معرفی، کاشت، داشت، برداشت و نکاتی در مورد کلم

[Saze SHekasteh 1,314]

در حالی که دلایل مفید بودن کلم بروکلی برای قلب همچنان نامشخص است اما محققان اعلام کردند؛ به تازگی فواید تازه‌ای از این ماده غذایی در سلامت شریان‌های قلب یافته‌اند.

در این باره محققان مدارکی در خصوص وجود ماده شیمیایی در کلم بروکلی و سایر سبزیجات برگ سبز یافتند که می‌تواند یک مکانیزم دفاعی طبیعی به وجود آورد و از شریان‌ها در برابر مسدود شدن و حمله قلبی جلوگیری کند.

محققان با مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام دادند، دریافتند: کلم بروکلی دارای یک ترکیب طبیعی به نام سولفورافان است که می‌تواند به یک پروتئین محافظتی تبدیل شود و شریان‌ها را در برابر مسدود شدن آسیب ناپذیر کند.

بر این اساس محققان اعلام کردند: به وسیله این مطالعه چگونگی تاثیر سبزیجات و به خصوص کلم بروکلی بر قلب مشخص شد.

همچنین براساس این مطالعه مشخص شد؛ یک نوع پروتئین غیر فعال در اکثر سبزیجات وجود دارد که می‌تواند در هنگام مصرف یا تبدیل شدن به پروتئین فعال«Nrf2» مفید واقع شود

[Hamid Ghobadi 12,840]

خانواده کلم ها

کلم ، گیاهی با سابقه ی بسیار طولانی و تنوع زیاد است. کاشت و برداشت آن به 600 سال قبل از میلاد در یونان برمی گردد . از معروف ترین انواع آن می توان کلم برگ، گل کلم، کلم بروکسل، کلم پیچ، کلم قمری و کلم بروکلی را نام برد . بیشترین مصرف کننده های کلم ها آلمانی ها، استرالیایی ها و روس ها هستند. در آمریکا نیز این گیاه دارای سابقه طولانی کشت و مصرف است.

 

انواع کلم:

 

کلم پیچ یا کلم برگ ( cabbage )

کلم بروکلی ( broccoli )

گل کلم ( cauliflower )

گل کلم زینتی ( brassica oleraceae )

کلم بروکسل ( brussels sprouts )

کلم قمری

[Hamid Ghobadi 12,840]

کلم پیچ :

نام انگلیسی: Cabbage

 

نام علمی: Brassica oleracea var capitata.

کلم پیچ ، گیاهیست دوساله و در بعضی موارد چندساله که برگ آن مورد مصرف خوراکی انسان واقع میشود .

 

این گیاه درسبزیکاری به عنوان گیاه یکساله مورد مصرف قرارمیگیرد .

محل اصلی و اولیه این گیاه را شمال شرقی فرانسه ، دانمارک ، یونان و نواحی ساحلی انگلیس می دانند .

برگ کلم پیچ در غذاها و سالادها مورد استفاده است .

برگ های این گیاه خود به خود پیچیده و طبقه طبقه روی هم قرار دارند و گیاهی کُرَوی شکل را بوجود می آورند .در برگهای این گیاه مقادیر فراوان مواد غذائی وجود دارد و ارزش غذائی آن قابل توجه می باشد .

انواع کلم پیچ :

انواع مختلفی از کلم پیچ وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از :

– کلم پیچ قرمز ، که برگهای آن قرمز تیره و یا روشن می باشد .

– کلم پیچ بنفش .

– کلم پیچ سبز .

آب و هوا و خاک :

رشد و نمو کلم پیچ ، در آب و هوای نسبتآ خنک و مرطوب و یا در مناطق دارای آب و هوای مدیترانه ای خوب می باشد .

کشت این گیاه در نواحی گرمسیر با زمستان های معتدل ، در زمستان و یا اوایل بهار و در نقاط سردسیر با تابستان های خنک و معتدل در فصل بهار انجام می گیرد .

 

کلم پیچ ، در خاک های سبک و یا سنگین رشد می کند .

ولی خاک های شنی یا شنی رُسی ( سبک) را برای محصول زودرس و خاک های سنگین را برای محصول دیررس انتخاب می کنند .

 

این گیاه به مواد غذائی فراوان احتیاج دارد و به همین علت بایستی به خاک محل کشت کلم پیچ به مقدار کافی کود داده شود .

روش کاشت :

برای کاشت کلم پیچ ، با توجه به آب و هوای محل ، بهار یا پائیز بذر را در خزانه می کارند .

پس از آنکه بوته ها رشد کردند و 4 تا 5 برگه شدند آنها را به محل اصلی منتقل نموده و به فاصله 30 تا 90 سانتیمتر از یکدیگر بر روی خطوطی موازی که فاصله آنها از یکدیگر 100 تا 120 سانتیمتر باشد نشاء می کنند .

در مناطق سردسیر و یا سرد معتدل بذر را در اواخر پائیز در خزانه یا گلخانه می کارند و اوایل بهار بوته های جوان را به محل اصلی منتقل میکنند .

برای محصول پائیزه ، اواخر اردیبهشت ماه بذر را در خزانه و در هوای آزاد کاشته و پس از آن که بوته ها رشد کافی کردند آنها را به محل اصلی منتقل نموده نشاء می کنند .

وجین کردن و کندن علف های هرز ضرورت فوق العاده دارد و بایستی رطوبت کافی همیشه در زمین وجود داشته باشد .

پس از آنکه بوته ها بزرگ شدند و زمان برداشت فرا رسید با چاقوی تیز و از زیر آخرین برگ ، ساقه را قطع کرده و کلم پیچ را برداشت می کنند .

 

[Hamid Ghobadi 12,840]

کلم بروکلی

 

کلم بروکلی یکی از سبزیجات بسیار با ارزش است که سرشار از مواد مغذی می باشد و فواید بی شماری برای ارتقاء سلامتی انسان دارد .

 

مواد مغذی و سایر موادی را که در بروکلی وجود دارند و اثرات زیادی در پیشگیری از بیماری ها دارند، به ترتیب زیر برای شما بیان می کنم :

1- بروکلی دارای ماده ای بنام سولفورافان ( sulforaphane ) است که تعداد ،اندازه و تکثیر تومورهای سرطانی را به نحو چشمگیری کاهش می دهد. در نتیجه از ابتلا به سرطان به خصوص سرطان سینه ، معده ، روده بزرگ ، رکتوم و ریه ها در انسان پیشگیری می کند .

2- بروکلی دارای مقادیر زیادی فیبر، کاروتنوئید ، ویتا مین a ، ویتامین c و ویتامین k می باشد که باعث پیشگیری از سرطان معده و روده می شوند .

 

3- بروکلی به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامین c ، فیبر و بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین a) یک آنتی اکسیدان قوی محسوب می شود که از اثرات مخرب رادیکال های آزاد در بدن پیشگیری می کند، در نتیجه از بروز بیماری هایی مثل انواع سرطان ، آلزایمر ( فراموشی دوران پیری )، بیماری های قلبی ، آرتریت ( التهاب مفاصل ) پیشگیری کرده و فرآیند پیری را به تاخیر می اندازد .

4- مقدار بالای فیبر غذایی موجود در بروکلی برای افراد دیابتی بسیار مفید است و افراد دیابتی برای کنترل بیماری خود بایستی این سبزی با ارزش را در وعده های غذایی خود قرار دهند .

5- کلسیم موجود در بروکلی ، به همان میزان کلسیم موجود در شیر است، در نتیجه مصرف آن برای افرادی که دچار پوکی استخوان یا کمبود کلسیم هستند، بسیار مفید است. ولی چون شیر علاوه بر کلسیم ، دارای ویتامین d نیز می باشد ، به عنوان منبع بهتری برای پوکی استخوان مطرح می شود زیرا ویتامین d به جذب کلسیم در بدن کمک می کند .

براكلي از خانواده كلم هاست و سرشار است از ويتامين هاي a و d .براكلي در فصلهاي خنك بهترين و بيشترين محصول ميدهد . چنانچه براي كاشت از بهترين واريته ها , استفاده گردد و مراحل كاشت و داشت و برداشت طبق دستور العمل و بدقت انجام شود , توليد محصول تداوم مي يابد . قسمت خوراكي براكلي "سر" ناميده مي شود . سر اصلي در مركز و بالاي گياه روئيده مي شود . وقتي سر اصلي برداشته و قطع شود , سرهاي جانبي شروع به رشد كرده , ظاهر مي شوند . در بيشتر مناطق آمريكا در فصلهاي بهار و پائيز دو بار محصول بدست مي آيد .

براي بهترين شروع , نهال كاري در فصل بهار توصيه شده است , زيرا اين عمل باعث مقاوم شدن و جايگير شدن گياه در زمين مي شود . نهال كاري مقاومت گياه را در برابر گرماي اوليه تابستان زياد مي كند . فصل زمستان مناسبترين زمان براي كاشت مستقيم بذر در زمين مي باشد .

[Hamid Ghobadi 12,840]

واريته هاي براكلي :

 

1-Crusier ( كروزر) : از كاشت تا برداشت 58 روز زمان لازم دارد . كروزر , يكدست , پر محصول و مقاوم در برابر خشكي مي باشد .

 

 

2-Green Comet ( گرين کامت) : از كاشت تا برداشت 55 روز , زودرس و مقاوم در برابر گرما .

 

3-Green Goliath( گرين گالي آت) : كاشت تا برداشت 60 روز , زمان كاشت بهار , تابستان و پائيز و مقاوم در برابر حالتهاي سخت .

[Hamid Ghobadi 12,840]

زمان كاشت :

نهال كاري ( نشا) در اوايل بهار و زماني كه نهالها جوان و قوي هستند انجام دهيد . بوته هايي كه بيشتر از حد معمول در جاي كاشت بذر نگهداشته مي شوند بعد از انتقال به زمين اصلي بلافاصله سر توليد مي كنند . براي كشت پائيزه , بذرها را در اواسط تابستان بكاريد . در اواخر تابستان زماني كه بذرها رشد كرده و تبديل به نهال شده اند , آنها را به زمين اصلي انتقال دهيد .

 

فاصله و عمق كاشت :

عمق مناسب براي كاشت بذرها 3 تا 5/3 سانتيمتر و براي كاشت نهال ها كمي عميق تر از محل استقرار اوليه خود در زمين . فاصله كشت بذرها و نهالها در يك رديف 45 تا 60 سانتيمتر و فاصله رديف ها از يكديگر 90 سانتيمتر توصيه شده است .

بوته هاي براكلي بصورت مستقيم روئيده و طول آنها حدوداَ به يك متر مي رسد . فاصله هوايي هر بوته از چهار طرف با يكديگر 30 سانتيمتر مقرر گرديده .

داشت :

از كود استارتر براي نهالها شروع كنيد و زماني كه بوته ها به نيمه رشد رسيده اند كود سرك حاوي ازت به آنها بدهيد . گياه به رطوبت كافي احتياج دارد , مخصوصاَ زماني كه سرها نمايان مي شوند . با توجه به نتايج آزمايش خاك , كود مورد نياز را به گياه بدهيد . توصيه مي شود كود n-p-k را به نسبت 50-50-35 در هر نيم هكتار بصورت پاشيدن يا 35-35-17 در هر نيم هكتار بصورت بسته در كنار هر بوته به زمين اضافه كنيد . چنانچه ساقه ها قهوه اي رنگ و توخالي شدند , نشان از كمبود برون است . Ph مناسب براي براكلي 8/5 تا 6/6 مي باشد .

برداشت :

قسمت خوردني براكلي عبارتند از : غنچه هاي نشگفته و بهم چسبيده و سبز رنگي است كه بصورت گره هاي بهم فشرده شده اي بر روي ساقه قرار دارند و همچنين ساقه حاوي اين غنچه ها .

در ابتدا يك سر بزرگ در وسط بوته نمايان مي شود . وقتي اين سر برداشته شد سرهاي جانبي شروع به نمايان شدن مي كنند . اندازه اين سر 13 تا 15 سانتيمتر است . قبل از اينكه غنچه هاي دكمه مانند بر روي سر شروع به باز شدن و تبديل به گل شدن بكنند آنرا قطع كنيد . اين همان قسمت خوراكي براكلي است . سرهاي جانبي از زاويه بين شاخه و ساقه بيرون مي آيد . قطر يك سر رسيده حدود 15 سانتيمتر است . چنانچه قصد داريد مدتي اين سرها را نگهداريد , بايد آنها را در دماي صفر درجه با رطوبت زياد قرار دهيد .

[Hamid Ghobadi 12,840]

مشكلات عمومي براكلي :

شته ها :مواظب تشكيل تجمع شته ها بر روي قسمت دروني برگها باشيد . شته ها برنگهاي سبز , سياه, قهوه اي , قرمز , صورتي و رنگهاي ديگر ظاهر مي شوند . اين شته ها به شكل گلابي و خيلي آهسته حركت مي كنند . طول آنها 3 تا 4 ميلي متر است و داراي يك شاخك باريك و دو كيسه در انتهاي شكمشان مي باشند . بعضي از آنها داراي بالهاي نازك و شفاف هستند . تجمع اين شته ها بر روي ساقه و يا در قسمت زير برگها و قسمت هاي نرم و تازه روئيده گياه مي باشد . اين شته ها مكنده مي باشند و بوسيله مكيدن شيره گياه آنرا به كلي از بين مي برند .بهترين راه براي از بين بردن شته ها , شستن گياه با فشار آب است . گاهي اوقات سمپاشي ضرورت است .

 

كرم هاي كلم :

سه گونه كرم كلم وجود دارد : كرم هاي ريسنده , حلقه اي و پشت الماسي . اين كرم ها به برگها و سرهاي براكلي و گياهان خانواده كلم ها صدمه مي زنند . كرم ريسنده سبز مخملي است . حشره اين كرمها سفيد و در طول روز در بالاي گياه درپروازند . كرم هاي حلقه اي برنگ سبز روشن و ظريف مي باشند . حشره اين كرم ها قهوه اي و در طول شب فعال مي باشند . پشت الماسيها سبز كم رنگ و در سر و ته داراي نقطه هائي مي باشند . حشره اين كرم ها برنگ سبز است و زماني كه بالهايشان بسته است به شكل الماس در مي آيند . لارو اين كرم ها بوسيله خوردن كنام برگها و سرها به گياه صدمه مي زنند . كرم هاي كلم بسيار كوچك اند و چنانچه كنترل نشوند گياه را بكلي از بين مي برند . در اولين شبنم پائيزي اين كرم ها بمرور از بين مي روند . سمپاشي يكي از راههاي كنترل اين آفات مي باشد .

نكات مهم :

اندازه سر و رنگ براكلي بستگي به نوع واريته و محيط كاشت و زمان كاشت دارد . چنانچه براكلي را در زمان مناسب كشت نكنند سرها زودتر از موعد مقرر به گل مي نشيند . گلهاي براكلي زرد رنگ مي باشند . سرهاي كوچك نتيجه بموقع نشا نكردن نهالها مي باشد . زماني كه سرها بزرگ , محكم و غنچه ها كاملاَ بسته و سفت است , برداشت انجام مي گيرد .

براي نگهداري براكلي , آنها را نشسته در پلاستيكهاي مخصوص قرار داده و در قسمت نگهداري سبزيها در يخچال جا دهيد . بيشتر از 5 روز در يخچال نگهداري نشود , چون مزه و خواص خود را از دست مي دهد . خواص و موادمغذي براكلي از تمام گياهان ديگر خانواده كلم ها بيشتر است.

براكلي حاوي ويتامين c و بتاكاروتن كه هر دو از آنتي اكسيدانها هستند مي باشد . آنتي اكسيدان ها از شيوع بعضي بيماريها از جمله سرطانها و امراض قلبي جلوگيري مي كنند .

يك ظرف كوچك براكلي حاوي 23 كالري- 4/2 گرم فيبر- 3/2 گرم پروتئين –3/4 ميليگرم كربوهيدراتها – 49 ميليگرم ويتامين c – 3/53 نانوگرم فوليك اسيد – 89 ميلي گرم كلسيم و 9/0 ميليگرم آهن مي باشد . براكلي را مي توان بصورت خام و يا پخته مصرف كرد .

 

[Hamid Ghobadi 12,840]

گلکلم

کلم گل ، همانگونه که از نام آن مشخص می گردد ، از گل گیاه که به رنگ سفید و بهم فشرده می باشد تشکیل می شود .این گیاه اقسام مختلفی دارد که به ذکر مهمترین نوع آن که همان کلم گل شناخته شده برای عموم است اکتفا می شود .

کلم گل ، گیاهیست یک ساله و قسمت سفید و بهم فشرده گل آن که بسیار لذیذ است مورد مصرف خانگی می باشد .

آبوهواوخاک :

 

کلم گل ، مانند کلم پیچ مخصوص نواحی سردسیر است . لکن در صورتی که سرما خیلی شدید باشد مانع رشد آن می گردد .

نوبرکاری :

برای آن که کلم گل را به صورت نوبر بکارند ، در پائیز بذر آن را در خزانه و یا شاسی کاشته و روی آن را با خاک برگ پوسیده پوشانیده و سپس آبیاری می نمایند .

پس از سبز شدن و زمانی که گیاه ۴ برگه شد خزانه را آب داده تا پای ریشه ها سست شود ، آنگاه بوته های جوان را از خزانه درآورده و در خزانه دوم که آفتاب رو باشد می کارند .

در خزانه دوم بایستی فاصله مناسب را برای بوته های جوان در نظر گرفت تا در جابجایی بعدی دچار اشکال نشود .

کلم گل ، در هر نوع خاکی که از نظر مواد غذایی غنی باشد رشد میکند.

زمین که کلم گل ، در آن کاشته می شود بایستی مراقبت شود که زیاد مرطوب نباشد و در زمین های زیاد مرطوب ، زه کشی زمین ضرورت دارد .

انتخاب بذر مرغوب در بدست آوردن محصول خوب بسیار موثر خواهد بود بطور کلی کلیه عملیاتی که در کشت کلم پیچ ، انجام می شود برای کلم گل ، نیز صورت می گیرد .

برای آنکه محصول کلم گل ، سفید و سالم باشد و در اثر تابش نور مستقیم آفتاب زرد نشود ، برگ های مجاور گل را به دور گل جمع نموده و گل کلم را به این وسیله از تماس مستقیم با تابش نور آفتاب حفظ می کنند .

و پس از آن که این برگ ها خشک شدند ، برگ های بعدی را جایگزین می کنند . و یا آنکه انتهای برگ های خارجی را بهم می بندند و به این وسیله از خشک شدن برگهای جانبی و مجاور جلوگیری نموده و در صرف وقت نیز صرفه جویی می نمایند .

دوره سفید شدن کلم گل ، در نقاط گرمسیر ۲ تا ۳ روز و در نقاط سردسیر ۸ تا ۱۲ روز بطول می انجامد .

زمانی که کلم گل ، به رشد مناسب رسید ، برداشت آن آغاز می شود و به تناوب برداشت می گردد .برای برداشت کلم گل ، بوته ها را از زیر ساقه وسیله چاقوی تیز قطع نموده و به مصرف میرسانند .

درصورتی که برداشت کلم گل به موقع انجام نگردد ، گل آن تغییر رنگ می دهد . بنابراین ، زمان برداشت را بایستی همیشه در نظر داشت .

نکات کلی :

کاشت این گیاه در فضای آپارتمان آسان است.

بهترین فصل برای کاشت گل کلم اواخر فصل بهار است.

قبل از کاشت، گلدان را با خاک مرطوب و سبک به همراه کودهای گیاهی شامل منیزیم و نیتروژن پرکنید.

بهترین PH خاک، شش و نیم است. در کف گلدان، دو یا سه سوراخ ایجاد کرده و از یک زیرگلدانی بزرگ برای زهکشی هرچه بیشتر خاک استفاده کنید.

گلدان ها را در کنار پنجره ها و در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید.

آبیاری گیاه باید به صورت منظم انجام شود. حداقل روزی یک بار آبیاری در ماه اول کاشت توصیه می شود. این گیاه در معرض آفت های گوناگون قرار دارد.

در صورت مشاهده آفت می توان گیاه را سم پاشی کرد. سه ماه پس از کاشت اولیه می توان محصول را برداشت کرد.

 

[Hamid Ghobadi 12,840]

گل کلم زینتی

نام فارسي : كلم زينتي

نام علمي : Brassica oleraceae

نام انگليسي : Ornamental Cabbage, ornamental Kale

 

خانواده : CRUCIFERAE

گياهان گونه Brassica oleraceae هميشه سبز بوده ولي به صورت دو ساله كاشته شده و استفاده زينتي از برگهاي آن در حقيقت در طول يكسال انجام مي‌گيرد. به اين ترتيب كه در پائيز و زمستان سال اول برگها درشت و رنگين شده و با فرارسيدن بهار سال بعد برگها به سبزي گرائيده ساقه طويل گشته و توليد گل مي‌كند، بذرهاي آن نيز در تابستان مي‌رسند. گل‌هاي اين گياه از نقطه نظر زينتي حائز اهميت نيستند. ولي بهر حال زيبائي خاص خود را دارا مي باشند.

ارتفاع و گستردگي آن در واريته‌هاي مختلف (پاكوتاه ، پابلند) متغير مي‌باشد. بوته‌هاي نسل F1 يكنواخت مي‌باشند و داراي برگ‌هاي تك رنگ بوده و شفافيت و خلوص رنگ‌ها نيز بيشتر مي‌باشد و از رشد سريع و قدرت و استقامت بيشتري برخوردارند. زيرا قدرت هيبريد زيادتر از قدرت والدين است.واريته‌هاي موجود در ايران همه حاصل بذرهاي هيبريد نسل‌هاي بعد از F1 بوده و برگها طيف وسيعي از رنگهاي قرمز، سفيد، صورتي و سبز را دارا مي‌باشند.

از لحاظ شكل برگها نيز كلم‌هاي زينتي به سه دسته تقسيم مي‌گردند.

1ـ واريته‌هاي كلم با برگهاي لبه گرد و بدون بريدگي (Round leaves ) : گياهاني پاكوتاه و توپر مي‌باشند كه برگهاي اطراف سبز بوده و برگهاي قسمت مركزي به رنگ‌هاي قرمز، صورتي و سفيد ديده مي‌شوند.

اين واريته‌ها زود رنگ گرفته و در پائيز داراي رنگهاي درخشان و زيبا مي‌شوند.

در برابر سرماي زمستان نيز مقاومت داشته و از بين نمي روند.

2ـ كلم‌هاي زينتي داراي برگهاي چين خورده (Fringed leaves) : گياهاني توپر با برگ متراكم و چين خورده كه در اندازه‌هاي كوتاه قد و متوسط ديده مي‌شوند و داراي رنگ‌هاي قرمز تند، سفيد، ارغواني مي باشند. اين واريته‌هاي در پائيز رنگ گرفته و نسبت به سرماي زمستان نيز بردبار مي‌باشند.

 

3ـ كلم‌هاي زينتي داراي برگهايي با بريدگي‌هاي عميق و پرمانند (Feather leaves) : اين واريته‌ها داراي برگهايي دندانه‌دار با بريدگي‌هاي عميق مي‌باشند. همچنين داراي ساقه‌اي كلفت و قوي بوده كه تاج گسترده آن را نگه مي‌دارد.

به طور كلي مقاومترين گروه نسبت به سرماي سخت زمستانه اين گياهان مي‌باشند و جهت كاشت در مناطق با سرماي سخت بسيار مناسب هستند.

رنگ دهي اين گروه نيز دير شروع شده و در سرماي شديد رنگ برگها شفافيت و خلوص خود را پيدا مي‌كنند.

 

 

[Hamid Ghobadi 12,840]

نيازهاي اكولوژيك :

نور :

به طور كلي كلم‌هاي زينتي بايد در محيط كاملاً آفتابي كاشته شوند. فاصله نشاء‌ها بايد طوري انتخاب شوند كه نور كافي به گياه برسد. در غير اينصورت ساقه‌ها جهت رسيدن به نور بلند شده و سست و توخالي خواهند شد و گياه ظاهري نازيبا پيدا خواهد كرد.

آب :

 

اين گياه به آب فراوان نياز دارد و خاك آن هميشه بايد مرطوب نگاهداشته شود.

خاك :

گياهان خانواده كلم در خاكي كه حاوي مقداري آهك باشد رشد مناسبي دارند، ولي بايستي با افزودن كودهاي آلي (خاكبرگ + كود پوسيده دامي) محيط خاك را خنثي و تا حدي اسيدي نگاهداشت.

كود :

در مورد مصرف كود براي كلم زينتي بايد كمي دقت شود، زيرا كمبود مواد غذايي سرعت و درجه رنگ دهي برگها را كاهش داده و باعث زرد شدن و ريزش برگها مي‌شود. افزودن كودآلي به خاك مناسب مي‌باشد. نكته قابل توجه اينست كه در هنگامي كه برگها در حال تغيير رنگ مي‌باشند به هيچ وجه نبايد از كود ازته استفاده نمود. زيرا برگها قدرت تغيير رنگ خود را از دست مي‌دهند.

دما :

تغيير رنگ و ايجاد رنگهاي زيبا در ناحيه مركزي برگها زماني آغاز مي‌گردد كه درجه حرارت هوا به 15 درجه سانتيگراد كاهش پيدا نمايد. با تقليل درجه حرارت رنگ‌ها خلوص بيشتري پيدا مي‌كنند . كلم زينتي سرماي 10ـ درجه سانتيگراد را در زمستان مي‌تواند تحمل كند. واريته‌هاي قرمز رنگ مقاومت بيشتري در برابر سرما دارند.

[Hamid Ghobadi 12,840]

روش‌هاي ازدياد :

 

1ـ كاشت بذر : (هنگامي كه درجه حرارت حدود 20 درجه سانتيگراد باشد)

 

زمان كاشت بذر در هواي آزاد ارديبهشت و خرداد ماه است. بذرها داخل كرت كاشته شده وقتي نشاء‌ها حدود 5 تا 6 برگه شدند مي‌توان آنها را به داخل گلدان نشايي منتقل كرد. (استاندارد دهانه گلدان نشايي حدود 10 تا 12 سانتيمتر مي‌باشد.)

حدود 15 تا 20 روز بعد دوباره نشاء‌ها را به گلدان خياري(استاندارد دهانه آن 20 سانتيمتر مي‌باشد) منتقل مي‌كنند.

در مرحله‌اي كه نشاء در گلدان خياري قرار دارد به گياه به هيچ وجه نبايد كود ازته داده شود زيرا در كيفيت و سرعت تغيير رنگ برگها تاثير منفي دارد.

زمان كاشت در زمين اصلي :

از اواسط پائيز كه هوا خنك مي‌شود مي‌توان اقدام به كاشت آن نمود.

2ـ تقسيم بوته :

عمل تقسيم بوته شيوه‌اي متداول جهت تكثير اين گياه است كه در فصل بهار (اواخر اسفند تا اواخر فروردين) صورت مي‌گيرد.

[Hamid Ghobadi 12,840]

آفات و بيماريها :

به طور كلي چون اين نشاء‌ها در سطوح نسبتاً كوچك جهت زيبائي كاشته مي‌شوند. مشكل چنداني در رابطه با آفات نخواهند داشت. در هر حال از جمله آفات كلم زينتي مي‌توان به موارد زير اشاره نمود.

ـ پروانه سفيد كلم Pieris brassicae L.

اين پروانه سفيد رنگ در روي كلم زينتي تخمگذاري نموده و لارو حشره‌ از برگهاي كلم تغذيه نموده و از برگها فقط رگبرگها را باقي مي‌گذارد.

 

مبارزه :

مبارزه شيميايي با سم‌هاي كلري مثل تيودان كه به نسبت يك در هزار در آب حل شده باشد، انجام پذيراست. با حشره‌كش ميكربي توريسيد (Thuricid) هم لاروهاي سفيده كلم را مي‌توان از بين برد. مبارزه از طريق سوزاندن باقيمانده برگهاي كلم نيز امكانپذير است.

2ـ شته كلم : Brevicoryne Brassicae L.

اين شته بيشتر روي برگهاي كلم ديده مي‌شود و در تمام نقاط ايران وجود دارد.

ـ مبارزه با آن بوسيله سوزاندن باقيمانده برگهاي كلم انجام مي‌گيرد.

ـ براي مبارزه شيميايي مي‌توان سولفات دونيكوتين 40 % را به نسبت يك تا دو در هزار درصد ليتر آب، با 75 تا 100 قسمت مويان حل كرده و روي كلم‌ها پاشيد.

كاربرد :

ـ اين گياه به طور كلي مقاومت زيادي نسبت به آلودگي و خشكي ندارد، در عين حال در بسياري از نقاط شهر در داخل رفيوژها، لچكي‌ها و ميادين كاشته شده است. بخصوص در رفيوژها و لچكي‌ها كاشت آنها مستلزم حضور انسان، آبياري و مراقبت مي‌باشد كه در نهايت نتيجه مطلوب را از لحاظ زيباسازي نيز ايجاد نمي‌كند و مشاهده برگ‌هاي غبار گرفته و پژمرده اين گياه تاثير مطلوبي بجاي نمي‌گذارد.

ـ در ميادين نيز با رعايت فاصله از حاشيه و بدور از دود مستقيم اگزوز اتومبيل‌ها مي توان از اين گياه استفاده نمود.

ـ بهترين كاربرد اين گياه زيبا كاشت آن در باغ و پارك براي ايجاد نقش همراه با گياهان پوششي هميشه سبز مي‌باشد. بعنوان گياه پوششي كه در زمستان كاربرد دارد مي‌توان از چمن، شبدر، پاپيتال و پيچ تلگرافي استفاده نمود.

[Hamid Ghobadi 12,840]

كلمبروكسل

 

كلم بروكسل گیاهی كند رشد و از خانواده كلم ها می باشد . در فصل مناسب در بیشتر نقاط دنیا قابل كشت است . این گیاه در مناطقی كه دارای هوای ملایم است و یا در مناطقی كه برف سنگین می بارد , زمستان گذرانی می كند .

 

گره های كلم بروكسل كه سرهای كوچكی شبیه كلم برگ هستند در محور برگها و بن ساقه ها تولید می شوند . این سرها كه قطر آنها به ۳ تا ۵ سانتیمتر می رسد و كاملاَ شبیه یك كلم برگ است , بخش خوردنی گیاه می باشد. كلم بروكسل در هوای خنك و حتی در هوای كمی یخبندان رشد می كند . این گیاه به زمانی طولانی برای رشد احتیاج دارد . در مناطقی كه گرما شدید است , كشت پائیزه موفقیت آمیزتر است . كشت های آخر بهار تا اوایل تابستان مثمر ثمر است , مشروط بر اینكه فصل پائیز با خنكی شروع شود .

واریتههایتوصیهشده :

۱) bubbles ( بابلز) :

زمان مورد نیاز از كاشت تا برداشت ۸۲ روز می باشد . این واریته سازگار در برابر گرما و مقاوم در برابر زنگ است .

۲) Jadecross ( جید كراس) :

كاشت تا برداشت ۹۰ روز , مقاوم در برابر زردی .

۳) Jadecross E ( جید كراس -ای):

كاشت تا برداشت ۹۰ روز , محصول آن درشت و ساده در برداشت .

۴) Oliver (الیور) :

كاشت تا برداشت ۸۵ روز , زودرس با ظاهری قشنگ و در چیدن آسان .

۵) PrinceMarrel (پرنس مارول) :

كاشت تا برداشت ۹۰ روز , سفت و بسته با طعم شیرین .

۶) Royal Marel (رویال مارول) :

كاشت تا برداشت ۸۵ روز , سازگار در برابر پوسیدگی بن و سوختن سر شاخه ها . پر محصول با میوه های سفت و سربسته .

۷) Valiant (والی ینت ) :

كاشت تا برداشت ۹۰ روز- نرم و ظریف با میوه های یكدست .

۸) Long Island Improres ( لانگ آیلندایم پروو) : كاشت تا برداشت ۹۰ روز – متغیر - یكدست .

۹) Rubine (رابین ) :

كاشت تا برداشت ۱۰۵ روز , تنه گیاه و محصول آن قرمز رنگ هستند .كم محصول و دیر رس.

زمانكاشت :

زمان كاشت یذر ۴ تا ۵ هفته قبل از نشا می باشد . نشا و انتقال نهالهای جوان ۹۰ تا ۱۰۰ روز قبل از یخبندان انجام می شود . (در اوایل تا اواسط تابستان) .برای برداشت تابستانه از یك واریته زودرس و مقاوم به گرما استفاده كنید و نهالهای جوان را در اول فصل بهار انتقال دهید . هوای بسیار گرم و هوای خشك در زمان رسیدن گره های كلم بروكسل , باعث تلخی آنها می شوند . تولید پائیزه مقرون به صرفه ترو عملی ترین زمان در بیشتر مناطق می باشد .

فاصلهوعمقكاشت :

فاصله هر بوته با هم در یك ردیف ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر یا فضای چهار طرف هر بوته ۶۰ سانتی متر توصیه شده است . عمق كاشت بذرها ۳ تا ۴ سانتیمتر می باشد . وقتی بلندی بوته ها به اندازه ۷ سانتیمتر رسیدند , می توان آنها را جابجا كرده در بستر اصلی كشت كنید .

داشت :

كلم بروكسل مانند گیاهان هم خانواده خود از جمله براكلی كشت می شود . كود سرك ازت را زمانی كه طول بوته ها به ۳۰ سانتی متر رسیدند بدهید . بعد از دادن كود سرك بلافاصله آبیاری كنید . در گرمای تابستان چنانچه خاك محل كاشت كلم بروكسل رطوبت كافی نداشته باشد , رشد گیاه متوقف می شود . در این مرحله از رشد كنترل آفات مهم است . در اطراف گیاه چیزی كاشته نشود . كشاورزان حرفه ای معتقدند كه برای تولید بیشتر ۶ تا ۸ برگ پائین بوته ها در هنگامی كه گره های كلم در حال رشد هستند بهتر است چیده شوند . این كار باعث قوی شدن قسمت بالای گیاه و در نتیجه پر محصولی گیاه می شود . همچنین عقیده دارند كه سه هفته قبل از برداشت قسمت بالای گیاه از تنه جدا گردد . این كار هم باعث قوی شدن گیاه و هم پر تعداد شدن سرها می شود .

برداشت :

گره های كوچك بر روی تنه گیاه , سرهائی به قطر ۵/۲ تا ۵ سانتیمتر تولید می كنند . این سرها همان قسمت اصلی و خوردنی گیاه بروكسل می باشد . سرهای پائین تر تنه گیاه زودتر می رسند . بهتر است برداشت قبل از زرد شدن برگ گیاه انجام گردد .

مواردیدربارهكاشتوداشتبروكسل :

شته ها و كرم ها آفت های مهم بروكسل می باشند كه با سم پاشی از بین می روند . به كلم بروكسل كلم كوچولو می گویند . احتمال می رود محل اصلی این گیاه كشور بلژیك باشد . مانند گیاهان خانواده كلمها , بروكسل در هوای خنك كشت می گردد .

ارزشغذائیوفوایدكلمبروكسل :

برخلاف سایر گیاهان سبز , كلم بروكسل سرشار از پروتئین می باشد . گرچه پروتئین كلم بروكسل كامل نیست و فاقد اسیدهای آمینه ضروری می باشد , لیكن مصرف آن با حبوبات پروتئین مورد نیاز را كامل می كند . پژوهشهای اخیر دانشمندان نشان می دهد كه گیاهان خانواده كلمها از تشكیل بعضی از سرطان ها در بدن جلوگیری می كند .

موادمغذیكلمبروكسل :

نصف فنجان كلم بروكسل پخته شده حاوی :

- ۳۰ كالری

- ۲۰۰ گرم پروتئین

- ۷ گرم كربوهیدرات

- ۲ گرم فیبر غذائی

- ۲۴۷ میلی گرم پتاسیم

- ۴۸ میلی گرم ویتامینc

- ۴۷ میگرو گرم فولیت

- ۵۶۱ (Iu)ویتامین A

طرزتهیهومصرف :

بروكسل زیاد از حد پخته نشود . برگهای اطراف سر زودتر از وسط آن پخته می شوند . كلم های بزرگ را نصف كرده یا قاچ كنید . بیشتر از ۷ تا ۱۰ دقیقه پخت نشود .

نگهداریدرخانه :

بهترین روش برای نگهداری كلم فریز كردن آنست . مانند سایر كلم ها قبل از فریز كردن آنها را در ظرف آبجوش مدتی نگهدارید .

۱( كلم های سالم و سفت را انتختب كنید .

۲( برگهای زرد و ضعیف اطراف سر را جدا كرده و سر را در آب سرد بشوئید .

۳( سرها را به نسبت كوچكی و بزرگی به مدت ۳ تا ۵ دقیقه در آب جوش نگهدارید .

۴( سپس آنها را در یك ظرف آب یخ بریزید و ۵ دقیقه نگهدارید .

۵( سرها را آبكشی كرده در كیسه های پلاستیكی بگذارید .

۶( بمدت یكسال در فریزر نگهدارید .

 

 

[Hamid Ghobadi 12,840]

کلمقمری

 

کلم قمری ( کلم سر) گیاهی است یک ساله . قسمت مصرفی این گیاه قسمتی از ساقه آن می باشد که به صورت کُرَوی شکل و گوشتی در روی خاک قرار می گیرد .

 

کلم قمری ،را به صورت پخته در غذاها مصرف می کنند . این گیاه که به نام های کلم سر ، کلم چهل روزه ،نیز مینامند و در ایران زیاد کشت میشود .

اقساممختلفکلمقمریعبارتنداز :

۱) کلم قمری سفید .

۲) کلم قمری پیش رس .

۳) کلم قمری بنفش .

۴) کلم قمری بنفش پیش رس.

روشکاشت :

معمولا بذر کلم قمری ، را از اوایل فروردین ماه تا پایان تیرماه بنا به شرایط آب و هوای محل میکارند .

انواع پیش رس آن را می توان تا پایان شهریور ماه نیز کاشت .

نحوه کاشت کلم قمری به این ترتیب است که بذر را در محل مناسبی خزانه می کنند و پس از رشد بوته ها ، زمانی که نهال ها چهار برگه شدند (حدود ۱ تا ۵/۱ ماه پس از کاشت ) از خزانه خارج کرده و به محل اصلی منتقل نموده نشاء می کنند .

خاک محل کشت کلم قمری ، بایستی قوی باشد و فاصله بوته ها از یکدیگر ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر مناسب است .

کلم قمری ، نیاز به آب فراوان دارد و حداقل هرچهار روز یک مرتبه آبیاری ضرورت دارد . آبیاری به موقع و کافی موجب خواهد شد که کلم ها خوش طعم و لطیف شوند .

معمولا برای برداشت کلم قمری ، سعی می شود که قبل از آنکه کلم ها به حداکثر رشد خود برسند بتدریج برداشت گردند .

برداشت کلم قمری ، حدود ۴۰ روز پس از انتقال بوته ها به محل اصلی آغاز می شود . ولی بهترین زمان برداشت ۲ ماه پس از نشاء کردن درمحل اصلی است.

مسلما نحوه کشت اگر به صورت خطی ) ردیفکاری ( و منظم باشد برداشت محصول و سایر عملیات کاشت ، داشت و برداشت آسان خواهد شد .

 

 

 

منبع مطالب:

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام