آزمایش زندان استنفورد، خطرناک ترین آزمایش روانشناسی

[سیندخت 18786]

آزمایش زندان استنفورد یکی از معروف‌ترین و به نقلی خطرناک‌ترین آزمایش‌های

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

است که تاکنون انجام شده‌است. در این آزمایش که به سرپرستی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

در سال ۱۹۷۱ انجام شد، چندین دانشجوی سالم از نظر روانی به صورت آزمایشی نقش‌های

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

و زندان‌بان را پذیرفتند.

نتایج آزمایش حیرت‌آور بود، پس از گذشت چند روز اکثر زندانبانان رفتارهای شدید

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

از خود نشان دادند. آزمایش به خاطر ترس از کنترل خارج شدن وضعیت بعد از ۶ روز متوقف شد.

 

 

 

یکی از مطالعاتی که نشان می‌دهد هنجارهای سازمانی تا چه اندازه می‌توانند قوی باشند، در سال ۱۹۷۱، در آزمایشی معروف در زندان آزمایشی دانشگاه استنفورد، و با طراحی و نظارت فیلیپ زیمباردو انجام شد. زیمباردو و همکارانش به آن دسته از فرایندهای روان شناختی که در افرادی با نقش زندانبان و زندانی روی می‌دهد علاقه مند بودند. آنها در زیرزمین دپارتمان روان شناسی یک زندان درست کردند و در یک روزنامهٔ محلی آگهی دادند به این مضمون که برای یک آزمایش روان شناسی، به تعدادی افراد واجد الشرایط نیاز دارند، و برای شرکت در آن، حقوق خواهند داد. از بین کسانی که به آگهی پاسخ دادند، آنها ۲۴ نفر را انتخاب کردند. خصوصیات این افراد چنین بود: دانشجو، سفیدپوست، از طبقهٔ متوسط، بالغ (از لحاظ عقلی)، با ثبات (از لحاظ هیجانی)، نرمال، و باهوش، از سراسر آمریکا و کانادا. هیچ یک از آنها سابقهٔ زندان نداشت، و ظاهرا، همهٔ آنها به اصول و ارزش‌های اخلاقی مشابهی پایبند بودند. با شیر یا خط، ۱۲ نفر زندانبان و ۱۲ نفر دیگر، زندانی شدند. زیمباردو با ادارهٔ پلیس محلی صحبت کرده، و آنها قبول کردند تا در آزمایش وی با او همکاری کنند.

 

 

 

«زندانی‌ها» در خانه‌های خود در نقاط مختلف شهر نشسته بودند که یک ماشین پلیس به طور غیرمنتظره جلوی خانهٔ آنها پارک کرد، مامورانی با لباس پلیس آنها را دستنبند و چشمبند زدند، آنها را به زندان مصنوعی بردند، بازرسی بدنی کردند، مایع ضد شپش روی آنها ریختند، عکس گرفتند، انگشت نگاری کردند، لباس زندانی به آنها دادند، به جای اسم، به آنها شماره دادند، و آنها را با دو زندانی دیگر داخل سلولی با میله‌های آهنی انداختند. به آزمودنی‌هایی که نقش زندانبان داشتند، یونیفرم‌های خاکی رنگ، باتوم، سوت، و عینک‌های رفلکتیو (آینه‌ای) دادند. به آنها گفته شد که هر طور بخواهند می‌توانند زندان را اداره کنند ولی حق ندارند از تنبیه بدنی استفاده کنند.

زیمباردو و تیمش می‌خواستند ببینند که آیا از روی صفات شخصیتی و ذاتی زندانیان و زندانبانان، می‌توان علت بدرفتاری‌هایی را که در زندان‌های آمریکا می‌شود درک کرد. از بین ۷۵ نفر که به آگهی پاسخ دادند، همانطور که گفتیم، ۲۴ نفر که از لحاظ سلامت فیزیکی و روانی در وضعیت بسیار نرمال و خوب قرار داشتند انتخاب شدند. خود زندان در زیرزمین دپارتمان روان شناسی بود. یک دانشجوی لیسانس و جزو دستیاران تحقیق، «رئیس زندان»، و زیمباردو، «سرناظر» یا سرپرست زندان بود. زیمباردو تعداد شرط و شروط خاص را به آزمودنی‌ها اعلام کرد و امیدوار بود که با آنها، بتواند سردرگمی، شخصیت زدایی، و فردیت زدایی را تشدید کند.

 

 

 

به زندانبانان اسلحه داده شد، اما فقط به صورت باتوم‌هایی چوبی. آنها حق نداشتند با آنها زندانیان را بزنند. هدف از این کار این بود که زندانبانان نشان دهند که در چه مقامی هستند. به آنها لباس و شلوار خاکی شبیه به لباس زندانبانان داده شد. این لباس‌ها از یک فروشگاه لباس‌های ارتشی خریده بودند. همچنین، به آنها عینک‌های آینه‌ای داده شد تا از «تماس چشمی» ممانعت شود. به زندانیان روپوش‌هایی گل و گشاد و کلاه‌های تنگ داده شد تا دائم در عذاب باشند. زندانبان‌ها زندانی‌ها را با شماره صدا می‌کردند، و این شماره‌ها روی لباس زندانی‌ها دوخته شده بود. یک زنجیر به پاهایشان بسته بودند تا یادشان باشد که زندانی هستند. روز قبل از آزمایش، یک جلسهٔ توجیهی برای زندانبانان گذاشته شد. در طول این جلسه، به آنها گفته شد که نمی‌توانند به زندانیان آسیب فیزیکی برسانند. زیمباردو، به عنوان سرپرست زندان، به نگهبانان گفت: «می توانید در زندانی‌ها احساس حوصله سررفتگی، و تا اندازه‌ای احساس ترس ایجاد کنید. می‌توانید این احساس را در آنها به وجود آورید که زندگی آنها کاملاً تحت کنترل ماست، تحت کنترل سیستم، شما، و من است. باید آنها را متوجه کنید که هیچگونه حریم شخصی ندارند. ما فردیت آنها را به شیوه‌های مختلف از آنها خواهیم گرفت. به طور کلّی، همهٔ این کارها باید به یک حس ناتوانی، درماندگی، و بیقدرتی منجر شود. یعنی، در این موقعیت، همهٔ قدرت دست ماست و آنها هیچ قدرتی در اختیار ندارند.»

 

 

 

روز اول حادثه اتفاق خاصی نیفتاد، اما روز دوم شورش شد. زندانی‌های سلول شمارهٔ ۱، با تخت خواب‌های خود درب سلول را مسدود کردند و کلاه هایشان را در آوردند. آنها از بیرون آمدن امتناع کردند و هیچیک از کارهایی را که نگهبانان به آنها می‌گفتند انجام ندادند. نگهبانان به این نتیجه رسیدند که برای مقابله با این شورش، به تعداد بیشتری نگهبان نیاز است. نگهبانانی که در شیفت‌های دیگر کار می‌کردند داوطلب شدند تا «اضافه کار» داشته، و به در هم شکستن شورش کمک کنند. آنها با کپسول‌های آتش نشانی به زندانیان حمله کردند، و این کار، بدون نظارت محققان انجام شد. نگهبانان متوجه شدند که با ۹ نگهبان می‌توانند ۹ زندانی را اداره کنند، اما نمی‌دانستند که با فقط ۳ نگهبان در هر شیفت چگونه می‌توانند این کار را بکنند. یکی از آنها پیشنهاد کرد که برای کنترل آنها، از تاکتیک‌های روان شناسی استفاده کنند. آنها یک «سلول ویژه» درست کردند که در آن، از زندانی‌هایی که در شورش شرکت نداشتند، با پاداش‌های مخصوصی پذیرایی می‌شد. مثلاً، به جای غذاهای حاضری، به آنها یک غذای بسیار بهتر داده می‌شد. زندانی‌هایی که داخل سلول ویژه بودند، حاضر نشدند غذای خوب را بخورند، زیرا می‌خواستند با زندانیان دیگر هم شکل باشند.

[سیندخت 18786]

بعد از فقط ۳۶ ساعت، یکی از زندانیان شروع کرد به «دیوانه وار» عمل کردن. زیمباردو می‌گوید که زندانی شمارهٔ ۸۶۱۲ شروع کرده به کارهای جنون آمیز، جیغ کشیدن، داد کشیدن، فحش دادن، و بشدت عصبانی شدن، طوری که انگار کنترلش را از دست داده‌است. مدتی طول کشید تا متوجه شویم که او واقعا در رنج است و باید او را مرخص کنیم.

 

 

نگهبانان زندانیان را مجبور می‌کردند تا شمارهٔ خود را تکرار کنند و با این کار، آنها را حفظ کنند. آنها می‌خواستند این ایده را در زندانیان تقویت کنند که هویت جدیدشان، یک عدد است. خیلی زود، نگهبان‌ها از این تکرار شماره‌ها به عنوان روش دیگری برای اذیت کردن زندان‌های استفاده کردند. هنگامی که زندانیان در شمردن اعداد اشتباه می‌کردند، آنها از تنبیه بدنی به صورت کلاغ پر، بشین و پاشو، یا شنا استفاده می‌کردند. اوضاع بهداشتی به سرعت بد شد، و هنگامی بدتر شد که نگهبانان به بعضی زندانیان اجازه ندادند که ادرار یا دفع کنند. به عنوان تنبیه، به زندانیان اجازه داده نمی‌شد تا سطل‌های زباله و مدفوع را خالی کنند. تشک برای زندانی‌ها کالایی بسیار ارزشمند محسوب می‌شد. به همین دلیل، نگهبانان برای تنبیه زندانی‌ها، تشک هایشان را می‌گرفتند، و آنها مجبور می‌شدند روی کف سیمانی بخوابند. بعضی زندانیان را مجبور کردند تا چند ساعت برهنه بمانند. این روش دیگری برای تحقیر کردن آنها بود.

 

 

خود زیمباردو نیز جذب این آزمایش شده بود، و در آن، به عنوان سرپرست، فعالانه شرکت می‌کرد. روز چهارم، بعضی زندانیان در بارهٔ تلاش برای فرار صحبت می‌کردند. زیمباردو و نگهبانان تلاش کردند تا زندانیان را به یک ایستگاه پلیس واقعی ببرند که مکانی امن تر بود، اما کارمندان ادارهٔ پلیس گفتند که دیگر نمی‌توانند به شرکت در آزمایش زیمباردو ادامه دهند.

 

 

با ادامهٔ آزمایش، چند تن از نگهبانان به طرز فزاینده‌ای خشن و بیرحم شدند. محققان متوجه شدند که حداقل یک سوم نگهبانان تمایلات سادیستی واقعی از خود نشان می‌دادند. اکثر نگهبانان از این که آزمایش بعد از فقط شش روز متوقف می‌شود، ناراحت بودند. بعضی از زندانبانان زندانیان را مجبور می‌کردند تا با دست خالی، توالت‌ها را بشورند.

 

 

زیمباردو می‌گوید که آزمودنی‌های زندانی، نقش خود را «درونی سازی» کرده بودند. دلیل زیمباردو این است که بعضی زندانیان می‌گفتند که می‌خواهند درخواست «آزادی به قول شرف» بدهند، حتی با این شرط که تمام درآمد خود از بابت شرکت در آزمایش را ضمیمهٔ آن کنند. اما، وقتی که درخواست آزادی به قول شرف آنها، همگی ردّ شد، هیچیک از زندانی‌ها آزمایش را ترک نکرد. زیمباردو می‌گوید که بعد از از دست دادن کلّ پولی که بابت دوهفته قرار بود بگیرند، آنها برای ادامه دادن به آزمایش هیچ دلیلی نداشتند، با این حال به آن ادامه دادند زیرا هویتی به نام «هویت زندانی» را درونی سازی کرده بودند. آنها خودشان را زندانی می‌پنداشتند، و بنا بر این، در آزمایش باقی ماندند. زندانی شمارهٔ ۴۱۶، یکی از زندانیان جدید (که از لیست انتظار زندانیان آمده بود)، نسبت به نحوهٔ برخورد با دیگران زندانیان اعتراض کرد. نگهبانان به این اعتراض با بدرفتاری بیشتری پاسخ دادند. وقتی که او از خوردن سوسیس‌هایش امتناع کرد، و گفت که اعتصاب غذا کرده‌است، نگهبانان او را داخل یک کمد، که به ابتکار خودشان آن را به «سلول انفرادی» تبدیل کرده بودند زندانی کردند. نگهبانان، بعد از آن، به دیگر زندانیان گفتند که با مشت به دیوارهٔ کمد بکوبند با صدای بلند، سر زندانی شمارهٔ ۴۱۶ داد بکشند. نگهبانان از این رویداد برای دشمن کردن دیگران زندانیان با زندانی شمارهٔ ۴۱۶ استفاده کردند. آنها به دیگر زندانیان گفتند که اگر می‌خواهند او از سلول انفرادی آزاد شود، باید پتوهای خود را تحویل دهند و روی تشک خالی بخوابند. همه از این کار امتناع کردند بجز یک نفر.

 

 

زیمباردو آزمایش را زود متوقف کرد به دو دلیل، اولاً وضعیت بعضی آزمودنی‌ها بشدت در حال تخریب بود، ثانیاً نامزدش، کریستینا مسلاک، یکی از دانشجویان فوق لیسانس روان شناسی، به وضعیت وحشتناک این زندان اعتراض کرد. زیمباردو از مسلاک خواسته بود تا در بارهٔ این آزمایش مصاحباتی انجام دهد، و مسلاک با دیدن وضعیت ناگوار آن، بشدت به زیمباردو اعتراض کرد و از او خواست به آن پایان دهد. زیمباردو می‌گوید که از بین بیش از پنجاه نفر افرادی غیر ذی نفع که زندان را دیده بودند، مسلاک تنها کسی بود که اصول اخلاقی آن را زیر سئوال برد. بعد از فقط شش روز، آزمایش زندان استنفورد متوقف شد، زیرا بسیار زودتر، و بسیار بیشتر از آنچه محققان فکر می‌کردند، آزمایش به واقعیت تبدیل شده بود.

 

آزمایش زندان استنفورد، نمایشی است از قدرت خارق العادهٔ موقعیت؛ و همچنین، قدرت هنجارهای سازمانی در درون محیط‌هایی مثل زندان را نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که شرکت کنندگان، به طور شانسی در نقش زندانی یا زندانبان قرار داده شدند. بنابراین، هیچ چیزی در شخصیت یا بیوگرافی آنها وجود نداشت که بتواند رفتار آنها را توضیح دهد. با این که آنهایی که نقش نگهبان و زندانی را ایفا می‌کردند آزاد بودند تا هر طور که دلشان می‌خواهد رفتار کنند، تعاملات میان گروهی معمولاً منفی، خصمانه، و انسانیت زدا بود. این موضوع، به طرز اعجاب آوری، شبیه به همان چیزی است که در زندان‌های واقعی می‌بینیم. این یافته‌ها نشان می‌دهند که خودِ موقعیت (خودِ موقعیت زندان) به قدری پاتولوژیک است که می‌تواند رفتار انسان‌های عادی را خراب و در کانالی دیگر بیندازد.

[هوتن 15061]

من این موضوع رو جور دیگه هم درک کردم

بارها برام پیش اومده که ادمایی رو دیدم و باهاشون کار کردم که قبلا تو موقعیت های بالای مدیریتی بودند و بعد خلع شدند و بصورت کارمند عادی مشغول کار شدند

واقعا تغییرات بزرگی در رفتارشون دیدم حتی رفتارهای عادیشون

ولی بلا استثنا اونها همشون عقیده دارند که مدیران بسیار دلسوزی و مهربانی بودند در حالیکه در عمل واقعا اینجور نبود و کارهایی که از اونا سرزده بود

خیلی هم خشن و بیرحمانه بود

یه دوستی داشتم زمان دانشجویی که خیلی ادعای مدیریت داشت و مدام انتقاد میکرد که باید اینگونه عمل بشود و چنان و چنین

حدود سال 1385 بود که ایشون در سمت یه مسئول واحد با حدود 20 تا کارمند شروع کرد

خیلی بد عمل کرد جوری که تقریبا داشت اعتصاب میشد و شش ماهه برش داشتند

تا اینکه گذشت و شهریور 1387 من اولین مسئولیتم رو گرفتم و مسئول یه واحد شدم در اون زمان مدیر خیلی موفقی داشتیم که خوشبختانه او بود که ما رو راهنمایی کنه

من اوائل خیلی سخت گیر بودم به همه کار زیر دستام دقت میکردم ازشون ایراد میگرفتم و اخلاق بد دیگه ام این بود که هیچکدوم رو قبول نداشتم البته اونها در کار تخصصی خیلی ضعیفتر از من بودن هم به لحاظ تحصیلی و هم به لحاظ تجربه کاری

خوب موفق نبودم اونها میخواستن سایه منو با تیر بزنن ........ازم بدشون میومد احساس میکردم وقتی وارد محیط میشم سختشون میشه و این وضع ادامه داشت

مدیر ما موضوع رو فهمیده بود و بازها با من صحبت کرد و راهنماییم کرد شانس من این بود که مدیرمون شخصیت منو دوست داشت و باهام راحت بود مردی پیر و با تجربه که تجربه جنگ رو هم داشت اون با همه تعامل داشت و همه دوستش داشتن

خلاصه یادمه بعد از شش ماه من رفتارم رو عوض کردم و با الگو گرفتن از رفتار مدیرمون سعی کردم اصلاح کنم خودمو .......گذشت و بچه ها هم کم کم منو پذیرفتن و باهام دوست شدن ... و منهم بهشون حال میدادم تو مرخصی و اضافه کاری و ماموریت ....و اونها هم خیلی خوب کار میکردن .........دوسال بعدی که من در اون سمت بودم برام خیلی شیرین بود و همه باهم دور هم لذت بردیم از کار..........تا اینکه حدود یکسال و نیم پیش من ارتقا گرفتم و در پست بالاتری به جای دیگری منتقل شدم که قبل از من یکی از ددوستای نزدیکم اونجا رو اداره میکرد ..........حالا من هم تجربه اون مسئولیت رو داشتم و هم الگو داشتم سعی کردم طبق الگوی خودم که مدیر قبلی بود عمل کنم و موفق بودم و من در یک کلام مدیریت رو این میدونم" 1. چرخی که داره میچرخه رو چوب لاش نذار........2. کارمند نباید حس کنه مدام زیر نظره باید احساس امنیت کنه و حریم داشته باشه......3. کارمند ها با اینکه در ظاهر باهم صمیمی هستند ولی خیلی باهم رقابت دارن و خیلی بده براشون که تذکر بشنوند لذا باید تذکر در تنهایی صورت بگیره و با لحنی دوستانه.....4. وقتی یه کارمند داره دقیق و منظم کارشو انجام میده فقط بهش احترام بگذار و فوضولی تو کارش نکن فقط اگه درخواستی داری ازش بخواه که مثلا مهندس میخوام فلان کار به این ترتیب انجام شه....5. وقتی کسی توان انجام کاری رو نداره بهش کار رو محول نکن یا خودت وارد شو یا یه نفر دیگه که توانش رو داره بفرس.......6. و در نهایت ایده آل گرایی دشمن ادمه در مدیریت...."

 

حالا این تجربه شخصیم بود اما فکر میکنم در این ازمایش اگه از زندانبان های قدیمی و کارکشته استفاده میکردن زندانی ها راحت تر بودند و زندانشون هم راحت تر بود

چون زندانی جدید و قدیم نداره ولی زندانبان مهمه که بلد باشه کنترل کردن زندان رو و تجربه داشته باشه ....در فیلم اخرین مایل سبز میشه تفاوت عملکرد زندانبانها رو دید...

ا

[S.F 24932]

یک سری، مغالطه های فکری هست که اگر بشه ادم بشناسشون، واقعا متوجه میشه که منطقی بودن همون درست بودنه، همون اخلاقی بودن همون علمی بودن ه.

خطای "مرجعیت" چون فلانی گفته. ب همین سادگی!

مورد بعد ک خود دکتر هم تو کنفرانس تد اش اشاره کرد، بحث نبودن نظارت و دادن قدرت بود.

 

واقعا برا اینکه بدونیم "شر" چیه و چرا هست، خیلی دید علمی جالبی میده این ازمایش