ضوابط اجرای سيستم ارت و چاه ارت

[hossain 64]

-نحوه اجراي سيستم ارت جهت رعايت سيستم TN-C-S در داخل ساختمان و T-T در شبكه عمومي و ايجاد تناسب بين اين دو به نحويكه مشكلي از جهت ايمني ساكنين و شبكه پيش نيايد بشرح بندهای زير عمل می شود.

-لازم است اتصال زمين و لحاظ نمودن آخرين پيشرفتهاي روز در زمينه احداث چاه ارت (استفاده از بنتونيت و ساير مواد كاهش دهنده مقاومت) با مقاومت حداكثر 2 اهم اجرا شود. IEC-60100) و (VDE-0140 در اينصورت مي‌توان با همبندي شمش‌هاي نول و ارت در محل تابلوي كنتور مشتركين، هم براي ارت كردن سيستم داخلي و هم براي زمين كردن بدنه تابلو، از اتصال زمين واحدي استفاده نمود.

-لازم است مقدار مقاومت اتصال زمين توسط مهندس ناظر و نماينده شركت برق اندازه‌گيري شود و از پذيرفتن ارتهاي با مقاومت بالاتر از 2 اهم جداً خودداري گردد. (به دليل آنكه بي‌خطر بودن روش فوق بستگي بسيار زيادي به اين مطلب دارد.)

-در داخل ساختمان لازم است همبندي بنحو مؤثري رعايت شود و المانهاي فلزي موجود در سازه با روش مناسب، اتصال الكتريكي مورد نياز را داشته باشند تا در صورت بروز هرگونه اشكال احتمالي روي شبكه عمومي برق، امكان بروز حادثه براي ساكنين وجود نداشته باشد.

-لازم است موارد فوق براي تمامي منازل، مغازه‌ها، واحدهاي صنعتي و بطور كلي هرگونه متقاضي (بدون درنظر گرفتن متراژ و تعداد طبقات) انجام شود.

-لازم است اندازه‌گيري مستمر ارتهاي نصب شده در ساختمانها حداقل سالي يكبار انجام گرديده و در صورت بالاتر بودن از استاندارد نسبت به اصلاح ارت اقدام گردد. مسئوليت انجام اين كار با مالك با مالكين است و وي مي‌تواند بدين منظور از دفاتر مورد تأييد سازمان نظام مهندسي ساختمان استفاده نمايد.

الزامات چاه ارت :

جنس صفحه و ميله ارت

انتخاب الكترودهاي ميله‌اي يا صفحه‌اي و … بايد براساس مقتضيات محل، انجام گيرد. مقاومت الكترودهاي ميله‌ايي تقريباً برابر مي‌باشد كه r مقاومت ويژه خاك و L طول ميله است. براي ميله‌هاي معمول كه مقدار L برابر 1.5 تا 2.45 متر مي‌باشد، ملاحظه مي‌شود كه الكترود ميله‌اي بدون اتخاذ تدابير تكميلي به هيچ عنوان قادر به ايجاد مقاومت زير 2 W نيست. لذا بايد از الكتروليت مناسبي مانند بنتونيت يا الكتروليتهاي ديگري كه خواص الكتريكي و شيميايي آنها به تأييد مراجع ذيصلاح رسيده است استفاده كرد. در مورد الكترود صفحه‌اي مقاومت با رابطه تقريبي تعيين مي‌شود كه l محيط صفحه الكترود است.

جنس صفحه و ميله:

بنا به توصيه VDE-0140 الويت در بين الكترودهاي موجود به ترتيب زير است:

1 فولاد گالوانيزه

2 آهن روكش شده با سرب

3 مس خالص

4 ميله فولادي كاپر ولد شده

5 ميله فولادی با روکش مس (اکسترودشده)

 

لذا لازم است از ميله فولادي كه داراي روكش گالوانيزه گرم به ضخامت حداقل 90 ميكرون باشد، بعنوان الكترود ميله‌اي و از صفحه مسي با درجه خلوص 99.9 % بعنوان الكترود صفحه‌اي استفاده شود. تجربه نشان مي‌دهد الكترودهاي صفحه‌اي نتايج بهتري نشان مي‌دهند.

نحوه اتصال سيم زمين به الكترود ارت

با توجه به اينكه چگونگي اين اتصال نقش بسيار محسوسي در مقاومت نهايي و دوام الكترود دارد ترجيحاً از جوش انفجاري (CadWeld) استفاده شود.

مقطع سيم اتصال دهنده به صفحه

طبق توصيه VDE و با توجه به شرايط موجود در استان اصفهان مقطع سيم رابط بين الكترود و بدنه از رابطه بدست مي‌آيد كه I²k1 ماكزيمم جريان اتصال كوتاه تك فاز است. چنانچه محاسبه اين جريان به هر دلیل امكان‌پذير نباشد، مي‌توان از سيم نمره 35 كه حائز حاشيه اطمينان لازم است، استفاده نمود.

[mohsen 88 10106]

بحث ارتینگ و سیستم های زمین مقوله ای می باشد که امروزه جزو یکی از مهمترین مباحث در صنایع نفت و گاز ،پتروشیمی ،صنعت ،ساختمان سازی ،مخابرات،کامپیوتر و ... به شمار می آید .در حال حاضر نیاز به سیستم زمین در کلیه شبکه های کامپیوتری ،پست های برق ،تابلوهای برق صنعتی وساختمانی ،دکل های مخابراتی و رادیویی و کلیه دستگاه های ابزار دقیق و ماشین آلات صنعتی و حتی دستگاه های صوتی و تصویری موجود در منازل مبرم می باشد و بسیاری از فروشندگان و پیمانکاران تاسیسات فوق سیستم های خود را بدون داشتن سیستم ارت مطمئن راه اندازی وحتی گارانتی نمی نمایند .

 

هدف و منظور از ایجاد سیستم ارتینگ

• میسر کردن امنیت برای حفظ جان افراد در شرایط نرمال و Faultبا محدود کردن پتانسیل قدم و تماس

• حصول اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی

• جلوگیری از تخریب تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی

• حفاظت در مقابل برخورد صاعقه و میدان مغناطیسی

• یکنواخت کردن ولتاژ در هنگام رخداد ولتاژهای ضربه ،اضافی ،القایی و سپس به حداقل رساندن احتمال تخلیه ناگهانی ولتاژ

• منحرف کردن انرژی های سرگردان RF از تجهیزات حساس رادیویی تلویزیونی ،مخابراتی وکامپیوتری

مجهز بودن تاسیسات و ساختمان ها به سیستم ارتینگ مطمئن و پایدارکمک بسیار زیادی به عملکرد صحیح دستگاه های الکترونیکی و الکتریکی می نماید و از خرابی های ناشی از اضافه ولتاژهای الکترواستاتیک جریان های اضافی ،ولتاژهای ضربه ناشی از صاعقه ،میدان مغناطیسی سوییچینگ پستهای برق تا حد بسیار زیادی جلوگیری می نماید.در سال های اخیر بحث ارتینگ و گراندینگ درمجامع مهندسی ایران بسیار مطرح شده و روش های مختلفی را بسته به شرایط اقلیمی و جوی منطقه مورد نظر برای سیستم های ارتینگ طراحی و اجرا می نمایند که همگی متفاوت بوده،اشکال،نوع و اجرای آنها با یکدیگر فرق دارند. بطور کلی مقاومت الکتریکی صفر و نزدیک به آن برای یک سیستم یا شبکه گراند،ایده آل می باشد.در زیر مقاومت های مورد نیاز برخی از سیستم های مختلف که در استانداردهای گوناگون به آن اشاره شده است را ملاحظه می فرمایید:

• پست های برق ،کمتر از 5 اهم

• دکل های مخابراتی ،کمتر از 3 اهم

• سایت های کامپیوتری،کمتر از2 اهم

• تجهیزات ابزار دقیق،کمتر از 1 اهم

• تابلوهای برق فشارضعیف،کمتر از5 اهم

• سیستم حفاظت در مقابل صاعقه ،کمتر از10اهم

در مناطقی که جنس خاک و زمین آن مناسب نبوده و سنگی ،آهکی ،شنی ،خشک و... باشد مقاومت الکتریکی زمین بسیار بالا می باشد و با روش های عادی و معمولی نمی توان سیستم ارت مناسب را مهیا نمود و به مقاومت التریکی مطلوب دسترسی پیدا کرد. لذا در شرایط فوق از موادی استفاده می کنند که با خصوصیات مختلف کمک به ارتقای سیستم زمین می نماید .اینگونه مواد با داشتن ترکیباتی خاص این توانایی را دارا می باشند که با روش های شیمیایی و فیزیکی شرایط سخت اقلیمی را بهبود بخشند و به دستیابی به مقاومت الکتریکی مطلوب مورد نیاز سیستم ارتینگ کمک نمایند.AZP از مرغوبترین اینگونه مواد می باشد که در تمام شرایط خاص زمین قابل استفاده است. AZP حاصل تلاش مهندسان در رشته های مختلف معدن ،شیمی ،برق والکترونیک می باشد که در نوع خود با محصولات خارجی مشابه رقابت تنگاتنگ دارد. AZP ترکیبی از مواد معدنی و شیمیایی با ضریب هدایت الکتریکی بسیار بالا و در عین حال خنثی می باشد که برای پر کردن اطراف هادی های ارت استفاده می شود. AZP به دلیل داشتن ترکیبات خاص ،مقاومت الکتریکی زمین را به مقدار بسیار زیادی کاهش داده و موجب ارتقای کارایی و ارتقای سیستم های ارتینگ می شود .

بیشترین موارد استفاده مواد فوق در مناطقی می باشد که مقاومت الکتریکی مخصوص خاک زمین در آن مناطق بسیار بالا بوده و احتمال شسته شدن سایر مواد کاهنده مقاومت الکتریکی زمین(بنتونیت و...) توسط آب های سطحی زیاد است و اتصال الکتریکی بین هادی ارت و خاک زمین بسیار کم می باشد.

در زیر نمونه هایی از نوع خاک و زمین هایی را ملاحظه می نمایید که AZP بیشترین استفاده و کارایی را در آن مناطق دارد

• زمین های صخره ای

• خاک های سنگلاخی

• مناطق کوهستانی

• خاک های شنی

• خاک های ماسه ای مرطوب (ساحل دریا،...)

• خاک های ماسه ای خشک (صحرا،...)

مناطقی که تغییرات رطوبت و درجه حرارت خاک در آنها بسیار زیاد می باشد (تغییرات جوی در فصول مختلف سال)

Plate or Mesh Installation روش اجرائی صفحه (چاه ارت) یا مش

1.چاله ای به قطر 30 سانتیمتر بیشتر از طول صفحه یا مش(توری)

حفر نمایید.(در صورت امکان عمق چاله فوق به اندازه ای باشد تا

به نم نسبی خاک برسد.)

2 . هادی اتصالبه صفحه یا مش(سیم مسی/تسمه مسی) را حداقل

در دو نقطه توسط جوش احتراقی Exothermic Welding

اتصال دهید .

3 . ته حفره را حداقل با 20 سانتیمتر آذر پاد مخلوط با آب (4-3

لیتر آب برای هر بسته ) پر نمائید و بکوبید .

4 . صفحه یا مش را بصورت افقی بر روی آذر پاد قرار دهید.

5 . روی صفحه یا مش را به اندازه 20 سانتیمتر با آذر پاد مخلوط با

آب پر نمائید و بکوبید .

روش اجرائی الکترود زمین

1.حفره ای به قطر 15 سانتیمتر یا بیشتر و به عمق 15 سانتیمتر

بیشتر از طول الکترود ارت نمائید .

2 . الکترود ارت حفر را در داخل حفره قرار داده و حتی المقدور به

اندازه حدود 15 سانتیمتر در داخل زمین بکوبید .

3 .اتصال هادی ارت به الکترود را انجام دهید .

4 . آذر پاد را مخلوط با آب (حدود 4-3 لیتر آب برای هر بسته آذرپاد)

به دور ارت ریخته و بکوبید تا تمامی الکترود بطور کامل پوشیده شود .

 

روش اجرای کانال

1.کانالی به عرض حداقل 10 سانتیمتر و عمق 75 سانتیمتر حفر نمایید .

2 . کف کانال را با آذرپاد مخلوط با آب (حدود 4-3 لیتر آب برای هر بسته

آذرپاد) به ضخامت حدود 10 سانتیمتر بپوشانید و بکوبید .

3 .هادی ارت (سیم یا تسمه لخت مسی ) را برای آذرپاد قرار دهید .

4 . آذر پاد را مخلوط با آب (حدود 4-3 لیتر آب برای هر بسته آذرپاد)

به دور ارت ریخته و بکوبید تا تمامی الکترود بطور کامل پوشیده شود .

5 . باقیمانده حفره را با خاک پر کنید .

6. مابقی حفره را با مخلوط خاک رس معمولی و خاکب که از حفره

تخلیه شده است تا حدود 50 سانتیمتر سطح زمین پر نمائید.

بهتر است برای درب چاه ،دریچه دسترسی در نظر گرفت.

 

ویژگی ها و خصوصیات AZP

 

• مقاومت مخصوص بسیار پایین 2/1اهم سانتیمتر (آزمایشگاه برق دانشکده فنی تهران)

• از نظر شیمیایی خنثی و بدون اثر خورندگی اجزاء هادی ارت(آزمایشگاه شیمی پارک علم وفناوری خراسان)

• مورد تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خراسان رضوی

• ماندگاری دایم و ثابت بودن مقاومت الکتریکی در طول زمان(آزمایشگاه دانشکده مهندسی مواد دانشگاه شریف)

• ‌‌‌مقاومت الکتریکی پایین حتی در حالت کاملا" خشک (آزمایشگاه دانشکده برق دانشگاه امیرکبیر)

• مقاوم دربرابر عوامل جوی ،قابل مصرف در مناطق سنگی وکوهستانی(بصورت سطحی با اضافه کردن %10سیمان تیپ5)

• دارای خاصیت اسفنجی و قابلیت نفوذ (Porosity)وقابلیت عبور رطوبت((Permeabilityبالا

• کاهش مصرف مواد کاهنده و اجزاء هادی ارت و ابعاد شبکه

• ساخته شده از مواد معدنی و طبیعی غیر آلاینده ،سازگار با محیط زیست

• جنس کیسه ،موادپروپیلن(ضد آب)

• ابعاد کیسه50*40*10سانتیمتر

• وزن کیسه 15کیلوگرم

مقاومت بر حسب اهم ***** نوع خاک

 

a few units up to 30 **** زمین های باتلاقی

20-100 ****** زمین های گل و لایی*

10-150 **** خاک های نباتی و گیاه دار

5-100 **** خاک های نم دار ذغال سنگی

50 **** خاک های نرم رسی

100-200 **** مارل یا رس فشرده

30-40 **** مارل دوره ژوراسیک

50-500 **** خاک های متشکل از رس و ماسه

200-3000 **** ماسه سنگ سیلیسی

1500-3000 **** خاک های سنگی بدون پوشش گیاهی

300-500 **** خاک های سنگی با پوشش گیاهی

100-300 **** سنگهای آهکی نرم (متخلخل)

1000-5000 **** سنگهای آهکی فشرده

500-1000 **** سنگ های آهکی شکاف دار و دارای ترک

50-300 **** شیست

800 ***** میکا شیست

1500-10000 *************گرانیت یا ماسه سنگ آلتره شده

100-600 **** گرانیت یا ماسه سنگ کم آلتره شده

[am in 25041]

-نحوه اجراي سيستم ارت جهت رعايت سيستم tn-c-s در داخل ساختمان و t-t در شبكه عمومي و ايجاد تناسب بين اين دو به نحويكه مشكلي از جهت ايمني ساكنين و شبكه پيش نيايد بشرح بندهای زير عمل می شود.

-لازم است اتصال زمين و لحاظ نمودن آخرين پيشرفتهاي روز در زمينه احداث چاه ارت (استفاده از بنتونيت و ساير مواد كاهش دهنده مقاومت) با مقاومت حداكثر 2 اهم اجرا شود. Iec-60100) و (vde-0140 در اينصورت مي‌توان با همبندي شمش‌هاي نول و ارت در محل تابلوي كنتور مشتركين، هم براي ارت كردن سيستم داخلي و هم براي زمين كردن بدنه تابلو، از اتصال زمين واحدي استفاده نمود.

-لازم است مقدار مقاومت اتصال زمين توسط مهندس ناظر و نماينده شركت برق اندازه‌گيري شود و از پذيرفتن ارتهاي با مقاومت بالاتر از 2 اهم جداً خودداري گردد. (به دليل آنكه بي‌خطر بودن روش فوق بستگي بسيار زيادي به اين مطلب دارد.)

-در داخل ساختمان لازم است همبندي بنحو مؤثري رعايت شود و المانهاي فلزي موجود در سازه با روش مناسب، اتصال الكتريكي مورد نياز را داشته باشند تا در صورت بروز هرگونه اشكال احتمالي روي شبكه عمومي برق، امكان بروز حادثه براي ساكنين وجود نداشته باشد.

-لازم است موارد فوق براي تمامي منازل، مغازه‌ها، واحدهاي صنعتي و بطور كلي هرگونه متقاضي (بدون درنظر گرفتن متراژ و تعداد طبقات) انجام شود.

-لازم است اندازه‌گيري مستمر ارتهاي نصب شده در ساختمانها حداقل سالي يكبار انجام گرديده و در صورت بالاتر بودن از استاندارد نسبت به اصلاح ارت اقدام گردد. مسئوليت انجام اين كار با مالك با مالكين است و وي مي‌تواند بدين منظور از دفاتر مورد تأييد سازمان نظام مهندسي ساختمان استفاده نمايد.

[am in 25041]

الزامات چاه ارت :

جنس صفحه و ميله ارت

انتخاب الكترودهاي ميله‌اي يا صفحه‌اي و … بايد براساس مقتضيات محل، انجام گيرد. مقاومت الكترودهاي ميله‌ايي تقريباً برابر مي‌باشد كه r مقاومت ويژه خاك و L طول ميله است. براي ميله‌هاي معمول كه مقدار L برابر 1.5 تا 2.45 متر مي‌باشد، ملاحظه مي‌شود كه الكترود ميله‌اي بدون اتخاذ تدابير تكميلي به هيچ عنوان قادر به ايجاد مقاومت زير 2 W نيست. لذا بايد از الكتروليت مناسبي مانند بنتونيت يا الكتروليتهاي ديگري كه خواص الكتريكي و شيميايي آنها به تأييد مراجع ذيصلاح رسيده است استفاده كرد. در مورد الكترود صفحه‌اي مقاومت با رابطه تقريبي تعيين مي‌شود كه l محيط صفحه الكترود است.

جنس صفحه و ميله:

بنا به توصيه VDE-0140 الويت در بين الكترودهاي موجود به ترتيب زير است:

1 فولاد گالوانيزه

2 آهن روكش شده با سرب

3 مس خالص

4 ميله فولادي كاپر ولد شده

5 ميله فولادی با روکش مس (اکسترودشده)

 

لذا لازم است از ميله فولادي كه داراي روكش گالوانيزه گرم به ضخامت حداقل 90 ميكرون باشد، بعنوان الكترود ميله‌اي و از صفحه مسي با درجه خلوص 99.9 % بعنوان الكترود صفحه‌اي استفاده شود. تجربه نشان مي‌دهد الكترودهاي صفحه‌اي نتايج بهتري نشان مي‌دهند.

[am in 25041]

نحوه اتصال سيم زمين به الكترود ارت

با توجه به اينكه چگونگي اين اتصال نقش بسيار محسوسي در مقاومت نهايي و دوام الكترود دارد ترجيحاً از جوش انفجاري (CadWeld) استفاده شود.

مقطع سيم اتصال دهنده به صفحه

طبق توصيه VDE و با توجه به شرايط موجود در استان اصفهان مقطع سيم رابط بين الكترود و بدنه از رابطه بدست مي‌آيد كه I²k1 ماكزيمم جريان اتصال كوتاه تك فاز است. چنانچه محاسبه اين جريان به هر دلیل امكان‌پذير نباشد، مي‌توان از سيم نمره 35 كه حائز حاشيه اطمينان لازم است، استفاده نمود.

 

[am in 25041]

[samyar 3407]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

در این فایل در مورد انواع زمین کردن،تاثیرات جریان بر بدن،اندازه گیری مقاومت ویژه خاک،اندازه گیری شبکه زمین،تقسیم بندی سیستم های فشارضعیف از نظر سیستم زمین و....بحث شده است.

موفق باشیم

[spow 44197]

دانلود ایین نامه سیستم اتصال به زمین یا ارتینگ Earthing

 

دراین ایین نامه که توسط واحد برق مرکز تحقیقات تهیه شده است با ارت وسیستم ارت کردن Earthing اصطلاحات مهم درارت نمودن تجهیزات واصول وروشهای ارت کردن بخوبی اشنا خواهید شد

چه دلایلی باعث میشود تا ما سیستمها وتجهیزات را ارت کنیم

با چاه ارت وترکیبات به کاررفته درچاه ارت واصول ایجاد چاه ارت بخوبی اشنا خواهید شد

وکلا هرانچه که درزمینه ارت کردن به ان نیازمندید دراین جزوه پیدا خواهید کرد

 

 

دانلود جزوه سیستم ارت یا اتصال به زمین Earthing

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

 

پسورد فایل : spowpowerplant.blogfa.com

[pesare irani 41805]

روشهاي مختلف زمين کردن در تأسیسات برقی دو نوع زمین كردن وجود دارد كه ما یكی را (زمین كردن حفاظتی) و دیگری را (زمین كردن الكتریكی) می نامیم .

1- زمین كردن حفاظتی :

زمین كردن حفاظتی عبارتست از زمین كردن كلیه قطعات فلزی تأسیسات الكتریكی كه در ارتباط مستقیم (فلزبافلز) با مدار الكتریكی قرار ندارند. این زمین كردن بخصوص برای حفاظت اشخاص درمقابل اختلاف سطح تماسی زیاد به كار برده می شود . بدین منظور در پست های فشار قوی باید تمام قسمت های فلزی كه در نزدیكی و همسایگی با فشار قوی قرار گرفته اند و مكان تماس عمدی یا سهوی با آن ها موجود است، به تأسیسات زمینی كه برای این منظور احداث شده است (زمین حفاظتی ) متصل و مرتبط گردند. این قسمت ها عبارتند از ستون ها و پایه های فلزی ، درب ها و نرده های فلزی، قسمت های فلزی دسترس تمام دستگاه های اندازه گیری ، ایزولاتورها، مقره های عبور، بخصوص قسمت های فلزی كه برای كاركردن با دستگاه ها باید با آنها لمس كرد و در دست گرفت ، مثل چرخ های فرمان انواع و اقسام تنظیم كننده ها و رگولاتور، دسته كلیدها وغیره. زیرا در این قسمت ها در اثر عبور جریان خیلی كم نیز عضلات دست به طوری منقبض می شود كه بازكردن و رهایی پیدا كردن از آن غیر ممكن و محال به نظر میرسد و عاقبتی وخیم و اسفناك برای تماس گیرنده به پیش خواهد داشت . بدین منظور و برای جلوگیری از هر حادثه ای باید زمین حفاظتی به نحوی تأسیس گردد كه قسمتی از مسیر جریان كه توسط تماس اعضای بدن انسان اتصالی می شود (دست وپا و یا دو دست یا دوپا ) دارای تفاوت پتانسیل یا افت ولتاژ زیاد نباشد. افت ولتاژ بستگی به شدت جریان و مقاومت مسیر جریان دارد. لذا برای كوچك نگه داشتن افت ولتاژ باید مقاومت مسیرجریان حتی المقدور كوچك نگه داشته شود. به طور مثال اگر یك مقره عبور كه در دیوار مرطوبی نصب شده است، بشكند و سیم فشار قوی با دیوار تماس پیدا كند و جریان اتصال زمین در این حالت 25 آمپر و مقاومت هرمتر دیوار 10 اهم باشد،مابین دو نقطه از دیوار كه انسان با آن تماس دارد (فاصله دست و پا تقریبا 2 متر است) اختلاف سطحی برابر با:

U = I * R = 25 * 2 *10 = 500 volt

به وجود می آید كه مسلما برای انسان خطرناك است ولی اگر پایه فلزی مقره كه به دیوار محكم شده به وسیله یك سیم نسبتا ضخیم به زمین وصل شود، در موقع اتصال بدنه یا اتصال زمین ، قسمت عمده جریان اتصالی از این سیم عبورخواهد كرد و كلیه قسمت های دیوار هم پتانسیل سیم در آن نقطه قطع خواهد شد. لذا افت ولتاژ در امتداد دیوار ناچیز شده و برای انسان خطری ایجاد نخواهدكرد . عامل مؤثر خطر برای انسان یا هر موجود زنده دیگر جریان می باشد كه البته وجود اختلاف سطح است كه باعث عبور این جریان میگردد. در فشار ضعیف جریان های0.1 تا 1آمپر كه از قلب می گذرد، خطر جانی دارد.

 

برای نجات برق زده بلادرنگ از تنفس مصنوعی كمك گرفته شود كه بهترین نوع آن از راه دهان به دهان است . شدت جریان مهلك و مقاومت بدن انسان ها متفاوت است . مقاومت بین اعضای مختلف بدن انسان به طور متوسط برابر است با:

دست و دست : تقریبا 4000 اهم

دست و پا : تقریبا 4500 اهم

پا و پا : تقریبا 6500 اهم

هر دو دست و دو پا : تقریبا 1800 اهم

درضمن اگر بدن مرطوب بوده و دست ها عرق كرده باشد باعث كم شدن مقاومت و عبور جریان زیادتری می شود ، لذا می توان گفت كه حتی اختلاف سطح 20 ولت نیز محسوس و اختلاف سطح 60 ولت ممكن است خطر جانی داشته باشد . در برق گرفتگی فشارقوی جریان هایی از 1 تا 100 آمپر و بیشتر ممكن است از بدن انسان عبوركند بدون این كه مستقیما باعث از كار افتادن قلب شود. ولی درعوض این جریان های شدید باعث خراب كردن و سوزاندن بافت های بدن به خصوص تجزیه آب بدن می شود و به كلیه آسیب فراوان می رساند . در ضمن عبور جریان زیاد از بدن باعث سوزاندن محل ورود و زخم برداشتن عمیق درمحل خروج جریان می شود كه ممكن است متعاقبا منجر به مرگ گردد .

در خاتمه بد نیست متذكرشویم كه بعضی از حیوانات بخصوص اسب ها در مقابل جریان های زمین حساس تر و مستعدتر از انسان ها می باشند كه شاید این مستعد بودن به علت بزرگتر بودن فاصله قدم آنها و اختلاف سطح قدمی كه آنها از زمین برداشت می كنند ، باشد.

 

2- زمین كردن الكتریكی :

زمین كردن الكتریكی یعنی زمین كردن نقطه ای از دستگاه های الكتریكی و ادوات برقی كه جزئی از مدار الكتریكی می باشند. مثل زمین كردن مركز ستاره سیم پیچی ترانسفورماتور و یا ژنراتور و یا زمین كردن سیم وسط یا سیم مشترك دو ژنراتور جریان دایم سری شده . زمین كردن الكتریكی دستگاه ها به خاطر كار صحیح دستگاه ها و جلوگیری از ازدیاد فشارالكتریكی فازهای سالم نسبت به زمین در موقع تماس یكی از فازها با زمین می باشد.

 

زمین كردن الكتریكی سه نوع است :

 

الف – زمین كردن مستقیم

مثل وصل كردن مستقیم نقطه صفر ترانسفورماتور و یا نقطه ای از سیم رابط بین دو ژنراتور جریان دایم به زمین .

ب- زمین كردن غیرمستقیم

مانند اتصال نقطه صفر ژنراتور توسط یك مقاومت بزرگ به زمین یا اتصال نقطه صفر ستاره ترانسفورماتور توسط سلف بزرگ به زمین ( سلف پترزن یا پیچك محدود كننده جریان زمین (

پ- زمین كردن بار

در این نوع زمین كردن نقطه صفر یا هر نقطه از شبكه كه دارای پتانسیل نسبت به زمین است توسط یك فیوز فشارقوی (الكترود جرقه) به زمین وصل می شود تا موقعی كه مدار فیوز باز است یعنی در حالت كار عادی شبكه ، ارتباط شبكه با زمین باز است ولی در موقعی كه ولتاژ زیادی شبكه را تهدید می كند ، مدار فیوزها بسته می باشند و بدین جهت زمین كردن باز در حقیقت نوعی از زمین كردن الكتریكی درحالت كار عادی شبكه محسوب نمی شود، از زمین الكتریكی اغلب درموقعی كه دستگاه ها و شبكه برق رسانی بدون عیب نیز می باشند جریان عبور می كند كه از زمین حفاظتی فقط ارتباط فازها با زمین جریان عبور می كند . در صورتیكه از زمین حفاظتی فقط در موقع ارتباط فازها با زمین جریان عبور می كند.

اصطلاحاتی كه درزمین كردن به كاربرده می شود :

1- زمین : زمین در این مبحث به معنی نوع و جنس زمین است، مثل خاك رس ، ماسه ، شن ، سنگ لاخ ، باتلاق ، مرداب وغیره .

2- میل زمین (زمین كننده) : میل زمین عبارتست از هادی یا فلزی به هرشكل (صفحه ای ، لوله ای ، طنابی، پروفیل) كه در زمین چال میشود و با زمین ارتباط برقرار میكند و ما به آن در این مبحث به اختصار میل می گوئیم .

3- زمین هم سطح : عبارتست از سطح زمین كه بین نقاط مختلف آن در اثر عبور جریان از زمین اختلاف پتانسیل محسوسی ایجاد نمی شود. زمین هم سطح تقریبا 20 متر از میل فاصله دارد .

4- میل فرمان : عبارتست از سیم یا مفتول یا صفحه فلزی كه مربوط به زمین كننده است و برای تنظیم افت پتانسیل و كوچك كردن ولتاژ تماسی خطرناك بكاربرده میشود .

5- سیم زمین : عبارتست از سیم رابط بین زمین كننده (میل) و زمین شونده. آن قسمت از این سیم كه در زمین قرار گرفته است جزئی از میل محسوب میشود .

 

 

[samyar 3407]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

واژه بنتونيت Bentonite از اصطلاح محلي شيلهاي بنتون واقع در ايالات وايومينگ امريكا گرفته شده است. بنتونيت يک فيلوسيليکات آلومينيوم دار با فرمول (Na,Ca)0.33 (Al,Mg)2Si4O10(OH)2.nH2O که عمدتاً از مونت موريلونيت يا كانيهاي گروه اسمكتيت تشکيل شده است . بنتونيت عمدتاً بر دو نوع است :

•بنتونيت هاي متورم Swelling bentonite يا بنتونيت هاي سديم دار

•بنتونيت هاي غيرمتورم Non-swelling bentonite يا بنتونيت هاي کلسيم دار

بنتونيت ها بر اثر هوازدگي و دگرساني خاکسترهاي آتش فشاني و اغلب در حضور آب تشکيل مي شوند و سنگ منشأ آنها اكثراً بازيك است. تجزيه خاكستر آتش فشاني عمدتاً در محيط شور و باتلاقي انجام مي شود و هر چه از آتش فشان دور شويم ، ضخامت بنتونيت کاهش مي يابد . بنتونيت هاي متورم يا بنتونيت هاي سديم دار مي توانند چندين برابر حجم معمولي خود آب جذب کند و منبسط شود ، به طوري که حالت ژله اي ، پلاستيکي و چسبندگي به خود بگيرد . اين نوع بنتونيت معمولاً در سيالات حفاري و دوغاب ( گل آب ) ديواره ها استفاده مي شود. از خواص مهم كانيهاي خانواده اسمكتيت ، جانشيني يوني، خاصيت شكل پذيري ، انبساط و انقباض يوني انها را مي توان نام برد.خواص كانيهاي خانواده اسمكتيت به ترکيب شيميايي و ساختمان آنها بستگي دارد . در كاني بنتونيت سديم دار ميزان جذب يوني ، شكل پذيري ، انبساط و انقباض از نوع کلسيم دار آن بيشتر است . ابعاد شبکه بنتونيت سديم و کلسيم دار از 6/9 آنگستروم در حالت معمولي به 20 آنگستروم در صورتي که رطوبت محيط صد درصد باشد ، افزايش خواهد يافت .

ميزان بنتونيت مصرفي در امريكا شامل 26 درصد ريخته گري ، 23 درصد گندوله آهن، 21 درصد جمع آوري فضولات گاو، 20 درصد حفاري، 8 درصد محيط زيست و 2 درصد مواد غذايي ، داروسازي و . . . است.

خاصيت رنگ بري و ميزان جذب آب بنتونيت به نوع کاني يا کاني هاي گروه اسمکتيت بستگي دارد . ميزان تورم و خاصيت رنگ بري بيشتر بنتونيت ها در حال طبيعي در پايه مطلوب نيست ، بنابراين لازم است که تغييراتي ايجاد شود تا خواص آن افزايش يابد .

بنتونيت از ورقه‌هاي آلومينا و سيليكات با پيوند سست تشكيل شده كه مي‌تواند در محيط آبي به ذرات با ابعاد 003/0 ميكرومتر ضخامت و 1/0 ميكرومتر طول جدا شود. خاصيت جدا شدن آسان و بار الكتريكي منفي سبب انتشار وسيع آن در آب مي‌شود.

بنتونيت حاوي كاتيون‌هاي قابل مبادلة Ca2+, Na+ يا Mg2+ داشته و از هر كاني ديگر به ‌جز زئوليت ظرفيت تبادل يوني بيشتري دارد. اين خاصيت بر ويژگي‌هاي تجاري آن تأثير گذاشته و تقسيم‌بندي آن بر همين اساس صورت مي‌گيرد. سديم بنتونيت با قابليت تورم بسيار بالا و كلسيم بنتونيت با ظرفيت تورم پايين، يك فرق اساسي ديگر بين اين دو نوع كاني است كه نوع سديم‌دار تا دماي 400 درجه ‌سانتيگراد پايدار است. نوع كلسيم با كربنات سديم واكنش داده شده تا خاصيت تورم آن افزايش پيدا كند.

[samyar 3407]

مصارف انواع بنتونيت ها :

•بنتونيت هاي فعال طبيعي و بنتونيت هاي فعال شده توسط اسيد:

اين نوع بنتونيت ها در صنايع غذايي ، صنايع شيميايي ، تهيه گوگرد ، صنعت نفت ، کاغذ سازي ، صنعت قند وشکر و نوشابه ، کنترل آتش سوزي ، تميزکننده وجود دارند .

•بنتونيت هاي فعال طبيعي و بنتونيت هاي جانشيني سديم :

اين نوع بنتونيت ها در صنايع شيميايي ، کاغذ سازي ، صنعت قند وشکر و نوشابه ، تميزکننده ، موادمعدني ، سراميک ، کشاورزي ، حفاري و ريخته گري وجود دارند .

ریخته گری:

از بنتونيت هاي سديم دار به دليل خاصيت پلاستيکي و چسبندگي آن در تهيه قالب هاي ريخته گري استفاده مي شود . در تهيه قالب هاي ريخته گري ، بنتونيت به دليل چسبندگي ، دانه هاي ماسه را به هم متصل مي نمايد و خاصيت پلاستيکي آن موجب مي شود تا زير فشار آن را متراکم نموده و شکل مناسب قالب را تهيه نمود .

گندوله آهن :

از بنتونيت هاي سديم دار براي تهيه گندوله آهن استفاده مي شود .

حفاري چاه:

در حفاري نفت و گاز از بنتونيت هاي سديم دار استفاده مي شود . با آزاد شدن بنتونيت در آب، پوسته‌هاي نسبتاً بزرگ سديم بنتونيت به ذرات كلوئيدي تبديل شده و انرژي الكتريكي ذخيره شده در شبكه بلوري را آزاد مي‌كنند و در حدود 15 تا 30 برابر حجم اوليه متورم مي‌شوند. از اين خاصيت در حفاري براي پراكنده سازي مواد سنگين‌كننده و قطع حفاري استفاده مي‌شود، بدين صورت بنتونيت پوششي را روي ديواره چاه ايجاد كرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت مي‌كند و ديواره را پايدار و مته را نيز چرب مي‌كند. همچنين بنتونيت، مواد آلي و غير آلي را از مخلوط آب جذب كرده و ويسكوزيته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌هاي حفاري كمك مي كند. هكتوريت نيز خواص مشابهي دارد.

بنتونيت2-5 % وزني گل‌هاي حفاري آبي را تشكيل مي‌دهد, هرچند در انواع ديگر گل حفاري مانند انواع روغني يا مصنوعي نيز روز بروز كاربرد بيشتري پيدا مي‌كند، در بعضي موارد آن 2-1 % را به خود اختصاص داده و يا كاملاً با پلي‌مرها جايگزين مي‌شود.

تصفيه و رنگبري :

در صنعت تهيه روغن دانه هاي گياهي و پتروشيمي از بنتونيت کلسيم دار به دليل قابليت مناسب جانشيني کاتيوني و خاصيت رنگبري استفاده مي شود .

فضولات گاوي :

در گاوداري ها از بنتونيت سديم دار به دليل قابليت جذب بالاي آن براي جذب ادرار و ديگر فضولات استفاده مي شود . در امريکا 21 % بنتونيت در اين بخش به مصرف مي رسد .

مواد شوينده :

در تهيه مواد شوينده از بنتونيت سديم و يا کلسيم دار به دو دليل استفاده مي شود :

1-جلوگيري از راسب شدن مواد

2-خاصيت نرمي آن .

داروسازي :

بنتونيت در صنايع داروسازي به نام صابون کاني يا صابون رسي معروف است . اين ماده به صورت طبيعي ، به حالت سيليکات آبدار آلومينيوم Al2O3.4SiO2.H2O است که عمدتاً از مونت موريلونيت تشکيل شده است و ممکن است عناصر کلسيم ، منيزيم و آهن نيز در ترکيب آن وجود داشته باشد . پودر دارويي بنتونيت بسيار دانه ريز ، بي بو و به رنگ سفيد مايل به خاکستري با حالتي زرد يا صورتي است .

بنتونيت در آب غير محلول است و با جذب مقدار کمي از آب متورم مي شود و سوسپانسيون 2 % آن در آب ، PH قليايي ( 5/9 تا5/10 ) توليد مي کند . بنتونيت با جذب آب به صورت ژل در مي آيد که غلظت آن به مقدار بنتونيت وارد شده در آب بستگي دارد .

از خاصيت جذبي اين ماده به عنوان تثبيت کننده و تصفيه کننده استفاده مي شود . نام دارويي اين ماده لوسيون کالامين ( Calamin-Lotoin) يا بنتونيت ماگما مي باشد .

كاربرد در مهندسي عمران:

علاوه بر خواص قبلي، سديم بنتونيت داراي پلاستيسيته و چرب‌كنندگي خوب، مقاومت برشي بالا، نفوذناپذيري و تراكم‌پذيري و تحكيم‌پذيري پايين است. به عنوان مثال ملات با 5-3 % سديم بنتونيت براي پايدار‌سازي ديواره‌ها بكار مي‌رود، همچنين براي جمع‌آوري فلزات سنگين از آب‌هاي زائد و پركردن فضاهاي خالي استفاده مي‌شود (پوشش مخازن ذخيره فاضلاب، باتلاق‌هاي آب‌هاي صنعتي، جاسازي زباله‌هاي اتمي در زيرزمين, احداث سدها، كانال، مخازن, ترانشه‌ها و...).

محيط زيست :

پساب هاي صنعتي و کشاورزي مهمترين عامل آلوده کننده آب هاي سطحي و زيرزميني هستند . به منظور کنترل اين پساب ها ، محيط هاي نگهداري و انتقال را با استفاده از بنتونيت هاي سديم دار بايد ايزوله نمود .

پليتي كردن كانة آهن:

از دهة 1950 به ‌منظور پليتي كردن، بنتونيت برابر كانة منيتيت و هماتيت ريزدانه اضافه مي‌گردد. حدود 8-6 كيلوگرم سديم بنتونيت به 1 تن كانه آهن خشك اضافه مي‌گردد.

ماسه‌هاي گداز فلز:

6-4% بنتونيت براي به‌ هم چسباندن دانه‌هاي ماسه‌سبز قالب‌ريزي و چرخة ريخته‌گري فلزات مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در فرمول‌بندي قالب‌ريزي پيشرفته خاك‌ زغال، سلولز، غله، نشانه قير يا ديگر منابع كربن به آن اضافه مي‌گردد . اين مواد براي جلوگيري از تخريب بعد از برداشت قالب الگو ضروري است. سديم بنتونيت و كلسيم بنتونيت هردو مي‌توانند استفاده شوند ولي نوع سديم در دماي بالا پايدارتر است .

بكارگيري بنتونيت به عنوان جاذب رطوبت:

به علت خاصيت جذب رطوبت در غذاي حيوانات، حشره‌كش‌ها، دفع زباله و پايدارسازي خاك بكار مي‌رود.

جذب يون‌ها:

خاصيت جذب يون‌ها و مولكول‌ها توسط بنتونيت بسيار بالا است. نوع كلسيم‌دار سريعتر آب جذب مي‌كند ولي نوع سديم‌دار ظرفيت بيشتري دارد, نوع كلسيم دار با اسيد آلي واكنش داده شده تا ناخالصي‌هايي مانند كلسيت را حل كند, يون هاي دوظرفيتي مانند كلسيم را با هيدروژن جايگزين كند و فلزاتي مانند آهن II و III، آلومينيم و منيزيم را شسته باعث افزايش سطح مخصوص و تخلخل و تغيير شبكة بلورين شود. از آن براي تصفيه، رنگ‌زدايي، آبگيري و گندزدايي روغن‌هاي حيواني و گياهي و يا خنثي‌سازي بكار مي‌رود. بنتونيت ناخالصي‌ها و باكتري‌هاي لخته‌شده را جذب و با حذف نمك‌هاي منيزيم و كلسيم سبب نرم‌شدن آب مي‌شود.

پركننده:

بعضي از انواع كلسيم بنتونيت سفيد رنگ بوده و در پايدارسازي امولسيون‌ها و به عنوان مادة ژله‌ساز، چسبنده و نرم‌كننده استفاده مي‌شود.

بنتونيت بهبود دهنده:

سديم بنتونيت براي تغيير خواص تركيبات آلي مايع مانند ويسكوزيته، سوسپانسيون و ... به آنها افزوده مي‌شود. كاغذ چاپ بدون كربن، گل حفاري، گريس، رنگ، جوهر چاپ، تصفيه نفت، روغن، حلال و كاتاليزورهاي Si/Al را مي‌توان از مخلوط كردن رس‌هايي مانند بنتونيت با اسيد و كلسيم‌دار كردن آن بدست آورد كه از آن براي حذف عناصر قليايي، قليايي خاكي، آهن ، Al و Mg استفاده مي‌شود.

هكتوريت:

اندازة ذرات كوچكتر، سطح ويژه بزرگتر و ظرفيت بالاي تبادل كاتيوني، خواص ويسكوزيته و آماس آن را از مونتموريلونيت بيشتر مي‌كند (گل حفاري). هكتوريت يا مخلوط آن با مونتموريلونيت براي تعليق (داروهاي ضد اسيد معده، پاك‌كننده‌هاي ساينده، گندزداهاي مايع)، ژله‌سازي (مواد آرايش صورت، خمير ريش، پماد جوش) و ... استفاده مي‌شود.

استانداردها:

انستيتو نفت آمريكا و (OCMA) در اروپا فهرست خواص لازم براي گل حفاري را بيان كرده كه مهمترين آنها عبارتند از: در هر بشكه گل حفاري با ويسكوزيته تقريبي 15 سانتي‌پواز، از يك تن رس استفاده مي‌شود. در آزمايش دانه‌بندي، كمتر از 5/2% بايد روي مش 200 باقي بماند.

بنتونيت مورد استفاده در ريخته‌گري:

92% مونتموريلونيت، 3% كوارتز، 5% فلدسپار، 12-6% رطوبت، PH 3/8 ، كمتر از 70/0 % CaO ، حدرواني 800-600، مفاومت تراكمي خشك 656Kpa ، ظرفيت متيلن‌بلو 100Meg/100y، دامنة تغييرات اندازة دانه 95-69% ، 75mm با 95-90% استاندارد معمول جامعة ريخته‌گران فولاد آمريكا.

براي پليتي كردن كانه آهن:

استانداردي وجود ندارد، ولي حالت مناسب 90-70 % ، 44 ميكرومتر با 10% رطوبت.

دانه‌هاي جاذب رطوبت:

نيازمند مخلوط يكنواخت از كاني‌هاي سيليكاتي كه تميز، يكنواخت، بدون كلوخه و مواد خارجي باشند، درصد مونتموريلونيت 90-80% با اندازه مش 50-20.

كاتاليست:

اسمكيت با درجة خلوص بسيار بالا با آهن بسيار پايين.

بازيافت:

احياء ماسه‌هاي قالب‌ريزي در ريخته‌گري بدليل افزايش تصاعدي قيمت خريد و دفع آنها، روز به ‌روز در حال گسترش است. با اين حال بنتونيت تازه نيز به آن اضافه مي‌شود، چراكه نوع بازيافتي بدليل اينكه تا دماي 600 درجة سانتيگراد گرم شده است، آب تركيبي خود را از دست داده و پيوستگي آن ازبين رفته است. در فرآيند Clarification بعد از ***** كردن، بنتونيت بازيافت شده، تكليس شده و مورد استفاده مجدد قرار مي‌گيرد. امكان بازيافت ازگل حفاري تا حدي وجود دارد، با اين وجود هزينة جداسازي مواد تشكيل دهندة گل به‌اندازة هزينة هركدام مي‌شود.

جايگزين‌ها:

جاذب:

آتاپولگيت/سپيوليت، دياتوميت، ژيپس، پلي‌پروپيلن، خاك ‌اره، زئوليت.

حمل كننده:

آتاپولگيت، بنتونيت، دياتوميت، كائولن، پيت، پوميس، پيروفيليت، سپيوليت، تالك، ورميكوليت، زئوليت.

گل حفاري:

پلي‌مرهاي مختلف مانند پلي‌اكريلايدهاي تا حدي آبدار شده، آتاپولگيت، سپيوليت.

پليتي كردن كانة آهن:

پليمرها.

تصفيه كردن روغن‌ها:

بوكسيت فعال شده، سيليكات منيزيم.

مادة ژلاتيني و ضخيم‌ساز:

آتاپولگيت/ سپيوليت، پليمرهاي مختلف، ضخيم‌كننده‌هاي سلولزي.

جدول 1 ميزان مصرف بنتونيت برحسب کاربرد در صنايع گوناگون جهان در سال 1995 را نشان مي دهد. بر طبق اين جدول از ميزان کل مصرف 15200 هزار تن، 1760 هزار تن در حفاري چاه هاي نفت، 1600 هزار تن در پليتي كردن كانة آهن، 3800 هزارتن در ماسه‌هاي گداز فلز، 4503 هزارتن به عنوان جاذب، 405 هزارتن در تصفيه كردن روغن‌ها، 1060 هزارتن در کشاورزي و 450 هزارتن درمهندسي عمران استفاده مي گردد.

[3000 13]

Mer30

[seyed mehdi hoseyni 27119]

در سایتهای کامپیوتری زمین مناسب از دو بابت حائز اهمیت می‌باشد :

الف ـ حفاظت در مقابل صاعقه و اضافه ولتاژها

ب ـ هم پتانسیل بودن تجهیزات نصب‌شده در سایت و كاركرد صحیح آنها بخصوص تجهیزات دیجیتال و انتقال دیتا با توجه به بكارگیری تجهیزات کامپیوتری جدید لازم است به موضوع ارت و روش اجرای اصولی آن اهمیت بیشتری داده شود تا در آینده از آسیب رسیدن به نیروی انسانی و تجهیزات کامپیوتری پیشگیری شده و از عملكرد صحیح تجهیزات اطمینان داشته باشیم .

لزوم استفاده از سیستم ارت :

به منظور حفاظت افراد و دستگاهها ، اضافه ولتاژهای تولید شده در بدنه كه باعث صدمه دیدن دستگاهها و افراد می‌شود ، همچنین ولتاژهای بسیار زیاد و خطرناك ناشی از برخورد صاعقه با دكلهای کامپیوتری را باید در جایی خنثی نمائیم . به همین منظور استفاده از سیستم ارت و حفاظت از تجهیزات بسیار لازم و ضروری است بعلاوه با افزایش استفاده از سیستمهای دیجیتالی و حساس ، لزوم بازنگری در طراحی ، نصب و نگهداری سیستمهای حفاظتی گراندینگ وجود دارد . به طور خلاصه اهداف بكارگیری سیستم ارتینگ یا گراندینگ عبارتند از :

الف ـ حفاظت و ایمنی جان انسان

ب ـ حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الكتریكی و الكترونیكی

ج ـ فراهم آوردن شرایط ایده‌ال جهت كار

د ـ جلوگیری از ولتاژ تماسی

ه ـ حذف ولتاژ اضافی

و ـ جلوگیری از ولتاژهای ناخواسته و صاعقه

ز ـ اطمینان از قابلیت كار الكتریكی

روشهای اجرای ارت یا زمین حفاظتی :

بطور كلی جهت اجرای ارت و سیستم حفاظتی دو روش كلی وجود دارد كه ذیلاً ضمن بیان آنها ، موارد استفاده و تجهیزات مورد نیاز هر روش و نحوه اجرای هر یك بیان می‌گردد .

1ـ زمین عمقی :

در این روش كه یك روش معمول می باشد از چاه برای اجرای ارت استفاده می شود.

2- زمین سطحی:

در این روش سیستم ارت در سطح زمین (برای مناطقی كه امكان حفاری عمیق در آنها وجود ندارد) و یا در عمق حدود 80 سانتیمتر اجرا می گردد. در چه شرایطی از روش سطحی برای اجرای ارت استفاده نمائیم ؟

در مكانهایی كه :

ـ فضای لازم و امكان حفاری در اطراف سایت وجود داشته باشد .

ـ ارتفاع از سطح دریا پائین باشد مانند شهرهای شمالی و جنوبی كشور .

ـ پستی و بلندی محوطه سایت كم باشد .

ـ فاصله بین دكل و سایت زیاد باشد .

با توجه به مزایای روش سطحی اجرای ارت به این روش ارجحیت دارد .

اجرای ارت به روش عمقی :

انتخاب محل چاه ارت :

چاه ارت را باید در جاهایی كه پایین‌ترین سطح را داشته و احتمال دسترسی به رطوبت حتی‌الامكان در عمق كمتری وجود داشته باشد و یا در نقاطی كه بیشتر در معرض رطوبت و آب قرار دارند مانند زمینهای چمن ، باغچه‌ها و فضاهای سبز حفر نمود.

عمق چاه

با توجه به مقاومت مخصوص زمین ، عمق چاه از حداقل 4 متر تا 8 متر و قطرآن حدودا 80 سانتیمتر می تواند باشد. در زمین هایی كه با توجه به نوع خاك دارای مقاومت مخصوص كمتری هستند مانند خاكهای كشاورزی و رسی عمق مورد نیاز برای حفاری كمتر بوده و در زمینهای شنی و سنگلاخی كه دارای مقاومت مخصوص بالاتری هستند نیاز به حفر چاه با عمق بیشتر می باشد. برای اندازه گیری مقاومت مخصوص خاك از دستگاههای خاص استفاده می گردد. در صورتی كه تا عمق 4 متر به رطوبت نرسیدیم و احتمال بدهیم در عمق بیشتر از 6 متر به رطوبت نخواهیم رسید نیازی نیست چاه را بیشتر از 6 متر حفر كنیم . بطور كلی عمق 6 مترو قطر حدود 80 سانتیمتر برای حفر چاه پیشنهاد می گردد.

اتصال سیم به صفحه مسی

اتصال سیم به صفحه مسی بسیار مهم می باشد و هرگز و در هیچ شرایطی نباید این اتصال تنها با استفاده از بست ، دوختن سیم به صفحه و یا … برقرار گردد.بلكه حتما باید سیم به صفحه جوش داده شود و برای استحكام بیشتر با استفاده از 2 عدد بست سیم به صفحه ( ردیف 15 جدول مصالح مورد نیاز )بسته شده و محكم گردد.

برای جوش دادن قطعات مسی به یكدیگر از جوش برنج یا نقره استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به این نوع جوش از جوش (Cadweld) استفاده گردد .

ه - حفر چاه ارت

با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه چاهی با عمق مناسب و در مكان مناسب (با توجه با راهنمای انتخاب محل چاه ارت ) حفر گردد. شیاری به عمق 60سانتیمتر از چاه تا پای دكل برای مسیر سیم چاه ارت تا برقگیر روی دكل همچنین برای سیم ارت داخل ساختمان حفر نمائید. در صورتی كه مسیر 2 سیم مشترك باشد بهتر است مسیر دو سیم ایزوله گردند. همینطور مسیر سیمها باید كوتاهترین مسیر بوده و سیم میله برقگیر و ارت حتی الامكان مستقیم و بدون پیچ و خم باشد و نبایستی خمهای تند داشته باشد و در صورت نیاز به خم زدن سیم در طول بیش از 50 سانتیمتر انجام گردد.

نكته : در مناطق سردسیر عمق كانال حفاری شده و بطور كلی مسیر عبور كابل مسی خیلی مهم می باشد و نباید در معرض یخبندان قرار گیرد . تاثیر كاهش درجه حرارت بر افزایش مقاومت سیستم زمین به شرح زیر می باشد .

نكات عمومی و مهم در خصوص سیستمهای ارت

1-كلیه اتصالات با مفتول برنج یا نقره جوشكاری گردد.سطح جوش باید CM 6 باشدو جهت اتصالات وجوشكاری رعایت گردد(در مواردی كدولد توصیه میشود).

2-ازهرپایه دكلهای خودایستا هم فونداسیون دكل توسط سیم مسی و بست مخصوص به سیستم ارت و هم پای دكل به سیستم ارت جوشكاری گردد.

3-سیم میله برقگیر ازپایه ای كه آنتنهای كمتری نصب می شود و با كابلهای روی لدر حداكثرفاصله را داشته باشد،بدون خمش درمسیر ومستقیما به رینگ داخل كانال و از كوتاهترین مسیر توسط جوش متصل گردد.

4-میله برقگیر روی دكل در بالاترین نقطه دكل(با رعایت مخروط حفاظتی با زاویه 45 درجه ) بطوریكه تجهیزات راكاملا پوشش دهد،قرارگیرد و جنس آن تمام مس با آلیاژ استاندارد به قطرmm 16 و طول آن بستگی به ارتفاع نصب انتنهای

روی دكل دارد.

5-شعاع خم سیم مسی حداقل CM20 وزاویه قوس حداقل 60 درجه رعایت گردد(رعایت زاویه خمش سیم مسی )

6- پایه‌ها و نقاط ابتداوانتهای لدر افقی به سیستم گراند متصل گردد.

7-كلیه كابلهای ورودی به سالن دستگاه توسط بست گراند به بدنه دكل و ابتدای لدر افقی(بعد از محل خم شدن كابل)گراند شوند.

8-به هیچ عنوان در روی دكل،جوشكاری صورت نگیرد.

9-اتصال از شبكه گراند سیستم اجرا شده به تانكر سوخت دیزل ژنراتور، تانكر آب هوایی ، اسكلت فلزی ساختمان و در و پنجره های اتاق دستگاه صورت گیرد.

10-اگر سیستمی‌ازقبل‌اجرا شده باشد،سیستم قدیم به‌جدید در عمق‌خاك متصل گردند.

11-سیم‌ارت‌ درروی زمین باید باروكش‌وسیم‌داخل‌كانالها‌ باید بدون روكش و مستقیم كشیده شود.

12-پركردن كانال باید با خاك سرند شده كشاورزی یا خاك نرم انجام گردد.

13-ارتفاع نصب شینه مسی CM 50 ازكف تمام شده باشد.

14-شینه داخل اتاق حدالمقدور به چیدمان دستگاهها نزدیك باشد.

15-ازهر دستگاهی جداگانه سیم ارتی به شینه متصل گردد ( قطر و طول شینه گراند بستگی به تعداد انشعابات آن دارد).

16- در دكلهای مهاری پر ظرفیت ، مهارهای دكل بایستی توسط بست مخصوص به گراند اتصال یابد.

17- جهت استفاده ترانس برق شهر در ایستگاههای مخابرات بایستی گراند جداگانه اجرا گردد.

18- در سایتهای کامپوتری جهت اجرای سیستم زمین حتی المقدور بایستی از یك زمین با سطح یكنواخت ( بدون شیب ) استفاده نمود.

19- در ایستگاهها بین نول و گراند نبایستی اختلاف ولتاژ وجود داشته باشد.

20- در دكلهای پر ظرفیت كه ابعاد قسمت بالای دكل بیشتر از m 2 می‌باشد نیاز به نصب یك عدد برقگیر اضافی در سمت مقابل برقگیر اول می‌باشد.

21- در سیم‌كشی داخل محوطه سایت های کامپوتری برای چراغهای روشنایی و سایر موارد باید از كابل زمینی استفاده گردد و در ایستگاههای بالای كوه و نقاط دور از شهر نباید از چراغهای روشنایی خیابانی استفاده شود.

22- استاندارد قابل قبول آزمایش و تحویل اتصال زمین برای سایتهای كوچك زیر 10 اهم و برای سایت های بزرگ و مهم زیر 3 اهم می‌باشد

 

 

 

[spow 44197]

سیستم ارت

 

-نحوه اجرای سیستم ارت جهت رعایت سیستم TN-C-S در داخل ساختمان و T-T در شبکه عمومی و ایجاد تناسب بین این دو به نحویکه مشکلی از جهت ایمنی ساکنین و شبکه پیش نیاید بشرح بندهای زیر عمل می شود.

-لازم است اتصال زمین و لحاظ نمودن آخرین پیشرفتهای روز در زمینه احداث چاه ارت (استفاده از بنتونیت و سایر مواد کاهش دهنده مقاومت) با مقاومت حداکثر 2 اهم اجرا شود. IEC-60100) و (VDE-0140 در اینصورت می‌توان با همبندی شمش‌های نول و ارت در محل تابلوی کنتور مشترکین، هم برای ارت کردن سیستم داخلی و هم برای زمین کردن بدنه تابلو، از اتصال زمین واحدی استفاده نمود.

-لازم است مقدار مقاومت اتصال زمین توسط مهندس ناظر و نماینده شرکت برق اندازه‌گیری شود و از پذیرفتن ارتهای با مقاومت بالاتر از 2 اهم جداً خودداری گردد. (به دلیل آنکه بی‌خطر بودن روش فوق بستگی بسیار زیادی به این مطلب دارد.)

-در داخل ساختمان لازم است همبندی بنحو مؤثری رعایت شود و المانهای فلزی موجود در سازه با روش مناسب، اتصال الکتریکی مورد نیاز را داشته باشند تا در صورت بروز هرگونه اشکال احتمالی روی شبکه عمومی برق، امکان بروز حادثه برای ساکنین وجود نداشته باشد.

-لازم است موارد فوق برای تمامی منازل، مغازه‌ها، واحدهای صنعتی و بطور کلی هرگونه متقاضی (بدون درنظر گرفتن متراژ و تعداد طبقات) انجام شود.

-لازم است اندازه‌گیری مستمر ارتهای نصب شده در ساختمانها حداقل سالی یکبار انجام گردیده و در صورت بالاتر بودن از استاندارد نسبت به اصلاح ارت اقدام گردد. مسئولیت انجام این کار با مالک با مالکین است و وی می‌تواند بدین منظور از دفاتر مورد تأیید سازمان نظام مهندسی ساختمان استفاده نماید.

الزامات چاه ارت :

جنس صفحه و میله ارت

انتخاب الکترودهای میله‌ای یا صفحه‌ای و … باید براساس مقتضیات محل، انجام گیرد. مقاومت الکترودهای میله‌ایی تقریباً برابر می‌باشد که r مقاومت ویژه خاک و L طول میله است. برای میله‌های معمول که مقدار L برابر 1.5 تا 2.45 متر می‌باشد، ملاحظه می‌شود که الکترود میله‌ای بدون اتخاذ تدابیر تکمیلی به هیچ عنوان قادر به ایجاد مقاومت زیر 2 W نیست. لذا باید از الکترولیت مناسبی مانند بنتونیت یا الکترولیتهای دیگری که خواص الکتریکی و شیمیایی آنها به تأیید مراجع ذیصلاح رسیده است استفاده کرد. در مورد الکترود صفحه‌ای مقاومت با رابطه تقریبی تعیین می‌شود که l محیط صفحه الکترود است.

جنس صفحه و میله:

بنا به توصیه VDE-0140 الویت در بین الکترودهای موجود به ترتیب زیر است:

1 فولاد گالوانیزه

2 آهن روکش شده با سرب

3 مس خالص

4 میله فولادی کاپر ولد شده

5 میله فولادی با روکش مس (اکسترودشده)

 

لذا لازم است از میله فولادی که دارای روکش گالوانیزه گرم به ضخامت حداقل 90 میکرون باشد، بعنوان الکترود میله‌ای و از صفحه مسی با درجه خلوص 99.9 % بعنوان الکترود صفحه‌ای استفاده شود. تجربه نشان می‌دهد الکترودهای صفحه‌ای نتایج بهتری نشان می‌دهند.

نحوه اتصال سیم زمین به الکترود ارت

با توجه به اینکه چگونگی این اتصال نقش بسیار محسوسی در مقاومت نهایی و دوام الکترود دارد ترجیحاً از جوش انفجاری (CadWeld) استفاده شود.

مقطع سیم اتصال دهنده به صفحه

طبق توصیه VDE مقطع سیم رابط بین الکترود و بدنه از رابطه بدست می‌آید که I²k1 ماکزیمم جریان اتصال کوتاه تک فاز است. چنانچه محاسبه این جریان به هر دلیل امکان‌پذیر نباشد، می‌توان از سیم نمره 35 که حائز حاشیه اطمینان لازم است، استفاده نمود.

[seyed mehdi hoseyni 27119]

شوك الكتریكی Electric shock هنگامی رخ می دهد كه دو عامل زیر به طور همزمان رخ دهد :

1) ابتدا فرد باید با یك سیستم حامل جریان یا یك قطعه فلزی مرتبط با سیم حامل جریان تماس داشته باشد.

2) فرد باید با زمین در ارتباط باشد.

به طور كلی هر مدار الكتریكی سه سیم دارد. سیم فاز یا سیم حامل جریان با عایق مشكی رنگ ، كه قابل تشخیص است. البته برای سیم فاز می توان از رنگ مشكی یا هر رنگ دیگری به جز سفید، سبز یا خاكستری استفاده كرد. علاوه بر سیم فاز ، یك سیم نول و یك سیم زمین نیز در مدارهای الكتریكی وجود دارد. سیم نول معمولاً با عایقی به رنگ سفید یا خاكستری قابل شناسایی است. سیم زمین نیز به صورت سیم مسی بدون روكش یا سیم با عایق سبز رنگ اجرا می شود. در سیم كشی مدارهای خانه هایی كه پیش از سال 1960 ساخته شده اند، اغلب سیم زمین در نظر گرفته نشده است.

سیم فاز در واقع خطرناك ترین سیم در مدار الكتریكی ساختمان به شمار می رود ، چون حامل بار الكتریكی بوده و به محض تماس با اجزای رسانا بار الكتریكی خود را به آن ها منتقل می كند. اما جریان الكتریكی تا زمانی كه مسیر برگشت به منبع نداشته باشد، برقرار نمی شود. سیم نول در واقع همان سیمی است كه برای ایجاد این مدار یا مسیر بسته در نظر گرفته می شود. به عبارت دیگر ، با قرار دادن كلید یك وسیله الكتریكی در وضعیت روشن ، مسیر ارتباطی بین سیم فاز و سیم نول برقرار می شود و به این ترتیب با كامل شدن مدار ، جریان الكتریكی برقرار شده و آن وسیله روشن می شود.

سیم فاز بلافاصله مسیر را حس نموده و انرژی الكتریكی را آزاد می كند. در صورتی كه هیچ عاملی موجب جلوگیری از عبور جریان در مدار نشود، بخش عمده انرژی بدون استفاده خواهد ماند. می توان گفت كه یك لامپ یا هر وسیله الكتریكی دیگری كه بین سیم فاز و نول قرار می گیرد تقریباً تمام انرژی موجود در آن مدار را مصرف می كند و به طور مجازی هیچ انرژی دیگری برای بازگشت از طریق سیم نول به منبع باقی نمی ماند. دلیل آن كه تماس دست با سیم فاز موجب ایجاد شوك الكتریكی می شود، در حالی كه سیم نول شوك الكتریكی ایجاد نمی كند نیز همین امر است.

در هنگام ایجاد شوك الكتریكی، بدن همانند سیم نول عمل كرده و مدار الكتریكی را كامل می كند. علت این مسأله آن است كه زمین به خودی خود مسیر بسیار مناسبی برای عبور جریان و كامل كردن مدار الكتریكی به شمار می رود. در واقع در چنین مواردی، سیستم الكتریكی از زمین به عنوان یك مسیر جایگزین استفاده می كند. سیم نول در تابلو برق اصلی به زمین متصل می شود. از تابلو برق اصلی ، یك سیم تا میله فولادی با روكش مسی منشعب می شود كه این میله در عمق زمین فرو می رود. در ساختمان های قدیمی نیز گاهی اوقات این سیم را به لوله آب فلزی واقع در زیر زمین متصل می كردند.

بهترین روش برای مقابله با شوك الكتریكی آن است كه اطمینان حاصل كنید كه بدن شما با زمین در ارتباط نیست. به خاطر داشته باشید كه جریان الكتریكی تنها در صورتی از بدن شما عبور خواهد كرد كه بدن شما همانند مسیر عبور جریان به زمین، عمل كند. بنابراین هیچ گاه روی زمین خیس و یا بر روی نردبانی كه روی زمین خیس قرار گرفته است با مدارها و تجهیزات الكتریكی كار نكنید. استفاده از ابزارهای برقی و سایر تجهیزات الكتریكی در محدوده سیستم های لوله كشی نیز می تواند بسیار خطرناك باشد. زیرا سیستم های لوله كشی در واقع به عنوان رابط بین بدن شما با زمین عمل می كنند كه نتیجه آن ایجاد شوك الكتریكی است.

در استاندارد NEC ، سه مشخصه برای فزایش ضریب ایمنی تجهیزات و مدارهای الكتریكی مطرح شده است :

1) اتصال تجهیزات به زمین

2) مجهز كردن سیستم به رله عیب اتصال زمین

3) استفاده از درپوش های قطبی Polarized plugs

سیم زمین تجهیزات

سیم زمین تجهیزات الكتریكی در واقع همان سیم سومی است كه پیش از این به آن اشاره شد. سیم زمین ممكن است به صورت بدون روكش و یا با روكش سبز رنگ در نظر گرفته شود. این سیم به موازات سیم های فاز و نول در مدارهای الكتریكی مورد استفاده قرار می گیرد. وجود سیم زمین را می توان از روی نوع دوشاخه ها و پریزهای به كار رفته در مدار نیز تشخیص داد. سیم زمین تجهیزات الكتریكی در واقع همان شاخه سوم دوشاخه برق است كه در سوراخ میانی پریز فرو می رود. بر مبنای نسخه جدید استاندارد NEC ، در نظر گرفتن سیم زمین برای مدار الكتریكی ساختمان های مسكونی تا سال 1960 الزامی نبود. بنابراین ممكن است در خانه های قدیمی سیم زمین در نظر گرفته نشده باشد.

هدف از به كارگیری سیم زمین بر طرف نمودن مشكل نشت جریان الكتریكی است. سیم فاز معمولاً توسط مواد عایق پوشیده می شود و به وسیله جعبه تقسیم Electrical box دیواری یا بدنه موتور یا سرپیچ تأسیسات روشنایی پوشیده می شود. به مرور زمان با فرسوده شدن تجهیزات و عایق ها ، احتمال نشت جریان افزایش می یابد.

