XMEHRDADX 7514 اشتراک گذاری ارسال شده در 18 دی، ۱۳۹۰ چكيده: كاربرد مديريت كيفيت جهت بهبود روش‌ها و اثربخشي سازمان‌هاي صنعتي مورد استفاده شايان توجه است ليكن معادن كشور تاكنون كمتر به اين مقوله پرداخته‌اند. از آنجايي كه مديريت كيفيت به گونه‌اي نظام‌مند و همه جانبه به بررسي و سازماندهي جنبه‌هاي مختلف يك سازمان مي‌پردازد لذا پرداختن به اين مقوله در بخش معدن كه از بخش‌هاي مادر و كليدي توسعه كشور محسوب ميشود مي‌تواند تضمين‌كننده رشد و ارتقا هر چه بيشتر آن باشد. واژگان كليدي: مديريت كيفيت، تعالی سازمانی، سرآمدي، جـايـزه كيفيت اروپا مقدمه: سرعت رو به‌فزوني بازارهاي رقابتي و تمايل به پيشرفت و به تبع آن رفاه اقتصادي، سازمان‌هاي مترقي را بر آن داشته كه عزم خويش را به ارتقاي بازدهي اقتصادي تا بالاترين سطوح ممكن جزم كرده و سعي در استفاده از منابع موجود، زمينه مطلوب را براي بالا بردن بهره‌وري در جامعه و در نتيجه توسعه اقتصادي فراهم آورند. معادن بي‌ترديد يكي از صنايع مادر و بسيار مهم كشور به‌شمار مي‌آيد و بسياري از صنايع ديگر همواره وابسته به آن هستند. از همين رو توجه خاص به وضعيت اقتصادي معادن و بهبود عملكرد در آنها در خور انديشه فراوان و ويژه است. مدل تعالی سازمانی بر اساس روش بنياد مديريت کيفيت اروپا از جمله روش‌های موثر و نظام‌مند در ارزيابي و شناخت هر چه دقيق‌تر در سازمان‌های مورد اجرا است. اين مدل با رويکردی سيستماتيک به ارزيابی عملکرد بنگاه‌ها و سازمان‌ها می‌پردازد و دستيابی به نقاط قوت و نواحی قابل بهبود آنها را ميسر می‌سازد و در شناسايی بهترين فرآيندهای اجرايی به‌منظور معرفی آنها به ساير بنگاه‌ها کمک شايانی به‌عمل می‌آورد و در ايجاد زمينه‌ای برای يادگيری سازمانی، نوآوری، ارتقاي بهره‌وری و بهبود مستمر، بسيار موثر است. در اين تحقيق سعی شده با به دست آوردن شناخت کلی از جنبه‌ها و خصوصيات معادن دست به يك ارزيابی کلی از يك معدن با استفاده از اين مدل زده شود. 2 لینک به دیدگاه
XMEHRDADX 7514 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 18 دی، ۱۳۹۰ كيفيت: مهربان در كتاب «مديريت كيفيت جامع» كيفيت را اين‌گونه تعريف ميكند: کیفیت را به‌عنوان انجام کارها به‌طور درست و پیوسته در همه رده‌های سازمان می‌توان تعریف کرد. یعنی، عاملی که بین نیاز مشتریان، کارکنان، و هدف‌های مالی سازمان توازن به‌وجود می‌آورد. انجام کار درست به طور پیوسته، یعنی تامین خواسته‌های مشتری. 9 جنبه براي كيفيت تعريف شده است كه در جدول همراه با تعاريف و مثال‌هايي مشخص شده است. بديهي است كه هيچ كالا يا خدمتي در همه اين ابعاد صاحب ويژگي و امتياز نيست و صرف وجود شاخص در يك يا چند نمونه از اين ابعاد مي‌تواند يك كالا يا خدمت را واجد شرايط كيفيت كند. بازار يابي مسئوليت تعيين نسبت اهميت بين هركدام از ابعاد كيفيت را برعهده دارد. مدیریت کیفیت جامع: با توجه به تعريف‌های ياد شده، مديريت کيفيت جامع را بايد سيستمی در مديريت دانست که انجام کارها را به‌طور درست، پيوسته، و در همه رده‌های سازمان تضمين می‌کند. بنابر تعریف ارائه شده، تحقق موارد بالا به استقرار سیستمی در سازمان نیاز دارد که بتواند به دو پرسش زیر پاسخ دهد، یعنی سیستم موجود باید پاسخ پرسش‌های زیر را به‌طور پیوسته در بر داشته باشد: 1. کارهای درستی که باید انجام شود، چیست؟ 2. روش درست انجام آنها چیست؟ سرآمدي: عملكرد برجسته در مديريت سازمان و دستيابي به نتايج براساس مفاهيم بنيادين كه شامل نتيجه‌گرايي، تمركز بر مشتري، رهبري و ثبات هدف، فرآيندها و واقعيت‌ها، مشاركت كاركنان، بهبود مستمر و نوآوري، مشاركت‌هايي كه براي هر دو طرف سودمندند، مسئوليت‌هاي اجتماعي است. جـايـزه كيفيت اروپا: يكي از چالش‌هاي سازمان‌هاي متعالي و سرآمد ارائه دستاوردها و راهبردهاي آينده خود به ذي‌نفعان به منظور جلب رضايت آنها است. بنياد اروپايي مديريت كيفيت كه يك بنياد غيرانتفاعي است با شناخت اين چالش در سال 1988 ميلادي توسط 14 شركت و با حمايت اتحاديه اروپا تاسيس شد. هم‌اكنون بيش از 800 شركت اروپائي در آن عضويت دارند. ماموريت اين سازمان ايجاد يك نيروي راه برنده در جهت تعالي عملكرد و چشم‌انداز آن و درخشش سازمان‌هاي اروپايي در جهان است. بنياد اروپايي مديريت كيفيت، نقشي اساسي در جهت ترغيب و كمك به شركت‌هاي اروپايي براي توسعه مديريت كيفيت در اروپا داشته است. طراحي اوليه مدل سرآمدي efqm در سال 1989 به‌عنوان چارچوبي براي ارزيابي و بهبود سازمان‌ها، نمونه‌اي از تلاش‌هاي اين بنياد است. 1 لینک به دیدگاه
XMEHRDADX 7514 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 18 دی، ۱۳۹۰ كيفيت در معدن: در بخش ادبيات پژوهش به 9 جنبه براي كيفيت اشاره شد آيا اين جنبه‌ها براي يك ماده معدني نيز كاربرد دارد؟ عيار يا درصد خلوص معيار محاسبه ارزش ذخيره است و يكي از اجزاي اصلي كيفيت ماده معدني به‌شمار مي‌رود. (ناصر نيا ،1376، ص51) كيفيت ماده معدني علاوه بر عيار يا درصد خلوص كاني مفيد و ضريب ناخالصي‌ها با ديگر خواص فيزيكي و قابليت تغليظ و كانه‌آرايي و همچنين عوامل موثر كاربردي آن مشخص ميشود. اين مشخصه‌ها عبارتند از اندازه دانه‌ها و بلورها و چگونگي به‌هم پيوستن آنها در ماده معدني، سختي، درخشندگي، قابليت چكش‌خواري، مقاومت، رطوبت و همچنين طيف وسيعي از عوامل موثر و خواص كاربردي مختلف مانند ارزش حرارتي و مقابليت كك‌دهي براي زغال‌سنگ‌ها و با پلاستيسه، تركيب گيرايش و تحمل حرارت آتش‌خواري براي رس‌ها در صنايع سراميك و چيني. اگر در جدول ابعاد كيفيت و عيار را معادل عملكرد يا ويژگي اصلي محصول بدانيم ديگر جنبه‌هاي يك ماده معدني را نيز مي‌توان به اين صورت تعريف كرد. قابليت اطمينان به يكنواختي در توليد و عرضه ماده معدني در طول زمان اشاره ميكند عواملي چند در اين زمينه موثر است از جمله تكنيك‌هاي استخراج مثل معدنكاري انتخابي، وجود برنامه‌ريزي توليد مشخص و.... خدمات كه مي‌تواند در جنبه‌هاي بسته‌بندي در موادي كه به‌صورت فله ارائه نمي‌شود و يا در عرضه ماده معدني در زمان‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي تعيين شده اشاره داشته باشد. جدول مقايسه‌اي ابعاد كيفيت در مواد معدني مي‌تواند به‌صورت زير تعريف شود. حسن شهرت: استمرار و تداوم توليد مناسب و بدون دغدغه جهت احراز ويژگي‌هاي يك ماده معدني منجر به بروز حسن شهرت در مشتريان ميشود كه مي‌توان به سولفات روي توليدي توسط شركت با ما اشاره كرد كه خود تبديل به استانداردي نزد مشتريان خارجي شده است. ارزيابي توسط مدل efqm: منطقي كه براي اندازه‌گيري يك سازمان نسبت به مدل efqm وجود دارد، منطق را داراست. اين منطق بيان ميكند كه سازمان براي رسيدن به نتايج مورد نظر بايد برنامه و رويكرد مناسبي داشته باشد. اين برنامه و رويكرد بايد در اركان سازمان تسري داده شده و به اجرا درآيد و نهايتا عملكرد سازمان نسبت به برنامه بايد مورد ارزيابي قرار گرفته و در صورت لزوم بازنگري شود. هر كدام از شركت‌هاي متقاضي، تقاضانامه‌اي را كه از طرف efqm در اختيار آنها قرار مي‌گيرد، تكميل كرده و به همراه گزارشي كه كم و كيف آن توسط efqm مشخص ميشود به efqm ارسال ميكند. بعد از انجام ارزيابي گزارش توسط ارزيابان، در صورتي كه امتياز كسب شده توسط شركت مربوطه بالاتر از 500 باشد براي بازديد از محل و ارزيابي حضوري، انتخاب خواهند شد. شركت‌هايي كه در اين مرحله بالاتر از 550 امتياز كسب كنند به‌عنوان منتخبين دور نهايي انتخاب مي‌شوند. در اين مرحله كميته داوران، شركت‌هايي را كه بتوانند بالاتر از 630 امتياز كسب كنند را به‌عنوان برنده جايزه مقدماتي و بالاترين امتياز را (در صورت كسب حداقل امتياز) به عنوان برنده نهايي معرفي ميكند بايد توجه كرد كه امتيازهاي مذكور ثابت نبوده و ابتداي هر سال توسط كميته داوران efqm تعيين مي‌شوند. رهيافت‌هاي خود ارزيابي در مدل: خودارزيابي، يعني بازنگري منظم، سيستماتيك و جامع فعاليت‌هاي سازمان و نتايجي كه سازمان به آنها دست مي‌يابد. فرآيند خودارزيابي به سازمان كمك ميكند كه به‌طور شفاف نقاط قوت و زمينه‌هاي بهبود خود را شناسايي كند. مدل efqm 5 (رهيافت) مختلف براي خود ارزيابي براساس اين مدل پيشنهاد كرده است. رهيافت پرسشنامه، رهيافت نمودار ماتريسي، رهيافت كارگاه، ابزارهاي جمع‌آوري اطلاعات جهت كسب اطلاعات موردنظر از جامعه آماري در خصوص پژوهش در تكنيك‌ها و ابزارهاي مختلفي مثل پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده ميشود. در اين پژوهش جهت جمع‌آوري اطلاعات از تلفيق روش پرسشنامه و رهيافت كارگاه و جهت اطلاعات تكميلي از روش مصاحبه و مشاهده استفاده شده است. بدين صورت كه ابتدا يك جلسه آموزش براي كارشناسان سازمان ترتيب داده شد، سپس پرسشنامه‌ها بين افراد توزيع و در رابطه با هر كدام از معيارها و سوالات توضيحات لازمه داده شد. همچنين از افراد خواسته شد شواهد و نظرات مرتبط با موضوع را در كنار هر كدام از سوالات قيد كنند. دليل اتخاذ اين تصميم آن بود كه با استفاده از تجربه و شناخت كارشناسان آن سازمان، زمينه‌هاي كاربردي اين ابزار در اين بخش شناسايي شود. تجزيه و تحليل داده‌ها و استخراج نتايج: در اين پژوهش تعداد 47 سؤال در قالب 5 معيار و 24 زير معيار در بخش توانمندساز مدل ارزيابي كيفيت اروپايي (efqm) تدوين شده است كه عبارتند از: 1. محور رهبري 2. محور خطمشي و استراتژي 3. محور منابع انساني (كاركنان) 4. محور مشاركت‌ها و منابع 5. محور فرآيندها هدف اصلي خود ارزيابي صرفا دستيابي به يك امتياز عددي در اين مدل براي سازمان نيست بلكه شناسايي نقطه قوت و حوزه‌هاي نيازمند بهبود در عملكردهاي سازمان است . تجزيه و تحليل يافته‌هاي مربوط به معيار رهبري: نقاط قوت (وجود ندارد) • آشنايي و استفاده مديران از تكنيك‌هاي مديريتي • وجود ساختار سازماني تدوين شده مطابق با نيازهاي سازمان • تشكيل جلسات منظم با سهامداران شركت در بورس • مشاركت در تشكل‌هاي حرفه‌اي، كنفرانس‌ها و سمينارها • در دسترس بودن، گوش دادن و پاسخگويي به كاركنان و ايجاد ارتباط مناسب با آنها • تفويض نسبي اختيارات قابل واگذاري حوزه‌هاي نيازمند بهبود • تدوين ماموريت و آرمان شركت • تدوين استراتژي‌ها و اهداف • ارتقاي شفافيت و پاسخگويي (كاركنان، مشتريان) • ايجاد انگيزه و تشويق همكاري‌هاي درون سازماني • اولويت‌بندي فعاليت‌هاي بهبود • اطمينان از وجود و به‌كارگيري سيستمي به‌منظور مديريت فرآيندي • حضور شخصي و فعال در فعاليت‌هاي بهبود • در ميان گذاشتن اهداف بلندمدت و كوتاه‌مدت در حد لزوم با كاركنان تجزيه و تحليل يافته‌هاي مربوط به معيار دوم خطمشي و استراتژي: در تدوين استراتژي توليدي يكي از مهمترين فاكتورها دانستن وضعيت حال و آينده معدن است. اطلاعاتي مثل حجم كانسار، عيار موجود و... نقاط قوت • به‌كارگيري داده‌هاي مربوط به روند جهاني قيمت‌ها به صورت روزآمد جهت حضور در بورس فلزات حوزه‌هاي نيازمند بهبود • تجزيه و تحليل عملكرد رقبا • استفاده از اكتشافات تفضيلي جهت تدوين استراتژي توليدي • تجزيه و تحليل شاخص‌هاي عملكرد داخلي • تعيين شاخص‌ها و معيارهاي ارزيابي تحقق استراتژي‌هاي جديد و برنامه‌هاي عملياتي تجزيه و تحليل يافته‌هاي مربوط به معيار سوم منابع انساني: حوزه‌هاي نيازمند بهبود • ايجاد خطمشي و استراتژي و برنامه‌هاي توسعه انساني • مشاركت كاركنان در تدوين و اجراي خط‌مشي‌ها، استراتژي‌ها و برنامه‌هاي منابع انساني • استفاده از نظر‌سنجي كاركنان و ديگر روش‌هاي دريافت بازخورد جهت بهبود برنامه‌هاي منابع انساني • شناسايي، انطباق كاركنان با ارزش‌ها و نيازهاي سازمان • تدوين روش‌هاي مدون جهت پايش و اندازه‌گيري اثربخشي آموزش • انجام نياز‌سنجي آموزشي كاركنان • تهيه و حفظ سوابق آموزشي كاركنان • اجراي نظام مشاركت (مثل سيستم پيشنهادات و...) • تدوين سيستم بررسي ميزان رضايت‌مندي كاركنان (از طريق پرسشنامه و گزارش تحليلي) نقاط قوت • وجود نظام ارزيابي عملكرد كه مورد رضايت كاركنان بود • برنامه‌ريزي نسبي ساليانه آموزش، تهيه و تصويب تقويم آموزشي • توجه به شرايط (احراز) شايستگي كاركنان (آموزش، مهارت) • ارتقاي آگاهي و مشاركت دادن كاركنان در امور مربوط به (سلامتي، ايمني و...) • وجود سيستم پاداش در شركت • رضايت نسبي از روابط متقابل افراد، امنيت شغلي و شرايط كار تجزيه و تحليل يافته‌هاي مربوط به معيار چهارم مشاركت‌ها و منابع: نقاط قوت • شناسايي و همكاري با انجمن‌هاي مرتبط • شناسايي سازمان‌ها و شركت‌هاي همكار و تامين‌كنندگان • حضور مستمر مديريت در جلسات سهامداران در داخل و نمايندگان مشتريان در خارج • مديريت نگهداري و استحصال دارايي‌ها در جهت بهبود عملكرد آنها • وجود سيستم نسبتا مكانيزه در فرآيند مالي • وجود سيستم اتوماسيون اداري حوزه‌هاي نيازمند بهبود • ساختاردهي روابط با همكاران تجاري و تامين‌كنندگان • سيستم ارزيابي و كنترل تامين‌كنندگان • تدوين برنامه‌هاي روزآمدتر نگهداري و تعميرات مثل tpm , pm • برنامه براي نگهداري ماشين‌آلات كه يكي از مهمترين منابع يك معدن است. • تعيين و استقرار نسبي مكانيزم‌هاي گزارش‌گيري • ايجاد و توسعه يك استراتژي جهت مديريت ماشين‌آلات تا به نحو بهتري در جهت اهداف شركت قرار بگيرند • ارتباط بيشتر با مراكز دانشگاهي • ايجاد و توسعه يك استراتژي جهت مديريت اطلاعات و دانش تجزيه و تحليل يافته‌هاي مربوط به معيار پنجم فرآيندها: نقاط قوت • وجود فرآيندهاي كليدي مورد نياز • به‌كارگيري نسبي سيستم‌هاي ايمني و بهداشت شغلي • آمادگي مديران و شركت در جهت بهبودهاي مورد نياز • تنها در يك زمينه استفاده از مدل‌هاي زمان سنجي در بارگيري مشاهده شد. حوزه‌هاي نيازمند بهبود • طراحي فرآيندها و چارت تشكيلاتي در جهت جاري‌سازي خطمشي و استراتژي • به‌كارگيري سيستم‌هاي استاندارد در مديريت فرآيند مثل سيستم‌هاي مديريت كيفيت • به‌كارگيري شاخص‌هاي فرآيند و تعيين اهداف عملكردي • طراحي چارت تشكيلاتي براساس فرآيندهاي مورد نياز سازمان • استفاده از مدل‌هاي بهينه‌يابي با استفاده از تكنيك‌هاي مهندسي فرآيند • مديريت زمان و پروژه‌ها (تقويت سيستم برنامه‌ريزي و كنترل پروژه) • آموزش كاركنان در جهت اجراي فرآيندهاي جديد 1 لینک به دیدگاه
XMEHRDADX 7514 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 18 دی، ۱۳۹۰ نتيجه گيري و پيشنهادات: با توجه به يافته‌هاي تحقيق و نتايج حاصل از آن، پيشنهادها به‌منظور بهره‌گيري هر چه بيشتر براي استقرار و استفاده از منابع مدل‌هاي سرآمدي به شرح ذيل ارائه ميشود. الف. پيشنهاد ميشود كه معادن كشور نسبت به استقرار سيستم‌هاي مديريت كيفيت اقدام كرده و در مسير اصلاحات به هماهنگي خود با معيارها و شرايط يكي از مدل‌هاي سرآمدي متناسب با شرايط كشورمان اقدام كنند. ب. با توجه به اينكه مدل efqm روش خاصي جهت اولويت‌بندي پروژه‌هاي بهبود حاصل از نقاط قوت و ضعف سازمان ارائه نمي‌دهد لذا پيشنهاد ميشود. پروژه‌هاي بهبود براساس نيازها و واقعيات شركت مورد بررسي قرار گرفته، تدوين و سپس اولويت‌بندي شود. ج. تعيين و تدوين اهداف، برنامه‌هاي بلندمدت و كوتاه‌مدت، فرآيندهاي مناسب جهت دستيابي به اهداف، تدوين شاخص‌هاي پايش و اندازه‌گيري (جهت اثربخشي، كارايي و بهره‌وري)، فرآيند‌گرايي و مشتري محوري از اركان اصلي مديريت كيفيت در جهت اصلاح سازمان‌ها است. منابع و ماخذ: اگايو، رافائل. (1378). آموزه‌هاي دكتر دمينگ. اصفهان: نشر آتروپات اورعي، كاظم (1377)، اقتصاد معدن، تهران: انتشارات كلبه (رازاني، عبدالمحمد 1381) آشنايي با مدل efqm مهربان، رضا. (1379). مديريت كيفيت جامع. تهران: نشر پيكان هوسترلايد، ويليام (1383). طراحي و برنامه‌ريزي معادن رو باز. تهران: دانشگاه صنايع و معادن ايران. مجيد رشيد كابلي / عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه اصفهان وفا كوهي اصفهاني / دانشجوي كارشناسي ارشد مديريت سيستم و بهره‌وري دانشگاه آزاد اسلامي نجف آباد 1 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده