد و خاک یا قطرات آب می تواند باعث ایجاد گرادیان سطحی هادی شود که در نهایت باعث تشکیل کرونا خواهد شد. در حالتی که فاصله بین هادی ها کم باشد، کرونا ممکن است باعث جرقه زدن و اتصال کوتاه گردد. بدیهی است که کرونا سبب اتلاف انرژی الکتریکی و کاهش راندمان الکتریکی خطوط انتقال می گردد. پدیده کرونا همچنین سبب تداخل در امواج رادیویی می شود.

 

تعریف کرونا

تخلیه الکتریکی ایجاد شده به علت افزایش چگالی میدان الکتریکی ، کرونا نام دارد. در حالی که این تعریف بسیار کلی است و انواع پدیده کرونا را شامل می شود.

ولتاژ بحرانی

گرادیان ولتاژی که سبب شکست الکتریکی در عایق شده و به ازای آن، عایق خاصیت دی الکتریک خود را از دست می دهد، گرادیان ولتاژ بحرانی نامیده می شود. همچنین ولتاژی را که سبب ایجاد این گرادیان بحرانی می شود ولتاژ بحرانی می نامند.

 

ولتاژ مرئی کرونا

هرگاه ولتاز خط به ولتاژ بحرانی برسد، یونیزاسیون در هوای مجاور سطح هادی شروع می شود. اما در این حالت پدیده کرونا قابل روئیت نمی باشد. برای مشاهده کرونا، سرعت ذرات الکترون ها در هنگام برخورد با اتم ها و مولکول ها باید بیشتر باشید یعنی ولتاژ بالاتری نیاز است.

ماهیت کرونا

هنگامی که میدان الکتریکی سطح هادی از ولتاژ بحرانی بیشتر شده باشد، بهمن الکترونی بوجود خواهد آمد که بوجود آورنده تخلیه کرونای قابل روئیت در سطح هادی است. همواره تعداد کمی الکترون آزاد در هوا به علت مواد رادیو اکتیو موجود در سطح زمین و اشعه کیهانی، وجود دارد. زمانی که هادی در هر نیمه از سیکل ولتاژ متناوب برقدار می شود، الکترون های هوای اطراف سطح آن بوسیله میدان الکترواستاتیک شتاب پیدا می کند. این الکترون ها که دارای بار منفی هستند در نیمه مثبت به طرف هادی شتاب پیدا می کنند و در نیمه منفی از آن دور می شوند. سرعت الکترون آزاد بستگی به شدت میدان الکتریکی دارد. اگر شدت میدان الکتریکی خیلی زیاد نباشد برخورد بین الکترون و مولکول هوا نظیر o۲ و یا n۲ نرم خواهد بود به این معنی که الکترون از مولکول هوا دور شده و به آن انرژی نمی دهد.

به عبارت دیگر اگر شدت میدان الکتریکی از یک مقدار بحرانی معین بیشتر باشد، هر الکترون آزاد در این میدان سرعت کافی بدست می آورد به طوری که برخوردش با مولکول هوا غیر الاستیک خواهد بود و انرژی کافی بدست می آورد که به یکی از مدارهای الکترون های دو اتم موجود در هوا برخورد کند. این پدیده یونیزاسیون نام دارد و مولکولی که این الکترون از دست می دهد تبدیل به یک یون مثبت می شود. الکترون نخستین که بیشتر سرعتش را در برخورد از دست داده و الکترونی که مولکول هوا را رانده است هر دو در میدان الکتریکی شتاب می گیرند و هر کدام از آنها در برخورد بعدی توانایی یونیزه کردن یک مولکول هوا را خواهند داشت. بعد از برخورد دوم ۴ الکترون به جلو می آیند و به همین ترتیب تعداد الکترون ها بعد از هر برخورد دو برابر می شود. در تمام این مدت الکترون ها به سمت الکترود مثبت می روند و پس از برخوردهای بسیار تعدادشان بطور چشم گیری افزایش می یابد. این مسئله فرایندی است به وسیله آن بهمن الکترونی ایجاد می شود، هر بهمن با یک الکترون آزاد که در میدان الکترواستاتیک قوی قرار دارد آغاز می شود. شدت میدان الکترواستاتیک اطراف هادی همگن نیست. ماکزیموم شدت آن در سطح هادی و میزان شدت با دور شدن از مرکز هادی کاهش می یابد. بنابراین با افزایش ولتاژ هادی در ابتدا تخلیه الکتریکی فقط در سطح بسیار نزدیک ان رخ می دهد. در نیمه مثبت ولتاژ الکترون ها به سمت هادی حرکت می کنند و هنگامیکه بهمن الکترونی ایجاد شد بطرف سطح هادی شتاب می گیرند. در نیمه منفی، بهمن الکترونی از سطح هادی به سمت میدان ضعیف تر جاری می شود تا هنگامی که میدان آنقدر ضعیف شود که دیگر نتواند الکترون ها را شتاب دهد تا به سرع یونیزاسیون برسند. یون های مثبت باقی مانده در بهمن الکترونی به طرف الکترود مثبت حرکت می کنند. با این وجود به دلیل جرم زیادشان که ۵۰۰۰۰ برابر جرم الکترون است بسیار کند حرکت می کنند. با داشتن بار مثبت این یون ها، الکترون جذب کرده و هرگاه یکی از آنها بتواند الکترون جذب نماید دوباره تبدیل به مولکول هوای خنثی می شود. سطح انرژی یک یون خنثی کمتر از یون مثبت مربوطه است و در نتیجه با جذب الکترون مقداری انرژی از مولکول منتشر می شود. انرژی آزاد شده درست به اندازه انرژی نخستین است که لازم بود برای جدا کردن الکترون از مولکول استفاده گردد. این انرژی بصورت موج الکترومغناطیس منتشر می شود و برای مولکول های o۲ و n۲ در طیف نور مرئی قرار دارد.

بهترین زمان برای مشاهده کرونا

کرونا در فضای آزاد بعد از یک روز بارانی تا قبل از زمانی که سطوح برقدار خشک شده باشند قابل مشاهده است. پس از خشک شدن کرونا مشاهده نمی شود. نقاط در معرض کرونا با رطوبت خود را بهتر نشان می دهند. باد می تواند فعالیت کرونا را کاهش دهد. کرونا می تواند در اثر قندیل هم ایجاد شود. موتورهای الکتریکی، ژنراتورها و تابلو های داخلی می توانند کرونای شدید تری ار وسایل خارجی پست ها ایجاد نمایند. تشکیل هوای یونیزه در فضای بسته و عدم حرکت هوا پدیده کرونا را تسریع می کند و ولتاژهایی را ایجاد می کند که در ان کرونا رخ دهد موتورها و ژنراتور ها می توانند با توجه به وجود فن های خنک کننده شان هوایی با فشار های گوناگون ایجاد کنند.

