SH E I KH 18713 اشتراک گذاری ارسال شده در 15 شهریور، ۱۳۹۰ در آرزوی یک شهر ایرانی-اسلامی بهرام هوشیار یوسفی برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام لینک به دیدگاه
SH E I KH 18713 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 15 شهریور، ۱۳۹۰ بنا به پیشنهاد وزارت مسكن و شهرسازی و پیرو رهنمودهای مقام معظم رهبری در مورد ضرورت رعایت اصول و ارزش های اسلامی در طرح های شهرسازی و معماری و همچنین تأكید معظم له در بندهای 10 و 12 منشور اقامه نماز، در تاریخ 2/7/1375 خورشیدی شورای عالی شهرسازی و معماری وقت ایران تصویب و مقرر نمود حوزه معاونت شهرسازي و معماري وزارت مسكن و شهرسازي مطالعه مستمر درباره شهرها و معماري اسلامي گذشته و حال ايران و جهان به منظور دسترسي به اصول و ارزش‌هاي حاكم بر ساختار آنها و تطبيق اين اصول با دانش نوين بشري و دستيابي به ارزش ها و اصول طراحي جديد شهري و معماري به انجام رساند و ظرف همان سال (1375) اصول و ضوابط طراحي شهري و همچنين اصول ضوابط معماري ساخت و ساز بناها براساس معيارها و ارزش هاي اسلامي با هدف رشد و اعتلاي طراحي شهري و معماري اسلامي و ايراني تهيه و به تصويب شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران برسد.... اين اصول و ضوابط قرار بود پس از تصويب شوراي عالي شهرسازي از سوي كليه مهندسان مشاور و مهندسان داراي پروانه فعاليتهاي مهندسي در تهيه طرح‌هاي جامع، تفصيلي و هادي، تهيه طرح‌هاي شهرك سازي و طراحي بناها اعم از مسكوني، خدماتي، عمومي، اداري و تجاري لازم‌الرعايه باشد. «پيروز حناچي» معاون شهرسازي و معماري وزارت مسكن و شهرسازي دولت قبل، در مصاحبه‌ای که در آخرین روز‌های تصدی امر با یک پایگاه اطلاع رسانی تحت عنوان «هويت، با ايجاد شهرهاي اسلامي باز نمي‌گردد!» به طور ضمنی به ناموفق بودنش در این عرصه سخن گفت و پیچیدگی‌های موضوع را بهانه قرار داد، در خبر دیگری نیز که همان زمان منتشر شد با عنوان «طرح شهر اسلامي به اهداف كاربردي نزديك نشد» از زبان «مليحه احمدي» معاون وقت امور طرح‌ها و دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي، خواندیم، «پيش‌بيني كارشناسان درباره نتايج مطالعات، هميشه درست نيست و گاهي كارشناسان در خلال مطالعه به نتايج ديگري نسبت به آنچه كه پيش‌بيني شده است، مي‌رسند.... هر چند اين طرح به طرحي كاربردي تبديل نشد اما مطالعه‌اي بنيادي براي تدريس در سطح دكتري به شمار مي‌آيد. نحوه مطالعه و منابع هر طرح در رسيدن به اهداف كاربردي بسيار موثر است با اين حال برخي طرح‌ها جنبه كاربردي پيدا نمي‌كنند.».... 10 سال مطالعه و فعالیت برای دست یابی به نتایج کاربردی در عرصه شهر اسلامی و جامه عمل پوشاندن به تاکیدات مقام معظم رهبری کافی نبود و البته نتیجه عکس نیز حاصل شد! اینکه نهایتا قرار است سرنوشت این مصوبه به کجا بیانجامد مساله‌ای است که در حوزه اختیارات نگارنده نیوده، حتما شورای عالی وقت شهرسازی و معماری ایران و مسولین وقت وزارت مسكن و شهرسازی در جایگاه مناسب پاسخ گوی آن خواهند بود...! نگاهی به تحولات تاریخی و درک عوامل تاثیر گذار بر آن این موضوع را شفاف می‌سازد که تا کنون شهر در هر مقطع تاریخی منطبق بر زمان و روح زمانه خویش بوده و با بهره‌گیری از تفکر و داده‌های علمی و دستاوردهای فنی عصر خود به حیات پویایی ادامه داده است. عقاید و رویکردهای مذهبی در ایران عامل اصلی موثر بر تمامی شئون زندگی فردی و جمعی شهروندان، سازمان اجتماعی و سیاسی، کنش های فرهنگی و تاریخی و... شکل شهر‌های آنها بوده است. پس از بعثت حضرت رسول اكرم (ص) و ظهور دین مبین اسلام، تفكرات و تعالیم اسلامی مرزها را در نوردید و به اقصی نقاط جهان صادر شد. همخوانی تعالیم و مذهب اسلام با شخصیت ایرانی، به‌سرعت تاثیرگذار در جهان بینی و نحوه نگرش وی به زندگی و جهان پیرامونش شد. نظام كاسِتی و طبقاتی موجود در زمان باستان به فراموشی سپرده شد و اصل برابری افراد جای آنرا گرفت. در نظام اسلام برتری افراد نسبت به یكدیگر فقط با عیار تقوی و ایمان آنها در تناسب بود. در تعالیم اسلام و در كتاب آسمانی، قرآن، دنیا به عنوان سرای فریب معرفی شده (فاطر 5) و زندگی واقعی را باید در سرای آخرت جست (عنكبوت 64)، دنیا به عنوان سرای آزمایش معرفی می‌شود (عنكبوت 1-4) و انسان‌ها را به بهشتی كه نهر از زیر در ختانش جاری است با خانه های پاكیزه و خشنودی خداوند وعده می فرماید (توبه 72)، از همراهی انسان بالذت طلبان و مادی گریان باز می‌دارد و امر به تذكر به آنها دارد (امر به معروف و نهی از منكر، انعام 70). اسلام انسان را خلیفه‌ا... می‌داند و باری تعالی از روح خود در او دمیده و بر صورت خویشتن ساخته و نام‌ها را به وی آموخته است، «امانت» را كه بر زمین و آسمان‌ها عرضه كرد و از برداشتن سرباز زدند، انسان برداشت و سپس فرشتگان را همه فرمود تا در پیشگاه او به خاك افتند. در حوزه بررسی روابط انسان و محیط و تعاملات این دو عرصه‌ای از تحقیقات دامنه‌دار مطرح می‌شود که اصطلاحا «پراکسمیکس» (proxemic) نامیده می‌شود؛ وجهه معمارانه و شهرسازانه (و در کل طراحی و ساخت فضای مصنوع) این بررسی کاملا تحت تاثیر منش و خوی فرهنگی انسان و مولفه های شاخص رفتار شناسانه در وادی زندگی فردی و اجتماعی وی است. اصولا تعالی جویی دنیوی و اخروی و ارضای کالبدی–فضایی متاثر از کنشی مثبت فی ما بین انسان و محیط در برگیرنده وی است. حال در محیطی با فرهنگ غالب دینی (در اینجا اسلامی) شاخصه‌های نماد پردازانه نیز نه تنها کاملا بر تعاملی که به آن اشاره شد موثرند، بلکه در بسیاری موارد در اصل ساختار و بنمایه های اصلی این کنش متقابل را بنیان می نهند؛ «ساختار زندگی یک فرد مسلمان یا جامعه اسلامی نماد فرهنگ اسلامی است، یعنی چینش مسایل مختلف زندگی یک مسلمان اعم از لباس پوشیدن، راه رفتن، نوع آرایش، وسایل منزل، خیابان‌ها، کوچه‌های شهر و سبک معماری حاکم بر شهر اسلامی محتوایی از فرهنگ دینی را اعلام می کنند…». این نوع نگاه متافیزیکی (بخوانید الهی) چه در جنبه رسمی زندگی اجتماعی فرد قایل به آن و چه در فضای غیر رسمی (Informal space) به فرد تشخص مدنی بخشیده و برخورد دفاعی – محیطی را در حوزه شهری به حداقل می‌رساند؛ به عبارت بهتر در یک ساختار شهری که منطبق بر فرهنگ عمومی جامعه (در معنای عام و خاص) نباشد برخورد با فضای عمومی و نوعا برخورد های دفاعی(humans protect from the outsiders) آغاز می گردد، واکنشی که به نوعی نارضایتی محیطی و عکس‌العمل حتی جمعی منتهی خواهد شد. آنچه امروز ضروری به نظر می‌رسد، این است که با داشتن پشتوانه غنی از تجربیات تاریخی مسلمین و خصوصا شیعیان در بسیاری زمینه ها و از جمله در برنامه‌ریزی‌های توسعه اقتصادی و عمرانی به ویژه عرصه‌های شهری به نتایجی متجانس با ارزش‌های نظامی اسلامی برسیم. امید است برنامه‌های سازمان تجهيز و نوسازی مدارس در جهت فرهنگ‌سازی کالبدی در عین تداوم، الگویی باشد برای سایر سازمان‌ها و موسسات موثر در حوزه ساخت و ساز کشور. انشاالله پینوشت: کتاب معماری ایرانی مدرسه ایرانی (گزارش آثار فراخوان هویت‌بخشی به معماری مدارس) 1 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده