صدروز با مشروطه

[spow 44,195]

شما از نوكران خود مطمئنيد؟

شب نامه اى در 26 خرداد در تهران با ورقه ژلاتين چاپ و منتشر شد كه از نوشتار آن پيداست به قلم لوطى ها يا به قول جوانان امروزى «بامرام» ها نوشته شده است. آشنايى با ديدگاه آنان در آن روزگار نيز سودمند است.

[spow 44,195]

عين الدوله از رو شمشير بسته است

در روز ۲۴ خرداد ۱۲۸۵ پاسخى از سوى شاه به نامه شادروان طباطبايى رسيد كه همگان دانستند اين پاسخ از خود عين الدوله است و شاه به اندازه اى بيمار است كه از اخبار روز آگاه نيست. به هر روى پاسخ نامه طباطبايى به شاه چنين بود: «جناب آقاسيدمحمد مجتهد! نامه شما را خوانديم، به اتابك مى سپاريم كه خواست هاى شما را به انجام رساند. شما هم در وظايف خود كوتاهى ننماييد و به دعاگويى بپردازيد...»

[spow 44,195]

هرچه خوردى بس است

در 22 خرداد عين الدوله بر آن شد تا از گردهمايى مردم در مسجدهاى شبانه جلوگيرى كند. از سوى وى به نظميه فرمان داده شد كه سه ساعت از شب گذشته، كسى حق آمد و شد در كوچه ها و خيابان هاى تهران را ندارد.

[spow 44,195]

شش نامه از شش راه

۲۱ خرداد ۱۲۸۵ شادروان طباطبايى چون از نامه نگارى با عين الدوله خيرى نديد و پاسخ درستى نگرفت، با توجه به اينكه شاه در ديدارى كه پس از بازگشت پيروزمندانه از حضرت عبدالعظيم(ع) داشتند . ...

[spow 44,195]

يك تير و دو نشان

۲۰ خرداد ۱۲۸۵ در اين هنگام ميان شادروانان بهبهانى و طباطبايى و نيز تعدادى از سران روحانى جنبش نشست و گفت وگويى درگرفت. رايزنى آنان به اين انجاميد كه هر شب در يكى از مساجدى كه روحانيون مشروطه خواه، امامت و توليت آن را به عهده دارند، منبر وعظ و خطابه اى برگزار شود و آقايان براى بيدار كردن توده ها و پافشارى در خواسته ها، ضمن سخنرانى هاى مذهبى، مسائل سياسى روز را نيز طرح كنند.

[spow 44,195]

كاملاً محرمانه

۱۹ خرداد ۱۲۸۵ اين روزها در دربار مظفر الدين شاه نيز گروهى از دولتمردان و درباريان هر يك به انگيزه اى، به طور پنهانى به همكارى با سران جنبش پرداخته بودند. آنان مى كوشيدند تا رويدادهاى كشورى را آن گونه كه هست به گوش شاه برسانند، نه آن گونه كه عين الدوله گزارش مى دهد.

[spow 44,195]

حكومت نظامى عين الدوله

۱۸ خرداد ۱۲۸۵ خبر رسيد كه شاه پنج روز پيش نامه شديد اللحنى به عين الدوله نوشته و خواستار سركوب و تبعيد سرجنبانان مشروطه خواهى شده است. عين الدوله نيز به موجب همين دستخط شاه، سخت گيرى ها و بگير و ببندهايى در تهران به راه انداخت كه در گزارش هاى آتى خواهيم ديد. اين نامه و لحن آن، براى كسانى كه مظفر الدين شاه را مردى مهربان و خوش قلب به شمار مى آوردند باور كردنى نيست، مگر آنكه بپذيريم شاه در آن روزگار به شدت بيمار و از مسائل روز به دور بود و نوشتن چنين نامه اى را هم جزء دسيسه چينى هاى عين الدوله بشناسيم، كه چندان هم بعيد نيست.

[spow 44,195]

اعلاميه دوستدار غيبى

۱۷ خرداد ۱۲۸۵ خيلى از مشروطه طلبان، مشروطه طلبى را نه از روى آگاهى و آزاديخواهى بلكه به اين خاطر حمايت كردند كه ديگر منافع خود را در حكومت استبدادى در خطر مى ديدند و يا ادامه حكومت قبلى را با منافع خود در تضاد مى ديدند. شايد يكى از اين افراد مشيرالدوله اولين صدراعظم ايران بعد از مشروطه باشد.

[spow 44,195]

مركز توطئه ها عين الدوله است

شورش و قيام عليه خودكامگى عين الدوله و خواستن «عدالتخانه» از تهران به سراسر كشور ريشه دواند. در اين هنگام تبريزيان نيز به جنبش پيوستند و يكپارچه خواهان عزل عين الدوله و برپايى «عدالتخانه» شدند. از شگفتى ها اين كه محمد على ميرزا و ليعهد محمد على شاه بعدى- كه حكمران آذربايجان بود- به شورش تبريزيان دامن مى زد! وى كه به هنگام سلطنت خود بزرگترين دشمن مشروطه و آزادى ايرانيان شد و به دستور وى خون پاك رادمردان آذرى بر زمين آذربايجان ريخته شد، اكنون به هنگام وليعهدى خود يكى از سلسله جنبانان به شمار مى آمد!

[spow 44,195]

نان ارزان شد اعتراض مدنى نتيجه داد

۱۵خرداد۱۲۸۵ روزهاى قبل ديديم گرانى نان و تحريك مرحوم بهبهانى باعث تحركات بسيار زياد بانوان عليه دولت شده بود. عين الدوله كه مى دانست هرگز نمى تواند با زنان برخورد قهرآميز كند با دستور پادشاه براى اولين بار در تاريخ ايران سوبسيد بر كالاهاى اساسى را مرسوم كرد.

[spow 44,195]

مردم گيلان از مشروطه خواهى حمايت كردند

۱۴ خرداد ۱۲۸۵ آزاديخواهان در سراسر ايران پا به پاى مشروطه طلبان تهران از هر فرصتى براى وارد آوردن فشار بر حكومت و اعلام درخواست هايشان استفاده مى كنند. رحيم شيشه بر يكى از مشروطه طلبان باسابقه رشت واقعه اى را تعريف مى كند كه در آن آزاديخواهان از يك موضوع كوچك جهت پيشبرد اهداف خود استفاده مى كنند. وى اصل حادثه را چنين نقل مى كند: «ميرزا تقى خان ميرآب با يك نفر اختلاف ملكى پيدا مى كند كه اختلاف مزبور سرانجام به صلح و سازش پايان مى يابد.

[spow 44,195]

ميهمان آمد، ميزبان نبود

۱۲و۱۳ خرداد ۱۲۸۵ •سفير جديد روسيه واردتهران شد شنبه ۱۲ در تمام دنيا مرسوم است وقتى شرايط كشورى تغيير مى كند كشورهاى ديگر كه در آنجا منافعى دارند معمولاً مقامات سفارت خود را بسته به آن شرايط تغيير مى دهند. روس ها كه در جريان انقلاب مشروطه ظاهراً سكوت اختيار كرده بودند وقتى وقوع انقلاب و تغييرات را قريب الوقوع ديدند دست به اقدامات بسيارى زدند.

[spow 44,195]

دسيسه هاى عين الدوله

۱۰ و۱۱ خرداد ۱۲۸۵ • تجمع اعتراضى زنان • پنجشنبه ۱۰ قيمت نان و گوشت به شدت افزايش پيدا كرده است. گذشته از اينكه مبلغ آن بر دوش مردمى كه بيشتر غذاى آنها از همين اقلام تشكيل شده بود سنگينى مى كرد در عين حال به دليل كمبود اين مواد مردم ناچار بودند ساعات بسيارى را در صف نان و يا گوشت سپرى نمايند.

[spow 44,195]

علما شايعه حكم جهاد را رد كردند

چهارشنبه ۹ خرداد ۱۲۸۵ عين الدوله يك اردوى نظامى بيست هزار نفرى مجهز به توپ و تفنگ در حواشى شمال تهران برپا داشت و به آنها تكليف كرد هر روز به مشق نظامى بپردازند و از طرفى نيز در نقاط مختلف شهر تهران و در قراولخانه ها هزاران سرباز مستقر كرد.

[spow 44,195]

فروش مقام وزارت

خيلى از مشروطه طلبان، مشروطه طلبى را نه از روى آگاهى و آزاديخواهى بلكه به اين خاطر حمايت كردند كه ديگر منافع خود را در حكومت استبدادى در خطر مى ديدند و يا ادامه حكومت قبلى را با منافع خود در تضاد مى ديدند.

[spow 44,195]

علما قسم مى خورند

۷ خرداد ۱۲۸۵ بعد از انتشار شايعه رشوه دادن روس ها به مرحوم طباطبايى و ملاقات محرمانه بهبهانى با عين الدوله و پخش شب نامه هايى عليه آنان، مردم نسبت به علما و روحانيون بدبين شده بودند.

[spow 44,195]

شبنامه هاى تفرقه انگيز

۶ خرداد ۱۲۸۵ بعد از اينكه موضوع ارسال پول از طرف روسيه به طباطبايى و خبر ملاقات محرمانه بهبهانى و عين الدوله در شهر پيچيد مردم بناى تعرض و بدگويى را گذاشتند در همين شرايط بود كه شب نامه اى تحت عنوان «مردم بيدار شويد به شما خيانت مى كنند» به درب منازلشان ريخته شد

[spow 44,195]

ديدارها

۵ خرداد ۱۲۸۵ همانطور كه گفته شد بهبهانى با فشار بستگانش كه دست نشاندگان عين الدوله بودند در منزلش به طباطبايى و ديگران پيشنهاد داد به منزل عين الدوله بروند كه با مخالفت ديگران مواجه شد و بعد از تفأل به قرآن از پيشنهاد خود منصرف شد و آقايان تصميم گرفتند از اين ديدار چشم پوشى كنند.

[spow 44,195]

رشوه دادن روس ها

۴ خرداد ۱۲۸۵

[spow 44,195]

ديدار شاه با خارجى ها

۲ و ۳خرداد ۱۲۸۵