جستجو در تالارهای گفتگو

بازار برق ایران ● روایتی ساده از رقابتی شدن صنعت برق در این نوشتار تلاش می شود پروسه رقابتی شدن بازار برق و برخی از مفاهیم مربوط به اقتصاد سیستم قدرت تشریح شود. هر چند که درک عمیق از اقتصاد سیستم قدرت نیازمند آشنایی با مفاهیم پایه اقتصاد خرد و همچنین آشنایی با مفاهیمی از سیستم قدرت است؛ اما در این نوشتار تلاش شده است مطالب به نحوی ارائه شود که حتی بدون آشنایی با مفاهیم مذکور، علاقه مندان به این مبحث با پروسه رقابتی شدن صنعت برق آشنایی بیشتری پیدا کنند. خوشبختانه سال ها است که مفهوم رقابت به عنوان موتور محرکه افزایش بهره وری، مورد پذیرش عمومی قرار گرفته است. اما به هر حال هنوز در کشورهای در حال توسعه ایجاد ساز و کارهای رقابتی و گذار از تجدید ساختار یکی از چالش آفرین ترین موضوعات اقتصادی است. در این مورد به مثال های متعددی می توان اشاره کرد. یکی از این موارد موضوع رقابتی شدن صنعت برق است. رقابتی شدن صنعت برق حتی در کشورهای توسعه یافته نیز تاریخی چندان طولانی ندارد. در قرن بیستم مصرف کنندگان برق در انتخاب فروشنده برق اختیاری نداشتند و تجربه بازار رقابتی با شروع قرن بیست و یکم آغاز شده است. تصور کنید مجبور نباشید برق را از اداره دولتی متصدی فروش برق بخرید. حالتی را تصور کنید که فروشندگان متعددی برای فروش برق با یکدیگر رقابت کنند و شما بتوانید یکی از این فروشندگان را برای خرید برق انتخاب کنید. به نظر می رسد تدارک چنین رقابتی در صنعت برق کار ساده ای نباشد. صنعت برق در بسیاری از کشورها هنوز ساختاری کاملا دولتی دارد. غیردولتی کردن و مهم تر از آن رقابتی کردن بازار برق هنوز یک چالش بسیار مهم است. (در اینجا غیردولتی کردن بازار برق و رقابتی کردن آن دو مفهوم مجزا هستند. هر چند که ارتباط واثرگذاری این دو مفهوم کاملا واضح است). طبیعی است که در این بازار،همچون بقیه کالاها، دو طرف عرضه و تقاضا مورد بحث قرار می گیرد یا به عبارت دیگر بر اساس نمودار سازمانی وزارت نیرو باید به سه بخش تولید، انتقال و توزیع برق اشاره کنیم. در ایران این سه مجموعه یعنی تولید، انتقال و توزیع همگی زیر مجموعه سازمان توانیر هستند. شرکت های تولید (شامل ۲۶ شرکت) همان نیروگاه های تولید برق هستند. مدیریت انتقال برق از نیروگاه ها تا ورودی شهر ها یعنی برق با توان بیش از ۲۰ کیلوولت (برق فشار قوی) بر عهده قسمت انتقال است. این مسوولیت در حال حاضر بر عهده شانزده شرکت برق منطقه ای می باشد. مسوولیت توزیع برق در شهرها (توزیع برق با توان ۲۰ کیلوولت و پایین تر یعنی توزیع برق فشار متوسط و فشار ضعیف) نیز بر عهده ۴۲ شرکت توزیع برق در سراسر کشور است. رقابتی کردن بازار برق مستلزم رقابتی شدن این بازار در سطوح تولید، انتقال و توزیع یا به صورت کلی در سمت عرضه و تقاضا است. برای ساده تر شدن بحث از درج بخش انتقال در مدل های رقابتی صرف نظر می کنیم و با ترکیب کردن بخش انتقال در بخش های تولید و توزیع مدل های مربوط به رقابتی شدن شرکت های تولید و توزیع را مورد بررسی قرار می دهیم. با این وصف سمت عرضه برق شامل بخش های تولید و توزیع برق و سمت تقاضا شامل مصرف کنندگان برق است. مدل هانت و شواتلورث (۱۹۹۶)۲ یکی از مدل های خوبی است که تصویر روشنی از رقابتی شدن صنعت برق ارئه می کند. در این مدل مراحل تجدید ساختار به شرح ذیل ارائه شده است.

باتری یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین وسایلی است که در زندگی روزمره با آن سر و کار داریم. ما از باتری‌ها در همه جا استفاده می‌کنیم: ماشین، تلفن‌همراه، لپ‌تاپ، پخش‌کننده موسیقی و … . ما امروز قصد داریم به نحوه کارکردن باتری‌ها نگاهی بیندازیم و شما را با شیوه‌های استفاده بهینه از آن‌ها آشنا کنیم. ساخت باتری با ساختار پیشرفته کنونی، نخستین بار در سال 1800 میلادی شکل گرفت. الساندرو ولتا - دانشمند ایتالیایی- برای نخستین بار یک پیل با نام "پیل ولتایی" ساخت که در آن دو صفحه فلزی یکی از روی و دیگری از نقره به عنوان الکترودها استفاده می‌شدند. این دو صفحه در محلول آب نمک قرار گرفته و توسط یک صفحه مقوایی نازک از هم جدا می‌شدند. هنگامی‌که دو سر بالایی صفحه‌های فلزی توسط سیم به هم وصل شدند، درون سیم جریان الکتریسته برقرار شد. ولتا سعی کرد که پتانسیل الکتریکی ایجاد شده را اندازه‌گیری کند. این پتانسیل الکتریکی همان ولتاژ نام گرفت که بعد از او با واحد" ولت" سنجیده می‌شود. آنچه که امروز به نام باتری می‌شناسیم در واقع همان پیل ولتایی در شکل جدیدتر و پیشرفته‌تر است. نحوه عملکرد باتری باتری وسیله‌ای است که انرژی شیمیایی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. باتری‌های امروزی مثل باتری‌های AA، C یا D، دو انتهای مثبت و منفی دارند. داخل تمام این باتری‌ها، همانند پیل ولتایی بوده و تنها از مواد مختلف و گوناگونی استفاده می‌کنند. در تمام باتری‌ها از فلزات برای الکترود و از مواد دیگری که مشابه آب نمک هستند، برای الکترولیت استفاده می‌شود. الکترودها با هم در تماس مستقیم نبوده و تنها تماس آن‌ها از طریق الکترولیت صورت می‌گیرد. وقتی یک سیم به قطب‌های مثبت و منفی باتری وصل می‌شود جریان الکتریسته از قطب منفی به سمت قطب مثبت سیم به حرکت در می‌آید. حرکت جریان درون سیم، در واقع حرکت الکترون‌های داخل آن است که می‌تواند وسایل الکتریکی را به کار بیندازد. پتانسیل الکتریکی ایجاد شده بین دو سر باتری، ولتاژ باتری نامیده شده و با واحد ولت سنجیده می‌شود. میزان این پتانسیل یا نیروی محرکه به نوع واکنش صورت گرفته درون باتری بستگی داشته و مواد مختلف پتانسیل‌های گوناگونی را تولید می‌کنند. انواع باتری‌ها باتری‌ها در دستگاه‌های مختلفی استفاده می‌شوند. جدا از دستگاهی که باتری درون آن استفاده می‌شود، باتری‌ها به دو دسته اولیه (Primary) و ثانویه (Secondary) تقسیم می‌شوند. در باتری‌های اولیه با مصرف مواد شیمیایی داخل باتری، عمر باتری به پایان می‌رسد، در حالی‌که باتری‌های ثانویه قابلیت شارژ مجدد دارند. در باتری‌های ثانویه، با وصل کردن باتری مصرف شده به جریان الکتریسته، ترکیب شیمیایی مواد داخل باتری به حالت اولیه بازگشته و امکان استفاده مجدد از باتری فراهم می‌شود. با این حال به دلایلی چون خوردگی داخلی، از دست رفتن ماده الکترولیت و مواد فعال داخل باتری، این نوع باتری‌ها را تنها به تعداد معین و محدود می‌توان شارژ مجدد کرد.

شبكه هاي توزيع در اكثر كشورهاي در حال توسعه و جهان سوم با استفاده از هادي هاي لخت اجرا مي شوند. اين در حالي است كه مصرف كنندگان انرژي الكتريكي در كشورهاي پيشرفته بويژه در طي چند دهه اخير شاهد روند رو به رشد استفاده از انواع خطوط هوائي عايق شده در شبكه هاي توزيع هوايي مي باشند. رايج ترين انواع خطوط هوايي عايق شده در شبكه هاي توزيع هوايي عبارتند از : 1-هادي روكش دار Covered Conductor ( CC ) 2-هادي با روكش ضخيم Covered Conductor Thick ( CCT ) 3-كابل باندل هوايي ( كابل خودنگهدار Self-suppporting Cable ) در دو نوع با پوشش فلزي و با پوشش غيرفلزي ( يا به اختصارABC ) Metallic/Non-Metallic Screened Aerial Bundlled Cable ( M/NMSABC ) 4-كابل هوايي فاصله دار Aerial Spacer Cable ( ASC )

مدير کل دفتر بهبود بهره وري و اقتصاد برق و انرژي وزارت نيرو گفت بازدهي در بخش عرضه انرژي كشور 77 درصد و در بخش صنعت برق 27 درصد است . به گزارش بانک اطلاعات مهندسی برق به نقل از واحد مرکزی خبر، سيد محمد صادق زاده امروز در نشست بررسي مسائل راهبردي بخش انرژي كشور افزود ميزان مطلوب بازده عرضه انرژي در دنيا 95 درصد است . وي گفت شدت مصرف انرژي در كشور ما به ازاي هر واحد ارزش افزوده 15 برابر كشور ژاپن است . صادق زاده افزود مصرف انرژي در بخش صنعت كشور نيز 2 برابر متوسط جهاني است. وي با بيان اينكه تا 5 سال اينده بحران هاي اساسي در حوزه انرژي در جهان بروز خواهد كرد گفت تنها راه چاره براي مقابله با اين بحران افزايش بهره وري است. صادق زاده گفت با در نظر گرفتن همه طرح هاي گازي و نفتي اينده كشور ، اگر به موضوع صرفه جويي و بهره وري توجه نشود تا سال 1390 در مصرف انرژي به نقطه سر به سر مي رسيم و بعد از ان بايد واردات انرژي داشته باشيم. وي با بيان اينكه افزايش ظرفيت توليد نفت در كشور ممكن نيست افزود توليد گاز نيز حداكثر در سالهاي اينده 2 برابر خواهد شد. اين مسئول در وزارت نيرو با اشاره به اينكه راه عبور از بحران انرژي افزايش عرضه نيست گفت در صورت انتخاب شيوه هاي مناسب صرفه جويي و بهره وري ظرفيت صادراتي انرژي كشور تا 2 دهه اينده حفظ خواهد شد.

دانشمندان کره ای با استفاده از فناوری نانو روشی را یافته اند که صفحات نمایشگرهای لمسی می توانند فشار انگشت را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند. به گزارش سرویس علم و فن آوری پایگاه اطلاع رسانی صبا به نقل از خبرگزاری مهر، استفاده از نمایشگرهای لمسی در لپ تاپ، تلفنهای همراه هوشمند، پخش کننده های mp3 و لوح- رایانه های نسل جدید رواج گرفته است در این راستا نمایشگرهای لمسی چه از نظر طراحی و چه از نظر ادغام با عملکردهای دیگر درحال تکامل هستند. در این میان، گروهی از پژوهشگران دانشگاه "سانگ کیونکوان" با همکاری شرکت سامسونگ در حال توسعه نمایشگرهای لمسی هستند که می توانند انرژی حاصل از فشار انگشت را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند. این محققان موفق شدند روی یک غشای پلاستیکی، الکترودهای شفاف و انعطاف پذیر را چاپ کنند و این نمایشگر لمسی جدید را بسازند. تولید انرژی الکتریکی در این نمایشگر به خاطر "اثر فیزیوالکتریک" به دست می آید در روش "اثر فیزیوالکتریک" از خاصیت ماده ای استفاده می شود که اگر تحت یک فشار مکانیکی قرار گیرد توانایی ساخت پتانسیل الکتریکی را دارد. درحال حاضر از این اثر در کاربردهای دیگر نیز استفاده می شود که معروفترین آنها دستگاههایی است که انرژی حاصل از لرزش قدمها بر روی پیاده رو و یا حرکت خودروها بر روی خیابان را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند. براساس گزارش تکنولوژی ریویو، در نمایشگر لمسی جدید سامسونگ از نانولوله های یک ماده فیزیوالکتریک که همانند یک ساندویچ بین الکترودهای از جنس گرافن با رسانایی بالا و ورقه های پلاستیک انعطاف پذیر پوشیده است استفاده می شود. این ترکیب می تواند فشار حاصل از لمس را به انرژی الکتریکی تبدیل کند. این دانشمندان امیدوارند ظرف 4- 5 سال آینده از این نمایشگرهای لمسی جدید با قابلیت تولید انرژی در صنایع محصولات الکترونیکی مصرفی استفاده کنند. منبع

از آنجائیکه قطعات مختلف شرایط مختلفی از قبیل جنس، شکل و ابعاد دارند روش های جوشکاری نیز متنوع می باشد تا بتواند نیازهای مختلفی را فراهم نماید. برای ایجاد اتصال جوشکاری نیاز است تا انرژی لازم به محل اتصال برسد. انرژی می تواند با تحریک ماده امکان اتصال جوش را فراهم نماید. یکی از تقسیم بندی های مرسوم روش های مختلف جوشکاری، تقسیم بندی بر اساس منبع تامین انرژی است. برای انجام عمل جوشکاری چهار منبع اصلی انرژی وجود دارد که عبارتند از: · انرژی الکتریکی · انرژی شیمیایی · انرژی مکانیکی · انرژی تشعشعی انرژی الکتریکی: از انرژی الکتریکی به سه شکل برای تامین انرژی جوشکاری استفاده می شود. یکی از شکل های مورد استفاده بهره گیری از انرژی الکتریکی به صورت قوس الکتریکی است. قوس الکتریکی جهش الکترون ها در فضای نارسانا می باشد. این کار از طریق اعمال ولتاژ و جریان مناسب در یک فاصله فضایی که موجب یونیزه شدن فضای میان قطب های الکتریکی می گردد، انجام می پذیرد. جوش برق یا جوش قوس الکتریکی از این ویژگی برای تامین انرژی استفاده می کند. یکی دیگر از روش های بکارگیری انرژی الکتریکی برای جوشکاری استفاده از خاصیت حرارت مقاومتی است. وقتی جریان الکتریکی از یک رسانا عبور داده شود متناسب با مقاومت الکتریکی رسانا در محل عبور جریان گرما تولید می شود که این گرما می تواند برای جوشکاری مورد استفاده قرار بگیرد.جوش مقاومتی که به نقطه جوش معروف است از این ویژگی برای تامین دمای مورد نیاز جوشکاری استفاده می کند. روش سوم بکارگیری انرژی الکتریکی به منظور جوشکاری، استفاده از ویژگی القاء الکتریکی است. در این روش جریان الکتریکی از یک سیم پیچ عبور داده می شود و یک میدان الکتریکی ایجاد می کند که این میدان اگر متغییر باشد می تواند جریانی را در رساناهای اطراف میدان القاء نماید. برای جوشکاری با این روش میدان الکتریکی ایجاد شده در محل جوش کاری جریان القاء کرده و موجب گرم شدن محل مورد نظر می شود. جوش های القایی به دلیل هزینه بالا کاربرد های محدودی دارند و بیشتر در شرایط خاص مورد استفاده قرار می گیرند. انرژی شیمیایی: انرژی شیمیایی به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرد که مرسوم ترین آن استفاده از واکنش های ترکیب با اکسیژن یا سوختن است. در این روش ها یک ماده سوختنی که میل ترکیبی زیادی با اکسیژن دارد در مجاورت اکسیژن قرار داده می شود و با ایجاد واکنش سوختن گرمای مورد نیاز جوشکاری تامین می گردد. روش دیگر بکارگیری واکنش های گرمازای جدای از سوختن می باشد. در این واکنش ها با ترکیب دو ماده، اختلاف انرژی پیوندی اولیه و ثانویه به صورت گرما بروز می کند و از این گرما می توان برای عمل جوشکاری بهره گرفت. انرژی مکانیکی: دو روش معمول برای استفاده از انرژی مکانیکی به عنوان منبع تامین انرژی جوشکاری وجود دارد. یکی از این روش ها روش آهنگری است. عامل اتصال در این روش فشار ناشی از ضربه است این فشار موجب امتزاج مکانیکی مواد می شود. در این روش محل های اتصال دو قطعه را بر روی هم قرار داده و با استفاده از ضربه های مکانیکی بر روی محل اتصال موجب اتصال قطعات به یکدیگر می گردند. روش آهنگری به دو صورت گرم و سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روش گرم نواحی اتصال را وابسته به نوع مواد تا رسیدن به نرمی مناسب گرم کرده سپس با اعمال ضربه موجب اتصال دو قطعه می شوند. روش دیگری که از انرژی مکانیکی برای اتصال قطعات استفاده می‌کند، جوش اصطکاکی است. این روش با گرداندن یکی از قطعات و سرعت دادن به آن قطعه انرژی مکانیکی را در آن ذخیره می کند که در زمان برخورد با فشار قطعه گردنده به قطعه دیگر به دلیل وجود اصطکاک پیش آمده میان قطعات انرژی مکانیکی ذخیره شده به گرما تبدیل شده و با کمک فشار می تواند موجبات اتصال را فرهم نماید. انرژی تشعشعی: از انرژی تشعشعی نیز برای تامین انرژی مورد نیاز جوشکاری استفاده می شود. از آنجاییکه عموم این روش ها بسیار گران قیمت هستند و به تجهیزات خاصی نیاز دارند بسیار محدود و در کاربردهای ویژه مورد استفاده قرار می گیرند. در تمامی این روش ها یک پرتو پر انرژی مانند پرتو الکترونی تولید شده توسط یک تفنگ الکترونی و یا یک پرتو الکترومغناطیس مانند اشعه لیزر مورد استفاده قرار می‌گیرد و گرمای لازم برای انجام جوشکاری را فراهم می نماید. منبع