دنیای پزشکی : خون و گروههای خونی

[EN-EZEL 13039]

خون و گروههای خونی (Blood)

 

 

خون مایعی است که کار اصلی آن رساندن اکسیژن و مواد تغذیه ‌کننده مانند گلوکز و سازنده به بافت ‌ها و کمک به دفع مواد زائد (همچون دی ‌اکسید کربن و اسید لاکتیک) از بافت ‌های بدن و دفاع در برابر میکروارگانیسم‌ها می‌باشد. این مایع به ‌وسیله پمپاژ قلب (یا ساختاری همانند) به تمام قسمتهای بدن منتقل می‌شود. خون هم یک شاره و هم یک نوع بافت، محسوب میشود و بافت نامیده ‌شدن آن، از آن روست که شامل مجموعه‌ای از سلولهای ویژه است که وظایف و اعمال خاصی را به‌انجام می رسانند. این سلولها در ماده‌ میان سلولی و زمینه‌ای مایعی به نام پلاسما شناورند که به خون حالت شاره می ‌بخشد. به دانش بررسی خون، خون‌شناسی گفته می‌شود.

در حدود ۷ الی ۸ درصد وزن بدن را خون تشکیل می‌دهد و در انسان بالغ بطور متوسط ۵ لیتر از حجم بدن را خون تشکیل می‌دهد.

 

 

 

 

فعالیت‌ها

 

* اکسیژنرسانی به سلولها، که توسط هموگلوبین انجام می‌شود.

* انتقال مواد مغزی همچون اسیدهای آمینه، گلوکز و اسیدهای چرب.

* برداشت مواد زاید همچون دی‌اکسید کربن، اوره و اسید لاکتیک از بدن.

* عملکردهای ایمنی با حمل گلبول‌های سفید و کشف مواد خارجی با استفاده از آنتی‌بادیهای محلول در آن.

* انعقاد خون که یکی از عملکردهای خود بهبودی بدن است.

* نقش پیام رسانی که با انتقال هورمون‌ها و پیام دهی در آسیب بافتی انجام می‌شود.

* تنظیم PH بدن

* تنظیم دمای بدن

* فعالیت‌های هیدرولیک.

 

 

ترکیبات

 

سلول‌ها

یک میکرولیتر از خون دارای این مواد می‌باشد.

* ۴٫۷ تا ۶٫۱ میلیون (مردان), ۴٫۲ تا ۵٫۴ میلیون(زنان) گلبول قرمز

* ۴٬۰۰۰-۱۱٬۰۰۰ گلبول سفید

* ۲۰۰٬۰۰۰-۵۰۰٬۰۰۰ پلاکت

* پلاسما

 

 

 

گلبول قرمز

 

گویچهٔ سرخ (گلبول سرخ یا گلبول قرمز)(R.B.C ) متداول‌ترین نوع یاخته‌های خونی است و در بدن مهره‌داران، نقش اصلی رساندن اکسیژن را، از شش‌ها (یا آبشش‌ها) به بافت‌ها، بازی می‌کند. گلبول‌های قرمز سكه مانند( مقعر الطرفین )، كوچك و فاقد هسته و سایر اندامکها است . به همین جهت تنها منبع برای تامین انرژی در آن فرآیند گلیکولیز است. در شرایط طبیعی قطر آنها به طور متوسط 7.5 میکرون می یاشد. اگر اندازه سلول کوچک‌تر از 6 میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگ‌تر از 9 میکرون باشد، ماکروسیت نامیده می‌شود. حضور گویچه های قرمز با اندازه های مختلف در خون را آنیزوسیتوزیس ( Anisicytosis ) و حضورشان با اشکال مختلف در خون را پوی کیلوسیتوزیس ( Poikilocytosis)می نامند که در حالات مرضی دیده می شوند. تعداد گویچه های قرمز در حالت طبیعی در خون زنان 3.6 تا 5.5 میلیون و در خون مردان 4.1 تا 6 میلیون در هر میکرو لیتر می باشد. نسبت حجم سلولهای خون به کل خون بر حسب درصد را هماتوکریت مینامند. این نسبت در زنان و مردان سالم و بالغ به ترتیب برابر 45-35 و 50-40 درصد است.

سیتوپلاسم گویچه های قرمز اسفنجی بوده و به وسیلهٔ غشاء پلاسمی قابل ارتجاعی احاطه شده تا این سلول بتواند تغییر شكل بدهد و از مویرگ‌های باریك عبور كند.

در سیتوپلاسم گلبول رنگدانه‌ای به نام هموگلوبین وجود دارد كه پروتئینی آهن‌دار است. گلبول قرمز به وسیلهٔ هموگلوبین خود در جاهایی كه تراكم اكسیژن زیاد باشد این آهن با اكسیژن تركیب شده و اُكسی هموگلوبین را تشكیل می‌دهد و در جایی كه تراكم اكسیژن كم باشد تجزیه شده و اكسیژن آزاد می كند. این خاصیت هموگلوبین در جابه‌جایی اكسیژن از شش‌ها به بافت‌ها بسیار سودمند است. عمر هر گلبول قرمز حدود چهار ماه است. بعد از این مدت گلبول در كبد تجزیه می شود و آهن موجود در كبد اندوخته می‌شودتراکم گلبول قرمز وعمر ان 120 روز است.

 

 

گویچه سفید

 

گویچه‌های سفید یا گلبولهای سفید از یاخته‌های خون اند. گویچه‌های سفید بخشی از سیستم ایمنی بدن به شمار می‌روند و در برابر بیماری‌های عفونی از بدن محافظت می‌کنند.لکوسیتها یا گویچه‌های سفید خون بر اساس حضور یا عدم حضور گرانولهای اختصاصی در سیتوپلاسم خود به دو دسته گرانولوسیتها یا دانه‌دارها و آگرانولوسیتها یا بدون دانه‌ها تقسیم بندی می‌شوند. لکوسیتها در مقایسه با اریتروسیتها سلولهایی هسته‌دار و متحرک هستند. گرانولوسیتها بر اساس رنگ پذیری گرانولهای اختصاصی آنها به سه دسته نوتروفیلها ، اسیدوفیلها و بازوفیلها تقسیم می‌گردند. آگرانولوسیتها به دو دسته لنفوسیتها و مونوسیتها تقسیم می‌شوند.

نوتروفیلها فراوان‌ترین لکوسیتها در خون می‌باشند و در عفونتهای باکتریایی مقدار آنها افزایش می‌یابد. اسیدوفیلها یا ائوزینوفیلها بیشتر پاسخهای آلرژیک را کنترل می‌کنند. لنفوسیتها که به دو دسته لنفوسیت B و A تقسیم می‌شوند نقش عمده‌ای در دستگاه ایمنی بدن دارند. تحت شرایط بالینی از جمله التهابات عفونی و غیر عفونی ، بیماری سل و بیماریهای قارچی و برخی از سرطانها تعداد مونوسیتهای خون افزایش می‌یابد.

 

 

گروههای خونی

 

گروههای خونی آنتی ژنهایی هستند که در سطح گویچه‌های قرمزخون و سلولهای دیگر قرار دارند و از والدین به فرزندان به ارث می‌رسند. گلبولهای قرمز مانند همه سلولهای هسته‌دار بدن واجد اختصاصات آنتی ژنتیکی در سطح خود می‌باشند. این آنتی ژنها ، آنتی ژنهای گروه خونی نامیده می‌شوند.

گاهی دیده می‌شود که خون شخصی را به شخص دیگری تزریق می‌کنند خون شخص دهنده در بدن فرد گیرنده لخته می‌کند و رسوب می‌دهد. چگونگی این عمل با انعقاد خون متفاوت است و به وجود گروه‌های خونی مختلف مربوط می‌شود. در سطح خارجی گلبول‌های قرمز افراد دو نوع آنتی ژن از جنس پروتئین وجود دارد که به نامهای A و B معروف هستند. برخی افراد آنتی ژن نوع A و برخی نوع B ، برخی هر دو آنتی ژن A و B را دارا هستند و برخی هیچ یک از آنتی ژنها را ندارند این افراد را به ترتیب در گروه های خونی AB ، B ، A و O قرار می‌دهند.

بیان آنتی ژنهای گروههای خونی تحت کنترل ژنهای خاصی است و توارث آنها از قوانین ساده مندل تبعیت می‌کند. برای هر سیستم گروه خونی ، تعداد متغیری از آللهای مختلف وجود دارد. آللها به نوبه خود تعداد متغیری از آنتی ژنهای غشایی گلبول قرمز را کنترل می‌نمایند. حیوانات سالم علاوه بر داشتن آنتی ژنهای گروههای خونی بر سطح خود ممکن است واجد آنتی بادیهای سرمی بر علیه آنتی ژنهای گروه خونی که خود فاقد آنها نیز هستند، ‌باشند. مثلا افرادی که گروه خونی آنها فاقد آنتی ژن A است، در سرم خود آنتی بادی بر ضد آنتی ژن A دارند. تصور می‌شود این آنتی بادیهای طبیعی حاصل برخورد با گلبولهای قرمز گروه A نبوده بلکه متعاقب تماس با آنتی ژنهای مشابهی هستند که در طبیعت به وفور یافت می‌شوند.

 

 

 

انتقال خون

 

گلبولهای قرمز را می‌توان به سهولت از حیوانی به حیوان دیگر انتقال داد. اگر گلبولهای قرمز فرد دهنده ، آنتی ژنهای مشابه با گلبولهای قرمز گیرنده داشته باشند، پاسخ ایمنی در حیوان گیرنده گلبول ایجاد نمی‌شود. اما اگر گیرنده آنتی بادیهایی بر علیه آنتی ژنهای گلبول قرمز دهنده داشته باشد، در آن صورت گلبولهای دهنده در معرض خطر تهاجم سریع قرار خواهند گرفت. زمانی که این آنتی بادیها به آنتی ژنهای موجود در سطح گلبولهای قرمز بیگانه متصل گردند، ممکن است سبب همولیز و فاگوسیتوز این سلولها شوند. در صورت فقدان آنتی بادیهای طبیعی ، گلبولهای قرمز تزریق شده موجب برانگیخته شدن پاسخ ایمنی در فرد دریافت کننده خون می‌شوند. سپس گلبولهای تزریق‌شده مدتی در خون گردش می‌کنند.

دومین انتقال خون با این گلبولها یا گلبولهای شبیه به گلبولهای قبلی باعث تخریب سریع این گلبولها می‌گردد که منجر به بروز واکنشهای پاتولوژیک شدید می‌گردد. علایم این روند تخریبی ناشی از همولیز گسترده داخل عروقی است. این علایم عبارتند از : لرزش بدن ، فلج و تشنج و انعقاد داخل عروقی ، تب و پیدایش هموگلوبین در ادرار. درمان واکنشهای انتقال ناشی از چنین انتقال خونی شامل متوقف کردن انتقال خون و زیاد کردن حجم ادرار بوسیله یک دیورتیک می‌باشد، چرا که تجمع هموگلوبین در کلیه ممکن است موجب تخریب توبولهای کلیه شود. بهبود وضعیت فرد به دنبال حذف همه گلبولهای قرمز بیگانه حاصل می‌گردد.

 

 

 

 

انواع گروههای خونی (سیستم ABO)

 

در سال 1901 میلادی کارل لاند اشتاینر ، ایمونولوژیست آلمانی برای نخستین بار ، وجود آنتی ژنهای گروه خونی بر روی گلبولهای قرمز و نیز آنتی بادیهایی بر علیه همان آنتی ژنها را در سرم انسان ثابت نمود. لاند شتاینر ، ابتدا گلبولهای قرمز را از سرم جدا کرد و سپس به مطالعه نتایج حاصل از مخلوط کردن سرم و گلبولهای قرمز افراد مختلف پرداخت. وی دریافت که سرم بعضی از افراد قادر به آگلوتینه کردن گلبولهای قرمز برخی دیگر از افراد می‌باشد، اما بر روی گلبولهای قرمز همه افراد موثر نیست. در تجزیه و تحلیل نتایج ، او فهمید که می‌توان افراد را از نظر گروههای خونی به گروههایی تقسیم نمود:

گروه خونی A : آنتی ژن نوع A را سطح گلبول قرمز خود دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور B (ضد آنتی ژن B) را دارا هستند.

 

گروه خونی B : آنتی ژن نوع B را در سطح گلبو لهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور A (ضد آنتی ژن A) را دارند.

 

گروه خونی AB : آنتی ژن نوع A و B را در سطح گلبولهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز هیچ یک از آنتی کورها را ندارند.

 

گروه خونی O : هیچ یک از آنتی ژنها را در سطح گلبولهای قرمز خود ندارند ولی هر دو آنتی کور را دارا هستند.

 

آنتی بادی موجود در سرم فنوتیپ ژنوتیپ

 

 

نحوه تعیین گروه خونی

 

برای پی بردن به گروه خونی هر کس ، مقداری از خون را با آنتی کورهای معین شده A یا B مخلوط می‌کنیم. از تولید یا عدم تولید رسوب که در اثر به هم چسبیدن گلبولهای قرمز ایجاد می‌شود می‌توان گروه خونی شخصی را معین کرد. اگر بخواهیم به فردی از گروه خونی B خون تزریق کنیم، چون پلاسمای خون او آنتی کور A را دارد نمی‌توان خونی را که دارای آنتی ژن A باشد به او داد. این آنتی ژن در گروه های A و AB یافت می‌شود پس او نمی‌تواند از این گروهها ، خون دریافت کند.

 

 

رسوب خونی

 

* گروه خونی A : با آنتی کور B رسوب نمی‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب می‌دهد.

* گروه خونی B : با آنتی کور B رسوب می‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب نمی‌دهد.

* گروه خونی AB : با هر دو آنتی A و B

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

سوب می‌دهد.

* گروه خونی O : با هیچ یک از آنتی کورهای A و B رسوب نمی‌دهد.

 

 

 

 

درصد گروههای خونی در مردم

 

در میان جمعیت مردم در حدود 42 درصد گروه خونی A حدود 9 درصد گروه خونی AB و 42 درصد گروه خونی O را دارا هستند. با این وجود لازم به ذکر است که یک آنتی ژن گروه خونی هیچگاه نمی‌تواند به همراه آنتی بادی ضد خود در بدن یک فرد وجود داشته باشد. زیرا در آن صورت وقوع همولیز ، گردش خون را مختل نموده و گلبولهای فرد تخریب می‌شود. گروههای خونی O ، AB ، B ، A نمایانگر فتوتیپ گلبولهای قرمز یک فرد است که مطابق با یک سیستم ساده که متشکل از سه ژن آللی A ، B ، O می‌باشد، به ارث می‌رسند.

 

 

افرادSecretor , Nonsecretor

 

تقریبا 75% از انسانها مواد آنتی‌ژن A و B را نه تنها در سطح غشای سلولی بلکه به صورت آزاد در ترشحات مختلف نظیر سرم ، ادرار ، بزاق دارا می‌باشند. مواد آنتی ژن گروه خونی در سطح غشای سلولی به مولکولهایی از جنس گلیکوپروتئین متصلند. این صفت بوسیله یک ژن به نام Se= Secretor کنترل می‌گردد. عمل ژن se در صورتی که وجود داشته باشد کنترل اتصال ساده آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئینی است. در افراد هموزیگوت مغلوب اتصال مواد آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئین تحت کنترل نبوده ، در نتیجه آنتی ژنهای A و B اجازه حضور در مایعات بدن را نمی‌یابند.

 

 

سیستم RH

 

در سال 1940 ، لاندشتاینر و وینر نشان دادند آنتی بادیهایی که بر علیه گلبولهای قرمز میمون رزوس (Rhesus) تولید می‌گردد، قادرند گلبولهای قرمز 85% از جمعیت انسانی را نیز آلگوتینه نمایند. این آنتی بادیها بر علیه مولکولی که (RH) ن

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

میده شده ، بوجود می‌آمدند و افرادی را که واجد این مولکول بودند Rh مثبت نام گرفتند و به 15 درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد Rh منفی اطلاق گردید. آنتی‌بادیهای طبیعی بر علیه آنتی ژنهای Rh در بدن تولید نمی‌شوند.

 

 

بیماری همولیتیک نوزادان

 

بیماری همولیتیک نوزادان معمولا زمانی بوجود می‌آید که یک مادر Rh منفی حامل جنین Rh مثبت باشد. بطور طبیعی گلبولهای خون جنین به واسطه لایه‌هایی از سلولهای ترفوبلاست از گردش خون مادر جدا شده است. اما در اواخر حاملگی و بخصوص در حین تولد نوزاد ، گلبولهای قرمز جنین ممکن است وارد گردش خون مادر شوند. همین که این گلبولها به جریان خون مادر برسند به عنوان یک عنصر خارجی تلقی شده و پاسخ ایمنی مادر را جهت تولید آنتی بادی برمی‌انگیزند.

معمولا آنتی بادی بر علیه گلبولهای قرمز جنین قبل از تولد اولین بچه ساخته نمی‌شود. اما حاملگیهای مکرر نهایتا منجر به افزایش سطح آنتی بادی در خون مادر می‌شود. این آنتی بادیها پس از گذشتن از سلولهای ترفوبلاست مادر به گردش خون جنین می‌رسند و در آنجا با گبولهای قرمز جنین وارد واکنش شده و موجب تخریب آنها می‌شوند. ممکن است روند تخریب گلبولهای قرمز جنین به قدری شدید باشد که موجب مرگ جنین شود. از طرف دیگر جنین ممکن است زنده بماند و در یک وضعیت آنمیک شدید و همراه با یرقان متولد شود.

بدن جنین ممکن است در راه تلاش جهت جبران گلبولهای از دست رفته گلبولهای قرمز نابالغ را از مغز استخوان به داخل خون آزاد نماید. تخریب گسترده گلبولهای قرمز جنین می‌تواند منجر به آزاد شدن مقادیر سمی بیلی ‌روبین به داخل جریان خون شود. از آنجایی که کبد جنین هنوز نابالغ است، این بیلی روبین ممکن است در سلولهای مغز رسوب نموده و موجب آسیب شدید مغز گردد.

 

 

 

 

Blood : fluid in multicellular animals that transports oxygen and nutrients to the cells and carries away waste products. In many species it also conveys hormones and disease-fighting substances

.

 

گردآورنده : پیمان گلابی –

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

منابع :

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[HaMiD.CFD 20379]

گروههای خونی

 

گروههای خونی آنتی ژنهایی هستند که در سطح گویچه‌های قرمزخون و سلولهای دیگر قرار دارند و از والدین به فرزندان به ارث می‌رسند. گلبولهای قرمز مانند همه سلولهای هسته‌دار بدن واجد اختصاصات آنتی ژنتیکی در سطح خود می‌باشند. این آنتی ژنها ، آنتی ژنهای گروه خونی نامیده می‌شوند.

 

گاهی دیده می‌شود که خون شخصی را به شخص دیگری تزریق می‌کنند خون شخص دهنده در بدن فرد گیرنده لخته می‌کند و رسوب می‌دهد. چگونگی این عمل با انعقاد خون متفاوت است و به وجود گروه‌های خونی مختلف مربوط می‌شود. در سطح خارجی گلبول‌های قرمز افراد دو نوع آنتی ژن از جنس پروتئین وجود دارد که به نامهای A و B معروف هستند. برخی افراد آنتی ژن نوع A و برخی نوع B ، برخی هر دو آنتی ژن A و B را دارا هستند و برخی هیچ یک از آنتی ژنها را ندارند این افراد را به ترتیب در گروه های خونی AB ، B ، A و O قرار می‌دهند.

 

بیان آنتی ژنهای گروههای خونی تحت کنترل ژنهای خاصی است و توارث آنها از قوانین ساده مندل تبعیت می‌کند. برای هر سیستم گروه خونی ، تعداد متغیری از آللهای مختلف وجود دارد. آللها به نوبه خود تعداد متغیری از آنتی ژنهای غشایی گلبول قرمز را کنترل می‌نمایند. حیوانات سالم علاوه بر داشتن آنتی ژنهای گروههای خونی بر سطح خود ممکن است واجد آنتی بادیهای سرمی بر علیه آنتی ژنهای گروه خونی که خود فاقد آنها نیز هستند، ‌باشند. مثلا افرادی که گروه خونی آنها فاقد آنتی ژن A است، در سرم خود آنتی بادی بر ضد آنتی ژن A دارند. تصور می‌شود این آنتی بادیهای طبیعی حاصل برخورد با گلبولهای قرمز گروه A نبوده بلکه متعاقب تماس با آنتی ژنهای مشابهی هستند که در طبیعت به وفور یافت می‌شوند.

 

انتقال خون

گلبولهای قرمز را می‌توان به سهولت از حیوانی به حیوان دیگر انتقال داد. اگر گلبولهای قرمز فرد دهنده ، آنتی ژنهای مشابه با گلبولهای قرمز گیرنده داشته باشند، پاسخ ایمنی در حیوان گیرنده گلبول ایجاد نمی‌شود. اما اگر گیرنده آنتی بادیهایی بر علیه آنتی ژنهای گلبول قرمز دهنده داشته باشد، در آن صورت گلبولهای دهنده در معرض خطر تهاجم سریع قرار خواهند گرفت. زمانی که این آنتی بادیها به آنتی ژنهای موجود در سطح گلبولهای قرمز بیگانه متصل گردند، ممکن است سبب همولیز و فاگوسیتوز این سلولها شوند. در صورت فقدان آنتی بادیهای طبیعی ، گلبولهای قرمز تزریق شده موجب برانگیخته شدن پاسخ ایمنی در فرد دریافت کننده خون می‌شوند. سپس گلبولهای تزریق‌شده مدتی در خون گردش می‌کنند.

 

دومین انتقال خون با این گلبولها یا گلبولهای شبیه به گلبولهای قبلی باعث تخریب سریع این گلبولها می‌گردد که منجر به بروز واکنشهای پاتولوژیک شدید می‌گردد. علایم این روند تخریبی ناشی از همولیز گسترده داخل عروقی است. این علایم عبارتند از : لرزش بدن ، فلج و تشنج و انعقاد داخل عروقی ، تب و پیدایش هموگلوبین در ادرار. درمان واکنشهای انتقال ناشی از چنین انتقال خونی شامل متوقف کردن انتقال خون و زیاد کردن حجم ادرار بوسیله یک دیورتیک می‌باشد، چرا که تجمع هموگلوبین در کلیه ممکن است موجب تخریب توبولهای کلیه شود. بهبود وضعیت فرد به دنبال حذف همه گلبولهای قرمز بیگانه حاصل می‌گردد.

 

انواع گروههای خونی (سیستم ABO)

در سال 1901 میلادی کارل لاند اشتاینر ، ایمونولوژیست آلمانی برای نخستین بار ، وجود آنتی ژنهای گروه خونی بر روی گلبولهای قرمز و نیز آنتی بادیهایی بر علیه همان آنتی ژنها را در سرم انسان ثابت نمود. لاند شتاینر ، ابتدا گلبولهای قرمز را از سرم جدا کرد و سپس به مطالعه نتایج حاصل از مخلوط کردن سرم و گلبولهای قرمز افراد مختلف پرداخت. وی دریافت که سرم بعضی از افراد قادر به آگلوتینه کردن گلبولهای قرمز برخی دیگر از افراد می‌باشد، اما بر روی گلبولهای قرمز همه افراد موثر نیست. در تجزیه و تحلیل نتایج ، او فهمید که می‌توان افراد را از نظر گروههای خونی به گروههایی تقسیم نمود:

 

گروه خونی A : آنتی ژن نوع A را سطح گلبول قرمز خود دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور B (ضد آنتی ژن B) را دارا هستند.

 

گروه خونی B : آنتی ژن نوع B را در سطح گلبو لهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور A (ضد آنتی ژن A) را دارند.

 

گروه خونی AB : آنتی ژن نوع A و B را در سطح گلبولهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز هیچ یک از آنتی کورها را ندارند.

 

گروه خونی O : هیچ یک از آنتی ژنها را در سطح گلبولهای قرمز خود ندارند ولی هر دو آنتی کور را دارا هستند.

 

نحوه تعیین گروه خونی

برای پی بردن به گروه خونی هر کس ، مقداری از خون را با آنتی کورهای معین شده A یا B مخلوط می‌کنیم. از تولید یا عدم تولید رسوب که در اثر به هم چسبیدن گلبولهای قرمز ایجاد می‌شود می‌توان گروه خونی شخصی را معین کرد. اگر بخواهیم به فردی از گروه خونی B خون تزریق کنیم، چون پلاسمای خون او آنتی کور A را دارد نمی‌توان خونی را که دارای آنتی ژن A باشد به او داد. این آنتی ژن در گروه های A و AB یافت می‌شود پس او نمی‌تواند از این گروهها ، خون دریافت کند.

 

رسوب خونی

گروه خونی A : با آنتی کور B رسوب نمی‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب می‌دهد.

گروه خونی B : با آنتی کور B رسوب می‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب نمی‌دهد.

گروه خونی AB : با هر دو آنتی A و B رسوب می‌دهد.

گروه خونی O : با هیچ یک از آنتی کورهای A و B رسوب نمی‌دهد.

 

درصد گروههای خونی در مردم

در میان جمعیت مردم در حدود 42 درصد گروه خونی A حدود 9 درصد گروه خونی AB و 42 درصد گروه خونی O را دارا هستند. با این وجود لازم به ذکر است که یک آنتی ژن گروه خونی هیچگاه نمی‌تواند به همراه آنتی بادی ضد خود در بدن یک فرد وجود داشته باشد. زیرا در آن صورت وقوع همولیز ، گردش خون را مختل نموده و گلبولهای فرد تخریب می‌شود. گروههای خونی O ، AB ، B ، A نمایانگر فتوتیپ گلبولهای قرمز یک فرد است که مطابق با یک سیستم ساده که متشکل از سه ژن آللی A ، B ، O می‌باشد، به ارث می‌رسند.

 

افرادSecretor , Nonsecretor

تقریبا 75% از انسانها مواد آنتی‌ژن A و B را نه تنها در سطح غشای سلولی بلکه به صورت آزاد در ترشحات مختلف نظیر سرم ، ادرار ، بزاق دارا می‌باشند. مواد آنتی ژن گروه خونی در سطح غشای سلولی به مولکولهایی از جنس گلیکوپروتئین متصلند. این صفت بوسیله یک ژن به نام Se= Secretor کنترل می‌گردد. عمل ژن se در صورتی که وجود داشته باشد کنترل اتصال ساده آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئینی است. در افراد هموزیگوت مغلوب اتصال مواد آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئین تحت کنترل نبوده ، در نتیجه آنتی ژنهای A و B اجازه حضور در مایعات بدن را نمی‌یابند.

 

سیستم RH

در سال 1940 ، لاندشتاینر و وینر نشان دادند آنتی بادیهایی که بر علیه گلبولهای قرمز میمون رزوس (Rhesus) تولید می‌گردد، قادرند گلبولهای قرمز 85% از جمعیت انسانی را نیز آلگوتینه نمایند. این آنتی بادیها بر علیه مولکولی که (RH) نامیده شده ، بوجود می‌آمدند و افرادی را که واجد این مولکول بودند Rh مثبت نام گرفتند و به 15 درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد Rh منفی اطلاق گردید. آنتی‌بادیهای طبیعی بر علیه آنتی ژنهای Rh در بدن تولید نمی‌شوند.

[HaMiD.CFD 20379]

در صد فراوانی گروه های خونی در جامعه

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[HaMiD.CFD 20379]

سیستم گروه خونی ( (ABO

در سال 1901 میلادی فیزیولوژیست اطریشی بنام کارل لاند شتاینر

( Karl Landsteiner) موفق به کشف سیستم گروه خونی گردید . اوبه افتخار این کشف بزرگ درسال 1930 به دریافت جایزه نوبل پزشکی نایل آمد.

لاند شتاینر در آن زمان دریافته بود که بعضی از انسان ها روی سطح گویچه های قرمز خونشان یک ماده پروئئینی دارند. او نام این ماده پروئئینی را آنتی ژن Aلاند شتاینر این افراد که روی سطح گویچه های قرمزخون خود آنتی ژن A داشتند . را در گروه خونی A قرار داد. لاند شتاینر به مطالعات خود ادامه داد تا اینکه افرادی را یافت . که روی سطح گلبولهای قرمزخونشان عامل پروتئینی د یگری وجود داشت نام این آنتی ژن B را نهاد واین گونه نتیجه گرفت افرادی که روی سطح گویچه های قرمزخونشان آنتی ژن Bباشد. به گروه خونی B تعلق دارند. لاند شتاینر دامنه مطالعاتش را افزایش می دهد در این مسیر افرادی کمی را می یابد که روی سطح گویچه های قرمز خونشان هر دو عامل آنتی ژنی A و B را یکجا داشتند آنها را در گروه خونی AB قرار می دهد.

بالاخره کشف او نتیجه بخش می شود چون افرادی یافت می شوند

که در سطح گویچه های قرمز خونشان هیچیک از عامل های آنتی ژنی A و B را نداشتند .این آدمها در گروه خونی O قرار گرفتند

نتایج مهم :

سیستم گروه خونی براساس تحقیقات ارزشمند کارل لاند شتاینر (ABO )بنا می شود که در این سیستم جمعا 4 نوع گروه خونی A , B , AB , O وجود دارد.

اگر گروه خونی شما (A) است , در سطح گویچه های قرمز خون شما آنتی ژن

(A) و جود دارد و در داخل سرم یا پلاسمای خون شما آنتی کر B موجود است .

اگر گروه خونی شما (B) است , در سطح گویچه های قرمز خون شما آنتی ژن

(B) و جود دارد و در داخل سرم یا پلاسمای خون شما آنتی کر A موجود است

اگر گروه خونی شما (AB) است , در سطح گویچه های قرمز خون شما آنتی ژن (A , B) و جود دارد در داخل سرم یا پلاسمای خون شما آنتی کرهای, A B وجود نه دارند.

اگر گروه خونی شما (O) است , در سطح گویچه های قرمز خون شما آنتی ژن (A , B) و جود نه دارد در داخل سرم یا پلاسمای خون شما آنتی کرهای, A B وجود دارد.

تهیه کننده : مهدی خواجه - آموزشیار آزمایشگاه سلام گویچه قرمز

[HaMiD.CFD 20379]

[RAPUNZEL 10430]

چند سال پیش دو نفر رو یکی توی هند و دیگری در مازندران پیدا کردن که پروتئین های سطحی گلبول قرمزشون با بقیه فرق داشت اسم گروه خونیشونو گذاشتن بمبئی

اگه مطلب با منبعشو پیدا کردم میذارم اگر کسی پیدا کرد لطف کنه بذاره مرسی:flowerysmile:

[RAPUNZEL 10430]

خودم صحیحش را یافتیدم

طبق یک تحقیق انجام شده در مورد یک گروه خونی خاص به نام بمبئی در ایران،حدوداً در هر یک میلیون نفر،یک نفر دارای این گروه خونی می باشد. »

اکثر مردم گروه خونی Oمنفی را کمیاب می دانند،در صورتی که میزان آن ها در جامعه از میزان اشاره شده در مورد گروه خونی بمبئی بسیار بالاتر است.

واقعیت اینست که تا به حال بیش از 20 نوع سیستم گروه خونی کشف شده که سیستم های ABOو Rh تنها دو نوع از آن ها هستند.هر کدام از این سیستم ها دارای چند عضو به نام آنتی ژن هستند،تا کنون بیش از 200 آنتی ژن منحصر به گلبول های قرمز خون در این 20 سیستم گروه خونی شناخته شده اند.

«آنتی ژن های گروه های خونی مولکول های ریزی هستند که بروی گلبول های قرمز خون می باشد که توسط ژن های به ارث رسیده از والدین ایجاد شده اند.»

برخی از این آنتی ژن ها (و به تبع آن گروه های خونی مرتبط با آن ها)شیوع بیشتری در جامعه دارند و برخی نیز شیوع کمتر،بعضی از آن ها نیز بسیار کمیاب هستند به طوری که ممکن است محدود به یک فامیل و حتی خانواده شوند.

یکی از این گروه های بسیار کمیاب و نادر گروهی به نام بمبئی است که نام آن مربوط به ناحیه ای است در هند که این گروه خونی در مورد یکی از افراد اهل آن جا کشف شده است.افراد دارای گروه بمبئی ،آنتی ژن های Aو Bرا ندارند (مانند گروه خونی O)اما بر خلاف گروه خونی Oآنتی ژن Hرا( در واقع سنگ بنا و پایه ی سیستمABO) بروی سطح گلبول قرمز خود ندارند بنابراین،گروه خونی O بمبئی تنها از اهدا کننده های هم گروه خود می تواند خون دریافت نماید ولی مانند گروه Oمی تواند به افراد با گروه های دیگر خون اهدا نماید.

[RAPUNZEL 10430]

2 نفر با کمیاب ترین گروه خونی ، در مشهد شناسایی شدند .

به گزارش واحد مرکزی خبر ، مدیرکل انتقال خون خراسان رضوی با بیان اینکه این افراد گروه خونی o بمبئی دارند افزود: این گروه خونی ممکن است محدود به یک فامیل و حتی خانواده شود .

محمداسماعیل خیامی افزود: افراد دارای گروه خونی بمبئی ، آنتی ‌ژن ‌های a و b را ندارند (مانند گروه خونی o) امـا برخلاف گروه خونی o آنتی‌ ژن h را که در واقع سنگ بنا و پایه سیستم abo است بـر روی گلبول‌ های قرمز خون ندارند .

مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان رضوی افزود: گروه خونی o بمبئی تنها از اهداء ‌کنندگان هم گروه خود می‌تواند خون دریافت کند ولی مانند گروه o می‌تواند به افراد با گروه ‌های دیگر خون اهداء کند .

خیامی گفت: شناسایی افراد دارای گروه o بمبئی و ذخیره‌ سازی خونهای اهدایی آن‌ها نیازمند همکاری همه دست‌اندرکاران انتقال خون و کادر پزشکی و از همه مهم‌ تر همکاری افراد دارای این گروه‌ ها است .

مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان رضوی افـزود : این افـراد با اهدای منظم خون خود و نیز معرفی افـراد درجه اول خانواده خود بـه منظور بررسی وجود این‌گونه گروه ‌های خونی در آنهـا ، سهم بزرگی در تأمین خون مورد نیاز خودشان و نیز افراد مشابه دارند .

[RAPUNZEL 10430]

"دریک تحقیق انجام شده در مورد یک گروه خونی خاص به نام بمبئی در ایران،درهریک میلیون نفر،یک نفر دارای این گروه خونی می باشد."

بیشتر مردم گروه خونی O منفی را کمیاب می دانند،درصورتی که میزان آن درجامعه از میزان اشاره شده درمورد گروه بمبئی بسیاربالاتر است. براستی مگر چند نوع گروه خونی وجود دارد؟

واقعیت اینستکه تا به حال بیش از 20 نوع سیستم گروه خونی کشف شده که سیستمهای ABO و Rh تنها دو نوع از آنها هستند.

هرکدام از این سیستمها دارای چند عضو به نام آنتی ژن هستند،تاکنون بیش از 200 آنتی ژن منحصر به گلبول های قرمز خون دراین 20 سیستم گروه خونی شناخته شده اند.آنتی ژن های گروه های خونی،مولکول های ریزی هستند که برروی گلبول های قرمز خون قرار گرفته اند.هرفرد دارای یکسری از آنتی ژن های خاص،روی گلبول های قرمز خود می باشد که توسط ژن های به ارث رسیده از پدر و مادر ایجاد شده اند.برخی از این آنتی ژن ها(و به تبع آن گروه های خونی مربوط به آنها)شیوع بیشتری درجامعه دارند وبرخی نیز شیوع کمتر،بعضی ازآنها نیز بسیار کمیاب هستند بطوریکه ممکن است محدود به یک فامیل و حتی خانواده شوند.

یکی از این گروه های بسیار کمیاب و نادر گروهی به نام بمبئی است که نام آن مربوط به ناحیه ای است در هند که این گروه خونی درمورد یکی از افراد اهل آنجا کشف شده است.افراد دارای گروه بمبئی ،آنتی ژن های A و B راندارند(مانند گروه خونی O )اما بر خلاف گروه خونی O آنتی ژن H را(که در واقع سنگ بنا و پایه سیستم ABO است)برروی سطح گلبول های قرمزخون ندارند بنابراین،گروه خونیO بمبئی تنها از اهداکننده های هم گروه خود می تواند خون دریافت نماید ولی مانند گروه O می تواند به افراد باگروه های دیگر،خون اهدا نماید.

همانطور که مراکز انتقال خون باید در هر زمان دارای گروه های خونی گوناگون مورد نیاز باشند،لازم است تا این مراکز،مجهز به بخش هایی برای جستجو و نگهداری گروه های گوناگون کمیاب و نادر(درحد توان و امکانات)باشند تا در مواقع خاص،بتوانند نیاز بیماران دارای این گروه ها را برطرف سازند.با توجه به اینکه نگهداری خون به شکل مایع حداکثر تا 35 روز،امکان پذیر است و با توجه به اینکه یافتن این گروه ها بسیارمشکل و وقت گیر بوده و ازطرفی مصرف آنها نیز محدود به افراد خاصی می شود،لذا نگهداری طولانی مدت آنها،امری ناگزیر است.

امروزه یکی از راه های نگهداری طولانی مدت گلبولهای قرمز خون انجماد می باشد که پس از آماده سازی اولیه و استفاده از نگهدارنده ی مخصوص و متعاقب آن بسته بندی و ایجاد شرایط بسیار سرد(تا 80 درجه ی سانتیگراد زیر صفر)انجام می گیرد.انجام مراحل انجماد وقت گیر،پرهزینه و نیازمند به امکانات،دستگاه های خاص و نیروی انسانی متخصص و از همه مهمتر همکاری افراد دارای این گروه خونی می باشد.

