بانک اطلاعاتی پوشش گیاهی ایران...........

[amir.d 1211]

یره لوآزاسه

Loasaceae

 

گیاهانی علفی ، با برگهای ساده پوشیده از کرک و بدون گوشوارک اند گلها اپیژین و 5 پر دارای نافه ای متشکل از پرچم های افزایش بافنه و متعدد هستند تخمدان زیرین ، تک خانه ای دارای تمکن جداری، با تخمک های تک پوششی است و به میوه کپسول تبدیل می شود.

لوآزاسه تیره کوچکی با 13 جنس و 250 گونه است که اکثراً در امریکایی جنوبی و نواحی گرم آمریکای شمالی انتشار دارند تمام گونه های این تیره تقریباً علفی گاهی نیز پیچنده و عموماً پوشیده از کرکهای تک سلولی با چند سلولی زبر و گاهی سیلیسی و گزنده اند. این کرکهای گزنده محتوی مایع زردرنگی هستند که با شکسته شدن رأس سیلیسی کرکها که غالباً بر اثر تماس و فرورفتن در پوست انسان یا جانور حادث می شود به بیرون ریخته سبب ایجاد خارش و سوزش شدید در پوست می گردد. مواد سیلیسی سطحی گاهی به داخل کرکهای تک سلولی نفوذ کرده و در نتیجه این کرکها حالت کیسه سنگ (Cystolithe) را پیدا می کند. برگها ساده معمولاً فاقد گوشوارک گلها منظم نر - ماده ، 5 پر یا بندرت 4 پر و دارای گلبرگهایی هستنند که غالباً در پائین به هم پیوسته اند. نافه متشکل از پرچم های دیپلوستمون (استقرار پرچم ها در 2 چرخه)است که گاه حالت مضاعف دارند. تخمدان لااقل در موارد خاص زیرین، تک خانه ای با 2 یا 3 زوج پلا سانتا (جفت) و محتوی تخمکهای متعدد، واژگون و تک پوششی است و میوه این گیاهان به صورت کپسول است. از این تیره نمونه ای در ایران وجود ندارد.

[amir.d 1211]

تیره لوگانیاسه

Loganiaceae

 

در تیره لوگانیاسه متجاوز از 400 گونه (400 تا 500) گیاه جای دارند (فارماکوکتوزی G.E.Trease ) که قسمت اعظم آنها در نواحی گرم کره زمین پراکنده می باشند.

گیاهانی به اشکال مختلف درخت یا درختچه بندرت علفی و دارای ساقه راست و گاهی بالا رونده می باشند. برگهای آنها متقابل ‏ ساده معمولاً استیپول دار و گلهای آنها 4 یا 5 قسمتی نر - ماده یا منحصراً دارای یکی از اجزای اصلی گل ( پرچم یا مادگی) و مجتمع به اشکال مختلف خوشه یا گرزن و غیره است. پرچم هائی معمولاً به تعداد قطعات جام گل (گاهی کمتر) و مادگی مرکب از 2 برچه (بندرت 3 یا 5) دارند. تخمدان آنها محتوی تخمک های فراوان (گاهی یک تخمک) با تمکن محوری است.

میوه آنها به اشکال مختلف سته، شفت یا پوشینه و محتوی دانه های متعددی با جنین راست است اختصاصات این گیاهان به صورتی است که آنها را در عین حال به هر دو تیره Gentianaceae ، Apocynaceae مجاورت می دهد. ولی هیچگاه در اعضای آنها، مجاری ترشحی لاتکس وجود ندارد.

از مشخصات تشریحی این گیاهان آن است که عناصر آبکشی غیر طبیعی در حدود خارجی مغز ساقه یا ریشه آنها دیده می شود. در بعضی از آنها نیز می توان عناصر را به صورت دسته های کوچک مجزا از هم در ناحیه چوب مشاهده کرد (در Strychnos ها) این صفت چون در گروهی از گیاهان این تیره بنام Buddleioideae ها وجود ندارد.گیاهان اخیر را به تیره دیگری بنام Scrophulariaceae نزدیک می کند در حالیکه وجود مشخصات تخمدان آنها را از Rubiaceae ها دور می سازد.گیاهان این تیره غالباً در نواحی حاره مخصوصاً نقاط استوائی آسیا، آفریقا و آمریکا پراکندگی دارند.

با توجه به مشخصات تشریحی می توان این گیاهان را به دو دسته زیر با اختلافاتی که ذکر می شود تقسیم نمود :

1- Buddleioideae گروهی که فاقد آبکش غیر طبیعی ولی دارای تارهای غده ای می باشند.

2- Loganoideae گروهی که دارای عناصر آبکشی به وضع غیر طبیعی ولی فاقد تارهای غده ای هستند که این گروه از نظر نوع میوه در دو دسته کوچکتر به شرح زیر جای داده می شوند.

الف) Strychnos ها که میوه های گوشتدار به صورت سته یا شفت دارند و بعضی از آنها نیز مهمترین گیاهان این تیره را تشکیل می دهند.

ب) Gelsemium ها و Spigelia ها که میوه آنها به صورت پوشینه است.

جنس های مهم تیره لوگانیاسه عبارتند از :

Logania (دارای 30 گونه)

Spigelia ( گونه30)

Strychnos ( گونه150)

Gelsemium (دارای 2 گونه)

[amir.d 1211]

تیره ماگنولیاسه (Magnoliaceae)

 

مقدمه

 

گیاهان تیره ماگنولیاسه (Magnoliaceae) از دولپه‌ایها شامل درختچه‌ها یا درختانی با برگهای ساده و منفرد هستند. گلها بسیار بزرگ ، دارای گلپوش مضاعف و پرچمهای فراوانی هستند که بطور مارپیچ قرار دارند.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

آزاد و بسیار مشخص هستند. میوه‌ها دارای اشکال مختلف و دانه‌ها آلبومن دارند. ماگنولیاسه‌ها دارای چوب ثانویه با ساختاری کهن و قدیمی و همچنین واجد سلولهای ترشح کننده محتوی اسانس در بافت پارانشیم هستند.

 

 

 

اختصاصات عمومی

 

ماگنولیاسه‌ها از گیاهان درختی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آسیا و آمریکا با برگهای متناوب و سلولهای محتوی اسانس هستند. گلها در این تیره ساختار ویژه‌ای دارند که باید آن را در واقع تیپ اولیه و مبدا گلهای گیاهان دولپه‌ای به شمار آورد و حتی می‌توان آن را با گل سیکادالها

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

را نشان داد.

 

گلهای این درختان غالبا منفرد و انتهایی هستند و آرایش آنها از نوع مارپیچی-حلقوی است. گلپوش شامل 3 چرخه سه پر است که چرخه آخری کاسه‌ای بی‌دوام و زودافت را تشکیل می‌دهد و 2 چرخه درونی جام سفید رنگ گل را بوجود می‌آورند. گلپوش در برخی از جنسها مانند ایلیسیوم از قطعات متعدد بوجود آمده و در وسط دارای نهنج مخروطی و برجسته است.

 

در پایین نهنج پرچمهای متعدد و بی‌شماری به صورت مارپیچ قرار دارند ولی بخش بالایی آن محل استقرار تعداد بی‌شماری برچه است که در ادامه وضع قرار گرفتن پرچمها استقرار مارپیچی دارند. این برچه‌ها دو تخمکی یا چند تخمکی هستند که پس از عمل لقاح تغییر شکل می‌دهند و به میوه نوع

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

گلها جز در درمیس که تک جنس است، دوجنس یا نرماده و تخمکها معمولا دارای دو پوشش هستند. میوه که به صورت برگه است در ایلیسیوم به شکل ستاره ، در لیریودندرون به صورت سامار است. ماگنولیاسه یکی از تیره‌های بسیار قدیمی است که در ساختار تشریحی گیاهان آن هنوز آثار و نشانه‌های بازمانده از گیاهان دیرینه و کهن وجود دارد. مثلا در چوب ثانوی برخی از جنسهای ماگنولیاسه ، عناصر تراکئیدی با تزئینات هاله‌ای مانند بازدانگان ، بویژه مخروطیان در کنار آوندهای کامل و پیشرفته دیده می‌شود.

 

 

 

مقایسه کرد و از این طریق ارتباط اجدادی موجود بین تبدیل می‌شوند. تخمک آویخته است و در انتهای پایه‌ای حاصل از دراز شدن رافه قرار دارد. دانه‌ها واژگون و سرشار از بافت ذخیره‌ای آلبومن هستند.

شرح برخی از گونه‌های این تیره

 

درخت میشلیا کامپاکا دارای گلهای زرد رنگ و معطری است که در آسیا از آن برای تهیه عطر استفاده می‌شود. از گونه‌های ایلیسیوم ماده‌ای به نام بادیان و مواد دارویی دیگر بدست می‌آورند. ماگنولیای سفید یا گل درشت که سالهای درازی است که در نواحی شمالی ایران و باغها و پارکهای تهران کاشته می‌شود. در اصل بومی آمریکای شمالی است. ارتفاع این درخت گاهی به 7 تا 8 متر می‌رسد. برگ آن سبز ، چرمی ، ضخیم ، براق و پایاست و طولش به 12 تا 20 متر می‌رسد. این درخت به علت همیشه سبز بودن و داشتن گلهای سفید و درشت عنوان زینتی دارد.

 

میوه آن نیز که به صورت مجموعه‌ای از برگه‌های متعدد است و پس از رسیدن باز می‌شود و دانه‌های سرخ آن پس از گل خود منظره زیبایی به درخت می‌دهند. ماگنولیای بنفش (M.soulangiana) نیز درختچه‌ای است از تیره ماگنولیا که برگهای آن در پاییز می‌ریزد، گلهای آن در اوایل فروردین ظاهر می‌شوند و برگهای گیاه بعدا در اردیبهشت پدید می‌آیند. این گیاه در اوایل تابستان نیز با حضور برگها دوباره گل می‌دهد. این درختچه در نواحی شمال کشور و در تهران به فراوانی کاشته می‌شود.

[amir.d 1211]

تیره منیس پرماسه

 

Menispermaceae

گیاهان تیره منیس پرماسه اغلب دو پایه و دارای ساقه بالا رونده (بندرت به صورت بوته یا درختچه ) می باشند برگهائی متناوب ، اغلب ساده و گلهائی کوچک بر دو نوع نر و ماده بر روی دو پایه مجزا دارند. پوشش گل آنها اصولاً غیر رنگی یعنی کاسبرگ مانند و در بعضی نمونه ها به رنگ سبز مایل به زرد است. کاسه و جام گل آنها هر یک شامل 2 حلقه 3 تایی (گاهی کمتر یا زیادتر) است. تعداد 6 پرچم و یا بندرت زیادتر می باشند. میوه آنها شفت مانند است. این گیاهان عموماً به نواحی گرم اختصاص دارند.

[amir.d 1211]

تیره ی مورد

 

مقدمه

 

تیره مورد (Myrtaceae) ،‌ درختانی با برگهای متقابل ، چرمی و بدون گوشوارک و گلهایی منظم شامل پرچمهای متعدد و افزایش یافته و تخمدان زیرین عموما چند خانه‌ای هستند. در گیاهان طایفه میرتهبافت آبکش درونی و کیسه‌های ترشح کننده اسانس از نوع اسکیزوژن یکی از اختصاصات تشریحی این تیره به شمار می‌رود. میرتاسه تیره‌ای نسبتا بزرگ با 72 تا 100 جنس و 2200 تا 2500 گونه است که 500 گونه آن در جنس اوژنیا و 140 گونه در جنس ملالوکا جمع شده و تقریبا همه آنها به مناطق گرمسیری مخصوصا استرالیا تعلق دارند.

