رفتن به مطلب

کریم خان اینورژن را پیش بینی نکرده بود


ارسال های توصیه شده

کریم خان اینورژن را پیش بینی نکرده بود

ابتدا: اینکه تهران در میان همه هفده شهری که فرصت مرکزیت سیاسی ایران را داشته اند طولانیترین دوره پایتختی را داشته، نه ناشی از بختیاری تاریخی و بلکه فقط برخاسته از موقعیت جغرافیایی خاص این شهر است. تهران دقیقا در دو نقطه تلاقی قطاع های جمعیتی ایران قرار دارد: قطاع فرضی شمال که از مشهد شروع و به تبریز ختم می شود و قطاع فرضی غرب که از آبادان شروع و به انزلی می رسد. هشتاد در صد جمعیت ایران در این دو قطاع ساکن هستند. این دو قطاع در ناحیه تهران همدیگر را قطع می کنند و به همین خاطر تهران حتی اگر پایتخت هم نبود در معبر مهمترین شریان های ارتباطی ایران قرار داشت و برای اغلب مردم ایران در دسترسترین منطقه محسوب میشد. جز آن، تهران شهری است برخوردار از مولفه های زیستی مطلوب. دشتهای پیرامون آن خاک حاصلخیزی دارند و کوهستان واقع در بالادست شهر هم ذخیره گاه بزرگی است برای تامین آب و هم عاملی برای تنوع بخشی به فضای زیستگاهی پایتخت. از این جهت باید به کریم خان زند که ایده اولیه پایتختی تهران از او بوده آفرین گفت. اما کریم خان فقط یک نکته را در محاسبات خود برای انتخاب پایتخت جدید در نظر نگرفته بود: توان خودپالایی ضعیف هوای شهرو وقوع مداوم وارونگی دما در فصل سرد آن. به واقع تهران مثل پهلوانی تهمتن و خوش چهره است که بر خلاف سیمای ستبر خود دچار نارسایی قلبی و تنفسی است و هر لحظه امکان سکته دارد.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

بعد: اینورژن یا وارونگی دما پدیده ساده ای است: به طور معمول به خاطر جذب دما توسط سطح زمین دمای هوا با ارتفاع نسبت معکوس دارد. یعنی هر چه به سمت بالاتر برویم دما کمتر شده و هوا سردتر می شود. به همین خاطر با توجه به سبکتر بودن هوای گرم همیشه هوا حالت عروجی دارد. اما در بعضی شرایط خاص ممکن است شرایط برعکس شود. یعنی لایه ای از هوای سرد زیر هوای گرم قرار گیرد. لغزیدن هوای سرد از داخل دره های کوهستان در مناطق پایکوهی به دشت های پیرامون آن در ساعات پایانی شب از جمله عوامل اصلی بروز وارونگی دما است که تقریبا در کل فصل سرد سال یعنی از اوایل پاییز تا اواخر زمستان چنین شرایطی در تهران وجود دارد. البته آنچه که از نظر طبیعی تهران را به محل مناسبی برای وقوع آلودگی هوا تبدیل میکند فقط مناسب بودن شرایط برای وارونگی دما نیست. نکته دیگر خودپالایی ضعیف هوای شهر به دلیل بسته بودن فضای پیرامون آن است. بادهای غالب فقط از یک سمت، شمال غرب، وارد شهر می شوند و هوای ورودی در ژئومورفولوژی شهر که مثل یک کاسه است، به دام می افتد. نتیجه مشخص است: در پاییز و زمستان هوای تهران در ساعات اولیه صبح میل به یکجانشینی و ثبات دارد. در نتیجه آلودگی خروجی از خودروها و دیگر وسایل آلاینده در سطح شهر تلنبار شده و نه به بالا میورد و نه از سوی دیگر میگریزد.

سرانجام: با وجود آهنین بودن توپوگرافی شهر کاهش اثرات اینورژن بر خلاف تصور چندان سخت نیست. ساعت شروع به کار در فصل سرد تهران باید دیرتر بوده و بعد از ساعات اولیه صبح باشد تا سطح زمین گرم شده و هوا امکان بالا رفتن پیدا کند. البته در چنین شهری با چنین ریه های ضعیفی تردد خودروهای آلاینده و غیر استاندارد هم باید محدود شود. همین. احتیاجی به شماتت کریم خان نیست. انتخاب او واقعا هوشمندانه بوده، رفتار بعدی با زیستبوم شهر است که چندان هوشمندانه به نظر نمی رسد.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...