تاریخچه صنعت برق در ایران

[آریوبرزن 13,988]

کرمانشاه

 

نخستین مولد برق کرمانشاه به قدرت 25 1308(ه.ش) به وسیله هارون قصری نصب وراه اندازی شد. مدتی بعدنیز مولدی به قدرت 40 کیلووات به وسیله عباس حاج دائی نصب شد.درسال 1322(ه.ش) دودستگاه مولد هرکدام به قدرت 375 اسب بخار به ظرفیت تولید افزوده و از حدود سال 1338 (ه.ش) خطوط فشارقوی 3/6 کیلوولتی ایجادشد. درسال 1345(ه.ش) شرکت روشنایی برق حاج دائی به وزارت آب و برق تحویل شد واز سال1348(ه.ش) نیز به شبکه سراسری پیوست

[آریوبرزن 13,988]

خوزستان

 

استفاده از صنعت برق در خوزستان به سال های اکتشافات اولین حوزه های نفت در مسجد سلیمان مربوط می شود.پس ازان و با تاسیس پالایشگاه آبادان در سال1308 شمسی شهر آبادان برق دار شد. طی سال های 1312 تا 1316(ه.ش) محدوده ای از شهر اهواز از طریق چند مولد دیزلی و با نصب یک مولد 500 کیلوواتی در محل ریسندگی شوش و به وسیله خط 6 کیلوولتی برق دار شد.سال 1314(ه.ش) شهرشوشتربااستفاده از مولد نیروگاهی برق آبی به نام موسسه برق نمکی با ولتاز 110ولت برق دارشد که این مولد تا سال 1327(ه.ش) برق مورد نیاز شوشتر را تامین می کرد.شهرهای خرمشهر ، دزفول و اندیمشک نیز به تدریج از طریق بخش خصوصی و به صورت محدود تامین برق شدند.در سال 1327(ه.ش) یک خط 132 کیلوولت به طول 113 کیلومتر بین آبادان و اهواز احداث و برق مازاد پالایشگاه را به اهواز منتقل کرد. اوایل سال 1339(ه.ش) سازمان آب و برق خوزستان به عنوان اولین سازمان مدرن عمرانی درکشور تاسیس و شروع به کار نمود

[آریوبرزن 13,988]

یزد

 

اولین مولد برق یزد به قدرت 50 کیلووات در سال 1309(ه.ش) به وسیله مهربان کاووسی نصب شد. درسال 1311(ه.ش) یک دستگاه مولد 75 کیلوولت آمپری به آن اضافه شد.درسال 1313(ه.ش) نیز مولد دیگری به قدرت 350 کیلووات نصب شد.درسال 1334 نیروگاه جدیدی با یک دستگاه دیزل ژنراتور 350 کیلوواتی احداث و نیروگاه قدیم تعطیل گردید.در 25 اسفند 1345(ه.ش) مدیریت برق یزد از بخش خصوصی جدا و به شرکت برق منطقه ای اصفهان واگذار شد

[آریوبرزن 13,988]

موزه صنعت برق ایران

 

در 1284 نخستین نیروگاه خصوصی برق شهر توسط مرحوم حاج حسین مهدوی (امین الضرب‌) در تهران افتتاح شد.

موزه صنعت برق ایران موزه‌ای تاریخی‌، صنعتی و آموزشی است که در 1374، با مساحتی بالغ بر 4500 مترمربع‌، با آب نماها و فضای سبز بسیار زیبا و دیدنی‌، در محل اصلی یکی از قدیمی‌ترین نیروگاه‌های کشور احداث شد. در گذشته و محل فعلی موزه‌، چهار کارخانه قرار داشت که عبارت بودند از کارخانه اشکودا، کارخانه دیزل‌، کارخانه وستینگهاوس 8000 کیلوواتی و کارخانه وستینگهاوس 10000 کیلوواتی‌. در حال حاضر موزه در جایی قرار گرفته که قبلاً کارخانه 10000 کیلوواتی قرار داشت‌. نیمی از مساحت کارخانه برای ساخت موزه خراب شد و نیمه باقی مانده در موزه به کار رفته است که شامل یک واحد نیروگاه حرارتی (بخاری‌) با قدرت 5000 وات است و طوری قرار گرفته است که در تمام مراحل بازدید از موزه‌، کارخانه در معرض دید است‌. موزه شامل چهار طبقه است که علاوه بر آن‌، در محوطه بیرون از موزه‌، ماشین‌های دیزل و نیم دیزل و بخار ابتدایی استقرار یافته‌اند.

در این گنجینه‌، اشیا و اسناد قدیمی مربوط به صنعت برق از حدود 120 سال پیش تاکنون به همراه پیشرفت‌های این صنعت در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است‌. هم‌چنین‌، فیلمی از پیدایش صنعت برق در ایران در محل سالن آمفی‌تئاتر موزه‌، که مجهز به سیستم‌های پیشرفته صوتی تصویری است‌، برای بازدیدکنندگان پخش می‌شود. ترتیب قرار گرفتن اجزا در موزه طوری است که روند تکامل صنعت برق را نشان می‌دهد. این تکامل از وسیله پی‌سوز، قبل از دوران هخامنشی شروع می‌شود و بعد از نمایش شمع و چراغ‌های نفتی‌، به نمایش اولین مولد ایران همراه با عکس و اسناد مربوط به آن در 1302 ق‌، در زمان ناصرالدین شاه‌، می‌رسد; سپس اولین نیروگاه عمومی که امین‌الضرب در 1284 ش به تهران وارد کرد با اسناد و عکس به نمایش گذاشته می‌شود; و به دنبال آن انواع لامپ‌ها، از لامپ ادیسون گرفته تا لامپ‌های امروزی‌، و نیز وسایلی که در مسیر انتقال به کار برده می‌شود، در معرض نمایش قرار گرفته است‌. دراین بین‌، روش تولید انرژی توسط مولدهای بادی و نوری توسط ماکت و به طور عملی نشان داده می‌شود.

معماری موزه جالب و خاص است‌، به طوری که بازدیدکنندگان در حین دیدن اشیا و لوازم‌، متوجه نمی‌شوند که چند طبقه بالا آمده‌اند. سالن‌ها به طور زیگزاگ در کنار نیروگاه 5000 کیلوواتی بالارفته و طوری ساخته شده است که هر بخش توسط چهار پله از بخش دیگر جدا می‌شود.