 

 

 

از این تیره ، میوه سته و در طایفه لپتوسپرمه کپسول است. وجود

اختصاصات عمومی

 

اختصاصات دستگاه رویشی

 

گیاهان تیره مورد همگی گیاهانی چوبی و به صورت درختچه و یا درختانی با برگهای کامل ، متقابل ، چرمی و بدون گوشوارک و معطر هستند.

اختصاصات دستگاه زایشی

 

گلها در گیاهان این تیره نر ماده ، منظم ، چرخه‌ای ، چهار پر یا پنج پر هستند. نهنج گل همیشه لوله‌ای یا پیاله مانند است و در عمق آن تخمدانی کم و بیش پیوسته به آن قرار دارد. در حالات مختلف ممکن است تخمدان کاملا زیرین و یا نیمه زیرین باشد و سایر قطعات گل مستقیما روی لبه و حاشیه لوله نهنج بطور آزاد قرار گیرند و یا بهم بپیوندند و در امتداد پیاله نهنج لوله دیگری را روی آن بوجود آورند.

 

گلپوش به صورت 2 چرخه متناوب منظم ، با پرآذین برهم نهاده و معمولا آزاد است ولی گاهی ممکن است قطعات آن بهم پیوسته و به صورت کاپوشن درآید و هنگام شکوفایی گل ، بویژه هنگام گرده افشانی ، بر اثر فشار پرچمهای خمیده در غنچه که در این موقع ناگهان به حالت افراشته درمی‌آیند از جا کنده شود. با سقوط گلپوش ، یعنی کاسه و جام باهم ، جای زخمهایی حلقوی از آنها روی نهنج بر جای می‌ماند.

 

 

 

جنسهای تیره مورد در ایران

 

جنس اوکالیپتوس

 

اولین گونه آن به نام اوکالیپتوس روستراتا در بین سالهای 1310 تا 1315 وارد ایران گردید و برای خشکاندن زمینهای باتلاقی و آبهای راکد سواحل دریای خزر به منظور از بین بردن محیطهای طبیعی نشو و نمای پشه آنوفل به تعداد فراوان در شمال کاشته شد. گونه دیگر اوکالیپتوس گلوبولوس است که پایه‌های جوان آن به علت داشتن برگهای نسبتا پهن آبی رنگ و بدون دمبرگ منظره زیبایی دارد و پایه‌های بسیاری از آنها در باغهای سواحل شمال به فراوانی کاشته می‌شود. این درخت نیز مانند گونه قبلی در مقابل سرما مقاومت زیادی ندارد.

جنس پسیدیوم

 

به صورت درخت ، درختچه یا نیمه درختچه‌هایی با برگهای متقابل و دارای رگبرگهای شانه‌ای و دمگلهای محوری با 1 تا 3 گل درشت هستند. از این جنس در ایران فقط یک گونه به نام پسیدیوم گوآیاوا در بلوچستان گزارش شده است که نام محلی آن مورد است و درختانی به ارتفاع 3 تا 6 متر و یا به صورت درختچه هستند.

 

 

 

جنس میرتوس

 

درختچه‌هایی با شاخه‌های فراوان و برگهای متقابل و چرمی و پایا و معطر و دارای دمبرگ کوتاه هستند. تنها گونه این جنس در ایران میرتوس کومونیس است که درختچه‌هایی با برگهای چرمی معطر و گلهای سفید و میوه‌های سته مانند کوچک و به رنگ آبی مایل به سیاه هستند. این گونه در مناطق استپی لرستان ، سپید دشت ، گیلان غرب و خرم آباد می‌روید.

کاربرد و اهمیت اقتصادی

 

اسانس حاصل از گیاهان میرتاسه هم به عنوان مواد دارویی و هم به صورت ادویه مورد استفاده قرار می‌گیرد. میوه گونه‌های مختلف جنس پیمانتا که به نامهای پیمانت جامائیک ، تاباگو و کورونه موسوم است ، علاوه بر مصارف درمانی و معطر کردن داروها، به عنوان ادویه و چاشنی در تغذیه مصرف می‌شود. از برگ اوکالیپتوس گلوبولوس اسانس ضد عفونی کننده برای درمان بیماریهای میکروبی مجاری ادراری و همچنین موادی برای دفع انگلهایی نظیر شپش و نیز استفاده در سایر موارد استخراج می‌شود.

 

از غنچه اوپنیا کاریوفیلاتا ، که حالت خشک شده آن به صورت میخهای کوچک است و به همین نام یعنی میخک نامیده می‌شود، اسانس میخک بدست می‌آید. از گونه‌های مختلف ملالوکا مواد و اسانس ضد عفونی کننده برای درمان بیماریهای تنفسی و بیماریهای دیگر استخراج می‌کنند. میوه برخی از میرتاسه مانند پسیدیوم گوآیاوا و برخی از گونه‌های اوژنیا خوراکی است.

[amir.d 1211]

تیره مولوگیناسه

Molluginaceae

 

گیاهانی یکساله تا چند ساله غیر گوشتی یا بندرت گوشتی ، غالباً بدون کرک ، بندرت دارای کرک های غده ای یا ستاره ای برگها ساده کامل، اغلب بدون گوشوارک بندرت گوشوارک دار، متقابل یا متناوب یا فراهم. گل آذین گرزن ، محوری یا انتهایی . گلها کوچک، نر- ماده و منظم ، بدون دمگل یا دمگلدار، منفرد، یا مجتمع کاسبرگها 5 تایی ، جدا ، غالباً دائمی بدون گلبرگ پرچم ها کم تا بسیار، میله های پرچم جدا یا در قاعده پیوسته ، پرچم های گلبرگ نما وجود دارند یا ندارند. تخمدان با برچه های جدا یا پیوسته در بالا 2-5 خانه ای، هر خانه یک تا چندین تخمکی ، خامه 2-5 تایی. میوه فندقه یا مریکارپ دو تایی ناشکوفا یا کپسول شکوفا، 2-5 دریچه ای، دانه زائده دار یا بدون زایده دارای اندوسپرم.

گیاهان این تیره همگی علفی و در قسمت های جنوبی (استانهای هرمزگان و بلوچستان) می رویند.

[amir.d 1211]

تیره نارون Ulmaceae

 

مقدمه

 

این تیره متعلق به راسته گزنه است. تیره نارون Ulmaceae درختانی با برگهای متناوب ، دارای گوشوارک کم دوام و زود افت هستند. گل نر ماده ، گاهی پلی‌گام و کاسه دارای 4 تا 8 قطعه است. پرچمها با کاسبرگها متقابل ، تعداد برچه‌های مادگی در اصل دو عدد ولی یکی از آنها معمولا حذف شده و در نتیجه تخمدان تک خانه‌ای و حاوی یک تخمک واژگون است. میوه فندقه بالدار (در نارون) یا شفت مانند (در درخت آزاد) است. تیره نارون دارای 9 جنس با 130 گونه است که همگی در مناطق آب و هوای معتدله انتشار دارند. در بین این جنسها ، جنس نارون با 30 گونه و جنس داغداغان تقریبا با 60 گونه دارای اهمیت خاصی در تیره نارون هستند.

 

 

 

جنس اولموس یا اوجا یا نارون

 

دارای گونه‌های متعددی است که تقریبا همه آنها در نیمکره شمالی انتشار دارند. این درختان دارای پوستی بسیار ضخیم ، برگهای ساده با دندانه‌های تیز و پهنکی با کناره پایینی نامتقارن است. گلها در این جنس نر ماده و همان اختصاص مربوط به تیره اولماسه را دارند. تنها تیره‌ای است که این اختصاص را در راسته گزنه دارد. در طایفه سلتیده علاوه بر گلهای نر ماده گلهای پلی گام نیز دیده می‌شود.

 

این امر نشان می‌دهد که تک جنسی بودن گل در راسته گزنه یک صفت ابتدایی و کهن نیست، بلکه صفتی ثانوی است. گل آذین گرزنی ، متراکم ، تقریبا کروی و در آغاز بهار روی شاخه‌های سال قبل و در اثر رشد جوانه‌های واقع در بغل برگهای ریخته شده سال قبل حاصل می‌شود. گلها پنج پر هستند. جنس الموس در ایران دارای 4 گونه است.

گونه الموس کارپینی فولیا (اوجا)

 

درختی است که در نقاط مختلف ایران نامهای متفاوتی دارد. برگهای این درخت تخم مرغی شکل با پهنک نامتقارن بوده و سطح آن زبر و در حاشیه دندانه‌های مضاعف داشته و فاقد کرک یا کمی کرک‌دار است. گلها دارای دم گل کوتاه و به صورت دسته جمعی هستند. این درخت در تهران ، جنگلهای شمالی ایران ، جلگله‌های ساحلی دریای مازندران و گیلان و ارسباران انتشار دارد.

 

 

 

گونه الموس دنسا یا نارون چتری

 

این درخت نسبتا بلند دارای شاخه‌های انبوه با تاجی کروی شکل و زیبا و برگهایی انبوه به رنگ سبز تیره و شاخه‌هایی صاف و خاکستری رنگ است. این درخت بیشتر به عنوان سایه‌گستر معروف است و در اغلب شهرهای ایران کاشته می‌شود.

گونه الموس مونتانا یا ملج

 

برگهای این درخت بیضی شکل و میوه آن به شکل بیضی یا تخم مرغی و محتوی یک دانه در وسط است. چوب درخت ملج در صنایع دستی و روستایی مصارف گوناگون دارد. این درخت بومی جنگلهای سواحل دریای خزر است.

 

 

 

جنس سلتیس یا داغداغان

 

تقریبا 60 گونه از آن در تمام دنیا انتشار دارد. گلهای پلی‌گام با تخمک مستقیم و جنین خمیده دارند. گلها منفرد در طول ساقه پراکنده ، کاسه در آنها شامل 2 تا 5 قسمت مقعر و دارای 5 تا 6 پرچم و دو کلاله دراز هستند. میوه شفت مانند و محتوی یک هسته است. گرچه میوه داغداغان که شفت مانند است طبیعتا نباید قدرت پراکنش فندقه‌های بالدار نارون را داشته باشد.

 

ولی این درخت نیز غالبا در خشکی در جزایر دوردست نیز انتشار دارد و عامل این پراکنش ، بیولوژیکی است. بدین ترتیب که پرندگانی که از میوه آن استفاده می‌کنند هسته هضم نشده در معده آنها باقی می‌ماند و هنگام مهاجرت به جزایر دوردست اقیانوسها آن را حمل می‌کنند و در آنجا باعث انتشار درخت مزبور می‌شوند. در ایران داغداغان دارای 3 گونه است. که یکی از گونه‌ها به اختصار توضیح داده می‌شود.

گونه سلتیس اوسترالیس یا داغداغان

 

این درخت در جنگلهای شمال ایران تقریبا دور از ساحل انتشار دارد. برگهای داغداغان تخم مرغی شکل و در انتها حالتی کشیده دارد و پشت آنها از کرکهای نرم و مخملی پوشیده شده است. میوه این درخت سیاه و کروی شکل است. این درخت در نقاط مختلف دارای نامهای محلی مختلف است.

 

 

 

جنس زلکوا یا درخت آزاد

 

این جنس دارای چهار گونه درختی است که در چین شمالی ، ژاپن و قفقاز و ایران انتشار دارد. گونه منحصر به فرد ایرانی این درخت زلکوآ کرناتا است که به درخت آزاد موسوم است. این درخت در تمام جنگلهای شمالی وجود دارد. در جنگلهای کردستان و همچنین در جنگلهای جنوب غربی نیز پایه‌هایی از آن مشاهده می‌شود. چوب این درخت پرتوان ، محکم و قابل ارتجاع است و در صنایع روستایی زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. برگ این درخت متناوب ، ولی روی دو خط طولی موازی ، بر روی شاخه‌ها قرار گرفته و حاشیه آن دارای دندانه‌های ریز کمانی است.

 

گلهای نر در بن شاخه‌های بی‌برگ سال پیش توده‌های کروی شکل تشکیل می‌دهند. گلهای ماده ، سفید و بی‌بو هستند. میوه فندقه ولی در آغاز شفت مانند است و بتدریج خشک می‌شود. سطح میوه صاف یا چین‌دار است و در راس آن دو کلاله به صورت دو شاخ باقی می‌ماند. درخت آزاد در نقاط مختلف شمال و همچنین در غرب و جنوب ایران دارای نامهای مختلف محلی است.

[amir.d 1211]

تیره نعناع

Labiatae

 

در تیره نعناع 4000 گونه گیاه وجوددارد که در 200 جنس جای داده شده اند و در کل کره زمین پراکنده اند بیشترین انتشار در منطقه مدیترانه است.

گیاهان عموماً علفی یکساله یا پایا و دارای ساقه های راست یا خزنده اند بعضی از آنها مانند Thymus ها و Lavandulaها ظاهر بوته مانند و ساقه های متعدد و چوبی شده دارند در بین آنها بندرت نمونه های پیچیده یا درختچه مانند ممکن است یافت شود.

از مشخصات این گیاهان آن است که ساقه های چهار گوش دارند. از قاعده ساقه آنها نیز غالباً ساقه های فرعی منشأ می گیرد که حالت خزنده در سطح زمین پیدا می کنند و یا درون خاک وارد گردیده به صورت ساقه زیرزمینی در می آیند.

گیاهان تیره نعناع عموماً برگهای متقابل گاهی ساقه آغوش و بندرت فراهم دارند. برگهای آنها عموماً ساده است بطوریکه وجود برگهای مرکب در آنها دیده نشده است گلهای آنها کامل نامنظم ، نر – ماده و مجتمع بصورت دسته هایی واقع در محور ساقه و یا قسمت انتهایی آن است.

گیاهان این تیره از نظر کلی دارای کاسه منتهی به 5 تقسیم و جام منتهی به 5 لوب می باشند 4 پرچم دارند که در حول یک مادگی 2 برچه ای قرار گرفته اند.

میوه گیاهان تیره نعناع 4 فندقه ای و محتوی دانه های بدون آلبومن است و مشخصات آن این است که معمولاً محصور در کاسه گل باقی می ماند بعضی از این گیاهان نیز ندرتاً ممکن است میوه ای به صورت شفت داشته باشد.

گیاهان این تیره از نظر مشخصات تشریحی دارای اختصاصات کلی به قرار زیر می باشند.

1- انواع علفی آنها عموماً دارای دسته های کلانشیم در زوایای ساقه زیر بشره اند وجود این حالت باعث می گردد که ساقه این گیاهان ظاهر چهار گوش پیدا کند.

2- دسته های چوب – آبکش پسین در آنها معمولاً به وضع غیر ممتد و جدا از هم دیده میشود.

3- بشره ساقه و برگ این گیاهان غالباً مستور از تارهای ترشحی و غیر ترشحی به اشکال مختلف است.

4- تارهای ترشحی اسانس در آنها دارای پایه یک یاد و سلولی منتهی به یک برجستگی 4 تا 8 سلولی و حتی بیشتر است اسانس ترشح شده نیز معمولاً خارج از جدار سلولزی در زیر کوتیکول جمع می گردد و این خود باعث می شود که بشره در همان ناحیه کمی متورم جلوه نماید در بین گیاهان تیره نعناع تعدادی جهت مصرف پزشکی، مصرف تغذیه ای (خام یا پخته) جهت تهیه اسانس و بعضی برای زیبایی پرورش داده می شوند.

از جنس مهم تیره نعناع عبارتند از :

Teucrium ( گونه200)

Ajuga ( گونه60)

Scutellaria ( گونه300)

Nepta ( گونه200)

Marrubium ( حدود 50 گونه)

Stachys (حدود 200 گونه)

Thymus ( گونه70)

Mentha (حدود 20 گونه)

Ocimum ( گونه60)

Lavandula ( گونه40-30)

Dracocephalum ( گونه50)

Phlomis ( گونه70)

Lamium ( گونه50)

Coleus ( گونه150)

[amir.d 1211]

تیره هالوراگاسه (هیپوریداسه)

Halorhagaceae-Hippuridaceae

 

گیاهانی آبزی ، فاقد آبکش درونی، با گلهای کم و بیش ساده و تخمدان زیرین هستند پرچم ها و برچه های گل در این گیاهان گاهی فقط به یک عدد کاهش می یابند و میوه نیز گاهی گوشتی و گاهی فندقه مانند است.

این تیره حدود 60 گونه دارد که همگی علفهای آبزی و غوطه ور در آب با برگهایی چرخه ای و گلهای کوچک و نا مشخص و دانه هایی دارای آلبومن مشخص هستند و از این نظر با سایر تیره های راسته متفاوت اند.

از این تیره فقط 2 جنس Hippuris وMyriophyllum در ایران وجود دارد از جنس Hippunis گونه Hippuris vulgaris در آبهای را کد شمال، آذربایجان و بختیاری می روید. و از جنس Myriophyllum 2 گونه وجود دارد که در مردابهای شمال ، آذربایجان ، نواحی جنوبی و بلوچستان می رویند.

[amir.d 1211]

یره هیدروکاریتاسه

Hydrocharitaceae

 

گیاهان این تیره ،گیاهانی آبزی ، گاهی آب شور و دریازی، غوطه ور و یا شناور، ساقه ها کوتاه یا بلند، برگها متناوب یا متقابل یا فراهم ، ساده در قاعده غلاف دار یا بدون غلاف، گل ها نر- ماده یا یک جنسی چمچمه دار، اسپات (چمچمه) متشکل از یک تا دو برگه یا کم و بیش لوله ای ، محتوی یک تا چندین گل، کاسبرگها سه تایی، جدا ، گلبرگها سه تایی ، جدا یا بدون گلبرگ، پرچم ها 2-15 عدد، جدا یا در قاعده پیوسته، میله پرچم طوایل یا بدون میله، بساک ها دارای دو کیسه گرده، شکوفای طولی، تخمدان زیرین ، اغلب شیخک دار (نوک دار) یک خانه ای، تخمک ها متعدد یا کم ، تمکن جداری (دیواره ای) خامه 15-3 عدد، ساده یا دو شاخه، میوه های قابل پوسیدن یا بندرت شکوفای ستاره ای ، دانه ها بدون آلبومن جنین راست این تیره در سراسر جهان دارای 15 جنس و تقریباً 100 گونه است جز در نواحی قطبی تقریباً در تمام آبهای شیرین و یا کم و بیش شور و یا شور بطور پراکنده می رویند.

بیشتر جنسهای این تیره در آبهای ایران می رویند.این تیره در ایران دارای 5 جنس و تعداد کمی گونه است.

جنس Hydorcharis که گونه منحصراً بفرد این جنس Hydorcharis morsus ranae است که در آبهای راکد شمال، بویژه در تالاب انزلی و شالکول (امیر کلایه) واقع بین چمخاله و بندر حسن کیاوه می روید.

جنس Hydrilla که تنها گونه این جنس در ایران Hydrilla verticillata است که در آبهای راکد نواحی شمال ایران مانند نوشهر – بندر انزلی و برخی دیگر از مردابهای این حوالی می رویند.

جنس Vallisnerai تنها گونه جنس در ایران Vallisneria spiralis است که در تالابهای بندر انزلی و اصفهان ، آبشور خوزستان (شوش) و دریاچه هامون در سیستان می روید.

جنس Blyxia از این جنس درایران گونه Blyxia octandra را در خوزستان (نواحی شوش) نام برده اند. جنس Halophila که تنها گونه این جنس در ایران بنام Halophila ovalis است که از آن در جزیره خارک نام برده اند.

[mahmood0 12]

اگر اسم علمی این درخت رو میدونید بگید