این افراد به دو شکل می توانند همکاری داشته باشند:

1/اهدا منظم خون خود به منظور انجماد و نگهداری طولانی مدت در سازمان انتقال خون.

2/معرفی افراد درجه یک خانواده ی خود به منظور بررسی احتمال وجود این گروه خونی در آنها.

بخش انجماد سازمان انتقال خون ایران با پشتوانه ی سالها تجربه در امر جستجو و نگهداری خون با گروه های خاص و در نهایت آماده سازی آنها به منظور تزریق به افراد نیازمند تنها مرکز نگهداری طولانی مدت(گلبول های قرمز)خون درکشور می باشد.از مهمترین وظایف این بخش می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1/جستجو برای یافتن گروه های خونی کمیاب و نادر.

2/آماده سازی گروه های مورد نظر برای انجماد.

3/انجماد ونگهداری طولانی مدت خون(تا 10 سال).

4/ذوب و آماده سازی خون های منجمدبه منظور تزریق به بیماران با گروه های خونی مورد نظر بر حسب در خواست پزشک.

5/ارتباط و هماهنگی با بخش های گوناگون ذیربط،از جمله پایگاه های انتقال خون سراسر کشور به منظور شناسایی افراد دارای گروه خونی بمبئی،دریافت و ارسال خون آنان جهت ذخیره سازی در بخش انجماد.

6/ارتباط مداوم با افراد شناخته شده ی دارای گروه های خونی کمیاب و نادر.

بخش انجماد خون به منظور توسعه ی کمی و کیفی خود و در نتیجه افزایش سطح خدمت رسانی به گروه های هدف،علاوه بر توجه و حمایت مسئولین ذیربط از نقطه نظر تامین مواد،دستگاه های خاص و پرسنل،نیازمند همکاری افراد دارای گروه های خونی کمیاب ونادر می باشد.

بنابراین برای یاری رسانی و ارائه ی خدمات به تمامی نیازمندان به گروه های خونی خاص،در انتظار ایثار سرخ شما هستیم و بخش انجماد خون سازمان انتقال خون ایران،مکان امنی است برای نگهداری ازاین امانت های سرخ کمیاب تا جاری شدن در رگ های تشنه ی نیازمندان به آن.

"باسپاس بی کران"

سیامک شاهنده

iiiWe.com

[RAPUNZEL 10430]

نفر سومم همون یارو مازندرانیه بود که گفتم تو چالوس پیدا شده

توضیحات بیشتر:

گلبول قرمز يک سلول است که دارای غشاء و سيتوپلاسم می باشد.بروی غشاء گلبول

قرمز دو نوع آنتی ژن بنامهای a, b وجود دارد.

آنتی ژنهای گروه خونی توسط ژنهايی که بروی کروموزوم شماره ۹ قرار دارند.ساخته

شده و بصورت خوشه ای بروی اين غشاء قرار می گيرند.

چندين مجموعه از ژنهای مختلف بروز آنتی ژنهای گروههای خونی abo را کنترل

می کنند که شامل :

۱- خود ژن abo

۲- ژن ترشحی

۳- ژن y

4- ژن h

اين ژنها با هم مشارکت کرده تا سيستم abo بوجود آيد .غشاء گلبول قرمز لیپيدی

بوده و بروی غشاء مواد قندی قرار گرفته. و اين مواد قندی آنتی ژن abo

را بوجود می آورد.

مواد قندی از جنس اليگو ساکاريد بوده . اين اوليگو ساکاريد دارای يک قند

گالاکتوز در ابتدا و يک قند گالاکتوز در انتها و يک قند n استيل گلوکز آمين

در بين اين دو قند می باشد.اين اوليگو ساکاريد بعنوان پايه يا ستون و يا

اسکلتی بوده که آنتی ژن گروه خونی روی آن قرار می گيرد.

ژن h موجود در روی کروموزوم دستور ساخت آنزيميرا تحت عنوان فوکوزيل

ترانسفراز داده اين آنزيم قندی به نام فوکوز را حمل کرده و روی اين اوليگو

ساکاريد در کربن شماره ۲ در گالاکتوز انتهايی می نشاند .با انجام اين

عمل ماده ای به نام ماده h بروی گلبول قرمز بوجود می آيد .

فردی که فقط ماده h دارد بنام گروه خونی o معروف است. حال اگر بر

روی ماده h يک قندی بنام n استيل گالاکتوز در کربن شماره ۳ گالاکتوز

انتهايی بنشيند. فرد دارای گروه خونی a است . حال اگر بر روی ماده

h قندی بنام گالاکتوز در کربن شماره ۳ گالاکتوز انتهايی قرار گيرد گروه

خونی b بوجود آمده است.

اما گروه خونی بمبئی:

همانطور که گفته شد يک فرد با گروه خونی o دارای ژن h بوده که ماده ای

به نام h را بوجود آورده ولی در افراد نادر و کمياب ممکن است که ژن h

بروی کروموزوم وجود نداشته باشد و عدم وجود اين ژن باعث شده که

دستور ساخت ماده h بروی غشاء گلبول قرمز نداشته باشيم . لذا عدم

وجود ماده h حتی اگر فرد دارای ژن گروهa و يا گروه b و يا گروه ab بر روی

کروموزوم باشد نمی تواند اين گروه خونی را از خود بروز دهد و فرد عملاً

دارای گلبول قرمز بوده که فقط دارای ماده قندی اوليگو ساکاريد بروی

غشاء می باشد.چنين فردی يک گروه خونی جديد تحت عنوان گروه خونی

بمبئی يا فنوتیپ بمبئی دارا خواهد بود .علت چنين نامگذاری به اين دليل

بوده که اولين بار در شهر بمبئی در کشور هندوستان در فردی مشاهده

شد.

در کشور ما چند سال پيش در شهر اصفهان در يک خانواده چندين فرد با

اين گروه خونی مشاهده شد.

افرادی با اين گروه خونی در صورت نياز به خون فقط از افرادی که دارای

گروه خونی بمبئی باشند می توانند خون دريافت کنند.لذا بايد افراد دارای

گروه خونی بمبئی بدقت شناسايی شوند زيرا ممکن است در پاره ای از

موارد پزشک بدون اطلاع از اين گروه خونی به اين فرد گروه خونی o تزريق

کند که لطمات جبران ناپذيری وارد می کند .افراد ی با گروه خونی بمبئی

تنها از گروه خونی بمبئی می توانند خون دريافت کنند

[Dreamy Girl 6672]

جدول انواع گروه خونی

 

 

نویسنده: حمید وثیق زاده

 

 

 

این مقاله به ارائه جدولی جامع از انواع گروه خونی شناخته شده‌ می‌پردازد و مسائل مربوط به مطابقت در انتقال آن را توضیح می‌دهد. همچنین ملاکهایی را که از طریق آن این گروه‌های خونی تعیین شده‌اند را مورد بحث قرار می‌دهد.

 

اهداء خون، اهداء زندگی

 

در ایالات متحده آمریکا، در هر 2 ثانیه نیاز به انتقال خون وجود دارد. حداقل دو مرتبه در سال اهداء خون برای افرادی که به گروهی خونی شما نیازمندند، می‌تواند دنیایی متفاوت بسازد. کسانی که دارای گروه‌های خونی نادر مانند گروه خونی AB با Rh منفی هستند بایستی مخصوصاً به طور مرتب خون اهداء نمایند.

خون رودخانه‌ی زندگی است که درون بدن‌هایمان جریان دارد. و واسطه‌ای است که از طریق آن مواد مغذی و اکسیژن به هر یک از میلیونها میلیون سلولی که بدن را تشکیل می‌دهند، انتقال می‌یابند و مواد دفعی به بیرون هدایت می‌شوند. خون همچنین به عنوان مکانیسم دفاعی از طریق آنتی ژن موجود در سلولهای قرمز و سفید عمل می‌کنند. هنگامی که برای نخستین بار مبادرت به انتقال آن کردند، متوجه شدند که نمی‌توان به طور تصادفی خونی را از یک فرد به فرد دیگر انتقال داد بدون آنکه پیش از آن بررسی نموده باشند که آیا گروه خونی آنها به یکدیگر می‌خورد یا خیر. همچنین، خون را نمی‌توان تولید کرد و در نتیجه، بیماران برای انتقال، وابسته به اهداء کنندگان هستند. به عقیده‌ی انجمن صلیب سرخ، در ایالات متحده هر روز در حدود 41000 سی سی اهداء خون مورد نیاز است. این مقاله اهمیت انجام آزمایش نوع گروه خونی شما و چگونگی تعیین آن را توضیح می‌دهد. مرجعی آماده، در قالب یک نمودار ارائه شده است، که تطابق وسازگاری انتقال خون را نشان می‌دهد.

چگونه نوع گروه خونی تعیین می‌گردد؟

جهت درک این مطلب که به چه علت انواع گروه خونی وجود دارد و چگونه طبقه بندی می‌شوند، فرد باید آگاهی یابد که خون در درجه‌ی اول از چه ساخته شده است. خون از سه جزء تشکیل شده است:

• پلاسما

• سلول‌های قرمز خون

• سلول‌های سفید خون

سلول‌های قرمز خون در درجه اول با توجه به برخی از مواد به ارث برده در سطح‌شان یعنی «مولدهای آنتی بادی» یا به اختصار «آنتی ژن» نوع شان را تعیین می‌کنند. آنتی بادی‌ها مکانیزم دفاعی بدن را تشکیل می‌دهند. آنها سیستم تهاجمی پیچیده‌ای هستند که برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا و یا میکروب تخصیص یافته‌اند.

همانند موشک‌های هدایت شونده، این آنتی بادی‌ها جهت نابودی عوامل بیماری‌زای خاص تولید می‌شوند. نوع آنتی ژنهایی که بر روی سطح سلول‌های قرمز خون وجود دارند از مادر و پدرتان به ارث می‌رسند. این آنتی ژن‌ها دارای برنامه‌ی کلی جهت ایجاد آنتی بادی هستند.

بنابراین آنتی ژن‌ها بخش مهمی از سلول‌های قرمز خون بوده و نوع گروه خونی را تعیین می‌کنند. اینها ممکن است کربوهیدراتها، گلیکوپروتئین‌ها، گلیکولیپدها و یا پوشش‌های کربوهیدرات در سلول باشند. می‌توان بر اساس وجود یا عدم وجود آنها خون را به انواع مختلفی طبقه بندی نمود. بر اساس وجود آنتی ژن‌های مختلف، 30 سیستم گروه خونی مختلف وجود دارد.

 

سیستم گروه خونی ABO با عامل Rh

 

 

یک سیستم کامل طبقه بندی گروه خونی بایستی شامل به رسمیت شناختن حدود 30 نوع آنتی ژن در سلولهای قرمز خون است. با این حال، پرکاربردترین سیستم طبقه بندی، ترکیبی از سیستم‌های ABO و (فاکتور رزوس) است. در این سیستم، نوع گروه خونی بر اساس حضور یا عدم حضورآنتی ژن‌های A و آنتی ژن‌های Bکه معمولاً در میان اکثریت مردم جهان یافت ‌می‌شوند، تعیین می‌گردد. سیستم طبقه بندی عامل رزوس بر اساس حضور یا عدم حضور آنتی ژن رزوس D می‌باشد. جدولی که در این بخش ارائه شده است، مبتنی بر ترکیب سیستمABO و فاکتور رزوس می‌باشد.

 

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌نمایید، در این سیستم، چهار گروه خونی وجود دارد. که این گروه‌ها به شرح ذیل است:

• نوع «A»: سلول‌های قرمز خون دارای آنتی‌ ژن A بوده که آنتی بادی‌های آنتی B را که در پلاسما موجود می‌باشند را تولید می‌کنند.

• نوع «B»: سلول‌های قرمز خون دارای آنتی‌ ژن B بوده و آنتی بادی‌های آنتی A را که در پلاسما موجود می‌باشند را تولید می‌کنند.

• نوع «AB»: سلول‌های قرمز خون هم دارای آنتی‌ ژن A و هم آنتی ژن B می‌باشند، اما نه آنتی بادی‌های آنتی B و نه آنتی بادی‌های آنتی A را که نتیجتاً در پلاسما وجود ندارند را تولید نمی‌کنند.

• نوع «O»: سلول‌های قرمز خون دارای نه آنتی‌ ژن A و نه آنتی ژنB بوده اما آنتی بادی‌های آنتی A و آنتی B در پلاسما موجود می‌باشند.

فاکتور رزوس

آنتی ژن مهم دیگری نیز در سطح سلول‌های قرمز خون وجود دارد که ضرورت دارد در نظر گرفته شود. این آنتی ژن، آنتی ژن رزوس D نامیده می‌شود. مکانیزم این آنتی ژن مجدداً از پدر یا مادرتان به ارث می‌رسد. این امر محدوده‌ی دیگری را برای نوع گروه خونی تحت سیستمABO می‌افزاید. فردی که دارای یکی از چهار گروه خونی است ممکن است دارای رزوس D مثبت (RH+) یا روزس D منفی (Rh-) باشد. که تعداد انواع گروه خونی را به هشت می‌رساند:

(A Rh+, A Rh-, B Rh+, B Rh-, AB Rh+, AB Rh-, O Rh+, O Rh-)

اگر چه، مکانیسم آنتی ژن از پدر و مادر به ارث برده می‌شود، اما تا زمانی که نیاز نباشد وارد عمل شود، نهفته می‌ماند. آنتی بادی‌های آنتی A و آنتی بادی‌های آنتی B در طول اولین ماه پس از تولد، هنگامی که روده‌ی نوزاد از طریق غذا به وسیله‌ی باکتری آلوده می‌شود، ساخته می‌شوند. آنتی بادیRh-D از طریق حساس شدن جفت (و آن زمانی است که Rh مثبت مادر با نوزاد خود به هنگام تولد مبادله خون داشته باشد.) و یا از طریق انتقال خون تولید می‌شود.

انواع گروه خونی سازگار جهت انتقال

جدول زیر جهت بیان مسائل مربوط به سازگاری در طول انتقال خون آورده شده است. این جدول نشان می‌دهد که چه نوع گروه خونی را می‌توان با خیال راحت به نوع دیگر انتقال داد. بدین معنی که نشان می‌دهد، کدام گروه‌های خونی می‌توانند «دهنده» به «گیرنده»ی دیگر گروه‌های خونی باشند. سه نوع انتقال خون وجود دارد که می‌تواند با توجه به اجزائی که اهدا می‌شوند (سلولهای قرمز خون، پلاسما، یا خون کامل) به وجود آیند. همانگونه که در جدول زیر دیده می‌شود، سازگاری برای هر سه نوع متفاوت می‌باشد. در اینجا، عامل رزوس نیز در نظر گرفته شده است.

