جزئياتي جديد از بورس انرژي در گفت وگو با يك مقام مسئول

[seyed mehdi hoseyni 27,119]

در مراسم راه اندازي بورس انرژي دكتر حسيني وزير اقتصاد از تلاش براي تبديل شدن ايران به كشوري قيمت گذار در بخش انرژي سخن گفت و صالح آبادي رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار كشور از بورس انرژي به عنوان حلقه اي مفقوده ميان بازار سرمايه و بخش انرژي كشور ياد كرد. اين سخنان بي ترديد اهميت بورس انرژي براي بخش هاي مختلف كشور را نشان مي دهد.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

بورس انرژي پس از تلاش هاي فراوان راه اندازي و با افتتاح رسمي آن قدمي ديگر براي سهيم تر شدن بخش خصوصي در صنعت برق برداشته شد. صنعتگران برق اميدوارند اين بازار جديد بتواند روند تزريق منابع مالي را به اين صنعت توسعه دهد.

در مراسم راه اندازي بورس انرژي دكتر حسيني وزير اقتصاد از تلاش براي تبديل شدن ايران به كشوري قيمت گذار در بخش انرژي سخن گفت و صالح آبادي رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار كشور از بورس انرژي به عنوان حلقه اي مفقوده ميان بازار سرمايه و بخش انرژي كشور ياد كرد.

اين سخنان بي ترديد اهميت بورس انرژي براي بخش هاي مختلف كشور را نشان مي دهد. اما اين كه صنعت برق در بورس انرژي چگونه فعاليت خواهد كرد، روند تاثيرگذاري اين بازار جديد بر صنعت برق چگونه خواهد بود و آيا بورس انرژي مي تواند بخش انرژي ايران را بيش از گذشته بين المللي كند، پرسش هايي است كه دكتر رضا رياحي معاون بازار برق ايران در گفت وگو با ما مطرح كرد.

با راه اندازي بورس انرژي چه تعداد نيروگاه و شركت توزيع در اين بازار به فعاليت مشغول هستند؟در مرحله راه اندازي بورس انرژي درست عرضه برق به 15 نيروگاه خصوصي با مجموع ظرفيت مطمئن حدود 10000 مگاوات اجازه حضور در بازار داده شده است. اين نيروگاه ها قرار است 40 درصد از ظرفيت خود يعني حدود 4000 مگاوات را در بورس انرژي عرضه كنند.

در سمت تقاضا هم به 11 شركت توزيع اجازه داده شده است كه 40 درصد از ميانگين مصرف ساليانه خود را از بورس انرژي خريداري كنند. البته فعلاً تنها تالار خريد و فروش پيك بار بصورت روزانه باز شده است. بنابراين خريد و فروش تنها در ساعات پيك در بورس انجام مي شود. اما در مراحل بعد اجازه خريد و فروش در ساعات ديگر نيز داده خواهد شد و تعداد شركتهايي هم كه اجازه خريد و فروش خواهند داشت، افزايش خواهد يافت.

 

حضور همه شركت هاي توليد و توزيع در اين بازار ميسر خواهد بود؟ در بخش توليد نيروگاه هاي خصوصي در بورس انرژي فعال خواهند بود. اما تعداد شركتهاي توزيع به تدريج افزايش پيدا خواهد كرد بطوريكه تمام شركتهاي توزيع امكان خريد از بورس را خواهند داشت.

 

ازجمله كاركردهاي بورس انرژي، كشف قيمت است. روند كشف قيمت در بازار بورس چگونه صورت مي گيرد؟كشف قيمت بر اساس مكانيزم عرضه و تقاضا خواهد بود، بطوريكه هم نيروگاهها براي برق عرضه شده خود قيمت تعيين مي كنند و هم شركتهاي توزيع براي ميزان برقي كه خواهان خريد آن از بورس انرژي هستند قيمت ارائه مي دهند و در نهايت قيمتهايي كه از سمت عرضه و تقاضاي برق با هم يكسان شوند تبديل به معامله مي شود. با اين حال اينكه روي چه قيمتي معاملات صورت مي گيرد بستگي به قيمتهايي خواهد داشت كه فروشندگان و خريداران برق در بورس انرژي ارائه مي دهند.

 

كشف قيمت چه كمكي به صنعت برق و يا شركت هاي حاضر در بازار بورس خواهد كرد؟كشف قيمت واقعي برق و خارج شدن آن از مكانيزم دستوري باعث مي شود كه تخصيص بهينه منابع مالي در اقتصاد صورت گيرد. وقتي قيمت يك كالا بر اساس مكانيزم رقابتي در عرضه و تقاضا تعيين مي شود همه مسائل مربوط به سرمايه گذاري و ضرورتهاي آن در اين بخش تابع شرايط طبيعي بازار مي شود و اين به نفع مصالح ملي كشور و توسعه پايدار صنعت برق خواهد بود.

 

براي راه اندازي بورس انرژي چه مقدار نقدينگي بايد از سوي وزارت نيرو تزريق مي شد؟بر اساس توافقي كه بين وزارت نيرو و سازمان بورس و اوراق بهادار صورت گرفته است. قرار شد ماهيانه مبلغ يكصد و پنجاه ميليارد ريال از طرف شركت توانير به شركتهاي توزيع فعال در بورس تخصيص يابد تا نسبت به انجام معاملات برق در اين بورس اقدام كنند.

اصولاً با توجه به اين كه بازار بورس به نوعي بازاري رقابتي و خصوصي است، چرا بايد اين نقدينگي از سوي وزارت نيرو تامين شود؟چون بر اساس ماده 11 آئين نامه اجرايي قانون استقلال شركتهاي توزيع، منابع مالي شركتهاي توزيع در اختيار شركت توانير است بنابراين تا زماني كه اين قانون پابرجاست چاره اي جز تخصيص منابع از سوي وزارت نيرو وجود ندارد.

 

پرسش ديگر اين كه با توجه به راه اندازي بورس انرژي نيازي به حضور و ادامه فعاليت بازار برق احساس مي شود؟ بله، چون ايجاد تعادل بين توليد و مصرف برق بايستي در نهايت توسط بازار برق صورت گيرد.

 

چرا؟چونكه آرايش نهايي واحدهاي توليدي در هر ساعت را بازار برق تعيين مي كند. در واقع بخشي از معاملات برق در بورس انرژي صورت مي گيرد. به خاطر همين ممكن است تعدادي از نيروگاه ها موفق به فروش و تعدادي از شركتهاي توزيع موفق به خريد در بورس انرژي نشوند. بنابراين لازم است كه بازاري در كنار بورس انرژي وجود داشته باشد كه متناسب، با نياز مصرف واقعي شبكه خريد و فروش برق را انجام دهد تا كمبود توليد يا مصرف در شبكه اتفاق نيفتد.

 

بورس انرژي كنوني مي تواند محملي براي تبديل شدن به بورس انرژي منطقه اي و بين المللي باشد؟بله، اين بورس ظرفيت منطقه اي شدن را دارد و ما در نشست اخير كشورهاي عضو اكو نيز اين ايده را مطرح كرديم كه كشورهاي منطقه بتواند در داخل يك بورس مشترك معاملات برق را تحت يك مكانيزم واحد مورد معامله قرار دهند. اين ايده مي تواند همبستگي بين كشورهاي منطقه را افزايش دهد و به يكي شدن قواعد تجاري بين اين كشورها كمك كند. اينكار در كشورهاي اروپايي انجام شده است و در حال حاضر بازارهاي برق منطقه اي را بين كشورهاي مختلف شاهد هستيم. مطالعات اينكار نيز از چند سال قبل در شركت مديريت شبكه برق ايران انجام شده است و ما آمادگي انجام اينكار را داريم.

 

چه برنامه اي براي تبديل شدن اين بورس به حالت منطقه اي و بين الملي تدوين شده است؟همانطور كه اشاره كردم مطالعات انجام اينكار طي پروژه اي كه دوسال پيش در شركت مديريت شبكه برق ايران آغاز و توسط شركتهاي مهندس مشاور انجام شد و ظرفيتهاي لازم براي انجام اين كارشناسي شده است. معتقدم اگر همراهي لازم توسط كشورهاي همسايه صورت گيرد مي توان اين بورس را منطقه اي كرد.

اين برنامه در چه محدوده زماني بايد انجام گيرد و اينكه در بخش برق چه ملزوماتي براي راه اندازي آن وجود دارد؟ما قبل از آنكه بخواهيم اين بورس را منطقه اي كنيم بايد ابتدا آن را در كشور توسعه دهيم و نهادينه كنيم. به خاطر همين بايد بتدريج ساير گروههاي خريدار و فروشنده برق در بورس حضور يابند. اين گروهها شامل مصرف كنندگان نهايي هستند كه مصرف كنندگان عمده مي توانند مستقيما به بورس وارد و مصرف كنندگان كوچك مي توانند از طريق خرده فروشان برق وارد بورس شوند. همچنين تجار برق كه توليدكننده يا مصرف كننده برق نيستند نيز بايد در بورس فعال شوند.

 

چطور؟اين دسته از بازيگران بورس مي توانند به عنوان واسطه به امر خريد و فروش برق در بورس انرژي بپردازند. حضور اين واسطه ها مي تواند به رونق بورس و تعيين قيمت بهينه برق كمك كند. در حقيقت پس از آنكه بورس تا اين حد گسترش يافت، مي توان بحث منطقه اي نمودن آن را فعال كرد.

گفت وگو از: روح اله حميديان

[seyed mehdi hoseyni 27,119]

ببینیم و تعریف کنیم

از نظر من بازار بورس ایران روی یه جزیزه غیر مسکونی و دور افتاده از تجارت جهانی و قوانین به روز بازار سرمایه بنا نهاده شده

 

 

متاسفانه همینطور که میگید