Neutron 60966 اشتراک گذاری ارسال شده در 21 تیر، ۱۳۹۰ معرفی کلی کشور فرانسه فرانسه بزرگترین کشور اروپای غربی به حساب می آید. مساحت فرانسه بدون در نظر گرفتن مناطق ماوراء دریا (گویان، گوادلوپ، مارتینیک و رئونیون) 551670 کیلومتر مربع میباشد(کمتر از یک سوم مساحت ایران). سرزمین فرانسه رویهم رفته سرزمین حاصلخیزی است. زمینهای قابل کشت فرانسه 33 درصد مساحت کشور و زمینهای زیر کشت آبی آن 16300000 هکتار است. حدود 27 درصد سرزمین فرانسه پوشیده از جنگل است. فرانسه از کشورهای ثروتمند جهان است. سرانه تولید ناخالص داخلی ِآن در سال 2000 به 24400 دلار میرسید. جمعیت فرانسه در سال 2009 بدون در نظر گرفتن جمعیت سرزمینهای ماوراء دریا 62900000 نفر بوده و تراکم نسبی آن 114 نفر در کیلومتر مربع است. نرخ رشد جمعیت در فرانسه در سال 2008 ، 0.6 % بود. تقسیمات کشوری فرانسه: فرانسه متروپلی به 22 منطقه یا استان، 96 دپارتمان یا شهرستان و 36553 کمون یا بخش تقسیم میشود(شمار این مناطق با در نظر گرفتن سرزمینهای ماوراء دریا به ترتیب عبارتند از 26 منطقه، 100 دپارتمان و 36666 کمون). این تقسیمات منطقه ای در سال 1964 با هدف جلوگیری از پراکندگی در برنامه ریزی و عمران ایجاد شده است. در زمینه روستایی هم کوشش شده که کمونها در حدود 19500 واحد همکاری متشکل شوند. ساختارهای همکاری با عنوان اتحادیه های شهربی و آژانس شهرسازی برای شهرها نیز پیش بینی شده اند. پیدایش آمایش سرزمین در فرانسه: در سال 1947 در فرانسه کتابی با عنوان پاریس و بیابان فرانسه به قلم شخصی به نام گراویه انتشار یافت که در پیدایش دیدگاه آمایش سرزمین بسیار مؤثر افتاد. گراویه در کتاب خود بخوبی تمرکز فعالیتها در پاریس و رها شدن بخش بزرگی از سرزمین فرانسه را نمایان میساخت*. اندیشه های گراویه در دستگاه دولتی فرانسه بویژه نزد بالاترین مقامات وزارت بازسازی و شهرسازی وقت گوش شنوایی یافت و آمایش سرزمین شعار دولتی شد. در سال 1949 عنوان مدیریت شهرسازی این وزارتخانه به مدیریت آمایش سرزمین تغییر کرد*. در سال 1950 وزیر بازسازی کلودیوس پتی گزارشی را با عنوان برنامه ملی آمایش سرزمین تقدیم هیئت دولت کرد. در همان سال صندوق ملی آمایش سرزمین تأسیس شد که این صندوق در تأمین هزینه ایجاد نواحی صنعتی مشارکت داشت. اما رفته رفته آمایش سرزمین حساب خود را از شهرسازی جدا کرد و ابزارهای ویژه خود را بدست آورد. پیشرفتهای مهم در زمینه آمایش سرزمین: پیشرفت مهم در زمینه آمایش سرزمین از برنامه دوم توسعه اقتصادی (1954-1957) آغاز شد که برای نخستین بار آمایش سرزمین هر چند کمرنگ راهی به برنامه یافت. از هدفهای برنامه دوم احیای وضع اقتصادی مناطق به نحوی بود که هر منطقه بتواند با حاصل کار خود ادامه حیات دهد. پیشرفت مهمتر از سال 1955 به بعد به دست آمد. در این سال طی تصویب نامه هایی اقدامات زیر انجام پذیرفت: - ایجاد و گسترش بناهای صنعتی در منطقه پاریس موکول به موافقت قبلی گشت. - برنامه ریزی منطقه ای مسجل شد. - وزارت دارایی اجازه یافت تا از طریق تضمین وام یا کمک بهره از وامهای تبدیل(بهسازی) و تمرکز زدایی و هر عملی که در جهت توسعه اقتصادی منطقه است حمایت کند. - صندوق توسعه اقتصادی و اجتماعی تأسیس شد*. - شرکتهای توسعه منطقه ای تأسیس شدند*. - امکان تمرکز زدایی تشکیلات دولتی میسر شد*. از سال 1959 عادت بر این شد که نخست وزیر برای بحث در مورد پیامدهای منطقه ای اقدامات جلساتی را با وزرایی که کارشان در ارتباط با آمایش سرزمین بود برگزار کند. از سال 1960 به بعد با تأسیس کمیته بین وزارتخانه ای ciadt برای اقدامهای منطقه ای و آمایش سرزمین این عادت رسمیت یافت. داتار: از نظر اداری مهمترین رویداد در تاریخ آمایش سرزمین فرانسه تأسیس نمایندگی دولت برای آمایش سرزمین و اقدام های منطقه ای (داتار) در سال 1963 بود. با تأسیس داتار تحولی نوین در آمایش سرزمین فرانسه رخ داد و این سازمان در صف نخست همه جبهه های آمایش سرزمین قرار گرفت. در حال حاضر مطالعات آمایش سرزمین کشور فرانسه در قالب این تشکیلات به انجام میرسد. جایگاه داتار در نظام دولتی فرانسه: هنگامی که داتار در سال 1963 تأسیس شد مستقیما زیر نظر نخست وزیر بود. این وضع تا سال 1967 ادامه داشت. از آن سال به بعد به دلیل تغییر دولتها وابستگی این سازمان به تشکیلات دولتی در حدود 15 بار دستخوش تغییر شد. این امر نشان میدهد که آمایش سرزمین هرگز نتوانسته جای مشخصی را در نظام حکومتی فرانسه بیابد و همواره در تغییر دولتها موضوع کشمکش و چانه زنی میان افراد و گروه های گوناگون بوده است. برای رفع مشکل سرگردانی آمایش سرزمین دو پیشنهاد عنوان شده است. - پیشنهاد نخست بازگشت به وضع سال 1967 و قرار دادن داتار زیر نظر نخست وزیر است*. - پیشنهاد دوم که از سوی کمیسیون مجلس سنای فرانسه در سال 1995عنوان شده، ایجاد وزارتخانه ی قوی و بزرگ برای آمایش سرزمین است*. وظایف داتار: چهار وظیفه اصلی داتار عبارتند از: 1) طراحی یعنی طراحی سیاستهای مشخص اصلاحی 2) هماهنگی یعنی ایجاد انسجام میان فعالیتهای هم وزارتخانه ها و هم مقامات سرزمینی(منطقه ای) که با برنامه تمرکز زدایی قویتر هم شده اند 3) غوررسی به معنای بررسی تجربه ها هم در فرانسه و هم در خارج کشور و اطلاع رسانی و هدایت بازیگران اقتصادی عمومی و خصوصی 4) آینده نگری به معنای ترسیم تصویر آینده سرزمین مروری بر اقدامات داتار از بدو تأسیس تا کنون: مهمترین اقدامات داتار بطور خلاصه عبارتند از: - انتخاب 8 متروپل تعدیل کننده در سال 1963 با هدف تعدیل گسترش شهر پاریس و تقویت ارتباطات میان شهری و حمایت از نواحی روستایی آسیب پذیر. - شروع سیاستهای احداث شهرهای جدید از سال 1970 به بعد. - اجرای برنامه های آمایش روستایی از سال 1970. - سیاستگذاری در خصوص شهرهای با مقیاس متوسط از سال 1973. - تأسیس کنسرواتوار نواحی ساحلی کشور در سال 1975. - اجرای قانون تمرکز زدایی بر پایه اصل عدم تابعیت اجتماعات سرزمینی از یکدیگر از سال 1982. * سایر تشکیلات آمایش سرزمین در فرانسه: در فرانسه سازمانهای متعددی در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و محلی در آمایش سرزمین دخالت دارند که در زیر فقط به تشکیلات اصلی و نسبتا پایدار آمایش سرزمین(جدا از روسای قوای کشور، مجالس، داتار و شوراهای کشور) اشاره می کنیم: - کمیته بین وزارتخانه ای آمایش و توسعه سرزمین (ciadt) این کمیته به ریاست نخست وزیر و مشارکت وزرای مرتبط با امر آمایش سرزمین کشور، مقامهای محلی، اقتصادی، کشاورزی، بودجه، ترابری، محیط زیست و بخشها و سرزمینهای ماورا دریاها تشکیل میشود. این کمیته از سال 1995 فعالیت خود را آغاز کرد و جایگزین کمیته ای موسوم به کمیته دائمی برای اقدامات منطقه ای و آمایش سرزمین (ciat) شده است. وظیفه اصلی این کمیته رسیدگی به مسائل کلی منطقه ای آمایش سرزمین به منظور آماده سازی تصمیمات دولت در حوزه های تخصصی است. در پایان هر اجلاس وزرای ذیربط مسئول اجرای تصمیم های کمیته می شوند. - کمیساریای برنامه این سازمان در سال 1946 تأسیس شده است. وظیفه آن بررسی مفهوم آمایش سرزمین و گنجاندن نتایج این بررسی در برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی میباشد. - شورای اقتصادی اجتماعی فرانسه وظیفه اصلی این سازمان آمایش سرزمین نیست اما همواره نظراتی را درباره آمایش سرزمین ابراز کرده است. با این حال نقش آن بویژه پس از تأسیس شوراهای اقتصادی و اجتماعی مناطق بسیار کمرنگ شده است. - شورای ملی آمایش و توسعه سرزمین(ciat) وظیفه این شورا اظهار نظر و پیشنهاد در زمینه های گوناگون مانند اجرای سیاستهای آمایش سرزمین توسط دولت، تهیه طرح های ملی و بخشی و رهنمودهای منطقه ای آمایش سرزمین است. تحول دیدگاه آمایش سرزمین در فرانسه: در فرانسه در چهارچوب فعالیتهای دولت، برنامه ریزی به معنای برنامه ریزی توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی است. آمایش سرزمین در فرانسه در وهله ی نخست نوعی سیاست دولت مرکزی برای اصلاح ناهم ترازی های اقتصادی سرزمین کشور است. به بیان دیگر برنامه آمایش سرزمین در آغاز کار تنها در تمرکززدایی صنعتی خلاصه میشد اما در اواخر دهه 1960 فعالیت آمایش بخشهای خدمات، ادارات دولتی، پژوهش و آموزش را نیز در بر گرفت. در این دهه سیاست شهری آمایش با تعریف سیاست توسعه ی متروپل های تعادل، شهرهای متوسط، شهرهای کوچک و حوزه نفوذ آنها قوام یافت. در این دوران دیگر برنامه های آمایش سرزمین عبارت بودند از: بازرگانی و صنایع دستی بویژه در مناطق روستایی، سیاست ترابری شامل راهها، آزادراهها، راههای هوایی و ریلی، مخابرات، آمایش مناطق کوهستانی، حفاظت سواحل دریاها و پارکهای طبیعی، برنامه های بزرگ عمرانی منطقه ای(صنعت جهانگردی) و همچنین سیاست گذاری در زمینه انفورماتیک. در قوانین تمرکززدایی سالهای 1981 به بعد قالب اصلی آمایش سرزمین شناخته شده است. اما این صلاحیت نیز بیشتر در جهت حمایت از توسعه اقتصادی آنهاست. افول آمایش سرزمین در فرانسه از سالهای بعد از 1975 یعنی سالهای بحران اقتصادی آغاز شد. در این سالها آمایش سرزمین جای خود را به سیاست ایجاد اشتغال یا درست تر سیاست حمایت از اشتغال در نواحی آسیب پذیر و ایجاد فرصتهای شغلی در نواحی آسیب دیده داد و ویژگیهای آمایش سرزمین به بوته فراموشی سپرده شد. از دیگر عوامل افول آمایش سرزمین میتوان به عوامل زیر اشاره کرد: - عامل ایدئولوژیکی: در این سالها نقش دولت در سراسر جهان زیر سؤال رفته بود آمایش سرزمین و طرح های کالبدی: نکاتی که در مورد آمایش سرزمین فرانسه گفته شد، بیشتر تکیه بر فعالیتهایی بود که به برنامه ریزیهای کالبدی/فضایی نزدیکتر بود. این مطالعات نشان میدهد که آمایش سرزمین در فرانسه برخلاف بیشتر کشورهای اروپایی در امتداد برنامه ها و طرح های شهری، دست کم به معنای متعارف نیست. برای مثال در نشریه انجمن بین المللی برنامه ریزان شهری و منطقه ای، فرانسه فاقد برنامه ریزی کالبدی/فضایی در سطح ملی معرفی شده و در هر حال مسئول برنامه ریزیهای شهری در سطح ملی نه داتار بلکه وزارت تجهیزات(ساختمانهای دولتی)، ترابری و مسکن معرفی شده است. در این نشریه تنها راهبردهای ملی برای شهرسازی محلی شبکه ی زیرساختهای مهم ترابری و طرح های بزرگ عمومی ذکر شده است. از وبلاگ یکتای من. 5 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده