مرثیه‌ای بر مرگ گاوخونی، تالابی که تبدیل به کویر شد

[sookut 13735]

مرثیه‌ای بر مرگ گاوخونی

تالابی که تبدیل به کویر شد

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

تالاب گاوخونی یکی از مهم‌ترین تالاب‌های کشور به شمار می‌آید، اما متأسفانه در چند سال اخیر به‌علت سو‌ء مدیریت مسئولان، کاهش بارندگی و علت‌های متعدد دیگر، این تالاب استراتژیک با مرگ تدریجی روبه‌رو شده و هم‌اکنون به‌صورت کامل خشک و به کویر تبدیل شده است.

 

در گذشته فلامینگوها وقتی آماده کوچ از کشور آفریقایی و اروپایی به سمت آسیا و ایران می‌شدند، خود را برای قرار گرفتن در آغوش باز تالاب گاوخونی آماده می‌کردند، اما افسوس که این رویای پرندگان به‌ویژه فلامینگوها در چند سال اخیر به کابوس تبدیل شده است.

تالاب و باتلاق گاوخونی یکی از مهم‌ترین مناطق برای کوچ فلامینگوها به‌شمار می‌آید، این تالاب که یکی از ۲۲ تالاب ثبت شده کشور در کنوانسیون رامسر است، هم‌اکنون به‌علت‌ نبود نظارت به کویر تبدیل شده است .

این تالاب‌‌ در گذشته به‌علت داشتن شرایط مناسب برای رشد و تکثیر حشرات، کرم‌ها و سایر بی‌مهرگان از لحاظ تنوع گونه‌ای غنی بوده است.

وقتی شما نام باتلاق و تالاب را می‌شنوید، شاید در نظر اول در ذهن شما این گونه مناطق بی‌تأثیر و بلااستفاده به نظر برسد، اما با کمی تأمل و کنکاش می‌توان دریافت که تالاب و باتلاق یکی از علت‌های استراتژیک‌ حیات زمین به‌شمار می‌آید.

تالاب گاوخونی که در جنوب شهر اصفهان قرار دارد تمام آب مورد نیاز خود را از رودخانه زاینده‌رود تأمین می‌کند، اما متأسفانه در چند سال اخیر به‌علت کاهش میزان سطح رودخانه، این تالاب هم با خطر روبه‌رو شده است.

حمیدرضا فولادگر، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی درباره علت‌های نابودی تالاب و باتلاق گاوخونی، توضیح داد: یکی از مهم‌ترین علت‌های نابودی این تالاب، کاهش میزان انتقال آب سد زاینده رود به پایین‌دست سد است.

او درباره تأثیرهای منفی خشک شدن تالاب گاوخونی، یادآور شد: خشک شدن باتلاق گاوخونی همه اکوسیستم منطقه به ویژه محیط زیست اطراف تالاب را با خطر رو‌به‌رو کرده است.

 

خشک شدن تالاب گاوخونی موجب افزایش گرد و غبار می‌شود

در چند سال اخیر معضل گرد و غبار به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم و مسئولان کشور به‌ویژه استان‌های شرقی و جنوبی تبدیل شده است، کارشناسان در چند سال اخیر، جستجو خود را برای پیدا کردن منبع پیدایش گرد و غبار آغاز کردند و بعد از مدتی در اظهار نظری تأمل برانگیز علت به وجود آمدن گرد و غبار را افزایش مناطق کویری در کشورهای عربی و به‌ویژه خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها کشور را اعلام کردند.

احمد لاهیجان زاده، مدیر کل حفاظت محیط زیست اصفهان در اظهارهای نظر متعدد خود، تالاب گاوخونی را یکی از مناطق مستعد در تولید گرد و غبار نام برد و گفت: در صورتی که مسئولان برای حل مشکل خشکی تالاب گاوخونی برنامه‌ریزی مناسبی را انجام ندهند، در آینده تالاب ۴۶ هزار هکتاری گاوخونی به یکی از اصلی‌ترین مناطق تولید گرد و غبار تبدیل می‌شود.

 

استفاده بی‌رویه از آب زاینده‌رود، گاوخونی را به نابودی کشانده است

به گفته مشاور سازمان محیط زیست ایران، یکی از علت‌های اصلی خشک شدن گاوخونی، استفاده بی رویه از آب رودخانه زاینده‌رود در شالیزارها و صنایع استان اصفهان است.

در چند سال اخیر افزایش تعداد کارخانه‌ها و صنایع به‌ویژه کارخانه‌های فولاد و ذوب‌آهن، موجب شده که کارخانه‌ها برای افزایش فرآیند تولید محصول‌های خود از آب رودخانه زاینده‌رود استفاده کنند، که این کار کاهش سطح آب رودخانه زاینده‌رود و به تبع‌آن نابودی تالاب گاوخونی را در پی داشته است.

 

آسمان هم با گاوخونی قهر کرده است

کارشناس پیش‌بینی هوای اداره کل هواشناسی استان اصفهان، درباره کاهش بارش باران در استان اصفهان در سال ۹۰، توضیح داد: وضعیت خشک‌سالی استان اصفهان از مهر تا پایان تیرماه ۹۰ نشان می‌دهد، که در مجموع بارندگی استان تا پایان تیرماه در سال آبی جاری، ۱۰۸ میلی‌متر بوده است، بالاترین درصد خشکسالی در ایستگاه سینوپتیک خور و بیابانک با حدود ۸/۶۳ درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین دراز مدت مشاهده شده است.

کاهش بارندگی شهر اصفهان مسئولان را به بستن سد زاینده‌رود و جلوگیری از انتقال آب به مناطق پایین دست سد وا داشت، که این امر موجب شد که آب به تالاب گاوخونی نرسد و خشک شود.

 

مسئولان با دست خود گاوخونی را خشک کردند

تعدادی از کارشناسان بر این باور هستند که انتقال آب رودخانه زاینده‌رود به استان‌ها و شهرستان‌های کشور یکی از مهم‌ترین علت‌های کاهش آب رودخانه است، این موضوع نشان‌گر این است که تصمیم‌ها و موضع مسئولان استان اصفهان درباره رودخانه زاینده‌رود و تالاب خشک شده گاوخونی به هیچ وجه کارشناسی نیست.

این افراد تنها راه حل نجات تالاب گاوخونی از خشک شدن‌های پی‌در‌پی را تخصیص حق آبه از رودخانه‌ زاینده‌رود می‌دانند، کارشناسان بر این اعتقاد هستند که در صورت عدم انتقال آب رودخانه زاینده‌رود به تالاب گاوخونی، بخش کشاورزی و محیط زیست این منطقه با خطر نابودی روبه‌رو می‌شود.

کارشناسان در چند سال اخیر اعلام کرده‌اند، که کره زمین در آینده با مشکل کم‌آبی روبه‌رو می‌شود و موضوع کمبود آب در زمین آن‌قدر بحرانی می‌شود که مردم یک بطری آب را با مقدار زیادی طلا تعویض می‌کنند.

این موضوع نشان‌گر این است که کشور ایران با توجه به نبود منابع زیاد آبی زودتر از کشورهای دیگر دچار بحران کم‌آبی می‌شود، از این رو مسئولان استان اصفهان و دولت باید برای حل مشکل کم‌آبی کشور و نجات محیط زیست کشور تمام برنامه‌ریزی‌های لازم ر ا انجام دهند.