آثار مخرب جنگ بر محیط زیست

[sookut 13735]

[h=4]آثار مخرب جنگ بر محیط زیست

محمدرضا تابش* [/h]در آموزه‌های دینی ما مسلمانان، مسیر کمال و سعادت و رفاه و نیک بختی انسانی از متن طبیعت و بهره‌مندی بایسته و عالمانه از مواهب و نعمات طبیعی می‌گذرد، که همین امر نگاهبانی شایسته از محیط‌زیست که بستر تحول و رستگاری و تعالی انسان است را به ضرورتی پایدار مبدل ساخته است. بدون تردید محیط‌زیست و طبیعت سالم با آرامش و آسایش مردم و نظامات اجتماعی و فرهنگی و سیاسی بر آمده از اندیشه‌های انسانی نسبتی مستقیم دارد.

حیات و صلح دو گوهر گرانبهایی است که در پرتو آن می‌توان زمینه رشد و بالندگی و رفاه و پیشرفت جوامع بشری را تضمین نمود و در مقابل پدیده شوم جنگ علاوه بر تخریب جان و روان انسان‌ها؛ طبیعت زیبا که تأمین‌کننده عمده نیازهای اوست را نیز تحت‌تأثیر نیروی مخرب خود قرار می‌دهد؛ بنابراین پرهیز از آن امری ضروری است.

طبیعت ایران و منطقه از ناحیه جنگ هشت ساله عراق علیه کشورمان، جنگ کویت، تعرض نظامی آمریکا و ناتو به افغانستان و عراق، لطمات بسیار زیادی دیده و متأسفانه خلیج‌فارس هنوز از آثار و تبعات این مخاصمات عاری نشده است.

به‌عنوان نماینده مجلس باید از کاستی قوانین بین‌المللی در این زمینه انتقاد کنم و اذعان نمایم قوانین موجود درخصوص رعایت حقوق غیرنظامیان و مردم در دنیای امروز نیز رعایت نمی‌شود.

متأسفانه در زمینه حفظ محیط‌زیست، حفظ درختان، حفظ منابع آب شیرین و دریاها در قوانین جهانی قوت لازم مشاهده نمی‌گردد. کنوانسیون‌های ژنو و قوانین مرتبط با حفظ محیط‌زیست در شرایط جنگی خصوصا در مقابل سلاحهای غیرمتعارف شیمیایی و بیولوژیک و هسته‌ای و آثار آن بر طبیعت از قوت لازم برخوردار نیستند و ضرورت دارد در مجامعی مانند کنفرانس بین المجالس و یا جنبش عدم‌تعهد به اینگونه مباحث بیشتر پرداخته شود.

با کمال تأسف مناسبات جهانی و منطقه‌ای آنقدر بی‌ثبات و ناپایدار شده‌اند که هر زمان شاهد درگیری‌های جدیدی به واسطه موج بیداری مردم و ایستادگی آنها در مقابل رژیم‌های دیکتاتوری هستیم. این امر در عین حالی‌که امیدهای بسیاری برای مردم به‌وجود آورده و نوید بخش استقرار دولت‌های دمکراتیک و مردم سالار و تحقق آزادی و ارزش‌های انسانی و اسلامی اصیل در منطقه است، به دلایل ناپایداری‌های داخلی و آسیب‌های وارده به زیرساخت‌های کشورها می‌تواند آسیب‌های زیست‌محیطی جدی را بدنبال داشته باشد. خصوصا در موارد مرتبط با مداخله نیروهای نظامی بیگانه مانند آنچه در لیبی اتفاق افتاد.

درخصوص کشورمان ایران گرچه مطالعاتی در زمینه آثار جنگ عراق بر محیط‌زیست کشور و لایحه غرامت جنگی محیط‌زیستی که بالغ بر چند میلیارد دلار تخمین زده شد تهیه گردید ولی هرگز از طرف کمیسیون غرامت سازمان ملل و دولت ایران مورد پیگیری قرار نگرفت. جنگ در کشور عراق و ادامه نابسامانی و عدم‌امنیت یکی از دلایل آسیب‌های زیست‌محیطی مانند ریزگردهایی است که کارشناسان معتقدند از اراضی رها شده کشاورزی در عراق برخاسته و در بخش زیادی از شهر‌های کشور از جمله تهران بحران آلودگی هوا به‌وجود آورده است.

در شرایط حساس فعلی، هر اقدام تنش آفرین که به مناسبات پایدار صلح در منطقه آسیب بزند و نگرانی‌های یک جنگ جدید را به‌وجود آورد محکوم است. مردم ایران از هر طایفه و گروه و جناح فکری خواهان صلح و آرامش و مخالف هر گونه دخالت بیگانه در امور کشورشان هستند و راه‌حل مشکلات داخلی را تعمیق مردم سالاری و اصلاح امور می‌دانند.

آسیب‌های جنگ برای انسان‌ها و محیط‌زیست کاملا آشکار است و ما که از این ناحیه متحمل صدمات جبران‌ناپذیری شده‌ایم، هرگز اجازه تعرض و آسیب به کشورمان را نخواهیم داد.

* نماینده مردم اردکان و رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی

[notrino 2604]

هنگام فتح مکه از خواسته های پیامبر ما این بود که درختی قطع نگردد