shirin.agro 6,340 اشتراک گذاری ارسال شده در 7 فروردین، ۱۳۹۱ در کتب فارسی « اسپرزه » ، « اسفرزه» ، «اسفیدش» ، « اسفیوس»، « اسپغول» و « اسپغل » آمده است و در کتب طب سنتی با نامهای « بنررقطونا» و « حشیشه البراغیث» و « اسپغول» و در آذربایجان قارنی یارخ ذکر می شود. به فرانسوی Psyllium ،Psylle و Herbe aux puces و به انگلیسی Psyllium، Fleawort و Feaseed گفته می شود. گیاهی است از خانوادۀ بارهنگ Plantaginaceae دارای گونه های مختلفی است که معروفترین آنها که در طب سنتی به عنوان دارو مصرف گسترده ای دارد دارای نام علمی Plantago psyllium L. و مترادفهای آن P.Psylla St.Iag. و P.sicula Pers می باشد. این گونه در نواحی گسترده ای در شمال ایران در دشت گرگان ، در گیلان بین منجیل و پاچنار در راه بین قزوین و رشت ، در رودبار و بین چالوس و رشت و بعلاوه در لرستان ، کردستان ، بختیاری ، اصفهان و ایلام،پشت کوه ، مهران و در شوش و در فارس در تخت جمشید و لار و در کرمان نزدیک بم ، مسجد سلیمان و بوشهر دیده می شود. در هند در پنجاب و پیشاور می روید. مشخصات اسپرزه گیاهی است یکساله و علفی کوتاه ، بلندی آن 40-10 سانتی متر است برگهای آن باریک ، دراز و نوک دار است که به طور گروهی از چند برگ از نقاط مختلف ساقه خارج می شود. گلهای آن به شکل خوشه های مدوّری روی پایه های بلند در بالای گیاه به رنگهای سفید و سرخ و قرمز تیره ظاهر می شود. دانه های آن که معمولاً به عنوان دارو بیشتر مستعمل است ، خیلی ریز ( حدود 1 میلی متر) و بسته به گونۀ آن به رنگهای سفید ، قرمز و سیاه و خیلی سخت است در بازار معمولاً مخلوطی از تخمهای چند گونه مختلف به نام تخم اسپرزه فروخته می شود. ترکیبات شیمیایی از نظر ترکیب شیمیایی در اسفرزه گلوکوزید اوکوبین یافت می شود. در هند از تخم اسفرزه به عنوان مبّرد و خنک کننده ، مّدر و در مواردی که غشاهای مخاطی گوارشی روده ها و همچنین مخاطهای مجاری ادرار و تناسلی ملتهب شده باشد ، مصرف می شود. بعلاوه در موارد یبوست و دیسانتری و اسهال ساده نیز تجویز می شود. تخم اسفرزه یا اسپرزه از نظر حکمای طب سنتی ایران سردتر است و معتقدند که نوع سفید رنگ آن مرغوبتر و دارای خواص بیشتری است و بخصوص وقتی که کاملاً رسیده و پر باشد و در آب ته نشین شود. دانه ای است لعاب زا و خوردن لعاب آن موجب تسکیل حرارت و تشنگی می باشد و برای تبهای گرم ، غلیان خون و ناراحتی و خشونت سینه و حلق و زبان و سردرد و زخم روده و رفع یبوست روده ها که منشاء آن علل صفراوی و یا عوارض حاصله از خوردن داروهای گرم باشد ، بسیار مفید است . در تمام موارد فوق لعاب آن به تنهایی و یا مخلوط با روغن بادام شیرین خورده می شود . در استعمال خارجی ضماد لعاب اسپرزه مخلوط با سرکه و روغن گل سرخ برای تسکین درد مفاصل گرم ، نقرس و نرم کردن ورمها بخصوص ورمهای پشت گوش نافع است و ضماد کوبیدۀ ان با گلاب برای تسکین سردرد و یا روغن بنفشه برای تسکین سردردهای گرم و رفع خشکی دماغ و اعصاب نافع است و همچنین برای رشد و نرم کردن مو و جلوگیری از دو تا شدن تارهای مو بسیار مفید است در مورد مو باید مالیدن ضماد چند روز پی در پی تکرار شود. اگر 12-10 گرم تخم اسپرزه در آب گرم خیسانده شود که لعاب آن زود خارج شود و با شکر و با سکنجبین خورده شود برای لینت مزاج بسیار مفید است و نوعی ملیّن می باشد . دم کردۀ آن برای تسکین درد سینه نافع است. در اروپا لعاب تخم اسپرزه را به طور کحل به چشم می مالند ، بسیار مفید است. توجه شود که دراستعمال داخلی هیچگاه نباید تخم اسپرزه کوبیده شود، زیرا اگر کوبیده شود و خورده شود خطرناک است و خوردن در حدود 40 گرم تخم اسپرزه کوبیده شده موجب سرد شدن بدن و تخدیر و تنگی نفس و آشفتگی و سرانجام منجر به غشی و توقف نبض و پس از مدتی احتمالاً منجر به مرگ می شود. در این قبیل مسمویتهای ناشی از خوردن اشتباهی اسپرزه باید فوراً به پزشک مراجعه کرد و تا رسیدن به پزشک باید موجبات برگرداندن آن را با خوردن داروهای قی آور گرم نظیر آب عسل و نمک ویا سایر داروها فراهم نمود. « بمثل بنرر قطونا دل درویشان است تا درست است شفا ور شکنی سمّ گردد » گونه های دیگر از این خانواده که از نظر خواص کم و بیش مشابه اسفرزه هستند به شرح زیر می باشند : 1- Plantago ramose (Gilib.) Asch. ، این گونه در سواحل شنی غازیان می روید و معمولاً این گیاه با تخم اسفرزه مخلوط و فروخته می شود. 2- Plantago ovata Forsk. گیاهی است یکساله با ساقۀ لخت کوتاه کمی پوشیده از کرک، کپسول میوۀ آن با خانه هایی که در هر خانه یک دانه قرار دارد. نامهای محلی این گونه در بلوچستان « خاردانیچک »، « ایسابغول» ، «شکم پاره» و « سنگ پاره» می باشد. این گیاه در رستم آباد و بین رستم آباد و رودبار ، در اهواز، شوشتر، جزیرۀ هرمز و در بلوچستان دیده می شود. 3- Plantago amplexiculis Cav. . این گیاه یکساله است و تقریباً بدون ساقه است و برگهای آن پوشیده از کرک می باشد. در کپسول میوۀ آن در هر خانه دو عدد دانه است . در ایران در بوشهر در دالکی با نام محلی « دانیچ» دیده میشود این گونه نیز در هند به زبان اردو « ایسپغول» نامیده می شود و مشابه اسفرزه موردتوجه است و در موارد تبهای نوبه و ناراحتی های ریوی از آن می خورند و در موارد ورم ملتحمه از آن به چشم می مالند. مولف فلورا ایرانیکا معتقد است که در ایران دو تحت گونه یکی با نام گونۀ اصلی و دیگری به نام P.amplexicaulis sub bauphula (Edg.) Rech در مناطق غربی و جنوبی ایران یافت می شود. 6 نقل قول لینک به دیدگاه
XMEHRDADX 7,514 اشتراک گذاری ارسال شده در 8 فروردین، ۱۳۹۱ مرسی شیرین جان ، خیلی دلم میخواست در باره اسپرزه یه مطلب خوب وعلمی بخونم که زحمتشو کشیدی. من مدتها ناراحتی گوارشی داشتم و خیلی هم درمان کردم .خوب،یه مدت خوب میشدم دوباره برمیگشت. تااینکه اسپرزه خوردم و دیگه خوبه خوب شدم. روزی دو بار مصرف میکردم.وهر بار دوقاشق چایی خوری تو یه لیوان آب جوش سر لیوانو هم با نعلبکی میذاشتم تا دم بکشه . 5 نقل قول لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده
به گفتگو بپیوندید
هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .