معرفی آثار باستانی و مناطق دیدنی جلفا

[Mohammad Aref 120454]

کلیسای مریم جلفا

 

کلیسای مریم در محوطه‌ی میدان بزرگ جلفا روبروی کلیسای بتلهم ساخته شده است . اولین ساختمان این کلیسا در سال 1610 ساخته می‌شود که بعد از آن در سال هزار و ششصد و سیزده کاملاٌ ساخته می‌شود این کلیسا در سال هزار و ششصد و شصت و شش با نقاشی مزین می‌شود و کاشیهای دیوارهای آن بین سالهای هزار و ششصد و پنجاه و یک و هزار و ششصد و شصت و شش به تدریج نصب می‌شود این کلیسا بدون ستون برپا شده است . این کلیسا دارای نقاشی‌های زیبایی است که بر دیوارهای نمازخانه نقش بسته‌اند در دیوارهای شمالی و جنوبی دو تابلوی رنگ روغن روی بوم وجود دارد اثر یک هنرمند ماهر ونیزی که توسط آقای گراک هدیه شده است که متعلق به سیصد سال پیش هستند . چون این کلیسا به نام حضرت مریم نام نهاده شده زنها با علاقه‌ی بیشتری به این کلیسا می‌رفتند در قدیم روزهای چهارشنبه دختران و زنها گروه گروه از محله‌های جلفا به این کلیسا می‌رفتند و چهارشنبه‌ی قبل از عید پاک بعضی‌ها پابرهنه به این کلیسا می‌آمدند تا با خوشحالی و شادی حضرت مریم شریک شوند و او را به خاطر قیام حضرت مسیح بشارت دهند . در قسمت شمالی محوطه‌ی کلیسا کلیساهای کوچکی به نام هاکوب مقدس وجود دارد که خیلی پیشتر از بنای اصلی کلیسا ساخته شده بود تا مردم در آن محل به دعا و نیایش بپردازند . کلیسای مریم تا سال 1848 به جای ناقوس ، تخته‌ای داشت که از آن استفاده می‌شد ولی در همین سال یعنی هزار و هشتصد و چهل و هشت کشیش بارسق گالستانیان به هنگام بازگشت از هند با خود ناقوسی به جلفا می‌آورد و به جای ناقوس تخته‌ای نصب می‌کند . محوطه‌ی این کلیسا بعد از کلیسای وانک بزرگترین محوطه را داراست و مراسم بیشتری در این کلیسا برگزار می‌شود . این کلیسا دارای دو در ورودی است در شرقی و غربی که بیشتر از در غربی آن استفاده می‌شود در غربی دقیقاٌ روبروی در شرقی کلیسای بتلهم باز می‌شود .

 

کلیسای سن سور

 

مهمترين كليساي مشهور تاريخي جلفا از نظر معماري و نفاست تزيينات نقاشي كليساي سن سور است كه مشهور به كليساي وانك مي‌باشد و در محل كليساي ساده قديمي‌تري كه در سال ۱۶۰۵ ميلادي بنا شده بود و رو بويراني نهاده بوده است بنياد آن گذاشته شده . اين كليسا را آمناپركيچ بمعني ((نجات دهنده)) نيز مي‌نامند . در تاريخ ارامنه جلفا نوشته شده است در موقعي كه خلافت اعظم ارامنه در اوچ كليسا با هاكوپ بوده است و خليفه جلفا داويد نام داشته و كلانتر جلفا خواجه صفر بوده ساختمان اين كليسا از محل اعانات ارامنه جلفاي اصفهان در سال ۱۶۵۵ ميلادي برابر با ۱۰۶۵ هجري آغاز شده و در سال ۱۶۶۴ ميلادي برابر با ۱۰۷۴ هجري و مقارن بيست و دومين سال سلطنت شاه عباس دوم بپايان رسيده است. داخل اين كليسا و ديوارها و اطراف و جوانب آن با تزئينات نقاشي بسبك ايراني و تابلوهايي كه نفوذ نقاشي ايتاليا در آنها محسوس است و زندگاني مسيح را معرفي مي‌كند تزئين شده و از اره‌هاي كليسا با كاشيهاي خشت هفت رنگ آراسته شده است در اين كليسا بيش از ساير كليساهاي جلفا نقاشي وجود دارد و از نظر كثرت طلاكاري كليساي منحصر به فرد محسوب ميشود.

[Mohammad Aref 120454]

کلیساى سنت استپانوس

 

کلیساى سنت استپانوس در ۱۶ کیلومترى غرب جلفا و به فاصله ۳ کیلومترى کرانه جنوبى ارس و در روستاى متروکه اى به نام دره شام قرار دارد. نام کلیسا برگرفته شده از نام استپانوس شهید اول راه مسیحیت مى باشد و به علت استقرار آن در روستاى دره شام به این نام نیز خوانده مى شود.درباره تاریخ بناى کلیسا، اظهارات گوناگونى ابراز شده است. عده اى آن را از بناهاى اوائل مسیحیت، مى دانند برخى چون تاورنیه بناى آن را به دوره صفویه نسبت مى دهند. در حالى که شیوه معمارى بنا،مصالح ساختمانى و تزئینات مفصل و زیباى آن مؤید این مطلب است که کلیسا همانند و هم زمان با کلیساهائى چون طاطائوس در بین قرن چهارم تا ششم هجرى (دهم تا دوازدهم میلادى) ساخته شده است و سبک معمارى آن تلفیقى از شیوه هاى مختلف معمارى اورارتو، اشکانى و رومى است که به شیوه ارمنى نیز معروف مى باشد.

 

این کلیسا در محوطه اى محصور از درختان و دره سرسبزى واقع شده و حصارى سنگى که بنا را احاطه نموده باروئى است بلند با هفت برج نگهبانى و پنج پشت بند استوانه اى سنگى شبیه دژهاى مستحکم دوره ساسانى و قرون اولیه اسلام است.

دروازه این بارو در وسط دیوار غربى تعبیه شده و داراى درى چوبى و آهن کوبى شده مى باشد. در پایه هاى طرفین و طاق جناغى آن، سنگ تراش با حجارى هاى ظریف به کار رفته و نقش برجسته اى از حضرت مریم (ع) و کودکى حضرت عیسى (ع) که در پیشانى طاقنماى آن به چشم مى خورد.

 

كليساي بدخهم

مهمترين كليساي تاريخي جلفا از دوره شاه عباس اول كليساي مشهور بْدِخِهِمْ يا بيت‌الحم است كه در ميدان جلفا و در مجاورت كليساي مريم واقع شده . اين كليسا بوسيله يكي از تجار ارمني بنام خواجه پطرس ساخته شده و در داخل آن تزئينات نقاشي و تابلوهائي از زندگاني مسيح موجود است . معماري و تزئينات طلاكاري گنبد آن بسيار جالب و تماشائي است و در داخل آن كتيبه‌هائي به تاريخهاي مختلف و از آنجمله ۱۶۲۷ و ۱۷۱۱ ميلادي بخط ارمني ديده ميشود كه از طرف اشخاص خيري كه براي كليسا كاري انجام داده‌اند بيادگار خود و خانواده‌هايشان نصب شده است. كتيبه تاريخي اين كليسا بشرح زير است: ((از ماهدسي خواجه پطرس كه مرد نيكي بود در پيشگاه خداوند بدعاي خير ياد كنيد. وي اين كليسا را به هزينه خود براي جاويد كردن نام خويش و پدرش ولي جان و مادرش شوشان و خانواده‌اش در تاريخ ۱۰۷۷ بنا كرد )).

[Mohammad Aref 120454]

برج دوزال

 

برج امامزاده شعیب در روستای دوزال در 65 كیلومتری جلفا و 20 كیلومتری شمال خروانق بر فراز كوهی مشرف بر رود ارس واقع شده است . این بقعه در واقع برج آجری هشت ضلعی بلندی است كه بر روی یك قاعدهیسنگی استوار گردیده است . در هرضلع ، طاق نمایی بلند با طاقی جناغی به چشم می خورد و در قسمت فوقانی برج،حاشیه ای از تزیینات معرق با كاشی های لاجوردی و فیروزه ای به عرض 110 سانتیمتر دور تا دور بنا را پوشانده است . در قسمت غربی برج نیز كتیبه ای از كاشی فیروزه ای نصب گردیده كه روی آن عبارت " عمل استاد محمد بن جمال احمد " مشاهده می شود.

 

امامزاده سيد اسمعيل (ع)

بقعه شريف امامزاده اسمعيل بن حبيب الله بن موسى الکاظم (ع)در روستاى زاويه در 3 کيلومترى هدى شهر از شهرهاى شهرستان جلفا واقع شده است اين زيارتگاه در بالاى تپه اى واقع در قسمت شرقى روستا قرار داشته و در محوطه ان دو اصله درخت چنار به قطر بيش از سه متر و قدمت بيش از 400 سال وجود دارد که بيانگر قدمت بناى بقعه و زيارتگاه است. اکثر زوار امامزاده از شهرستانهاى اطراف و منطقه جلفا و هاديشهر جهت زيارت به حرم اين سيد جليل القدر مشرف ميشوند و زائرين خود را به داخل ضريح مى اندازند در ضمن ابى که براى استفاده کشاورزى از طرف روستاى زاويه به طرف (گرگر) جاريست جزو موقوفات اين امامزاده ميباشد.

[Mohammad Aref 120454]

آبشار آسیاب خرابه

 

در دامنه شمالي ارتفاعات کيامکي داغ و داخل يکي از دره هاي نزديک روستاي داران ، آبشار زيبايي با نام " آسياب خرابه " قرار دارد که اطراف آنرا درختچه هاي انجير ، زرشک و نسترن هاي وحشي پوشانده است . در محل ريزش آب ، گياهان آبزي و کنارآبزي نظير خزه ، پرسياوش و بولاغ اوتي روييده است که بر زيبايي هاي آبشار مي افزايد. يکي از ويژگي هاي منحصر به فرد آبشار ، آن است که به علت مقاومت ضعيف طبقات آهکي، قسمت زيرين آبشار عقب نشيني کرده است و بدين ترتيب ، در اين قسمت حفره اي به وجودآمده است و در اين حفره ، درختان بيد تنومندي روييده اند که سايه اشان محل مناسبي براي استراحت گردشگران است همچنين وجود دره ماهاران در نزديکي روستاي قشلاق در دامنه شمالي کیامکي داغ و ييلاق " قره چي " در ناحيه جنوبي منطقه کيامکي موجب شده است همه ساله بسياري از علاقه مندان طبيعت ، گردشگران و کوهنوردان در کنار دامداران مهاجر به ديدن آبشارها ، علفزارهاي وحشي و مناطق ييلاقي اين ناحيه بيايند.

 

روستای ارسی

روستاي ارسي از پر آبترين روستاهاي منطقه است و از هر گوشه آن چشمه هايي جاري مي باشد . ارسي داراي باغات وسيع و سرسبزي است و اكثر مردم روستا از طريق فروش محصولات باغي اعم از گردو، زردآلو و درختان ديگر امرار معاش مي كنند . كشاورزي در روستا رايج است ولي همانند باغداري نتوانسته در اقتصاد مردم روستا تاثير مفيدي داشته باشد و درآمد زيادي را عايد كشاورزان سازد . اكثر كشت محصولات زراعي روستا را گندم و جو تشكيل مي دهد .

[Mohammad Aref 120454]

قلعه کردشت

 

 

یکی از قلعه های تاریخی آذربایجان که در حاشیه رود ارس و در روستای کردشت جلفا واقع شده ،قلعۀ کردشت نام دارد. این قلعه از نظر اهیمت نظامی و تاریخی به ویژه در دوره حکومت عباس میرزای قاجار نایب السلطنه فتحعلی شاه در آذربایجان بسیار مورد توجه و یکی از مراکز فرماندهی سپاهیان وی در جریان جنگ های ایران و روس بود . این قلعه در بالای تپه ای صخره ای ساخته شده و در ارتفاعات آن شش برج نگهبانی وجود داشت که هنوز بخشی از این برج ها و حصارهای آن پابرجاست.

 

 

حمام کردشت

 

این حمام یكی از زیباترین حمام های آذربایجان است كه با معماری اصیل سنتی در روستای كردشت از توابع جلفا و در كنار رود ارس قرار دارد . این حمام كه در میان باغ بزرگی ساخته شده ، دارای یك هشتی به صورت هشت ضلعی به ابعاد 5/3×5/3 و به ارتفاع 3/4 متر است . یكی از اضلاع به در ورودی و دیگری راه ورود به رخت كن یا سربینه است. سربینه حمام نیز هشت ضلعی به اضلاع 5/3 متر و ارتفاع 5/8 متر است و گنبد بزرگ آن بر روی جرزها و هشت ستون سنگی هشت بَر استوار شده است . همه ستون ها دارای سرستون های سنگی مقرنس هستند كه به وسیله ملات سرب مذاب به ستون وصل شده اند . گنبد سربینه دارای كاربندهای جالب مزین به آهك بری های زیبا است . سكوهای رخت كن با طاق ضربی پوشیده و در زیرأن كفش كن هایی تعبیه گردیده است گرم خانه فضایی است كه از چهار ستون سنگی هشت بر و دو حوض بزرگ مستطیل شكل و اتاقیبا گنبد قیراندود تشكیل شده است . نور داخل سربینه و گرم خانه به وسیله روزنی كه نوك گنبد قرار دارد تأمین می شود و گویا بر روی آن روزنه ها سنگ های مرمر نازك و ظریفی نصب بود كه نور آفتاب از آن نفوذ می كرد و داخل حمام را به صورت یكنواخت،روشن و شستشو كنندگان را از نگاه نامحرمان حفظ می نمود

 

حمام مهرآباد

 

حمام مهرآباد یكی از معروف ترین گرمابه هاست كه تاریخ بنای آن به دوره قاجار می رسد و از پنج بخش تشكیل شده است. 1 – تالار رخت ركن 2 – محل نظافت 3 – تالار شستشو 4 – گرم خانه 5 – خزینه آب تالار بزرگ رخت كن شامل یك گنبد بزرگ و چهار گنبد كوچك و چهار طاق در چهار طرف آن است و یك حوض بزرگ سنگی نیز در زیر گنبد بزرگ وجود دارد . تالار رخت كن از طریق راهروی باریكی وارد تالار استحمام می شود كه از نظر طراحی معماری تا حدی شبیه تالار رخت كن است . در ضلع شرقی تالار استحمام ،دو اتاق با سقف گنبدی به عنوان خلوتی یا شاه نشین وجود دارد كه مخصوص استحمام افراد سرشناس بود. تالار استحمام با چهار پله ، پس از عبور از یك در كوچك وارد خزینه می شود كه آخرین مرحله استحمام است . پس از بیرون آمدن از خزینه بایستی از حوضچه های كوچك آب سرد عبور كرد. آب مصرفی گرمابه از چاهی كه در كنار خزینه قرار دارد ، توسط منجنیق مخصوصی استخراج می شد و از طریق لوله های باریك سفالی كه در دیوارها تعبیه شده بودند به داخل گرمابه هدایت می شد . تاریخ بنای این حمام مربوط به دوره شاه طهماسب است و با توجه به شیوه ساخت و مقایسه با سایر حمام ها می توان آن را به دوره صفویه نسبت داد .

[Mohammad Aref 120454]

قلعه گاوور گوهر

بقایای این قلعه که مربوط به دوره ی اورارتویی است در 45 کیلومتری شرق جلفا و در کنار رود ارس دیده می شود. بخشی از دیوارهایی که از قلعه باقی مانده است ، در بعضی از نقاط دارای برجستگی های مضاعفی در گوشه ی آنها است. ارتفاع این قسمت ها تا سه – چهار متر می رسد. تعدادی سفال نیز از این قلعه به دست آمده که به اواخر دوره ی اورارتویی تعلق دارد . علاوه بر اینها تعدادی اشیای گلی مربوط به قرن ششم پیش از میلاد و برخی نیز مربوطبه دوره های ساسانی و اسلامی یا ارمنی از این قلعه به دست آمده است. قلعه ی گوهر کوچک ترین تک بنایی است که از دوره ی اورارتو تاکنون در ایران شناخته شده است . با توجه به بنای قلعه در بالای تپه ، گمان می رود که این قلعه در اصل پایگاهی نظامی بودهاست.

 

معرفی شاه عباسی

در 12 کیلومتری جلفا و مجاور پاسگاه ژاندارمری شاه عباسی، پل تاریخی بر روی رودخانه ارس وجود دارد که دو سوم آن ویران شده و فقط دو جناح شمالی و جنوبی آن باقی مانده است. این پل در قسمت خاوری پاسگاه و درست در جنوب دهکده قدیمی جلفا (که اینک در خاک روسیه قرار دارد) روبروی آن ساخته شده است. این پل از یادگارهای جالب شاه عباس صفوی و در زمره بناهای متعدد و عام المنفعه است. قسمتی از پل در خاک روسیه و قسمتی در خاک ایران واقع است. ارتفاع پایه جنوبی آن که از سنگ های تراش داده شده بنا گردیده، از سطح رودخانه در حدود 10 متر است. سبک بنای پل کاملا شبیه به دیگر ساختمان های سنگی دوره صفوی می باشد. قسمتی از زایده جنوبی پل که در خاک ایران قرار دارد نشان می دهد که پل عریضی بوده و پهنای آن به 8 متر بالغ می شده است. می توان حدس زد که پل در شکل اصلی خود پنج چشمه داشته که به کلی از بین رفته است.

 

 

برج سنگی

این برج در روستای قشلاق قارلوجا در كنار رود ارس،واقع در مسیر راه خمارلو- اصلاندوز قرار گرفته و از یك بنای كوتاه هشت ضلعی تشكیل شده است . این بنا منسوب به قرن هفتم و هشتم ه . ق است و در دوره صفویه تعمیراتی در آن به عمل آمده است . دیوارها و گنبدهای بنا تمامی از سنگ های تراش معمولی ساخته شده و زیر آن نیز سردابه ای وجود دارد كه احتمالاَ مدفن یكی از بزرگان ایلخانان مغول است . اضلاع برج 75/1 متر و از بلندی آن حدود 5 متر باقی مانده است .

[Mohammad Aref 120454]

قلعه علي بيك

وجود آثار باستاني و تاريخي در اين منطقه ، نشانگر قدمت تاريخي آن است . هنوز بقايايي از استحکامات و قلعه هاي جنگي که مردم منطقه براي دفاع يا تهاجم از آنها استفاده مي کرده اند باقيمانده اند. يکي از مهم ترين اين آثار " قلعه علي بيک " است . اين قلعه در بالاي صخره هاي کنتال واقع شده است. مصالح به کار رفته و سبک معماري در اين قلعه بيانگر آن است که قدمت تاريخي ساختمان به دوران پيش از اسلام باز مي گردد. شهرت يافتن اين قلعه به نام " علي بيک " از آن روست که او يکي از خوانين قفقازي بوده و از منطقه تحت سلطه صفويه گريخته و در اين قلعه اقامت گزيده است. در حال حاضر ، فقط آثار ديوارهاي جانبي ساختمان اصلي و دروازه ورودي قلعه که از يک طاق ضربي با سنگهاي تراشيده تشکيل يافته است ، باقي مانده و بقيه تخريب شده اند .

 

ساختمان گمرک

با توجه به اينكه جلفا شهري مرزي است، اين ساختمان اولين و قديميترين ساختماني است كه براي گمرك جلفا احداث شده است و در حال حاضر در ضلع شرقي حمام تاريخي جلفا و در جنوب شرقي راه آهن جلفا واقع شده است. اين بنا متعلق به اوايل دوره پهلوي اول مي باشد و اولين ساختماني است كه براي گمرك جلفا احداث شده است و با مطالعات معماري و مقايسه آن اين احتمال به نظر مي رسد كه با توجه به مشابهات ساختاري آن بنا با گمرك تبريز همزمان با بناي گمرك تبريز احداث شده است.اين بنا داراي نماي آجركاري با تزئينات آجري و سنگي با بندكشي گچ و آهك مي باشد و با استفاده از سيستم طاق و گنبد كل بنا پوشش داده شده است.

 

ساختمان قدیمی جلفا

اين بنا در جنوب شرقي حمام تاريخي جلفا مي باشد و در حال حاضر به صورت متروكه رها شده است و دسترسي به آن از داخل حياط خانه هاي مجاور امكان پذير مي باشد. اين ساختمان نيز جزو ساختمانهاي گمرك بوده ولي با توجه به فضا و ابعاد و اندازه به نظر مي رسد محل اسكان و استراحت بوده است. داراي نماي آجري ساده در ضلع شمالي و اطاقهاي متعدد مي باشد. اين بنا داراي سقف كاذب بسيار زيباي چوبي مي باشد و سالم باقي مانده است

[Mohammad Aref 120454]

حمام جلفا

 

حمام شامل سربینه، گرمخانه و تاسیسات جنبی است. اعیانی این حمام بیش از 500 متر مربع می باشد. فرم طاقها و گنبدها و ستونهای سنگی شامل ته ستون، ساقه ستون و سرستون مقرنسکاری حکایت از شیوه معماری دوره قاجاریه دارد. قوسها و گنبدهای دهنه رختکن و سربینه و دیگر تاسیسات حمام وسیع و چشمگیر است. گنبد مرکزی رختکن رفیع و وسیع بر روی چهار ستون سنگی مقرنسکاری خوش تراش قرار دارد. گنبد مرکز گرمخانه بر روی چهارستون سنگی قرار دارد و اطراف آن با 8 گنبد عرقچین پوشش شده شکوه و صحن وسیع آنرا دو چندان می کند. با توجه به جمعیت اندک جلفا در یکصد ساله اخیر بنظر میرسد که این حمام توسط عباس میرزا و برای لشکریان پشت جبهه در جنگهای ایران و روس ساخته شده باشد.

 

پل هاي خدا آفرين

 

روي رودخانه ارس ، دو پل تاريخي به فاصله اندكي ( 100 ) متر از يكديگر بنا شده است كه به نام خدا آفرين مشهورند. اولي منسوب به قرن ششم هجري (‌دوره سلجوقيان ) است كه طول آن 160 متر است و از 15 طاق جناقي و هلالي با ابعاد نا مساوي و غير متشابه تشكيل شده است. مصالح ساختماني اين پل ، سنگهاي قلوه و لاشه در قسمت پايه ها و آجر در ساختمان طاق ها است و ملاط آن آهك و گچ است. پل دوم خدا آفرين حدود 120 متر طول دارد ، داراي ده طاق است و منسوب به دوره صفوي است . مصالح ساختماني اين پل ، سنگ هاي قلوه و لاشه در قسمت پايه ها و آجر در ساختمان طاق ها است و ملاط آن آهك و گچ است . پل دوم خدا آفرين حدود 120 متر طول دارد. داراي ده طاق است و منسوب به دوره صفوي است . مصالح ساختماني آن سنگ تراشيده با ملاط گچ وآهك است.

[niaz 9807]

جلفا عجب عظمتیه واسه خودش :jawdrop: من تا بحال نرفتم

ممنون:icon_gol:

[sookut 13735]

مرسییییییییییییییییییییی

من اکثر جاهاشو رفتم

[shahdokht.parsa 50877]

قشنگه میخوام برم