جستجو در تالارهای گفتگو

فهرست میراث جهانی یونسکو در حال حاضر، بر اساس سایت رسمی کنوانسیون میراث جهانی،‌ 911 مورد را شامل می‌شود. مواردی در این فهرست جای می‌گیرند که از نظر فرهنگی یا طبیعی منحصر به فرد باشند و کمیته میراث جهانی در جلسات خود، آن‌ها را دارای ارزش جهانی بداند. هر مکان یا بنایی که در این فهرست جای می‌گیرد، کشورهای عضو کنوانسیون موظف به محافظت از آن می‌گردند. در این بین،‌ سهم ایران از این فهرست تا به حال ‌12 مورد بوده که آن‌ها را در گزارش تصویری زیر می‌بینید بم و فضای فرهنگی آن،‌ کرمان سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2004/ 1385 (در لیست میراث جهانی در خطر قرار گرفته است). بم در محیطی بیابانی قرار گرفته است و در اصل به زمان هخامنشیان (قرن‌های 4 تا 6 قبل از میلاد مسیح) برمی‌گردد. دوران طلایی آن بین قرن‌های 7 و 11 میلادی بود که در مسیر راه‌های مهم قرار داشت و به تولید پوشاک ابریشم و کتان مشهور بود. پاسارگاد،‌ فارس سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2004/ 1383. پاسارگاد اولین پایتخت دودمانی هخامنشیان بود که در قرن 6 قبل از میلاد توسط کوروش کبیر در پارس، سرزمین پارسیان بنا نهاده شد. کاخ‌ها، باغ‌ها و آرامگاه کوروش،‌ نشان از تمدن استثنایی پارس‌ها و هنر و معماری هخامنشیان دارند. گنبد سلطانیه،‌ زنجان سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2005/ 1384. مقبره اولجایتو در شهر سلطانیه در فاصله سال‌های 1302 تا 1312 ساخته شده است. سلطانیه پایتخت سلسله ایلخانیان بود که توسط مغول‌ها پایه‌گذاری شد. این اثر از کلیدهای مهم رشد معماری اسلامی به حساب می‌آید. بیستون، کرمانشاه سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2006/ 1385. از آثار مهم بیستون،‌ نقش برجسته داریوش بزرگ است که یک کمان را به نشانه حاکمیت در دست دارد و شورشیان را به بند کشیده است. زیر نقش برجسته، در 1200 خط، داستان این واقعه و نیز اسامی شورشیان و حامیان شرح داده شده است. مجموعه آثار رهبانی ارامنه در ایران،‌ شمال غرب ایران سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2008/ 1387. این مجموعه، سه کلیسای مسیحی ارامنه به نام‌های سنت تادئوس،‌ سنت استپانوس و زور زور را شامل می‌شود. این سه کلیسا که قدیمی‌ترین آن‌ها (سنت تادئوس یا قره کلیسا) به قرن 7 برمی‌گردد،‌ کلیدهای معماری ارمنی و یادبود تزیینات سنتی آن‌ها هستند سازه‌های آبی شوشتر، خوزستان سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2009/ 1388. سازه‌های آبی یا سیستم‌های هیدرولیکی باستانی شوشتر به دوران داریوش بزرگ در قرن 5 قبل از میلاد برمی‌گردد و از آن به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی قبل از انقلاب صنعتی یاد می‌شود: مجموعه‌ای از کانال‌های آبی و آسیاب‌ها برای استفاده از آب. بقعه و خانگاه شیخ صفی‌الدین،‌ اردبیل سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2010/ 1389. ساخت بقعه و خانقاه شیخ صفی‌الدین بین اوایل قرن 16 و اواخر قرن 18 بوده است و بر اساس سنت صوفیان و اشکال سنتی معماری ایرانی ساخته شده است. ویژگی آن، ‌استفاده بهینه و حداکثری از فضای ممکن برای فعالیت‌های گوناگون است. مجموعه بازار تاریخی تبریز، آذربایجان شرقی سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2010/ 1389. بازار تاریخی تبریز یکی از اماکن مهم خرید و فروش روی جاده ابریشم و در نتیجه مرکز مهم تبادل فرهنگی محسوب می‌شده است. بازار تبریز ترکیبی از سازه‌های خشتی، بازارهای سرپوشیده و فضاهای بسته برای فعالیت‌های گوناگون است. میدان نقش‌جهان،‌ اصفهان سال ثبت به عنوان میراث جهانی:‌ 1979/ 1358. این میدان توسط شاه عباس صفوی در قرن 17 میلادی ساخته شده است و روی تمامی ضلع‌های خود، ساختمان‌های تاریخی را جای داده است:‌ مسجد شیخ لطف‌الهخ، مسجد شاه (که امروزه مسجد امام نامیده می‌شود)، بازار قیصریه و کاخ عالی‌قاپو‌ چغازنبیل، خوزستان سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 1979/ 1358. خرابه‌های شهر مقدس پادشاهی ایلام که با سه دیواربزرگ هم‌مرکز احاطه شده، در چغازنبیل در نزدیکی شوش، خوزستان کشف شدند. هزاران آجر استفاده نشده در اطراف،‌ نشان می‌دهد ساخت این شهر که 1250 سال قبل از میلاد مسیح آغاز شده، نیمه‌تمام مانده است. .

گنبد کاووس یا گنبد قابوس یک بنای تاریخی متعلق به بیش از هزار سال پیش است که در گنبد کاووس، شمال شرقی ایران قرار دارد. این برج یکی از آثار باستانی ایران است که در شمار بزرگ‌ترین مفاخر معماری سده چهارم هجری است. این بنای معروف که یکی از بلندترین بناهای آجری جهان به‌شمار می‌آید بر فراز تپه خاکی که قریب پانزده متر از سطح زمین بلندتر است قرار دارد. این بنا در سال (۳۹۷ هجری قمری برابر با و ۳۷۵ هجری خورشیدی ) و در زمان سلطنت شمس المعالی قابوس بن وشمگیر و در شهر جرجان که پایتخت پادشاهان آن دیار بوده، بنا گردیده‌است. پروفسور آرتور پوپ در مورد این بنا چنین نوشته‌است: در زیر سمت شرق کوه‌های البرز و در برابر صحراهای پهناور آسیا یکی از بزرگ‌ترین شاهکارهای معماری ایران با تمام شکوه و عظمت خود قد بر افراشته‌است. این بنا گنبد قابوس بقعه آرامگاه قابوس بن وشمگیر می‌باشد و برج آرامگاه از هرگونه آرایش مبراست. جنگنده‌ای با نیروی ایمان در نبرد رودرروی، پادشاهی شاعر در نبرد با ابدیت، آیا آرامگاهی چنین عظیم و مقتدر وجود دارد. مشخصات سازه گنبد قابوس شامل ۲ قسمت است: ۱-پی یا پای بست بنا و بدنه ۲-گنبد مخروطی پی سازی بنا از زمین سفت شروع و تا ارتفاع حدود ۱۵ متری با آجر و مصالح مشابه خود بنا انجام شده‌است. درون پای بست سردابی وجود داشته که پا کار طاق آن هنوز بر جای است ولی بر اثر کاوشهای پیاپی کاوشگران که در پی گنج بوده‌اند آثاری از کف آن بر جای نمانده‌است. بدنه مدور خارجی گنبد قابوس دارای ۱۵ ترک (دندانه نود درجه) می‌باشد (همانند ستاره ده پر) این ترکها که در اطراف آن و به فواصل مساوی از یکدیگر قرار دارند، از پای بست بنا شروع و تا زیر سقف گنبدی ادامه می‌یابد و میان این ترکها با کوهه‌ای آجری پر شده‌است. به جز در ورودی) راس این ترکها به اندازه ۱٫۳۴ متر از یکدیگر فاصله دارند. قطر داخلی گنبد به طول ۹ متر و ۷۰ سانتی متر و قطر آن از قاعده ترکها بطول ۱۴ متر و ۶۶ سانتی متر و طول قطر آن از رأس ترکها یا به عبارتی قطر ارباب یا پای بست آن ۱۷ متر و ۶ سانتی متر می‌باشد ضخامت میل از پایین به بالا کرنش کمی دارد و در ارتفاع ۳۷ متری گنبد مخروطی بنای برج را تکمیل می‌کند. این گنبد که با آجرهای مخصوص دنباله دار کفشکی ساخته شده‌است دو پوسته‌است. گنبد درونی مانند گنبدهای خاکی به شکل نیم تخم مرغی و از آجر معمولی است و پوسته بیرونی با آجر دنباله دار، و ارتفاع این گنبد مخروطی ۱۸ متر است در بدنه شرقی روزنه‌ای تعبیه شده که ارتفاع آن یک متر و نود سانتیمتر است عرض روزنه در قسمت بالا ۷۳ و در وسط ۷۵ و در پایین ۸۰ است. در ضلع جنوبی آن یک ورودی می‌باشد که ۵/۱ متر عرض و ۵۵/۵ متر ارتفاع دارد. در درون طاق هلالی سر در آن، مقرنسی است که به نظر می‌رسد در مراحل نخستین پیشرفت این نوع تزئینات معماری و گچ بری است. شاید این مقرنس ساده و در عین حال زیبا از اولین نمونه‌های مقرنس سازی در بناهای اسلامی می‌باشد که بتدریج تکمیل شده‌است دکتر ویلسن آمریکایی نماینده دانشگاه پنسیلوانی نیز در بازدید و تحقیقاتی که از این بنا داشته راجع به این مقرنسها چنین نوشته‌است: ? بالای در، داخل هلال مدخل گیلویی مقرنسی است که در مراحل اولیه ترقی می‌باشد و این یکی از نمونه‌های تزئینی است از اصول یک معماری که بعد اهمیت پیدا کرده‌است ? در ردیف کتیبه کوفی بصورت کمر بند وار بدنه را آرایش کرده‌است که یک ردیف آن در ۸ متری پای آن و دیگری بالا در زیر گنبد مخروطی قرار دارند نوع نوشته کوفی کتیبه‌ها ساده و آجری است حروف آن آرایش ندارند. بر جسته و خوانا می‌باشد و حاشیه دور آنها قاب مستطیلی شکلی است از آجر . متن کتیبه‌های سازه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذ القصر العالی الامیر شمس المعالی الامیر ابن الامیر قابوس ابن وشمگیر امر به نبائه فی حیاتی سنه سبع و خمسین و ثلثماته قمریه و سنه خمس و سبعین و ثلثماته برگردان: به نام خداوند بخشنده مهربان این است کاخ باشکوه امیر شمس معالی امیر پسر امیر قابوس فرزند وُشمگیر فرمان داد به ساخت آن در زندگی خویش سال سیصد و نود و هفت قمری و سال سیصد و هفتاد و پنج (خورشیدی) ||