دانلود مقالات ششمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی تشکیل و عملکرد شهرداری ویژه منطقه مهر بجنورد

 

از آنجایی که شهرداری منطقه مهر بجنورد مدیریت، برنامهریزی، اداره و اجرای امور 25 محله پراکنده در حاشیهشهر با ویژگی ها و شاخص های اسکان غیررسمی را بر عهده دارد. پژوهش شاضر با هدف ارزیابی عملکرد شهرداریویژه منطقه مهر شهر بجنورد به تنظیم ابعاد، معیارها و شاخص های ارزیابی عملکرد برای مجموعه مذکور، با در نظرداشتن و دقت در اصول و بایدهای تحقیق مدیریت موفق مناط ویژه شهری در مطالعات و تجارب جهانی وویژگی های سکونتگاه های مواجه با اسکان غیررسمی؛ در چهار محله مشخص در بجنورد، و با بهره گیری از روشی متداول در ارزیابی عملکرد شهرداریهای جهان، یعنی روش ارزیابی کارت امتیاز متوازن (BSC) در چهار بعد اصلی استقرار روشها و مکانیزمهای مدیریت، تحقم منابع مدیریت مالی، افزایش رضایت ذینفعان و تحقق پایداریمحلات ، به همراه 13 معیار و 46 شاخص پرداخته شده است. ابزارهای به کارگرفته شده جهت جمع آوری اطلاعات وداده ها، علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، اسناد و آمار و طرح های شهری، دو سری پرسشنامه با سؤالات باز و بستهبراساس شاخص های تعیین شده برای دو نمونه آماری نمایندگان ساکنان و متخصصان، همچنین مصاحبه با بخشمالی شهرداری منطقه مهر و شهرداری مرکزی بجنورد می باشد . به منظور پردازش اطلاعات و داده های آماری از نرم افزارهای Exel, SPSS استفاده شده است. در پایان بخش تحلیل و ارزیابی عملکرد با مقادیر کمی، این نتیجه شاصل شد که شهرداری منطقه مهر بجنورد در سه بعد استقرار روشها و مکانیزمهای مدیریت، تحقق منابع مدیریت مالی و تحقق پایداری به موفقیت نسبی دست یافته اند و در بعد افزایش رضایت ذی نفعهان با اختلاف چند صدم درصدی در مرز موفقیت قرار گرفته است. در بررسی شرط دوم کار امتیاز متوازن که حفظ تعادل عملکردی بهصورت مجزا میان هر دو بعد با درنظر داشتن عدم تجاوز از حد شکاف در شهرداری منطقه مهر به لحاظ موفقیتعملکردی 66 درصدی به موفقیت قابل قبولی دست یافته است. در خاتمه با توجه به داده ها و نتایج به دست آمده بهتعیین نقاط ضعف، قوت ، تهدید و فرصت به تفکیک ابعاد و در نهایت به ارائه 23 راهبرد به تفکیک کنشگران با استفاده از جدول و تحلیل های SWOT پرداخته شده است.

 

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری، منطقه ویژه شهری، مدیریت محلی، سکونتگاه غیررسمی

 

نویسندگان: عطیه محمودی مظفر، غلامرضا کاظمیان، فرشاد نوریان

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی تصویر شهر مشهد بر اساس ابعاد معماری، فرهنگی، اجتماعی و حمل و نقل

 

در جهان امروز شهرها در زندگی بشری ابعاد گسترده و پیچیده ای یافته اند، از یکسو به جهت روح خاص کالبدی،جلوه هزاران سال تلاش و تکاپوی انسان در ابعاد فرهنگی، هنری، معماری، اقتصادی و اجتماعی اند و با موجودیت خود درنقش تنظیم کننده روابط عینی اجتماعی شهروندان و اثرگذاری بر زمینههای فکری و رفتاری آنان، دارای نقش متفاوتی نسبتبه گذشته هستند، از سوی دیگر در دهه های اخیر با رشد فناوریهای جدید شیوه زندگی شهری به نظام غالب زیستی جهانتبدیل شده و بهعبارت دیگر، فعالیت های معیشتی و اقتصادی بهصورتی روزافزون خصلتی شهری به خود گرفته است .جهانی شدن و تشدید رقابت بین شهرها ضرورت شناخت مفهوم تصویر شهری را مطرح ساخت. شناخت تصویر شهر وارتقا آن گامی است به سوی رضایت شهروندان و بر اساس تحقیقات انجام شده به عنوان پیش نیاز طراحی برند برای یکشهر مطرح است. هدف این تحقیق تلاش برای ارزیابی تصویر شهردر مشهد بر اساس ابعاد معماری، فرهنگی، اجتماعی وحمل و نقل است. جهت ارزیابی تصویر شهر پرسشنامه ای دارای 35 گویه بین 98 نفر ازساکنین مناطق 1 و 9 مشهد توزیعشد. پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی و استنباطی میباشد که از نرم افزار SPSS جهتتحلیل داده ها ودرآمار استنباطی، ازآزمون T-test تک نمونه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تصویر شهردر 4 بعد یاد شده با وضع مطلوب فاصله دارد و در نهایت راهکارهایی جهت بهبود وضع موجود پیشنهاد شده است.

