دانلود مقالات ششمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری

[Mohammad Aref 120452]

معنا و مفهوم شناسی شهر ایرانی- اسلامی؛ مبانی نظری و مصداق ها

 

موضوع شهر ایرانی- اسلامی همواره با رویکردهای متفاوت مواجه بوده است. هر اندیشمند، دانشمند وکارشناسی از زاویه ای بر آن نگر یسته و متناسب با داده های خود تعریفی ارائه کرده است. در این بینپرداختن به مقولات و مفاهیم وابسته و مرتبط به آثار شهر سازی ایرانی که خود را متصف به جهان بینیاسلامی می داند و قصد در باز نمود و پدیدارسازی هر آنچه را دارد که در روند دستیابی به حیات طییهو هسمتند زمینی تأثیر دارد از مهمترین موضوعات و دغدغه های اندیشمندانی است که بناها، فضاها وشهر را مکانی در راستای سوک انسانی و تعای روحی و معنوی انسان می دانند. جمعیت دین اسلام وارتباط وثیق و عمیق میان جنبه های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اعتقادی، ذهنی ونمادین آن با یکدیگر ، موجب گردیده که بررسی نسبت میان اسلام و شهر نیز از زوایا و جنبه هایمختلف ، همواره مورد مداقه علمی و تجربه های عملی بسیاری از محققان و طراحان شهری اسلامی وغیر اسلامی در طول تاریخ باشد. این مقایه با روش پویشی و فرا تحلیی، ضمن بررسی معنا و مفهوم شهراسلامی و ایرانی- اسلامی، با توجه به جامعیت و بالندگی مفهوم شهر اسلامی، به عنوان مصداق به یکیاز شاخص های هویت دهنده به شهر ایرانی- اسلامی، که موضوه مدیریت آن است، با الهام از مبانیایرانی – اسلامی ویژگی های بومی مطلوب محله ای و مدیریت نوسعه محله ای ارائه نموده است.

 

کلیدواژه‌ها: شهرسازی، اسلامی- ایرانی، شهر اسلامی، مدیریت، محله

 

نویسنده: محمدرضا بمانیان

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

مقایسه اصول شهرایرانی اسلامی با اصول شهرگرایی جدید

 

هدف این پژوهش مطالعه و مقایسه اصول شهرسازی جدید با اصول شهرسازی مکتب اصفهان به منظور بهرهگیری و تاکید بر الگوهای شهرسازی بومی می باشد.برای این منظور ابتدا به مطالعه مکتب شهرسازی اصفهانو سپس شهرسازی جدید پرداختیم و اصول مورد تاکید هر کدام را دسته بندی کردیم. آنگاه به مقایسه این دومکتب پرداختیم. مطالعه نشان می دهدقرابت میان اصول شهرسازی جدید و شهرساز ی در مکتب ایرانیاسلامی اصفهان بسیار بیشتر از تفاوت میان این دو روش شهرسازی؛ که هر کدام مبدا و مبنایی متفاوت دارندمی باشد و در مجموع این دو جریان همسو می باشند. تعارض و ناهمخوانی اندک مشاهده شده نیز ناشی ازعدم تطابق زمانی جریان های مذکور می باشد .این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد و روش گردآوری داده های مورد نیاز با توجه به ماهیت کار اسنادی و کتابخانه ای بوده است.

 

کلیدواژه‌ها: شهرسازی بومی، شهرسازی جدید، شهرسازی ایرانی اسلامی، مکتب اصفهان

 

نویسنده: فروغ خزاعی نژاد

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نظام شهرسازی اسلامی، تجلی گاه روابط انسانی

 

یکی از چالش های اصلی جامعه امروز ما فضای زندگی اوست. فضا به معنی محیطی که همه چیز را دربرگرفته و زندگی به معنای طول عمر انسان از ابتدای تولد تا مرگ، از بسترهای گوناگونی متاثر است. از جملهعوامل اثرگذار بر فضای زندگی انسانها، نظام شهرسازی است. نظام شهرسازی است که به لحاظ ظرفی،فضای زندگی انسان ها را تعریف و به آن شکل می دهد. نظام شهرسازی است که به عنوان سازمان و نظامیصالح، بستر ساز سبک زندگی متقیانه و زیست مومنانه می باشد. اما نظام شهرسازی امروز ما، نه تنها برخواستهاز هویت اسلامی- ایرانی ما نبوده بلکه الگوگیری بی چون چرا از غرب با آن تفکر اومانیستی و لذت گرایی است. شهرسازیای که میتوانست ساکن شهر را صاحب هویتی کند که موجب فخرش باشد، شهروندان را درچنگال بیدینی، بیعدالتی، تفاخر و تفرعن، اسراف، دوری از جمع و ... گرفتار و زیر چکمه بی هویتی خود،له کرده است. اگر کسی در زندگی احساس پوچی کند، میتواند آن را به گردن سبک معماری و شهرسازیبیاندازد. اگر معنویت فراموش شود، آن را باید در سبک معماری و شهرسازی جستجو کرد. لذا جهت شناختهویت خود، چارهای جز تجدید نظر در نظام شهرسازی فعلی نداریم. بدین جهت، باید خصوصیات شهرسازیو شهر اسلامی شناخته و اصول شهرسازی خود را بر آن بنا کنیم که با توجه به تحقیقات صورت پذیرفته،مهمترین مبحثی که نظام شهرسازی اسلامی را دربرمیگیرد، روابط انسانی است، که اگر نسبت صحیح آن باشهرسازی شناخته شود، می توانیم به سمت تحقق نظام شهرسازی اسلامی گام های بلند و اساسی برداریم.

 

کلیدواژه‌ها: سازمان صالح، تقوا، شهر اسلامی، روابط انسانی، شهرسازی اسلامی

 

نویسندگان: عبدالله روشن، زهره فنی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش شهرداری ها در توسعه فضاهای شهری به سبک ایرانی اسلامی (نمونه موردی: شهرداری منطقه یازده مشهد)

 

در پژوهش حاضر،تلاش گردیده تا عوامل تاثیرگذار بر نحوه شکل گیری شهرهای ایرانی اسلامی و تاثیر و اهمیت دینمبین اسلام بر فضاهای شهری و همچنین بر معماری شهر مقدس مشهد، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.این مقاله درمحله آزادشهر واقع در محدوده شهرداری منطقه یازده مشهد و به روش مشاهده و مصاحبه به انجام رسیده است. نتایجبدست آمده حاکی از آن است که پنج اصل معماری اسلامی (مردم واری، پرهیز ازبیهودگی، نیارش، خودبسندگی،درونگرایی) در محله آزادشهر در وضعیت نامطلوبی به سر می برند و کالبد ابنیه،بدون توجه به تاریخچه و هویتسرزمینمان، به سوی مدرنیته پیش می رود. در این میان مدیران و کارشناسان شهرداری منطقه یازده باید با تدابیر ویژهخود به اصول معماری اسلامی پرداخته و گامی در راستای توسعه فضاهای شهری به سبک ایرانی اسلامی بردارند.همچنین نتایج حاکی از آن است که وجود چنین تغییراتی در یک فضای شهری می تواند موجب جذب بیشتر وماندگاری شهروندان در آن فضا گردد.

 

کلیدواژه‌ها: شهرداری ، فضاهای شهری، سبک ایرانی اسلامی

 

نویسندگان: محمود برهانی، سمیرا پنجه باشی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نگرشی بر چگونگی شکل گیری شهرهای قرون نخستین اسلامی ایران با استناد به شواهد تاریخی و داده های باستان شناسی

 

بسیاری از اصول شهرسازی و معماری دوران اسلامی خصوصاً قرون نخستین آن برگرفته از شهرسازی قبلاز اسلام می باشد. با این حال با آمدن اسلام و تحت نفوذ ایدئولوژی جدید، تغییرات بنیادینی در تمامیابعاد زندگی مسلمانان ایجاد شد. یکی از مهمترین تغیرات یاد شده در معماری و ساخت شهر است.شهرهای قرون نخستین اسلامی ایران مانند سیراف، ری، نیشابور، شوش، اصطخر، از قاعده فوق مستتثنینبوده و با توجه به شرایط دین جدید شکل گرفته اند. از آنجائیکه در مورد علل اصلی شکل گیری شهرهایصدر اسلام ایران از منظر باستان شناسی تاکنون پژوهش مستقلی انجام نشده است ، در این پژوهش سعیمی شود به بررسی این موضوع پرداخته شود که چه عامل یا عواملی در شکل گیری شهرهای صدر اسلامایران مؤثر بودهاند و داده های باستان شناسی تا چه اندازه شواهد تاریخی و منابع دست اول نگاشته شده درمورد این شهرها را تصدیق میکنند. روش بکار رفته در پژوهش حاضر نیز استفاده از داده های حاصل ازبررسی و کاوشهای باستان شناسی در کنار منابع مکتوب دست اول تاریخی جهت دستیابی به نتایجمطلوب می باشد. نتایج پژوهش نشان میدهد که عامل مسلط در ایجاد الگوی شهرهای مورد بررسی، دیناسلام است و تمامی شاخص ها و عناصر زندگی اجتماعی و کالبدی شهر بر اساس این عامل نظام وهویت می یابند. بطوریکه که سایر عوامل دیگر را نیز تحت شعاع قرار داده است. علاوه بر عامل مذهب،زندگی اقتصادی و نحوه معیشت مردم هر یک از شهرهای مورد مطالعه، بوضوح در فرم بخشیدن به مجموعه واحدهای تشکیل دهنده و شکل معماری آن نقش مؤثری داشته است، چنانچه شواهد تاریخی و داده های حاصل از بررسی ها و کاوش های باستان شناسی دعاوی فوق را تأیید می کنند.

 

کلیدواژه‌ها: اسلام، قرون نخستین اسلامی، شهر اسلامی، مسجد

 

نویسندگان: فرید احمدزاده، کامیار عبدخدا

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

واکاوی نقش آرامگاه شاهچراغ در توسعه کالبدی شهر شیراز

 

شهر محیطی برای تجلی هویت، ارزش های منبعث از اعتقادات، جهانبینی و فرهنگ ساکنین و پدید آورندگان خود است. فضاهای مذهبی در ایران از دیرباز نقش مهمی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی ایفا نموده اند. لذا شهرهای ایران به عنوان یکی از تمدنهای کهن بشری، نقش بسیار فعالی در بلوغ شهرسازی اسلامی داشته اند. رویکرد این مقاله بر تحلیل عناصر البدی شهر اسلامی به ویزه شهر مزارها متمرکز می باشد و سعی در بررسی نحوه توسعه کالبدی شهر، متأثر از این عناصر و شکل گیری هویت اسلامی دارد. شهر شیراز به دلیل وجود عناصر تاریخی و مذهبی نظیر شاهچراغ، مساجد متعدد جزو شهرهای اسلامی و زیارتی ایران قلمداد می شود. لذا در این مقاله به بررسی سیر تحول کالبدی شهر شیراز متأثر از جهانبینی اسلامی و تبلور کالبدی آن یعنی زیارتگاه شاهچراغ پرداخته شده است. نتیجه ای که از بررسی هویتی اجزا و عناصر شهر شیراز از ابتدای شکل گیری تاکنون حاصل شد حاکی از این واقعیت است که عناصر مذهبی و بویزه مزار شاهچراغ در زمره پایدارترین عناصر و نیز یکی از مهمترین عناصر تأثیر گذار در ساخت کالبدی شهر قرار گرفته و از چایگاه هویتی پایداری برخوردار می باشد. از سوی این عناصر و فضاها در طی زمان هم کالبد خود را حفظ نموده اند و هم به فعالیت خود به عنوان مظاهر جهانبینی اسلامی- ایرانی ادامه می دهند.

 

کلیدواژه‌ها: شهر مزار، توسعه کالبدی، عناصر کالبدی اسلامی، حرم شاهچراغ، شیراز

 

نویسنده: داود کریم زاده

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ویژگیهای شهر آرمانی اسلام بر اساس آموزه های قرآنی

 

علیرغم آن که به تناسب و در مواضع و جایگاه های گوناگون، افراد بسیاری (از جوامع علمی، آموزشی، مدیریتی،حرفه ای و اجرایی) از شهر اسلامی و شهر آرمانی اسلام سخن میگویند، اما تعریف دقیق متکی بر متون و نصوصاسلامی به ویژه در باره شهر آرمانی اسلام در دسترس نیست. به نظر میرسد که مناسبترین تعریف را میتوان و باید ازمتون اصیل اسلامی و به ویژه از قرآن کریم استنتاج کرد. به همین جهت، با تبیین ویژگی هایی که برای شناخت و تعریف هرپدیده لازم است (که در مبانی ، ارکان ، الگو ، صفات و اصول خلاصه میشوند)، مقاله حاضر بر آن خواهد بود تا اینویژگیها را برای شهر آرمانی اسلام از قرآن کریم استنتاج نماید. به بیان دیگر، مقاله این نظریه را مطرح میکند که شناختشهر آرمانی اسلام و ویژگیهای اصلی و اصیل آن با مراجعه به قرآن کریم امکانپذیر است. طبیعی است که در مراجعه به قرآنکریم (با عنایت به جامعیت و جاودانگی و جهانی بودن مفاهیم و مطالب وحیانی این کتاب الهی) تعریف و ویژگیهایی کهاستنتاج خواهند شد موضوعاتی اصیل و جامع و عام خواهند بود، که عینیت و ظهور و بروز یافتن آنها منوط به رعایت فرهنگبومی، شرایط سرزمینی، وضعیت اقتصادی، فنآوری در دسترس و سایر شرایط زمانی و مکانی خواهد بود؛ که البته همه اینشرایط باید در فضای تفکر دینی (جهانبینی توحیدی) مورد توجه قرار گیرند.در تبیین سؤالات اصلی تحقیق که مقاله در پیپاسخگویی آنها برای اثبات نظریه خویش است نیز عبارتند از: 1- روش بهره گیری از متون مقدس (و به ویژه قرآن کریم) برای شناخت ویژگیهای اصیل شهر آرمانی اسلام کدام است؟ 2- برای شهر آرمانی اسلام چه تعریفی را میتوان ارایه کرد؟ و اصلی ترین ویژگیهای آن مطابق آموزه های قرآنی کدام اند؟ در باره روش تحقیق مورد استفاده مقاله نیز قابل ذکر است که باتوجه به زمینه های بحث و موضوعات متنوعی که در آن مطرح میشوند، ار روشهای تحقیق اکتشافی، تفسیری، قیاسی وتحلیلی استفاده خواهد شد.

 

کلیدواژه‌ها: شهر آرمانی اسلام، متون مقدس، جهان بینی توحیدی، فرهنگ، شهر

 

نویسنده: محمد نقی زاده

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

آرامستان های تاریخی؛ مقاصدی پیش روی گردشگران فرهنگی

 

گذر دوران سبب آن شده که آرامستانهای تاریخی، به عنوان بخشی از بافت شهری درآید؛ و این خود موجبشده تا این اماکن تاریخی سرگذشتهای متفاوتی در گوشه گوشه این خاک کهن داشته باشند. طبیعی است اقشارو گروههای بسیاری خواهان حفظ و حراست این چنین مکانهایی هستند. یکی از پیشنهادهایی که میتوان در اینزمینه ارائه نمود استفاده از آرامستانهای تاریخی به عنوان یک جاذبه گردشگری است. نوشتار حاضر تحقیقات درحوزه گردشگری برپایهی آرامستانها را بازنگری کرده و اهمیت چنین مکانی در حوزه گردشگری را تشریح وتوصیف مینماید. در این مقاله نویسندگان نگرشها به حوزه آرامستان را از دیدگاه گردشگری مورد بحث قرارمیدهند. هدف از ارائه مقاله حاضر معرفی آرامستانها به عنوان یک جاذبه گردشگری و شناسایی پتانسیل هایگردشگری موجود در یک آرامستان تاریخی با بررسی مورد خاص تخت فولاد است. این بازنگری برپایه یادبیات موجود و مطالعه متون در مورد گردشگری در آرامستانها و بررسی میدانی شامل مشاهده و مصاحبه باعوامل مرتبط با گردشگری در آرامستان تختفولاد میباشد. آرامستان تختفولاد، به عنوان یک مجموعه تاریخی،فرهنگی و مذهبی دارای پتانسیل های بالایی در حوزه گردشگری است که میتوان با بهره برداری مناسب، جاذبه-های ارائه شده به گردشگران شهر اصفهان را افزایش داده و درنتیجه رضایت آنان را از یکسو و مدت ماندگاریآنان را از سوی دیگر ارتقا داد.

 

کلیدواژه‌ها: آرامستان تاریخی، منبع گردشگری، جاذبه گردشگری ، گردشگری در آرامستان ها، تخت فولاد

 

نویسندگان: زاهد شفیعی، طاهره زارعی مزرعچه

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی راهکارهای اساسی در پر بارکردن اوقات فراغت دانش آموزان زائر، شهرمشهدمقدس 1393

 

مقاله حاضربا توجه به مشکلات اوقات فراغت دانش آموزان زائر در مشهد و بر اساس یافته های پژوهشی تحت عنوان راه های غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان زائر در شهرمشهد در دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. جامعه ی آماری تعداد 900 نفرمربیشان، معلمان،مدیران و معاونان مدارس نواحی هفت گانه مشهد و مناطق تبادکان، طرفبه، شاندیز، احمدآباد وکلات است، که به صورت تصادفی به تعداد 200 نفر در چهار گروه (معلمان 50 نفر، مربیان 50 نفر، مدیران 50 نفر و معاونان 50 نفر) انتخاب گردید. روش انجام پژوهش توصیفی و پیمایشی است که با استفاده از طرح مشورتی NOYE که از الگوهای هدف- آزاد در حوزه فعالیت پرورشی و علوم تربیتی انتخاب و پس از طرح مسئله پژوهش با گروه ها در باره ی مشکلاتو مسائل اوقات فراغت دانش آموزان زائر، این مسئله پژوهش با گروه ها در باره ی مشکلات و مسائل اوقات فراغت دانش آموزان زائر، این سوال اصلی پژوهش مطرح شد که راه تقویت، غنی سازی و معنابخشی اوقات فراغت دانش آموزان زائر چیست؟ موضوع تحقیق در گروه ها بررسی و تعداد 4 مؤلفه اساسی از طرف آنها مطرح گردیدکه به عنوان سوالات تحقیق بیان شد. برای پاسخ به سوالات از پرسشنامه که دارای 21 سوال بسته و یک سوال باز است به عنوان روش جمع آوری اطلاعات استفاده شد. اطلاعات حاصل از نمونه ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، فراوانی ودرصد) و آمار استنباطی غیر پارامتریک (آزمون کروسکال والیس) برای بررسی تفاوت نگرش ها تحلیل گردید از مجموع پاسخ های ارائه شده، وجود پایگاه های متمرکز خاص دانش آموزان زائر بیشترین فراوانی، و طرح تشکیل پایگاه در مناطق حاشیه ای کمترین فراوانی را داشته، فراوانی و الویت بقیه عوامل و اجزاء (21 مؤلفه پیشنهادی) در گزارش تحلیل آماری ذکر شده که قابل تأمل است. در پایان پیشنهاداتی به مسئولان و متولیان ارائه، که اجرا آنها روند غنی سازی برنامه های اوقات فراغت را تسهیل خواهد کرد.

 

کلیدواژه‌ها: منظومه اردویی زائر، پایگاه تربیتی، دانش آموزان زائر، اوقات فراغت، تیم یاور

 

نویسندگان: حبیب الله تقی پور سهل آبادی، حسن رضا زین آبادی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی وضعیت گردشگری مذهبی دراستان گلستان (مطالعه موردی:امامزاده شیخان شهرستان علی آبادکتول)

 

گردشگری ازدیربازیکی ازشاخص های پیشرفت اقتصادی، اجتماعی ،فرهنگی وسیاسی یک جامعه به حساب می آیدو تداوم حیات جوامع انسانی بدان وابسته است. این مسئله درجامعه امروزی ازاهمیت بسیاری برخوردار است.گردشگری مذهبی ازمیان انواع گوناگون گردشگری جزء پرسابقه ترین آن است. درتمامی تمدنهای بشری، شوقافراد برای بازدید از مکانهای مذهبی مشاهده شده است.گسترش گردشگری مذهبی وسفرهای زیارتی درجهانوادیان مختلف، جایگاه مقاصداینگونه ازگردشگری را افزایش داده است، واین درحالی است که امروزه به دلیلاثرات چشمگیری که فعالیت های گردشگری دراقتصاد منطقه پذیرنده گردشگران برجای می گذارد، توجه فراوانی بهاین زمینه ازفعالیت معطوف میگردد. ازاین رودراین مقاله سعی بر این است به بررسی وضعیت گردشگری مذهبیاستان گلستان با هدف مطالعه موردی (امامزاده شیخان شهرستان علی آبادکتول) پرداخته شود. به طوریکه دراین تحقیق برای تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق از نرم افزار spss استفاده شده است وداده ها را به وسیله تکنیک های کای اسکواروآزمون کندال موردسنجش قرارداده ایم. نتایج تحقیق نشان میدهدکه با توجه به اعتقاد مردم به امامزاده هاکه باعت توجه مردم به این اماکن شده است.وبه دلایلی همچون عدم سرویس بهداشتیتمیزوکافی، پارکینگ، توجه دولت به این مکانها، عدم سرمایه گذاری بخش خصوصی ودولتی، به عنوان یکیازعوامل مهم دفع کننده مکانهای مذهبی نیزمیباشد به طوریکه دراین زمینه دولت وبخش خصوصی با مطالعه کاملوجامع منطقه، وبا توجه به پتانسیل های گردشگری درمنطقه می توان درجهت رفع کمبودها دراین مکان ها اقدامنمود، تاضمن رفع این مسائل ومشکلات، شاهدحفظ این مکانهای مذهبی برای نسلهای آتی درکشورمان باشیم.

 

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی ، زیارت،امامزاده شیخان،زیرساختهای گردشگری،علی آبادکتول

 

نویسندگان: سیده سمیرا میردیلمی، هاجر مزیدی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری در پارک خورشید مشهد

 

برنامه ریزی استراتژیک تعیین چشم انداز برای یک منطقه گردشگری از آن جهت ضروری می نماید که به شیوه ای اثر بخشموجب انگیزش و تحرک افراد برای دستیابی به آینده ای مطلوب می گردد. هنگامی که چشم انداز منطقه گردشگری با بهرهگیری از نظرات ذینفعان تعیین گردد، سند حاصل بازتابی از چشم انداز های شخصی می شود که در قلب و مغز مدیران وکارکنان (درباره آینده) وجود دارد. داشتن چشم انداز مشترک موجب می شود که اشتراک منافع بوجود آید، پدیده ای که میتواند ذینفعان را از روزمرگی بیرون آورده و آن ها را در موقعیتی جدید قرار دهد. موقعیتی که نوید از آینده ای روشن می دهدو آن ها فرصت ها، موقعیت ها و چالش های جالبی را در برابر خود مشاهده می نمایند. در این مقاله با توجه به مباحثمطرح شده و در چارچوب روش برنامه ریزی استراتژیک منطقه نمونه گردشگری پارک خورشید مشهد در چهار مقوله قوتها، ضعف ها، فرصت ها و تهدید ها مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج به دست آمده در مدل MS-SWOT تجزیه وتحلیل گردیده که در شناخت استراتژی اقدام و عملیاتی مورد استفاده واقع شده است. نتایج حاصل نشان دهنده آن است کهاستراتژی اقدام در پارک خورشید بر مبنای استراتژی رقابتی بوده و بر این مبنا با تاکید بر گردشگری مبتنی بر طبیعت وگردشگری تفریحی چشم انداز ترسیمی پارک خورشید در سال 1404 به عنوان یک تفرجگاه گردشگری مستقل و مجهز درشهر مشهد محسوب می شود که سالانه 250 هزارگردشگر را ، به عنوان سهمی از بازار تقاضای گردشگری در مقیاس منطقهای و ملی جذب نموده و با توجه به تسهیلات و خدمات گردشگری که ارائه می دهد به عنوان یک مقصد برند در جریانگردشگری مبتنی بر طبیعت در کشور مطرح است.

 

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی استراتژیک ، توسعه گردشگری، برندینگ، پارک خورشید مشهد

 

نویسندگان: مهدی سقایی، حجت حاتمی نژاد، آیدا صدرالسادات، محبوبه نیکبخت

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

تحلیل استراتژیک عرصه های خدمات رفاهی گردشگری مذهبی در کلانشهر مشهد (با تاکید بر مدیریت کیفیت منسجم گردشگری مذهبی)

 

مشهد مقدس به عنوان پایتخت معنوی کشور و مقصد گردشگری مذهبی در مقیاس های ملی و بین المللی محسوب میشود. در کلانشهر مشهد محدوده تجلی متن فضایی گردشگری مذهبی (کنش گردشگر/ میزبان)، شهر (شامل حیات شهری،سیمای شهری، ساختار فضایی- کالبدی و شهر تعاملات اجتماعی) با مقتضیات حضور گردشگران مذهبی و انتظارات و نیازهای رفاهی ایشان از شهر میزبان هماهنگ است. با وجود آنکه به نسبت در شهر مشهد خدمات رفاهی از تراکم بالاییبرخوردار هستند ولی نسبت خدمات دهی به گردشگران مذهبی و برآورد خدمات رفاهی آنها دچار مسائل و مشکلاتفراوانی است. در ایام پیک گردشگری مذهبی شاهد هستیم که گردشگران ورودی از خدمات رفاهی مناسب برخودار نبوده وگاه در ترکیب با شرایط بد اقلیمی ، این عدم برخوداری به شدت افزایش یافته، نایاب گردیده و به هزینه گزاف به گردشگرانتحمیل می شود. از سوی دیگر به هنگام ایام غیر پیک و بخصوص در زمانی که تعداد گردشگران به پایین ترین حد خود میرسد (به عنوان مثال در ایام ماه رمضان)، کمبود مشتری محصول گردشگری شهر مشهد (در فقدان خلاقیت لازم جهتجذب مشتری) نارضایتی اکثر صاحبان مشاغل خدمات رفاهی گردشگری را سبب می گردد.این فراز و نشیب ها در برآوردخدمات رفاهی گردشگر و سودمندی میزبان از عرضه محصول گردشگری در شهر مشهد بیش از همه ناشی از عدم شناختاز واقعیت های متن فضایی گردشگری مذهبی شهر مشهد و فقدان استراتژی های لازم جهت مدیریت کیفیت منسجم(IQM) خدمات گردشگری مذهبی می باشد. بدین لحاظ در این مقاله به تحلیل و ارزیابی خدمات رفاهی گردشگری مذهبیدر شهر مشهد به روش ارزیابی استراتژیک اقدام گردید. در بستر مدل ارائه شده از مدیریت کیفیت منسجم خدمات رفاهیگردشگری و پرسشنامه ای محقق ساخت از حدود 68 کارشناس و متخصص نظرخواهی گردید و با تجزیه و تحلیل نتایج بهدست آمده در مدل MS-SWOT استراتژی اقدام در شش حوزه خدمات رفاهی اهم از اقامت، پذیرایی، بهداشت و درمان،حمل و نقل، اوقات فراغت و اطلاع رسانی و تبلیغات مشخص گردید و در نتیجه بررسی ها در چارچوب استراتژی اقدام،استراتژی عملیاتی و سیاست اجرایی دارای اولویت در هر شش حوزه به تفکیک ارائه گردیده و تحلیل شکاف مدیریتکیفیت منسجم گردشگری مذهبی در شهر مشهد انجام گرفت. در پایان هم با ارائه سناریوهای منتج از تحلیل، سناریویترکیبی مدنظر انتخاب گردید.

 

کلیدواژه‌ها: مدیریت کیفیت منسجم، خدمات رفاهی، گردشگری مذهبی، سناریو، تحلیل شکاف، مشهد

 

نویسنده: مهدی سقایی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

راهبردهای مدیریت فرهنگی گردشگری با نگاهی به مقوله زیارت در شهر مقدس مشهد

 

فرایند و محصول گردشگری نشان می دهد که گردشگری یک صنعت خنثی نیستبلکه پیامدها و آثار فرهنگی و اجتماعی دارد. این امر در شهرهای مذهبی، مدیریتشهری را به واسطه چالش بین فرهنگ و اقتصاد ، و کنش متقابل بین آنچه از یک شهر مذهبی انتظار می رود با آنچه در عمل اتفاق می افتد مواجه می سازد که درنتیجه، مشکلاتی در سیاستگباری و اجرای برنامه های توسعه گردشگری به ارمغانمی آورد. ایجاد کیفی در محصولات گردشگری (ترویج فرهنگ، رضایت گردشگر، وتصور ذهنی از شهر) از طرفی و ، بازاریابی و رقابت در استفاده ها از جاذبه هایشهری از طرف دیگر، آشفتگی های در زمینه نوع رویکرد و شیوه مدیری شهری بهوجود می آورد به خصوص در شهرهای زیارتی مانند مشهد که به عنوان قطبزیارت کشور شناخته می شود و سالانه میلیونها نفر از آن بازدید می کنند. هدف ازاین مقاله بررسی مفاهیم اساسی، مسائل و چالش هنا کلیدی در رابطه بنا مدیریتزیارت است . شیوه تحلیل این تحقیق که با استفاده از روش استدلال منطقی صورتگرفته نشان می دهد که ارتقنای کیفیت شهرهای زیارتی و رضایت زائر در گرومدیریت یکپارچه با تاکید بر برندسازی هویت مکان است . در چنین صورتی است که شهر با یک تصور و یک اهمیت مکانی خاص شناخته می شود و به عنوان یک ارزش توامان اقتصادی /نمادین مترفی می شود. مدیریت یکپارچه زیارت بر منابع(ذاتی و ایجاد شده)، ساختار مدیریت شهر ، بازاریابی و توجه به عوامل تقاضا،استوار است و از شاخص های اجرای برنامه در جهت ارزیابی، رفع موانع و توسعهراهبردها بهره می برد.

 

کلیدواژه‌ها: گردشگری فرهنگی، مدیری زیارت، شهر مشهد، برندسازی مکان

 

نویسندگان: بهناز امین زاده

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

گردشگری مذهبی و بررسی نحوه ی ارتقای کیفیت اقامتگاه های ارزان قیمت شهرمشهد

 

مشهد با توجه به وجود حرم مطهر امام هشتم شیعیان جهان، از شهرهای مهم زیارتی- مذهبی جهان اسلام به شمار رفته، هر ساله پذیرای خیل عظیم زائرین بارگاه رضوی است. تامین امکانات اقامت موقتزائرین و ارائه خدمات در خور شان ایشان، از عمدهی مسائلی است که شهر مشهد را در این تعامل اجتماعی-اقتصادی متاثر می نماید. با توجه به تحقیقات انجام گرفته از سوی سازمان های مربوط به امر زیارت در سال 85 ؛ حدود 73% از زائرین، کمدرآمد تلقی شده و شرایط اقامت ارزانقیمت مناسب برای این قشر فراهم نمی-باشد. ماهیت و ذات موضوع زیارت بارگاه رضوی از سویی و تاکید بر وجود عدالت اجتماعی در نظامجمهوری اسلامی از سوی دیگر، اهمیت توجه به کیفیت ساختاری اقامتگاه های ارزان را روشن می سازد .هدف پژوهش پیشرو آن است که با واکاوی مفاهیم شهر اسلامی- مذهبی- زیارتی،زیارت، مشخصات رفتاری زائران، ویژگی های اقامت ارزان وهمچنین مطالعه، نقد و بررسی ساختار انواع اقامتگاه های ارزان در جهان بهاین سوال پاسخ گوید که :چه راهکارهایی در حوزه ی طراحی توان تامین کیفیت مناسب ساختارهای فضاییاقامتگاه های ارزان قیمت شهر مشهد را فراهم خواهد داشت. توسعه ی پایدار اجتماعی- اقتصادی در نتیجه ی تامین ساختارهای مذکور که منجر به رضایتمندی زائران حرم مطهر و متعاقبا گسترش گردشگری مذهبی می-شود، تامین خواهد شد. از آنجا که متغیرهای مورد بررسی از نوع کیفی میباشند، پژوهش به روش کیفیانجام خواهد پذیرفت. اطلاعات لازم نیز به روش اسنادی و میدانی توامان گردآوری شده و به روش استنباطیتحلیل خواهند گشت.

 

کلیدواژه‌ها: شهرزیارتی ، زیارت ، اقامت ارزان ، اقامتگاه ارزان

 

نویسندگان: اکرم حسینی، ملیحه لونی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارتقای فرهنگ محیط زیستی دانش آموزان با طرح همیار پاکیار

 

توجه به اهمیت طبیعت و پاکداشت آن برای آیندگان بر کسی پوشیده نیست. خوشبختانه در سالهایاخیر، اقدامات بسیارخوبی در زمینه فرهنگسازی و آموزش عمومی در جهان و از جمله کشور ما صورتگرفته است، اما کافی به نظر نمیرسد. در این میان، مدرسه موقعیت اجتماعی خاصی است که آموزش و رشدشخصیت کودکان امروز که جامعه ساز فردا هستند، روشهای صحیح آموزشی، فضای فیزیکی مطلوب و محیطمساعد روانی در آن پایه گذاری و اداره میشود. یکی از مهمترین، اساسیترین و تاثیرگذارترین مسایل بهداشتیمدرسه، رعایت بهداشت محیط در مدرسه است، لذا ارتقای فرهنگ محیط زیست دانشآموزان هدف اصلیاین طرح میباشد. در این طرح، با هدف ارتقای فرهنگ محیط زیست، سلسله برنامه هایی برای آموزش واجرای هر چه بهتر فرهنگ محیط زیست (بویژه تفکیک پسماندها) ارائه شده که حاصل کار میدانی و اجراییحدود 4 ماه همراه با کارشناسان سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد و مدارس همکار در طرح میباشد.این طرح با تدوین برنامه های اصولی و طبقه بندی شده هماهنگ برای سطوح مختلف مدارس در این حوزه،طرحی نسبتا جامع و کامل در حوزه خود می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: فرهنگ، محیط زیست، دانش آموزان، بازیافت

 

نویسندگان: سیدامیرحسین طیبی ابوالحسنی، منصوره یوسفی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

ارزیابی ترکیب و توزیع فضایی لکه های سبز شهر مشهد با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین

 

توزیع نامناسب کاربرهای شهری که یکی از عمده ترین مسائل در شهرها به ویژه شهرهای بزرگ است،میتواند ناپایداریهای محیط زیستی مثل آلودگی هوا را در شهرها پدید آورد. عملکرد واحدهای طبیعی درداخل مناطق شهری بستگی به ترکیب و توزیع آنها دارد. هدف این پژوهش بررسی ترکیب و توزیع فضاییلکههای سبز شهر مشهد با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین میباشد. در این پژوهش ابتدا نقشه پوششاراضی شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8 مربوط به سال 2013 تهیه شد و سپس با استفاده از نرم افزار FRAGSTATS ترکیب و توزیع فضایی لکههای سبز شهر مشهد به کمک شش سنجه PLAND,PARA, GYRATE, ENN, PD,AREA مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شهر مشهد، فضاهای سبز موجود از فراوانی نسبی کافی برخوردار نیستند و شبکه موزاییک لکههای فضای سبزشهری از وسعت لازم برای ارائه خدمات اکولوژیک به منظور بهبود کیفیت محیط زیست شهر مشهد برخوردارنیست، پیوستگی لکههای سبز این شهر تقریباً خوب ارزیابی شد.

 

کلیدواژه‌ها: فضای سبز، سنجه های سیمای سرزمین، ترکیب و توزیع فضایی، سنجش از دور، کارکرد اکولوژیک

 

نویسندگان: مریم حاتمی، احد ستوده، محمدحسین مختاری، بهمن کیانی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

بررسی تأثیر کاربری زمین بر محیط زیست شهری

 

شهر، متشکل از مجموعه ای پیچیده از انواع کاربری های زمین و روابط بین آنها می باشد. برخی از کاربری هاتاثیرات مثبت و مهمی بر محیط زیست شهر ها دارند که فضاهای سبز و باز، از آن جمله اند و برخی دیگر از کاربری هانیز تاثیرات منفی و زیان باری بر محیط زیست شهر ها دارند. در پایداری و ناپایداری محیط زیست شهرها، عوامل وشرایط گوناگون و پیچیده ای تاثیر می گذارند، در این میان کاربری زمین می تواند بسیار مهم و تاثیر گذار باشد. اینتحقیق دو موضوع کاربری زمین و پایداری محیط زیست شهری را مورد بررسی قرار داده است. حتی الامکان تمامیمطالب مرتبط که به نحوی به روشن تر شدن موضوع کمک می نماید، نظیر مسائل زیست محیطی شهرهای بزرگ،توسعه پایدار و توسعه پایدار شهری، برنامه های کاربری زمین که تاکنون به اجرا در آمده اند و غیره، مورد بررسیاجمالی قرار گرفته است. دراین تحقیق سعی شده تا ضمن بر شمردن مسائل زیست محیطی شهرها و ارتباط کاربریهای زمین با محیط زیست شهر ها، کاربری های مهم که در این زمینه تاثیر گذارترند، معرفی و تاثیرات آنها بیان گردد کهشاید یکی از فواید این کار آن باشد که نگاه موجود بر کاربری ها که دیدگاهی صرفا اقتصادی است، اندکی تغییر نماید.این تحقیق به دنبال بررسی این سوال می باشد که: کاربری زمین در پایداری محیط زیست شهری چه تأثیری دارد؟پاسخگویی به سوال مذکور، با روش کتابخانهای و بررسی مبانی نظری و پیشینه مربوطه صورت گرفته است. یافته هاحاکی از آن است که توجه به رابطه حمل و نقل، محیط زیست و کاربری های زمین، می تواند از بروز مسائل زیستمحیطی به نحو مطلوبی جلوگیری نماید و همچنین کاربری هایی نظیر فضاهای سبز و باز، کاربری های مختلط، مکانهای اوقات فراغت و تفریح، مراکز فرهنگی و مذهبی، به شرط در نظر گرفتن ارتباط حمل و نقل و کاربری های زمین ونحوه توزیع آن ها در سطح شهر و محلات، می تواند در پایداری محیط زیست شهر ها موثر باشد. در این راستا، میتوان با برنامه ریزی و طراحی صحیح و مکان یابی مناسب کاربری ها، به پایداری و حفظ محیط زیست شهری کمک نمود.

 

کلیدواژه‌ها: کاربری، محیط زیست شهری ، پایداری

 

نویسنده: علی رضایی مقدم

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

پژوهشی تجربی به منظور ارتقاء توسعه پایدار محیطی با استفاده از رویکرد سبز راه و برمبنای مطالبات کارکردی استفاده کنندگان (موردمطالعه: بزرگراه امام علی(ع) مشهد)

 

امروزه شهرها و نواحی شهری با مشکلات عدیده ای روبرو می باشند که بخش عمده ای از این مشکلات به دلیلوابستگی بیش ازحد انسان به خودرو روزبه روز در حال گسترش می باشد. این امر در کنار عواملی همچون آلودگی هواو گسترش بی ضابطه شهرها، سبب شکل گیری نگرش هایی نو در شهرسازی و مدیریت شهری بر پایه توجه بیشتر بهرابطه پیچیده انسان و محیط پیرامونش گردیده است. یکی از این راهکارها ، استفاده از شبکه سبز راهی در سطحشهرها و تشویق شهروندان به استفاده از حمل ونقل غیر موتوری می باشد. به گونه ای که این شبکه در عین برقراریارتباط بین نقاط مختلف شهر دارای کارکردهای تفریحی، تفرجی و اکولوژیکی برای شهروندان می باشد. در این راستااین پژوهش با تأکید بر استفاده و توسعه ایده سبز راهی در شهرهای کشور، سعی در شناسایی نیازهای کارکردی وفعالیتی شهروندان از این فضاها و درنهایت ارائه راهبردها و راهکارهای اجرایی جهت پیاده سازی این شبکهحمل ونقلی را دارد.ازاین رو بزرگراه امام علی (ع) در مشهد، که واجد ویژگی های سبز راهی یعنی پیوستگی فضایی،ساختار خطی، امکان استفاده چندجانبه و مرتبط ساختن نقاط شهری لازم می باشد،به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب واطلاعات لازم پیرامون ادبیات علمی سبز راه ویژگی های زیستی ، اجتماعی سایت از مطالعات کتابخانه ای استخراجگردیده است. سپس با طراحی پرسشنامه و همچنین از طریق مصاحبه، به شناسایی و طبقه بندی نیازها و ترجیحاتشهروندان پیرامون کارکرد و فعالیت های فضا در سکانس های گوناگون سایت پرداخته شده است. درنهایت نیز پس ازتجزیه وتحلیل، تلفیق و تولید داده های جدید، طرح راهبردی سبز راه امام علی (ع) تدوین و راهکارهای اجرایی آننیز ارائه می گردد.

 

کلیدواژه‌ها: شبکه سبز راهی، بزرگراه شهری، توسعه پایدار، بزرگراه امام علی (ع) مشهد

 

نویسندگان: بهزاد علی پور، محمد ایزدیان، نادیا اخلاقی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

تحلیل و برنامه ریزی استراتژیک زباله های شهری شهر مشهد در راستای حفظ محیط زیست

 

جلوگیری از آسیب رسانی به محیط زیست، عدم آلودگی آبهای زیر زمینی، نظافت و بهداشتعمومی، بازیافت و پردازش پسماندها، جنبه های اقتصادی آن و زیبا شناسی محیط همه از نتایج مدیریتصحیح و جامع پسماندها می باشد. با توجه به اینکه حفاظت از محیط زیست شهری یک اصل اساسی استلذا ارائه راهکارهای مدیریتی در خصوص زباله های شهری در این امر موثر می باشد. همچنین با توجه بهاثرات آلودگی ناشی از زباله و هزینه های اضافی ناشی از جمع آوری، حمل و نقل، دفع و دفن، این مسالهحائز اهمیت بوده و بایستی در تمامی برنامه های مربوط به مدیریت شهری مورد توجه قرار گیرد. در اینمطالعه از روش برنامه ریزی فازی بازهای و نرم افزار لینگو برای برنامه ریزی مدیریت زباله های شهری شهرمشهد استفاده شده و مقدار بهینه اقتصادی کمپوست، بازیافت و دفن این زباله ها برای دوره زمانی 1392-1404 (تا پایان برنامه چشم انداز 20 ساله) تعیین شده است.

 

کلیدواژه‌ها: مدیریت زباله شهری، کمپوست، بازیافت، محیط زیست

 

نویسندگان: علیرضا کرباسی، چیمن صیادی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

علت یابی مشکل آبگرفتگی جنوب شهر داراب

 

یکی از تنگناهای محیطی شهر داراب سیلاب می باشد به ویژه جنوب شهر داراب که در طول سال همواره با مشکل آبگرفتگی مواجه است وبرای شهروندان ومسبولین شهری مشکلات فراوان بهوجود می آورد . هدف از این تحقیق علت یابی مشکل آبگرفتگی و رفع این مشکل در جنوب شهرداراب می باشد به همین منظور برای دست یابی به این هدف ابتدا داده های اولیه از ویژگی هایفیزیکی و هیدرولوژیکی حوضه آبریز شهری داراب و زیر حوضه آبریز سوخکیان، مورفولوژیمخروط افکنه ها مرفومتری بستر رودکانه سوخکیان ها و ابعاد هندسی کانالهای مصنوعی و پلها و ویژگی حوضه رسوبی بین مخروطه افکنه ای از طریق بررسی های میدانی، عکس های هوایی سال1334 و تصاویر ماهواری سال 1386، نقشه های توپوگرافی زمین شناسی و تفضیلی شهر دارابتهیه شد و سپس با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و مطابقت و ایجاد رابطه بینمتغیرهای مؤثر بر سیلاب شهر داراب تجزیه و تحلیل صورت گرفت. بر اساس نتایج به دست آمدهمشخص شد گسترش فیزیکی شهر داراب بر سطح قاعده مخروط افکنه های متقابل و حوضه رسوبیبین مخروط افکنه ای عدم سازگاری ابعاد هندسی کانال ها و پل ها با دبی اوج سیلاب رودخانهسوخکیان از جمله عوامل طبیعی وانسانی در بوجود آمدن مشکل آبگرفتگی جنوب شهر داراب می باشند که در این میان کوچک بودن ابعاد هندسی پل سوخکیان نسبت به دبی اوج سیلاب لحظه ای رودخانه سوخکیان به عنوان علت اصلی وقوع سیلاب در جنوب شهر داراب شناخته شد.

 

کلیدواژه‌ها: داراب آبگرفتگی، کانال مصنوعی سوخکیان، پل سوخکیان

 

نویسندگان: محمدحسین شکیبافر، غلامرضا زارع، مرضیه رستمی، فاطمه خوشحال

 

دانلود مقاله