معرفی شهر شیراز

[Mohammad Aref 120,438]

شهرستان شیراز تقریباً در نیمه شمالی استان فارس ودر محدوده جغرافیایی 53 درجه و 37 دقیقه طول شرقی و 29 درجه و 57 دقیقه عرض شمالی قرار دارد و با مساحت 24/10479 کیلومتر مربع از نظر وسعت پس از شهرستانهای لار و نی ریز در رتبه سوم استان قرار دارد. این شهرستان به عنوان مرکز استان کهن فارس معادل 5/8 درصد از مساحت کل استان را به خود اختصاص داده و با ارتفاع 1540 متر از سطح دریا از نواحی مرتفع استان به شمار می آید. شهرستان شیراز از شمال به شهرستانهای ممسنی ، سپیدان ، مرودشت و ارسنجان از شرق به شهرستانهای استهبان و فسا ، از جنوب به شهرستانهای جهرم و فیروز آباد و از غرب به شهرستان کازرون محدود می شود.

شهرستان شيراز از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان فيروزآباد، از شرق به شهرستان استهبان و از غرب به شهرستان كازرون محدود مي‌شود.

 

تاریخچه شهر

نام شهر شیراز برگرفته از نام قلعه‌ای در اطراف شیراز کنونی در محل قصر ابونصر است. آنگونه که پیدا است در هنگام بنای شهر نام این قلعه بر شهر شیراز نهاده شده‌است.در کاوش‌های باستان‌شناسی در تخت جمشید، به سرپرستی جورج کامرون در سال ۱۳۱۴ خورشیدی به پیدایش خشت‌نبشته‌هایی عیلامی انجامید که بر روی چند فقره از آن‌ها به قلعه‌ای بنام «تیرازیس» یا «شیرازیس» اشاره شده‌است.همچنین مهرهایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام، در محل قصر ابونصر یافت شده‌است که حاوی نام «شیراز» می‌باشند.ابن حوقل، جغرافی‌دان مسلمان قرن چهارم هجری، وجه تسمیه شیراز را شباهت این سرزمین به اندرون شیر می‌داند؛ چرا که به قول او عموماً خواربار نواحی دیگر بدان‌جا حمل می‌شد و از آن‌جا چیزی به جایی نمی‌بردند. براساس تحقیقات تدسکو شیراز به معنای مرکز انگور خوب است. هرچند این نظر توسط محققین دیگر مانند بنونیست و هنینگ رد شده‌است.

 

آب و هوا

میانگین دمادر تیرماه(گرم‌ترین ماه سال) ۳۰ درجه سانتی‌گراد،در دی‌ماه (سردترین ماه سال)، ۵ درجه سانتی‌گراد،در فروردین‌ماه ۱۷ درجه سانتی‌گراد و در مهرماه ۲۰ درجه سانتی‌گراد می‌باشد و میانگین سالانه دما ۱۸ درجه سانتی‌گراد است.میزان بارندگی سالیانه شهر شیراز ۳۳۷٫۸ میلی‌متر می‌باشد.

[Mohammad Aref 120,438]

مراسم محلی شب یلدا

شب اول چله بزرگ زمستان را که مقارن با شب اول ديماه است، شب يلدا می گويند در اين شب که بلندترين شب سال است، اکثر خانواده ها در شيراز به شب زنده داری می پردازند. بعضی نيز بسياری از دوستان و بستگان خود را دعوت می کنند و برای پذيرايی از آنها و نيز صرف غذا سفره ای می گسترند. اين سفره که بی شباهت به سفره هفت سين نوروز نيست، در اطاقی گسترده می شود، اينه و قاب عکس حضرت علی (ع) در آن قرار می گيرد، يکی دو لاله و چند شمع زيبا و نگين در آن گذاشته و روشن می کنند. در حاشيه آن درظرفی زيبا مقداری اسپند می گذارند و روی آن را آتش می ريزند تا بوی آن در اطاق بپيچد. از ميوه ها انار و مرکبات و به ويژه هندوانه بايد در سفره باشد. از انواع تنقلات نخودچی، کشمش، حلوای ارده و اجيل مشکل گشا و رنگينک و ارده شيره و خرما و انجير نيز درسفره گذاشته می شود. غذای ويژه سفره شب يلدا هويج پلو است. شيرازی ها معتقدند که عموم مردم يا گرم مزاجند يا سرد مزاجند و در شب يلدا آنها که گرم مزاجند بايد حتماً انواع خنکی ها مانند هندوانه بخورند تا طبعشان برگردد و سرد مزاج شوند و آنها که سرد مزاجند، بايد در اين شب از انواع گرمی ها مانند: خرما، رنگينک، انجير و ارده شيره بخورند تا مزاج آنها نيز به گرمی برگردد. در اين شب، تا ديرگاهان می نشينند و به شوخی، گفت وگو، خاطره گويي و مشاعره و شب زنده داری می پردازند . فال حافظ نيز در ميان خانواده ها، بخصوص در اين شب رواج فراوان دارد.

 

 

مراسم سفره هفت سین

هفت سين عبارت است از سماق، سير، سنجد، سمنو، سکه، سرکه، سبزی . در شيراز علاوه بر هفت سين( هفت ميم ) را هم درسفره می گذارند که هفت ميم عبارتند از: مدنی ( ليمو شيرين )، مرغ، ماهی، ميگو، مسقطی، ماست و مويز. به علاوه کنگر ماست، عسل، خرما، کره، پنير، کاهو، تخم مرغ رنگی و .... موقع تحويل سال همه اهل خانه بايد با لباس نو بر سر سفره باشند اسپند نيز دود می شود و هر کدام از اين ها فلسفه ای دارد. شمع برای روشنايي خانه و زندگی، قرآن نشان توجهی است که بايد در آغاز سال به خداوند داشته، به علاوه در سال نو، صاحب قرآن يار و مددکار اهل خانه خواهد بود. پول نشان از خير و برکت و رفاه، اسپند برای دوری از چشم زخم حسود، برنج، نشانی از خير و برکت و فراوانی، آب, نشان صافی و پاکی و روشنايي و گشايش کار. ماهی قرمز، شگون دارد. آيينه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و يکرنگی. طلا، نشانی از اميد به وضع مالی خوب در سال نو. بعد از تحويل سال نبايد شمع ها را با فوت خاموش کرد بلکه بايدگذاشت تا آخر بسوزند و يا با نقل و مسقطی خاموششان کرد . يکی ديگر از اعتقادات مردم شيراز اين است که هنگام تحويل سال در حرم حضرت شاهچراغ(ع) باشند که درآنجا شمع روشن می کنند و در دست می گيرند به اين معنی که هميشه زير نور شاهچراغ باشند . و يک نفر واعظ بالای منبر می رود و دعا می خواند و مردم صلوات می فرستند و از طرف خادمين شاهچراغ روی مردم گلاب پاشيده می شود و همه به هم تبريک می گويند.

[Mohammad Aref 120,438]

مراسم سیزده بدر

روز دوازده فروردين همه وسايل تهيه می شود و هر چه از شيرينی ها و آجيل ها باقی مانده برای صبح سيزده آماده می شود که البته همراه آن سرکه و کاهو نيز هست. صبح سيزده فروردين همه دسته دسته عازم کوه و باغ های اطراف شيراز می شوند و معتقدند در روز سيزده فروردين نبايد در خانه ماند زيرا اين روز نحس و بديمن می باشد. روز سيزده پيش از طلوع آفتاب و تا پاسی از شب ادامه دارد در عصر اين روز ويژه سبزی گره زدن دخترهاست که در واقع برای گشايش بخت خود اين کار را می کنند و ترانه هايي می خوانند چنانچه سيزده به ماه رمضان بيفتد. مراسم را بعد از تمام شدن ماه رمضان در اولين جمعه يا اولين عيد انجام می دهند.

 

مراسم چهارشنبه سوری

چهارشنبه آخر سال را چهارشنبه سوری می گويند و مراسم ويژه آن در شب چهارشنبه صورت می گيرد برای مراسم مقداری بوته خار درخانه ها فراهم می شود و کوچک و بزرگ از روی آن می پرند و می گويند : سرخی تواز برای من زردی من از برای تو در گوشه و کنار کوی و برزن نيز بچه ها آتش های بزرگ می افروزند و از روی آن می پرند و ترانه (سرخی تو از …) می خوانند. بعضی از زنان عقيده دارند اگر شب چهارشنبه سوری فال بگيرند فالشان درست در می آيد از اين رو به ويژه در گذشته ها اگر کسانی می خواستند فال بگيرند در سر چهار راه به نحوی که کسی آنها را نبيند در تاريکی يا دالان خانه می ايستادند و به گفت و گوی عابرين گوش می دادند. اگر عابرين سخنانی اميد بخش در مورد عقد، عروسی، معامله ای سودآور، خبر خوشی که شنيده اند، مژده ای که داده اند، فرزندپسری که گيرشان آمده بيان می کردند به فال نيک گرفته می شد و نويد آن بود که سالی نيکو و پراز شادی و سرور در پيش است و اگر برعکس از اختلاف، نزاع، مرگ، ضرر، ناخوشی، خبرهای ناگوار گفت و گو می شد نشان اين بود که سال نو سال نيکوئی برای فال گيرنده نيست. در قديم بعضی اوقات زنان کاسه ای را بر می داشتند و به در خانه اين و آن می رفتند و با پول يا فلز يا شیء به کاسه می زدند که صدای تصادم شیء و کاسه شنيده شود و صاحبخانه با خبر گردد و بيايد دم در. وقتی صاحبخانه می آمد و آنها را می ديد حرفی رد و بدل نمی شد اگر صاحبخانه می رفت و برايشان شيرينی و آجيل می آورد نشان خير و برکت بود و اگر نه بر عکس. زنان شيراز درسابق عقيده داشتند که در شب چهارشنبه سوری بايد حتماً به سعديه رفت و در آب سعديه آب تنی کرد. پيرزنان با نشاط قديمی شيراز، در شب چهارشنبه سوری بزک نموده و مجلس عيشی روبراه می کردند در اين مجلس از ترانه های محلی خوانده می شد و دايره نيز می زدند و همه ابراز سرور می کردند.

[Mohammad Aref 120,438]

مراسم عید قربان

يکی از اعياد بزرگ اسلامی است که در روز دهم ذيحجه هر سال برگزار می شود. در اين روز که حاجيان پس از وقوف در عرفات و مشعر به منی می روند و رمی جمره می کنند. يکی ديگر از واجبات حج که قربانی کردن ( شتر يا گاو و يا گوسفند) است را انجام می دهند و اين روز را جشن می گيرند، گاو و شتر و گوسفند قربانی می کنند و به دوستان و مستحقان می دهند و نماز مخصوص عيد خوانده می شود. مراسم اين عيد در شيراز به طرز بسيار با شکوهی برگزار می گردد. اين عيد را عيد قربان می نامند و معتقدند که اين روز همان روزی است که حضرت ابراهيم خواست پسرش اسحق را (که او را سماعيل می نامند ) برای خداوند قربانی کند. از چند روز قبل از فرارسيدن اين عيد، هر خانواده ای سعی می کند گوسفندی خوب خريداری کند تا آن را قربانی نمايد و به همين دليل هم آن را گوسفند قربانی می نامند .آنها از اين گوسفند خيلی خوب نگاهداری و مراقبت به عمل می آورند گوسفند مزبور بايد کاملاً سالم باشد و هيچ نوع لک يا خالی نداشته باشد تا نموداری از پاکی و پاکدامنی اسحق باشد. روز عيد که فرارسيد قربانی را که با نوارهايي از پارچه هايي رنگارنگ و مهره های الوان و چيزهای ديگر تزيين می کنند و صورت و دست و پا و ساير قسمت های بدنش را با حنا رنگ می کنند. همسايه ها متقابلاً به ديدن يکديگر می روند و با ادای جمله عيد شما مبارک به هم تهنيت و تبريک می گويند. وقتی گوسفندان قربانی ذبح شد، بدن آن را قطعه قطعه می کنند و به دوستان و اقوام و افراد فقير می دهند. بعضی ها هيچ چيز از آن را برای خود نگاه نمی دارند، اما همه مسلمانان خود را موظف می دانند که مقداری از گوشت حيوان قربانی شده را به افراد فقير بدهند تا بتوانند غذای خوبی با آن درست کنند. در اين روز ايرانی ها غزليات و اشعاری را که به مناسب اين عيد سروده شده اند و از حفظ دارند، مرتباً در کوچه و خيابان می خوانند و سراسر اين روز در شيراز به جشن و شادمانی می گذرد .

 

مراسم محلی ماه رمضان

ايرانی ها در ماه رمضان که نهمين ماه سال قمری است روزه مي گيرند و اين کار را با دقت تمام انجام می دهند و تقريباً يک ساعت قبل از اذان صبح غذايي که آن را ( سحری ) می نامند صرف می کنند و پس از آن تا غروب روز بعد هيچ آب آشاميدنی و يا غذايي نمی خورند. سحری که مردم شيراز تهيه می کنند اغلب انواع پلوها و خورشت ها می باشند که بعد از خوردن آن به نماز و نيايش می پردازند. روزها ختم قرآن در مساجد برپا می کنند و بعد از ختم قرآن به نماز جماعت می پردازند. برای افطار در شيراز مردم از غذاهای خاصی که فقط مخصوص اين ماه است استفاده می کنند که ترحلوا و زولبيا و باميه و رنگينک جزء آنها می باشد و بعد از افطار به ديدن يکديگر می روند و اين ديد و بازديـد را ( ماه رمضانی ) می گويند. شيرازی ها شب های قدر را بسيار محترم می شمارند و دراين شب ها به مساجد و حسينيه ها می روند تا صبح بيدار می مانند ودعا می خوانند. شيرازی ها آخرين جمعه قبل از ماه مبارک رمضان را کلوک اندازون می گويند در اين روز رسم است که اگر ماه رمضان در تابستان افتاده باشد مردم دسته دسته به گردشگاه های اطراف شهر مثل باغ های سرسبز قصردشت و مکان های ديدنی شيراز می روند و آن روز را به خوبی و خوشی به شام می رسانند چون معتقدند که ماه مبارک رمضان ماه عبادت است و در اين ماه تنها بايد به عبادت پرداخت و بس . بعضی به پيشواز ماه مبارک رمضان رفته از مدتی قبل از ماه مبارک رمضان در روز هايي که بشود روزه رفت روزه می گيرند. در ايام ماه مبارک رمضان بعضی نذر دارند و افطاری می دهند و بطور کلی مهمانی ها در اين ماه بصورت افطاری برگزار می شود. چه بسا اتفاق می افتد که تا هنگام سحر دور هم نشسته به صحبت از اين طرف و آن طرف می پردازند که بدان شبچره می گويند . شبچره تنقلاتی است که در اين شب ها مصرف می کنند مثل رنگينک, زليبی «زولبيا» و باميه . خانواده هايي که دختری را به شوهر داده باشند در اولين ماه مبارک رمضان بعد از عروسی پدر و ماد دختر موظف هستند که يک افطاری کامل تهيه ديده همراه با گلی (در شيراز هر نوع کادو عروسی را گل می گويند) مثل گوشواره، انگشتری، سينه ريز، النگو و غيره و به خانه داماد بفرستند. به اين افطاری در شيراز روز والون می گويند .

 

مراسم جمعه الوداعی

« شيرازی ها به آخرين جمعه ماه رمضان « جمعه الوداعی » می گويند روز جمعه الوداعی مسجد جمعه شيراز بسيار شلوغ و جنجال می شود به طوری که داخل تمام شبستان ها، ايوان ها، صحن مسجد حتی دالان ها سجاده پهن است و زنان شهر هرکدام به نيت خاصی ازپيش از ظهر و اوايل روز برای گرفتن جای مناسب به مسجد هجوم می آورند يک دسته برای درست کردن چل بسم الله، جماعتی برای گرفتن دعای کيسه از دست آقا « پيشنماز و امام جماعت مسجد» يک عده برای نوشتن دعای سياه سرفه روی پوست کدو، يک گروه از دختر های دم بخت به نيت گشايش بخت، جمعی از زنهای نروک و بی فرزند به قصد بچه دار شدن، عده ای از زنان بچه دار به نيت گرفتن فرزندشان از شير و خلاصه هرکسی به اميد و نيتی به مسجد جامع می رود. در مسجد جامع شيراز منبری بلند و بسيار قديمی با پله های متعدد وجود دارد که به منبر امام حسن ( ع) معروف است. روز جمعه الوداعی بعد از نماز جماعت و وعظ و سخرانی عده زيادی از زن ها اطراف منبر جمع می شوند. گروهی از دختران دم بخت به نيت باز شدن بخت سه مرتبه از منبر بالا و پايين می روند و معتقدند که با اين کار تا سه روز يا سه هفته و يا سه ماه بعد به خانه بخت می روند. زنان بی فرزند که آرزوی داشتن فرزند دارند, ننی کوچک درست می کنند و يک عروسک قنداق کرده داخل ننی می گذارند و با خود به مسجد می آورند و درگوشه ای می بندند و چند مرتبه ننی را می جنبانند و نيت می کنند اگر تا سال بعد صاحب فرزندی شوند جمعه آخر ماه رمضان داخل صحن مسجد حلوا بپزند و خيرات کنند. بسياری از زنان عقيده دارند اگر ننی را پشت منبر امام حسن(ع) ببندند اثرش بيشتر است . اما زنانی که باردار هستند مخصوصاً آنهايي که شکم اولشان است مقداری پارچه و ريسمان و قيچی و سوزن و انگشتانه ای با خود به مسجد می آورند و بعد از نماز ظهر و عصر پارچه را می برند و رختکی می دوزند چنانچه فرصت نکردند رختک را در مسجد بدوزند چند بخيه به آن می زنند و رختک را در خانه می دوزند و اين رختک را تا زمان تولد فرزندشان نگه می دارند و به عنوان اولين لباس به تن نوزاد می پوشانند و عقيده دارند با پوشيدن اين رختک فرزندشان تا آخر عمر لباس عافيت می پوشد و ناخوش و بيمار نمی شود. مادرانی هم که می خواهند بچه از شير بگيرند روز جمعه آخر ماه رمضان چند عدد انار شيرين به مسجد می آورند اگر خود سواد داشته باشند سوره مبارکه ياسين می خوانند و به انارها می دمند و اگر سواد نداشته باشند از شخصی با سواد خواهش می کنند تا سوره ياسين را خوانده و به انارها بدمد. انارها را تا زمانی که می خواهند بچه را از شير بگيرند نگه می دارند و چند روز از آب انار شيرين به طفل می دهند معتقدند از برکت سوره ياسين و ميوه بهشتی انار بچه صبور می شود و بهانه نمی گيرد.

[Mohammad Aref 120,438]

آبشار مارگون

آبشار مارگون در سپيدان فارس قرار دارد و حاصل آب رودخانه كمهر و حوزه آبخيز آن است كه ازميان صخره ها سرريز مي شود. هم آميزي درختان جنگلي با ناحيه كوهستاني و رودخانه اي، زيبايي چشم اندازهاي طبيعي آبشار مارگون را بيشتر كرده است.

 

دریاچه پریشان

اين درياچه بزرگترين درياچه آب شيرين ايران است كه يكي از بهترين زيستگاه هاي پرندگان مهاجر در ‌فصل زمستان مي‌باشد. منابع آبي درياچه عمدتاً باران و چشمه هاي اطراف است

 

چشمه جوشک

این چشمه در محدوده شمال غربی شیراز، در كنار روستای " قصرقمشه" قرار دارد. این چشمه بزرگ، سرچشمه رودخانه اعظم است كه باغ های تمام روستاهای مسیر خود مانند قصر قمشه ، منصورآباد و قصر دشت و ... را آبیاری می كند. مظهر چشمه جوشك و كناره های رودخانه ، گردشگاه مفرحی است.

[Mohammad Aref 120,438]

منطقه بمو

منطقه بمو در برابر كوه بمو، در 19 كیلومتری شیراز و درست مقابل تنگه الله اكبر، در جاده شیراز- آباده واقع است. منطقه بمو دارای گونه های نادر جانوران به ویژه آهو و گونه های مختلف گیاهی است. این منطقه حفاظت شده چشم انداز زیبایی دارد. در این پارك چشمه بیدی، چشمه صادقی، چشمه فیلی، چشمه گردو و چشمه چنار با آب صاف و گوارا در دره های زیبا جریان دارند. دو قنات ركن آباد و آب زنگی در همین منطقه قرار دارند.

 

روستای قلات

در جاده شیراز- سپیدان، روستای ییلاقی قلات با خانه ها، باغ ها و چشمه های زیبا در دامنه كوه واقع است.

 

 

پیر بناب

پیربناب كه در زبان محاوره " پیربنو" نامیده می شود، چشمه بسیار بزرگی در 15 كیلومتری جنوب شیراز است. در اطراف این چشمه محیط با صفایی با درختان چنار وجود دارد كه دشت برابر خود را سیراب می كند. آرامگاه مخروبه ای نیز در كنار چشمه وجود دارد كه معروف به " شیخ اقطع " است

 

آبشار کوهمره

در جاده شیراز- كازرون، به فاصله 50 كیلومتر، جاده كوهمره سرخی جدا می شود. با گذر از چند روستا، منطقه ای پدیدار می شود كه دارای آبشارهای كوچك متعدد و جنگل طبیعی كم درختی است.

[Mohammad Aref 120,438]

دریاچه مهارلو

اطراف دریاچه مهارلو نقاط بسیار زیبا و دیدنی پدید آمده كه مردم بسیاری را به خود جلب می كند. آب معدنی دریاچه در روستای مهارلو، برای بیماری های پوستی مفید است

 

دریاچه دشت ارژن

دریاچه ای است با آب شیرین و با فضای سبز. روستای دشت ارژن و چشمه سلمان در56 كیلومتری جاده شیراز- كازرون قرار دارد. این دریاچه زیستگاه پرندگان مهاجر است.

 

 

تفرجگاه میان کتل

در فاصله 20 كیلومتری دریاچه دشت ارژن، با چشم اندازی زیبا، محل نگه داری گونه های نایاب گوزن زرد است.

 

اطراف رودخانه قره آغاج

به ویژه اطراف بند بهمن نزدیك شهر كوار در 45 كیلومتری شیراز ، منطقه ای زیبا و خرم است. چشمه خارگان نیز با جنگل بلوط زیبا در مجاورت این رودخانه واقع است

[Mohammad Aref 120,438]

رکن آباد

در 12 كیلومتری شمال شیراز، سرچشمه این آب قرار دارد كه در سال 338هـ. ق توسط ركن الدوله دیلمی احداث شد. آب ركن آباد ضمن آبیاری روستای اكبرآباد ، از دروازه قرآن وارد شیراز می شد و محلات متعدد از جمله هفت تنان ، چهل تنان و حافظیه را مشروب می كرد.

 

سبزپوشان

در فاصله چهار كیلومتری پیربناب ، كوه سبزپوشان قرار دارد. غاری زیبا در این كوه وجود دارد كه بقعه متبركه یكی از امامزادگان را در دل خود جای داده است.

 

 

پارک قلعه بندر

بر فراز كوه قلعه بندر در محله سعدی ، پارك جنگلی به مساحت 10 هكتار وجود دارد كه از آنجا منظره زیبای شیراز دیده می شود.

[Mohammad Aref 120,438]

باغ جهان نما

باغ جهان نما در كنار دروازه قرآن كه ساختمان آن در دوره كریم خان زند مرمت و تجدید بنا شد، از تفرجگاه های شیراز است.

 

باغ دلگشا

باغ دلگشا كه نزدیك آرامگاه سعدی قرار دارد، در دوره تیمور از باغ های مهم و تفریحی شیراز بود. قدمت این باغ به دوره ساسانی نسبت داده شده و ساختمان موجود در آن ، متعلق به دوره قاجاریه است. این باغ در اردیبهشت – فصل چیدن بهار نارنج – بسته است.

 

 

باغ عفیف آباد

باغ عفیف آباد با وسعتی حدود 127000 متر مربع از زیباترین باغ های تاریخی شیراز است. این باغ در دوره صفویه از باغ های مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در میان این باغ كه "گلشن" نیز نامیده می شود، عمارتی دو طبقه، آب نماها و زیرزمین وجود دارد.

[Mohammad Aref 120,438]

باغ ارم

باغ ارم كه بنا و سردر آن از دوره قاجاریه به جای مانده، زیباترین باغ شیراز است. گل های زینتی و گونه های متنوع گیاهی موجود در این باغ ، آن را به باغ گیاه شناسی دانشگاه شیراز بدل ساخته است. باغ تخت در شمال شهر شیراز و در دامنه كوه بابا كوهی قرار دارد. در این باغ عمارتی به همت "اتابك قراچه داغ " در سال 480هـ . ق بنا شد. در زمان آقا محمدخان قاجار نیز بنای جدیدی در این باغ ساخته شد. در این باغ تاریخی، اكنون پادگان نظامی مستقر است.

