احیای درختان کهنسال خیابان ولیعصر(عج)

[sookut 13735]

شهردار منطقه 3 خبر داد:

احیای درختان کهنسال خیابان ولیعصر(عج)

ایرن: شهردار منطقه 3 شهرداری تهران گفت: با توجه به اینکه خیابان ولی‌عصر جزء سرمایه‌های ملی شهر محسوب می‌شود، احیای درختان کهنسال این خیابان اجرا شد.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

به گزارش خبرگزاری محیط زیست و به نقل از فارس، پژمان پشمچی‌زاده با بیان این مطلب، افزود: به منظور حفظ و نگهداری محیط زیست و جلب رضایت شهروندان با همکاری سازمان پارک‌ها، احیای درختان خیابان ولیعصر(عج) به تعداد 560 اصله انجام شد.

وی با بیان اینکه در این عملیات از درخت چنار استفاده شده است، تصریح کرد: از آنجایی که درختان از گونه چنار از قدمت بالایی برخوردار هستند تصمیم گرفته شد تا از این‌ گونه گیاه در خیابان ولیعصر (عج) و بین درختان استفاده شود تا به این ترتیب چهره شهرمان زیباتر شود.

شهردار منطقه 3 یادآور شد: درخت چنار گونه غالب درختان موجود در فضای سبز اکثر شهرها از جمله تهران را به خود اختصاص داده که حفظ این درختان ارزشمند و سایر درختان موجود در حاشیه معابر یکی از مهمترین دغدغه‌های مدیران و کارشناسان فضای سبز است.

پشمچی زاده از تعریف طرحی ویژه برای اجرای پروژه احیای درختان خیابان ولیعصر(عج) به ویژه درختان چنار کهنسال خبر داد و گفت: این پروژه شامل بررسی دقیق و ثبت وضعیت درختان موجود، مبارزه با بیماری‌ها و آفات، ایجاد فضای لازم برای آبیاری در پای درخت با حذف موانع سخت مانند بتن، آسفالت و غیره، حذف سرشاخه‌های خشک، آبیاری منظم و به اندازه است.

وی اظهار داشت: در این زمینه برای حصول نتیجه مطلوب، پایش‌های منظمی صورت می‌گیرد که امید می‌رود با اجرای دقیق و استمرار این پروژه، وضعیت مطلوبی در زمینه درختان حاشیه معابر خیابان ولیعصر(عج) به خصوص چنار به وجود آید.

شهردار منطقه 3 خاطرنشان کرد: این درختان نقش شکل ‌دهی به مسیرها و محورهای اصلی دارند و علاوه بر این برای ایجاد سایه هم مورد استفاده قرار می‌گیرند و در برابر شرایط سخت جوی مقاومت خوبی دارند.

[Mohammad Aref 120452]

تا 10 سال دیگر 90 درصد چنارهای خیابان ولی‌عصر خشک می‌شوند

 

در روزهای اخیر انتشار عکس‌هایی از قطع چنارهای کهنسال در خیابان ولی‌عصر، موجی از اعتراض را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف برانگیخت. اگرچه سازمان پارک‌ها و فضای سبز تهران مدعی است که این چنارها از قبل خشکیده بودند اما روند نابودی چنارهای طولانی‌ترین و خاطره‌انگیزترین خیابان پایتخت به چنان مرز نگران کننده‌ای رسیده که حتی قطع یک چنار - ولو این که خشکیده باشد - موجب انگیزش شدید افکار عمومی می‌شود.

به راستی آیا برای شهرداری تهران که مدعی انجام بزرگ‌ترین پروژه‌های شهری در سطح ملی و منطقه‌ای است، جلوگیری از خشکیدن چنارهای خیابان ولی‌عصر کار دشواری است؟ و آیا این چنارها محکوم به فنا هستند؟

پایگاه خبری شهر الکترونیک، برای یافتن پاسخ این پرسش‌ با آقای علی‌محمد مختاری، ریسس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران تماس گرفت و با پیشنهاد او برای گفت‌وگو با دکتر نعمت الله خراسانی، استاد گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و عضو اتاق فکر سازمان پارک‌ها روبرو شد. او کسی است که به گفته آقای مختاری، هر هفته با یکی دیگر از مشاوران سازمان در خیابان ولی‌عصر قدم می‌زند و به وارسی درختان چنار می‌پردازد تا هرگونه مشکلی را سریعا به سازمان مزبور گزارش کند.

دکتر خراسانی این موضوع را تأیید می‌کند اما گفته‌هایش پرده از حقایق دیگری نیز برمی‌دارد و آن چیزی نیست مگر ناهماهنگی شدید در شهرداری تهران. در حالی که به گفته او، بزرگ‌ترین عامل آسیب‌رسان به چنارهای خیابان ولی‌عصر، برج سازی در اطراف این خیابان است، این واقعیت را نمی‌توان از نظر دور داشت که شهرداران مناطق مختلف با شدت تمام در حال صدور مجوز برای چنین ساخت و سازهایی هستند و گویا به تنها چیزی که فکر نمی‌کنند، سرنوشت درختان چنار است.

آقای خراسانی همچنین فاش می‌کند که به موازات اقدامات سازمان پارکها برای حفاظت از چنارهای خیابان ولی‌عصر، بهسازی پیاده رو این خیابان توسط سازمان زیباسازی، آسیب زیادی به چنارها زده است. مشروح گفت‌وگوی پایگاه خبری شهر الکترونیک با او را از نظر می‌گذرانید:

 

چنارهای خیابان ولی‌عصر بیش از 70 سال عمر دارند. این درختان زمانی کاشته شدند که تهران هوایی پاک و شرایط محیطی مناسبی برای رشد درختان داشت. امروز این شرایط به کلی تغییر کرده است. با این وصف، آیا می‌توان به بقای چنارهای خیابان ولی‌عصر امیدوار بود؟

هر موجود زنده اعم از گیاه یا جانور، یک شرایط حداقلی برای زیست لازم دارد که در آن شرایط زنده می‌ماند اما نمی‌تواند نقش خود در طبیعت را ایفا کند و در عین حال از طول عمرش نیز کاسته می‌شود.

شرایط چنارهای خیابان ولی‌عصر در زمانی که آنها را غرس کردند، بسیار مناسب بود و خوب هم رشد کردند اما به تدریج شرایط نامناسب شد و آنها نیز نقش طبیعی خود را از دست دادند. بر اساس تحقیقی که در کشور آلمان صورت گرفته، اگر شرایط مناسب برای زیست یک گونه گیاهی وجود نداشته باشد، ممکن است عمر آن گونه به یک پنجم تا یک دهم برسد. بنابراین متوسط عمر چنار که بین 400 تا 500 سال است، ممکن است به 50 یا حداکثر 100 سال تقلیل پیدا کند. الان درختان خیابان ولی‌عصر حدود 70 سال عمر دارند اما به علت نامناسب بودن شرایط، بسیار زودتر از این که به دوره دیرزیستی برسند، از بین می‌روند.

الان دقیقا چه تعداد چنار کهنسال در خیابان ولی‌عصر باقی مانده است؟

از میدان راه آهن تا میدان تجریش تقریبا 18 یا 19 کیلومتر فاصله است. چنارهایی که ابتدا در این فاصله غرس شدند، 24 هزار اصله بودند اما بر اساس آماری که سه یا چهار سال پیش گرفتیم، متوجه شدیم که تنها 6 تا 7 هزار چنار باقی مانده است.

از این تعداد، چه مقدار سالم‌اند و چه مقدار در حال خشکیدن هستند؟

به طور دقیق نمی‌توانم بگویم که چند درصد سالم هستند اما وضع درختان در بخش‌های مختلف متفاوت است. در قسمتهای شمالی خیابان ولی‌عصر که شرایط مناسب‌تر است و درختان نیز جوان‌تر هستند، وضع بهتر است اما در قسمتهای جنوبی، خصوصا با ساخت و سازهایی که انجام گرفته، خیلی از درختان نابود شده‌اند. به طور کلی از چهار راه پارک وی تا تجریش وضع درختان خوب است و 80 تا 90 درصدشان سالم هستند.

ما هرچند وقت یک بار در فواصل مشخصی از خیابان قدم می‌زنیم و با شناسایی درختانی که در حال خشکیدن هستند، درخواست قطع آنها را ارایه می‌دهیم.

چرا قطع؟ آیا نمی‌شود درختی را که کج شده و خطر سقوط دارد، به شیوه‌های مختلف مهار کرد؟

ما درختان کج را قطع نمی‌کنیم؛ چون اکثر درختان خیابان ولی‌عصر به علت ساخت و سازهایی که در اطراف صورت گرفته، برای استفاده از نور بیشتر به این سو و آن سو خم شده‌اند. خطر سقوط برای درختانی است که تنه‌شان از درون پوسیده و توان نگه داشتن تاج درخت را ندارد. این کار را هم با وسایل الکتریکی و یا بوسیله پتک‌های مخصوص پلاستیکی و با تجربه‌ای که در شناخت پوسیدگی‌ها داریم، انجام می‌دهیم.

آیا این پوک شدن‌ها و پوسیدن‌ها بر اثر بیماری خاصی است؟

چنار بیماری یا آفت خاصی ندارد. وقتی شرایط برای این درخت نامناسب می‌شود، مثلا وقتی ریشه آنها آسیب می‌بیند یا آب کافی به ریشه نمی‌رسد، درخت ضعیف می‌شود و آن وقت است که برخی آفات مثل سوسکهای چوب خوار به آن هجوم می‌آورند. در مورد چنارهای خیابان ولی‌عصر باید گفت که ضعیف شدن این درختان بیش از همه به خاطر بلندمرتبه‌سازی‌های اطراف است. می‌دانیم که برای ساختن یک برج گاهی زمین را 30 تا 40 متر گودبرداری می‌کنند. این کار تمام رطوبت زمین اطراف را از بین می‌برد و باعث خشک شدن درختان می‌شود؛ به گونه‌ای که حتی آب باران و آبیاری نیز نمی‌تواند رطوبت از دست رفته را جبران کند.

غیر از ساخت و ساز، چه مشکلات دیگری وجود دارد؟

بر حسب اولویت، یکی برج سازی است و دیگر نوسازی ساختمان‌های موجود که در طول عملیات نوسازی، گچ و آهک پای درختان ریخته می‌شود و یا کامیون‌هایی با وزن بسیار زیاد، مصالح سنگینی را در پای آن‌ها خالی می‌کنند.

آلودگی هوا و در این چند ساله پدیده ریزگردها نیز عامل بعدی است. چون این آلودگی‌ها روی برگها رسوب می‌کنند و توان درخت برای جذب گازکربونیک را کاهش می‌دهند.

گاهی هم برخی درختان تعمدا خشک می‌شوند. مثلا مغازه‌داران برای این که تابلوی فروشگاهشان بهتر دیده‌ شود، درختان را به طرق مختلف مسموم می‌کنند. هفت هشت سال پیش ما درختان سالم را شناسایی کردیم اما یک ماه بعد متوجه شدیم که برخی‌شان کاملا خشک شده‌اند. متأسفانه به رغم کوششی که کردیم و نمونه‌برداری از آب و خاک، نتوانستیم مسموم شدن این درختان را ثابت کنیم و فقط سازمان پارکها به فروشگاههای آن اطراف درباره خشکاندن درختان هشدار داد.

فرمودید هفت هشت سال پیش این اتفاقات رخ داده. یعنی الان دیگر چنین کاری صورت نمی‌گیرد؟

ما ندیده‌ایم. به نظر می‌رسد هشدارها و سرکشی‌های سازمان پارک‌ها تأثیرگذار بوده و متخلفان را ترسانده.

پیشنهاد شما برای رفع مشکلات موجود چه بوده؟

حدود 10 سال پیش جلسه‌ای با حضور سازمان پارک‌ها و شهردارانی که خیابان ولی‌عصر در محدوده شهرداری آنها واقع شده، تشکیل شد. آنها از ما خواستند که سه طرح ضربتی، میان مدت و بلند مدت را برای حفظ چنارها آماده کنیم. طرح ضربتی ما این بود که تمام درختان خشکیده و در معرض سقوط سریعا شناسایی و قطع شوند تا هم برای مردم خطری نباشد و هم خیابان نازیبا نشود.

در طرح میان مدت گفتیم که درختان سالم و بیمار را با درصد بیماری‌شان شناسایی و شناسنامه‌دار کنیم تا بتوانیم برای رفع بیماری‌شان اقدامات لازم را انجام دهیم.

طرح بلند مدت هم این بود که خیابان ولی‌عصر را به صورت جوی پشته دربیاوریم. یعنی جوی آب را داخل خیابان قرار دهیم و به زیرِ زمین منتقل کنیم و قسمتی را که درختان قرار دارند، به صورت باغچه دربیاوریم و به شیوه قطره‌ای آبیاری کنیم. ولی این طرح به علت عملیات سازمان زیباسازی در قسمت پیاده‌رو و همین طور به خاطر مشکلات مربوط به خطوط مترو عملی نشد. الان هم هنوز معتقدم که باید همین کار را کرد اما شرایط خیابان ولی‌عصر اجازه نمی‌دهد.

آیا طرح میان مدت انجام شد؟

اجرای طرح به سازمان پارکها و فضای سبز تهران واگذار شد. آنها کارهای زیادی انجام دادند و تا توانستند از بروز بیماری و مشکلات دیگر پیشگیری کردند.

جدا از رفع مشکلات موجود، به نظر می‌رسد برخی کارهای معمول نیز برای چنارهای خیابان ولی‌عصر انجام نمی‌گیرد. منظورم کارهایی مثل شاخه‌برداری، آزاد کردن ریشه‌ها، ریختن خاک دستی و یا شست و شوی برگ‌هاست که حتی در شرایط کاملا مطلوب نیز باید هر چند وقت یک بار انجام شود.

همه این کارها که شما می‌گویید، انجام می‌شود. پارسال در ماه رمضان و در وقت سحر که خیابان خیلی خلوت بود، شاخه‌برداری و قطع شاخه‌های خشکیده انجام شد.

اما وقتی سازمان زیباسازی پیاده رو خیابان را بهسازی می‌کرد، از این فرصت برای آزاد کردن ریشه‌ها و ریختن خاک مناسب استفاده نکردند.

اتفاقا اقدام سازمان زیباسازی آسیب زیادی را به درختان زد. همان موقع ما از طرف سازمان پارکها تذکر دادیم که در موقع بهسازی پیاده‌رو مواظبت کنند تا ریشه‌های قطور قطع نشود یا مصالح پای درختان نریزند اما توجه کافی نشد.

البته خود سازمان پارکها هم کارهای پرسش‌برانگیزی انجام می‌دهد. مثلا در جاهایی که درختان چنار خشکیده و قطع شده‌اند، توت نره یا بید مجنون کاشته‌اند که زیبایی و یکدستی فضای سبز خیابان را از بین می‌برد.

این کار درستی نیست. بیشتر سلیقه مناطق مختلف شهرداری است. خود سازمان پارک‌ها فقط چنار می‌کارد.

برخی کارشناسان معتقدند نمی‌توان یک نهال کوچک را جایگزین درختان کهنسال کرد و بعد 70 سال صبر کرد تا این نهال به اندازه درختان فعلی بشود. بنابراین پیشنهاد می‌کنند که درختانی با عمر زیاد را از جای دیگری بیاورند و به جای درختان خشکیده بکارند.

در دانش جابه جایی درختان این موضوع قبلا مطرح بود اما خیلی زود متوجه شدند که اگر درخت سن بالایی داشته باشد، برای جا به جایی آسیب پذیر است و عمرش را کم می‌کند. این چنارهایی که سازمان پارکها در خیابان ولی‌عصر می‌کارد، بین 10 تا حداکثر 15 سال عمر دارند و با ریشه جا به جا می‌شوند و اکثرا هم گرفته‌اند. اما با شرایط موجود اینها مثل مسکن است و این درختان نمی‌توانند 70 یا 80 سال عمر کنند. مگر این که بسترشان به صورت باغچه با آبیاری قطره‌ای دربیاید.

با توجه به شرایط کنونی و در صورت تداوم وضع حاضر، خیابان ولی‌عصر و چنارهایش را در 10 سال آینده چگونه تصویر می‌کنید؟

گفتنش برایم ناخوشایند است اما به نظرم با این شرایط تا 10 سال دیگر، 80 تا 90 درصد درختانی که از قبل در خیابان ولی عصر بوده‌اند، از بین می‌روند اما اگر از این درختان جوان که تازه کاشته‌اند، به خوبی حفاظت کنند، تعداد قابل توجهی باقی خواهند ماند وگرنه اینها نیز از بین می‌روند.

 

منبع: پایگاه خبری شهر الکترونیک