جستجو در تالارهای گفتگو

اين نهشته ها يکى از ذخاير بزرگ معدنى را مى سازد که در سرزمين هاى مختلف علاوه بر BIF، بنام هاى ديگرى از جمله ايتابريت (Itabirite)، جاسپيليت(Jaspillite) کوارتزيت هماتيت دار واسپکولاريت(Specularite) نيز شناخته مى شوند. اين نهشته ها به فرم واحدهاى چينه شناختى سنگهاى ماگمائى بازيک واولترابازيک از نظر ترکيب شيميائى غنى از منيزيم وآهن هستند و مجموعه اى از کانيهاى اوليوين ،پيروکسن وپلاژيوکلاز را شامل مى شوند. بنظر مى آيد که اين مجموعه کانيها ودر ابتدا بفرم ماگماهاى سيال(fluid magma)بوده اند که به محض سرد شدن،طى قانون مندى مشخص ،اکسيدها وسيليکاتهاى گوناگون را بفرم بلور تشکيل مى دهند.از آنجا که ترکيب بلورهاى تشکيل شده با ترکيب ماگماى باقيمانده متفاوت است،لذا ماگما در هر مرحله از از کريستاليزاسيون فرايندى از تغييرات را تحمل مى نمايد که به نوبه خود بر ترکيب کانيهايى که بعداً کريستاليزه مى شوند تاثير مى گذارد. اکسيدها وسيليکاتهاى فرومنيزين تشکيل شده چون نسبت به باقى مانده ماگما متراکم وسنگين ترند،زودتر ته نشين وفرو مى نشينند ودر نهايت با تحمل پديده تفريق سنگهاى بازيک واولترابازيک را بوجود مى آورند.در اين راستا ممکن است لايه بندى layering وزون بندى (zoning)نيز در اين سنگها رخ بدهد واژه توده هاى نفوذى لايه اى (layered intrusions) به آنها اختصاص يابد. مواد معدنى مهمى که همزمان با سنگهاى بازيک واولترابازيک تشکيل مى شوند شامل Au, Cu, Co , V , Mn, Fe, Ti , Ni , Cr و عناصر خانواده پلاتين است.تقسيم بندى کانسارهاى وابسته به اين سنگها عبارتند از : ● توده هاى بازيک لايه اى (layered basic intrusion) با کانسارهاى Co,pd,pt,ti,Fe,Cr,Ni وv ● توده هاى همرا ه با آنورتوزيت ها ● کانسارهاى همراه با افيوليت ها ● کانسارهاى همراه با کربناتيت ها ● کانسار هاى همراه با سنگهاى آذرين قليايى ● کانسارهاى همراه با کيمبرليت ها

سنگهايي هستند كه مستتقيما از سرد شدن و تبلور مواد مذاب ايجاد شده اند. چنانچه سرد شدن آنها در داخل پوسته زمين و به تدريج صورت گرفته باشد ، آنها را نفوذي مي نامند. آن دسته از سنگ هاي آذرين كه به بيرون از زمين راه يافته و به سرعت سرد شده باشند ، از آنجايي كه فرصتي براي تشكيل بلورهاي درشت نداشته و يا كم بلورند و آنها را سنگهاي آتشفشاني مي نامند. سنگهاي آذرين از ويژگيهايي مانند بافت دانه دانه ، ساخت توده اي و تركيب كاني شناسي نسبتا يكنواخت برخوردارند. اين سنگها اگر سالم و بدون هوازدگي باشند ، معمولا مستحكم و بادوامند و به عنوان مصالحي مناسب در بسياري از كارهاي مهندسي قابل استفاده اند. وجود درزه و شكاف و قرار گرفتن در مجاورت گرما و از همه مهمتر شرايط سخت جوي از استحكام آنها مي كاهد. از بين انواع متعدد سنگهاي آذرين در ايران ، گرانيت ، سينيت ، توناليت ، گنايس و گابرو به طور گسترده تري به عنوان سنگ ساختماني مورد استفاده قرار مي گيرند. اين موضوع دلايل مختلفي دارد كه از جمله گستردگي بيشتر ، رنگ جذابتر ، يكنواختي بافت ، نظم بيشتر ساخت و دوام بيشتر را مي توان نام برد. ساير سنگهاي آذرين نفوذي ، گاهي اوقات به علت در دسترس بودن يا زيبايي مورد استفاده قرار مي گيرند. سنگهاي آتشفشاني مصرف محدودتري از انواع نفوذي دارند. برخي از آنها نسبتا سست و متخلخل اند و لذا تنها در شرايط اقليمي مناسب مي تواننند مصرف شوند. ◄ گرانيت : واژه گرانيت آن طور كه بوسيله معدنكاران و در تجارت استفاده مي شود شامل كليه سنگهاي آذرين و گنايش مي گردد كه اين موضوع در ايران به صورت عاميانه حتي انواع ماسه سنگها و سرپانتين را هم شامل مي شود. اما در اينجا بهتر است تعريف را ارائه نمود علمي بنابراين مي توان آن را به صورت سنگهاي آذرين نفوذي بلوري و با دانه هاي تقريبا مساروي ، حاوي كوارتز و فلدسپاتهاي قليايي تعريف كرد كه معمولا مقاديري ميكا و هورنبلند نيز دارد. همچنين مقادير متفاوتي از ساير فلدسپاتها و كانيهاي فرعي و غيرعادي نيز وجود دارند كه تنها تعداد اندكي از آنها به غير از پيريت و گارنت با چشم غيرمسلح قابل رويت بوده يا بوسيله افراد غيرمتخصص قابل شناسايي اند. ◄ ويژگيهاي گرانيت : در بين سنگهاي آذرين انواع گرانيت به علت مصرف گسترده آنها ، بيش از ديگر سنگ هاي آذرين مورد بررسي قرار گرفته است. البته ممكن است گفته شود كه بسياري از ساير سنگهاي نفوذي با بافت گرانيتوئيدي و انواع گنايس از نظر جذب آب. مقاومت فشاري. مقاومت خمشي ، پايداري در برابر آتش و غيره شبيه به گرانيت ها هستند. بافت گرانيت معمولا يكنواخت يا گرانيتوئيدي است ، اما گاهي اوقات پورفيري هم هست. منبع

اورانيوم (U) عنصري است راهبردي و مصارف عمده آن در نيروگاههاي اتمي و سلاحهاي هسته‌اي و به مقدار جزئي، مصارف دارويي و پژوهشي دارد. در فرآيند تشکيل کانيهاي مختلف از ماگما، به دليل بزرگ بودن شعاع يوني اورانيوم، اين عنصر در مراحل اوليه تبلور ماگما، نمي‌تواند وارد شبکه هيچ يک از کانيها شود و تا مراحل آخر ماگما باقي مي‌ماند، بنابراين اورانيوم بيشتر در سنگهاي اسيدي متمرکز مي‌شود، ميزان فراواني اوراينوم در کانيهايي مثل زيرکون، مونازيت، زينوتيوم حداکثر و در اليوين حداقل ممکن است. اورانينيت و پيچ بلند، مهمترين کانيهاي محيط احيايي هستند. کارنوتيت، مهمترين کاني محيط اکسيدان است. ◄ کانسارهاي اورانيوم همراه کنگلومراي پرکامبرين: کانسارهاي اورلانيوم موجود در کنگلومرا که به نوع پلاسر نيزر معروفند، قديميترين کانسارهاي اوراينيوم کشف شده محسوب مي‌شوند. اين کانسارها در اواخر آرکئن و اوايل پروتوزوئيک در محدوده زماني 2/2 تا 75/2 ميليارد سال تشکيل و عمدتا در سپرهاي پرکامبرين (مناطق آرام تکتونيکي) افريقاي جنوبي کانادا، استراليا، برزيل، هندوستان و امريکا کشف شده‌اند. مهمترين کانسارهاي پلاسر در افريقاي جنوبي و کانادا واقع شده‌اند. اين کانسارها در حاشيه حوضه‌هاي رسوبي کم عمق درون قاره اي و همراه رسوبات دلتايي تشکيل شده اند. به دليل عدم وجود اکسيژن آزاد، اورانينيت به صورت آواري حمل و در محيط رودخانه‌اي و يا حاشيه حوضه‌هاي کم عمق درون قاره‌اي برجاي گذاشته شده‌اند. کنگلومراي حاوي اورانيوم، داراي جور شدگي مناسيب است. اجزاي تشکيل دهنده کنگلومرا، بطور عمده از سنگهاي گرانيتي متعلق به اواخر آرکئن منشا گرفته‌اند. قطعات کوارتز در داخل اين کنگلومرا فراوان يافت مي‌شود و عيار اورانيوم، در جايي که قطعات کوارتز فراوان هستند، بالاست. از ويژگيهاي اين کنگلومرا، بالا بودن مقدار پيريت (10 تا 30 درصد)، وجود زيرکن و مونازيت را مي‌توان نام برد. ◄ کانسارهاي اورانيوم نوع دگر شيبي: کانسارهاي اورانيوم نوع دکگر شيبي که به نوع دگه‌اي نيز معروفند، در محدوده زماني 1500 تا 1900 ميليون سال قبل تشکيل شده‌اند، اين کانسارها در مناطق دگرشيبي، سنگهاي دگرگوني و سنگهاي رسوبي و آذرين که در مقايسه با ديگر انواع اين کانسار، داراي عيار بالايي است، يافت مي‌شوند. کانيهاي مهم اين ذخاير عبارتند از: پيچ بلند و کافنيت ◄ کانسارهاي اورانيوم در ماسه سنگها: مهمترين ذخاير اورانيوم دنيا در ماسه سنگهاي رودخانه اي تشکيل شده اند. حدود 45 درصد ذخاير اورانيوم کشف شده کشورهاي غربي و 95 درصد اورانيوم امريکا از نوع ماسه سنگ است. کانسارهاي اورانيوم نوع ماسه سنگ به سه گروه رول فرونت، آبراهه‌اي و مسطح تقسيم مي‌شوند. اين کانسارها، عمدتا از 400 ميليون سال پيش تاکنون تشکيل شده‌اند. کانسارهاي کشف شده در کشورهاي مختلف از دوران گذشته تاکنون، عبارتند از: دوره کربونيفر تاترباس در افريقاي جنوبي و امريکاي جنوبي، پرمين در جنوب و شرق اروپا، دوران دوم در غرب امريکا و شرق اروپا و در دوران سوم در استراليا. سنگ در برگيرنده، از نوع ماسه سنگ، آرکوز يا توف است که در محيط رودخانه يا حوضچه‌هاي کم عمق تشکيل شده‌اند. کانيهاي مهم هر ذخيره عبارتند از: کارنوتيت، اورانينيت، پيچج بلند و کمپلکس‌هاي آلي اورانيوم دار. ◄ کانسارهاي اورانيوم همراه با سنگهاي آذرين دروني: اورانيوم به دليل بزرگي شعاع يوني و ظرفيت زياد در پگماتيت‌ها، نفلين سيانيت‌ها، آلکالي گرانيت‌ها، کربناتيت‌ها و ساير سنگهاي اسيدي آلکالن و فوق آلکالن متمرکز مي شوند: نظريه اين سنگهاي آذرين آلکالن- پرآلکالن و کربناتيت ها در ريفت هاي داخل قاره اي تشکيل مي شوند. اورانيوم اکثرا همراه پيرو کلر، فسفاتها ومونازيت ديده مي‌شود که در مقايسه با کانسارهاي ديگر، مشکل متالوژيکي دارند، مقدار Th، Nb و عناصر نادر خاکي (REE) اين ذخاير، بالايت. همچنين مقدار جزئي، اورانينيت و اورانوتوريت نيز يافت مي شود. ◄ کانسارهاي اورانيوم موجود در سنگهاي آتشفشاني: آلاسکيت، تراکيت و ريوليت‌هاي آلکالن و پرآلکالن، که اکثرا در ريفت هاي (شکستگي) داخل قاره تشکيل مي‌شوند، حاوي اورانيوم هستند. مقدار اورانيوم توف هاي اسيدي حدود دو برابر سنگهاي پلوتونيک (دروني) است. کانيهاي مهم اورانيوم عبارتند از: اورانينيت، کافنيت و برانريت، کاني سازي اکثرا حالت رگه‌اي دارد توف هاي غني از اورانيوم در صورتي که تحت تاثير فرآيندهاي سطحي قرار گيرند به سرعت اکسيد شده در رسوبات رودخانه‌اي برجاي گذاشته خواهند شد. منبع

بلور سازی تبلور، یکی از عملیات مهم برای خالص سازی مواد بلوری در یک محدوده اندازه مطلوب می باشد. تبلور به معنای تشکیل ذرات جامد از یک فاز هموژن است و می تواند در یک فاز گاز (مثل برف) یا از یک فاز مایع (انجماد یا ته نشینی ) انجام شود. اساساً تبلور یک تکنیک جداسازی جامد-مایع است و مهمترین نوع آن انتقال جرم حل شونده از محلول مایع به فاز بلور جامد خالص است. از این روش برای جداسازی کامل جامد محلول از حلال آن استفاده می شود. کاربرد گسترده تبلور بدان دلیل است که بلور تشکیل شده در محلول ناخالص است . به بیان دیگر ، این روش برای بدست آوردن مواد شیمیایی خالص در شرایط مختلف مناسب است. از جمله کاربردهای تبلور ، تولید تولید قند از چغندر قند ، که قند از محلول آبی تولید می شود که یک تبلور تجاری مهم محسوب می شود .تشکیل یخ از آب ، تشکیل درات برف از بخار ، تشکیل بلورهای جامد از محلول های مایع مثل KCI و رشد تک بلورهای کامل برای semiconductor devices ، پرتوهای لیزر و سنگ ها و جواهرات مصنوعی . محدوده تبلور از تولید تک بلورهای خالص تا تولید شکر کریستالی که خالص ترین ماده شیمیایی تولید شده در جهان است ، متغییر می باشد، تولید جهانی نمک به میزان Mtonne/year 80 نشان دهنده این عملیات است. کریستالایزرها به میزان گسترده به صورت تجاری استفاده می شوند و برحسب اینکه پیوسته و یا اینکه ناپیوسته باشند نقسیم بندی می شوند، کریستالایزرهای ناپیوسته ، ساده تر کنترل می شوند و انعطاف بیشتری دارند. همچنین در محدوده وسیعی از شرایط کار می کنند . کریستالایزرهای پیوسته برای تولید محصول یکنواخت مورد استفاده قرار می گیرد و عموماً در یک میزان تولید یکسان ، کوچک تر از سیستم های ناپیوسته بوده و از انرژی موثرتر استفاده می کنند. بنابراین کریستالایزرهای پیوسته برای میزان بالای تولید ترجیح دادخ می شوند ماگما: مخلوط دوفازی محلول و بلورهایی با اندازه مختلف که متبلور کننده را اشغال می کنند. بلور بلور سازمان یافته ترین نوع ماده بی جان است . در واقع ، بلور یک جامد با شکل منظم از اتم ها ، یون ها یا مولکول ها است. در یک بلور ، مولکول های اجزاء ، یون ها یا اتم ها به یک روش منظم در کنار یکدیگر قرار می گیرند و در نتیجه شکل بلور مستقل از اندازه بلور است . وقتی یک بلور رشد می کند، هر یک از سطوح آن به همان شیوه منظم رشد می کنند . اگر در شرایط ایده آل بلور در حال رشد تشابه هندسی خود را حفظ کند، به آن بلور تغییر ناپذیر گویند. تولید بلور تولید بلور ، فرآیندی گرمازا است و گرمای آن با غلظت و دما تغییر می کند. مراحل متوالی ایجاد بلور: خوشه→جنین یا جوانه→هسته→بلور تبلور معمولاً هم از یک محلول انجام می شود و هم از یک مذاب ، گرچه گاهی نیز بلورهای بلورها مستقیماً توسط میعان از فاز بخار ایجاد می شوندو بعضی مواقع ، تبلور می تواند به عنوان یک فرایند معکوس انحلال یا تجزیه مورد توجه قرار گیرد که البته تفاوت های عمده ای با آن دارد . تعداد ذرات طی انحلال ثابت خواهد ماند یا کم می شوند ، در حالی که تبلور تعداد هسته ها روی موادی که ته نشیثن می شوند . مرتباً افزایش می یابد . همچنین در انحلال ، مقاومت قابل توجه ای برای انتقال از سطح مشترک دو فاز وجود ندارد ، اما در مورد تبلور اینطور نیست. فرآیند تبلور شامل دو مرحله همزمان است ( عموماً) که می توانند تا حدودی مستقل کنترل شوند . اولین مرحله ، تشکیل ذرات کوچک است که باید در محلول قبل از تبلور ایجاد شود و مرحله دوم رشد هسته می باشد . به بیان ساده تر ، تشکیل بلور در دو مرحله صورت می پذیرد :1- ایجاد ذره ای جدید(هسته زایی) 2-رشد آن تا رسدین به اندازه ماکروسکوپی اگر بتوان تعداد هسته ها را کنترل نمود ، اندازه بلورها می تواند به طور نا محدود به صورت منظم رشد کند. اندازه بلورها یکی از مهمترین مسائل در فرآیند های تبلور می باشد. اشباع و فوق اشباع وقتی یک مذاب به آرامی سرد می شود، دما به تدریج می افتد تا اینکه به نقطه ذوب می رسیم. سرمایش بیشتر موجب super-cooling یا solidification با دمای تقریباً ثابت می شود. معمولاً یک میزان super-cooling معین باید قبل از آنکه تغییر فاز اتفاق افتد ، انجام شود. در این حالت ، یک موقعیت کم ثبات در دمای زیاد زیر نقطه ذوب ایجاد می شود ، زیرا سرعت هسته زایی خود به خود ، بسیار کم یا حتی قابل صرفنظر می باشد. مشابه آن اگر یک بخار superheat سرد شود، دمایش پایین می رود تا اینکه به شرایط خشک و اشباع می رسد و سرمایش بیشتر در غیاب معیان مناسب هسته ، تولید بخار فوق اشباع( (supersaturate می کند و ایجاد مایع یا جامد فقط بعد از یک حالت فوق اشباع معین انجام می شود. روش های ایجاد حالت فوق اشباع نیروی محرکه (پتانسیل محرک) سرعت هسته زایی و رشد آن ، حالت فوق اشباع می باشد . فوق اشباع به یکی از سه روش زیر صورت می گیرد: 1-اگر حلالیت جزء حل شده در حلال با افزایش دما به شدت افزایش یابد ، مانند بسیاری از نمک های معدنی و مواد آلی ، محلول اشباع با سرد شدن به حالت فوق اشباع می رسد. 2- اگر حلالیت مستقل از دما باشد ، مانند نمک طعام ، حالت فوق اشباع را می توان با تبخیر قسمتی از حلال ایجاد نمود. 3-اگر سرد شدن و رسوب مناسب نباشد ، مثل وقتی که حلالیت خیلی زیاد است ، با افزودن جزء سوم (به روش فیزیکی) می توان به حالت فوق اشباع رسید . این فرآیند ، نمک دار کردن نامیده می شود. اگر رسوبی تقریباً کامل مورد نیاز باشد ،می توان با اضافه کردن جزء سومی که با جزء حل شده اصلی واکنش داده و یک ترکیب نا محلول تشکیل می دهد ، ماده حل شده جدیدی را به روش شیمیایی پدید آورد. این فرآیند رسوب کردن نامیده می شود موادی که با افزودن دما قابلیت انحلال آن ها کاهش می یابد ، دارای قابلیت انحلال وارونه هستند. در ظروف تبلور ، توزیع اندازه ذرات که مهمترین عامل در فرآیند تبلور است ، با بر هم کنش سرعت هسته زایی و سرعت رشد تعیین می شود و مستقل از موازنه مواد و انرژی است. تشکیل هسته و رشد بلور در محل اشباع شده یا نشده ( حالتی از حالت فوق اشباع ) اتفاق نمی افتد . البته ممکن است بلورهای بسیار کوچک از طریق ساییدگی تشکیل شود که در صورت فوق اشباع شدن محلول ، رشد می کنند. اگر سرعت رشد بلور کم باشد ، مانند مواقعی که محلول دارای گرانروی بالایی است ، زمان قابل ملاحظه ای برای رسیدن به تعادل فازهای جامد و مایع لازم است. ایجاد هسته سرعت هسته زایی ، تعداد ذرات تشکیل شده در واحد زمان در واحد حجم محلول مادر بدون جامد می باشد. این کمیت اولین پارامتر جنبشی است که توزیع اندازه ذرات (CSD) را کنترل می کند. منشاء بلورها را به سه دسته تقسیم بندی می کنند : هسته زایی کاذب ، اولیه و ثانویه. بلورهای خیلی کوچک تولید شده روی سطح دانه های بلور تولیدی در تبلورهای دیگر خیلی سریع محو می شوند و بعد در محلول فوق اشباع رشد می کنند . به این حالت نسل اولیه گویند. هسته زایی کاذب در حالت فوق اشباع زیاد و یا در حالت گردش ضعیف ماگما ایجاد می شود . این هسته زایی را با زائده های نابهنجار سوزنی یا خار مانند مانند بلورهای ناقص در انتهای بلور توصیف می کنند. نوع دیگری از رشد ناقص بلور ، رشد پوششی است که در حالت فوق اشباع معتدل به وجود می آید که این عمل نتیجه مسدود شدنم محلول مادر در یک وجه بلور است. هسته زایی اولیه: هسته زایی در غیاب بلور است و به دو دسته تقسیم می شود: الف) هسته زایی همگن : در این نوع هسته زایی بلور در یک فاز و بدون وجود ناخالصی تشکیل می شود . در اینجا هسته زایی در اثر وجود حالت فوق اشباع رخ می دهد . این نوع عسته زایی به جز در بعضی از واکنش ها ی رسوبی هیچ گاه اتفاق نمی افتد. ب)هسته زایی ناهمگن: این نوع هسته زایی در اثر وجود ناخالصی و یا کاتالیست در محلول رخ می دهد. هسته زایی ثانویه: تشکیل هسته ها هنگامی که بلور در ماگما وجود دارد ، هسته زایی ثانویه نام دارد. انواع هسته زایی ثانویه: الف) هسته زایی با قطع سیال : این هسته زایی در اثر تنش های ناشی از برش سیال می باشد. ب)هسته زایی تماسی: این نوع هسته زایی که در اثر برخورد بلور با جسم دیگری مانند دیواره کریستالایزر، همزن و یا با بلور دیگری حاصل می شود ، رایج ترین نوع هسته زایی در ظروف تبلور صنعتی است ، و چون در حالت فوق اشباع کم رخ میدهد. این هسته زایی متناسب با توان اول فوق اشباع است ، نه توان بیستم یا بیشتر که در هسته زایی اولیه دیگری وجود دارد. بنابراین کنترل آن در زمان بهره برداری آسان است. اگر شرایط مناسب باشد ، هسته ها هم زمان تشکیل می شوند ، اما در اکثر موارد ، دانه های بلوری کوچک اضافه می شوند. همچنین مقادیر کم ناخالصی نیز ممکن است به عنوان هسته عمل کند. هسته سازی بخودی خود فرآیندی است که با بی میلی انجام می شود. به هر حال ایجاد هسته به وجود متغییرهای تصادفی در غلظت یا دما در مقیاس مولکولی بستگی دارد. اگر سرمایش کند انجام شود ، سرعت هسته زایی کند و ماده ته نشین شده روی تعداد کم هسته ها ته نشین می شود و در نتیجه بلورهای نسبتاً درشت تولید می شود. اگر سرمایش انجام شود ، فرآیند هسته زایی افزایش یافته و تعداد هسته ها زیاد می شود. در نتیجه بلورهای ریز تولید می شود. :w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

کانسارهاي اورانيوم اورانيوم (U) عنصري است راهبردي و مصارف عمده آن در نيروگاههاي اتمي و سلاحهاي هسته‌اي و به مقدار جزئي، مصارف دارويي و پژوهشي دارد. در فرآيند تشکيل کانيهاي مختلف از ماگما، به دليل بزرگ بودن شعاع يوني اورانيوم، اين عنصر در مراحل اوليه تبلور ماگما، نمي‌تواند وارد شبکه هيچ يک از کانيها شود و تا مراحل آخر ماگما باقي مي‌ماند، بنابراين اورانيوم بيشتر در سنگهاي اسيدي متمرکز مي‌شود، ميزان فراواني اوراينوم در کانيهايي مثل زيرکون، مونازيت، زينوتيوم حداکثر و در اليوين حداقل ممکن است. اورانينيت و پيچ بلند، مهمترين کانيهاي محيط احيايي هستند. کارنوتيت، مهمترين کاني محيط اکسيدان است. کانسارهاي اورانيوم همراه کنگلومراي پرکامبرين: کانسارهاي اورلانيوم موجود در کنگلومرا که به نوع پلاسر نيزر معروفند، قديميترين کانسارهاي اوراينيوم کشف شده محسوب مي‌شوند. اين کانسارها در اواخر آرکئن و اوايل پروتوزوئيک در محدوده زماني 2/2 تا 75/2 ميليارد سال تشکيل و عمدتا در سپرهاي پرکامبرين (مناطق آرام تکتونيکي) افريقاي جنوبي کانادا، استراليا، برزيل، هندوستان و امريکا کشف شده‌اند. مهمترين کانسارهاي پلاسر در افريقاي جنوبي و کانادا واقع شده‌اند. اين کانسارها در حاشيه حوضه‌هاي رسوبي کم عمق درون قاره اي و همراه رسوبات دلتايي تشکيل شده اند. به دليل عدم وجود اکسيژن آزاد، اورانينيت به صورت آواري حمل و در محيط رودخانه‌اي و يا حاشيه حوضه‌هاي کم عمق درون قاره‌اي برجاي گذاشته شده‌اند. کنگلومراي حاوي اورانيوم، داراي جور شدگي مناسيب است. اجزاي تشکيل دهنده کنگلومرا، بطور عمده از سنگهاي گرانيتي متعلق به اواخر آرکئن منشا گرفته‌اند. قطعات کوارتز در داخل اين کنگلومرا فراوان يافت مي‌شود و عيار اورانيوم، در جايي که قطعات کوارتز فراوان هستند، بالاست. از ويژگيهاي اين کنگلومرا، بالا بودن مقدار پيريت (10 تا 30 درصد)، وجود زيرکن و مونازيت را مي‌توان نام برد. کانسارهاي اورانيوم نوع دگر شيبي: کانسارهاي اورانيوم نوع دکگر شيبي که به نوع دگه‌اي نيز معروفند، در محدوده زماني 1500 تا 1900 ميليون سال قبل تشکيل شده‌اند، اين کانسارها در مناطق دگرشيبي، سنگهاي دگرگوني و سنگهاي رسوبي و آذرين که در مقايسه با ديگر انواع اين کانسار، داراي عيار بالايي است، يافت مي‌شوند. کانيهاي مهم اين ذخاير عبارتند از: پيچ بلند و کافنيت کانسارهاي اورانيوم در ماسه سنگها: مهمترين ذخاير اورانيوم دنيا در ماسه سنگهاي رودخانه اي تشکيل شده اند. حدود 45 درصد ذخاير اورانيوم کشف شده کشورهاي غربي و 95 درصد اورانيوم امريکا از نوع ماسه سنگ است. کانسارهاي اورانيوم نوع ماسه سنگ به سه گروه رول فرونت، آبراهه‌اي و مسطح تقسيم مي‌شوند. اين کانسارها، عمدتا از 400 ميليون سال پيش تاکنون تشکيل شده‌اند. کانسارهاي کشف شده در کشورهاي مختلف از دوران گذشته تاکنون، عبارتند از: دوره کربونيفر تاترباس در افريقاي جنوبي و امريکاي جنوبي، پرمين در جنوب و شرق اروپا، دوران دوم در غرب امريکا و شرق اروپا و در دوران سوم در استراليا. سنگ در برگيرنده، از نوع ماسه سنگ، آرکوز يا توف است که در محيط رودخانه يا حوضچه‌هاي کم عمق تشکيل شده‌اند. کانيهاي مهم هر ذخيره عبارتند از: کارنوتيت، اورانينيت، پيچج بلند و کمپلکس‌هاي آلي اورانيوم دار. کانسارهاي اورانيوم همراه با سنگهاي آذرين دروني: اورانيوم به دليل بزرگي شعاع يوني و ظرفيت زياد در پگماتيت‌ها، نفلين سيانيت‌ها، آلکالي گرانيت‌ها، کربناتيت‌ها و ساير سنگهاي اسيدي آلکالن و فوق آلکالن متمرکز مي شوند: نظريه اين سنگهاي آذرين آلکالن- پرآلکالن و کربناتيت ها در ريفت هاي داخل قاره اي تشکيل مي شوند. اورانيوم اکثرا همراه پيرو کلر، فسفاتها ومونازيت ديده مي‌شود که در مقايسه با کانسارهاي ديگر، مشکل متالوژيکي دارند، مقدار Th، Nb و عناصر نادر خاکي (REE) اين ذخاير، بالايت. همچنين مقدار جزئي، اورانينيت و اورانوتوريت نيز يافت مي شود. کانسارهاي اورانيوم موجود در سنگهاي آتشفشاني: آلاسکيت، تراکيت و ريوليت‌هاي آلکالن و پرآلکالن، که اکثرا در ريفت هاي (شکستگي) داخل قاره تشکيل مي‌شوند، حاوي اورانيوم هستند. مقدار اورانيوم توف هاي اسيدي حدود دو برابر سنگهاي پلوتونيک (دروني) است. کانيهاي مهم اورانيوم عبارتند از: اورانينيت، کافنيت و برانريت، کاني سازي اکثرا حالت رگه‌اي دارد توف هاي غني از اورانيوم در صورتي که تحت تاثير فرآيندهاي سطحي قرار گيرند به سرعت اکسيد شده در رسوبات رودخانه‌اي برجاي گذاشته خواهند شد. منبع