رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

لینامارین (به

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
: Linamarin) یک
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
با
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
۱۱۱۲۸ است. که
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
آن 247.248 g/mol می‌باشد.

 

200px-Linamarin.svg.png

200px-Linamarin3d.png

200px-Linamarin_3D_sticks.png

لینک به دیدگاه

كتان ، بزرک

 

در كتب طب سنتى با نام «كتّان» و تخم آن را «بزرك» نام مى‌برند. به فرانسوى Lin و به انگلیسى Line و تخم آن را Linseed نامند. گیاهى است از خانوادۀ Linaceae كه دو گونۀ آن از نظر خواص دارویى در طب سنتى مورد توجه است یكى كتان معمولى كه تخم آنها به بزرك معروف است و دیگرى كتان مسهل كه خاصیت مسهلى برگ آن مورد توجه مى‌باشد.

 

 ١ . كتان معمولى

 

 

به فرانسوى Lin ordinaire و به انگلیسى Line و Flax و Common flax گفته مى‌شود. گیاهى است از خانوادۀ Linaceae نام علمى آن Linum usitatissimum L.

و مترادفهاى آن Linum mucronatum Gilib. و Linum crepitans Dum. مى‌باشد.

مشخصات

 

كتان معمولى گیاهى است علفى، یكساله، با برگهاى دراز، باریك به رنگ سبز تیره و با ریشه‌بندى ضعیف. بلندى ساقۀ آن  ١٢ - ۶٠  سانتى‌متر است. بین پوست ساقه و قسمت چوبى ساقه را الیاف نسجى كتان تشكیل مى‌دهد كه براى نساجى استخراج مى‌شود و پارچه‌هاى معروف كتانى را با آن تهیه مى‌كنند. گلهاى آن سفید یا آبى ومیوۀ آن به شكل كپسول است كه ده تخم قهوه‌اى مایل به زرد در آن قرار دارد. این گیاه در مناطق معتدل اروپا و آسیا به‌طور خودرو مى‌روید. در ایران در آذربایجان اطراف تبریز، بندر عباس، آبادان، لار و بلوچستان مى‌روید و در سایر مناطق كاشته مى‌شود. تكثیر كتان با كاشت بذر آن مستقیما در مزرعه اصلى صورت مى‌گیرد و معمولا در شرایط اقلیمى مناطق معتدل ایران بذر آن را در فروردین‌ماه مى‌كارند. در هر هكتار در حدود  ٢۵٠  كیلوگرم بذر لازم است.

تركیبات شیمیایى

در تخم كتان معمولى مواد HCN گلوكوزید  ١ و لینامارین  ٢ مشخص شده است. به علاوه در هر یك كیلوگرم تخم كتان در حدود  ٠٨١٢ / ٠  میلى‌گرم ارسنیك  ٣ وجود دارد. گلهاى كتان با دانه‌هاى نارس آن داراى  ۶٩ / ٠  درصد اسید سیانیدریك است، به‌طورى كه خوردن  ٢۵٠  گرم از این نوع گل و تخم نارس موجب مرگ یك گاو نر مى‌شود. در تخم كتان در حدود  ۴٠ - ٣٠  درصد روغن ثابت قابل استخراج، ۶  درصد لعاب، ٢۵  درصد پروتئین، مقدارى موم، قند، املاح فسفات، مقدار كمى گلى‌كوزید و سرانجام مقدار كمى لینامارین ]G. I. M. P[ . در گزارش دیگرى آمده است كه تخم كتان مورد مصرف دارویى باید داراى در حدود  ٢۵  درصد روغن، ۵  درصد خاكستر و  ١۵  درصد عصاره‌هاى محلول در آب باشد. مقدار فسفاتیدهاى  ۴ تخم كتان شامل لسیتین  ۵ و سفالین  ۶ در حدود  ٢۵ / ١  درصد روغن خام آن است. مقدار پروتئین روغن تخم كتان در حدود  ٣١ - ١۶  درصد به‌طور عمده شامل دو گلوبولین  ٧ است به نامهاى لینین  ٨ و دیگرى كولینین  ٩ . در روغن تخم كتان اسید اشباع‌نشدهLinoleic acid به مقدار قابل ملاحظه‌اى یافت مى‌شود كه از نظر ویتامین F قوى است و مصارف دارویى وسیعى دارد. در تخم كتان علاوه بر لینامارین و سیانوژنتیك گلوكوزید  ١ ، دو گلوكوزید دیگر متبلور و غیر متبلور یافت مى‌شود. لینامارین در برگهاى گیاه و همچنین در ساقه، گل و ریشۀ گیاه نیز وجود دارد به همین علت خوردن گیاه به صورت علوفه ممكن است منجر به مرگ دام شود. سایر تركیبات شیمیایى كتان عبارت‌اند از فیتین  ٢ ، لسیتین و. . . . از كل مواد كاروتنوئید  ٣ گیاه در حدود  ٣٠ - ٢٢  درصد آن بتا-كاروتن است ]S. G. I. M. P[ .

در گزارش دیگرى آمده است كه در كنجالۀ تخم كتان اسید امینۀ آرژینین  ۴ یافت مى‌شود [راما چاندران]. به علاوه در آن در حدود  ۴  درصد وزن خشك گلوتامیك اسید  ۵ یافت مى‌شود. طبق بررسى و گزارش راماچاندران مادۀ ال-گلوتامیك اسید  ۶ در حالت آزاد براى معالجۀ كمبودهاى مغزى در بچه‌ها و جوانان اثر قابل ملاحظه‌اى دارد [كریشناماچار&راماچاندران].

خواص-كاربرد

 

اعضاى هوایى گیاه كتان معمولى طبق نظر حكماى طب سنتى از نظر طبیعت سرد و خشك است و پوشیدن لباسى كه پارچه‌اش با الیاف كتان معمولى بافته شده باشد، بدن را خنك مى‌كند و موجب كاهش عرق و خشك شدن عرق مى‌شود. بخور دم‌كردۀ گیاه كنف بازكنندۀ گرفتگى‌هاى دماغ و زكام است و گرد تهیه شده از سوختۀ گیاه كتان براى خشك كردن جراحتها و قطع خونریزى و التیام آنها مفید است.

گل و تخم آن بخصوص تخم آن كه بزرك نامیده مى‌شود، از نظر طبیعت گرم و خشك است و از نظر خواص معتقدند كه ملیّن مزاج و نرم‌كنندۀ سینه است زیرا لعاب فراوان دارد. ضماد آرد بزرك با تخم اسپرزه براى تسكین درد مفاصل، سیاتیك و نقرس نافع است. اگر قطرۀ لعاب بزرك را در چشم بریزند، سرخى چشم را رفع مى‌كند. انگشت‌پیچ آن با عسل براى سرفه بلغمى نافع است. اگر  ١۴  گرم آن را با عسل انگشت‌پیچ كرده و بخورند براى پاك كردن سینه از اخلاط و تحلیل ورم كبد مفید است. اگر بزرك را سرخ و برشته كرده و انگشت‌پیچ سازند قابض است و براى خونروى از رحم و سرفه‌هاى رطوبى نافع است. اگر تا چندین روز روزانه  ٢  گرم بزرك خورده شود براى درد روده‌ها و ازدیاد ترشح ادرار و عرق و شیر و لینت دادن مزاج مفید است، به علاوه قاعده‌آور است و براى التیام زخم كلیه و مثانه بسیار نافع است. اگر  ١۵  گرم بزرك را در  ۵٠٠  گرم آب جوش و  ٨  گرم گرد مغز شیرین‌بیان دم كرده ( ٢  ساعت) و لعاب آن را با تخم توأما بخورند، براى خرد كردن سنگ كلیه نافع است و با عسل براى ورم طحال مفید است. اگر با كمى فلفل و عسل بخورند براى تحریك نیروى جنسى نافع است. اگر دم‌كردۀ آن را تنقیه كنند براى خارج كردن فضول روده‌ها و رحم بسیار نافع است و اگر در دم‌كردۀ آن بنشینند براى ورم و جراحات رحم نافع است. كتان براى دید چشم مضر است از این نظر باید با گشنیزخورده شود و براى هاضمه مضر است و لذا باید با سكنجبین خورده شود. براى بیضه‌ها مضر است و لذا باید با عسل خورده شود. مقدار خوراك آن  ١۶ - ١٢  گرم است.

تنقیه یا حقنه بزرك: ١۵  گرم بزرك را  ١۵  دقیقه بجوشانند كه صاف‌شدۀ آن  ۵٠٠  گرم شود و صاف‌شده را براى لینت مزاج پس از خنك شدن تنقیه كنند.

لعاب بزرك: بزرك  ١  واحد، آب گرم  ١٠  واحد. مدت  ۶  ساعت بخیسانند و گاه بهم بزنند و صاف كنند.

روغن بزرك داراى لینولئیك اسید است و لذا در استعمال خارج براى رفع ناراحتى‌هاى پوستى نظیر اكزما و خشكى پوست بدن اثر مفید دارد. از گرد دانۀ كتان نیز به علت داشتن همین ماده در استعمال خارج براى رفع التهاب پوست و زخمهاى دردناك به صورت ضماد استفاده مى‌شود.

توجه شود كه گرد دانه بزرك خیلى زود اكسیده و فاسد مى‌شود و لذا به عنوان دارو همیشه باید تازه باشد و از مصرف كهنۀ آن باید پرهیز كرد.

دم‌كردۀ بزرك: بزرك یا دانۀ كتان  ١۵  گرم، گرد مغز ریشۀ شیرین‌بیان  ٨  گرم و آب جوش  ۵٠٠  گرم. به مدت  ٢  ساعت دم كنند و كمى عسل به آن بیفزایند و در موارد مورد نظر بخورند.

ضماد آرد بزرك: ۴  واحد آرد بزرك را با  ١٣  واحد آب جوش مخلوط كنند و تازه‌تازه قبل از آنكه كهنه شود، مصرف كنند زیرا آرد بزرك در اثر ماندن زود فاسد و متعفن مى‌شود و به علاوه ایجاد ناراحتى‌هاى پوست و جوشهاى اكزمائى مى‌كند.

روش دیگر این است كه آرد بزرگ تازه را در آب سرد باز مى‌كنند تا خمیر شود و سپس آن را كمى حرارت مى‌دهند كه خمیر روانى گردد بعد قطعه پارچه‌اى را در آن داخل كرده و به حالت نسبتا گرم روى پوست بدن مى‌اندازند. در مواردى كه براى تسكین درد مفاصل و سیاتیك است با اسفرزه مخلوط كنند و پارچه را با مخلوط آنها آغشته نموده و سپس روى موضع بیاندازند.

٢ . كتان مسهل

به فرانسوى Lin purgatef و Lin sauvage و به انگلیسى Purging flax و Cathartic flax یا Mountain flax نامند. نام علمى گیاه Linum catharticum Lمى‌باشد.مشخصات

گیاهى است علفى یكساله كه به‌طور وحشى در سایۀ درختان جنگل، كنار رودخانه‌ها و نواحى معتدل اروپا و آسیا مى‌روید. در ایران در دامنه‌هاى البرز، پلور، لوشان، شهرستانك، كندوان، توچال، پس‌قلعه، دربند، بروجرد، لرستان و همدان به طور خودرو مى‌روید. از نظر تركیبات شیمیایى كتان مسهلى داراى مادۀ تلخى به نام لینین و رزین، یك مادۀ رنگى و نوعى گلوكوزید بى‌شكل است.

خواص-كاربرد

از برگ كتان مسهلى به عنوان مسهل استفاده مى‌شود و در موارد استسقا نیز به كار مى‌رود. در حدود  ۵  گرم برگ تازه و كوبیدۀ آن را در  ١۵٠ - ١٠٠  گرم آب جوش و اگر برگ خشك باشد  ۴ - ٣  گرم گرد آن را در  ١۵٠ - ١٠٠  گرم آب جوش ریخته و پس از خنك شدن و صاف كردن مى‌خورند. ممكن است از دم‌كردۀ  ١۵  گرم برگ خشك در  ١٠٠٠  گرم آب جوش نیز استفاده كرد.

لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...