گیاه ضدنفخ

[masi eng 47,044]

سوءهاضمه، مشکل‌هایی در هضم و جذب غذاهاست که به اشکال مختلف مانند نفخ، دل‌درد، اسپاسم، یبوست، اسهال، دیر و مشکل هضم شدن غذا، ترش کردن معده و... خود را نشان می‌دهد.

 

 

 

---

بسیاری از این موارد را می‌توان با رژیم غذایی مناسب یا گیاهان دارویی و داروهای گیاهی تسکین داد یا درمان کرد. گیاهان حاوی اسانس (رایحه) از مهم‌ترین گیاهانی هستند که از قدیم به عنوان طعم‌دهنده و خوشبوکننده غذاها و تسکین دهنده اختلال‌های سوءهاضمه مصرف می‌شده‌اند زیرا به علت داشتن مواد و ترکیب‌های اسانسی به سرعت جذب می‌شوند و آثار خود را ظاهر می‌کنند. این گیاهان که بیشتر به صورت ادویه‌های مختلف، به خصوص در شرق آسیا از جمله هندوستان و چین مصرف بالایی دارند شامل نعناع، گشنیز، بادرنجبویه، زیره سبز و سیاه، رازیانه، دارچین، هل، جوزبویا و... است که رایج‌ترین و مؤثرترین‌های آن‌ها در درمان نفخ عبارتند از:

 

 

 

 

 

 

[h=2]1- نعناع[/h] گیاه معروفی است که در جهان به «مینت» مشهور است. این گیاه حداقل 33 گونه دارد که بیش از 15 گونه از آن‌ها در ایران موجود است.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

یکی از پرمصرف‌ترین گیاهان خوراکی دارویی جهان و اسانس (رایحه) آن از پرمصرف‌ترین‌ها در صنایع دارویی و بهداشتی از جمله خمیردندان‌هاست. از اسانس نعناع (روغن معطر آن) برای ساخت داروهای ماساژدرمانی به وفور استفاده می‌شود. 2 نوع نعناع به نام‌های «نعناع فلفلی» و «نعنای قمی» در ایران مصرف بیشتری دارند.

محصولات گیاهی نعناع به صورت تازه، خشک، عصاره، عرق گیاهی، چای کیسه‌ای و تنتور مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته این گیاه آثار قوی و ایده‌آل ضدنفخ، ضددرد (دل‌درد) و ضداسپاسم دارد و بسیار زوداثر است.

 

 

 

 

 

[h=2][/h] [h=2]2- گشنیز[/h] گیاهی خوراکی و دارویی است که از قسمت هوایی (برگ‌ها) و میوه آن در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

از خانواده جعفری و دارای رایحه خوشی است که بیشتر آثار گیاه عمدتاً به آن ارتباط دارد.

آثار این گیاه عبارتند از: مقوی معده، ضداسپاسم، ضددرد (دل‌درد)، ضدمیکروب، ضدقارچ، تقویت‌کننده قوای جنسی، هضم‌کننده غذا، صفراآور، آرام‌بخش، کاهش‌دهنده قندخون، کاهش‌دهنده چربی‌خون و کاهش‌دهنده فشارخون.

 

 

 

 

 

 

 

[h=2]3- بادرنجبویه[/h] گیاهی است از خانواده نعناع که از نظر شکل ظاهری شباهت زیادی به نعناع دارد ولی بوی آن متفاوت است. این گیاه که از گیاهان خوراکی- دارویی پرمصرف دنیاست به نام ملیسا هم مشهور است و از زمان‌های قدیم در بسیاری از نقاط دنیا به عنوان ضدنفخ، ضدتب و معرق مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین آثار

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

که از نظر علمی به اثبات رسیده، آثار ضددرد، ضدباکتری، ضدویروس تبخال، ضدهیستامین، ضدتب، ضدنفخ، آرام‌بخش، خواب‌آور، مقوی قلب، مقوی معده و ضداسپاسم است.

 

 

 

 

 

 

[h=2]4 و 5 - دارچین و سیاه دانه[/h] نتایج یک پایان‌نامه نشان داد مصرف دارچین و سیاه دانه به صورت مخلوط و همراه با رعایت رژیم غذایی، نفخ شکم را کاهش می‌دهد.

دکتر مژگان پور با راهنمایی دکتر محمد رضا نیاکان لاهیجی و دکتر علیرضا سرکاراتی از دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان‌نامه‌ای به ارزیابی بالینی اثرات ضدنفخ گوارشی دو گیاه دارچین و سیاه دانه و مقایسه این داروها پرداخته است.

بر اساس این پایان‌نامه،

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

به علت داشتن اسانس و تانن، محرک و قابض است و به عنوان تقویت کننده، اعمال هضم و جریان گردش خون به کار می‌رود و از آن برای رفع سوءهاضمه، به ویژه در مواردی که با نفخ همراه باشد، به عنوان بادشکن استفاده می‌شود. همچنین به علت داشتن تانن در رفع اسهال، ضعف عمومی بدن و انعقاد خون مصرف می‌شود و به صورت دارو، مانند گرد و تنتور به کار می‌رود. از سوی دیگر،

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

حاوی 30 تا 40 درصد ماده روغنی و 5/0 تا یک ونیم درصد اسانس با بوی نامطبوع و قندهای مختلف، مواد صنعتی و ساپونوئیدی است. از اسانس سیاه دانه، ماده‌ای به نام نیژلون استخراج می‌شود. دانه این گیاه اثر قاعده‌آور، ضد کرم، مسهل و زیاد کننده ترشحات شیر دارد از دانه های آن برای مصارف مذکور و دفع گازهای معده و بیماری‌های نزله‌ای دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. همچنین از دانه‌های آن، اثر ضدتوموری و ضدباکتری نیز مشاهده شده و ممکن است اثر ضدنفخی آن مربوط به داشتن اثر ضدباکتریایی باشد.

این پایان‌نامه می‌افزاید: بیماری نفخ، بسیار شایع است بیشتر مردم جامعه به دلیل بی توجهی و رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب و زیاده‌روی در غذا دچار آن می‌شوند. با بررسی اثر 2 گیاه دارچین و سیاه دانه بر روی نفخ معده، نتایجی که به دست آمد، نشان داد:60 درصد افرادی که سیاه دانه، 90 درصد افرادی که مخلوط دارچین و سیاه دانه و 10 درصد افرادی که دارچین استفاده کردند، بهبود یافتند.

از خواص زیره سبز می‌توان به بادشکن، مقوی معده، ضد اسپاسم، افزایش دهنده شیر مادران شیرده اشاره کرد

 

 

از طرف دیگر درصد بهبود یافتگان با داروی مخلوط، در زنان و مردان یکسان بوده است. لازم به ذکر است که درصد بهبود یافتگان با داروی مخلوط دارچین و سیاه دانه، بیشتر از داروی سیاه دانه و دارچین به تنهایی بوده و تأثیر دارچین بر روی بیماران، همانند پلاسبو است. با توجه به این که 38 درصد افرادی که دارچین دریافت کرده‌اند، بدتر شده‌اند و عده‌ای نیز دچار سوزش معده، کهیر و حساسیت گردیده‌اند، نتیجه گرفته‌اند که دارچین به تنهایی اثرات همراه با عوارض جانبی دارد.

با مصرف داروی سیاه دانه، 3 نفر از بیماران که یبوست داشتند، بهبود یافتند و یک نفر از بیماران دچار بی نظمی در سیکل قاعدگی شده و 2 نفر از بیماران سوزش معده‌شان رفع شد، که البته پس از قطع دارو مراجعه کرده و یک نفر از بیماران نیز ترش کردن معده‌اش بهتر شد. همچنین 2 نفر از بیمارانی که ناراحتی قلبی داشته و داروی مخلوط دارچین و سیاه دانه را مصرف کردند، نفخ‌شان رفع شد؛ اما این داروها روی سوءهاضمه اثر چندانی نداشت. البته تجویز دو داروی دارچین و سیاه دانه با گیاهانی نظیر ریحان، شوید و نعناع اثر را افزایش می‌دهد و می‌تواند به عنوان جانشین داروهای شیمیایی درباره این دسته از بیماران مطرح باشد.

 

 

 

 

[h=2]6- زیره سبز [/h]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

گیاهی بوته‌ای و علفی به ارتفاع 0،5 متر است که خاصیت‌های زیادی دارد. از خواص زیره سبز می‌توان به بادشکن، مقوی معده، ضد اسپاسم، افزایش دهنده شیر مادران شیرده اشاره کرد و همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی قوی‌ای دارد.

زیره سبز ضد تشنج، ضد صرع، مقوی معده، و عرق آور، ضد سم، ضد صفرا، تقویت کننده قوای جنسی، قابض، ضد نفخ، ضد احتقان، هضم کننده غذا و ادرار آور نیز می‌باشد.

 

 

 

 

 

 

[h=2]7- هل[/h] هل گیاهی است که در مناطق حاره و گرم می‌روید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

بویی قوی و طعمی مطبوع دارد از مغز و پوستش برای درمان و معطر ساختن غذاها و پختن شیرینی استفاده می‌شود.

هل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. جویدن دانه‌های هل پس از صرف غذا به هضم و گوارش بهتر غذا کمک می‌کند و می‌تواند بوی نامطبوع دهان را از بین ببرد.

مصرف هل تب را پایین می‌آورد، برای تسکین درد رماتیسم مفید است و ترشی معده را برطرف می‌کند. هل خواص گرمابخشی دارد و معده و روده‌ها را تقویت می‌کنند. همچنین عمل هضم غذا را بهبود می‌بخشد و تقویت کننده قلب است. هل بادشکن است و گاز معده و روده را از بدن خارج می‌کند و تقویت کننده بدن است.

[masi eng 47,044]

قویترین ضد نفخ شکم گیاهی

 

زیره و پیشگیری

 

در پیشگیری از بروز :

* نفخ و اسپاسم روده بخصوص در بیماران با روده تحریک پذیرIBS

* چاقی

موثر است.

خانواده:

(Umbeliferae Apiaceae)

مشخصات:

گیاهی 3 ساله با ریشه دوکی شکل و ساقه ای منشعب. برگها شانه‌ای پخش‌ی‌باشند. هر گل آذین شامل چتر مرکبی است که خود مشتمل از 15 چتر کوچک می‌باشد با گلهای سفید که هر گل 5 گلبرگ 5 پرچم و یک کاسه کاهش یافته دارد. میوه شیزوکارپ کشیده تخم‌مرغی و دارای رگه‌های طوتی برجسته می‌باشد.

زمان جمع آوری آن هنگام رسیدن میوه‌هایش می‌باشد.

پراکندگی:

شمال و مرکز اروپا، عراق، ایران، افغانستان، روسیه و قفقاز

در ایران در استانهای گیلان، آذربایجان، همدان، کرمان و قزوین کشت می‌شود.

بخشهای مورد استفاده:

میوه

ترکیبات شیمیایی:

لیمونن کاروون

خواص:

ضدنفخ: قویترین ضد نفخ گیاهی می‌باشد.

ضد اسپاسم: از اسپاسم عضلات صاف روده می‌کاهد.

ضد میکرب: اثرات ضد میکربی متوسط دارد.

افزایش دهنده میزان متابولیسم بدن

موارد مصرف:

 

پیشگیری:

نفخ: از بروز نفخ جلوگیری می‌کند.

اسپاسم: بطور مستقیم وغیر مستقیم (با کاهش باد روده) از اسپاسم روده جلوگیری می‌کند.

چاقی: با افزایش سوخت وساز بدن منجر به کم شدن بروز چاقی می‌شود.

درمان:

نفخ: بخصوص اگر روده‌ای باشد، در بیماران روده تحریک پذیر IBS بسیار موثر است. {(خوراکی) معادل وکمکی}

اسپاسم روده: اگر همراه با اتساع روده‌ها باشد موثرتر است. {(خوراکی و موضعی) معادل وکمکی}

چاقی: در رژیم‌های لاغری از زیره استفاده و سوءاستفاده می‌شود.

تداخلات دارویی:

زیره سبز باعث کاهش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

شده لذا در مصرف توام با داروهای کاهنده قند‌خون باید احتیاط شود.

موارد منع مصرف و احتیاط:

* مصرف بیش از اندازه آن در رژیم‌های لاغری برای سلامتی مضر می‌باشد.

* جهت تعدیل عوارض و افزایش اثر در رژیم‌های لاغری بهتر است همراه لیموترش مصرف گردد.

مصرف در دوران بارداری:

ممنوعیتی از مصرف آن گزارش نشده است.

مصرف در دوران شیردهی:

ممنوعیتی از مصرف آن گزارش نشده است.

سیمرغ

[masi eng 47,044]

[h=1]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[/h]

 

زیره و درمان نفخهای شکمی

زیره را من سوی کرمان آورم گر ***به پیش تو دل و جان آورم ( مولوی) در پیشگیری از بروز بیماری های زیر موثر است :

* نفخ و اسپاسم روده بخصوص در بیماران با روده تحریک پذیر* چاقی

 

خانواده:

(Umbeliferae Apiaceae)

 

مشخصات:

گیاهی 3 ساله با ریشه دوکی شکل و ساقه ای منشعب. برگها شانه‌ای پخش‌ی‌باشند. هر گل آذین شامل چتر مرکبی است که خود مشتمل از 15 چتر کوچک می‌باشد با گلهای سفید که هر گل 5 گلبرگ 5 پرچم و یک کاسه کاهش یافته دارد. میوه شیزوکارپ کشیده تخم‌مرغی و دارای رگه‌های طوتی برجسته می‌باشد. زمان جمع آوری آن هنگام رسیدن میوه‌هایش می‌باشد.

پراکندگی:

شمال و مرکز اروپا، عراق، ایران، افغانستان، روسیه و قفقاز

در ایران در استانهای گیلان، آذربایجان، همدان، کرمان و قزوین کشت می‌شود.

 

بخشهای مورد استفاده:

میوه

 

ترکیبات شیمیایی:

لیمونن کاروون

 

موارد مصرف:

نفخ: از بروز نفخ جلوگیری می‌کند.

 

اسپاسم: بطور مستقیم وغیر مستقیم (با کاهش باد روده) از اسپاسم روده جلوگیری می‌کند.

 

چاقی: با افزایش سوخت وساز بدن منجر به کم شدن بروز چاقی می‌شود.

 

درمان:

نفخ: بخصوص اگر روده‌ای باشد، در بیماران روده تحریک پذیر IBS بسیار موثر است. {(خوراکی) معادل وکمکی}

 

اسپاسم روده: اگر همراه با اتساع روده‌ها باشد موثرتر است. {(خوراکی و موضعی) معادل وکمکی}

چاقی: در رژیم‌های لاغری از زیره استفاده می‌شود.

تداخلات دارویی:

زیره سبز باعث کاهش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

شده لذا در مصرف توام با داروهای کاهنده قند‌خون باید احتیاط شود. موارد منع مصرف و احتیاط:

* مصرف بیش از اندازه آن در رژیم‌های لاغری برای سلامتی مضر می‌باشد.* جهت تعدیل عوارض و افزایش اثر در رژیم‌های لاغری بهتر است همراه لیموترش مصرف گردد.

مصرف در دوران بارداری:

ممنوعیتی از مصرف آن گزارش نشده است. مصرف در دوران شیردهی:

ممنوعیتی از مصرف آن گزارش نشده است.

[masi eng 47,044]

[TABLE=class: contentpaneopen]

[TR]

[TD=class: contentheading, width: 100%]نقش گیاهان معطر در سلامت دستگاه گوارش

[/TD]

[TD=class: buttonheading, width: 100%, align: right]

[/TD]

[TD=class: buttonheading, width: 100%, align: right]

[/TD]

[TD=class: buttonheading, width: 100%, align: right]

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

گیاهانی که دارای رایحه و اسانس هستند، زیاد همراه غذاها استفاده می شوند و به هضم غذا کمک می کنند. این گیاهان مانند نعناع، گشنیز، شوید، کاری، آویشن و.... به صورت ادویه، خشک یا تازه مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه، نقش آنها در کاهش نفخ و گازهای ایجادشده و دل درد بسیار موثر است و باعث هضم و جذب بهتر غذا می شود. اما نکته قابل توجه این است که میزان اثر آنها با هم متفاوت است. برخی گیاهان از اثر بیشتر، برخی متوسط و برخی دیگر از اثر ضعیفی برخوردارند. نکته بعدی این است که هر کدام از این گیاهان عطری متفاوت دارند و به همین دلیل افزودن این گیاهان در هر غذایی مناسب نیست.

 

 

● نعناع و گشنیز

 

هر گیاه معطری در چندین اثر، از جمله خواص ضددرد، ضداسپاسم، ضدمیکروب، ضدنفخ و تقویت معده دخالت دارد. یکی از پرمصرف ترین گیاهانی که به عنوان گیاه دارویی و مصلح غذایی مورد استفاده قرار می گیرد، نعناع است که یکی از خواص مهمش ضدنفخ بودن است و به همین دلیل مصرف آن به همه سنین توصیه می شود. گیاه بعدی گشنیز است که برگ و دانه این گیاه به شکل های متفاوتی به غذا افزوده می شوند. از خواص گشنیز می توان به ضدنفخ و ضددردبودن آن اشاره کرد. این گیاه را می توان هم به غذا اضافه کرد و هم در کنار غذا از آن بهره برد.

 

 

● ادویه کاری

 

یکی از پرمصرف ترین ادویه های شرق و غرب، کاری است. کاری از حدود ۲۰ گیاه اسانس دار تشکیل شده که قسمت اعظم آن را زردچوبه تشکیل می دهد. براساس تحقیقات صورت گرفته، ثابت شده است که اسانس این ادویه دارای بیش از ۳۰ خاصیت (هضم کننده، مسکن، آنتی اکسیدان، صفراآور، محافظ کبد و ...) است. ادویه کاری به غیر از اینکه به غذا طعم و عطر خوبی می بخشد، برخی از سموم کبد را نیز خنثی می کند و اثر موادی را که باعث ایجاد سرطان می شوند، از بین می برد. همچنین عضلاتی را که دچار اسپاسم یا گرفتگی شده اند، شل می کند و درد را تسکین می دهد.

 

 

● سماق

 

از گذشته های دور در ایران همراه چلوکباب و برخی از غذاها، سماق استفاده می شده است. امروزه مقالات متعددی حاکی از آن است که این ماده خاصیتی چندکاره دارد و مواد موجود در آن خواص ضدمیکروبی بسیار قوی دارند. به عنوان نمونه، از آنجا که گوشت مورد استفاده برای طبخ کباب چرب است، سماق موحب کاهش کلسترول و جذب چربی موجود در آن می شود. همچنین سماق آلودگی موجود در گوشت را از بین می برد و از طرفی خاصیتی قابض دارد؛ یعنی اگر التهابات یا زخم هایی در مسیر لوله گوارش باشد تا حدودی موجب بهبود آنها شده و محافظ خوبی برای کبد است.

 

 

● گلپر، مصلح باقلا

 

 

گیاه گلپر از خانواده جعفری است و دانه (میوه های) آن دارای اسانس است. این گیاه فقط در ایران می روید و از قدیم برای معطرکردن و طعم بخشیدن به غذا مورد استفاده بوده است. برای استفاده از گلپر باید دانه های آن را پودر کرد و سپس به صورت مستقیم یا مخلوط با گیاهان دیگر - به خصوص به شکل ادویه جات ایرانی - مورد استفاده قرار داد. گلپر گذشته از اینکه هضم کننده خوبی است؛ مقوی معده، ضدمیکروب و ضداسپاسم است و خاصیت ضدنفخ قوی دارد. به همین دلیل، معمولا آن را به باقلا که نفاخ است، می افزایند.

 

 

● فلفل سیاه

 

فلفل سیاه پودر حاصل از دانه های درختی است که موطن آن هندوستان و برخی کشورهای شرقی است. جالب است بدانید که درخت فلفل در ایران نمی روید و از اقلام گیاهی وارداتی است. فلفل سیاه علاوه بر تندکردن غذا، دارای خاصیت ضدنفخ و ضداسپاسم بوده و محرک خوبی برای معده است. در ضمن فلفل سیاه هضم کننده مناسبی برای غذا به شمار می رود و خاصیت معرق دارد و باعث گرم کردن بدن می شود و مصرف آن در سرماخوردگی مفید است. فلفل سیاه با فلفل سبز و قرمز کاملا متفاوت است و از نظر خواص هم اینها ارتباطی به هم ندارند.

 

 

● آویشن

 

آویشن یکی از گیاهان معطری است که از قدیم به عنوان یک گیاه دارویی - غذایی کاربرد داشته است. اکثر خواص آن مربوط به اسانس برگ های آن است که بویی بسیار نافذ و قوی دارد. این اسانس، خاصیت ضدمیکروب و ضدقارچ نیز دارد. همچنین برای هضم غذا بسیار مفید بوده و به عملکرد بهتر معده کمک می کند. به همین دلیل، در غذاهای متعددی مورد استفاده قرار می گیرد. آویشن گذشته از اثرات ضددرد، ضدنفخ و ضداسپاسمی که دارد، دارای خواص ضدحساسیت و ضدسرفه و ضداحتقان (گرفتگی بینی) و خلط آوری نیز هست و توصیه می شود که همراه با غذا مصرف شود.