رفتن به مطلب

آزمودن آزموده: نرخ ارز در ایران


ارسال های توصیه شده

امروز دوستی تیتر زده بود: «دلار آمریکا سه هزار تومان….حوصله ندارم هر ساعت گزارش کنم این قیمت فرداست» در این روزها این ذوق طنز لبخندی به لبانمان می آورد که ماندنی نیست. این هفته دلار دوباره لجام گسیخته است. بقول مردم عادی دلار در حال گران شدن است و بقول اقتصاددانها ارزش ریال در حال کاهش است یا نرخ برابری دلار با ریال در حال افزایش است. انتخاب گزاره علمی مناسب برای رویدادهای این هفته با شما. طبق معمول می شود درباره این رویداد تحلیلی و کارشناسی صحبت کرد. پرسش اول این است: چرا این رویداد رخداده است؟ پرسش دوم می تواند این باشد: چرا این رویداد به این شکل و با این سرعت رویداده است؟ پرسش سوم و آخر می تواند این باشد بعد از این چه خواهد شد؟

چرا این رویداد رخ داده است؟ دلیلش ساده است و بارها درباره آن صحبت شده است: افزایش واردات، کاهش تولیدات، اتکا بیشتر به نفت و افزایش هزینه تجارت خارجی بدلیل تحریمها. کشور ما تولید ندارد، به همین راحتی و به همین سادگی. ما نفت را که سرمایه است استخراج می کنیم و بعنوان کالا می فروشیم. بقول بازاریهای تهران «از جیب می خوریم». در دکان اقتصادمان آجرهای خانه و اثاث منزلمان است که بفروش می رود، نه آجرپزیم و نه نجار که چیزی اضافه کنیم. وقتی تولید نداریم و صادراتمان منحصر به نفت است دلیلی ندارد که ریال قوی باشد. ریال ضعیف است و به اتکا تزریق دلارهای نفتی به بازار است که قوی می ماند. از طرفی از یک جایی در دهه چهل و دلار هفت تومانی باورمان شده است که باید دلار ارزان باشد، چون در کشور ما مصرف کننده را به قیمت نابودکردن مصرف کننده باید راضی نگاه داشت. در نتیجه تا وقتی که نفت و دلارهای نفتی وارد بازار می شوند ریال قویست. نتیجه اینکار همان می شود که دیده اید. عملا به واردات و واردکننده سوبسید داده می شود تا کالای ارزانقیمت واردکند. چون قیمتها بطور مصنوعی پایین نگه داشته می شود حجم مصرف افزایش پیدا می کند، مسافرتهای خارجی افزایش پیدا می کند و کالاهای وارداتی از خودرو و ماشین تا برنج و گوشت زیاد می شوند. در جامعه ای که همه از هر طرز تفکری به مصرف گرایی همیشه حمله کرده اند مصرف اصل اولیه بوده و هست، به یک دلیل ساده انسانها برای زنده ماندن باید مصرف کنند! حالا تحریمها پیش می آیند و عرضه دلار در بازار دچار مشکل می شود، تا ابد هم نمی شود تزریق دلار را ادامه داد. هزینه واردات بالا می رود، صادرات نفت دشوار می شود و عرضه دلار کاهش پیدا می کند. این می شود شوک اول. دلار گران می شود. اما به اینجا ختم نمی شود، مردمی که بعد از سه دهه تنشها و نوسانات اقتصادی یادگرفته اند که باید ارزش داراییهایشان را حفظ کنند شروع می کنند به تبدیل پس اندازهای ریالی به طلا و ارزهای خارجی. آیا گناهکارند؟ نه، چون تنها دارند برای بقا در این شرایط آماده می شوند. در ضمن این مردم می دانند گرانی دلار خوش یمن نیست، در نتیجه عدم اطمینان به آینده و ریسک افزایش می یابد و تقاضا برای دلار بالا می رود. دلار مجددا گران می شود، این می شود شوک دوم. تحولات سیاسی هم مزید بر علت می شوند وقتی همه نگران بهم ریختن اوضاع هستند، کسی عاقلانه رفتار نمی کند. در نتیجه دلار گران می شود و گرانتر می شود.

حالا باید پرسید که آیا این رویداد واقعا اینگونه باید روی می داد؟ جواب منفیست. رویدادهای روزهای اخیر را یک سیاست نادرست ارزی تشدید کرده است. با استفاده از داده های موجود در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
سه نمودار برای نرخ دلار به ریال تهیه کرده ام. اولی برای یک ماه گذشته است و دومی برای شش ماه گذشته و سومی برای یکسال گذشته:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

 

در نمودار یک ماه گذشته رشد ناگهانی و جهشی نرخ برابری دلار و ریال مشخص است. نمودار قیمت دلار در شش ماه گذشته نشان می دهد که بعد از کاهش در اسفندماه و فروردین ماه این نرخ بطور پیوسته افزایش داشته است. فرضیه ای که اینجا مطرح می شود و قابل تامل این است که آیا کاهش قیمت دلار در بازار آزاد در نتیجه تحولات سیاسی در اسفندماه و فروردین ماه بوده است یا رویداد دیگری باعث آن شده است. در هر حال روند صعودی قیمت دلار در چهار ماه گذشته بطور پیوسته ادامه داشته است. بعد از هر جهش قیمت مقداری کاهش پیدا کرده است و بعد دوباره روند افزایش می شود. جالب است که اندازه جهشهای قیمتی هم در حال افزایش بوده است. در نتیجه بنظر نمی رسد روند صعودی قیمت دلار در بازار آزاد را بشود متوقف کرد. اما نگاهی به نمودار یکسال گذشته قیمت دلار نشان می دهد که در شش ماه دوم سال گذشته دولت با تمام توان کوشیده است قیمت دلار را ثابت نگه دارد. و در این امر موفق هم شده است. اما این ثابت نگه داشتن در حال حاضر به قیمت افزایشهای ناگهانی تمام شده است. از طرف دیگر این شش ماه فرصت طلایی برای سیاستگذاران بوده است تا صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی را آماده افزایش پیوسته ولی آرام نرخ دلار نمایند. متاسفانه در این فاصله زمانی بسیاری از سیاستگذاران با انکار واقعیت و با نگاهی به حمایت از مصرف کننده داخلی، یا به بهانه این حمایت، نرخ دلار را ثابت نگه داشتند. هیچ مقام مسوولی اعلام نکرد که نرخ دلار بطور مصنوعی پایین نگه داشته شده است. شاید این باور که از سقوط ارزش ریال می تواند برداشت کرد که عملکرد اقتصادی دولت ضعیف بوده است انگیزه این سکوت بود. اما در هر صورت فرصت آماده سازی از کف رفت.

حالا چه می شود؟ نکته ای که سیاستمداران در این تلاش برای حمایت از مصرف کننده در نظر نمی گیرند فرایند تصمیم گیری اعضای جامعه است. زمانیکه سیاستمداران فارغ از بحثهای کارشناسی وعده ثبات می دهند و بدون توجه به واقعیتهای بازار امیدوارند که با دلارهای نفتی بتوانند دلار را ارزان نگه دارند تا هم واردکننده خوشحال باشد و هم مصرف کننده، این نکته را در نظر نمی گیرند که خانواده های بسیاری بر اساس قیمتها و با امید به ثبات قیمتها تصمیم به خرید کالا و خدمات می گیرند، سرمایه گذاری می کنند و پس انداز می نمایند. دیروز با دوستی در لندن صحبت می کردم که در حال گرفتن دکترای اقتصاد است. می گفت حالا دیگر باید یکساله درس را تمام کند چون با پوند 4000 تومنی درس خواندن صرف ندارد. هزاران و صدها نفر دیگر در موقعیتهای مشابه قرار دارند، تصمیماتی که گرفته اند بی پایه شده اند و برنامه هایشان مختل گشته است. تولیدکنندگان که یکبار با هدفمندسازی یارانه ها و فقدان برنامه مواجه شده بودند، حالا با شوکی دست به گریبانند که به معنای افزایش قیمت ماشین آلات و مواد اولیه است و فرایند تولید را در ماههای آینده مختل خواهد کرد. در شرایط فعلی چه کسی می تواند برای آینده برنامه داشته باشد؟ مصرف کنندگان و تولیدکنندگان نه به دلار ارزان بلکه به بازاری باثبات احتیاج دارند که به آنها اطمینان بدهد فردا دنیایشان را سیلاب دلار به باد نخواهد داد. ولی در روزهایی که در پیش است، همان روند همیشگی طی خواهد شد قیمت دلار را دوباره با افزایش عرضه کاهش داده می شود، مصرف کننده نیمه جان امیدی می گیرد و تولیدکننده سردرگم می ماند، چون همه می دانند دلار دوباره گران خواهد شد، سوال این است که کی؟ کاش می شد ثبات را به بازار برگرداند.

پ.ن. برای دیدن نمودارها روی آنها کلیک کنید.

منبع:adadpay.com

  • Like 4
لینک به دیدگاه

خبرنگار به خبرنگار : وضعیت ذخیره ارزی الان چطور است ؟

خبرنگار درجواب خبرنگار : به گفته شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد وضعیت ذخیره ارزی در کشور بی نظیر است.

خبرنگار به خبرنگار : یعنی در این زمینه هیچ کمبود و مشکلی نداریم ؟

خبرنگار درجواب خبرنگار : خیر , در فروش نفت که هیچ مشکلی نداریم در زمینه دریافت پول نفت فروخته شده هم مشکلی نداریم

 

 

خبرنگار سوال کننده , سیدحسین حسینی , خبرنگار پیک بامدادی رادیو ایران

خبرنگار جواب دهنده : یاسر فلاح , خبرنگار پیک بامدادی رادیو ایران

تاریخ مصاحبه امروز صبح ساعت 8:20

 

 

قضاوت با شما :whistle:

  • Like 2
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...