افسانه ي تاریخچه گل سرخ

[قاصدکــــــــ 20162]

 

 

Rosa در لاتین به معنای گل سرخ میباشد .

 

از آغاز تاریخ ، گل سرخ بیش از همه گلها در قلوب بشر جای جای گرفته و ازوقتی که مردم از زیبایی درخشان گل ، آگاهی یافته اند ، گل سرخ یک سرو گردن از آنهابلند تربوده است. گل سرخ میراث بزرگی از افسانه وتاریخ را به همراه دارد . ایندرختچه زیبا ، میلیونها سال قبل از بوجود آمدن بشر در روی زمین ، زیسته و زیبائی وعطر را در همه جا گسترده است فسیلهائی که از شکوفه های گل سرخ در آرگون (Oregon) وکولورادو (Colorado) بدست آمده ، محتملاً به 35 تا 70 میلیون سال قبل ، مربوط بودهاست. رزهای خشکیده ای از 300 سال قبل ازمیلاد از گورهای مصریان بدست آمده تصورمیرود که نشان اولین آشنائی مصریان با گل سرخ باشد. معهذا تحقیقات وسیعتر نشان میدهد که این گل بومی مصر نبوده ، بلکه از آسیای صغیر به آنجا آورده شده است.تاریخافسانه وار گل سرخ طی قرنها توسط هنرمندان ، صنعتگران ، نویسندگان و درختکارانبوجود آمده که بوسیله این گل زیبا افسون شده اند و شرح فریفتگی شان را برای آیندگاننگه داشته اند تا از آن لذت ببرند . از جمله شاعرانی که افسانه های اساطیری پیرامونگل سرخ در مدایح و ستایشگرها گفته ، می توان به اثر اناکرئون (Anaceron) قرن 6میلادی شاعر غزل سرای یونانی پی برد و رو نسازد (P.de Ronsard) 1585-1524، شاعرفرانسوی ، فرانسوادومالحرب (F.de Malherbe) 1555-1648 ، شاعر فرانسوی در باره هنریچهارم ولوئی سیزدهم و بالاخره غزلهای سلیمان (Cantiouses des cantiques) را می تواننام برد.اپوله (Apuless)180-125 نویسنده لانتی در داستان خر زرین می گوید، چگونهبصورت آدم در می آید گه گل سرخ می چرد . پیندار (Pindar)438-518 قبل از میلاد ،شاعر غزل سرای یونانی، دیونیزیوس باکوس (Diony sios Bacchus) گل سرخ را به رب النوعشراب یاد گشته است و در روم باستان ، گل سرخ مطلقاً وابسته و تقدیم به دیونیزیوسباکوس و ونوس محسوب میگشت ، برای مثال عید سالانه دختران شادی که در بهاران برگزارشده است ، در این روز که متعلق به ونوس (Venus Erycina) بوده، درباریان کوچه وخیابانها و باغات را با گل سرخ و مورد (Myrtus communis) تزئین می کردند. درمیهمانیها جشن گل سرخ می گرفتند و همه جا را با این گل افسونگر می آراستند و ازقدحها شربت گل سرخ می نوشیدند ، امپراطوران و همسرانشان روی تختخوابهایی از گل سرخمی خوابیدند و در حمامهایشان از عطر گل استفاده می کردند. در تراس ( Thrace) محلیبین (یونان و ترکیه ) گل سرخ به مانند سمبل ویژه اصلی خداوندی بوده است و در دورانتسلط رومیان در آن سرزمین ، یکی ازاعیاد دیونیزی باکوس ، بنام روزالیا (Rosalia) نام داشت. افسانه هایی که درباره گل سرخ نقل شده ، نسبت به سرزمینها ، نواحی ،عادات و رسوم، فرهنگها و معتقدات مردم زیاد و متنوع است . مسلمانان معتقدند که گلسرخ از قطره عرق جبین پیغمبر بوجود آمده است . بنا به افسانه ای ، گل سرخ در بهشتعدن برنگ سفید بوده است و هنگامی که حوا آنها را بوسید رنگشان قرمز شده و تا به حالبدان رنگ باقی مانده است. در افسانه های یونانی آمده است که گل سرخ از چند قطره خونافرودیت ، الهه ی زیبائی و عشق که در اثر خار و خس ها ( کیهه کوتی Ronce) جنایتکارمجروح گشته بود ، برنگ قرمز در آمده است. همچنین تعریف کرده اند که رنگ گل سرخ براثر خون ادونیس(Adonios) خدای زیبائی و جمال فینیقیان است که بوسیله خوک وحشی مجروحگشته و افرودیت او را بصورت گل شقایق نعمائی (Anemone)در آورده است . گل سرخ رایونانیها برای رومیها به ارمغان آورده اند که مجذوب آن شدند و پرورش داده و گلهایخوبی بار آوردند .در ایام نرون(Neron) استعمال تزئینی گل سرخ در جشنهای رومی به حددیوانه وار رسیده بوده .چنانکه گویند ، نرون 40 میلیون سسترس (Sesterce) خرج تهیهگل سرخ برای یک مهمانی گل سرخ برای یک مهمانی کرده بوده. بطور کلی هر جائی که مراسمیا جش رومی بطورخصوصی یا عمومی برگزار می شد ، مشکل می نمود که گل سرخ جلب توجهنکند. گل سرخ را 40 قرن قبل از میلاد در آسیا روی سکه ها و 16 قرن قبل از میلادمسیح در اروپا روی گچ بریها و سکه ها نقش می شد. نقش معماری گل رز در بابل و آشورنشان می دهد که این تمدنها ، گل سرخ را می شناخند .نسخه های خطی قبلی از پرورش گلسرخ را ملکه گلها می نامیدند .

