رشد شگفت‌انگيز تجارت جهاني

[*Mahla* 3410]

رشد شگفت‌انگيز تجارت جهاني

 

دنیای اقتصاد- سازمان تجارت جهانی در حالی از رشد 22 درصدی حجم تجارت طی چهار ماه نخست سال‌جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال 2010 خبر داده است که بررسی‌های این سازمان از افزایش چشمگیر قیمت‌ها در بازار جهانی حکایت می‌کند. بنا به گزارش WTO این نخستین بار پس از بحران مالی جهانی در سال 2009 است که آمار مبادلات تجاری رشدی شگفت‌انگیز را تجربه می‌کند و به سطح رشد ماه جولای در سال 2008 باز می‌گردد. قیمت‌هاي نفت خام، انرژی، مواد خام کشاورزی، غذا و نوشيدنی و کالاهای اولیه طی چهار ماهه نخست سال‌جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب 30 درصد، 28 درصد، 40 درصد، 33 درصد و 30 درصد افزایش یافته است.

 

گزارش WTO درباره اوضاع تجارت جهاني در 4 ماه نخست2011

رشد 22 درصدی مبادلات تجاری

رشد 40 درصدی قیمت مواد غذایی

کاهش شدید تولید و صادرات خودرو در ژاپن

گروه بازرگانی – مهرداد گوران: سازمان تجارت جهانی از رشد 22 درصدی حجم تجارت جهانی طی چهار ماهه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال 2010 خبر داد. گزارش امیدوارانه WTO در حالی منتشر شده که کارشناسان اقتصادی از چندی پیش نگران افت صادرات و واردات جهانی به دلیل اثرات پیش‌بینی‌ناپذیر سونامی ژاپن، سیاست‌هاي ارزی و چالش‌های مرتبط با آن و نیز بستن بازار کشورهای پیشرفته به روی محصولات کشورهای در حال توسعه بوده‌اند.

در گزارش سازمان تجارت جهانی وضعیت اقتصادی 70 اقتصاد برتر جهان که بیش از 90 درصد تجارت جهانی را در اختیار دارند و تغییرات فصلی بازارهای جهانی بر اساس قیمت دلار مدنظر قرار گرفته است. در این گزارش تاکید شده است که این نخستین بار پس از بحران مالی جهانی در سال 2009 است که آمار مبادلات تجاری رشدی شگفت‌انگیز را تجربه می‌کند و به سطح رشد ماه جولای در سال 2008 باز می‌گردد. کارشناسان WTO پیش از این میزان رشد تجارت جهانی در سال 2011 را حداقل 5/6 درصد پیش‌بینی کرده بودند. پاسکال لامی، دبیرکل سازمان تجارت جهانی نیز چند ماه قبل در مقدمه‌ای که بر گزارش تفصیلی تجارت در سال 2010 نوشت تاکید کرد که اگرچه آمار و ارقام رشد تجارت در جهان نشانگر نوعی آرامش پس از وقوع بحران مالی سنگین سال 2009 است، اما عوارض این بحران هنوز ادامه دارد که نشانه آن نرخ بالای بیکاری در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است.

افزون بر سازمان تجارت جهانی، دیگر مراکز اقتصادی و تجاری معتبر دنیا نیز خوشبینی خود را نسبت به رشد پیوسته اقتصاد جهانی پنهان نمی‌کنند؛ چنانکه تازه‌ترین نظرسنجی اتاق بازرگانی بین‌المللی كه ديدگاه 1000 اقتصاددان در 120 كشور جهان را منعكس کرده است، نشان می‌دهد آنها ضمن اینکه رشد آینده اقتصاد جهانی را مثبت ارزیابی می‌کنند نرخ بالاي بيكاري و تورم را عمده‌ترین عامل نگراني‌ خود مبنی بر بروز بحران‌های اقتصادی می‌دانند دغدغه اصلي اقتصاددانان جهان اتخاذ سياست‌هاي حمايت‌گرايانه در سايه تهديد ناشي از وقوع جنگ‌هاي ارزي است كه مي‌تواند اقتصاد جهان را با خطر جدي رو‌به‌رو كند.

بنا به باور دبيركل ICC دولت‌ها بايد با همكاري نزديك نظام تجارت چندجانبه را تقويت كنند تا اقتصاد جهان قدرت و توانايي خود را بازيابد. گزارش سازمان تجارت جهانی نشانگر این واقعیت است که هند و برزیل به عنوان دو کشور در حال توسعه کماکان نرخ رشد صادراتی بالایی را تجربه می‌کنند تا جایی که ارزش صادرات این دو کشور طی چهار ماه نخست سال جاری میلادی به ترتیب 42 و 31 درصد رشد کرده است، اما وضعیت تجارت ژاپن به عنوان یک کشور توسعه یافته پرنوسان بوده است به طوری که مقایسه دو فصل گذشته تجارت خارجي سومين اقتصاد دنيا نشان از کاهش 4 درصدی ارزش صادرات این کشور دارد که می‌توان این روند را پیامد مستقیم سونامی و زلزله تاریخی دو ماه گذشته ارزیابی کرد حتی آمار رسمی اداره گمرکات ژاپن حاکی از کاهش ۱۲/۵ درصدي صادرات اين كشور در ماه آوريل (۱۲ فروردين – ۱۱ ارديبهشت ۹۰ ) و کسری تجاری 6/5 ميليارد دلاری این کشور است ضمن اینکه تحليلگران اقتصادي براين باورند كه كسري تجاري ژاپن تا عادي شدن فعاليت كارخانجات صنعتي اين كشور همچنان ادامه خواهد داشت.

از سوی دیگر دولت آمریکا با انتقاد از سیاست ارزی دولت چین، پایین نگه داشتن تصنعی قیمت یوآن در برابر دلار را موجب عمیق‌تر شدن شکاف کسری تجاری با این کشور قلمداد می‌کند. در چهار ماهه امسال صادرات چین رشد 26 درصدی را پشت سر گذاشته اگرچه آمار صادرات فصل به فصل این کشور حکایت از کاهش 10 درصدی صادرات آن دارد. در مدت مذکور واردات چین نیز از نظر تغییرات سالانه و فصل به فصل به ترتیب رشد 33 و 5 درصدی را ثبت کرده است. چین در سال گذشته با 1578 میلیارد دلار بزرگ‌ترین صادر‌کننده کالا در جهان بود. از سوی دیگر تراز تجاری آمریکا با چهار شریک مهم تجاری این کشور طی سه ماهه نخست سال جاری میلادی به شدت منفی بوده که بیشترین تراز منفی با چین رقم خورده است. صادرکنندگان آمریکایی طی این مدت مجموعا 26 میلیارد دلار کالا به چین صادر کرده‌اند حال آنکه ارزش واردات چینی خریداران آمریکایی بیش از 86 میلیارد دلار کالا برآورد شده است که نشانگر کسری تجاری 60 میلیارد دلاری این کشور با چین است. کسری بزرگ تجاری دیگر آمریكا با مکزیک رقم خورده که 33/16 میلیارد دلار ارزیابی شده است. طی مدت مذکور کسری تجاری آمریکا با ژاپن، آلمان و کانادا به عنوان دیگر طرف‌های بزرگ تجاری این کشور به ترتیب 28/16، 11 و 63/9 میلیارد دلار بوده است. گزارش مرکز آمار آمریکا همچنین نشان می‌دهد که در چهار ماه نخست امسال در میان 41 کشور اصلی طرف تجاری این کشور تراز تجاری با 29 کشور منفی و تنها با 12 کشور مثبت بوده است.

کاهش صادرات خودرو از ژاپن

از سوی دیگر گزارش اتحادیه تولیدکنندگان خودرو ژاپن نشان می‌دهد که میزان تولید و صادرات خودرو این کشور در ماه آوریل امسال در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته میلادی به ترتیب 60 و 67 درصد کاهش یافته است. در این ماه میزان تولید خودرو در ژاپن از 731 هزار و 829 دستگاه (ماه آوریل سال گذشته) به 292 هزار دستگاه کاهش یافت و میزان صادرات نیز از 391 هزار و 540 دستگاه در آوریل سال گذشته به 126 هزار و 61 دستگاه در آوریل امسال رسیده است. دلیل این کاهش چشمگیر این بوده که زیرساخت‌ها و کارخانه‌های بزرگ تولید خودرو در ژاپن در اثر زلزله 9 ریشتری و سونامی متعاقب آن از بین رفته یا دچار آسیب جدی شده است. در این میان شرکت هوندا اعلام کرده که میزان تولید داخلی این شرکت 52 درصد کاهش یافته است. شرکت تویوتا به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده خودرو در جهان نیز از کاهش 48 درصدی توليد محصولات این شرکت خبر داده است، اما تولیدات شرکت نیسان رشد 22 درصدی سالانه را تجربه کرده ضمن اینکه فروش جهانی محصولات این شرکت نیز 4/4 درصد بیشتر شده است.

آسیا، همچنان رو به رشد

کشورهای در حال توسعه آسیایی و حوزه کشورهای مشترک‌المنافع سهم خود از تجارت جهانی را در سال 2010 با رشد 45 درصدی نشان دادند که گزارش چهار ماهه WTO حاکی از ادامه رشد تجاری اقتصاد این مناطق است به طوری که کشورهای مشترک‌المنافع رشد 28 درصدی صادرات و کشورهای آسیایی رشد 25 درصدی را تجربه کرده‌اند.

رشد تجارت ایران با اروپا

در همین حال تازه‌ترین آمار يورواستات بیانگر این است که در ماه مارس 2011، 333/1 ميليارد يورو كالا از ايران به اتحاديه اروپا صادر شده كه اين رقم نسبت به ماه قبل از آن افزايش 2 برابري داشته است. اتحاديه اروپا در ماه فوريه 657 ميليون يورو كالا از ايران وارد كرده بود. صادرات اتحاديه اروپا به ايران نیز در ماه مارس نسبت به ماه فوريه با 13 درصد افزايش به 942 ميليون يورو رسيد. بر اساس اين گزارش مجموع مبادلات اتحاديه اروپا و ايران در ماه مارس 275/2 ميليارد يورو برآورد شده است كه اين رقم نشانگر رشد 52 درصدي نسبت به ماه قبل از آن است؛ اگر چه میزان مبادلات ايران و اتحادیه طي سه ماه نخست 2011 حدود 24/5 ميليارد يورو بوده كه اين رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 5/3 درصد کاهش نشان می‌دهد.

قیمت‌ها افزایش یافت

رشد تجارت جهانی کالا با رشد قیمت‌ها نسبت نزدیک دارد. گزارش سازمان تجارت جهانی نشان می‌دهد که قیمت نفت خام ، انرژی، مواد خام کشاورزی، غذا و نوشیدنی و کالاهای اولیه طی چهار ماهه نخست سال‌جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب 30 درصد، 28 درصد، 40 درصد، 33 درصد و 30 درصد افزایش یافته است.

 

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد