جستجو در تالارهای گفتگو
در حال نمایش نتایج برای برچسب های 'سد سازی'.
6 نتیجه پیدا شد
-
معرفی انواع سرریز ها
Amir R. Haddadi پاسخی ارسال کرد برای یک موضوع در مهندسی عمران- آب و مهندسی رودخانه
سرریز ها نوعی از سازه های عمران – آب هستند که برای هدایت و انتقال جریان های آب شدید و طغیانی استفاده می شوند. شاید معروف ترین سرریز ها را در کنارسدها دیده ایم که هنگام افزایش بیش از حد ذخیره آبی وظیفه تخلیه آب اضافی را دارند. طراحی و ساخت این گونه سریزها به عوامل متعددی مانند محل سد ، اندازه و نحوه بهره برداری از مخزن بستگی دارد. و سرفصل هایی که خاهید خواند : سرریز ریزشی, سرریز اوجی, سرریز جانبی, سرریز شوت, سرریز پلکانی, سر ریز نیلوفری, سرریز تونلی, سرریز بارشکن, سرریز سیفونی ,روش اجرا سرریز, مشکلات سرریز شما می توانید جهت دریافت کامل مطالب از لینک زیر دریافت نمایید. انواع سرریز.pdf- 1 پاسخ
-
- 1
-
- مهندسی سد
- مهندسی عمران
- (و 13 مورد دیگر)
-
پاورپوینت انواع سدها و سرریزها
Amir R. Haddadi پاسخی ارسال کرد برای یک موضوع در مهندسی عمران- آب و مهندسی رودخانه
پاورپوینت انواع سدها و سرریزها این فایل زیبا انواع سدها و سرریزها را به اختصار معرفی و تشریح می کند. انواع سدها عبارتند از : سدهای خاکی، سدهای سنگریز، سدهای بتنی وزنی، سدهای بتنی قوسی، سدهای بتنی پشت بند دار، سدهای لاستیکی و … انواع سر ریزها عبارتند از : سرریزهای ریزشی، سرریزهای اوجی، سرریزهای جانبی، سرریزهای شوت، سرریزهای مجرایی، سرریزهای تونلی، سرریزهای نیلوفری و برای دانلود اینجا کلیک کنید...[Hidden Content]-
- مهندسی سد
- مهندسی عمران
-
(و 4 مورد دیگر)
برچسب زده شده با :
-
كنترل رسوب در مخازن سدها
Amir R. Haddadi پاسخی ارسال کرد برای یک موضوع در مهندسی عمران- آب و مهندسی رودخانه
تا به حال مطالب زيادي در رابطه با اثرات ناگوار حاصل از رسوبگذاري در مخازن سدها شنیده ایم .در اين قسمت به بررسي عواملي كه رعايت آنها موجب كاهش رسوبگذاري در مخازن سدها ارائه گرديده كه در بعضي از اين روشها,نحوه برخورد با مسئله رسوب مطرح بوده است ودر پارهاي موارد نيز مسئله پيش گيري يا جلوگيري از فرسايش و رسوبگذاري در اولويت قرار داشته است. به طور كلي با تركيبي از دو روش فوق وبا در نظر گرفتن حجم مرده مي توان عمر سازه هاي آبي را افزايش داد .معمول ترين راه مقابله با مشكل رسوبگذاري,كنار گذاشتن قسمتي از ظرفيت مخزن براي ذخيره رسوب است . البته اين روش باعث كاهش رسوب نمي شود بلكه با هزينه هاي بسيار زياد زمان جدي شدن مشكل رسوب را به تأخير مي اندازد . در بعضي مواقع افزايش ارتفاع سد براي بالا نگاه داشتن حجم مخزن موردنظر اقتصادي تر به نظر مي رسد , ولي در بسياري از سدها افزايش ارتفاع , قابل قبول يا ممكن نيست . بنابراين بايد اين حقيقت را پذيرفت كه از رسوبگذاري در مخازن نمي توان جلوگيري كرد ولي مي توان از شدت آن كاست . تا حدودي مي توان با روش آبخيزداري از مقدار رسوب ورودي به مخزن كاست و رسوب مواد جامد را با روشهاي مهندسي كاهش داد . در اين بخش به پاره اي از اين نكات مي پردازيم .- 2 پاسخ
-
- 2
-
- فرسایش
- كنترل رسوب در مخازن سدها
- (و 12 مورد دیگر)
-
مقاله اصول زمین شناسی در سد سازی
Cinderella پاسخی ارسال کرد برای یک موضوع در مهندسی عمران- آب و مهندسی رودخانه
سدسازی از جمله طرح های مهندسی متمرکز به شمار میآید كه در ارتباط مستقیم با زمین ساخته میشوند. مطالعات زمین شناسی مهندسی در تمامی مراحل اجرای یک طرح سد سازی مؤثر میباشند. ناکامی و گسیختگی پیش از یک سوم از سدها در سطح جهان نتیجه ضعف مطالعات زمینشناسی مهندسی محل اجرای آنها بوده است كه دلیل روشنی بر اهمیت دیدگاههای زمینشناسی مهندسی در اجرای موفق طرحهای سدسازی میباشد. سدها سازههای هیدرولیكی هستند كه عمود بر مسیر جریان آب احداث میشوند. هدفهای متعددی با احداث یک سد برآورده میشوند كه میتوان به موارد زیر اشاره كرد : - تأمین آب آشامیدنی شهرها، آبیاری دشت های کشاورزی و تأمین آب واحدهای صنعتی. - مهار سیلابهای فصلی و کاهش خطر تخریبی آنها. - تولید برق با احداث نیروگاههای آبی در محدوده سدها هرچند در پروژههای سدسازی پایه تمام محاسبات بر تضمین موفقیت اجرای سد قرار دارد اما با وجود این مطلب تعدادی از سدها با مشکلاتی در زمان اجرا و بهرهبرداری مواجه میشوند. در ایران نیز عدم موفقیت برخی از سدها کاملاً مشهود است كه بارزترین آنها سد لار (واقع در شمال شرق تهران) میباشد. هرچند ظرفیت مخزن سد تقریباً یک میلیارد متر مكعب میباشد ولی از زمان بهرهبرداری در سال 1359 تاکنون کمتر از 3/1 مخزن پر شده است و روزانه در حدود یک میلیون مترمكعب فرار آب وجود دارد. سدهای دیگر کشور از جمله سد لتیان، 15 خرداد، مارون، جیرفت و سفید رود نیز با مشکلاتی مواجه هستند كه مهمترین آنها فرار آب و یا پر شدن مخزن به وسیله رسوبات میباشد. عوامل مؤثر در انتخاب ساختگاه سد موفقیت یک سد در درجه اول به انتخاب صحیح ساختگاه آن بستگی دارد. در انتخاب محل یک سد لازم است كه دو شاخص اصلی در نظر گرفته شود، 1- تأمین پایداری بدنه و مخزن 2- آببندی محدوده احداث سد. عوامل متعددی در انتخاب ساختگاه یک سد مؤثر میباشند كه مهمترین آنها عبارتند از : شرایط توپوگرافی، ساختارهای زمینشناسی و وضعیت حوزه آبریز . تأثیر هر کدام از این عوامل در انتخاب ساخت گاه سد به شرح زیر میباشد. شرایط توپوگرافی ناهمواری های سطح زمین و مورفولوژی آن معمولاً توسط نقشههای توپوگرافی نشان داده میشوند. بهترین موقعیت برای احداث سد معمولاً جایی انتخاب میشود كه یک دره تنگ به وسیله یک دره باز در سمت بالادست دنبال شود. دره تنگ معرف استقامت بالای سنگ میباشد كه در مقابل جریان آب رودخانه مقاومت بیشتری را نشان داده و دره باز محل مناسبی جهت مخزن میباشد كه ظرفیت ذخیرهسازی آب را بالا میبرد. تأثیر شرایط توپوگرافی در انتخاب ساختگاه سد ساختار زمینشناسی ساختار زمینشناسی یک محل به وسیله عواملی همچون امتداد و شیب لایهها، ساختمانهای چینخورده، گسلها و درزهها کنترل میشود كه به شرح زیر مورد بررسی قرار میگیرند: امتداد لایهها در محل هایی كه لایهبندی سنگ مشخص باشد بهتر است محل احداث سد جایی انتخاب شود كه محور سد موازی با امتداد لایهها و یا دارای زاویه کمتری با امتداد لایهها باشد. امتداد لایهها در انتخاب ساختگاه سد علت این انتخاب را میتوان در موارد زیر توجیه كرد: الف) در صورتی كه محور سد دارای زاویه کمتری با امتداد لایهها باشد امکان دور ماندن از نقاط ضعف بیشتر است. لازم به ذکر است كه نقاط ضعف مورد بحث را میتوان به شرح زیر بیان داشت.: - لایههای سنگی سست و ضعیف مانند سنگهای شیلی و مارنی - لایههای سنگی دربر گیرنده حفرات و دیگر پدیدههای كارستی حاصل از انحلال توده سنگ - لایههای سنگی کاملاً خرد شده و یا کاملاً هوا زده شده. - گسلها و مناطق گسله كه عموماً با خردشدگی و شکستگی های زیاد همراه میباشد. ب) در صورتی كه محور سد موازی با امتداد لایهها باشد سنگهایی با شرایط و خصوصیات یکسان در محدوده تكیهگاهها و پی سد قرار میگیرند. بنابراین سنگها رفتار مشابهی در طول محل بار گذاری خواهند داشت و پایداری سد بیشتر خواهد بود. در چنین شرایطی طراحی سد نیز سادهتر خواهد بود. ج) در صورتی كه محور سد موازی با امتداد لایهها باشد امکان فرار آب کمتر است. دلیل آن به این صورت است كه لایهها در جهت عمود بر مسیر جریان آب قرار داشته و نفوذ پذیری در آن جهت کاهش مییابد. شیب لایهها به طور كلی بهتر است محل احداث سد جایی انتخاب شود كه جهت شیب لایهها به سمت بالا دست باشد یا به عبارت دیگر جهت شیب لایهها در جهت عکس جریان آب باشد. تأثیر جهت شیب لایهها در انتخاب ساخت گاه سد برای توصیه این انتخاب میتوان به موارد زیر اشاره كرد: الف- از آنجا كه معمولاً تراوش آب در جهت سطوح لایهبندی صورت میگیرد بنابراین در صورتی كه جهت شیب سطوح لایهبندی به سمت بالا دست باشد امکان فرار آب کمتر است و محل احداث سد از شرایط آببندی بهتری برخوردار میباشد. ب- پایداری پی و تكیهگاههای سد ببیشتر است زیرا كه قسمت اعظم بارهای وارده بر سطوح لایهبندی به سمت بالادست منتقل میشود. در صورتی كه شیب لایهها به سمت پائین دست باشد امکان فرار آب بیشتر و ناپایداری سطوح لایهبندی بیشتر خواهد بود و در نهایت پایداری بدنه سد نیز در معرض خطر قرار میگیرد. چین خوردگی نقش ساختمانهای چینخورده در انتخاب محل احداث یک سد را میتوان با توجه به موارد زیر بیان داشت. الف- بهتر است محل احداث سد جایی انتخاب شود كه محور سد موازی با محور چین باشد و ساختمان چینخورده از نوع طاقدیس باشد. تأثیر چین خوردگی در ساختگاه سد ب- در صورتی كه محور سد عمود بر محور طاقدیس و یا ناودیس باشد لازم است كه جهت شیب لایهها در محل احداث سد در نظر گرفته شود. در هر دو حالت جهت شیب لایهها به سمت بالادست است. اگر سنگهای تشکیل دهنده اینگونه ساختمانهای چینخورده از شرایط خوبی با توجه به استقامت و آببندی برخوردار باشند میتوانند ساخت گاه مناسبی برای احداث یک سد در نظر گرفته شوند. محور سد عمود بر محور چین خوردگی وضعیت حوزه آبریز: محل احداث سدها معمولاً در قسمت انتهایی یک حوزه آبریز انتخاب میشوند بدین ترتیب حجم بیشتری از آب ذخیره و یا کنترل میشود.. در جایی كه رودخانهها جریان فصلی دارند و سدهای ساخته شده اغلب از نوع مخزنی، تنظیمی و یا حفاظتی میباشند. به عنوان مثال میتوان به سدهای كرج، جیرفت، ساوه، علویان و درود زن اشاره نمود. در جایی كه رودخانهها جریان دائمی داشته باشند احداث سد در قسمتهای مختلف مسیر رودخانه وجود دارد و سدهای احداث شده اغلب از نوع سدهای نیروگاهی و یا مخزنی هستند به عنوان مثال میتوان از سدهای كارون 1، كارون 3، كارون 4، سد کرخه، سد استور و سد منجیل نام برد. عوامل مؤثر در انتخاب نوع سد سدها با توجه به نوع مصالح مورد استفاده و شکل ساختمان آنها به انواع مختلفی تقسیم میشوند. انتخاب نوع سد معمولاً طوری صورت میگیرد كه بیشترین سازگاری را با محیط اطراف خود به وجود میآورد و در این شرایط است كه موفقیت سد تضمین میگردد. درهها معمولاً در اثر عملکرد پدیدههای مختلف زمینشناسی شکل میگیرند. شکل یک دره میتواند در انتخاب نوع سد نقش عمدهای داشته باشد در طرحهای مهندسی سد درهها با در نظر گرفتن دو شاخص زیر معرفی میشوند: الف- پهنای دره در محل تاج سد (B) ب- عمق دره در محل احداث سد (H) یکی از روشهای ساده برای طبقهبندی درهها، طبقهبندی آنها با توجه به روش توماس B/H میباشد. درهها از نظر شکل به سه مجموعه زیر تقسیم میشوند: 1- دره عمیق Gorge Valley درهای است كه در آن B/H کمتر از 3 میباشد. 2- دره تنگ Narrow Valley درهای است كه در آن B/H بین 3 تا 6 میباشد. 3- دره باز Wide Valley درهای است كه در آن B/H بیش از 6 میباشد. استقامت زمین یکی از عوامل مؤثر در استقامت زمین محل اجرای پروژه، خواص مهندسی سنگها و خاکهای منطقه احداث سد است. ظرفیت باربری یکی از شاخصهایی است كه به این عوامل بستگی دارد و میتوان به وسیله آن استقامت زمین را مورد سنجش قرار داد. جدول زیر الگویی مناسب برای احداث یک سد با در نظر گرفتن ظرفیت باربری مجاز زمین میباشد: با بررسی جدول فوق به تفاوت ظرفیت باربری در مورد انواع سدها آشنا میشویم. سدهای خاکی با داشتن سطح قاعده وسیعتر سبب پراکنده شدن بار سد در گستره وسیعتری میشوند و در نتیجه واحد سطح کمتری خواهیم داشت. و در مقابل سدهای بتنی قوس مضاعف به صورت بالعکس عمل میكنند. بنابراین خواص باربری زمین در انتخاب نوع سد با توجه به شکل ساختمانی آن و کوه انتقال نیرو نقش عمدهای پیدا میكنند. علاوه بر موارد مذکور شاخصهای دیگر مهندسی سنگها و خاکها از قبیل مقاومتهای ترا کمی، برشی و کششی، مدول الاستیسیته، ضریب پواسون و همچنین عوامل مختلفی نظیر میزان هوا زدگی، درصد اشباع شدگی و موارد دیگری كه در جداول زیر طبقهبندی شدهاند میتوانند نقش اساسی در روند اجرای پروژه ایفا کنند. در پایان میتوان به موارد دیگری نیز اشاره کرد كه نقش مهمی در تصمیمگیریهای اولیه مبنی بر آغاز پروژه ایفا میكنند از این قبیل موارد میتوان به انتخاب نوع سد و موقعیت جغرافیایی آن و نکات دیگری اشاره کرد كه از نقطه نظر فراوانی، مصالح مورد بررسیهای اولیه قرار میگیرند كه چه بسا همین بررسیها نیز پروژهای را صرفاً به علت مناسب نبودن بازدهی به طور کامل متوقف کند. برای تفهیم بهتر این موضوع در جدول زیر به یکی از شاخههای عوامل یاد شده اشاره شده است. به این صورت كه به مقایسه حجم مصالح مصرفی سدهای بتنی قوسی و سدهای خاکی پرداخته شده است. با ذکر عوامل یاد شده مشاهده میشود كه حتی اگر جزئیترین موارد در هر کدام از این زیرشاخهها با بیتفاوتی و یا کمرنگ جلوه دادن آن مواجه شود چه بسا خسارات فراوانی را در پروژههای گوناگون باید متحمل شویم. با طبقهبندی این عوامل میتوان آنها را به صورت كلی به چند بخش تقسیم کرد تا یک نمای كلی از عوامل مؤثر در مطالعات زمینشناسی ساخت. سد در ذهن ایجاد شود. - محوریت بررسیهای زمینشناسی در آغاز پروژه - نقش زمینشناسی مهندسی در انتخاب ساخت گاه و نوع سد - مطالعات مناسب در طراحی پرده آببند و انتخاب روش صحیح جهت مهار تراوش آب در محدوده سد - ارزیابی پایداری دامنهها در محدوده سد و مخزن سد با استفاده از ویژگیهای زمینشناسی همچنین در پایان پیشنهاد میشود كه با توجه به تجارب به دست آمده در پرداخت هزینههای هنگفت و روشنشدن اهمیت مطالعات زمینشناسی قبل از اجرای پروژهها به این مسئله بهای بیشتری داده شود. تا حداقل، شرایط اولیه برای اجرای یک پروژه كه همانا ایجاد امنیت اقتصادی در اجرای آن میباشد به صورت نسبی تأمین شود. منبع: وبلاگ عمران بوعلی-
- 1
-
- مندسی عمران
- مهندسی فاضلاب
- (و 9 مورد دیگر)
-
در این جا فقط یک سری اطلاعات عمومی از سدها میذارم ، امیدوارم مفید باشه . سد ارس رودخانه : ارس محل سد : قزل قشلاق نزديكترين شهر : 40كيلومتري جلفا نوع سد : خاكي با هسته رسی نام حوضه آبريز اصلي : خزر نام حوضه آبريز فرعي : ارس نوع سرريز : دريچه اي (سالهاي ساخت) تاريخ شروع 1347 تاريخ خاتمه 1350 طول تاج (متر) : 945 ارتفاع از پي (متر) : 42 ارتفاع ار كف: 36 متر عرض در تاج (متر) : 8 عرض در پي (متر) : 182 حجم مصالح مصرفي (متر مكعب) : 3490000 ظرفيت سرريز تخليه (متر مكعب در ثانيه) : 2760 (ده هزار ساله) گنجايش كل مخزن (ميليون متر مكعب) : 1350 گنجايش مفيد مخزن (ميليون متر مكعب) : 1166.5 حجم آب قابل تنظيم سالانه (ميليون متر مكعب) : 700 سطح زير كشت (هكتار ) : 90400 قدرت نصب شده (كيلو وات) : 22000
- 28 پاسخ
-
- 1
-
- مخزن سد
- مشخصات
-
(و 34 مورد دیگر)
برچسب زده شده با :
- مخزن سد
- مشخصات
- معرفی وبررسی سدکرخه
- معرفی سد
- معرفی سد های ایرانی
- معرفی سد دز
- نیروگاه برقآبی کرخه
- ایران
- اشنایی با سدهای ایران
- تونل گاوشان
- خلاصه طراحی سد بتنی دو قوسی کارون 4
- دانلودطراحی سد بتنی دو قوسی کارون 4
- رودخانه دز
- زمین شناسی
- زمین شناسی سد کرخه
- سیلاب های
- سد کرخه
- سد انحرافي
- سد ایرانی
- سد بتنی دو قوسی
- سد تنظيمي
- سد دز
- سد سازی
- سدلتیان
- سدماکو
- سدهای معروف جهان
- سدکارون۳
- سدکرخه
- سدساوه
- سدعلی دلاوری
- شبکه ی آبیاری و زهکشی دز
- طراحی سد
- طراحی سد بتنی
- طراحی سد بتنی دو قوسی کارون 4
- طرح عمرانی دز
- عمومی
-
گاهی حیات هم مسدود می شود! دکتر اسماعیل کهرم: در کشور خشکی مثل ایران، هر سد انگار نویدی است برای ارائه فرصت زادآوری به پهنه دیگری از سرزمین. به همین خاطر در همه 5 سال گذشته یکی از شاخصترین فعالیتهای عمرانی در کشور سدسازی بوده است. اما آیا هر سد فقط آثار عمرانی دارد؟ بسیاری از جغرافیدانان و اکولوژیستها در اینباره نظر منفی دارند. آنها میگویند برخی از پیامدهای محیطی سدها غیرقابل کنترل و نگرانکننده است و از این نظر احداث یک سد جدید باید همراه با اما و اگرهای بسیار باشد و برای مهار منابع آب بهتر آن است که سراغ روشهای دیگر مثل آبخیزداری و آبخوانداری برویم یا دستکم اینکه سدها را هرچه کوچکتر بسازیم. من متعلق به زمانی هستم که احداث سدها، بزرگترین نشانه پیشرفتهای فنی و اقتصادی محسوب میشد. هر وقت از طرف دانشگاه به دیدار یک سد در حال احداث و یا یک سد تکمیل شده در حال بهرهبرداری میرفتیم با غرور به این سازه «سیمان-سنگ» مینگریستیم. به راستی که سدها به نحوی ساخته شدهاند که کوچکی انسان و عظمت کارهایی که میتواند انجام دهد، هر دو را نمایش میدهند. سد دز در زمان احداث، هفتمین سد مرتفع عالم بود و از پایین که بدان دیواره عمودی نگاه میکنی آن دو احساس را به طور همزمان درک میکنی. چندی قبل به دیدار سد کرخه رفتیم. این بار احساس غرور مشاهده دسترنج مهندسین هموطنم با رگههایی از نگرانیها خط خطیشده بود. این بار علاوه بر احساس غرور با نگرانی از خود پرسیدم که آیا ملاحظاتی که باید، هنگام احداث سدکرخه رعایت شدهاند؟ ظاهراً بانکجهانی هم تغییر عقیده داده و در مورد احداث سدها موضع متعادلتری را اتخاذ کرده است. این سازمان جهانی در پنجاهمین سالگرد تاسیس خود اعلام کرد:80درصد سدهایی که توسط این سازمان در جهان تاسیس شده نباید ساخته میشدند، زیرا ضررهای زیستمحیطی آنها بیش از منافع آن بودهاند. حقیقت آن است که این بانک طی 50سال نسخه احداث سدهای هرچه بزرگتر و معظمتر را برای کشورهای جهان سوم میپیچید ولی زمان نشان داد که این بانک برای احداث سدها تنها امکانات مالی و تواناییهای تکنیکی را مدنظر قرار میداد و عامل تاثیرات زیستمحیطی سد را نادیده میگرفت، ولی چه تاثیراتی؟ به راستی احداث یک سد چه تاثیراتی برمحیط دارد؟ و اگر در نقطه نامناسب ساخته شوند؟ اجازه دهید از اینجا شروع شود که هر سازهای و هر ساختمانی ولو هرقدر کوچک بر محیطزیست تاثیرات منفی و احتمالا مثبت میگذارد، حتی اگر یک درخت در منطقهای غرس کنیم به طور قطع بر محیط اثر فراوانی دارد، مثلا بافت خاک را تغییر میدهد و موجب میشود که خاک، آب را بهتر در خود نگهدارد. آبوهوای اطراف خود را تلطیف میکند و آب را از اعماق میمکد و توسط برگها به صورت بخار به هوا میفرستد، سایه ایجاد میکند و مأمن موجودات سایه دوست روی زمین میشود. انواع حشرات روی تنه و شاخه و برگها ساکن میشوند و پرندگان به شاخههای آن جلب میشوند. در یک بررسی بیش از 8هزار موجود (اغلب حشرات و نرم تنان) در خاک و روی جسم درخت یافت شده بودند. یعنی یکاکوسیستم! این تنها تاثیر یک درخت است بر طبیعت. حال تصور کنید که ا حداث یک سد چه تاثیراتی بر محیط دارد؟ تاثیر سدها برمحیط را در دو مرحله بررسی میکنیم؛ مرحله نخست ساختن سد است و مرحله بعدی تاثیر سد در حال فعالیت است بر محیط. اثرات سد بر زیست بومها نقطه دورافتادهای را در نظر بگیرید که رودخانه زیبایی آرام از آن میگذرد. اینجا از آن نقاطی است که پر از زیبایی و آرامش و صفا و مناظر چشمنواز است و آن وقت ناگهان با اجرایی شدن ساختمان سد سرو کله ماشینهای سنگین، بولدوزر ها و انواع ماشینهای حفار در این فضای طبیعی زیبا پیدا میشود و برای مدت چهار یا پنج سال انواع آلودگیهای صوتی، خاکی، آبی و هوایی به منطقه روی میآورد. تنها تصور کنید که چندهزار نفر که در آن حوالی ساکن میشوندچه تاثیراتی بر محیط میگذارند. در محل احداث یک سد اضافههای آشپزخانه که به رودخانه سرازیر میشد موجب جلب چندین هزار کلاغ زاغی ، کلاغ سیاه و ... شده بود؛ یعنی بافت اکوسیستم عوض شده بود. در نظر داشته باشیم که این موجودات از تخم و جوجه سایر جانداران استفاده میکنند؛ یعنی حیات وحش به نفع اینان میچرخد یعنی تاثیرات کوچک ولی متعدد و مهم. با شروع آب گیری سد نوع تاثیرات متفاوت میشوند. آن رودخانه آرام به مرور تبدیل به دریاچه و حوضچه عمیقی میشود که موجودات آن به کل متفاوت از رودخانه جاری میباشند. آب رودخانه از اکسیژن سرشار و برای تخمگذاری ماهیان مناسب است، چون تخمماهیها نیاز به جریان آب اکسیژندار دارند. با تبدیل رودخانه به دریاچه و افزایش عمق آب، موجوداتی که در دیواره رودخانه،در کف آن و در ساحل رود ساکن هستند جای خود را به موجوداتی دیگر میدهند ولی نه با آن تنوع و تعداد. دریاچهای که پشت سد تشکیل میشود گاه بهترین نمونههای جنگل، مرتع، تالابها، زمینهای کویری، درختزارها و خلاصه انواع اکوسیستمها را غرق میکند. در یکی از درههایی که پشت سد کرخه غرق آب شد حدود 11هزار اصله درخت را آب گرفت و هزینه نجات این درختها تامین نشده بود. گاه خساراتی که به میراث فرهنگی یک مملکت وارد میشود عمق فاجعه را دوچندان میکند. سد اسوان سد اسوان در مصر از نظر ارزش دست آوردهای تکنیکی همطراز رفتن به کره ماه ارزیابی میشد. مجسمههای چند صدتنی دره فراعنه جابهجا شدند تا زیر آب غرق نشوند. پس از مدتی اطراف زمینهای حواشی دریاچه پشت سد باتلاقی شد و بعد از مدتها پشه مالاریا به ناحیه بازگشت. آبگیر شدن و یا خیس شدن زمینهای اطراف از جدیترین مسائل مربوط به احداث سد است. آب دریاچه به خاک نفوذ کرده به زمین فرو میرود و موجب بالا آمدن سطح آب زیرزمینی میشود. این امر میتواند به صورت بلای عظیم جلوه کند. در صورت بروز سیل،خاک اشباع شده از آب به جریان سیل شدت میبخشد. اکنون که طوفان دریایی «کاترینا» در «نیواورلئان» مصیبتبار شده باید دانست که بالا بودن سفره آب زیرزمینی، فرو نشستن آب را طولانیتر میکند، اگر دریاچه پشت سد تالابی را غرق کرده باشد خاصیت جلوگیری از سیلاب که در وجود تالابهاست از بین میرود. دریاچه پشت سد،محل تجمع میلیاردها متر مکعب آب است. این حجم آب بسیار سنگین است و اگر لایههای زیرین زمین تحمل چنین وزنی را نداشته باشند جابهجا شده و در نتیجه زمین لرزه اتفاق میافتد. سدسازی و حیات وحش قسمت آخر را به حیات وحش اختصاص دهیم. جانوران در زیستگاههای اختصاصی خود زندگی میکنند. آهو در دشت و صحرا است و کل و بز و قوچ و میش در کوهستان، گوزن محل زندگی خود را در جنگل انتخاب میکند و پرندگان آبزی تالابها را ترجیح میدهند. فکر میکنید با غرق آب شدن جنگل و مرتع و کویر و تالاب چه برسر ساکنین آنها خواهد آمد؟ آنها که بتوانند فرار میکنند و به نقاط مجاور میگریزند و آنان که نتوانند غرق می شوند. نکته دیگر اینکه اگر نقطه احداث سد رسوبگیر باشد آن وقت عمر سد کوتاه میشود؛ سد سفید رود نمونهای از این دست است. بازدید از کرخه را در یک غروب دل انگیز خاتمه میدهیم. آب دریاچه آرام و بدون موج است و خورشید در حال غروب، قایقران از این همه زیبایی به وجد آمده قدرت قایقش را میآزماید. به طرف انبوهی پرنده میتازد. با نزدیک شدن موتور، آنها از روی آب به پرواز در میآیند. عجیب است هنوز یکسال از آبگیری دریاچه نگذشته،حدود 6هزار قطعه آنقوت (محلیها به آن غاز کانادایی میگویند) و 13هزار قره غاز(کور مورانت) به دریاچه روی آوردهاند. این معجزه طبیعت است. وقتی اکوسیستم را تغییر میدهیم و از خشکی، یک دریاچه ایجاد میکنیم، حیات وحش، خود را وفق میدهد. اگرچه دریاچه پشت سد مراحل ابتدایی را میگذراند و اطراف آن هنوز گیاهان جاگیر نشدهاند سروکله پرندگان آبزی پیدا شده. وقتی قایق به اسکله رسید چراغ قوه را به آب انداختیم. پر از بچه ماهی بود؛ هزارها هزار!! فکر کردم: جمله عیبش تو بگفتی هنرش نیز بگوی، سدها پهنههای آبی ایجاد میکنند که برای آبزیان سفرهای است از مائدههای آسمانی.