اندازه گیری نپ و تأثیر آن در فرایند ریسندگی

[spow 44,195]

اندازه گیری نپ و تأثیر آن در فرایند ریسندگی

 

 

۱) معرفی نپ (Nep)

 

نپ معمولاً به شکل نقاط کوچکی از درگیر شدن الیاف در یک دیگر درست شده است، می باشد. در اکثر حالت ها نپ شامل حداقل ۵ لیف درهم پیچیده است. اما به طور میانگین تعداد الیاف 16 لیف و یا گاهاً بیشتر است. از نظر شکل گیری نپ، دسته بندی مختلفی برای نپ داده شده است.

 

الف) Coat Seed یا به اختصار SC یا نپ پنبه دانه: همراه با الیاف درهم گره خورده.

 

ب) ذرات ناخالصی و گردوغبار که با الیاف درهم گره خورده اند.

 

ج) فقط الیاف گره خورده بدون این که شامل ذره دیگری باشند که معمولاً در همان ابتدا می توان گفت الیاف نارس و الیاف مرده هستند.

 

هم چنین به طور کلاسیک نپ به دو طبقه مکانیکی و بیولوژیکی تقسیم شده است.

 

ـ نپ مکانیکی معمولاً فقط شامل الیافی است که در طول فرایند تولید، به وجود آمده و به عبارتی روی الیاف دستکاری مکانیکی انجام شده است. این دسته از نپ ها، معمولاً درخشان تر هستند و به صورت نقاط نپ سفید روی پارچه رنگ شده و تکمیل شده، خود را نشان می دهند. (شکل ۲)

 

ـ در حالی که نپ بیولوژیکی، نپ هائی هستند که شامل مواد غریبه هستند. مثل پنبه دانه، ساقه گیاه و یا برگ (شکل ۱)

 

پنبه ای که عملیات پنبه پاک کنی روی آن صورت نگرفته است معمولاً شامل نپ بیولوژیکی یا نقاطی از (دانه های ناقص، تخمک های نابارور، و دانه های مرده) است.

 

 

 

۲) دلیل عمده پدید آمدن نپ چیست؟

 

شکل گرفتن نپ را، معمولاً به خواص پنبه مثل ریسندگی، طول، ظرافت، رطوبت بازیافتی و نیز روش های مکانیکی در پروسه تولید پنبه (مثل بالا و پائین بردن سرعت زننده (ضربه به الیاف) در عملیات حلاجی، پنبه پاک کنی و کاردینگ) مربوط می شود. و از دیگر پارامترهای مؤثر در تشکیل نپ، می توان به برداشت اول یا برداشت دوم بودن پنبه (جین اول یا دوم)، سرمازدگی، بیماری های گیاهی و ... اشاره کرد. ویلتون گونیز یکی از دانشمندان پنبه در USDA (سازمان کشاورزی ایالات متحده) در قسمت مرکزی تحقیقات نیوارولنیز می باشد. او معتقد است نپ یک حرکت پنهانی دارد و باعث می شود تمام مخارجی را که صرف رنگرزی آن کالا انجام دادیم تا پارچه ظاهر خوب داشته باشد، از بین برود. چراکه نپ خود را به صورت نقاط سفیدی که رنگ نمی گیرد نشان می دهد (شکل ۳). به خاطر این که میزان سلولز در الیاف نارس کمتر است، این دسته از الیاف تمایلی به جذب رنگ ندارند بنابراین هنگام رنگرزی پارچه، نپ های مکانیکی و بیولوژیکی که به وسیله الیاف نارس شکل گرفته اند. به صورت نقاط رنگ نشده خود را نشان می دهد و حتی بعد از عملیات تکمیل، مشکلات انعکاسی ایجاد نموده و باعث نایکنواختی سطح پارچه می شود.

 

[spow 44,195]

۳) آیا بعضی از گونه های پنبه بیشتر از بقیه تمایل به تشکیل نپ دارند؟

 

نپ می تواند به دلیل فاکتورهای محیطی در طول رشد پنبه، فرآیند و محل تولید، تمایل ذاتی متفاوتی برای تشکیل داشته باشد. عقیده بر این است که نوع پنبه 30%، محیط رشد 30% از مشکلات را ناشی می شوند و علت ۴۰% دیگر هنوز کاملاً شناخته شده نیست. ”میراوال“ معتقد است که تشکیل نپ به خصوصیات ارثی ژنتیکی پنبه مربوط است و میزان نپ از مقدار ظرافت پنبه و نیز رسیدگی آن ناشی می شود. الیاف پنبه نارس ولی ظریف، تمایل بیشتری به نپ دارند تا الیاف رسیده ولی ضخیم تر.

 

در شکل EAC 32 (شکل ۴) که الیاف زود خرمن کوبی و جین (پنبه بازکین) شده اند، الیاف نارس بیشتری نسبت به الیاف شکل EAC 30 (شکل ۴) دارد.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

الیاف EAC32 نسبت به الیاف شکل EAC30 نقاط سفید زیاد مخصوصاً در پارچه رنگ شده از خود به جا می گذارند و این نکته ای است که تولیدکنندگان باید در خصوص انواع مختلف گیاه پنبه، مدّ نظر داشته باشند. نپ ها در غوزه بسته پنبه ظاهر نمی شوند. اما به محض این که غوزه پنبه باز شده الیاف بیرون می آید خشک می شود، تاب می خورد و غوزه فرو می ریزد، نپ تشکیل می شود. علت این گونه نپ ها، شرایط آب وهوائی، آمیختگی الیاف باهم و درجه رسیدگی و آفت های گیاه می باشد. طول مدت رشد که بستگی به شرایط رشد، مکان آن و زمان برداشت اولیه دارد، روی تعداد نپ و سایر عیوب که در الیاف کوتاه پنبه جین شده، نخ و پارچه دیده می شود، تأثیر زیادی دارد. نپ های حاصل، شامل الیاف مرده و نارس هم می شود. وقتی لیف پنبه ابتدا رشد می کند، دیواره اولیه آن، طول لیف را می گیرد و سپس دیواره ثانویه شروع به پر شدن می کند. این دیواره از سلولز است. هرچه میزان سلولز بیشتر باشد الیاف پنبه رسیده تر و گردتر هستند. این موضوع در شکل ۵، نشان داده شده است. اغلب الیاف رسیده و محکم، یک دلیل دیگر تشکیل نپ هستند. همان طور که در شکل ۶ داده شده است، بعد از 7 هفته اگر پنبه برداشت شود لیف رسیده تری خواهیم داشت.

[spow 44,195]

۴) چرا نپ باعث بروز مشکل برای رسیده ها می شود و آیا نپ از قیمت پنبه می کاهد؟

 

پارچه های رنگ شده معمولاً باید رنگ یکنواختی داشته باشند، اگرچه این موضوع برای پنبه اتفاق نمی افتد. یکی از دلایل آن ظاهر شدن نقاط سفید روی پارچه تکمیل شده می باشد. نپ در صنعت پنبه یک عامل هزینه ساز و گاهی یک مشکل غیرقابل کنترل است. جک مانی، محقق پنبه در آریزونا، پی برده است که فقط بخشی از الیاف نارس در بین میلیون ها الیاف رسیده، ممکن است باعث نابودی ظاهر پارچه شود. با توجه به این مشکل، صنعت نساجی ایالات متحده آمریکا، حدود 2 میلیون دلار سالانه، به دلیل ایرادات نپ، به خاطر از دست دادن درجه و ارزش محصولات خود، متضرر می شود. الیاف بلندتر و ظریف تر انعطاف پذیری بیشتری داشته و مستعدتر برای تشکیل نپ در طول فرایندهای مختلف ریسندگی هستند. الیافی که نارس ترند، ضریب خمش بیشتری دارند. بررسی های صورت گرفته نشان داده است که 10% اختلاف در رسیدگی، باعث افزایش 50 درصدی میزان نپ محصول کاردینگ می شود. در ریسندگی چرخان ها، فتیله از غلتک بازکننده می گذرد؛ در این مکانیزم، الیاف از همدیگر جدا شده و میزان زیادی ذرات ریز پنبه دانه، نپ و سایر ناخالصی حذف شده یا خرد شده و به ذرات خیلی کوچک و ریز تبدیل می شوند. این ذرات ریز به صورت بالقوه برای ریسندگی چرخان های مضرّ بوده و باعث کاهش راندمان آن می شود. تعداد نپ به واسطهٔ این ذرات با افزایش سرعت چرخانه و یا قطر آن افزایش می یابد

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

توزیع نپ ها روی نخ بستگی به ظرافت نخ دارد. نپ ها در نخ های ضخیم کمتر مشهودند. اگرچه ممکن است درون نخ پنهان باشند.

 

 

 

محققان و دانشمندان USDA (سازمان کشاورزی آمریکا) به دنبال فرایندهائی در پنبه پاک کنی (جین) و سالن ریسندگی بودند تا دریابند چه تغییراتی می تواند از مشکل نقاط سفید جلوگیری کند. این تحقیقات نشان می دهد که تماس الیاف با تمیز کننده های مکانیکی متعدد و وسیع در قسمت پنبه پاک کنی و سالن ریسندگی میزان نقاط سفید را افزایش می دهد. کاردینگ نامناسب (با تنظیمات اشتباه و سطوح فرسوده) در سالن ریسندگی می تواند تعداد بیشتری نپ در دستگاه ریسندگی چرخان ها یا رینگ به جا بگذارد. ضمناً تنظیمات فرایندها برای الیاف ظریف و بسیار بلند بسیار بحرانی و حساس هستند. بنابراین برای سالن های پنبه و در پنبه پاک کنی ها، تنظیمات بسیار مهم است. هم چنین برای جلوگیری از زیاد شدن نقاط سفید مربوط به نپ، تیز نگه داشتن سطوح سوزنی و دندانه اره ای بسیار مهم است. با توجه به تحقیقات انجام شده از عدل تا پارچه، هم اکنون متوجه شده اند که فرایند پنبه بازکنی و خصوصیات الیاف پنبه، دو مشخصه مهم، برای تخمین نقاط سفید در پارچه تکمیل شده اند. میزان جدا شدن الیاف و ناخالصی های ریز در پنبه پاک کنی خصوصیات نخ و به تبع آن خواص پارچه را تغییر می دهد. بهتر است در سالن های ریسندگی با توجه به فرایندهای وسیع در طول عملیات پنبه پاک کنی، خواص مختلف الیاف و تنوع آنها ثبت شود و مشخص شود چه عدلی احتمالاً باعث بروز مورد نقاط سفید می شود. از طرفی کمک می کند تا در سالن ریسندگی از بروز نقاط سفید جلوگیری کند و یا این نخ ها را برای مصرف خاصی مثل حوله سفید کنار بگذارند و یا الیاف را برگشت بزنند. سازمان کشاورزی آمریکا هم اکنون روی مشکل نپ و رنگ های مطلوب برای الیاف پنبه مختلف و عملیات آنزیمی گوناگون برای حل این مسئله در حال بررسی است.