رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

در دوره کاردانی ،دانشجویان معماری درسی به نام شناخت و طراحی روستا 1 رو میگذرونند،این درس بیشتر به صورت تئوری و مقدمه ای برای درس شناخت و طراحی روستا 2 است.

در دوره کارشناسی نیز دانشجویان معماری درسی به نام شناخت و طراحی روستا 2 رو میگذرونند، دراین درس به طراحی پرداخته میشه،

دراین تاپیک یک سری تعاریف پایه این درس رو قرار میدم، وطراحی براساس این مفاهیم صورت میگیرد.

شما دوستان نیز هرگونه تعریف مربوط به این درس دارین ،دراین تاپیک قرار بدید...........:ws37:

 

 

مفهوم طرح هادی

 

طرحهای هادی بر 2 قسم اند.

 

  1. طرح هادی شهری 2.طرح هادی روستایی
  2. 1- طرح هادی شهری: طرح هادی شهری بیشتر برای شهرهای کوچک که تا حدود 25000 نفر جمعیت دارند تهیه می شود. این طرح برای شهرهایی تهیه می شود که یا فاقد بودجه طرح جامع می باشد و یا امکان اجرای طرح جامع در آن فراهم نشده است. طرح هادی زیر نظر وزارت کشور و دفاتر فنی استانداری ها تهیه می شود.
  3. 2- طرح هادی روستا : از جمله برنامه هایی که در دوره اخیر در سطح کشور به مرحله انجام رسیده است ، تهیه طرح هادی روستایی است که عبارست از تجدید حیات روستا با لحاظ ابعاد اجتماعی ، اقتصادی و فیزیکی. طرحهای هادی روستای از جمله پروژه هايی محسوب می گردند که در راستای فراهم سازی زمينه توسعه و عمران نقاط روستايی تهيه و اجرا می شوند.در ابتدااز سال 62 توسط وزارت مسکن انجام می شد ولی از سال 66 بنیاد مسکن متولی آن گردید.
     
    اهداف طرح هادی روستا بدین شرح است:
    ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرایط فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی
    تامین عادلانه امکانات از طریق ایجاد تسهیلات اجتماعی ، تولیدی و رفاهی
    هدایت وضع فیزیکی روستا
    ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستاییان و خدمات محیطی زیستی

طرح هادی روستای از جمله پروژهایی محسوب می گردند که در راستای فراهم سازی زمینه توسعه و عمران نقاط روستای تهیه و اجرا می شود

تعریف : طرحی است که ضمن ساماندهی واصلاح بافت موجود میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از قبیل مسکونی ،تولیدی ،تجاری و کشاورزی ،و تاسیسات و تجهیزات و نیازمندیهای عمومی روستای را برحسب مورد در قالب مصوبات طرحهای ساماندهی فضا و سکو نتگاههای روستایی یا طرحهای جامع ناحیه ای تعیین می نماید.

 

مراحل تهیه طرح هادی:

 

 

  • تهیه نقشه پایه و وضع موجود روستا
  • مطالعات پایه و تشخیص وضعیت
  • تحلیل و استنتاج از بررسیها و تدوین چشم انداز
  • تعیین پروژهای پیشنهادی و تهیه طرح هادی

اهداف تهیه و اجرای طرح هادی روستا:

 

 

  • ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرایط فرهنگی،اقتصادی و اجتماعی
  • تامین عادلانه امکانات از طریق تسهیلات اجتماعی ،تولیدی و رفاهی.
  • ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستاییان و خدمات بهزیستی و عمومی
  • ایجاد شبکه ارتباطی منظم ،و ساماندهی منطقی نظام توزیع خدمات در سطح روستا های دهستان.
  • ایجاد زمینه بهبود وضعیت اقتصادی روستاها از طریق تسهیلات تولیدی ،اشتغال ،و ارتقاء در آمد روستا ییان.
  • هدایت وضعیت فیزیکی(کالبدی)روستا .

 

 

در چند سال اخیر طرح هادی روستایی از طرف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان در روستا اجرا گردید

از موارد اجرا شده و در دست اقدام می توان گازکشی ، مخابرات ، جدول بندی و آسفالت خیابانها و … را نام برد که اطلاعات کاملتر در این صفحه در آینده نزدیک ارائه خواهد شد.

لینک به دیدگاه

مفهوم مرکز محله، گره، نشانه

کوین لینچ به طور کلی و به منظور بررسی دقیقی از سیمای شهر نمادهای متمایز کننده آن را به وسیله پنچ عامل مرکز محله ، نشانه ، راه ، لبه ، گره مشخص می کند . امروزه در بررسی فضاهای شهر این عوامل نقش کلیدی دارند .

در اینجا به دلیل اهمیت سه مقوله اصلی و کلیدی اشاره ای گذرا به مفهوم مرکز محله ، گره و نشانه خواهیم داشت .

 

1-2مرکز محله :

خصوصیاتی که سیما و پیکره محله ای را مشخص می کنند عوامل خاص آن محله هستند ، که ممکن است اجزای بیشماری داشته باشند . در اغلب شهرها ، شباهت نمای محله ها ، مصالحی که در ساختمان ها به کار رفته ، شکل آنها ، نوع تزئینات آنها ، رنگشان ، منظره کلی آنها و مهم تر از همه طرح نمای آنها ، از عوامل اصلی شناخت محلات شهر محسوب می شوند.

معمولاً عواملی که سیمای محله ای را مشخص می کنند آنهایی هستند ک محتملا خصوصیاتی به آن محله می دهند. برای مثال شکل خیابان ها ، خانه ها ، طراحی ورودی ها و راه ها و ... می تواند سیمایی متفاوت به آن بدهد و شخص فورا قادر به شناخت آن می باشد .

در هر یک از محله های بزرگ و متوسط شهرهای تاریخی ، یک مرکز محله وجود داشت . این مراکز از نظر کالبدی و شکل به دو صورت وجود داشتند. نخست به صورت یک راسته یا گذر که کمی از گذرهای دیگر در محل استقرار فضاهای تجاری و اجتماعی عریض تر بودند.

نوع دوم مرکز محله به صورت میدانچه بودن . این میدانچه ها اغلب در محل تقاطع چند راه یا در کنار راه اصلی محله قرار داشتند و در پیرامون برخی از آنها تعدادی دکان برای عرضه کالاهای ضروری روزانه و هفتگی اهالی محله قرار داشت . همچنین مسجد ، حمام ، آب انبار و بعضی دیگر از فضاهای عمومی محله در کنار همین میدان ساخته می شد.

لینچ در تشریح سیمای محلات کنکاش بیشتری می کند و دقایق بیشتری عرضه می دارد . وی بیان می کند « بعضی از محلات مانند آدم های تودار و در خود متمرکز هستند ، بی آنکه به شهری که در آن واقعند توجهی داشته باشند . پاره ای دیگر از محلات صداقت دارند و با عوامل حول و حوش خود پیوند یافته اند. »

 

2-2 گره :

 

گره محل برخورد دو یا چند خیابان است . بطور کلی شهری خوب است که گره های آن به حد کافی مشخص شده و بدان اهمیت داده شده باشد. در واقع نقاط انتهایی خطوط اصلی نقل و انتقال شهری در یک شهر گره محسوب می شود . بطور مثال همه آنچه که در مورد خصوصیات گره مطرح شد ، در اصفهان میدان نقش جهان مشاهده می گردد .

تضاد نمایان میدان با بافت سنتی کوچه هایی که آن را احاطه کرده است ، رابطه نمایان بین بیننده ( شهروند ) با میدان است .

 

3-2 نشانه :

گنبد مسجد و گلدسته های آن همچون یک سری نشانه های آشنا برای شهر نشینان است . شناخت موقعیت نشانه ، چون دیگر عوامل سیمای شهر بسیار حائز اهمیت است . ترکیب عوامل راه ، محله ، گره ، نشانه و ... . در شهر ممکن است تأثیر آنها را بیشتر کند و یا « هم افزایی » به وجود آورد که بر قدرت هر یک بیافزاید ، یا ممکن است تناقضی بین آنها پدید آورد که اثر هر یک را خنثی گرداند.

اگر نشانه ای بزرگ در محله کوچک بنا شود ، ممکن است محله را پژمرده کند ، خیابانی وسیع ممکن است به داخل محله نفوذ یابد و آن را بیشتر به دید آورد ، اما در همان حال تأثیر محله را زایل کند .

با ملحوظ داشتن نکات فوق باید گفت وظایفی اساسی بر شهر مرتبت است که فرم شهر ممکن است بتواند معرف آن باشد . قسمتهای اصلی شهر که به استفاده های گوناگون ... اختصاص می یابد و نقاطی که ممکن است کانون های اصلی در شهر بشوند ، همه می توانند در فرم آن مؤثر باشند .

باید به امیدها و شادی های مردم و به احساس اجتماعی آنها فرصت بروز داد ، تا ساکنان آن بتوانند امیدها و امیال خود را با آن پیوند دهند ، در این صورت است که محیط زندگی به معنای واقعی جایی می شود که ... مظاهر شناختی « نیکو » دارد .

لینک به دیدگاه

مفهوم واحد همسایگی

 

-واحد همسایگی چیست؟

واحد همسایگی به منزله خانه های مسکونی با محیط پیرامونی آن است که در کنار هم یک کل بهم پیوسته را تشکیل می دهند و دارای یک هویت جمعی و محله ای است. این هویت جمعی در واحد همسایگی باعث ایجاد رشد و پویایی جمعی، افزایش ارتباطات اجتماعی و احساس همبستگی اجتماعی می شود.

تمامی واحد همسایگی در کلان شهرها، شهرهای متوسط و حتی در شهرهای جدید در دنیا، با تمام اصلاحاتی که در طول زمان بر این نظریه صورت گرفته است و علی رغم اختلافاتی که در جزئیات با هم دارند، از شش شاخصه مشترک بهره می برند که در ادامه بطور خلاصه به آن ها اشاره می شود:

 

۱ـ ۱ حمل و نقل، خارج از بافت مسکونی:

یکی از معضلات کنونی شهرهای کشور بالاخص کلان شهرها، حضور بی رویه و بدون ضابطه اتومبیل در سطح زندگی شهری است که تا حد زیادی پایین آمدن کیفیت زندگی، آسایش عمومی و فردی و افزایش آلودگی صوتی و هوا را به دنبال داشته است. به همین منظور، در واحد همسایگی شبکه های اصلی و شبکه راه های پر رفت وآمد نبایستی ازمیان بافت های مسکونی بگذرند. چنین خیابان هایی بهتر است درمحیط پیرامون واحد همسایگی بوجود آیند.

ظرفیت شبه راه های داخلی تنها برای سرویس دهی به تردد ساکنین است و نه بیشتر. راه ها طوری طراحی می شوند که سرعت وسائل نقلیه آن به حداقل ممکن برسد و اولویت استفاده از فضا بیشتر بر اساس نیازهای افراد پیاده و تردد آنها شکل گرفته است تا حضور و تردد سواره نیز در بافت به حداقل ممکن تقلیل یابد.

 

 

۱ـ۲حریم اجتماعی و خصوصی:

شبکه راه های داخلی واحد همسایگی بهتر است که به صورت کوچه های بن بست با حجم تردد کم طراحی شوند تا آرامش محله حفظ شود. این چنین راه هایی بایستی ایمنی، آرامش وحجم کمِ ترافیک را بطور متناسبی در داخل محله تأمین سازند و نوع کارکرد کوچه بن بست به گونه ای است که عبور از آن برای افراد غریبه، چه پیاده و چه سواره مشکل است که در منجر به حذف عبور گذری پیاده و سواره از درون بافت می شود. همچنین وجود کوچه های بن بست در واحد همسایگی نوعی سلسله مراتب همسایگی و ایجاد حریم های همجواری را نیز باعث شود.

تفکیک بلوک ها و ساختمان ها از یکدیگر نیز به گونه ای است که حداکثر محرمیت به دست آید و واحدهای مسکونی کمترین اشراف را نسبت به هم داشته باشند. بلوک ها دارای دو جبهه هستند، که جبهه جلویی با خیابان و یا کوچه اصلی ارتباط دارد و محل انجام فعالیت های عمومی تر خانواده است و جبهه پشت ساختمان نیز حریمی کاملاً خصوصی دارد و محرمیت آن بطور کامل در نظر گرفته شده و محلی برای فعالیت های کاملاً خصوصی افراد و خانواده ها است. تردد و تماس افراد غریبه با واحدهای مسکونی از جبهه های جلویی ساختمان صورت می گیرد و جبهه پشت ساختمان محل تردد رسمی واحد مسکونی نیست.

 

۱ـ۳ جمعیت بهینه در واحد همسایگی

جمعیت مبنای این تئوری درحدود ۵۰۰۰ نفراست (بر اساس عملکرد یک مدرسه ابتدایی، جمعیت محله در حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر برآورد می شود)، این محدودیت در اندازه جمعیت برای شکل گیری یک هویت مستقل جمعی اعمال شده است، این جمعیت نه آنقدر زیاد است که هویت محله بودن از آن ساقط شود و نه آنقدر کم است که در واحدها و یا محلات دیگر حل شود.

 

۱ـ۴ مراکز فرهنگی و آموزشی در واحد همسایگی

از دیگر ویژگی های واحد همسایگی توجه ویژه به مسائل فرهنگی و در نظر گرفتن ضریب خاصّی برای مراکز آموزشی و فرهنگی است. این واحد همسایگی به مرکزیت یک مدرسه ابتدایی بوجود می آید که این مدرسه درمیان فضای سبز قرار گرفته است. همچنین ساختمان های مذهبی، پارک، مرکز فرهنگی محله کاربری هایی هستند که عملکردی فرهنگی دارند.

 

۱ـ۵ حدود فیزیکی واحد همسایگی:

 

 

 

syztaechgrcli4r2lre.jpg

 

 

حدود اشغال فیزیکی یک واحد همسایگی تقریباً ۱۶۰ ایکر( هر ایکر تقریباً برابر۴۰۰۰ متر مربع) بوده و حد تراکم جمعیت نیز ده خانوار در هر ایکر تعیین می شود. شکل واحد همسایگی بهتراست به نحوی باشد که یک کودک پیش از نیم مایل(۸۰۰ متر) از واحد مسکونی خود تا مدرسه را بصورت پیاده نپیماید ( هر مایل برابر ۱۶۰۹ متر). فاصله نیم مایل، مسافتی است که می توان در مدت ۱۰ دقیقه طی نمود .

 

۱ـ۶ خدمات شهری:

ارائه خدمات شهری از دیگر اموری است که در واحد همسایگی پیش بینی شده است. نحوۀ توزیع و قرارگیری خدمات شهری در واحد همسایگی به گونه ای است که خدمات درجه یک شهری تماماً در واحد همسایگی قرار می گیرد که علاوه بر کاهش چشم گیر سفرهای درون شهری، با توجه به مسافت ۱۰ دقیقه ای، استفاده از اتومبیل را نیز به صفر می رساند. این خدمات برای یک واحد همسایگی شامل مراکز خرید، مراکز مذهبی، کتابخانه و یک مرکز اجتماعی (محله ای) که بهتر است در نزدیک ترین فاصله به دبستان قرارگیرد، می شود.

 

۲ کاربری های عمده مهم در طرح کلارنس پری واحد همسایگی:

همانگونه که گفته شد اساس طرح پری ساماندهی کالبدی منطقه در جهت نیل به توسعه اجتماعی و فرهنگی است و اساسی ترین مسئله اش ارتقاء و رشد روابط اجتماعی، ابتدا در سطح محله و در نهایت در سطح شهر بوده است. به همین دلیل است در طرح پری ضریب خاصی به امور فرهنگی و اجتماعی توسط طراح داده شده است تا زمینه این رشد فراهم گردد. در گام بعدی توجه پری معطوف به کاربری مسکونی بوده است تا بتواند حداکثر امنیت وآرامش را برای آنان فراهم سازد. کاربری تجاری هم دور از ذهن او قرار نگرفته و با توجه به نوع فعالیت های تجاری، مکان یابی این کاربری در واحد همسایگی توسط پری حائز اهمیت است.

 

۲ـ۱ دبستان:

دبستان به عنوان هستۀ اصلی در مرکز واحد همسایگی قرار می گیرد و فاصله آن از واحدهای مسکونی حداکثر تا ۸۰۰ متر است تا محصلین بتوانند به راحتی و به صورت پیاده به دبستان بروند (درحقیقت این فاصله حدود واحد همسایگی را مشخص می کند.) همچنین پری به جهت توجه خاص به مسائل فرهنگی در واحد همسایگی، توجه ویژه ای به مدرسه دارد.

 

۲ـ۲ پارکها:

 

فضای سبز و زمین های بازی ۱۰% وسعت هر واحد همسایگی را شامل می شوند. بخش اعظم این پارک ها، در مراکز واحد همسایگی و در جوار دبستان ها قرار می گیرند. در این طرح، زمین های بازی جهت استفاده بچه¬ها در طول واحد همسایگی پراکنده می شوند و فاصله محیط آموزشی (یا محل سکونت بچه ها) تا زمین های بازی، بیش از۴۰۰ متر نیست.

 

۲ـ۳ مغازه های محلی:

 

مغازه ها در کناره های واحد همسایگی تأسیس می شوند. درحقیقت مغازه ها در مکانی ایجاد می شوند که در تقاطع راه ها بوده و با مغازه های سایر واحدهای همسایگی یا محلات مجاور باشند. ایجاد مغازه ها در کناره های واحد همسایگی، بدین دلیل است که کلارنس پری معتقد بوده که وجود مغازه ها در مرکز، وسیله های نقلیه موتوری را به داخل بافت می کشاند و سلامت محیطی روانی واحدهای مسکونی را در معرض خطر قرار می دهد. برای همین بهترین مکان را برای کاربری های تجاری لبه های واحد همسایگی تشخیص داده است.

 

 

۲ـ۴ کاربری مسکونی:

منطقه واحدهای مسکونی جهت سکونت ۱۰۰۰ خانوار یا ۵۰۰۰ نفر، در نظرگرفته شده است. بلوک ها بر اساس نوع اسکان و بعد خانوار تفکیک شده است. در واحد همسایگی، هم خانه ویلایی و هم خانه های آپارتمانی در در کنار هم قرار گرفته اند.بخشی از افراد مالک دائمی هستند و بخشی از ساکنین این واحد همسایگی اجاره نشین و یا ساکن موقت هستند. که معمولاً طول مدت اجاره آنها میان مدت (۵ ساله) و یا بلند مدت (۱۰ تا ۱۵ ساله) در نظر گرفته شده است.

 

۲ـ۵ خیابان ها و معابر عمومی:

هر واحد همسایگی به وسیلۀ راه های اصلی احاطه می شود که این راه ها آمادگی پذیرش ترافیک سنگین تری را دارا هستند. این خیابان ها قادرند مرزهای مطمئنی برای واحد همسایگی باشند. در طرح کلارنس پری، شناخت و تأکید بر عوامل وسعت، مرزها، فضاهای باز، محل ساختمان های عمومی، مغازه های محلی وراه های داخلی، اساس کار به شمار می رود و یکی از عوامل گسترش ایدۀ واحد همسایگی، عدم ورود ترافیک گذری به درون بافت است که یک آرامش نسبی را برای واحد همسایگی به دنبال دارد. ویژگی های کالبدی شبکه راه های واحد همسایگی به گونه ای است که برای افراد عبور از خیابان های کناری از مزیت نسبی نسبت به راه های داخلی برخوردار است که به برخی از این ویژگی ها درذیل اشاره شده است:

 

ـ عریض بودن راه کمربندی و کناری پیرامون واحد همسایگی و عرض کم راه های داخلی بافت.

ـ عدم امکان جهت یابی درست در بافت داخلی برای کسانی که به محیط آشنا نیستند.

ـ تعدد خیابان ها و کوچه های بن بست.

ـ طراحی راه ها با اولویت استفادۀ پیاده.

 

 

۳ اثرات اجتماعی و فرهنگی واحد همسایگی:

رویکرد واحد همسایگی خواهان تقسیم شهر به هسته هایی است که قابل اداره و مبتنی بر قانون مداری باشند. جامعه شناسان معتقدند که در طرح واحد همسایگی، مشکلات ناآشنایی مردمی که در واحد همسایگی ساکنند، به حداقل می رسد و مشکلاتی که در شهرهای امروزی از نظر سردی روابط همسایگی بین مردم شهرها وجود دارد، کاهش پیدا می کند. بدین ترتیب استفاده از خدمات شهری، انجام فعالیت روزانه مردم و بهره وری از زندگی روزانه را به نحوی مطلوب و آسان فراهم می آورد. و در هنگام تداخل محدوده و حریم فعالیت آنان مشکلات کمتری بوجود می آید. بالا رفتن سطح تعاملات اجنماعی و توجه ویژه به مسائل فرهنگی و ... باعث بوجود آمدن اثرات اجتماعی و فرهنگی متعددی شده است که به آنها اشاره می گردد:

 

۳ـ۱ هویت اجتماعی:

بخش اعظم دفاع از مفهوم محله، بر ضرورت مفهومی که همسایگی و همجواری نامیده می شود، متمرکز شده است. این مفهوم بر ایجاد محیطی صمیمی تأکید دارد و باعث رشد و شکل گیری روابط اجتماعی در سطح محله می شود و دایرۀ آشنایی های امنیت بخش را وسعت می بخشد که می توان با این تعریف از واحد همسایگی به عنوان یک خانواده اجتماعی یاد کرد که نه تمامی ارتباطات یک خانواده بلکه برخی از آن ها را شامل می شود. این ارتباطات نوعی رشد دو سویه را به همراه خواهد داشت، که سوی اول آن همانگونه که اشاره شد رشد اجتماعی و سوی دیگر آن رشد شخصیت فردی در سلسله مراتب روابط سالم اجتماعی است.

لینک به دیدگاه

۳ـ۲ تغییر مفهوم محله:

در واحد همسایگی، مفهوم محله چیزی ورای یک تقسیم بندی جغرافیایی و شهری است که معمولاً در طرح های شهری از هم تفکیک شده و دارای مرزهای متفاوت جغرافیایی از هم هستند. در اینجا مفهوم محله در واحد همسایگی به علت مرزبندی های خاص خود و عدم ورود اتومبیل گذری به محله که در نهایت باعث عدم ورود فرد غریبه به محله می شود، باعث ایجاد یک حریم همجواری در واحد همسایگی می شود که به همراه شکل گیری روابط سالم اجتماعی ـ که در بند قبلی به آن اشاره شد ـ به شکل گیری یک شخصیت مستقل در محله کمک می کند. شکل گیری این هویت محله ای معمولاً در شهرهای بزرگ و متوسط و بویژه کلان شهرها به ندرت پیش می آید و حتی می توان گفت که امروزه اصلاً شکل نمی گیرد. این امر در سطح کلان تر در مقیاس شهری با ایجاد یک ساماندهی مناسب با دیگر واحد همسایگی می تواند در ایجاد یک هویت مستقل شهری موفق عمل کند. چنین مفهوم جدیدی از محله، تأثیرات اجتماعی خاصّی به دنبال داشته است.

 

۳ـ۳ ایجاد حس مالکیت نسبت به محله:

افراد ساکن در واحد همسایگی علاوه بر داشتن حس مالکیت نسبت به واحد مسکونی خود، نوعی احساس تملک نسبت به محله خود نیز دارند. احساس تملک تنها به ساکنین دائمی محله تعلق ندارد و حتی مستأجرین نیز این حس تملک را نسبت به محلۀ خود دارند. این امر باعث بالا رفتن ضریب ایمنی در محله می شود و در نتیجه رعایت هنجارهای عمومی به علت آشنایی افراد با یکدیگر به شدت بالا رفته و کنترل بسیاری از هنجارها بر عهده ساکنین محله قرار می گیرد. تجربه نشان داده است که حضور نیروهای انتظامی شهر در واحد همسایگی به مراتب کمتر از مقیاس و استاندارد های شهری است و آمار بزهکاری در این محلات در حد بسیار پایینی حفظ شده است. همانند یک خانواده که افراد خود را در مقابل اعضای دیگر خانواده مسئول و متعهد می دانند، در واحد همسایگی نیز چنین تعهد و مسئولیتی برای خانواده ها و افراد وجود دارد.

 

۳ـ۴ انجمن های اجتماعی و تعاونی های اقتصادی:

در اکثر واحد همسایگی بالاخص در ایالات متحده تعدادی انجمن های محلی و اقتصادی برای واگذاری اموری که تنها در محدودۀ واحد همسایگی تأثیر دارد، شکل می گیرند، بعضی از این تعاونی ها وظایفی نظیر کمک های خیریه، بهسازی محیط محله و فعالیت و تأمین هزینه های فرهنگی و .... را به عهده دارند. این امر باعث می شود که بسیاری از امور به گونه ای واقعی به مردم واگذار شده و شهرسازی مشارکتی به منصه ظهور برسد.

 

۳ـ۵ هم صدایی و وحدت نظر و عقیده:

تحقیقات در واحد همسایگی نشان داده است که در واحد همسایگی هویت جمعی علاوه بر مسائل اجتماعی در مسائل فرهنگی نیز شکل می گیرد. افرادی که در واحد همسایگی زندگی می کنند معمولاً دارای گرایشات و سلائق سیاسی و اجتماعی مشابهی هستند و به دلیل وجود مشارکت همگانی در اداره محله و خودیار بودن واحد همسایگی، نارضایتی های سیاسی افراد کمتر می باشد (از اثرات شهرسازی مشارکتی). آنچه که در واحد همسایگی مشاهده می شود یک کلیت و وحدت است در عین آنکه تکثر و استقلال افراد محترم شمرده می شود.

 

۴ مکان های مناسب برای اجرای تئوری واحدهای همسایگی:

با همه این امتیازات در بعضی موارد اجرای طرح واحد همسایگی با مسائل و مشکلاتی همراه است و اجرای این طرح تنها می تواند درشرایط ذیل مؤثر و عملی باشد:

 

ـ زمین های دور از بخش مرکزی شهرها وزمین های آزاد شهری

ـ در شهرها وحومه های نوساز که هنوز به میزان کافی دارای زمین های خالی است.

ـ در بخش های داخلی و شهر ها که طرح های نوسازی به مقیاس وسیع تری انجام می گیرد.

ـ البته در شهرهای کوچک و متوسط و یا شهرهای جدید که تراکم مسکونی در آن کم است می توان کل شهر را بر اساس تئوری واحدهای همسایگی طراحی کرد.

 

۵ شهرسازی خوشه ای:

همانگونه که گفته شد واحدهای همسایگی مانند یک خانواده بزرگ اجتماعی هستند که واحدهای مسکونی و خانواده را در خود جای می دهند. همان طور که یک خانواده از افراد مختلف تشکیل شده است که علاوه بر وابستگی به خانواده هر کدام استقلال و حریم خصوصی خود را دارند و کوچکترین جزء از آن فرد محسوب می شود، واحد همسایگی به مثابه یک خانواده بزرگتر محسوب می شود که کوچکتر جزء آن خانواده یا یک واحد مستقل مسکونی است. این مسئله را نیز می توان به شهر نیز تعمیم داد و شهر را مانند مجموعه ای بزرگتر دانست که کوچکترین جزء آن واحد همسایگی و یا محلات است. بدین ترتیب شهر نیز به مانند یک خوشه در می آید که از دانه های مختلفی تشکیل شده است و هر کدام از این دانه ها نیز برای خود هسته های متفاوتی دارد.

 

۶ رادبرن ؛ نمونه ای اجرا شده:

رادبرن اولین مکانی بود که پذیرای ایده واحد همسایگی پری بود. طراحی این واحد همسایگی بر عهده هنری رایت و کلارنس اشتاین بود. این دو در طرحشان برای یکی از نواحی حومه ای رادبرن در نیوجرسی، پیشنهاد یک نظام برنامه ریزی برای نواحی مسکونی را عنوان کردند. اساس نظریه آن ها ایده بلوک های بزرگ مسکونی است که برمبنای جدایی ترافیک پیاده و سواره قرار دارد و بسیاری از ویژگی های طرح کلارنس پری در واحدهای طرح رادبرن به اجرا گذاشته شد.

 

در رادبرن، خانه ها به صورت گروهی ایجاد می شوند که در اطراف آن ها انواع مختلف کوچه های بن بستی که به مسیرهای عبور پیاده و پارک ها مرتبط می شوند، قرار گرفته است. مدرسه ها و فروشگاه ها تماماً در قسمت های ورودی این واحدهای بزرگ قرار گرفته اند. بلوک های بزرگ به مفهوم یک ایدۀ منطقی به سوی حل مسائل حرکات رفت و آمدی است که اماکن مسکونی را از راه های اصلی به دور نگه می دارد. در طرح رادبرن، پارک در مرکز بلوک های بزرگ به عنوان برترین نقطه محله در نظرگرفته شده است.راه های موتوری نیز، به طرف خانه هایی است که درسمت راست آن ها پارک ها قرارداده شده اند.واحدهای مسکونی به میزان بسیار کمی به انتهای خیابان ها و محیط های عبوری اطراف دید دارند و بازشوهای واحدهای مسکونی به سوی مراکز پر سروصدا کمتر باز می شود و حداکثر تلاش برای ایجاد حریم صوتی و حریم دید برای واحدهای مسکونی شده است. تا آرامش روانی نسبی در محله بوجود آید.

درچنین شرایطی ، خانه ها دراطراف راه های بن بست قرارداده شده اند.

 

 

 

6m9dqpe4n05mio3w5ya5.jpg

 

 

 

هدف از ایجاد طرح رادبرن، ایجاد باغ شهرهایی در جوامع متروپلیتن (مادرشهر) بوده است.

طرح رادبرن برای جمعیتی حدود ۲۵۰۰۰ نفر در سه واحد همسایگی در نظرگرفته شده و محدودۀ هر واحد از مرکز دبستان تا شعاع ۴۰۰ متر می باشد. در طرح رادبرن، سعی شده است که مردم به طبیعت نزدیک تر شوند و آسایش و آرامش بیشتری جهت ساکنین تأمین گردد. در این طرح نیز، فضای سبز اهمیت زیادی دارد و هدف آن تشکیل یک جامعۀ شهری سالم است. جهت تأمین سلامت بچه ها و جلوگیری از حوادث ناگوار،

پیاده روهای ویژه ای ساخته شده است که دور ازمسیر ماشین هاست.

 

 

r96pfw4shgv99hhrke4j.jpg

 

 

 

رادبرن ـ نیو جرسی ـ واحد همسایگی

 

 

 

 

 

5wb8chggl7fhj4t8jgjk.jpg

نحوه بلوک بندی واحد همسایگی در رادبرن

لینک به دیدگاه

سازمان فضایی روستا وشهر

 

سازمان فضایی هر منطقه در بردارنده اجزاء و عناصر مختلفی است که سه عنصر اساسی آن مرکز1یامنطقه میانی،حاشیه یا منطقه پیرامونی‏2و رابطه‏3آنها یا کنش متقابل‏4 است.

تمرکز جمعیت،امکانات،خدمات و کارکردهای متنوع در مرکز یا مادر شهر سبب‏ شده جمعیت نواحی پیرامون برای رفع نیازهای خویش به آنجا سفر کنند.این امر بر امتیازات،مرکزیت،قدرت و تسلط مرکز می‏افزاید.لذا ضرورت دارد که برنامه‏ریزان در بازنگری کارکردهای شهر و روستا(مخصوصا کارکردهای اقتصادی)چنان کنند که هم‏ شهر و هم روستا،دارای عملکردهای متفاوت و متنوع ویژه خود گردند و دارای کارکرد و وابستگی‏های دو طرفه و متقابل باشند تا شکاف درآمدی مرکز پیرامون و نیز تفاوت‏های موجود در خدمات و کیفیات معیشتی آنها کاهش یابد.

 

 

سازمان فضايي مراكز كار و فعاليت در شهر تهران

 

وضعيت ساختار و سازمان فضایی شهر تهران، برآيند شرايط طبيعي، نظاماستقرار جمعيت و فعاليت و تحولات تاريخي آن، فرآيندهاي اجتماعي و اقتصادي وسرانجام نظام حرکت است.

در بررسی سازمان فضایی شهر و پراکنش فعالیت ها، عواملمتعددی تأثیرگذار هستند که مهمترین آن ها عبارتند از:

 

ساختار طبيعي شهر، ساختار تاريخي شهر، ساختار اجتماعي -اقتصادي، ساختار و نظام حرکت و ساختار عملکرد و فعاليت.

 

در این رابطه پراکنش مراکز عمده کار و فعالیت در شهر رامی توان به صورت زير بررسی نمود:

 

- پراکنش شاغلان در بخش عمده فروشي كه از استقرار و تمرکزشديد در ميانه شهر با گرايش به توسعه شمالي حکايت دارد.

- شکل گيري فضاهاي عمومي در امتداد راسته هاي تجاري كهنقش فضاي عمومي را نيز ايفا مي کنند و تبديل به فضايي حاصل از تلفيق فعاليت خريد،قدم زدن و نوعي گذران اوقات فراغت شده اند.

- پراکنش مراکز اصلي فعاليت كه مهمترين آن ها از نظر نوعو وسعت فعاليت، مرکز تجاري اصلي شهر (بازار) است.

 

rrlwqdytum7si1r8wkm8.jpg

 

 

سازمان فضايي شهر از نظر فعاليت غالب اداري، تجاري، خدماتي و صنعتي (1385)

 

 

 

لینک به دیدگاه

مفهوم بافت

بافت در شهرسازي عبارتست از مفهوم فضایی ارگانیک و هم پیوند که در طول دوران حیات شهري در داخل محدوده شهر یا حاشیه آن در پیوند با شهرشکل گرفته باشد. بافت می تواند از بناها، راهها،فضاها، تأسیسات و تجهیزات شهري و یا ترکیبی ازآنها تشکیل شده باشد.

 

 

مفهوم فرسودگی

فرسودگی یکی از مهمترین مسایل مربوط به فضاهاي شهري است که باعث بی سازمانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی قوارگی آن میشود.

فرسودگی عاملی است که به زدودن خاطرات جمعی،افول حیات شهري واقعهاي و شکل گر فتن حیات

شهري روزمرهاي کمک میکند. این عامل با کاهش عمر اثر و با شتابی کم و بیش تند، باعث حرکت به

سوي نقطه پایانی میگردد.

 

 

 

مفهوم افت و زوال

افت شهري در حقیقت تمرکز فضایی مشکلاتاست که به شکل سطح بالاي بیکاري، فقر و آلودگی محیطی ظاهر میگردد. افت شهري ماهیتی پیچیده و چند بعدي شامل ابعاد اقتصادي، اجتماعی، کالبدي،

محیطی و ذهنی می باشد.

 

بافت فرسوده

بافت فرسوده، کل یا آن بخشی از فضاي شهري است که نظام زیستی آن هم از حیث ساخت و هم ازحیث کارکرد اجزاي حیاتی خود دچار اختلال و ناکارآمدي شده است. در تعریفی دیگر میتوان گفت:

پهنه هایی از شهر که دچار افت شهري و تمرکزفضایی مشکلات شامل ابعاد اقتصادي، اجتماعی،کالبدي، محیطی و ذهنی هستند را بافتهاي رو به زوال، فرسوده و یا نواحی محنتزدهي شهري میگویند. اینگونه بافتها دچار کاهش و یا اختلال در کیفیتهاي کالبدي و کارکردي خود گردیده اند.

 

بافت­های فرسوده به دو دسته کلی، دارای ارزش و فاقد ارزش تقسیم می‌شوند. رویکردهای جدید مرمتی سعی در تکیه بر میراث موجود در بافت‌های فرسوده دارای ارزش و تلفیق اقتصاد و فرهنگ و احیای پایدار بافت‌های تاریخی از طریق تعیین نقش آنها در سازمان فضایی شهر دارد. یکی از رویکردهای مطرح در این زمینه رویکرد گردشگری در برنامه‌ریزی شهری است. امروزه این رویکرد به عنوان نوعی جدید از انواع گردشگری، موضوع مهمی در توسعه و دگرگونی شهرها در جهان محسوب می شود. از طرف دیگر وجود گستره ای وسیع و فراگیر از بافت های ناکارآمد و مساله دار در شهرها یکی از مهمترین مشکلات پیش روی مدیریت شهری است که در ابعاد متنوع کالبدی و عملکردی، محیط زیستی، اجتماعی و.... نمود یافته و به عنوان یکی از تازه ترین دستاوردها در عرصه نظریات شهرسازی تحت عنوان "گردشگری شهری پایدار" در رابطه با مقوله نوسازی و احیا بافت های فرسوده معرفی شده است.

 

بافتهای دارای ارزش فرهنگی را معرفی نموده و به روش مداخله در این گونه بافتها برای جذب گردشگران می پردازد .

 

 

 

 

  • اصول بافت شهرهای سنتی ایران

 

 

معماری سنتی ایران دارای پشتوانه های قوی و پر بار از جنبه های گوناگون هنر و فرهنگ ایرانی است . ارزیابی این ویژگی ها می تواند در خدمت برنامه ریزی طراحی و مردمی کردن محیط زندگی امروز قرار گیرد . مفهوم غربی پیشرفت عبارت است از توسعه یک بعدی تکنولوژی به همراه فراوانی مادی ولی در ایران توسعه جامعه در ابعد مادی و معنوی باید طوری تامین گردد که ابعاد مادی در خدمت ابعاد معنوی قرار گیرد . بدون شک پیشرفت تکنولوژی نوعی ضرورت است اما نباید ارزش های فرهنگی ما را دست خوش مخاطره نماید .

 

شهر نمی تواند در هر یک از ادوار تاریخ تجهیزات و تاسیسات خاص خود را تکمیل و فضای کالبدی به وجود نیاورده باشد .

 

انسان ها با تاثیر پذیری از ویژگی های جغرافیایی ، اقلیمی و استراتژیک شهر را در بستر طبیعی جایگزین می کردند و سپس متناسب با سنن اجتماعی و فرهنگی و با اتکا به تجارب ملی محلی بافت شهری را به وجود می آوردند . امروزه نقشه شطرنجی شهرهایمان ، محلات و شبکه ارتباطی را به بی هویتی خاصی کشانده و یکنواختی شدید فضاها را بی روح و جهت یابی را مشکل کرده است .

متخصصان امر برای حل مشکل راه بندان محورها به دستاوردهایی رسیده اند که ما قرن ها آن را داشته ایم : سلسله مراتب در شبکه راه ها این سلسله مراتب را می توان به شکل زیر تقسیم نمود :

 

خانه : سلول تشکیل دهنده ی شهر. هم بخش بیرونی و هم اندرونی یک واحد مسکونی در رابطه اش با بخش خدمات دارای چنین خصوصیاتی است . ارتباط این دو فضا با فضای خارج از طریق هشتی بر قرار می گردد .

 

هشتی : فضاهای کوچک و مسقفی که درب کوچه را با یک یا دو انحنا به فضای داخل خانه متصل می کرده است . به عنوان یک فضای مشترک پاسخ گوی نیازهای ارتباطی بوده ، محرمیت نیز محفوظ می ماند .

 

بن بست : رابطه تعدادی از واحدهای مسکونی از طریق هشتی ها به معابر عمومی تر بود و در آن روابط همسایگی تا حد معاشرت های نزدیک تقویت می شد .

 

کوچه و گذر : دهانه بن بست ها به کوچه گشوده می شده در محل برخورد چند کوچه میدانچه هایی به وجود می آمد که گذر نامیده می شد .

راسته محله : هر محله دارای تعدادی محور ارتباطی بود . در محل تقاطع راسته ها فضایی شکل می گرفت که به مرکز محله مرسوم بود .

 

راسته بازار : عمومی ترین محورهای ارتباطی در بافت سنتی که ترافیک عبوری شهر با استفاده از این محور صورت می گرفت .

ملاحظه ی شبکه های ارتباطی در چند شهر نشان می دهد که سلسله مراتب در آن رعایت شده و در زمان خود عملکردی روان داشته . در حال حاضر این بافت ها در حال اضمحلال است.

 

 

منابع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه
  • 6 ماه بعد...

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...