● آشکار شدن کرونا

صدای هیس مانند قابل شنیدن، ازن، اسید نیتریک (در صورت وجود رطوبت در هوا ) که بصورت گرد کدر سفید جمع می شود و نور (قوی ترین تشعشع در محدوده ماوراء بنفش و ضعیف ترین ان در ناحیه نور مرئی و مادون قرمز که می تواند با چشم غیر مسلح نیز در تاریکی با دوربین های ماوراء بنفش دیده شود) از نشانه های کرونای الکتریکی می باشند. تخلیه بار ناشی از بهمن الکترونی در آزمایشگاه، به سه طریق مختلف مشاهده می شود. بهترین راه تشخیص کرونای مرئی است که به صورت نور بنفش از نواحی با ولتاژ اضافی ساطع می شود.

دومین راه شناسایی کرونای صدادار است که در حالی که شبکه مورد مطالعه در ولتاژی بالاتر از آستانه کرونا باشد صدایی به صورت هیس هیس قابل شنیدن است. امواج صوتی تولید شده به وسیله اغتشاشات موجود در هوای مجاور محل تخلیه بار، به وسیله حرکت یون های مثبت به وجود می آیند.

سومین و مهمترین راه مشاهده از نظر ظرکت برق اثرات الکتریکی است که منجر به اختلال رادیویی می شود. حرکت الکترون ها (بهمن الکترونی) سبب ایجاد جریان الکتریکی و در نتیجه به وجود آمدن میدان مغناطیسی و الکترواستاتیکی در مجاورت ان می شود. شکل گیری سریع و انی بودن این میدان ها ولتاز فرکانس بالایی در نزدیک آنتن رادیویی القا می کند و منجر به اختلال رادیویی می شود.

 

انواع کرونا

سه نوع مختلف از کرونا وجود دارد که در نمونه تست ehv در آزمایشگاه مشخص می شود: تخلیه پر مانند، تخلیه قلم مویی و تخلیه تابشی.تخلیه پر مانند، دیدنی ترین آنهاست و علت نامگذاری هم این است که به شکل پر تخلیه می شود. زمانیکه در تاریکی مشاهده شود دارای تنه متمرکزی حول هادی است که قطر این هاله نورانی بنفش رنگ از چند اینچ در ولتازهای پایین تر تا یک فوت و بیشتر در ولتازهای بالا تغییر می کند. بروز آثار صوتی این نوع به صورت هیس هیس بوده و به راحتی توسط یک ناظر با تجربه تشخیص داده می شود. در تخلیه قلم مویی پرچمی از نور به صورت شعاعی از سطح هادی خارج می شود. طول این تخلیه ها از کمتر از یک اینچ در ولتاژ های پایین تا ۱ تا ۲ اینچ در ولتاژهای بالا تغییر می کند. صدای همراه با ان صدایی در پس زمینه مانند صدای سوختن است. تخلیه تابشی نور ضعیفی دارد که به نظر می رسد سطح هادی را در بر گرفته است ولی مانند نوع قلم مویی برجسته نیست. همچنین ممکن است در نواحی بحرانی سطح عایق ها در زمان بالا بودن رطوبت رخ دهد. معمولا صدایی با این نوع تخلیه همراه نیست.

[am in 25041]

یکی از پدیده هایی که در ارتباط با تجهیزات برقدار از جمله خطوط انتقال فشار قوی مطرح می شود، کرونا است. میدان الکتریکی در نزدیکی ماده رسانا می تواند به حدی متمرکز شود که هوای مجاور خود را یونیزه نماید. این مسئله می تواند منجر به تخلیه جزئی انرژی الکتریکی شود، که به آن کرونا می گویند. عوامل مختلفی ازجمله ولتاژ، شکل و قطر رسانا، ناهمواری سطح رسانا، گرد و خاک یا قطرات آب می تواند باعث ایجاد گرادیان سطحی هادی شود که در نهایت باعث تشکیل کرونا خواهد شد. در حالتی که فاصله بین هادی ها کم باشد، کرونا ممکن است باعث جرقه زدن و اتصال کوتاه گردد. بدیهی است که کرونا سبب اتلاف انرژی الکتریکی و کاهش راندمان الکتریکی خطوط انتقال می گردد. پدیده کرونا همچنین سبب تداخل در امواج رادیویی (در باند AM) می شود. همچنین این پدیده در مناطق با سیگنال کم (Low Signals)، بارانی و برفی می تواند موجب تداخل در امواج تلویزیونی (TVI) گردد.

[am in 25041]

تخلیه الکتریکی ایجاد شده به علت افزایش چگالی میدان الکتریکی ، کرونا نام دارد. در حالی که این تعریف بسیار کلی است و انواع پدیده کرونا را شامل می شود.

[am in 25041]

گرادیان ولتاژی که سبب شکست الکتریکی در عایق شده و به ازای آن، عایق خاصیت دی الکتریک خود را از دست می دهد، گرادیان ولتاژ بحرانی نامیده می شود. همچنین ولتاژی را که سبب ایجاد این گرادیان بحرانی می شود ولتاژ بحرانی می نامند.

[am in 25041]

هرگاه ولتاز خط به ولتاژ بحرانی برسد، یونیزاسیون در هوای مجاور سطح هادی شروع می شود. اما در این حالت پدیده کرونا قابل روئیت نمی باشد. برای مشاهده کرونا، سرعت ذرات الکترون ها در هنگام برخورد با اتم ها و مولکول ها باید بیشتر باشید یعنی ولتاژ بالاتری نیاز است.

[am in 25041]

هنگامی که میدان الکتریکی سطح هادی از ولتاژ بحرانی بیشتر شده باشد، بهمن الکترونی بوجود خواهد آمد که بوجود آورنده تخلیه کرونای قابل روئیت در سطح هادی است. همواره تعداد کمی الکترون آزاد در هوا به علت مواد رادیو اکتیو موجود در سطح زمین و اشعه کیهانی، وجود دارد.

زمانی که هادی در هر نیمه از سیکل ولتاژ متناوب برقدار می شود، الکترون های هوای اطراف سطح آن بوسیله میدان الکترواستاتیک شتاب پیدا می کند. این الکترون ها که دارای بار منفی هستند در نیمه مثبت به طرف هادی شتاب پیدا می کنند و در نیمه منفی از آن دور می شوند. سرعت الکترون آزاد بستگی به شدت میدان الکتریکی دارد.

اگر شدت میدان الکتریکی خیلی زیاد نباشد برخورد بین الکترون و مولکول هوا نظیر o2 و یا n2 نرم خواهد بود به این معنی که الکترون از مولکول هوا دور شده و به آن انرژی نمی دهد. به عبارت دیگر اگر شدت میدان الکتریکی از یک مقدار بحرانی معین بیشتر باشد، هر الکترون آزاد در این میدان سرعت کافی بدست می آورد به طوری که برخوردش با مولکول هوا غیر الاستیک خواهد بود و انرژی کافی بدست می آورد که به یکی از مدارهای الکترون های دو اتم موجود در هوا برخورد کند. این پدیده یونیزاسیون نام دارد و مولکولی که این الکترون از دست می دهد تبدیل به یک یون مثبت می شود. الکترون نخستین که بیشتر سرعتش را در برخورد از دست داده و الکترونی که مولکول هوا را رانده است هر دو در میدان الکتریکی شتاب می گیرند و هر کدام از آنها در برخورد بعدی توانایی یونیزه کردن یک مولکول هوا را خواهند داشت.

بعد از برخورد دوم 4 الکترون به جلو می آیند و به همین ترتیب تعداد الکترون ها بعد از هر برخورد دو برابر می شود. در تمام این مدت الکترون ها به سمت الکترود مثبت می روند و پس از برخوردهای بسیار تعدادشان بطور چشم گیری افزایش می یابد. این مسئله فرایندی است به وسیله آن بهمن الکترونی ایجاد می شود، هر بهمن با یک الکترون آزاد که در میدان الکترواستاتیک قوی قرار دارد آغاز می شود. شدت میدان الکترواستاتیک اطراف هادی همگن نیست. ماکزیموم شدت آن در سطح هادی و میزان شدت با دور شدن از مرکز هادی کاهش می یابد. بنابراین با افزایش ولتاژ هادی در ابتدا تخلیه الکتریکی فقط در سطح بسیار نزدیک ان رخ می دهد.

در نیمه مثبت ولتاژ الکترون ها به سمت هادی حرکت می کنند و هنگامیکه بهمن الکترونی ایجاد شد بطرف سطح هادی شتاب می گیرند. در نیمه منفی، بهمن الکترونی از سطح هادی به سمت میدان ضعیف تر جاری می شود تا هنگامی که میدان آنقدر ضعیف شود که دیگر نتواند الکترون ها را شتاب دهد تا به سرع یونیزاسیون برسند. یون های مثبت باقی مانده در بهمن الکترونی به طرف الکترود مثبت حرکت می کنند. با این وجود به دلیل جرم زیادشان که 50000 برابر جرم الکترون است بسیار کند حرکت می کنند.

با داشتن بار مثبت این یون ها، الکترون جذب کرده و هرگاه یکی از آنها بتواند الکترون جذب نماید دوباره تبدیل به مولکول هوای خنثی می شود. سطح انرژی یک یون خنثی کمتر از یون مثبت مربوطه است و در نتیجه با جذب الکترون مقداری انرژی از مولکول منتشر می شود. انرژی آزاد شده درست به اندازه انرژی نخستین است که لازم بود برای جدا کردن الکترون از مولکول استفاده گردد. این انرژی بصورت موج الکترومغناطیس منتشر می شود و برای مولکول های o2 و n2 در طیف نور مرئی قرار دارد.

[am in 25041]

کرونا در فضای آزاد بعد از یک روز بارانی تا قبل از زمانی که سطوح برقدار خشک شده باشند قابل مشاهده است. پس از خشک شدن کرونا مشاهده نمی شود. نقاط در معرض کرونا با رطوبت خود را بهتر نشان می دهند. در واقع تلفات کرونا در باران یا برف چندین برابر تلفات در هوای صاف است. باد می تواند فعالیت کرونا را کاهش دهد. کرونا می تواند در اثر قندیل هم ایجاد شود. موتورهای الکتریکی، ژنراتورها و تابلو های داخلی می توانند کرونای شدید تری ار وسایل خارجی پست ها ایجاد نمایند. تشکیل هوای یونیزه در فضای بسته و عدم حرکت هوا پدیده کرونا را تسریع می کند و ولتاژهایی را ایجاد می کند که در ان کرونا رخ دهد موتورها و ژنراتور ها می توانند با توجه به وجود فن های خنک کننده شان هوایی با فشار های گوناگون ایجاد کنند.

[am in 25041]

صدای هیس مانند قابل شنیدن، ازن، اسید نیتریک (در صورت وجود رطوبت در هوا ) که بصورت گرد کدر سفید جمع می شود و نور (قوی ترین تشعشع در محدوده ماوراء بنفش و ضعیف ترین ان در ناحیه نور مرئی و مادون قرمز که می تواند با چشم غیر مسلح نیز در تاریکی با دوربین های ماوراء بنفش دیده شود) از نشانه های کرونای الکتریکی می باشند. تخلیه بار ناشی از بهمن الکترونی در آزمایشگاه، به سه طریق مختلف مشاهده می شود. بهترین راه تشخیص کرونای مرئی است که به صورت نور بنفش از نواحی با ولتاژ اضافی ساطع می شود.

دومین راه شناسایی کرونای صدادار است که در حالی که شبکه مورد مطالعه در ولتاژی بالاتر از آستانه کرونا باشد صدایی به صورت هیس هیس قابل شنیدن است. امواج صوتی تولید شده به وسیله اغتشاشات موجود در هوای مجاور محل تخلیه بار، به وسیله حرکت یون های مثبت به وجود می آیند.

سومین و مهمترین راه مشاهده از نظر ظرکت برق اثرات الکتریکی است که منجر به اختلال رادیویی می شود. حرکت الکترون ها (بهمن الکترونی) سبب ایجاد جریان الکتریکی و در نتیجه به وجود آمدن میدان مغناطیسی و الکترواستاتیکی در مجاورت ان می شود. شکل گیری سریع و انی بودن این میدان ها ولتاز فرکانس بالایی در نزدیک آنتن رادیویی القا می کند و منجر به اختلال رادیویی می شود.

[am in 25041]

سه نوع مختلف از کرونا وجود دارد که در نمونه تست ehv در آزمایشگاه مشخص می شود:

 

• تخلیه پر مانند
  
• تخلیه قلم مویی
  
• تخلیه تابشی
  

تخلیه پر مانند، دیدنی ترین آنهاست و علت نامگذاری هم این است که به شکل پر تخلیه می شود. زمانیکه در تاریکی مشاهده شود دارای تنه متمرکزی حول هادی است که قطر این هاله نورانی بنفش رنگ از چند اینچ در ولتازهای پایین تر تا یک فوت و بیشتر در ولتازهای بالا تغییر می کند. بروز آثار صوتی این نوع به صورت هیس هیس بوده و به راحتی توسط یک ناظر با تجربه تشخیص داده می شود.

در تخلیه قلم مویی پرچمی از نور به صورت شعاعی از سطح هادی خارج می شود. طول این تخلیه ها از کمتر از یک اینچ در ولتاژ های پایین تا 1 تا 2 اینچ در ولتاژهای بالا تغییر می کند. صدای همراه با ان صدایی در پس زمینه مانند صدای سوختن است.

تخلیه تابشی نور ضعیفی دارد که به نظر می رسد سطح هادی را در بر گرفته است ولی مانند نوع قلم مویی برجسته نیست. همچنین ممکن است در نواحی بحرانی سطح عایق ها در زمان بالا بودن رطوبت رخ دهد. معمولا صدایی با این نوع تخلیه همراه نیست.

[samyar 3407]

مقدمه

همانطور كه قبلاً اشاره شده تلفات سيستم قدرت به سه گروه تلفات فني ,تلفات غير فني و تلفات تجاري قابل دسته بندي مي باشند. اگر كل تلفات را معادل تفاضل انرژي توليد شده و انرژي فروخته شده بگيريم بايد تلفات تجاري را نيز به شرح زير به آن بيافزائيم.

تلفات تجاري + انرژي فروخته شده - انرژي توليد شده = تلفات كل

در واقع در رابطه فوق داريم :

تلفات غير فني + تلفات فني = انرژي فروخته شده - انرژي توليد شده

كه تلفات فني اصطلاحاًبه آن دسته از تلفات انرژي اتلاق مي شود كه به حرارت تبديل مي گردند و عمدتاً بدليل بهينه نبودن سيستم و اجزاء آن صورت مي گيرد در حالي كه تلفات غير فني به تلفاتي گفته مي شود كه بيشتر جنبه اندازه گيري و محاسباتي دارند {7و8}. اما تلفات تجاري داراي ماهيتي متفاوت از دو نوع تلفات فني و غير فني است و در واقع يك نوع هدر رفتن مستقيم انرژي نمي باشد بلكه به آن دسته از زيانهاي اقتصادي اتلاق مي شود كه در اثر قطع برق و يا مشكلات كيفيت توان دامنگير توليدكنندگان و مصرف كنندگان انرژي الكتريكي مي گردد.

در اين فصل هر يك از تلفات فوق با جزئيات بيشتري مورد تحليل و تشريح قرار خواهند گرفت.

 

تلفات فني

همانطور كه اشاره شد تلفات فني به دسته اي از تلفات سيستم قدرت گفته مي شود كه به نوعي منجر به تبديل انرژي الكتريكي به حرارت، از آغاز توليد تا مرحله تحويل به مشترك مي گردد.

تلفات فني كه در بسياري از موارد بجاي كل تلفات سيستم قدرت اشتباه گرفته مي شود مشتمل بر طيف وسيعي از انواع تلفات مي باشد كه در اي بخش تحت دو عنوان تلفات انتقال و تلفات توزيع تشريح گرديده اند. معمولا تلفات سيستم توليد (نيروگاهها) در زمره تلفات سيستم قدرت محاسبه نمي شوند و نيروگاهها بعنوان واحدهاي صنعتي تلقي مي گردند كه فروش برق به شبكه را بر عهده دارند و كليه انرژيهاي مصرف شده در نيروگاه بعنوان مصرف داخلي آن لحاظ مي گردد كه بعضا قابل كاهش است. لذا بررسي انواع تلفات و طرق كاهش آنها در نيروگاهها، بطور مختصر در ضميمه انتهاي گزارش درج گرديده است.

تلفات در شبكه انتقال:

تلفات فني در شبكه انتقال داراي ابعاد بسيار گسترده اي مي باشد {7} كه در اين بخش مورد اشاره قرار خواهند گرفت:

 

تلفات ناشي از مقاومت خطوط

اين نوع تلفات كه در اثر مقاومت الكتريكي هادي در مقابل عبور جريان ايجاد مي شود در واقع مهمترين تلفات سيستم انتقال است و همانگونه كه بعدا ملاحظه خواهد شد، ساير انواع تلفات انتقال بنحوي در افزايش اين نوع تلفات سهيم مي باشند.

اين تلفات در يك سيستم سه فاز متقارن، تابعي از مقاومت AC خطوط و مجذور جريان موثر عبوري است. قطعا افزايش سطح مقطع هادي ها كه منجر به كاهش مقاومت خطوط مي شود با قيود اقتصادي محدود مي گردد لذا پذيرفتن سطح استاندارد براي آنها و بالطبع تلفات معين در اين مورد اجتناب ناپذير است. فرسودگي و عمر زياد هادي ها (مس يا آلومنيوم)، رسانايي آنها را كاهش مي دهد و منجر به افزايش تلفات مي گردد. همچنين طول زياد خطوط انتقال اگر چه در اكثر موارد ناگزير مي باشد علاوه بر افزايش ساير مشكلات انتقال، تلفات خطوط را بالا مي برد.

بايد متذكر شد كه اتصال نامناسب هادي ها مي تواند تاثير قابل ملاحظه اي در افزايش مقاومت خطوط و بالطبع تلفات آنها داشته باشد.

 

تلفات ناشي از فرسودگي تجهيزات

گذشت زمان خاصيت رسانايي هادي هاي مسي را كاهش داده و منجر به افزايش مقاومت وصل كليدهاي قدرت مي گردد. تلفات آهني هسته ترانسفورماتورها، CTها و PTها با افزايشعمر فزوني مي گيرند و همچنين تلفات عايقي تمامي تجهيزات به دليل ضعف عايقي ناشي از طول عمر، بشدت بالا مي رود.

 

تلفات كرونا

يكي از تلفات قابل توجه در سيستم هاي قدرت الكتريكي ولتاژ بالا (سيستم انتقال) تلفات كرونا است. پديده كرونا كه نتيجه يونيزاسيون هواي اطراف هادي داراي ولتاژ بالا است، به همراه هاله اي از نور بنفش رنگ و نويز اكوستيك و الكترومغناطيسي بوده و كاربرد زيادي در بسياري از صنايع (بويژه *****ينگ) دارد، در خطوط انتقال ولتاژ بالا مي تواند سهم عمده اي از توان را در خود تلف نمايد {9و10}. قطعا استفاده از هادي هاي گروهي (باندل ها) تا حد زيادي در كاهش اينگونه تلفات موثر است. اما بايد به خاطر داشت كه گذشت زمان، در اثر خوردگي و رسوب آلاينده ها بر سطوح ولتاژ بالا از جمله خطوط انتقال، ناهمواريها و نقاط تيزي بر روي آنها ايجاد مي كند كه ميدان الكتريكي اطراف خود و بالطبع پديده كرونا را بشدت تقويت مي نمايد.

 

تلفات عايقي

عایقهای مورد استفاده در سیستم های ولتاژ بالا ی جریان متناوب عمدتا دو نوع تلفات جدی را متحمل می گردند:

جریان نشتی

جریان عبوری از سطح ولتاژ بالا به سطح ولتاژ پایین عایق که تابعی از مقاومت عایقی و اختلاف پتانسیل دو سر آن است را جریان نشتی می گویند. البته تلفات ناشی از این جریان که معمولا مقدار ناچیزی است تنها پس از افزایش عمر عایق و کاهش مقاومت الکتریکی آن قابل توجه می گردد. نقاط عایقی تخریب شده و یا نقاطی که به صورت صحیح ترمیم نشده اند می توانند در این خصوص بسیار صدمه پذیر باشند.

تلفات هسیترزیس

واضح است که عایق های مجاور با هادی های عبور دهنده جریان متناوب متحمل شدت میدان مغناطیسی متناوبی، متناسب با آن جریان خواهند بود که طبیعتا در آنها تلفات هسیترزیس قابل توجهی ایجاد می کند. این تلفات به صورت قابل توجه در کابلهای جریان بالا مشاهده می شود.

 

تلفات ناشی از عدم تقارن فازها

در صورت وجود عدم تقارن فازها (که البته در سیستم انتقال بسیار ناچیز است) تلفات برآیند سه فاز بیش از حالت متقارن در سه فاز خواهد بود. به عبارت دیگر شباهت یکسان در مشخصات و پارامترهای الکتریکی فازهای یک خط که اغلب امری قطعی فرض می شود در عمل متفاوت خواهد بود. مهمترین عامل وقوع چنین مشکلی در شبکه انتقال، عدم جابجایی فازها به دلیل مشکلات فنی و اقتصادی می باشد.

تلفات ناشی از اضافه بار کابل ها، و ترانسفورماتور و سایر تجهیزات سیستم انتقال که به معنی عبور جریان بیش از مقدار نامی از آنها است تلفات توان اهمی در آنها را ه صورت صعودی افزایش می دهد. البته باید متذکر شد که این افزایش تلفات اهمی، افزایش دمای تجهیزات نسبت به سطح نرمال و بالطبع افزایش تلفات عایقی و احیانا آهنی را نیز به دنبال خواهد داشت.

همچنین، اضافه بار شدن تجهیزات دارای هسته مغناطیسی غیر خطی از قبیل ترانسفورماتورها و CTهای اندازه گیری می تواند منجر به ورود نقطه کار آنها به ناحیه اشباع منحنی BH گردد که در نتیجه هارمونیک های رتبه پایین بویژه هارمونیک های مضارب 3 بر روی ولتاژ ایجاد می کنند که خود، همانگونه که بعدا ذکر خواهد شد منشاء تلفات بیشتری است.

 

تلفات ناشی از پخش بار نامناسب

پخش بار در سیستم انتفال متداول، متاثر از توپولوژی شبکه و برنامه ریزی تولیدهای واحدهای مختلف نیروگاهی است. ولی ساختار موجود شبکه و همچنین برنامه ریزی تولید مورد استفاده در بسیاری از مواقع بهترین حالت نیست و طبیعتا کمترین تلفات را شامل نمی شود.

در واقع می توان با ایجاد تغییر در ساختار شبکه به طرق مختلف و همچنین برنامه ریزی بهینه تولید، پخش بار سیستم را به شکلی تغییر داد که تلفاتی کمتر از مقادیر قبلی داشته باشد، که به آن پخش بار بهینه می گویند.

 

تلفات ناشي از عبور توان راكتيو

توان راكتيو مورد نياز بار و عناصر ذخيره كننده انرژي سلف و خازن شبكه ( از جمله خود خطوط ، ترانسفورمرها و ... ) برحسب نوع بار در شبكه جاري مي باشد . عبور توان راكتيو از شبكه علاوه بر بروز مشكلات جدي از قبيل اشغال ظرفيت شبكه و افت ولتاژ ، منجر به تلفات جدي انرژي نيز مي گردد. نظر به اينكه توليد يا مصرف اين نوع توان بر خلاف توان اكتيو نيازمند تامين انرژي از نيروگاه نمي باشد ، با تامين و مصرف آن در محل ، توسط بانك هاي خازني با راكتورها ، مي توان ميزان عبور توان راكتيو از شبكه را كاهش داد كه قطعا منجر به كاهش تلفات راكتيو شبكه مي گردد .

 

تلفات ناشي از انتشار امواج الكترومغناطيسي در اشياء فلزي

نظر به اينكه انرژي الكتريكي در شبكه انتقال از نوع امواج الكترومغناطيس مي باشد و با توجه به سطح بالاي ولتاژ و جريان در آنها ، علي رغم فركانس پايين سيستم قدرت ، همواره مقداري انرژي در ساختارها و پايه هاي فلزي مجاور هادي از طريق ميادين قوي الكترومغناطيس القا شده و تلف مي گردد.

البته بطور معمول بدليل ناچيز بودن اين درصد تلفات و مشكلات محاسباتي آن ، از اين گونه تلفات صرفنظر مي شود .

 

تلفات سيستم توزيع

معمولا در كل سيستم هاي قدرت بالاترين سهم تلفات به سيستم توزيع اختصاص دارد كه البته دليل اين امر را بايد در گستردگي سطح و كثرت ادوات موجود در اين سيستم ، به همراه ويژگيهاي ديگري از جمله بارهاي تكفاز و سطح ولتاژ پايين آن جستجو نمود.

در ادامه مهمترين موارد تلفات انرژي الكتريكي در سيستم هاي توزيع مورد مطالعه قرار گرفته اند.