در مواردی كه ارتعاشات یا حركت های دیگر موجب ساییده شدن عایق سیم یا قطع شدن سیم زمین تجهیزات می شود ، احتمال بروز عیب اتصال زمین در تجهیزات الكتریكی افزایش می یابد. یخچال ها و ماشین های لباسشویی قدیمی كه لرزش بسیار زیادی دارند یكی از عوامل متداول بروز این مشكل به شمار می روند. لامپ های قدیمی و پر استفاده كه عایق سیم برق آن ها به مرور زمان خشك می شد نیز در همین گروه بودند. در هنگام بروز چنین مشكلی ، احتمال قرار گرفتن سیم فاز در معرض تماس دست افراد یا برق دار شدن تمام قسمت های فلزی وسیله مربوطه بسیار زیاد است كه نتیجه آن ایجاد شوك الكتریكی خواهد بود. در صورت بروز عیب اتصال زمین ، ممكن است بدنه فلزی وسیله الكتریكی با مدار برق مرتبط شود. به این ترتیب در صورت تماس دست افراد با بدنه فلزی و یا در زمین مرطوب ، شوك الكتریكی شدیدی به فرد منتقل خواهد شد. در این وضعیت اگر دست افراد در هنگام تماس مرطوب باشد ، شوك الكتریكی حاصله بسیار شدید و كشنده خواهد بود. در نتیجه ، سازندگان تجهیزات الكتریكی توصیه می كنند كه بدنه فلزی تجهیزات الكتریكی از طریق اتصال به سیستم ارت به زمین متصل شود. به همین منظور نیز تولید كنندگان تجهیزات یاد شده از پریزهای سه شاخه استفاده می كنند. به این ترتیب دو رشته از سیم ها به وسیله برقی و یك رشته به بدنه فلزی متصل می شود كه اتصال وسیله برقی به زمین را تأمین می كند.

سیم زمین در كنار سیم فاز و سیم نول اجرا می شود و به اجزای فلزی مانند جعبه های تقسیم ، خروجی ها و ابزارها و تجهیزات برقی كه قابلیت انتقال جریان الكتریكی در هنگام نشت جریان را دارند متصل می شود. كاری كه سیم زمین تجهیزات انجام می دهد آن است كه جریان نشتی ایجاد شده را تخلیه نموده و درست همانند سیم نول ، مسیر برگشت به تابلو برق اصلی را تأمین می كند. در عمل ، در صورت عبور جریان نشتی از طریق سیم زمین ، فیوز یا قطع كننده تعبیه شده در مدار فعال شده و جریان را قطع می كند. قطع شدن جریان در این مرحله در واقع نشانه وجود یك عیب اساسی در مدار است كه باید در اولین فرصت بر طرف شود.

برای استفاده از پریزهای سه شاخه كه قابلیت اتصال سیم زمین را هم دارند و نیز به منظور تأمین مسیر زمین ایمن ، بر مبنای استاندارد NEC ، باید از پریزهای برق متصل به زمین استفاده شود ، همچنین سیم كشی مدار با در نظر گرفتن مسیر زمین به صورت مجزا از سیم نول انجام پذیرد. در استانداردهای الكتریكی تصریح شده است كه تمامی مدارهای 120 ولت باید مجهز به سیم اتصال به زمین باشند. رعایت این نكته مانع از ایجاد شوك الكتریكی به واسطه تماس دست افراد با اجزای رسانا مانند كلیدها ، جعبه های تقسیم و درپوش های فلزی می شود.

نادیده گرفتن سیم زمین تجهیزات

در خانه های قدیمی با پریزهای دو شاخه ، اغلب با مشكل چكونگی اتصال سه شاخه تجهیزات الكتریكی به پریز مواجه می شویم. از طرفی خارج كردن شاخه سوم و كنار گذاشتن مسیر اتصال زمین موجب كاهش ایمنی تجهیزات و افزایش احتمال ایجاد شوك الكتریكی می شود.

تعویض پریزهای دوشاخه قدیمی با پریزهای جدید سه شاخه متصل به زمین كه قابلیت كار با تمامی انواع دوشاخه ها را دارند به عنوان یكی از راه حل های مناسب برای بر طرف نمودن این مشكل مطرح است. البته در سیستم های قدیمی دو سیمی كه سیم زمین وجود ندارد ، حتی تعویض پریزهای قدیمی با پریزهای جدید نیز عملاً تأثیری در افزایش ایمنی سیستم ندارد، چرا كه در این سیستم ها اساساً سیم زمین در نظر گرفته نمی شود. بنابراین در صورت تعویض پریزهای قدیمی با پریزهای جدید حتماً باید سیم اتصال به زمین نیز برای آن ها در نظر گرفته شود. زیرا در غیر این صورت ممكن است این تصور در ذهن كاربر ایجاد شود كه سیستم مجهز به سیم اتصال زمین است، در حالی كه در عمل چنین نیست و این مسأله موجب كاهش ضریب ایمنی سیستم می شود.

یكی دیگر از روش های مواجهه با این مشكل ، استفاده از مبدل های سه شاخه به دوشاخه است. بر مبنای استاندارد NEC نیز استفاده از این روش به شرط آن كه پیچ مربوط به صفحه روكش به زبانه زمین تجهیزات متصل شود مجاز است. این روش نیز در نهایت می تواند موجب اشتباه افتادن كاربران و كاهش ایمنی آن ها شود.

در مجموع باید گفت كه به هیچ عنوان نباید شكل ظاهری سیستم طوری تغییر كند كه افراد به اشتباه تصور كنند مدار مجهز به سیم زمین نیز هست و باید در اسرع وقت نسبت به اصلاح سیستم اقدام نمود.

[seyed mehdi hoseyni 27119]

هدف از استاندارد سازی ارت (Earth)، حفظ و صیانت در مقابل خطرات ناشی از برق گرفتگی می باشد.

*مقاومت زمین یا مقاومت اتصال زمین: مقاومت الكتریكی بین سر آزاد الكترود زمین مستقل از نظر الكتریكی و جرم كلی زمین است.

*ولتاژ تماس: ولتاژی است كه بین قطعاتی كه در آن واحد در دسترس باشد بوجود می آید.

*بدنه هادی دستگاه: قسمتی است كه به سادگی در دسترس می باشد و در وضعیت عادی برقدار نیست و ممكن است در اثر بروز نقص در دستگاه برق دار گردد.

 

تعاریف:

 

*زمین حفاظتی: یك نوع سیستم زمین است كه برای حفظ جان افراد از آن استفاده می شود.

 

*هادی حفاظتی: هادی است كه در اقدام حفاظتی در برابر برق گرفتگی هنگام بروز اتصالی از آن استفاده می شود و بدنه هادی را به قسمت های زمین وصل می كند: 1)بدنه هادیهای دیگر، 2)قسمتهای هادیهای بیگانه.

3)الكترودزمین: هادی زمین شده یا قسمت برقدار زمین

*الكترود زمین: یك یا چند قطعه ی هادی می باشد كه به منظور برقراری ارتباط الكتریكی با جرم كلی زمین در خاك مدفون شده باشد.

*هادی خنثی: هادی است كه به نقطه خنثی وصل شده باشد و به منظور انتقال انرژی از آن استفاده می گردد.

انواع شبكه های ارت ولتاژ ضعیف(ولت220و380در3): شبكه های ارت ولتاژ پایین به سه گروه تقسیم می شوند:

1)تجهیزات برقی (EE)ELECTRICAL EQUIPMENT EARTH: مانند الكترو موتورها و تابلوهای برقی

2)تاسیسات فلزی (SE)STRAUCTURAL EARTH: مانند اسكلت فلزی ساختمان

3)كاربردی(FE)FUNCTIONAL EARTH: مانند ابزار دقیق (IE) و هم ولتاژ(QE)

*ارتینگ تجهیزات برقی صرفا به منظور تامین ایمنی هستند و آلوده به نویز بودن آنها چندان مهم نیست.

*ارتینگ ابزار دقیق باید عاری از نویز بوده و شرایط لازم جهت كار كرد صحیح سیستمهای ابزار دقیق از قبیل CNC وPLC و روباتها را فراهم كند.

*ارتینگ هم ولتاژ: ولتاژ بدنه اجزای مختلف سیستمهای كامپیوتری را كه با هم مرتبط هستند یكسان می سازد.

*هادی بیگانه: هادی است كه جزیی از تاسیسات الكتریكی را تشكیل نداده باشد مانند اسكلت فلزی ساختمان-لوله های آب -گاز-حرارت مركزی-كف و دیوار های غیر عایق.

نكات مهم در اجرای سیستم حفاظت زمین

1) جهت ایجاد امكان بازدید، آبیاری، اندازه گیری و پیشگیری از وارد شدن هر گونه خسارت به سیستم خروجی از چاه بسیار ضروری است كه قسمت فوقانی چاه دارای حوضچه و دریچه با دسته باشد. مسطح بودن دریچه با سطح بیرونی محل استقرار جهت پیشگیری از هر گونه ممانعت از آمد و شد و صدمه دیدن دریچه و حوضچه قابل توجه می باشد.

2) جهت پیشگیری از هر گونه خسارت به سیم بالا آمده از چاه بسیار ضروری است كه این سیم از محل حوضچه و دریچه از زمین خارج نگردد و توسط لوله فلزی مقاوم و نصب شده در عمق حداقل cm20 زمین به كنار دیوار محل استقرار چاه هدایت شود.

3) نصب جعبه با امكانات آزمایش جهت قطع كردن سیم چاه از سیستم ارتینگ جهت اندازه گیری مقاومت با دستگاه قدیمی پیشنهاد می گردد.

4) جهت پیشگیری از بروز اتصال به فونداسیون و اسكلت فلزی با آلوده شدن به نویز ضروری است كه سیم بالا آمده از چاه ارت روكش دار باشد.

5) جهت حصول اطمینان از اتصال كامل و پیشگیری از زنگ زدگی و فرسایش در طول زمان از جوشكاری اكسی استیلن برای اتصال سیم به صفحه مسی استفاده گردد.

[seyed mehdi hoseyni 27119]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[Farzaaneh 3058]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام