عدل خدا و مساله ی معاد

[hamed_063 1261]

عدل خدا و مساله ی معاد

درخصوص مساله ی معاد و روز حساب که در ادیان ابراهیمی بدان تاکید وافری شده مخصوصاً در دین اسلام که با یک روند سیستماتیک به این مساله اشاره شده البته با توجه به علم تجربی و هم فلسفه ی متافیزیکی که ما در اختیار داریم نمی توانیم چندان مانور داده و چیزهایی بدانیم که بتواند توجیه روشنتری از این باور دینی ارائه دهد . آنچه هم که در خود ادیان گفته شده چندان اقناع آور نیست و در بسیاری از موارد پارادکسیکال و توام با حرف و حدیث های مختلف است . از همینرو کانت معتقد بود که به روز بازپسین نمی توان از طریق متافیزیک باور پیدا کرد و تنها راه ممکن فلسفه ی اخلاق است . روش فلسفه اخلاق بدین ترتیب است که چون انسان مرتکب فعل خوب و بد می شود و به همه ی این خوبی ها و بدی ها دراین دنیا نمی توان پاسخی داد پس لزوم ابدیت و دنیاهای دیگر واضح است و از اینرو باید جهانی دیگر باشد تا به اعمال انسان پاسخ دهد .

ما هم این سوال را مطرح می کنیم که آیا اگر جهان دیگری وجود نداشته باشد و انسان پس از مرگ نیست شود با فرض اینکه خدایی هست می توانیم بگوییم که عدل خدا دچار ایراد می شود ؟

فرض کنید کسی در دنیا دست به انواع جنایات مختلف زده و در نهایت هم توانسته از همه ی قوانین و محاکم و مجازات رها شده و خوب زندگی کرده و تمام لذات این دنیا را هم به نحو احسنت استفاده کند و بعد از مرگ هم نیست و نابود شود و هیچ حساب و کتابی نباشد ، آیا اگر خدایی باشد و این انسان را پس از مرگ به نیستی رها کند و از او حسابی نکشد باید بگوییم که عدل خدا مشکل دارد و این خود ظلم است یا خیر ؟

اگر یکی مرتکب جنایت شده و توی دنیا هم بهترین زندگی را داشته باشد و بعد از مرگ هم به آرامش نیستی دست یابد این دو شبهه به وجود می آید که یا خدایی در کار نیست و یا خدایی هست اما عادل نیست . اما بر این دو فرض ، فرض دیگری را هم به عنوان پاسخ آورده اند که خدایی هست و عدلی هم هست اما خدا و عدل او به آن معنایی نیست که ما فکر می کنیم بلکه عدل خدا در حوزه ی جزئی نمی گنجد و اگر عدلی است بطور کلی و معطوف به امر کلی هستی است نه اعمال و فلسفه ی اخلاق مربوط به انسان و جامعه . به عقیده ی این دسته فلسفه ی اخلاق و خود اخلاق و ارزشها مربوط به جامعه است نه کائنات و وقتی جامعه ای نباشد اخلاقی هم نیست از اینرو اخلاق امری مطلق نبوده که مربوط به امر پسینی باشد و قبل از جامعه و انسان هم وجود داشته باشد . پس اگر بعداً انسان به وجود آمد اخلاق و ارزشها هم بر پایه ی مناسبات اجتماعی پدید آمدند و اموری قائم به ذات نیستند . با درنظر داشتن این فلسفه می توان پذیرفت که مجازات و بازخواست برای هر جنایتی صرفاً نه امری ابدی و مربوط به خداست بلکه واضع اینها خود انسان و جامعه بشری است . به همین خاطر می توان در نظر داشت که وجود جهان بعد از مرگ یک امر واجب نیست بلکه امکانی و احتمالی است . انسانها می توانند در دنیا دست به هرکاری بزنند اما به عواقب آن هم باید بیاندیشند ، عواقبی که جنبه ی اجتماعی و این دنیایی دارد نه اخروی و آن دنیایی . اگر از دست این عواقب توانسته برهد ( که بطور عام اینطور نیست ) پس زهی توفیق . این نظر مخالف با نظر کانت است .

به هرحال سوال این است که آیا خدا باید صحنه ی دیگری غیر از این دنیا به وجود آورد تا انسانهای جنایتکار را به سزای اعمالشان برساند یا خیر ؟ و اگر خیر آیا این پاسخ در تناقض با عدل اوست یا خیر ؟

[viviyan 12431]

به نظر من اگه بپذیریم خدای ادیان ابراهیمی وجود داره، عدلش حکم میکنه که دنیای بعد از مرگی وجود داشته باشه، غیر از جنبه اخلاقی و جزا و پاداش، وجود خدا و نبود معاد زندگی موجوداتی ضعیف و ناتوان و مجبور (انسان) رو بی نهایت پوچ و بی معنی و مسخره میکنه و بنابراین عدالت در اینجا هم لازمه.

[hamed_063 1261]

به نظر شما اگه خدایی باشه اما نه خدای ادیان ابراهیمی آیا اون خدا هم به بدی های انسان در یه دنیای دیگه پاسخ میده یا خیر ؟

[viviyan 12431]

  hamed_۰۶۳ گفته است:

به نظر شما اگه خدایی باشه اما نه خدای ادیان ابراهیمی آیا اون خدا هم به بدی های انسان در یه دنیای دیگه پاسخ میده یا خیر ؟

اگه منظورتون خدای غیر شخص وار باشه، به نظر من نه. دیگه وجود دنیای بعد از مرگ دلیلی نداره.

[hamed_063 1261]

اگر خدای غیر شخصی همان عقلانیت و خرد مطلق باشه آیا عقل حکم نمی کنه که انسانهایی که ظلم کردند جایی بازخواست شوند ؟ یعنی عقل خود شما چه حکمی در این باره می کنه ؟ به نظر شما چنین انسانهایی باید یا در این دنیا یا دنیای دیگر محاکمه شوند یا خیر ؟

[azarafrooz 14221]

از نظر من مهم نیست که خدای مورد پذیرش ما خدای دینی باشه یا خدای عقلانی ... چیزی که هست یک جورمنطق حکم میکنه که این دنیا به نظر کافی نمیاد... و انسانهایی مانند اونچه که اشاره کردید از اونجایی که این جهان محاکمه ای نمیشند اگر آخرتی نباشه محاکمه ای بله زندگی داره به سمت پوچی پیش میره ... آخرت دینی هم نه اصلا آخرت عقلانی ... بحث ما الان دین نیست ... از نظر من اگر آخرتی نباشه این دنیا هم که کافی نیست پس عدل توجیه پذیر نمیشه ... که کسی بیاد مثل هیتلر هر جنایتی هست انجام بده بعد هم بمیره ... گیریم نمیره بیفته دست مردم باز هم برای اون همه جنایت هر نوع تقاصی که بگیری کم هست ... من هم کنجکاوم بدونم انسانهایی مثل هیتلر جدا چطوره وضعیتشون ... گاهی اوقات برای رسیدن به این جواب ها و چراها دوست دارم مرگ رو تجربه کنم ....