 

شعراء ، تاریخ نویسان ، گیاهشناسان یونان باستاناحساس خود را از گل سرخ در نوشته هایشان ثبت کرده اند ، سافوی شاعره (Sappho) در 600 سال قبل از میلاد مسیح ، لقب ملکه گلها برخود نهاد . هومر در ادیسه از گل سرخدر توصیف سپیده دم نام می برد و در ایلیاد به روغن گل سرخ اشا ره می کند . شاعرحماسی سرای یونانی نیز فجر سحر گاهی (اورورAurore) را به مانند یک دختر جوان در حالپخش کردن گل سرخ نمایانده است.

 

کلیساهای رومی مسیحی روم با روش استفاده رومیان ازگل سرخ مخالفت کرده ولی بزودی آن را به عنوان نشانه تسلی جهت باز ماندگان مرده هاپذیرفت . از آن موقع گل سرخ در مراسم مذهبی ، نقاشی و نشانهای کلیسائی و مجسمه سازیبکار می رود . تابلوی"تولد ونوس"که توسط بوتیچلی (Botticelli) نقاشی شده ، افسانهای را که باز می کند ، این است که گل سرخ هنگام ظاهر شده ونوس از دریا در نزدیکجزیره قبرس بوجود آمده تاکید می کند.در قرون وسطی ، در باغها و دیرهای انگلستان ،گل سرخ را برای مراسم و اجتماعات مذهبی پرورش می دادند ، روی شیشه های رنگی پنجرههای کلیساها ، طرحها ، نقشهای گل سرخ به چشم می خورد.پنجره مشهوری از این توع درکلیساهای یورک میینستر(York Minster)امت اتحاد خانواده های یورک ولنکاستر(Lncaster) بعد از جنگ زرها است.

 

گل سرخ طلائی کلیسائی روم از قرن چهاردهباقی مانده است. رزهای "رزساندی " (Rose-Sunday) بوسیله پاپ متبرک و گاهی به اشخاصکه در مذهب کاتولیک به مقام ارجمندی نائل شده اند، سپرده می شود . از اولین روزهایسلحشوری و قهرمانی ، گل سرخ به عنوان نشان نجات خانوارگی نیم تاجها ، پرچمها وسپردهای شوالیه ها و پادشاهان انگلیس نقش می شد . برخی از خانواده های سلطنتیانگلستان آن را به عنوان نشان اختیار کردند و هنوز هم نشان انگلستان است. گلهای سرخدر عروسها ، مراسم دفن ، آئین اعطای نشان های لشکری ، عطرسازی و پزشکی بکار می رفت . رسم عاشقان بود که حلقه ای از گل سرخ ترتیب داده ، به در خانه زنی مورد پسند وعلاقه شان می آویختند. در مجموع می توان گفت در دوران قدیم ، گل سرخ سمبل عشق ،زیبایی و شادی محسوب می گشت. بطوریکه در داستانهای کهن و قدیم هندی گل سرخ به منزلهدلپذیری ، خدای مهر (خورشید 9 معرفی شده بود. اما پس از پیدایش مسیحیت این سمبلتغییر یافته و مادونا (Madona) مریم مقدس همیشه باکره، در افسانه های ونوس یونان کهفراموش شده بود ، جانشین گردید. گل سرخ را نشانه پاکیزگی معرفی گردیدو ماه ششمتقویم حیوانی ، سنبله را به ماه مریم باکره تبدیل کردند که برابر ماه مه میلادی یااردیبهشت شمسی است و در آغاز نیز ماه گل سرخ می گفتند.در ایتالیا به عید بهارهپانته کوت (Pantecote) که نزد یهودیان تحت عنوان روزی است که خداوند قوانین یهود رابر موسی پیامبر انسان نازل کرده است که به آن عید الخمسین (عید انعصره) است. مدتهابه نام پاسکو آروزاتا (Pasqua rosata) شهرت داشت و بزرگان دینی مسیحیان ، گل سرخرزین را تغییر نام دادندو هم اکنون نیز زنان عابد و مقدسه ای مسیحی میوه های خشک وقرمز گل سرخ را به نخ کشیده ، همانند تسبیح با آن عبادت می کنند که روزیه (Rosaire) یا تسبیح دانه درشت گل سرخ نامید. به تدریج گل سرخ ارزش و مقام خدائی دیرینه ای رااز دست داده و از آن در مراسم تشییع جنازه ها بیشتر استفاده می کنند و حتی در برخینقاط آن را روی گوره های می کارند و چه بسا در برخی از نوشته ها از ارتباط گل سرخ وبرگ سخن به میان آورده شده است . به عنوان مثال ، در یک داستان افسانه ای ایرلندیکه اشاره دارد به ... اگر بیماری در خواب بیند گل سرخ را همراه می برد ، نشانه آناست اجلش فرا رسیده و خواهد مرد.در قرون وسطی ، اروپائیان گلهای بونه گل سرخ وحشییا نسترن را شوم و نحس و شیطانی می پنداشتند . شاید این کج اندیشی از نوشنه ایمولنتوف (Mullenthof)از داستان Sehlewing ناشی شده باشد که می گوید ...شیطان میخواست به آسمانها دست یابد برای به ثمر رسیدن این مقصود ، نردبانی از ساقه هاینسترن ساخت و از آن نردبان شروع به بالا رفتن کرد ، ولی خدا وند مانع گردید ونردبان پاره شده و با سر به زمین سقوط کرد و تیغهای گل بدنش را مجروح ساخت.