 

تلفات ناشي از مقاومت خطوط

مقاومت هادي ها همانند آنچه كه در بحث تلفات انتقال مطرح گرديد برجسته ترين عامل تلفات سيستم هاي توزيع مي باشند . البته بادي بخاطر داشت كه در سيستم هاي توزيع مقاومت نسبي خطوط بالاتر است و بدليل گستردگي و اتصالات متعدد ، در صورت عدم رعايت صحت اتصالات ، اين مقاومت و در نتيجه تلفات افزايش بيشتري خواهد داشت .

 

تلفات ناشي از عدم تقارن خطوط

عدم تقارن خطوط در سيستم توزيع ( كه البته نه به دليل متفاوت بودن مشخصات هادي هاي فازها بلكه به دليل عدم جابجايي فازها ) بوجود مي آيد منجر به ايجاد عدم تعادل شبكه از ديدگاه بار مي شود كه به نوبه خود عدم تعادل جريان فازها و تلفات ناشي از آن را به دنبال خواهد داشت.

 

تلفات ناشي از عذم تعادل فازها

بارهاي تك فاز سيستم توزيع به همراه عدم تقارن فازها باعث مي وشود كه بعضا عدم تعادل شديد در پي داشته باشد .

از طرف ديگر عدم تعادل فازها منجر به جريان سيم نول مي شود كه در نتيجه تلفات انرژي در اين سيم نيز به تلفات افزوده مي گردد.

 

تلفات ناشي از اتصال زمين نامناسب

سيستم زمين نامناسب و يا فرسوده ، مقاومت الكتريكي زيادي پيدا مي كند و اين مساله در سيستم هاي نامتعادل منجر به عدم تعادل ولتاژ و تلفات انرژي ناشي از آن خواهد شد. تلفات ذاتي ترانسفورماتورها ، تجهيزات اندازه گيري و ...

همانند سيستم انتقال، در شبكه هاي توزيع نيز توان عبوري در سر راه خود از تجهيزات متعددي عبور مي نمايد كه هريك بر حسب نوع، تكنولوژي ساخت و عمر خود درصدي از انرژي را تلف مي نمايند .

بيشترين تلفات اين بخش متعلق به ترانسفورماتورهاي توزيع است كه بطور گسترده در سيستم بكار گرفته مي شوند .

 

تلفات عايقي تجهيزات

اگرچه سطح ولتاژ پايين در سيستم توزيع ، تلفات عايقي تجهيزات را نسبت به ساير انواع تلفات كمرنگ مي سازد ليكن با توجه به گستردگي و كثرت تجهيزات داراي اين تلفات ، در مجموع ، اين نوع تلفات قابل ملاحظه خواهد بود .

 

تلفات ناشي از اضافه بار تجهيزات

اضافه بار تجهيزات توزيع نيز همانند تجهيزات سيستم انتقال منجر به افزايش صعودي تلفات در آنها مي گردد.

همچنين ايجاد هارمونيك ها ( بويژه هارمونيك هاي مضارب 3 ) بدليل وادر شدن به ناحيه اشباع ترانسفورماتورها و تلفات مرتبط به آنها از تبعات اين افزايش بار از مقادير نامي خواهد بود .

 

تلفات ناشي از ضريب بار پايين

طبيعتا وجود پيك در منحني بار روزانه مناطق مختلف توزيع ، علاوه بر تحميل هزينه هاي هنگفت ، برنامه ريزي شبكه جهت تامين بار اسعات پيك را مشكل مي نمايد و تلفات تحميل شده به شبكه را افزايش خواهد داد .

 

تلفات ناشي از هارمونيك ها

همانطور كه مي دانيم ، سيستم توزيع بعنوان جبهه سيستم قدرت بطور جدي از بارهاي خود تاثير مي پذيرد .

بسياري از بارهاي جديد سيستم قدرت داراي ماهيت غير خطي مي باشند . اين بارها كه بدليل پيشرفت صنعتي و مزاياي خود هر روزه در حال افزايش مي باشند ، عمدتا از تجهيزات الكترونيك قدرت استفاده مي كنند كه جريان غير سينوسي از شبكه اخذ مي نمايند . موارد عمده اين تجهيزات عبارتند از لامپهاي كم مصرف ، UPS ها ، كامپيوتر ها ، ASDها و...

از طرف ديگر همانگونه كه قبلا نيز اشاره شد بارهاي الكتريكي داراي هسته آهن اشباع پذير ، نظير ترانسفورماتورها و موتورهاي الكتريكي ، در صورت اضافه بار شدن ، با ورود به ناحيه غير خطي منحني مغناطيسي خود جريان مغناطيس كنندگي غير خطي از شبكه اخذ مي كنند كه ايجاد هارمونيك ( بويژه هارمونيك هاي مضارب 3 ) از مضرات آن است .

اثر پوستي

اثر پوستي مبين افزايش مقتاومت اهمي هادي ها در مقابل عبور جريان متناسب نسبت به جريان DC بدليل شار مغناطيسي متغير با زمان ايجاد شده در اثر جريان است . در واقع مطابق اين اثر ، مقاومت اهمي هادي و بالتبع تلفات الكتريكي آن با افزايش فركانس جريان عبوري افزايش مي بايد .بنابراين بديهي است كه افزايش سطح THD جريان كه به معني افزايش ميزان مولفه هاي جريان با فركانس هاي بالاتر است مستقيما تلفات اهمي را ازطريق اثر پوستي افزايش مي دهد . واضح است كه اين تلفات در تمامي هادي هاي حامل جريان ، حتي سيم پيچ هاي ترانسفورماتورها نيز وجود دارد .

 

تلفات آهني

تلفات آهني در هسته ترانسفورماتورهاي قدرت و اندازه گيري و همچنين ماشين ها ، تابعي از فركانس ولتاژ اعمال شده به آنها است . بنابراين وجود هارمونيك هاي ولتاژ در سيستم ، ايت تلفات را بشدت افزايش مي دهد .

 

تلفات عايقي

تلفات عايقي تجهيزات نيز عمدتا ناشي از تلفات هيسترزيس در آنها است ، كه خود تابعي از فركانس ولتاژ كار است . لذا اين نوع تلفات نيز در اثر وجود هارمونيك ها ، رشد خواهد داشت .

 

تلفات از طريق سيم نول

هارمونيك مضارب 3 در نقطه نول اتصالات ستاره يكديگر را خنثي نمي كنند بلكه با يكديگر جمع شده و جريان قابل توجهي از سيم نول عبور مي دهند كه تلفات سيم نول را بشدت بالا مي برد .

 

تلفات غير فني

همانگونه كه قبلا اشاره شد ، تلفات غير فني به قسمتي از تلفات انرژي اتلاق مي شود كه در دسته تلفات فني جاي نمي گيرند و بيشتر جنبه خطاهاي محاسباتي و اندازه گيري دارند .

در اين قسمت ، انواع تلفات غير فني در يك سيستم قدرت مرور كشته و هريك از آنها مختصرا توضيح داده خواهد شد .

 

استفاده غير مجاز از برق

موارد متعددي از استفاده هاي غير مجاز با اصطلاحا برق دزدي وجود دارد كه در زير به آنها اشاره مي شود :

دستكاري در لوازم اندازه گيري و كنتورها

برخي مواقع مشتركين بصورت غير مجاز كنتورهاي خود را باز نموده و با دستكاري آن ، اعداد قرائت شده را به نفع خود تغيير مي دهند و يا اينكه با به هم زدن تنظيم آن اعداد قرائت شده توسط كنتور را دچار خطا مي كنند .

 

معيوب نمودن كنتورها

معبوي نمودن كنتورها و اجتناب از آگاه سازي به موقع مسئولين باعث ثبت نشدن مقادير مصرفي طي حداقل يك دوره مصرف مي گردد.

 

خارج كردن كنتورها از مدار

خارج نمودن كنتور از مدار بصورت كامل يا جزئي سهم زيادي از انرژي مصرف شده را از پروسه اندازه گيري خارج مي نمايد .

 

عدم قرائت صحيح كنتورها

عدم قرائت صحيح كنتورها توسط مامورين مي تواند باعث بي اثر شدن سيستم تعرفه چند نرخي گردد.

درواقع ثبت مقدار انرژي مصرفي به ميزان كمتر از مقدار واقعي مي تواند نرخ تعرفه مشترك را ازرديف مشتركين پر مصرف به كم مصرف منتقل نمايد .

 

انشعاب گيري مستقيم از شبكه هاي برق

اين مورد كه برخلاف ساير موارد قبل ، معمولا جلوه اي كاملا آشكار دارد ، مشتمل بر مصرف كنندگاني ميگردد كه بدون داشتن حق امتياز و مجوز قانوني و نصي كنتور از طرف شركت برق ، بطور خود سرانه از طريق اتصالات سطحي ، از خطوط هوايي انرژي استفاده مي نمايند .

 

فقدان سيستم اندازه گيري

در يك سيستم قدرت بعضا بارهايي وجود دارند كه بدليل غير اقتصادي بودن و يا كم توجهي فاقد سيستم اندازه گري مي باشند . بديهي است كه انرژي مصرفي اين بارها اگرچه توليد و انتقال يافته است ، غير قابل اندازه گيري خواهد بود بنابراين در زمره تلفات غير فني جاي مي گيرد. برخي از اينگونه تلفات به شرح زيرند :

روشنايي معابر

در برخي موارد روشنايي معابر فاقد سيستم اندازه گيري است .

 

مصارف كشاورزي

بعضا تعرفه ارزان قيمت بخش كشاورزي منجر به عدم توجه كافي در نصب كنتور برا يانگونه بارها گرديده است .

 

مصارف موسسات دولتي و منازل مسكوني

ممكن است موسسات و ادارت دولتي و يا پادگان هايي وجود داشته باشند كه فاقد سيستم اندازه گيري انرژي الكتريكي وروردي باشند . همچنين بايد منازل مسكوني سازماني وابسته به آنها را نيز به اين گروه افزود .

 

تلفات تجاري

اين تلفات بصورت غير مستقيم به مصرف انرژي وابسته اند . در واقع صرفنظر از موارد برق دزدي و موارد اندازه گيري نشده ، دسته اي ديگر از تلفات غير فني وجود دارند كه مرتبط با ناكارامد بودن سيستم محاسبات و ساير مشكلات جنبي مي باشند و اصولا ضررهاي اقتصادي را شامل مي گردند . عمده ترين موارد اين دسته به شرح زيرند :

قبوض پرداخت نشده

عدم پرداخت به موقع قبوض از طرف مشتركين منجر به تاخير در بازگشت سرمايه و درنتيجه باعث ضرر شرركت برق خواهد شد .

 

صدور قبوض نادرست

محاسبات و يا ساير اشتباهات كه منجر به صدور قبوض نادرست مي گردد ، مي تواند دقت صورت گرفته درساير مراحل اندازه گيري را بي ثمر نمايد و بخشي از بازگشت درآمد از فروش انرژي را هدر دهد .

 

قرائت ناهمزمان كنتورها

قرائت ناهمزمان كنتورها با روش هاي فعلي كه توسط نيروي انساني و با مراجعه حضوري در محل صورت مي گيرد ، صرفنظر از اينكه مشكلاتي را درخصوص مسائل برنامه ريزي و توسعه شبكه ايجاد مي كند موجب تبعيض در محاسبه بهاي انرژي مشتركين و احيانا ضرر شركت برق خواهد شد .

 

عدم نظارت بر ديماند خريداري شده توسط مصرف كننده

در بسياري از بارهاي صنعتيي ممكن است توان مصرفي بالاتر از سقف ديماند مورد توافق باشد و عدم نظارت بر اين مساله مي تواند منجر به اضافه بارشدن شبكه از طرف مشتركين و در نتيجه ، زيان شركت برق گردد.

 

انرژي توزيع نشده

عدم توانايي سيستم در هر مرحله از توليد ، انتقال يا توزيع در تحويل انرژي به يكديگر به نحوي كه نتوانند آن را مطابق قرارداد در اختيار مشترك قرار دهند عملا به اين معني است كه تمامي سرمايه هاي صرف شده درراستاي احداث نيروگاه و شبكه جهت تامين بار ، بدليل فروش نرفتن انرژي ، بلا استفاده مانده است كه اين طبيعتا نوعي زيان اقتصادي محسوب مي شود .

 

خسارات ناشي از قطع بار يا مشكلات كيفيت توان

خارج از استاندارد بودن كيفيت برق تخويلي به مشترك و يا قطع بار بدون هماهنگي و رضايت مشتركين مي تواند به تجهيزات و محصولات آنها صدماتي وارد نمايد كه طبيعتا پرداخت اين زيان ها به عهده شركت برق خواهد بود .

[samyar 3407]

اندازه گيري ضريب تلفات عايق( TAN δ ) :

ضريب تلفات عايقي عبارتست از نسبت توان تلف شده در عايق بندي بر حسب وات به حاصلضرب ولتاژ و جريان موثر توليد شده بر حسب ولت-آمپر ( متناسب با توان ظاهري) در ولتاژ سينوسي.

براي اين منظور از پل شرينگ (SCHERING) يا پل ترانسفورماتوري استفاده مي كنند ، اين پل جهت اندازه گيري ظرفيت و ضريب تلفات عايقي است و يك پل با جريان متناوب است . ( پل شرينگ توسط آقاي شرينگ استاد دانشگاه هانوفر آلمان ابداع گرديده است ، كه امروزه با تكميل آن مورد استفاده فراوان قرار مي گيرد ) .

پل شرينگ با استفاده از يك منبع ولتاژ متناوب ، جرياني را از دو خازن ميگذراند به نحوي كه افت ولتاژ در دو سر خازنها برابر خواهد بود اين تغييرات را با استفاده از دو مقاومت متغير بروي خازنها اعمال ميكنند . از اين دو خازن يكي مجهول و ديگري با ظرفيت مشخص شده است ، افت ولتاژ روي مقاومتها برابر خواهد بود ، لذا با برابر بودن ولتاژ ، نسبت مقاومت ها عكس نسبت جريان ها و عكس نسبت ظرفيت خازنها خواهد بود .

شكل ساده پل شرينگ به قرار زير است:

براي كنترل صفر بودن ولتاژ بين نقاط a و b از صفر سنج (NI) Null Indicator استفاده ميشود ، اين صفر سنج عدم وجود جريان رانشان ميدهد ، با صفر بودن جريان در صفرسنج جريان شاخه هاي Cx و R3 و Cn و R4 برابرند و افت ولتاژ بروي Cnو Cx از يك طرف و افت ولتاژ بروي مقاومت R3 و R4از طرف ديگر برابر است ، در اين حالت مي توان نوشت :

 

Ix = j w Cx Ux

 

In = j w Cn Un

 

U3 = I3 R3 , U4 = I4 R4 Þ U3 = U4 , Un = Ux

 

Þ Ix = I3 , In = I4

 

U3 = U4 = j w Cx Ux R3 = j w Cn Un R4 ÞCx R3 = Cn R4

اگر هم بخواهيم تلفات خازن مجهول را در نظر بگيريم بايد در شاخه چهار، خازني موازي با مقاومت R4 قرار داده و در مدار ابتدا مقاومت هاي R3 و R4 را تغيير داده تا صفر ستج كمترين مقدار را نشان دهد سپس خازن C4 را تنظيم كنيم تا صفر سنج حد اقل را نمايان نمايد و اين تنظيمات را مجدد تكرار نمود تا جريان صفر سنج ، صفر گردد ( خازن معلوم را بدون هيچ تلفات فرض ميكنيم ) .

اهميت پل بدين دليل است كه بدون خطر مي توان ظرفيت و تلفات عايقي را با ولتاژ هاي بالا اندازه گيري نمود زيرا ولتاژ قسمتهايي از پل كه آنها را تغيير مي دهيم مثل R3 ، R4 و C4 نسبت به زمين بسيار كم است . ( البته خازنها بايد تحمل ولتاژ بالا را دارا باشند ) .

در حين انجام اين تست لازم است كه پل حتما زمين شود تا در نتيجه كار ، ظرفيتهاي پراكنده متصل به نقطه u كاملاً بي اثر گردند و ارتباط بين Cnو Cx توسط كابل كواكسيال انجام گردد كه پوسته اين كابل به زمين متصل خواهد شد .

ظرفيت خازن نرمال نبايد با توجه به زمان و درجه حرارت و ولتاژ تغيير كند و بسته به ولتاژ آن از 50 تا 200 پيكو فاراد است كه مقادير آن را تا 4 رقم دقت بروي بدنه اين خازن حك مي كنند . براي عايق كردن اين خازن از گاز تحت فشار CO2 يا N2 استفاده ميكنند ، فشار اين گازها در حدود 15 بار است ( در مواردي هم از گاز SF6 در فشار 5 بار استفاده مي كنند ) ، فشار بالاي گاز موجب تحمل پذيري بيشتر خازن در ولتاژهاي بالاتر مي شود.

گاهي ممكن است كه خازن نرمال Cn داراي تلفات باشد كه ضريب تلفات اندازه گيري شده صحيح نبوده و مي باست طبق رابطه زير تصحيح گردد:

 

FP20 = FPT / K (WWW.KOCHACKSARAEI.BLOGFA.COM)

FP20 : ضريب تلفات اصلاح شده در دماي 20 درجه سانتي گراد

FPT : ضريب تلفات اندازه گيري شده در دماي T درجه سانتي گراد

k : ضريب تصحيح طبق جدول

70676055504540353025201510دما0/370/242/218/295/175/155/140/125/121/10/19/08/0k

براي ترانسفورماتور دو سيم پيچه حالت هاي زير مد نظر است :

1- فشار قوي به فشار ضعيف و زمين

2- فشار ضعيف به فشار قوي و زمين

3- فشار قوي و فشار ضعيف به زمين

الف ) GND – حالت زمين :

تلفات ظاهري و اكتيو ( W , m VA ) در عايق بين پراب HV و زمين و نيز در عايق بين پراب HV و LV اندازه گيري مي گردد .

ب) GRD – حالت گارد :

تلفات ظاهري و اكتيو در عايق بين پراب HV و زمين اندازه گيري مي گردد ، جريان نشتي از طريق عايق بين پراب HV و سيم هاي LV از دستگاه اندازه گيري عبور نمي كند .

ج) UST – تست در حالتي است كه مورد آزمايش زمين نشده است :

تلفات ظاهري و اكتيو در عايق بين پراب HV و سيم هاي LV اندازه گيري مي گردد . نشتي جريان از طريق عايق بين پراب HV و سيم زمين از دستگاه اندازه گيري عبور نمي كند .

اگر نتايج تست كارخانه اي و تست در محل نصب تفاوت داشته باشد دلالت بر تغيير عليق از نظر جذب رطوبت و يا ساير عوامل دارد .بالا بودن نتايج TAN δ نشانه تلفات عايقي بالايي است و با توجه به نتايج اين آيتم ميتوان به خشك بودن عايق اطمينان پيدا كرد .

تست TAN δ از جهاتي شبيه عملكرد در تست مقاومت عايقي است كه انجام ميگردد .

[proudman 19]

سلام دوست عزیز

 

 

به من کمک میکنی داداش

[am in 25041]

سلام دوست عزیز

 

 

به من کمک میکنی داداش

بفرما داداش

مشکل چیه؟؟؟؟؟