[TABLE=class: t2, width: 520, align: center]

[TR=class: t3]

[TD=width: 139]

نوع گروه خونی گیرنده

[/TD]

[TD=width: 218]

سلولهای قرمز خون دهندگان

[/TD]

[TD=width: 165]

خون کل دهندگان

[/TD]

[TD=width: 213]

پلاسمای دهندگان

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

O Rh +

[/TD]

[TD=width: 218]

O Rh +, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

O Rh+, O Rh -

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع گروه‌های خونی O,A,B یا AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

O Rh-

[/TD]

[TD=width: 218]

O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

O Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع O,A,B یا AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

A Rh+

[/TD]

[TD=width: 218]

A Rh+, A Rh-, O Rh+, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

A Rh+, A Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع A یا AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

A Rh-

[/TD]

[TD=width: 218]

A Rh-, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

A Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع A,AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

B Rh+

[/TD]

[TD=width: 218]

B Rh+, B Rh-, O Rh+, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

B Rh+, B Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع B یا AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

B Rh-

[/TD]

[TD=width: 218]

B Rh-, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

B Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع B یا AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

AB Rh+

[/TD]

[TD=width: 218]

A Rh+, A Rh-, B Rh+, B Rh-, AB Rh+, AB Rh-, O Rh+, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

AB Rh+, AB Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

هر یک از انواع AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 139]

AB Rh-

[/TD]

[TD=width: 218]

AB Rh-, A Rh-, B Rh-, O Rh-

[/TD]

[TD=width: 165]

AB Rh-

[/TD]

[TD=width: 213]

AB

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

برخی انواع نادر گروه خونی وجود دارد که دارای برخی آنتی ژن‌های نادر می‌باشد. اگر درصد وجود آنها را در سراسر جهان مقایسه کنید، گروه خونی O Rh+ متداول‌ترین و AB Rh- نادرترین آنهاست. همانطور که می‌بینید، در جدول بالا، AB Rh+ گیرنده‌ی جهانی سلول‌های قرمز خون است. اگر چه O Rh-، پیش از این به عنوان یک دهنده‌ی جهانی سلول‌های قرمز خون در نظر گرفته می‌شد، اما به دلیل مشکلات تطابق برای انتقال خون، دیگر چنین نیست. با این حال، هنوز هم می‌تواند در موارد اضطراری این انتقال خون صورت گیرد. گروه خونی AB یک دهنده‌ی پلاسمای جهانی است.

نوع گروه خونی که یک فرد به ارث می‌برد، به نوع گروه خونی که پدر و مادر او دارد، بستگی دارد. در این قسمت جدولی آورده شده که به گروه‌های خونی می‌پردازد که احتمال دارد در کودک بر مبنای گروه‌هایی که پدر و مادر او دارند، وجود داشته باشند.

[TABLE=class: t2, width: 518, align: center]

[TR=class: t3]

[TD=width: 117]

گروه خونی پدر

[/TD]

[TD=width: 128]

گروه خونی مادر

[/TD]

[TD=width: 128]

A

[/TD]

[TD=width: 128]

B

[/TD]

[TD=width: 128]

AB

[/TD]

[TD=width: 97]

O

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 128]

A

[/TD]

[TD=width: 128]

A,O

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB,O

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB

[/TD]

[TD=width: 97]

A,O

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 128]

B

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB,O

[/TD]

[TD=width: 128]

B,O

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB

[/TD]

[TD=width: 97]

B,O

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 128]

AB

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B,AB

[/TD]

[TD=width: 97]

A,B

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 128]

O

[/TD]

[TD=width: 128]

A,O

[/TD]

[TD=width: 128]

B,O

[/TD]

[TD=width: 128]

A,B

[/TD]

[TD=width: 97]

O

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

در این قسمت مروری داریم بر توزیع گروه خونی در میان مردم آمریکا از اقوام مختلف (منبع: انجمن صلیب سرخ)

[TABLE=class: t2, width: 518, align: center]

[TR=class: t3]

[TD=width: 154]

گروه خونی

[/TD]

[TD=width: 154]

هند و اروپایی

[/TD]

[TD=width: 154]

اسپانیایی

[/TD]

[TD=width: 154]

آفریقایی آمریکایی

[/TD]

[TD=width: 154]

آسیایی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

O+

[/TD]

[TD=width: 154]

37%

[/TD]

[TD=width: 154]

53%

[/TD]

[TD=width: 154]

47%

[/TD]

[TD=width: 154]

39%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

O-

[/TD]

[TD=width: 154]

8%

[/TD]

[TD=width: 154]

4%

[/TD]

[TD=width: 154]

4%

[/TD]

[TD=width: 154]

1%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

A+

[/TD]

[TD=width: 154]

33%

[/TD]

[TD=width: 154]

29%

[/TD]

[TD=width: 154]

24%

[/TD]

[TD=width: 154]

27%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

A-

[/TD]

[TD=width: 154]

7%

[/TD]

[TD=width: 154]

2%

[/TD]

[TD=width: 154]

2%

[/TD]

[TD=width: 154]

5ر0%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

B+

[/TD]

[TD=width: 154]

9%

[/TD]

[TD=width: 154]

9%

[/TD]

[TD=width: 154]

18%

[/TD]

[TD=width: 154]

25%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

B-

[/TD]

[TD=width: 154]

2%

[/TD]

[TD=width: 154]

1%

[/TD]

[TD=width: 154]

1%

[/TD]

[TD=width: 154]

4ر0%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

AB+

[/TD]

[TD=width: 154]

3%

[/TD]

[TD=width: 154]

2%

[/TD]

[TD=width: 154]

4%

[/TD]

[TD=width: 154]

7%

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 154]

AB-

[/TD]

[TD=width: 154]

1%

[/TD]

[TD=width: 154]

2ر0%

[/TD]

[TD=width: 154]

3ر0%

[/TD]

[TD=width: 154]

1ر0%

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

یک واقعیت ناچیز در نظر گرفته شده این است که بیش از 600 نوع مختلف آنتی ژن در سطح سلول‌های قرمز خون به غیر از گروه‌های خونی A و B وجود دارد. اگر چه گروه خونی بسیاری از افراد در سراسر جهان در سیستم گروه بندی ABO قرار می‌گیرند، اما جوامعی وجود دارند که دارای مجموعه‌ی منحصر به فردی از آنتی ژن هستند که در هیچ نقطه‌ای از جهان یافت نمی‌شوند. به عنوان مثال، دافی منفی Duffy-negative و Uمنفی U-negative دو نوع نادر گروه خونی هستند که تنها در میان جامعه‌ی آفریقایی آمریکایی پیدا می‌شوند. برخی از نمونه‌های دیگر در جدولی که در ذیل آماده کرده‌ایم، ارائه شده است.

[TABLE=class: t2, width: 524, align: center]

[TR=class: t3]

[TD=width: 385]

قومیت

[/TD]

[TD=width: 385]

گروه خونی نادر

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 385]

اروپیان شرقی / یهودیان روسی

[/TD]

[TD=width: 385]

Dr(a-)

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 385]

هند و اروپایی

[/TD]

[TD=width: 385]

Kp(b-), Vel-

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 385]

اسپانیایی

[/TD]

[TD=width: 385]

Di(b-)

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 385]

بومی آلاسکایی، بومی آمریکایی

[/TD]

[TD=width: 385]

RzRz

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 385]

آسیایی، جزیره اقیانوس آرام

[/TD]

[TD=width: 385]

Jk (a-b-)

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

هنگامی که شخصی دارای خونی با آنتی ژن‌های نادر است، در صورت نیاز به انتقال خون، هیچ چاره‌ای بجز یافتن تطابق و همتای درست وجود ندارد. چنانچه به طور اتفاقی دارای یکی از گروه‌های خونی نادر می‌باشید حتماً حداقل سالی یک مرتبه خون خود را اهداء نمایید. با این کار راه درازی را جهت ایجاد ذخایر مورد نیاز در موقعیت‌های اضطراری طی خواهید کرد.