 

باغ گلشن

اين باغ در منتهي اليه خيابان عفيف آباد واقع شده است .حدود 127 هزار متر مربع مساحت دارد و از زيباترين باغ هاي تاريخي شيراز است . باغ گلشن در عصر صفويه از باغ هاي آباد و مهم شيراز به شمار مي آمد و گردشگاه حكمرانان و پادشاهان بود. عمارت دو طبقه وسط باغ, آب نماها و زيرزمين هاي كاشي كاري شده از ديدني هاي اين باغ هستند. مالكيت اين باغ هم اكنون در دست وزارت دفاع مي باشد و به حوزه نظامي تبديل شده است. عمارت , چاپخانه و حمام ابن باغ بسيار جذاب وديدني است .

 

باغ تخت

اين باغ درشمال شهر شيراز در دامنه كوه بابا كوهي قرار گرفته است. اساس اوليه بنا در سال 480 هجري به همت اتابك قراچه گذارده شد و به نام تخت قراچه موسوم است. در زمان آقا محمد خان قاجار (1260هجري) محوطه و بناي جديدي احداث كردند كه به تخت قاجار معروف است. در حال حاضر اين باغ قسمتي از يك پادگان نظامي است

 

 

باغ و پارک سعدی

روبروي باغ جهان نما , باغي مصفا با يك عمارت قديمي از آثار حسينعلي ميرزا , فرزند فتحعلي شاه وجود دارد كه حوض بزرگ آب وحجاري هاي ازاره جلو عمارت آن به سبك قديم حفظ شده است . باغ كنوني قسمت كوچكي از باغ اصلي قديمي است .

[Mohammad Aref 120,438]

آتشکده شیراز

در حاشيه جاده شيراز به استهبان در دامنه ارتفاعات خرمن كوه گردشگاهي ارزشمند وجود دارد كه در حال حاضربخشي از خدمات تفريحي اين مسير را به عهده دارد.اين مكان چشمه و بركه اي بسيار زيبا دارد كه علاوه بر قابليت هاي گردشكاهي به عنوان حوضچه پرورش ماهي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد .

 

چشمه خارگان

چشمه خارگان در روستايي به همين نام در 60 كيلومتري شيراز قرار دارد. محوطه اطراف چشمه همواره پذيراي انبوهي از بازديدكنندگان و گردشگران در فصل هاي مختلف سال است .

 

 

تنگ خانی

اين تنگه در 29 كيلومتري شهرستان شيراز در نزديكي روستاي دارنگون و در مجاورت رودخانه قره آغاج واقع شده است وداري چشم اندازي مناسب براي گردشگران علاقه مند به ورزش هاي كوهستاني است .اين تنگ در بهار وتابستان به عنوان تفرجگاه استفاده مي شود.

[Mohammad Aref 120,438]

تنگ الله اكبــر

اين تنگه را بايد دروازه جلگه شيراز ناميد و چون مشرف بر شهر شيراز مي باشد دورنماي فرحبخش جلگه ومنظره دل انگيز اين شهــر را بهتر از هر جاي ديگري مي نماياند .

 

گردشگاه چشمه فیلی

چشمه فيلي در حاشيه شرقي دانشكده دامپزشكي و در مسير راه ورودي به دشت بانش واقع شده است .وسعت اين گردشگاه در حدود 60 هكتار مي باشد كه خارج از منطقه قرق شده باجگاه است .اين گردشگاه از مجموع دشت , دامنه وكوههاي كم ارتقاع تشكيل شده است ومحيط جالبي را براي استقاده مردم بوجود آورده است .

 

 

گردشگاه چشمه سلمانی

اين گردشگاه در منطقه تنگ سعدي و در حاشيه ضلع جنوبي پارك ملي واقع شده است وچشم اندازهاي طبيعي زيبا وهواي مطبوع دارد وهمچنين راه ارتباطي آن از جاده آسفالته شيراز - خرمه ره ميگذرد و فاصله آن تا شيراز 6 كيلومتر است .

[Mohammad Aref 120,438]

گردشگاه چاه مسکی

اين منطقه در ابتداي دشت چاه مسكي و در فاصله 30 كيلومتري شيراز قرار دارد و دسترسي به آن از طريق جاده شيراز - مرودشت ميسر است . وسعت كنوني اين گردشگاه در حدود 30 هكتار است كه به لحاظ چشم اندازهاي طبيعي وآب و هواي مناسب از فضايي مطلوب برخوردار است .دراين گردشگاه علاوه بر استفاده از امكانات بازديد از حياب وحش مي توان از نمايشگاه عكس هاي گونه هاي پرندگان وپستانداران نادر وهمچنين از گونه هاي جانوري خشك شده بازديد كرد.

 

بند بهمن شیراز

اين بند به دوران ساساني تعلق دارد و روي رودخانه قره آغاج احداث شده است و از جاذبه هاي طبيعي -تاريخي شهرستان شيراز به حساب مي آيد. بند بهمن در فاصله 58 كيلومتري شيراز در منطقه كوار واقع شده است . در اطراف اين بند درختان زيبا وچشم اندازهاي دل انگيز طبيعي وجود دارد .

 

گردشگاه برم دلک

اين گرشگاه در 14 كيلومتري شرق شيراز واقع شده است .در چهار كيلومتري آثار باستاني قصر ابو نصر , تالابي وجود دارد كه به نام دلك معروف است .آب اين برم (چشمه) از چند شكاف كوه خارج مي شود و در دامنه كوه تالابي را تشكيل مي دهد . در اطراف اين آبگير نيزاري وجود دارد و در بدنه كوه مشرف برتالاب سه تاقچه منقش در كوه حفر شده است كه قدمت نقوش آن به عهد ساساني مي رسد .

[Mohammad Aref 120,438]

باغ نارنجستان قوام

نارنجستان قوام متعلق به خاندان قوام الملک بوده است . عمارت نارنجستان بعنوان دیوانخانه و محل مراجعات رعیت ها و دیگر مردم و همچنین محل تشکیل جلسه های عمومی و نشست های بزرگان و اشراف در زمان قاجاریه مورد استفاده قرار می گرفته است. این بنا دو متر از کف حیاط بلند تر است و آجر بعنوان مصالح اصلی بکار برده شده است.سقف بنا با نقاشیهای زیبا با رنگهای گرم و طرحهای متنوع پوشیده شده است .ابراهیم خان قوام الملک در سال 1345 خورشیدی این بنای با ارزش و زیبا را به دانشگاه شیراز اهدا کرد

 

خانه زینت الملوک

در ضلع غربى نارنجستان قوام، عمارتى زيبا قرار دارد که به دليل سکونت خانم زينت‌الملوک قوامي، دختر قوام‌الملک چهارم، به اين نام معروف است. اين عمارت که به فاصلهٔ يک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسيلهٔ يک راه زيرزمينى با آن در ارتباط است، در حقيقت اندرونى خانهٔ قوام و محل رفت و آمد محارم بود. اين بنا از آثار دوره قاجار است. ساخت بنا در سال ۱۲۹۰ هـ.ق به وسيلهٔ على‌محمدخان قوام‌الملک دوّم آغاز شد و در سال ۱۳۰۷ هـ.ق به وسيلهٔ محمدرضاخان قوام‌الملک سوّم به پايان رسيد.در ورودى خانه زينت‌الملک معرق‌کارى شده است و با عبور از هشتي، يک راهرو با زاويه شمال شرقى به حياط راه مى‌يابد. در حياط علاوه بر ازاره‌هاى سنگى حجارى شده و مشبک، دو باغچه زيبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده مى‌شود. کاشى‌کارى هفت رنگ هلالى که در پيشانى ساختمان جا گرفته از زيبايى خاص برخوردار است و تصاوير خورشيد، دو فرشته، دو شير شمشير به دست همراه با آيه نصرمن‌الله و فتح‌قريب به چشم مى‌خورد. به جز ايوان بدون سقف در شرق حياط، در اطراف حياط ۲۰ اتاق وجود دارد که به يکديگر راه دارند. ساختمان غربى بنا داراى تالار شاه‌نشين آينه‌کارى و گچ‌برى با تصاوير اروپايى است.اين ساختمان در سه ضلع داراى زيرزمين بسيار وسيع و گسترده‌اى است که امروزه از آن به عنوان نگارخانه استفاده مى‌شود .در این موزه تمامی شخصیت های برجستهٔ شیراز به صورت مجسمه برای بازدید مردم در آمده اند.

 

 

گردشگاه هفت برم

اين گردشگاه در55 کيلومتری باختر شيراز واقع شده و دارای چشم اندازهای بسيار زيبا از تپه ماهورها و برم های چند گانه است. آب و هوای آن در زمستان ها سرد و خشک و در تابستان ها معتدل است. نزديکی اين منطقه به شيراز، تنوع چشم اندازها و آب و هوای مطبوع آن سبب شده است که در اکثر فصل های سال با وجود کمبود امکانات خدماتی و رفاهی، بسياری از اهالی شهرستان های شيراز، کازرون و سپيدان به اين مکان مسافرت کنند. دسترسی به اين گردشگاه از طريق جاده ای شوسه که تا جاده اصلی شيراز - کازرون 12 کيلومتر فاصله دارد صورت می گيرد.

[Mohammad Aref 120,438]

رودخانه پل فسا

رودخانه پل فسا يک رود دايمي به طول 35 كيلومتر است. مسير كلي اين رود جنوب خاوري بوده و از كوه پهن 14 كيلومتري جنوب باختري شيراز سرچشمه مي گيرد.

 

رودخانه دالکی

رودخانه دالکي يک رود دايمي به طول 170 کيلومتر است که شيب متوسط آن 8/0 درصد مي باشد. اين رود که حوزه آن خليج فارس و درياي عمان است در مسير کلي خود که به سمت جنوب باختري است، از شهرستان هاي كازرون، برازجان و بوشهر در استان هاي فارس و بوشهر عبور مي کند. هله از ارتفاعات 40 كيلومتري جنوب خاوري كازرون و 53 كيلومتري جنوب باختري شيراز از دهستان كوهمره سرچشمه گرفته و به سوي شمال باختري روان مي شود. در 14 كيلومتري خاور كازرون با رودخانه حنا مخلوط شده و به نام رودخانه سفيد از طريق دره دوان در شمال خاوري، همچنان به سوي شمال باختري ادامه مسير مي دهد. پس از آن كه در 17 كيلومتري شمال كازرون با رودخانه تنگ شيب مخلوط شده، با نام جديد شاهپور از طريق تنگه چوگان به دهستان شاهپور وارد مي شود. در اين دهستان با ريزابه هاي فراواني از جمله رود شكستان درهم مي آميزد و رو به سوي جنوب باختري به طرف دهستان خشت سرازير مي شود. در اين دهستان به سوي باختر تغيير جهت داده و پس از عبور از دره شمالي كوه پوزه حسن كرچال وارد دهستان مزارعي از شهرستان برازجان مي شود. در اين دهستان با ريزابه هاي فراواني كه غالبا از شمال سرازير شده اند مخلوط گشته، مرز ميان دهستان هاي مزارعي، شبانكاوه و زيرراه را تشكيل مي دهد و به نام رودخانه شيرين در 12 كيلومتري شمال باختري برازجان با رودخانه دالكي مخلوط مي شود. از اين به بعد اين رودخانه که به سمت باختر متوجه شده و مرز ميان دهستان هاي شبانکاره و زيارت را تشکيل مي دهد، هله نام مي گيرد. سرانجام اين رودخانه در 54 كيلومتري جنوب باختري برازجان به خليج فارس مي ريزد. در طول مسير اين رودخانه نقاط مناسبي براي احداث سد وجود دارد. از جمله اين مناطق مي توان به مدخل شمالي تنگ چوگان در 20 كيلومتري شمال كازرون، دهانه خاوري پوزه حسن كرچال در 35 كيلومتري باختر كازرون و همچنين دره شمالي كتل برنگ در 44 كيلومتري باختر شمالي كازرون اشاره کرد

 

رود سرخون

سرخون يک رود دايمي به طول 20 كيلومتر است. اين رود از كوه هاي دشت ارژن و ديوار آهني در 44 كيلومتري باختر شيراز سرچشمه مي گيرد. شيب متوسط اين رود 7 درصد و مسير كلي آن جنوبي است.

 

 

چشمه ریچی

اين چشمه که از گردشگاه هاي زيباي استان و شهرستان شيراز به شمار مي آيد در منطقه كوهمره سرخي در 35 كيلومتري شيراز واقع شده است. آب و هواي مطبوع و مناظر دل انگيز طبيعي از ويژگي هاي اين ناحيه مي باشند كه آن را به يكي از گردشگاه هاي عمومي تبديل كرده است.

[Mohammad Aref 120,438]

بازار وکیل

بازار وکیل از سلسه اقدامات کریم خان زند برای توسعه عمران و آبادی در شیراز بود . این بازار در محله قدیمی (( درب شاهزاده )) در کنار مسجد جامع وکیل واقع است . بازار شامل یک رشته بازار شمالی – جنوبی و یک رشته شرقی – غربی است و در وسط چهار سوی بزرگی وجود دارد . بازار 4 درب داشته که شبها آن را می بستند و از هر حیث محفوظ بوده است . معماری و نوع ساخت بازار وکیل از جمله زیبائیهای معماری ایران است . سرتاسر بازار را اطاقهای ضربی مرتفعی پوشانده که بیش از ده متر مساحت دارد ، این اطاقهای به طوری ساخته شده اند که هوای بازار را در زمستان گرم و در تابستان خنک می کند .

 

بازار حاجی

این بازار در حد فاصل خیابان لطفعلی خان زند و بقعه" سید میر محمد" واقع شده و قدیمی ترین بازار شیراز است. این بازار از شمال غرب مسجد جامع آغاز می شود. تاریخ بنای اولیه این بازار به عهد دیلمیان و یا حتی قبل از آن برمی گردد. این بازار در دوره های بعد چندین بار تعمیر و بازسازی شده و امروزه به بازار حاجی معروف شده است. كف بازار سنگفرش است و سقف بازار آن را در دوره های بعد شیروانی كرده اند. مغازه های بازار در مالكیت بخش خصوصی است و تغییرات و بازسازی های اخیر صورت اولیه آن را دگرگون كرده است.

[Mohammad Aref 120,438]

بازار نو شیراز

بازار نو يکي از يادگارهاي سال 1314 هـ. ق است. اين بازار از اواخر دوره قاجار به «بازار نو» معروف شده است. بازار نو را يكي ديگر از وزيران فارس به نام ميرزا اشرف يوسف شرفي مازندراني ساخته است. بازار نو در جانب دروازه اصفهان - شيراز و در امتداد بازار وكيل احداث شده است.

 

بازار شمشیرگرها

موازی بازار ترکش‌دوزها بازار دیگری است به نام «بازار شمشیرگرها» که آن نیز 11 زوج مغازه دارد. در بازار شمشیرگرها سرای دیگری وجود دارد که آن را «کاروانسرای فیل» نامند. این بازار علاوه بر زیبایی و معماری عالی چند ویژگی مهم دارد از جمله وسعت آن و طاق‌های ضربی مرتفع می‌باشد که با ارتفاعی متجاوز از 10 متر طوری ساخته شده‌اند که در زمستان هوای بارندگی گرم و تابستان خنک است و به وسیله دریچه‌هایی که زیر سقف آن تعبیه شده هوا و نور کافی به همه مغازه‌ها می‌رسد.

 

 

 

بازار مسگرها

از بازارهاي شيراز است كه در محله درب شاهزاده قرار گرفته است. اين بازار بقاياي بازار قيصريه است كه توسط امام قلي خان در غرب مدرسه خان ساخته شده است. اين بازار كه از آجر و گچ ساخته شده است، بازار مرغ و اردوبازار را به يكديگر متصل مي نمايد به گونه اي كه اردوبازار در جنوب بازار وكيل و در مقابل بازار مرغ قرار مي گيرد و در امتداد شرق و غرب نيز بازار مسگرها قرار مي گيرد. اين بازار در زمان قاجاريه بر اثر زلزله ويران شد و در سال 1299 ه.ق. مرمت شد. اين بازار هم اينك مركز فروش اسباب منزل است. اين بازار شباهت فراواني از نظر اجرايي با بازار وكيل دارد با اين تفاوت كه از هر ابعادي و مقياسي، در مقياس كوچكتري نسبت به بازار وكيل ساخته شده است. سقف اين بازار همانند بازار وكيل داراي طاق تويزه است و در بالاي عرقچين آن حورنورهايي ديده مي شود در بالاي دكانها نيز همان دريچه ها ديده مي شود. تفاوت ديگر اين بازار با بازار وكيل در اين است كه مغازه هاي اين بازار اكثرا" يا هم سطح زمين و يا پايين تر از سطح زمين ساخته شده اند. كه البته اين مسئله شايد به نوع كالايي كه د راين مغازه ها عرضه مي شده بر مي گردد. همچنين سردر ورودي مغازه ها يك قوس كجاوه اي است كه با يك پاكار پهن به زمين مي رسد. بازار ديگري به نام قيصريه به اين بازار از سمت راست متصل مي گردد كه داراي 12 جفت مغازه است كه اكثرا" سطحي بالاتر از سطح زمين دارند و مغازه ها داراي ارتفاع نسبتا" بلندي نسبت به بازار مسگرها مي باشند.در قديم ارتفاع مغازه ها را با توجه به جنسي كه در آنجا فروخته مي شده در نظر مي گرفتند.

[Mohammad Aref 120,438]

موزه پارس

موزه پارس كه شاه نشين خاوري آن محل دفن كريم خان زند است، از يک تالار مركزي گنبددار و چهار شاه نشين جانبي تشكيل شده است. اين بنا در سال 1315 هـ . ش به موزه تبديل شد و تا سال 1350 موزه اي داير و فعال بود. پس از يک وقفه ده ساله كه به منظور بازسازي و مرمت آن صورت گرفت، مجددا در سال 1360 بازگشايي شده است. در داخل عمارت موزه، يازده مجلس نقاشي از كارهاي مرحوم آقا صادق، نقاش معروف آن دوره وجود دارد و مقرنس كاري هاي زيباي آن در نوع خود بي نظير است.

 

موزه هفت تنان

شيراز مرکز استان فارس به داشتن مصفاترين باغ هاي پرگل و ريحان شهرت جهاني دارد اين شهرت برگرفته از تاريخ و ادبيات کهن ايران است که مديون شاعران بلند پايه شيرازي همچون حافظ و سعدي است اما بدون ترديد بخش مهمي از ديدني هاي شيراز ميراث بازمانده از دوراه حکومت زنديه است که باعث شد شيراز به پايتختي برگزيده شود. تکيه هفت تنان که يکي ديگر از بناهاي کريم خان زند مي باشد ،باغ مصفايي است که درشمال آرامگاه حافظ در دامنه کوه تخت ضرابي (کوه چهل مقام ) قرار گرفته و علت نامگذاري اين بنا به هفت تنان ، وجود هفت قبر از هفت عارف در اين باغ است ، که کريم خان زند روي هر کدام سنگ بزرگ بدون کتيبه اي نصب کرده است. قسمت جالب و تاريخي اين بنا تالاري است که سقف آن بر دو ستون بزرگ يکپارچه استوار گرديده است و در طاقچه هاي بالايي اين تالار 5 مجلس با رنگ و روغن بر روي گچ نقاشي شده و به سهم خود از شاهکارهاي نقاشي دوران زنديه است که در سال هاي 1336و 1337 هجري شمسي توسط نقاش و هنرمند فقيد شادروان محمد باقر جهانميري به همان طرح و نقش قديميش تعمير و تجديد گرديد. اين 5 مجلس به ترتيب عبارتند از : اول درويشي با تبرزين و کشکول و محاسن سفيد ، دوم حضرت موسي در حال شباني ، سوم منظره شيخ صنعان و دختر ترسا، چهارم مجلس حضرت ابراهيم و پنجم که درويش جواني را نشان مي دهد.

[Mohammad Aref 120,438]

موزه ساسانی

ضرورت تشكيل موزه اي متناسب با ارزش هاي عصر ساساني در مجموعه اي به همين نام كه قدمت آن به سال 260 م. مي رسد، در سال 1317 شمسي توسط پروفسور گيرشمن مطرح شد. ساختمان اين موزه از دو بخش تشكيل شده ؛ بخشي متشكل از يك سالن بزرگ به مساحت 91 متر مربع و بخش ديگر كه خود يك بناي تاريخي محسوب مي شود. اين موزه در سال 1317 تأسيس شد و بعدها به عنوان مقر هيأت حفاري مورد استفاده قرار گرفت. هم اكنون اشياي موجود در موزه شامل قطعاتي از موزائيك هاي ايوان ، موزائيك و گچبري هاي كاخ ها، سنگ هاي حجاري شده، كوزه و سفال هاي عصر ساساني و دوره اسلامي است كه طي 10 فصل كاوش در قسمت هاي مختلف به دست آمده است.

 

موزه کریمخان زند

اشيا و آثار موزه كريم خان زند به دوران پيش از تاريخ، تاريخي و اسلامي تا دوران معاصر تعلق دارد. اشيا و آثار پيش از تاريخ شامل سفالينه ها، مفرغينه ها، و ابزار و ادوات شكار، جنگ و زينت آلات است. از سفالينه ها مي توان به سفال هاي هزاره دوم پيش از ميلاد كه از حفاري هاي علمي " تل ضحاك" فسا به دست آمده اشاره نمود و در ميان مفرغينه ها بايد به اشكال تركيبي انسان و حيوان، بت ها و علامت هاي نذري لرستان اشاره كرد كه در هزاره اول پيش از ميلاد آفريده شده اند. از تمدن هخامنشي و ساساني، مسكوكات ( سكه ها ) ساساني تا عهد حاضر، مجموعه اي با ارزش را تشكيل داده كه از اهميت ويژه برخوردار است. از قرون نخستين اسلامي قرآن ها و ظروف سفالي ارزشمند در موزه وجود دارد. يكي از قرآن ها به خط كوفي و بازمانده از قرن سوم هـ . ق است كه روي پوست آهو نوشته شده و بعضي از صفحات آن مُطّلا است. علاوه بر اين قرآن هاي بسيار نفيس و ارزشمند از قرون هفتم و هشتم هـ . ق در اين موزه نگهداري مي شود. از ميان ادوات فلزي، با ارزش ترين آنها شمشير شاه صفي و كريم خان زند است. اين شمشيرها از فولاد و دسته آنها از عاج است. خلاقيت هنرمندان صفويه، زند و قاجار از آثار لاكي چون جعبه آرايش، قاب آينه، قلمدان و جلد كتاب، چشم را خيره مي نمايد.علاوه بر نقاشي هاي سطوح داخلي عمارت، تابلوهاي رنگ و روغن كه روي بوم نقاشي شده، فضاي طاقچه ها را پر كرده است.

[Mohammad Aref 120,438]

موزه قاجار در عمارت نصير الملك

موزه قاجار كه در عمارت تاريخي نصير الملك راه اندازي شده، به آثاري از دوره قاجار اختصاص دارد. اين آثار گونه هاي متنوعي از كاسه هاي چيني منقوش، جعبه هاي لاكي، مرقـّعات ( نامه هاي ) خطي، پوشاك سنتي، قاب هاي آينه، جلد كتاب و ظروف فلزي و... را در برمي گيرد.

 

موزه نظامی عفیف آباد

موزه نظامي در عمارت تاريخي عفيف آباد به وسيله سازمان عقيدتي سياسي ارتش جمهوري اسلامي ايران در سال 1370 افتتاح شد. اين موزه سيرتحول سلاح هاي سرد و گرم شامل سلاح هاي خود كار و نيمه خودكار، شمشير، نيزه، خنجر، كلاهخود، زره، تفنگ هاي سرپر و شكاري و انواع مسلسل و ... از دوره صفويه تا انقلاب اسلامي را به نمايش گذاشته است. از جمله آثار قابل توجه مي توان به تفنگ تك لول فتحعلي شاه قاجار، تفنگ دولول ناصرالدين شاه، تفنگ موزر اهدايي امپراتور آلمان به مظفر الدين شاه و تفنگ موزر اهدايي دولت فرانسه به مظفرالدين شاه، مسلسل رئيسعلي دلواري و مجموعه تفنگ هاي ميرزا كوچك خان جنگلي و يارانش اشاره كرد. در فضاي باز اين باغ نيز توپ هاي ساخت ايران از دوره هاي مختلف به نمايش در آمده است.

 

 

موزه شاهچراغ

موزه شاهچراغ (ع) از آثار وقفي مردم به اين آستانه مبارك ، تشكيل شده است. همچنين وسايل شخصي شهيد محراب" آيت الله دستغيب"، از جمله پوشاك، دفتر و ... نيز در يك رواق ( آستانه ) به نمايش گذاشته شده است. آثار موزه شاهچراغ شامل مجموعه اي از قرآن هاي مجيد و نسخ خطي ، آثار سفالي از دوره پيش از تاريخ و دوران اسلامي، چند نمونه ظرف سنگي پيش از تاريخ ، پارچه و پرده سوزن دوزي ، آثار شيشه اي شامل انواع لاله ، چراغ ، شمعدان و انواع گلاب پاش و...، ظروف چيني ، ظروف فلزي شامل آفتابه لگن ، پيه سوز، سيني ، قنديل برنجي و ... و تعدادي مجسمه كوچك است. از اشياي قابل توجه موزه ، دو لنگه در قديمي حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع ) است كه سال 1289 هـ. ق توسط " ظل السلطان" به آستان مبارك هديه شد. اين در با ارتفاع آن سه متر و عرض دو متر ، از چوب گردو ساخته و با نقره روكش شده است.