 

کلیدواژه‌ها: رقابت، تصویر شهر، مشهد، منطقه 1 و 9

 

نویسندگان: امیدعلی خوارزمی، ناهید خنده رو، نیلوفر فرهمندی علمداری، آرزو توانا

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی تطبیقی کاربری آموزشی با تاکید بر عدالت اجتماعی در شهر تهران و مکانیابی بهینه احداث مدارس جدید به کمک روش کارتوگرافی (نمونه موردی: نواحی 1 مناطق 6 و 13)

 

این پژوهش از منظر عدالت اجتماعی در شهر ابتدا به ارزیابی تطبیقی کاربری اموزشی دو منطقه 6 و13 از تهران می پردازد و پس از آن مکانهای بهینه احداث مدارس جدید، مبتنی بر روش کارتوگرافیرا ارائه می کند. نتایج بخش ارزیابی تطبیقی این پژوهش که حاصل خروجی توابع تحلیلی نرم افزارArcGIS بر داده های مورد بررسی از این مناطق است و گویای اینست که مدارس در منطقه 6 ازنظر معیار شعاع دسترسی دانش آموزان به مدارس و در منطقه 13 از نظر معیار کاربری های همجوار،از وضعیت مطلوبتری نسبت به منطقه دیگر برخوردارند. نتایج بخش دوم پژوهش نیز مکانهای بهینهاحداث مدارس جدید را برای این نواحی بر اساس نقشه های معیار و روش کارتوگرافی مشخصکرده است. بنابراین توجه به معیارها و اصول مکانیابی کاربری آموزشی در مکان گزینی های آیندهکاربری های آموزشی و کاربری های همجوار آن در این مناطق برای تامین عدالت اجتماعی شهریساکنان ضروری است.

 

کلیدواژه‌ها: شهر، عدالت اجتماعی، کاربری آموزشی، ارزیابی تطبیقی، مکانیابی

 

نویسندگان: سمانه نیازخانی، غلامرضا لطیفی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی سیستمی فرآیند پیاده سازی شهرالکترونیک بجنورد با تاکید بر ابعاد تکنولوژیکی و سیاسی

 

با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه های اخیر ، شهرالکترونیک که یکی از مفاهیم نوظهوراست و قابلیت حل بسیاری از مشکلات بغرنج و پیچیده زندگی به ویژه در کلان شهرها را دارد پدید آمد.باتوجه به اهمیت موضوع شهرالکترونیک در این مقاله به بررسی ابعاد تکنولوژیکی و سیاسی پرداخته و به دلیلمقبولیت روش تفکرسیستمی در حوزه های مختلف برنامه ریزی این ابعاد بر اساس تفکر سیستمی موردبررسی قرار می گیرد.روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و استنباطی است و از هر دوروش کمی و کیفی استفاده شده است.در قسمت کمی از 69 مدیر شهری پرسشنامه تکمیل گردید و در قسمت کیفی تعداد 4 نفر ازمدیران به روش گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شدند.جهت الویت بندی عوامل شناسایی شده از مبانینظری در ابعاد مذکور از روش میانگین موزون ، برای شناسایی چالش های موجود از آزمون استنباطی خی دوو به منظور رسم دیاگرام های علی و معلولی بر اساس تفکر سیستمی از نرم افزار Vensim و برای تکمیلزیرسیستم های نهایی از روش مصاحبه و جهت تحلیل آن از روش کیفی آنالیز موضوعی استفاده میگردد.نتایج پژوهش نشان می دهد از جمله چالش های موجود در بعد تکنولوژیکی آماده نبودن زیرساختهای لازم و در بعد سیاسی کمبود حمایت از سوی مقامات مسئول ایجاد شهرالکترونیک است.همچنین از نظرمدیران شهری در بین عوامل موثر تکنولوژیکی و سیاسی عناصر حفظ امنیت و حمایت از سوی مقاماتمسئول دارای الویت اول می باشند که با شناسایی عنصر بحرانی بر اساس تفکر سیستمی مطابقت دارد و باکمک چرخه های به وجود آمده در مدل نهایی سیستمی بر اساس شرایط شهر بجنورد می توان پیاده سازیشهرالکترونیک را تسهیل نمود.

 

کلیدواژه‌ها: شهرالکترونیک ، تفکرسیستمی ، بجنورد ، تکنولوژیکی ، سیاسی

 

نویسندگان: براتعلی خاکپور، امیدعلی خوارزمی، لیا شاددل

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی شاخص های استراتژی توسعه شهری CDS در شهر قزوین

 

طرح استراتژی توسعه شهر ی، رویکردی راهبردی است که هم اکنون در بسیاری ازکشورهای جهان و به خصوص کشورهای درحال توسعه با استقبال مواجه شده است.(CDS) استراتژی توسعه شهر فرآیندی مشارکتی است که همه ذینفعان و بهره ورانشهری از همه اجزای جامعه را در برمیگیرد. در همین راستا پژوهش حاضر با هدفتحلیل شاخص های استراتژی توسعه شهری در شهر قزوین به نگارش درآمده است تابدین سوال پاسخ دهد که شهر قزوین از نظر شاخصهای استراتژی توسعه شهری دروضعیت مطلوبی قرار دارد یا نه؟ و اینکه بین ذی نفعان شهری در رابطه با شاخص هایاستراتژی توسعه شهری تفاوت دیدگاه وجود دارد یا نه؟ در این مقاله سعی شده وضعیتشاخصهای مدل CDS (حکمروایی خوب، رقابتی بودن، بانکی بودن، قابل زندگی بودن)در شهر قزوین مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف پرسشنامه ای به حجمنمونه ای برابر با 380 نفر از شهروندان و تعداد 50 نفر ازنخبگان 50 نفر از مسئولینسازمانهای اداره کننده شهر قزوین تکمیل شد. روش پژوهش حاضر بر حسب هدفکاربردی و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی است . یافته های تحقیق نشان می دهد که میانگین شاخصهای اصلی مدل CDS در شهر قزوین از دیدگاه شهروندان 2.76 ، مسئولین 2.74 و از نگاه نخبگان 2.54 می باشد. نظر هر سه گروه از میانگین نظری پرسشنامه-ها (2.5) بیشتر است و تفاوت معناداری بین دیدگاه ذینفعان شهری در رابطه باشاخص های استراتژی توسعه شهری وجود دارد. در مجموع میتوان گفت که شهر قزوینبه لحاظ برخورداری از شاخصهای مدل (CDS) وضعیت تقریبا خوبی را دارا می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: استراتژی توسعه شهری، شاخصهای CDS ، شهر قزوین

 

نویسندگان: حسین حاتمی نژاد، مریم نخستین، مرضیه باقر عطاران

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی شاخص های برنامه ریزی شهری مؤثر بر ارتقای امنیت محیطی زنان در فضاهای شهری با استفاده از رویکرد CPTED (نمونه موردی: پارک کوثر مشهد)

 

امروزه توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روشهای ارتقاء آن به عنوان یکی از اولویت های اساسی درمباحث مربوط به برنامه ریزی و طراحی شهری مطرح می باشد. آنچه امروزه از امنیت به عنوان دریافت ذهنی وعینی ادراک می رود، ناشی از ساختار و نحوه چیدمان محیط است، لذا جهت افزایش آن بایستی معیارها واستانداردهایی در طراحی فضاهای شهری در نظر گرفت. یکی ازاین روش ها استفاده از رویکرد CPTED(کاهش جرائم توسط طراحی محیطی) در فرآیند برنامه ریزی و طراحی فضاهای شهری است. در این راستاهدف این تحقیق بررسی معیارهای مؤثر در افزایش امنیت محیطی زنان بر پایه رویکرد CPTED در پارک کوثرمشهد می باشد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده و برای گردآوری اطلاعات ابتدا مبانی نظری تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای جمع آوری و مفهوم سازی گردیده و سپسشاخص ها و مؤلفه های رویکرد CPTED استخراج و در قالب پرسشنامه (طیف لیکرت) برای استفاده کنندگانمطرح می گردد. جامعه آماری تحقیق نیز کلیه بانوان استفاده کننده از پارک (بازه سنی 14 تا 60 سال) در نظرگرفته شده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و اعمال (% 10) ضریب اطمینان برابر با 300 نفر بهدست آمده است. درنهایت داده های پرسشنامه در قالب نرم افزار spss و آزمون کای دو مورد تجزیه وتحلیلقرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان از آن دارد هرچند شاخص های رویکرد CPTED در پارک کوثر نظیر امنیتو خوانایی در سطح بالایی قرار داشته و رضایت نسبی بانوان در زمان استفاده از آن را در بردارد اما بایستی دررابطه با زنان، به ویژه در شهر مشهد که از ساختار فرهنگی و اعتقادی بالایی برخوردار می باشد به معیارهایریزتر و جزئی تری نیز در شاخصه های طراحی محیط توجه نمود.

 

کلیدواژه‌ها: رویکرد CPTED ، امنیت، زنان، فضاهای امن شهری، پارک کوثر مشهد

 

نویسندگان: بهزاد علی پور، مریم نجفی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی عملکرد شهرداری منطقه 8 اصفهان به روش EFQM

 

کارآمدی سازمانهای عمومی ارائه دهنده خدمات مانندشهرداری ها، نقش مهمی درایجادظرفیت های توسعهدرهرجامعه دارد.اما داوری صحیح درمورداین توان زمانی میسراست که عملکردآنها با استفاده ازروشهایدقیق موردارزیابی قرارگیرد. بررسی های انجام شده نشان میدهد که مدل ارزیابی تعالی سازمانی (EFQM)می تواند چارچوب مناسبی را برای ارزیابی عملکرد خصوصا در نظامهای شهری وعملکرد مناطقشهرداری ها فراهم آورد. از این رو، مقاله پیش رو سعی دارد با استفاده از مدل EFQM به ارزیابی عملکردشهرداری منطقه 8 اصفهان بپردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و برای مدیران این امکان رافراهم می آورد تا بتوانند در مسیر تعالی گام برداشته، وضعیت سازمان خود را شناسایی و براساس یافته هایحاصله، نسبت به بهبود وضعیت آن اقدام نمایند . جامعه آماری در این مطالعه که از نوع توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است، کلیه کارکنان شهرداری منطقه 8 شهر اصفهان وحجم نمونه 40 نفر (45 درصد جامعهآماری) تشکیل می دهد. ابزارگردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد ارزیابی عملکرد براساس مدل تعالیسازمان بوده و داده ها با نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد: عملکرد شهرداریمنطقه 8 اصفهان با کسب 490.199 امتیاز از 1000 امتیاز کل به صورت نسبتا میانه می باشد. این شهرداری ضعیف ترین عملکرد را در معیار نتایج مشتریان با 54.477 امتیاز از 200 امتیاز و قوی ترین عملکرد را در معیارنتایج جامعه باکسب 58.333 امتیاز از 60 امتیاز دارد.

 

کلیدواژه‌ها: ارزیابی عملکرد، مدل EFQM، معیارسازی، شهرداری منطقه 8 اصفهان

 

نویسندگان: نجما اسمعیل پور، شیرین ابدالی، الهه دهقان دهکردی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی عوامل موثر بر مدیریت ناتوانی شهر مشهد

 

توجه و تامین زیرساختهای مناسب فضایی و کالبدی جهت استفاده همه ی شهروندان با هر نوع مشکلخاص، از خدمات و امکانات عمومی، از موارد تاثیرگزار بر رشد و توسعه شهرها است که برای رسیدن بهتحرک و جابجایی بهتر و دسترسی آسان تر در سطح شهر، به منظور رفع نیاز ها و ایجاد تعاملات روزانه بامحیط های اطراف است. این تحقیق باهدف ارزیابی عوامل موثر بر مدیریت ناتوانی در جهت سهولتدسترسی آزاد و عادلانه معلولین به خدمات شهری مشهد انجام گردیده است. همچنین این تحقیق وضعیتکنونی دسترسی معلولین را در مشهد مورد بررسی قرار میدهد .تحقیق حاضر از نوع توصیفی پیمایشی وکاربردی است، جهت رسیدن به اهداف تحقیق از روش کمی و کیفی استفاده شده است. در قسمت کمی،پرسشنامه در بین 2 جامعه آماری تکمیل گردید. این پرسشنامه با موضوع مدیریت ناتوانی و در قالب 10 سؤالنظرات جامعه آماری در دو موقعیت وضعیت موجود و تأثیر اهمیت آیتم ها، تبیین و در بین 155 نفر ازمعلولین موسسه فیاض بخش و 33 نفر از مدیران و مسئولین امور معلولین توزیع گردید که نهایتا 168پرسشنامه پس از پالایش در مدلسازی و تحلیل ها استفاده گردید. نتایج آماری با نرمافزار Spss و باآزمونهایی نظیر T-Test انجام شد و مشخص گردید که در شرایط وضع موجود،مطلوب ترین آیتم، شناختو آگاهی مردم از نیازهای روحی و عاطفی معلولین و نا مطلوب ترین آیتم، شناخت و آگاهی برنامه ریزان وطراحان امور شهری از نیازهای معلولین، شناخت و آگاهی قانونگذاران امور شهری از نیازهای معلولین واجرای کامل قوانین موجود مرتبط با امور معلولین ارزیابی شده است. همچنین نظرات مدیران و معلولین بایکدیگر مقایسه گردید که تفاوت در بعضی از عوامل محسوس بود. همچنین جهت بررسی دقیقتر موضوع،با 6 نفر از کارشناسان امر، مصاحبههای نیمه ساختار یافته به روش گلوله برفی انجام شد که هم وضعیتموجود و هم پیشنهادها جهت تسهیل دسترسی معلولین به خدمات مدیریت شهری مشهد انجام شد که نتایج به روش آنالیز موضوعی بررسی گردید.

 

کلیدواژه‌ها: معلولین، ناتوانان، مدیریت ناتوانی، مشهد

 

نویسندگان: پیمان خانیانی، امیدعلی خوارزمی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی و اولویت بندی شاخص های شهر سالم در نقاط شهری (مطالعه موردی: استان مازندران)

 

رشد و توسعه روز افزون شهرها و به تبع آن گستردگی و پیچیدگی مسایل شهری سبب شد تا مناطقشهر ضمن جذب جمعیت و فعالیت, به مراکز اصلی تولید، خادمات، تجارت، سکونت و مصرف تبدیلشوند که در اغلب موارد، با معیارهاس زیست محیطی در تضاد بوده و مشکلا، بهداشتی فراوانی را به همراهدارد. امروزه اندیشمندان یکی از راه های رسیدن به توسعه پایدار شهری را داشتن شهر سالم بر می شمارند.شهری که در آن بین کلیه نیازهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی تعادل برقرار نموده و قادر است دربرابر فشارهای وارده از اطراف، واکنش مناسب بروز بدهد. هدف از این تحقیق شناسایی شاخص های شهرسالم و ارزیابی نقاط شهری استان مازندران و همچنین بررسی وضعیت بهره مندی نقاط شهری از شاخص هایتحقیق است. جهت ارزیابی و سطح بندی نقاط شهری از مدل آنتروپی و تکنیک ویکور استفاده شد. نتایجحاصله نشان داد که شهرستان ساری با بیشترین نزدیکی به جواب ایده آل رتبه اول و شهرستان جویبار باکمترین فاصله به جواب ایده آل رتبه آخر را میان شهرستانهای استان به لحاظ شاخص ها شهر سالم به خوداختصاص داده اند. همچنین بررسی ها نشان داد که شهرستان های غربی وضعیت مطلوب تری نسبت بهشهرستانهای شرقی داشته و لزوم توجه به شهرستان جویبار علی رغم نزدیکی به شهرستان های ساری وقائمشهر و بابل در مرکز استان، بیش ازپیش ضرورس به نظر می رسد.

 

کلیدواژه‌ها: شهر سالر، تکنی ویکور، استان مازندران، شاخص

 

نویسندگان: ابوالفضل مشکینی، مرتضی شعبانی، علی رضایی مقدم

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

استحصال شهری، کاربرد منابع ثانویه در متابولیسم پایدار شهری (افزایش پایداری شهرها، کاهش وابستگی به منابع خارجی)

 

الگوی خطی مصرف منابع در شهرها، بدون بازخوردهای کمی و کیفی به سیستم شهری، نمود یک توالیخطی و کمبهره است که به چالشی تهدیدآمیز برای پایداری شهرها بدل شده است. از یک سو فشار بر منابعمحدود آبی باقیمانده در اثر افزایش جمعیت و الگوی نادرست در هر دو سوی عرضه و تقاضا و از سویدیگر تولید حجم بالایی از پسابهای شهری، وابستگی به سایر شهرها را در جهت تأمین منابع و دفع پسابها افزایش می دهد. پیاده سازی مفهوم «استحصال شهری» با تأکید بر استفاده مجدد از کیفیت های باقیمانده در منابع مصرفی شهرها (در نتیجه عدم رعایت اصل تناسب کمی و کیفی عرضه با تقاضا)، تغییر متابولیسم شهری از یک روند خطی به یک الگوی چرخهای را دنبال میکند. شهرها به عنوان بزرگترین مخازن منابع ثانویه، پتانسیل بالایی در استحصال مجدد کیفیت های مصرف نشده در سیستم شهری دارند. هدف از این مقاله، علاوه بر ارائه مفاهیم جدید در زمینه متابولیسم پایدار شهری، معرفی مفهوم «استحصال شهری» به عنوان یک ابزار مدیریتی کارآمد در جهت افزایش ارتجاعپذیری شهرها در برابر بحران تجدیدپذیری منابع و همچنین افزایش پایداری و بقای شهر در قالب مفهوم«متابولیسم پایداری شهری» است که در نهایت منجر به کاهش وابستگی شهر به منابع دیگر شهرها می گردد.

 

کلیدواژه‌ها: متابولیسم شهری، استحصال شهری، منابع ثانویه، مدیریت منابع، پایداری شهر

 

نویسنده: زهرا عبدالله زاده

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

استراتژی توسعه شهری (CDS) رویکردی راهبردی در فرایند مدیریت شهری

 

در چند سال اخیر رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS) نه تنها به عنوان یکی از جدیدترین و کارآمد ترین پارادایم های برنامه ریزی شهری مطرح شده بلکه بسیاری از سیاستگذاران و برنامه ریزان شهری در کشورهای مختلف سعی بر این دارند که با استناد به مطالعات موردی موفق ، این موضوع را تبیین کنند که استراتژی های توسعه شهر (CDS) با کدامین سازوکارها می توانند تغییرات مثبت در زندگی عادی شهروندان و کاهش فقر شهری ایجاد کند . در واقع رویکرد CDS به مثابه ابزاری تلقی می گردد که بهبود شرایط زندگی شهروندان را به عنوان هدف اصلی انتخاب کرده و مستقیماً مقوله کاهش فقر شهری را نشانه رفته است . دراین رویکرد روش های مشارکتی مورد تأکید قرار گرفته و هدف اصلی آن تأمین توسعه پایدار شهری از طریقایجاد پتانسیل اجتماعی برای افزایش چشم انداز مشارکتی و اقدام همگانی می باشد . کاهش فقر شهری ،اتخاذ راهبردهای حمایت از گروه های کم درآمد و بهبود شرایط زندگی طیف غالب شهری از مهمتریناهداف استراتژی توسعه شهری به شمار می آید . مقاله حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع و اسناد خارجی در زمینه CDS به بررسی و تشریح این رویکرد ، اهداف ، اصول و عملکرد اجرایی و نحوه جذب مشارکت عمومی پرداخته می شود و سعی دارد تا ضمن بررسی استراتژی توسعه شهری به جایگاه رهیافت CDS در این مقوله و نقش آن در انتظام فضایی شهرها بپردازد و نتیجه فرایند این تحقیق معطوف به این مطلب است که روش شناسی استراتژی توسعه ی شهری یکی از کامل ترین و در عین حالواقع گرا و عملی ترین روش شناسی ها در میان مجموعه ی اسناد و برنا مه ریزی های توسعه ی شهری میباشد و به چندین نکته تأکید دارد از جمله : اینکه روی سیستم مدیریت شهری حرکت می کند و به شدت بهفرآیند اعتقاد دارد و در این فرایند به آینده سازی توجه می شود نه آینده نگری و در پی خلق فرصت هایجدید می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: استراتژی توسعه شهری ، برنامه ریزی استراتژیک ، مدیریت شهری ، مشارکت عمومی

 

نویسندگان: مریم تلیار، یاسر عربی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

استفاده از تکنیک داده کاوی برای پایش ، پیش بینی و مدیریت اجرای اثربخش طرح تفصیلی (نمونه موردی شهرداری منطقه 11 مشهد)

 

طرح های های جامع و توسعه شهری اسناد بالادستی الگویی مشخص برای مدیریت ظرفیت و قابلیتهای توسعه توسعه یک شهر را مشخص می کنند .علاوه بر این بازنگری طرح تفصلی شهر مشهد و هچنینطرح جامع شهر مشهد و وجود طرح های توسعه شهری مختلف از مواردی است که ساخت وسازها راشامل می گردد . افزایش جمعیت ، جابجایی جمعیت درشهرها ، رشد تقاضا برای مسکن و هچنین افزایشدرآمد سرانه مردم در سالهای اخیر و نیز افزایش گردش مالی در حوزه اقتصاد مسکن از مواردی است که رشدو توسعه شهری را دچار تغییر و تحولات زیادی نموده است . رفتار مردم در ساخت و سازها آنجا که برایاخذ پروانه احداث ساختمانی به شهرداری مراجعه می نمایند و پس از دریافت آن یکی از مولفه های مهم درشناسایی نیازمندی های شهروندان و می تواند مبنایی برای برنامه ریزی های توسعه شهری برای برنامه ریزانشهری باشد . در این مقاله سعی می شود با استفاده از تکنیک داده کاوی و امکاناتی که استفاده از این ابزار دراختیار تصمیم سازان و تصمیم گیران مدیریت شهری می گذارد به بررسی تحلیل و پیش بینی رفتار مردم درساخت و سازهای شهری (نمونه موردی منطقه 11 شهرداری مشهد) براساس پروانه های ساختمانی صادرشده ، بپردازی و براساس آن هنجارها و ناهنجاری های رفتاری ساخت و ساز شهری را شناسایی نماییم وهچنین نسبت به معرفی سامانه ای که به بررسی ، کنترل ، پایش و پیش بینی مدل ها و الگوهای رفتاری مردمو براساس تکنیک های داده کاوی اقدام می کند ، بپردازیم .

 

کلیدواژه‌ها: داده کاوی ، پروانه ساوتچانی ، طرح جامع ، طرح تفصیلی ، کدهای درآمدی ، کد نوسازی

 

نویسندگان: کیومرث خوش قامت، ناصر صفدری، شکوه یغمایی فر

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

امکان سنجی تحقق گردشگری الکترونیک در شهر یاسوج

 

شهریاسوج علی رغم جاذبه های متنوع طبیعی، تاریخی و فرهنگی جایگاه بسیار پایینی از لحاظ جذب گردشگر ودرآمدهای حاصل از گردشگری در کشور دارد.به طور کلی آمارها گویای جایگاه نازل صنعت گردشگری در کشور و سهمیک درصدی ایران از سبد گردشگری می باشد که استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر یاسوج از این قاعده مستثنی نیستبنابراین با توجه به جایگاه نامناسب ایران ، استان کهگیلویه و بویراحمد و به تبع آن شهر یاسوج در صنعت گردشگری ، بهنظر می رسد که گردشگری الکترونیک و زیرساخت های وابسته به آن بتواند کاستی های موجود را تا حدی جبراننماید.این پژوهش به امکان سنجی تحقق گردشگری الکترونیک در شهر یاسوج پرداخته، روش غالب در این پژوهش،روش تحلیلی- میدانی مبتنی بر اطلاعات و آمار جدید که با استفاده از روشهای مختلف برنامه ریزی و مدل های کاربردی به امکان سنجی و چگونگی تحقق گردشگری مجازی می پردازد. جامعه آماری پژوهش شهروندان، گردشگرانو مسئولین و کارشناسان گردشگری شهر یاسوج می باشند که در قالب 3 نوع پرسشنامه تحلیل و ارزیابی صورت گرفتهاست . لازم به ذکر است که تعداد 322 عدد پرسشنامه بر اساس فرمول کوچران از گردشگران و شهروندان، 40 پرسشنامهاز مسئولین وکارشناسان تکمیل شده که بوسیله نرم افزار SPSS تحلیل شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد، سطحسواد الکترونیک بین شهروندان شهر یاسوج در سطح بالا، گردشگران و کارشناسان و مسئولین گردشگری در سطحمتوسط قراردارد. از طرف دیگر بررسی شاخص های میانگین اعتقاد به گردشگری مجازی نشان می دهد گردشگران با میانگین 74/2 درصد در سطح متوسط بالا ترین اعتقاد به گردشگری مجازی را دارند، شهروندان با میانگین 54/3 درصد در سطح متوسط و کارشناسان با میانگین 55 درصد در سطح ضعیف در رده های بعدی قرارا دارند.

 

کلیدواژه‌ها: گردشگری ، فناوری اطلاعات و ارتباطات، گردشگری الکترونیک، شهر یاسوج

 

نویسندگان: رضا مختاری ملک آبادی، فرنگیس سلیمانی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی تأثیر عملکرد مدیریت شهری بر ارتقا کیفیت زندگی شهروندان نمونه موردی: محله سرشور مشهد

 

امروزه کیفیت زندگی شهری و ارتقاء آن به عنوان شاخصی مهم برای ارزیابی و نظارت بر عملکردتصمیم گیران و مدیران مورد استفاده قرار میگیرد. بالاترین هدف توسعه و مدیریت شهری، بهبود کیفیت زندگیو خوشبختی شهروندان است؛ حال آنکه کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی است و جنبه های مختلفی را در برمی گیرد. از این رو مدیریت شهری با فراهم آوردن امکانات و خدمات زیربنایی در شهرها می تواند چشماندازی زیبا و دلپذیر از محیط و منظر شهری را برای ساکنین مجموعه های شهری فراهم آورد. در این پژوهشمیزان اثرگذاری عملکرد مدیریت شهری بر کیفیت زندگی از نگاه شهروندان مورد مطالعه قرار گیرد. روشتحقیق در این مطالعه تجربی و در بخش هایی توصیفی- تحلیل است که با استفاده از روش های میدانی (پرسشنامه) از 81 خانوار، پرسشگری صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد رابطه ی معناداری بین عملکرد مدیریت شهری با کیفیت ذهنی و عینی زندگی از دیدگاه شهروندان با ضریب همبستگی 0/309 وجود دارد. فراهم نمودن تاسیسات و تجهیزات شهری با 4/54 درصد بیشترین تاثیر مستقیم را بر کیفیت زندگی شهروندان بر جای گذاشته است. این تحقیق نشان داد که بهترین استراتژی برای ارتقاء کیفیت زندگی در بافت های فرسوده افزایش سطح سرانه تاسیسات و تجهیزات شهری توسط مدیریت شهری می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: مدیریت، عملکرد مدیریت شهری، کیفیت زندگی شهری، محله سرشور

 

نویسندگان: حسن خلیل ابادی، رویا قرشی، ندا دادخواه

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی تغییرات و میزان تحقق کاربری اراضی شهری شهر اسفراین طی دهه های 1380 و 1390

 

کاربری زمین شهری ، جزو مفاهیم پایه و اصلی دانش شهرسازی و در واقع شالوده شکل گیری آن است و بهاندازه ای اهمیت دارد که برخی از برنامه ریزان شهری در کشورهای پیشرفته آن را مساوی با برنامه ریزی شهری میدانند . در نوشتار حاضر سعی شده است که با مقایسه کامل کاربری های شهری درتجدید نظر طرح جامع سال 1392با کاربری های پیشنهادی مصوب طرح تفصیلی سال 1383 شهر اسفراین ، میزان تحقق کاربری های پیشنهادی درطرح های توسعه شهری اسفراین مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد . هدف اصلی این پژوهش مشخص نمودن میزاناجرایی شدن کاربری های پیشنهادی در طرح تفصیلی مصوب سال 1383 می باشد. سوال اصلی پژوهش بدین شرحمی باشد: آیا کاربری اراضی پیشنهادی در طرح تفصیلی پیشنهادی سال 1383 تا کنون (سال 1392) محقق شدهاست؟ روش تحقیق روش توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و عملیات میدانی جمع آوری گردیده است. نتایج بررسی و مقایسه مابین کاربری های شهری دهه 1380 و 1390 شهر اسفراین مبین عدمتحقق کامل تمامی کاربری ها به جز کاربری تجاری در وضع موجود هستند. در بررسی علل عدم تحقق کامل کاربریهای پیشنهادی مواردی همچون عدم دقت نظر کافی برنامه ریزان شهری در زمان تهیه کاربری های پیشنهادی درنادیده گرفتن ارتباط بین جمعیت شهری و سطوح مورد نیاز کاربری ها ، طولانی بودن زمان تهیه و تصویب طرح ،عدم توجه به مشارکت مردمی در تهیه طرح ها ، مالکیت خصوصی ،عدم توجه به منابع مالی و انسانی ،توجه نکردن بهمدیریت واحد شهری از نتایج هستند.

 

کلیدواژه‌ها: کاربری ، سرانه ، طرح تفصیلی ، تحقق پذیری ، شهر اسفراین

 

نویسندگان: عزت الله مافی، فرشید خراسانیان، روزبه دادجو

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی جایگاه شورای شهر در مدیریت مطلوب شهری (مورد مطالعه: نورآباد لرستان)

 

هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش حضور شورای شهر بر مدیریت شهریشهرنورآباد بود. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از دسته تحقیقات پیمایشی است.روش انجام تحقیق نیز روش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه شهروندان ساکن در شهر نورآباد بود(N=35000) که با استفاده از جدول مورگان 380 نفربه عنوان حجم نمونه برآورد شد. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای بود. ابزار اصلیجمعآوری اطلاعات یک پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانلی ازمتخصصان احراز گردید. پایایی ابزار تحقیق نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف پرسشنامه و پس از اصلاحات لازم احراز شد (0/885). به منظور شناسایی نقش شوراها در مدیریت شهری از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که سه عامل حدود 84/27 درصد از واریانس مربوط به نقش شوراها در مدیریت شهری را تبیین مینماید. این عوامل شامل نقش نظارت بر مدیریت شهری (39/68 درصد)، انتخاب شهردار (31/64 درصد) و نقش تصویب امور شهرداری (12/95 درصد) است.

 

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری، شوراهای اسلامی شهر، شهرداری

 

نویسندگان: آزیتا رجبی، محمدحسین ستاری، سیدمحمدامین نوربخش

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی حس تعلق به مکان در خیابان چهارباغ اصفهان با رویکرد پدیدارشناسی

 

یکی از معانی مهم و مؤثر در ارتباط انسان و محیط، حس تعلق می باشد. همچنین حس تعلق ازمعیارهای ارزیابی محیط های باکیفیت بوده و در معماری و رشته های طراحی محیطی، ویژگیهایکالبدی و روابط اجزاء کالبدی با تأمین و تأکید بر فعالیتهای اجتماعی محیط، نقش مهم و مؤثر درشکل گیری حس تعلق دارا می باشد. با نگاهی به معماری سنتی ایران حضور حس تعلق در اکثر آثاراصیل به خوبی مشهود است. در این پژوهش، حس تعلق در خیابان چهارباغ، به عنوان یک نمونهشاخص معماری صفوی که با گذشت زمان بیش از پیش ارزش های نهفته خود را هویدا می کند موردبررسی قرار گرفته است.هر بنا و اثر معماری اصیل بر ارزشهایی استوار است که تأثیر گذر زمان بر آنکمرنگ است و همچنان با حفظ ارزشهای خود میتواند به حیات خود ادامه دهد. هنگامی کهصحبت از معماری فردا میشود این پرسش مطرح می شود که چگونه می توان ارزشهای اصیلآثارگذشته را شناسایی و با مصالح و تکنیک های جدید در هم آمیخته و سیر نزولی و معماری بی-هویت امروز را تغییر جهت داده و در مسیر تازهای قرار داد که آنچه که تشکیل دهنده فضاهای معماریو شهرسازی فردا است هویت و معنای اصیل خود را بازیابد.از آنجا که اصطلاح معنا، آشکارا بر چیزیدلالت دارد که نمیتواند کمی باشد و از سویی دیگر، توانایی رویکرد پدیدارشناسی، در ایجاد محیطواجد معنا و هویت از طریق خلق مکانهای سرشار از حس و روح مکان می باشد، چنین به نظر می-رسد که میبایستی در رویکردی پدیدارشناسانه، مکانها را مورد ارزیابی قرار داد تا بتوان به ادراک وتعیین معنا در معماری و شهرسازی دست یافت. در همین راستا به بررسی دیدگاه رلف، به عنوان یکپدیدارشناس، در مورد حس تعلق پرداخته و مؤلفه های موردنظر رلف در خیابان چهارباغ اصفهانبررسی و تحلیل خواهد شد.

 

کلیدواژه‌ها: خیابان، حس تعلق، چهارباغ, پدیدارشناسی، مکان، معماری، رلف

نویسندگان: فاطمه علی نیا، فاطمه جباریان

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی سیستم های آبیاری فضای سبز شهری با رویکرد بهینه سازی مصرف آب در جهت توسعه پایدار (نمونه موردی ناحیه 1 منطقه هشت شهرداری مشهد مقدس)

 

رشد صنعت و افزایش جمعیت شهرها، مسائل بهداشتی و تامین حداقل هوا و اکسیژن مورد نیاز، مناطق متراکم شهری را با مشکل مواجه ساخته است. این موضوع با رشد رو افزون جمعیت و نیاز به اسکان و انبوه سازی باعث گردیده که سهم فضای سبزدر شهرها به شکل قابل ملاحظه ای کاهش یابد. مهمترین پارامتری که برای افزایش کمی و کیفی فضای سبز باید به آن توجهداشت، کمبود منابع بی در دسترس است. بحران کم آبی در دشت مشهد و از بین رفتن سفره های زیرزمینی هر روز ابعاد بدتری بهخود می گیرد و مطابت هشدار کارشناسان اگر برداشت آب در مشهد با همین شدت ادامه پیدا کند تا 60 سال ینده دیگر ذخایر آبزیر مینی تمام می شود. همچنین آمار نشان می دهد در کشور ایران 89 درصد آب به کشاورزی، 3 درصد به صنعت و تنها 7 درصدبه استف ده شرب اختصاص می یابد در حالیکه در دیگر کشورهای دنیا 70 درصد مصرف آب به کشاورزی اختصاص دارد. با وجودچالش اساسی آب در خراسان رضوی از مجموع 850 هزار هکتار اراضی زراعی و باغی استان تنها از سال 69 تا 89 یعنی در مدت20 سال فقط 97 هزار هکتار از این اراضی به سیستم نوین آبیاری مجهز شده است و طی 3 سال اخیر 11 هزار هکتار دیگر نیز به آناضافه شده است، اما هنوز بر اساس آبیاری سنتی و غرقابی متاسفانه 60 تا 65 درصد آب در این بخش همچنان هدر می رود. روشهای مختلفی برای جلوگیری از اتلاف آب وجود دارد و همانطور که گفته شد استفاده از روش های نوین آبیاری است. یکی از اینروش های آبیاری تحت فشار می باشد که از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش از نوع تحلیل- توصفی می باشد که با بازدید میدانی به بررسی میزان اضافه برداشت آب نسبت به حالت آبیاری تحت فشار در معابر سطح مورد مطالعه، که محدوده موردمطالعه اداره ناحیه 1 شهرداری منطقه 8 می باشد، به بررسی در این خصوص پرداخته است. به منظور بررسی اقلی و هواشناسیمنطقه و بهره گیری از اطلاعات مربوط در طرح، خصوصیات اقلیمی و هواشناسی شهرستان مشهد در بخش مطالعات اقلیم منطقهمورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفته که در آن از روش دو مارتن است شده شده است. در ادامه پژوهش در مورد اختلاف سیستمایده آل و واقعی بحث شده و سعی کرده ایم عوامل موثر در این اختلاف را مورد بررسی قورار دهیم تا بتوانیم نتایجی در زمینهنمودار ارائه کنیم.

 

کلیدواژه‌ها: فضای سبز، کمبود منابع آبی، آبیاری تحت فشار، شرایط اقلیمی و هواشناسی، آب های زیرزمینی

 

نویسندگان: رضا ناظران، ساناز محمدزاده

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی ظرفیت توسعه درون بافتی در محلات بافت قدیمی شهرها (مورد : بجنورد)

 

طی دهه های اخیر رشد سریع و بی قواره شهری یکی از مشکلات اصلی شهرها محسوب گشته، بطوریکه هم باعث مشکلاتکمبود خدمات برای ساکنین و هم افزایش هزینه ها برای مدیریت شهری شده است. برای مقابله با پدیده خزش شهری ورشد بی قواره افقی و دستیابی به توسعه پایدار شهری، درون زا کردن توسعه و توسعه شهر در درون محدوده خدماتی موجود،یکی از راهکارها محسوب می شود. بافت قدیم شهرها که از فرسودگی رنج می برد و ناپایداری محیط شهری در آنها مشهوداست، دارای ظرفیت هایی برای حرکت بسمت توسعه درون بافتی در چارچوب توسعه پایدار می باشد. محدوده مطالعاتی اینتحقیق که از نوع کاربردی بوده و با روش ترکیبی کمی و توصیفی- تحلیلی انجام می گردد، محله ساربان محله در بافت قدیمی شهر بجنورد می باشد. هدف این مطالعه، ظرفیت سنجی این محله برای توسعه درون بافتی است و مطالعات انجام شدهو همچنین اطلاعات تکمیل شده از پرسشنامه های تکمیلی نشان می دهد که این محله از نظر کالبدی و اجتماعی دارایظرفیت پذیرش جمعیت جدیدی برابر جمعیت موجود و تامین سرانه خدمات استاندارد در قالب توسعه درون زا می باشد امااز نظر اقتصادی مشکلاتی وجود دارد چرا که ساکنین، توان نوسازی بافت را نداشته و عملیاتی کردن توسعه درون زا ، مسالهورود مدیریت شهری در سرمایه گذاری با بخش خصوصی را می طلبد.

 

کلیدواژه‌ها: توسعه پراکنده، توسعه درون زا، بافت قدیم، بجنورد

 

نویسندگان: مظفر صرافی، حسن پارسی پور

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی مزایا و معایب احداث تونل مشترک تاسیسات شهری (نمونه موردی: شهر مقدس مشهد)

 

زیر ساخت ها و تاسیسات شهری از اجزا مهم هر شهر محسوب می شوند و در شهرهای گسترده ی امروزیبه عنوان شریان های حیاتی شهر شناخته می شوند. امروزه زیرساخت ها و تاسیسات به عنوان پایه و ستون درفرایند توسعه شهرها و ایجاد شهرهای جدید مطرح بوده و در صورت استفاده بهینه از آن می توان توسعهشهرها را در ابعاد مختلف از جمله اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و از همه مهم تر زیست محیطی داشته باشیم.در همین راستا اتخاذ یک رویکرد مناسب برای توسعه و بهبود زیرساخت ها و سیستم خدمات رسانی شهریکه همسو با هریک از مولفه های توسعه پایدار است،ضروری است. احداث تونل مشترک تاسیسات شهریاقدامی در جهت توسعه پایدار شهری است. زیر ساختهای پنجگانه آب، برق، گاز، تلفن و مخابرات و بعضاًسیستم فاضلاب در داخل تونل تاسیسات مشترک شهری قرار میگیرند که نقش موثری در ساماندهی نظاممدیریت زیر ساختهای شهری، صرفه جویی در هزینههای زیر ساختی، تامین ایمنی، افزایش زیبایی بصری وکاهش میزان آلودگی بصری موجود خواهد داشت.در این مقاله با تاکید بر کلانشهر مشهد، به بررسی مزایا وموانع احداث تونل مشترک تاسیسات پرداخته شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقبق توصیفی-تحلیلی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که احداث تونل مشترک تاسیسات راه حلی مدبرانه در جهتتجمیع خدمات شهری و سهولت در تعمیر و نگهداری آنها و یک انتخاب مطلوب و به صرفه در امر خدماترسانی شهری است. در این راستا با کسب تجربه و تبادل اطلاعات با گروه های متخصص داخلی و خارجیمی توان مراحل پیشرفت را سریع تر طی کرد.

 

کلیدواژه‌ها: تاسیسات،تونل مشترک،شهر مشهد،شبکه زیرزمینی،خدمات شهری

 

نویسنده: فاطمه بصیرت

 

دانلود مقاله