رفتن به مطلب

اهمیت روغنکاری در گیربکس ها


ارسال های توصیه شده

روغن هاي A.T.F به منزله روغن هاي انتقال اتوماتيك از پيچيده ترين روانكارهايي هستند كه در صنعت توليد مي شوند . تعداد مواد افزودني اين روغن ها، گاه به پانزده نوع ماده مختلف مي رسد .

روغن هاي A.T.F به طور كلي دوازده عملكرد متفاوت بشرح زير دارند: عامل انتقال قدرت موتور از طريق مبدل گشتاور، سيال در هيدروليك ها، كنترل كننده دما از طريق انتقال حرارت، روانكاري ياتاقان ها و دنده ها، روانكاري كليه سطوح اصطكاك، كنترل كننده تورم آب بندها، كنترل كننده اصطكاك در صفحه كلاچ ها در دماي متغير از منهاي 40 در جه تا 175 درجه سانتي گراد، محافظت از سطوح فلزات در برابر خوردگي، مقاومت در برابر اكسيداسيون و كف كردن ها و دارا بودن نقطه اشتعال بالا و فرّار بودن كم .

عمده ترين ويژگي هاي روغن هاي A.T.F عبارتند از : پايداري در برابر اكسيداسيون، پاك كنندگي و معلق كنندگي، پايداري در برابر خوردگي، مقاومت در برابر سايش، سازگاري با آب بندها، داشتن خواص اصطكاكي، برخوردار بودن از تغييرات اندك ويسكوزيته نسبت به دما و بالاخره مقاومت در برابر ايجاد كف .

به دليل درجه حرارت بالا، اكسيداسيون روغن هاي A.T.F باعث موارد زير مي شود : ايجاد رسوبات و مواد لجن شكل بر روي صفحه هاي كلاچ و قطعات گيربكس، افزايش خوردگي آلياژهاي مس در ياتاقان ها و برش ها، سفت شدن قطعه هاي پليمري و سائيدگي سطوح صفحات كلاچ .

پاك كنندگي و معلق كنندگي از ديگر خصوصيات روغن هاي A.T.F است . اين ويژگي باعث مي شود كه كليه آلودگي ها و ناخالصي ها در گيربكس، به صورت معلق در آيد و علاوه بر جلوگيري از رسوب، باعث تميز نگهداشتن سيستم هيدروليك شود .

 

پايداري در برابر خوردگي و سائيدگي

روغن هاي A.T.F در برابر خوردگي پايدار هستند . به طوري كه مي دانيم در ساختن گيربكس هاي اتوماتيك از مواد گوناگوني مانند فولاد، چدن، آلومينيوم، مس، برنج، برنز، نقره و قلع استفاده مي شود . بنابراين روغن مورد استفاده در گيربكس ها بايد در برابر خوردگي براي مجموعه فلزهاي ياد شده، سطح حفاظتي بالايي داشته باشد كه روغن هاي A.T.F از اين خصوصيت برخوردارند .

از خصوصيت هاي ديگر روغن هاي A.T.F مقاومت در برابر سائيدگي است . گيربكس هاي اتوماتيك داراي مكانسيم هاي متنوعي هستند . اين مكانيسم ها شامل مبدل هاي گشتاور، دنده هاي خورشيدي، سيستم هاي هيدروليك، صفحات كلاچ و قطعه هاي مختلف فلزي مانند انواع ياتاقانهاست.

روغن هاي A.T.F قابليت هاي لازم را براي محافظت در برابر سائيدگي سيستم هاي ياد شده دارند . اين روغن ها هم چنين با آب بندها سازگاري داشته و عملكرد آن نسبت به تركيبات الاستومري متفاوتست .

تركيبات الاستومري مختلفي كه در سيستم هاي انتقال اتوماتيك براي جلوگيري از نشتي هاي داخلي و خارجي استفاده مي شود، عبارتند از :

نيتريل ها، پلي اكريل ها و سيليكون ها كه A.T.F ها با اين تركيبات سازگاري دارند .

در زمينه خواص اصطكاكي روغن هاي A.T.F به چند نكته مي توان اشاره كرد . صفحات كلاچ ها و باندهاي مورد استفاده در گيربكس ها، به طور عموم از تركيباتي هستند كه داراي حداكثر مقاومت سايش و ضريب اصطكاكي بهينه مي باشند . جنس صفحات از تركيبات مركب مواد فايبر سلولزي است . هم چنين براي تسهيل عمل خنك كاري بوسيله روغن، اين صفحات متخلخل هستند . ضريب اصطكاك اين صفحات به طور عموم بالاست بنابراين خواص اصطكاكي روغن هاي A.T.F نقش قابل توجهي در كاركرد گيربكس هاي اتوماتيك ايفا مي كند .

 

حداقل ويسكوزيته

حداقل ويسكوزيته براي دماي بالا و حداكثر ويسكوزيته مجاز براي كاركرد در دماي پايين از ضرورت هاي استاندارد براي روغن هاي گيربكس اتوماتيك است . روغن هاي A.T.F با توجه به محدوده وسيع دماي مورد استفاده يعني، منهاي 40 تا 175 درجه سانتي گراد داراي ويسكوزيته مناسب هستند .

اين روغن ها هم چنين در برابر ايجاد كف از مقاومت لازم برخوردار مي باشند . به طور كلي، گردش زياد روغن، تلاطم شديد در مبدل گشتاور و مجرا هاي تنگ عبور روغن، باعث تشديد تشكيل كف در سيستم ها مي شود . از آنجا كه كف بيش از اندازه، فشار هيدروليكي را كاهش مي دهد . ساختار روغن هاي A.T.F به گونه اي است كه در برابر ايجاد كف مقاومت لازم را دارا مي باشد .

يك جعبه دنده اتوماتيك از پنج قسمت اصلي شامل، مبدل گشتاور، كلاچ، باند، دنده هاي خورشيدي و سيستم هيدروليك تشكيل شده است . عملكرد روغن هاي A.T.F بر روي هر يك از قسمت هاي جعبه دنده اتوماتيك بشرح زير مي باشد .

در مبدل گشتاور، A.T.F در برابر اكسيداسيون مقاومت عالي دارد . خاصيت ضد خورندگي و سازگاري آنها با آب بندها بسيار خوب بوده، نسبت به دما حداقل تغييرات ويسكوزيته را داشته و از خاصيت ضد كف خوب برخوردارند .

در كلاچ و باند، خواص اصطكاك مناسب داشته و در برابر اكسيداسيون پايدارند . هم چنين نسبت به دما حداقل تغييرات ويسكوزيته را از خود نشان مي دهند و ضد سائيدگي هستند .

در دنده هاي خورشيدي، فشار بالا يا EP را به خوبي تحمل كرده، خاصيت ضد سائيدگي و ضد خورندگي دارند . و بالاخره روغن هاي A.T.F در سيستم هيدروليك جعبه دنده اتوماتيك نسبت به دما حداقل تغييرات ويسكوزيته را دارند، خواص ضد خوردگي، ضد كف و ضد سائيدگي آنها خوب بوده و با آب بندها سازگاري متناسب دارند .

 

سير تكاملي روغن هاي A.T.F

عمده ترين عملكرد هر مايع هيدروليكي، انتقال سريع نيرو است كه در پنج وظيفه اصلي خلاصه مي شود . اين وظايف عبارتند از : انتقال قدرت موتور از طريق مبدل گشتاور، انتقال فشار هيدروليكي از طريق سيستم كنترل هيدروليك، انتقال و خارج كردن حرارت توليد شده، روانكاري سطوح بلبرينگ ها، شفت ها، چرخ دنده ها و سطوح اصطكاكي كلاچ ها و باندها و كنترل تورم آب بندها .

روغن هاي A.T.F وظايف ياد شده را به خوبي انجام مي دهند و سير تكاملي آنها طي يك دوره تقريباً 25 ساله قابل توجه بوده است .

در سال 1946 ميلادي، براي موتوري با قدرت 150 HP ، ظرفيت روغن 13/5 ليتر بوده كه در سال 1970 براي موتوري به قدرت 375 HP ، ظرفيت روغن به 11/5 ليتر رسيده است .

اولين روغن هاي انتقال اتوماتيك توسط شركت جنرال موتور در سال 1949 با نام Type A به بازار عرضه شد . در سال 1959 تغييراتي بر روي Type A صورت گرفت و توليدات جديد با نام Type A Suffix A در اختيار مصرف كنندگان قرار گرفت .

در سال 1967 سيال DEXRON توليد شد كه خاصيت پايداري آن در درجه حرارت هاي بالا بهبود يافت . در درجه حرارت پايين، سيال بودن خود را حفظ مي كرد و در حين كار خواص اصطكاكي لازم را داشت .

با عرضه سيال DEXRON II در سال 1975 ، فورمولاسيون DEXRON اصلاح شد . اين سيال چند منظوره براي انتقال دهنده هاي ماشين هاي سواري، روانكاري موتورهاي دوار، جايگزين سيال C-2 در آليون ديترويت ديزل شد .

DEXRON II در مقايسه با سيال DEXRON از گرانروي كمتري در درجه حرارت هاي پايين برخوردار بوده و پايداري آن در برابر اكسيداسيون بيشتر از DEXRON است .

در سال 1960 ، كارخانه فورد براي گيربكس هاي اتوماتيك توليدي خود بنام M-2C33-D روغن Type F را توليد كرد . هشت سال بعد، جديدترين تغييرات بر روي اين نوع روغن توسط فورد انجام شد و روغن Type F (M-2C33-F) ارايه گرديد . آخرين دستاورد فورد در سال 1979 با ارتقاء سطح كيفي Type F با مشخصه M2-C33-G توليد شد . اين محصول جديد تا سال 1982 به طور وسيعي در خودروهاي اروپايي فورد، گيربكس هاي اتوماتيك شركت بورگ، وارنر و ژاپن مورد استفاده قرار گرفت .

در اواخر دهه 70 و اوايل دهه 80 شركت فورد، سيال M-2C185A را كه ضريب استاتيكي پاييني داشت با نام MERCON توليد كرد و اين روغن به شكل تكامل يافته جديد در سال 1993 با مشخصه MERCON V روانه بازار شد.

سيال اخير، تحت برش هاي شديد و در مقابل اكسيداسيون، پايداري بيشتري دارد و در دماي پايين تر كاركرد بهتري از خود نشان مي دهد .

مقايسه سيالات فورد با جنرال موتور، نشان مي دهد؛ سيالات جنرال موتور، ضريب اصطكاك استاتيكي پاييني دارند، در حالي كه سيالات فورد از ضريب اصطكاك استاتيكي بالايي برخوردار هستند .

اين دو سيال قابل تعويض با يكديگر نبوده و يكي بهتر از ديگري نيست . تفاوت اساسي آنها در خاصيت اصطكاكي صفحات كلاچ مي باشد .

براي تعويض دنده اي نرم، افزايش طول عمر صفحات كلاچ و باندها، خاصيت اصطكاكي مناسب سيال، اندازه و شكل صفحات كلاچ و شيب يا ضريب اصطكاك منحني هاي اصطكاكي موثر مي باشند .

در اينجا به نكات قابل توجهي در مورد سيال انتقال اتوماتيك مي توان اشاره كرد . 50 درصد عامل افزايش دما در سيال انتقال اتوماتيك مربوط به حرارت ايجاد شده در صفحات كلاچ و باندها بوده و بقيه در مبدل گشتاور مي باشد . گشتاور يا ضريب اصطكاك صفحات كلاچ معمولاً با افزايش دماي سيال كاهش مي يابد .

گشتاور ديناميكي نهايي قبل از اينكه كلاچها قفل كنند در مورد سيال فورد 50 درصد بيشتر از سيال جنرال موتور است .

گشتاور مورد نياز در حالت خلاصي صفحات كلاچ در سيال فورد صد درصد بيشتر از سيال جنرال موتور است و اين گشتاور در سيال DEXRON در دماي 40 درجه سانتي گراد تقريباً همان مقداري است كه سيال M2-C33 فورد در دماي150 درجه سانتي گراد دارد (دماي عملكرد طبيعي گيربكس 95 تا 130 درجه سانتي گراد است) .

ريختن سيالي با تيپ DEXRON در گيربكسي كه براي سيال نوع M2-C33 فورد طراحي شده به اين معني است كه اصطكاك موجود در صفحات كلاچ و باندها بطور دايمي در شرايط دمايي بالا و سخت عملياتي قرار داشته است .

بخش گيربكس اتوماتيك آليسون شركت جنرال موتور نيز سيالي با مشخصه ALLISON C-4 براي گيربكس هاي تحت شرايط عملياتي سخت در وسايل نقليه سنگين و اتوبوس هاي شهري ارائه كرده است . هم چنين CATTERPILLAR TO-4 سيالي است كه شركت كاترپيلار براي گيربكس هايي كه خاصيت اصطكاكي در آن شديد بوده و به محافظت عالي در برابر خوردگي نياز باشد پيشنهاد نموده است .

در اين ميان شركت هاي اروپايي توليد كننده گيربكس نيز سيالاتي را ارائه داده اند . فويت توربو VOITH TURBO كه توليد كننده گيربكس هاي DIWA و MIDIMAT است سيال G 607 را با پايه تمام معدني يا نيمه سنتزي و سيال G1363 را با پايه تمام سنتزي معرفي مي كند .

اين سيالات داراي مشخصه DEXRON II D.DEXRON و يا DEXRON III هستند .

هم چنين از مشخصات پايه اي استاندارد روغن ها مي توان از عواملي نظير پايداري برشي، محافظت در برابر خط برداشتن صفحات كلاچ و سازگاري با آب بندها نام برد .

شركت ZF ، يكي ديگر از سازندگان اروپايي گيربكس اتوماتيك وسايل نقليه سنگين و اتوبوس ها است .

سيالات مورد تاييد اين شركت بايد مشخصه DEXRON II D.DEXRON و DEXRON III را داشته باشند .

براي اخذ تاييديه از اين شركت، تست هاي استاندارد ويسكوزيته، پايداري برشي و محافظت صفحات كلاچ در برابر خط افتادن نيز انجام مي شود .

شركت دايملركرايسلر، سومين شركت اروپايي است كه فهرستي از روانكارهاي مورد تاييد خود را تهيه و بصورت 236.X معرفي كرده است .

236 يعني اين سيال A.T.F بوده و X مربوط به سري خاصي از ادتيوهاست كه توسط شركت هاي سازنده ادتيو جهت افزودن به A.T.F بكار گرفته شده است .

A.T.F هاي موجود در اين ليست لزوماً مشخصه DEXRON II ، D.DEXRON يا DXRON III شركت جنرال موتور و همچنين خواص استانداردي نظير ويسكوزيته مناسب، خاصيت ضد كف، سازگاري با آب بندها، پايداري برشي و محافظت صفحات كلاچ در برابر خط افتادن را دارا هستند .

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...