فرار از زونا

[Ssara 14641]

زونا یا هرپس بیماری ویروسی است که عامل آن همان ویروس آبله مرغان است. در واقع بعد از فعال شدن مجدد ویروس آبله در بدن (ویروس آبله مرغان از کودکی در بدن فرد به جا می ?ماند)، فرد دچار علایمی مانند تاول های کوچک کنار یکدیگر در منطقه یک عصب محیطی و در امتداد آن به خصوص در ناحیه سینه و پشت می شود که با درد و سوزش مختصر تا شدید همراه است...

[Ssara 14641]

زونا ممکن است در هر سنی بروز کند ولی در افراد بالای ۵۰ سال معمولا شایع تر است. احساس بی حالی، کسالت، تهوع، تب ، لرز، درد صورت، قفسه سینه یا شکم از جمله علایم این بیماری است. علاوه بر سن بالا، استرس یا ابتلا به بیماری دیگری که سیستم ایمنی را تضعیف کرده باشد، می تواند باعث استعداد ابتلای فرد به زونا شود. مصرف داروهای ضدسرطان، جراحی، رادیوتراپی و... احتمال ابتلا را بالا می برد. در این یادداشت، رایج ترین درمان های زونا را با هم مرور می کنیم.

[Ssara 14641]

● درمان موضعی

 

درمان موضعی در این زمینه امتحان شده است. آب سرد لوله کشی به صورت پانسمان مرطوب به مدت ۲۰ دقیقه و چندبار در روز به کار می رود. این پانسمان ها وزیکول ها (تاول های پوستی) را خیس می کند. سرم و دلمه را از بین می برد و رشد باکتری ها را مهار می کند.

[Ssara 14641]

● درمان خوراکی

 

با استفاده از استروییدهای خوراکی درد حاد کاهش پیدا می کند و بثورات پوستی سریع تر برطرف می شوند. استفاده از آسیکلوویر همراه با پردنیزون در مقایسه با مصرف آسیکلوویر به تنهایی هیچ تفاوتی در شدت درد بعد از بیماری ندارد. از نظر کاهش درد یا توقف کامل درد، هیچ تفاوت قابل ملاحظه ای میان بیمارانی که با استرویید درمان شده اند و آنها که با استرویید درمان نشده اند، وجود ندارد. تنها میزان عوارض نامطلوب در بیمارانی که با کورتیکواستروییدها درمان شده اند بالاتر است.

[Ssara 14641]

● تخفیف مرحله حاد

 

داروهای ضدویروس خوراکی، درد حاد، التهاب، تشکیل وزیکول ها (ضایعات پوستی) و پراکنده سازی را کاهش می دهند. درمان ضدویروس در صورتی که در ۴۸ ساعت ابتدای عفونت شروع شود بیشترین تاثیر را خواهد داشت. برای بیماری که با گذشت بیش از ۴۸ ساعت از ظهور وزیکول ها برای درمان مراجعه کرده است اگر ضایعه ها به طور کامل دلمه نبسته باشند استفاده از درمان ضدویروس موثر خواهد بود. درمان خوراکی توصیه شده برای بزرگسالان یک دوره ۱۰ ۷ روزه آسیکلوویر ۸۰۰ میلی گرم ۵ بار در روز، والاسیکلوویر ۱۰۰۰میلی گرم ۳ بار در روز یا فاسیکلوویر ۵۰۰ میلی گرم ۳ بار در روز است. والاسیکلوویر و فاسیکلوویر از نظر تسریع بهبود و برطرف کردن درد، توانایی مشابهی دارند و ساده تر بودن رژیم مصرف (۳ بار در روز) و الگوی داروشناسی این داروها، آنها را نسبت به آسیکلوویر ارجح کرده است. هر ۳ داروی نامبرده بی خطرند و به خوبی تحمل می شوند. برای بیماران مبتلا به کم کاری کلیوی باید مقدار مصرف را تعدیل کرد. این داروها به صورت تجربی برای بیماران بالاتر از ۵۰ سال، دچار اختلال ایمنی یا مبتلا به زونای عصب سه قلو (ناحیه صورت) تجویز می شوند. داروهای ضدویروس موضعی مانند کرم آسیکلوویر هیچ نقش و تاثیری در درمان هرپس زوستر ندارند.

[Ssara 14641]

● پیشگیری از نورالژی (درد عصبی) پس از هرپس

 

فاسیکلوویر و والاسیکلوویر ممکن است مدت نورالژی پس از هرپس را کاهش دهد. استروییدهای خوراکی برای پیشگیری از نورالژی پس از هرپس به کار می روند ولی موثر بودن آنها اثبات نشده است. بعضی از پزشکان توصیه می کنند به مجرد تشخیص زونا در تمام بیماران بالاتر از ۶۰ سال، آمی تریپتیلین با مقادیر کم ۲۵ ۱۰ میلی گرم روزانه شروع و به تدریج طی ۳ ۲ هفته به ۷۵ ۵۰ میلی گرم افزایش داده شود. در نتیجه این درمان کاهش به میزان ۵۰ درصد در میزان بروز نورالژی پس از هرپس گزارش شده است.

[Ssara 14641]

● درمان نورالژی (درد عصبی) پس از هرپس

 

هیچ درمان قابل اعتمادی برای نورالژی پس از هرپس وجود ندارد. مشاوره با متخصصان دوره?دیده در زمینه کنترل درد می تواند مفید باشد. ضددردهای خوراکی (مانند استامینوفن، پروفن) خط اول درمان را تشکیل می دهند. چسب های ضددرد حاوی لیدوکایین، اولین دارویی است که سازمان غذا و داروی آمریکا آن را برای نورالژی پس از هرپس تایید کرده است. داروهای ضدافسردگی مانند آمی تریپتلین ۷۵ میلی گرم در روز، نور تریپتلین ۷۵ ۲۵ میلی گرم در روز و دزپیرامین و همچنین داروهای ضدصرع مانند گاباپنتین در بعضی از بیماران درد را برطرف می کنند. داروهای مخدر و ضددرد برای بیشتر بیماران موثرند. کرم موضعی کاپساسین (چسب ضددرد) هم سودمند است اما با اینکه بیماران با مصرف این دارو تا حدودی تسکین درد را تجربه می کنند ولی ممکن است سوزش ناشی از این دارو قابل تحمل نباشد. (کاپساسین را نباید روی ضایعه های پوستی که بهبود نیافته اند به کار برد.)

[Ssara 14641]

● نکته مهم

 

 

مهاجرت ویروس به اعصاب درماتوم (خودمختار) مجاور دیده می?شود که اگر در ناحیه خاجی (دنبالچه) رخ دهد، مثانه نوروژنیک همراه با تاخیر یا احتباس ادرار می تواند ناشی از زونای درماتوم خاجی به وجود بیاید. در این مورد مشاوره متخصص کلیه و مجاری ادراری در درمان ضروری است. درمان را باید تا هنگامی ادامه داد که تمام ضایعه ها به طور کامل ازبین بروند. در زونای چشمی، زونای زانویی (گرفتاری گالیگلیون عصب زانو) یا نشانگان رامسی هانت که بخش هایی از عصب هفتم مغزی گرفتار می شود و علایمی شبیه از بین رفتن حس چشایی زبان، وجود وزیکول های متعدد گوش خارجی دیده می شود که باید متخصصان چشم و گوش و حلق و بینی هم در درمان مشارکت کنند.