سوییچ از آغاز تا کنون

[آریوبرزن 13,988]

گزارشی از مرکز تحقیقات مخابرات ایران: سوییچ از آغاز تا کنون

 

گروه سوئيچ يكی از قديمی‌ترين بخش‌های مركز تحقيقات مخابرات ايران است، به طوری كه فعاليت مركز پس از پيروزی انقلاب با فعاليت گروه سوئيچ آغاز گرديده است. ساختار مركز تحقيقات مخابرات ايران بر اساس 12 گروه تخصصی شكل گرفته است كه بخش سوئيچ يكی از اين گروه‌های تخصصی است. مهندس قنبری سرپرست فعلی مركز تحقيقات مخابرات ايران، كه در سال 59 سمت معاونت پژوهشی مركز را نيز عهده‌دار بوده‌است، فعاليت‌ها و اعتبارات مربوط به بخش سوئيچ در مركز را اين‌گونه تشريح می‌كند: (پس از پيروزی انقلاب و همزمان با شكل‌گيری مركز، فعاليت خود من به عنوان مسئول گروه سوئيچ مركز آغاز شد. در طی 10 سال اول فعاليت‌های مركز، يعنی در طی سال‌های (58-68) عمده فعاليت‌ها كه معادل 50 درصد كل اعتبارات و هزينه‌های مركز بود در بخش سوئيچ و كامپيوتر متمركز گرديد.برای شروع كار در بخش سوئيچ، هزينه‌ای معادل 100هزار دلار (هر دلار 7 تومان) اختصاص داده شد. در آن زمان سوئيچ يكی از بخش‌های شاخص مخابرات بود و گسترش شبكه مخابراتی كشور نيز بر مبنای تعداد خطوطی كه به مردم واگذار می‌شد و مراكز تلفنی كه نصب می‌گرديد، تلقی می‌شد. به همين دليل، از ابتدا فعاليت‌های خود را در بخش سوئيچ متمركز كرديم و معتقد بوديم كه اگر پروژه‌ای مانند سوئيچ را به ثمر برسانيم بقيه محصولات نيز از باب انتقال و … به ثمر خواهند رسيد. درطی سال‌های 63-64 ساخت سوئيچ در داخل خيلی حياتی بود و به اين نتيجه رسيديم كه سوئيچ ملی داشته باشيم. در بازه زمانی سال‌های 67-68 به سراغ اين رفتيم كه پس از اتمام تحقيقات مربوطه، يك كارخانه توليدی داخلی جهت توليد نمونه مهندسی، طرف قرارداد با مركز باشد تا نتيجه كار زودتر به مرحله توليد برسد. بنا به گفته مسئولان مركز، روال كار مركز تحقيقات در بخش سوئيچ اين‌گونه بوده است كه ابتدا يك محصول سوئيچينگ را مورد بررسی و مطالعه قرار داده و سپس دانش فنی اين طرح توسط مركز در اختيار توليدكنندگان دولتی و خصوصی قرار می‌گيرد و توليد كنندگان درصدی از هزينه فروش و درآمدشان را در اختيار مركز قرار می‌دهند. در حقيقت توليدكنندگان می‌بايستی كه 6 تا 8 درصد از درآمدشان را به عنوان حق امتياز به مركز واگذار كنند. بنا به گفته مهندس قنبری از ميان 12ميليون كاربر تلفن ثابت، 3 تا 4 ميليون از سوئيچ‌های موجود در شبكه حاصل توليدات داخلی است كه از اين ميان، 5/1 ميليون سوئيچ توليدی در شركت‌های داخلی، مبتنی بر تحقيقات مركز بوده است.به طور كلی سه دوره را می‌توان در فعاليت‌های بخش سوئيچ مركز مشاهده نمود.1-دوران سوئيچ‌های آنالوگ كه تا سال 61-60 ادامه داشته است.2- مطالعه بر روی سوئيچ‌های ديجيتال كه از سال 62 آغاز گرديد كه مشخصاً می‌توان به پروژه‌های فجر، عصر و مراكز ترانزيت اشاره نمود كه اين روند تا سال 78 نيز ادامه داشته است.3-دوران گذر از سوئيچ‌های ديجيتال به IP كه از سال 78 آغاز گرديده است. در اين بخش به تشريح فعاليت‌های هر دوره و معرفی پروژه‌ها می‌پردازيم.مهندس قنبری در ارتباط با چگونگی شروع كار برروی سوئيچ‌های ديجيتال می‌گويد: (تا سال 62 فناوری كه در شبكه مخابراتی كشور به‌كار می‌رفت سوئيچ‌های آنالوگ و AMD بود. از همان ابتدای كار استراتژی گذر از شبكه آنالوگ به ديجيتال را به همراه مخابرات، تعيين كرديم. در طی سال‌های 58-68 چندين نمونه سوئيچ كم‌ظرفيت ديجيتال را از نظر فنی شكافتيم و مهندسی معكوس بروی آن انجام داديم. به طوريكه اولين سوئيچ با نام پروژه فجر و با ظرفيت 400 شماره زير بار رفت.مهندس پورعلی، قائم مقام بخش سوئيچ مركز تحقيقات مخابرات در ارتباط با مشخصات سوئيچ فجر می‌گويد: (برای طراحی سوئيچ فجر، نمونه خارجی اين سوئيچ را گرفتيم و شروع به استخراج دانش فنی اين سوئيچ كرديم. در ابتدای كار چون دانش فنی مربوط و تجربه ساخت سوئيچ را نداشتيم، پرداختن به اين دست از پروژه‌ها هزينه بسيار زيادی را هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ نيروی انسانی به خود اختصاص می‌داد، به طوری كه در اوايل مثلا برای يك سيستم 30 نفری بر روی پروژه‌ای به مدت 5 سال، در حدود 2000 نفر-ماه هزينه لازم بود. سوئيچ فجر نيز از اين دست پروژه‌ها بود، به طوری كه طراحی نرم‌افزار اين سوئيچ 5 سال طول كشيد يعنی تا سال 65 نيز ادامه داشت. پروژه فجر با همكاری كارخانجات مخابراتی ايران(ITMC) و تعاونی تجهيزات مخابراتی كه در ابتدا تعاونی توليد نام داشت، توليد گرديد كه در حال حاضر نيز، اين سوئيچ در شبكه فعلی مخابراتی كشور نصب می‌باشد. پس از پروژه فجر، پروژه عصر كه بر مبنای پروژه‌های كارشناسی ارشد 20 الی 25 دانشجوی كارشناسی ارشد بود، شكل گرفت.مهندس قنبری در معرفی پروژه عصر می‌گويد: پس از پروژه فجر و بر اساس فناوری روز كه در آن زمان ميكروپروسسورها وارد شده بودند اولين ماژول مركز 256 شماره‌ای تحت عنوان مركز تلفن عصر ساخته شد، با اين هدف كه بتوانيم با ماژول‌های 256 شماره، سوئيچ‌های بزرگ‌تری را بسازيم. نتيجه كار اين شد كه پس از ساخته شدن مركز 256 شماره‌ای عصر و با اتصال 12 مركز از اين مراكز به يكديگر، توانستيم اولين مركز 3000 شماره را در شهميرزاد و سمنان به زير بار ببريم. در حال حاضر اكثر مراكز كم‌ظرفيت بر اساس سوئيچ عصر سازمان داده شده‌اند. پس از توسعه مراكز سوئيچ عصر توانستيم مراكز 10000 شماره را بسازيم كه در حال حاضر مركز 10000 شماره در باقرآباد زير بار است كه هماكنون نيز سرويس می‌دهد. بر مبنای اين 1000 شماره سه شركت توليد داخلی، برای توليد 400 تا 500 هزار شماره از اين نمونه با مخابرات قرارداد دارند. مهندس پورعلی در تكميل معرفی پروژه عصر يادآور می‌شود كه اولين ماژول مركز 256 شماره در سال 68 زير بار رفت. ICS ميانی برای اتصال 12 مركز 256 شماره‌ای عصر، توسط مركز تحقيقات ساخته شد كه با اتصال اين 12 مركز ، مركز 3000 شماره در شهميرزاد سمنان توسط مركز تحقيقات نصب گرديد كه در حال حاضر سرويس‌دهی نمی‌كند.500000 شماره‌ای كه تحت سوئيچ عصر در شبكه كار می‌كنند توسط چهار شركت توليدی رايان، تعاونی تجهيزاتی مخابراتی، ITI و ITMC توليد گرديد و در حال حاضر نيز سرويس‌دهی می‌كنند، مركز 10000 شماره باقرآباد كه در سال 79 زير بار رفت توسط مركز تحقيقات توليد گرديد و در حال حاضر نيز نصب می‌باشد. شركت ايران سيستم، نگهداری اين مركز را بر عهده دارد. شركت‌های ايران سيستم، ديجيترون و پارس تلفنكار شركت‌هايی هستند كه برای توليد 400 تا 500 هزار شماره از اين مراكز 10هزار شماره با مخابرات قرارداد دارند.در ادامه قنبری به طراحی مراكز ترانزيت اشاره كرده و می‌گويد: «به موازات پروژه عصر، به طراحی مراكز ترانزيت كه از نظر مخابراتی خيلی با اهميت و گران است پرداختيم، به طوريكه اولين مركز NDS در كرج زير بار رفت. درآن مقطع چون اين سوئيچ جانشين سوئيچ‌های عمده شركت‌های خارجی می‌شد يقينا به دليل فشار آنها، از زير باررفتن اين مراكز جلوگيری می‌شد ولی ما موفق شديم كه 50 سيستم از سيستم‌های NDS را كه از مراكز ترانزيت می‌باشد به مخابرات تحويل دهيم. اين 50 مركز كه هركدام توان ظرفيتی 2000 E1 از لحاظ سوئيچينگ را دارند، درحال حاضر در اكثر شهرها و استان‌هايی كه مراكز ترانزيت محسوب می‌شوند، استفاده می‌شود.» بنا به گفته پورعلی، اولين مركز ترانزيت در سال 73-72 به طور نمونه توسط مركز تحقيقات در كرج نصب گرديد، كه در همان اوايل اين مركز جمع‌آوری شد. پس از بهينه‌سازی سيستم، شركت تعاونی تجهيزاتی مخابراتی قراردادی را برای توليد سيستم‌های NDS با مخابرات بست. اين سيستم‌ها به مخابرات تحويل داده شده‌اند. بخشی از اين سيستم‌ها به دليل اينكه نمی‌توانند سيگنالينگ شماره 7 را پشتيبانی كنند، به مرحله نصب نرسيده‌اند. همزمان با تغيير فناوری شبكه مخابراتی از ديجيتال به IP در سال 78، اتفاق جديدی افتاد و دوره جديد فعاليت‌های مركز از سال78 و طبق برنامه سوم توسعه اقتصادی و اجتماعی كشور شكل گرفت. فعاليت‌های مركز در دوره جديد در چهار دسته تحقيقات بنيادی، استراتژيك، پشتيبانی و كاربردی شكل گرفته است كه از مهم‌ترين عناوين آنها می‌توان به موارد زير اشاره نمود:1-تحقيقات بنيادی

سوئيچ‌های آينده از جمله MPLS,ATM,IP ، ...2-تحقيقات استراتژيك

-نحوه استفاده از تكنولوژی جديد در سوئيچ در كشور

-شبكه سيگنالينگ كشور و مسائل مرتبط با آن3-تحقيقات پشتيبانی

-استانداردسازی در اجزای شبكه، شبكه و كاربردها

-به روز نگهداشتن و بهينه‌سازی سوئيچ‌های طراحی شده مثل:10K وN-ISDN4-تحقيقات كاربردي

-طراحی و ساخت سوئيچ چندمنظوره

-طراحی و ساخت واسطه‌ای شبكه‌های مخابراتی V5.2

IP Telephony

Voice Over DSL

مسير داده‌ها(ROUTERS) بنا به گفته پورعلی، طراحی سوئيچ MPLS كه كار سنگينی نيز می‌باشد فعلا در مرحله مدل‌سازی، ساخت موردی اجزاء و استخراج اطلاعات علمی است و هنوز به مرحله توليد نرسيده‌است. پروژه طراحی و ساخت سوئيچ چندمنظوره با همكاری پژوهشی شركت صنايع ارتباطی ايران در حال انجام است. ظرفيت اين سوئيچ 500000 شماره می‌باشد كه قرار بر اين بوده است كه نمونه اوليه آن در آبان ماه و در كرج با ظرفيت اوليه 10000 شماره نصب گردد. فعلا تا زمان تنظيم گزارش، اين مركز نصب نگرديده است. كار طراحی و ساخت ارتباطات تلفنی مبتنی بر IP هنوز در فاز تحقيقاتی، نمونه آزمايشگاهی، كار نرم‌افزاری و پروتوكل‌نويسی به سر می‌برد و به مرحله توليد نرسيده است. در انتها، قنبری به تربيت نيروی انسانی در بخش سوئيچ اشاره می‌كند: مهم‌ترين بحثی كه در سوئيچ داشتيم، تربيت نيروی انسانی است. مركز تحقيقات در طی 10 سال اول موفق شد نيروهای خوبی را تربيت كند و اين نيروها وارد بازار كار شدند و در حال حاضر 10 الی 11 توليدكننده خوب سوئيچ، عمدتا از همكاران قبلی در مركز تحقيقات بوده‌اند. هم اكنون نيز بالغ بر 120 نفر در گروه سوئيچ مركز كار می‌كنند. در بيرون از مركز هم نيروهايی داريم. در دوره جديد تفاهمی با كارخانجات برای ايجاد مركز تحقيقات سوئيچ داريم تا به كمك نيروهای خود بتوانيم بخشی از تحقيقاتمان را به بيرون از مركز انتقال دهيم. در دوره جديد فعاليت مركز، فناوری‌هايی را كه به مرحله بلوغ خود رسيده‌اند از مرحله خارج می‌كنيم و سعی می‌كنيم روی سوئيچ‌هايی كار كنيم كه در بيرون سرمايه‌گذاری نشده‌اند. از سال 78 هم سعی كرده‌ايم كه اگر اين تحقيقات لبه تكنولوژی است از طريق دانشگاه و اگر لبه صنعت است از طريق صنايع انجام گيرد و خود در مرحله مديريت تحقيقاتی سوئيچ قرار بگيريم. اما در آخر اينكه و داستان سوئيچ در مركز تحقيقات همچنان ادامه دارد: تلاشی در جهت خودكفايی كشور در زمينه سوئيچ. اما اينك اين تلاش طی 23 سال گذشته و با توجه به هزينه انجام شده چه نتايج و ثمراتی برای مخابرات كشور در بر داشته است، موضوعی است كه بايد توسط متخصصان و دستاندركاران اين امر پاسخ داده شود..

 

منبع:cccmagazine.com