دختران چقدر شبیه مادرشان می‌شوند؟

[afa 18504]

آیا می دانید از چه لحاظی گفته می شود که مادران به دخترانشان شباهت دارند و به چه دلیل ؟

بیماری‌های خود ایمنی

بیماری‌های خودا‌یمنی، که در آن دستگاه ایمنی بدن به بافت‌های خود بدن حمله می‌کند، ‌مانند لوپوس، آرتریت روماتویید و بیماری‌ تیروییدی در زنان شایع‌ترند و در این مورد نیز معمولا سابقه خانوادگی وجود دارد. دکتر چانگ می‌گوید: «برخی از انواع ژنتیکی با برخی از بیماری‌ها همراهی بیشتری دارند. اما این که شما یک نسخه ژنی مستعد کننده به این بیماری‌ها را به ارث برده‌اید، به معنای آن نیست که به احتمال صد درصد به بیماری تیرویید یا لوپوس مبتلا می‌شوید اما خطر دچار شدن شما به این بیماری‌ها به طور قابل‌توجهی بالا می‌رود. در برخی از این بیماری‌های خودایمنی، اگر یک ژن مستعدکننده را از مادر یا از پدر به ارث برید، خطر ابتلای شما به آن بیماری‌ها ۵ تا ۲۰ برابر ممکن است افزایش یابد.» خبر بد این است که کار چندانی برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های خودایمنی وخیم مانند آرتریت روماتویید یا لوپوس نمی‌توان انجام داد. چانک می‌گوید: «رویای همه ما این است که بتوانیم به نحوی به یک داروی تنظیم‌کننده ایمنی دست یابیم که مانع از حمله بدن به بافت‌های خودش شود. از لحاظ نظری هدف ما این است اما در مقابل با این حقیقت روبه‌رو می‌شویم که چنین داروهایی اغلب بی‌ضرر نیستند و عوارض جانبی شدیدی دارند.» اما آگاه بودن از احتمال خطر بیشتر دچار شدن به این بیماری‌ها به شما امکان خواهد داد که مراقب باشید و درمان آنها را در ابتدایی‌ترین مراحل آن شروع کنید. چنین اقدامی می‌تواند از لحاظ سرعت و میزان پیشرفت بیماری تفاوت زیادی ایجاد کند.

 

دکتر چانگ می‌گوید: «به عنوان نمونه یک مشکل بزرگ در آرتریت روماتویید این است که این بیماری مفاصل را تخریب می‌کند. هنگامی که مفاصل تخریب شدند، بازگرداندن به حالت طبیعی و ترمیم آنها کار سختی است.اگر التهاب ناشی از بیماری در مراحل بسیار ابتدایی آن تحت کنترل درآید، به حفظ ساختار و کارکرد استخوان تا حداکثر زمان ممکن کمک خواهد شد. اگر می‌دانید در معرض یکی از بیماری‌های خودایمنی هستید، از لحاظ بروز نشانه‌ها و علائم آنها مراقب خود باشید. همین مساله در مورد بیماری‌های خودایمنی قابل‌درمان‌تر مانند بیماری تیروییدی هم صادق است. چانگ می‌گوید: «بیماری خودایمنی تیرویید، سیری بسیار پنهانی دارد اما به راحتی می‌توان آن را یافت و درمان کرد. ممکن است شما احساس کمبود انرژی، افسردگی کنید وزن اضافه کنید و نفهمید که مشکل در اصل ناشی از کم‌کاری تیرویید شماست. اما اگر مادر یا مادربزرگ‌تان کم‌کاری تیرویید داشته‌ باشند، می‌توانید بفهمید که این علائم به تیروییدتان مربوط است و به جای آنکه ماه‌‌ها یا سال‌ها را به مصیبت بگذرانید، ‌بدون اینکه بفهمید مشکل‌تان چیست، «به طور معجزه‌آسایی» با داروهای تیروییدی درمان شوید.»

افسردگی

افسردگی نیز مانند بیماری‌های خودایمنی در زنان شایع‌تر از مردان است: بنابراین مادرتان با احتمال بیشتری از پدرتان ممکن است به افسردگی دچار شده باشد. آیا اگر واقعا چنین باشد به معنای آن است که شما با احتمال بیشتری به افسردگی شدید بالینی مبتلا خواهید شد؟ دکتر چانگ می‌گوید: «ممکن است پاسخ مثبت باشد اما مشکل است که با میزان کمی این احتمال را تعیین کرد.» او می‌گوید: «در بیماری‌های روانی، هر چه شدت اختلال بیشتر باشد، با احتمال بیشتری یک زمینه ژنتیکی برای آن وجود دارد.» اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی (شیدایی و افسردگی ادواری) هر چه در سنین پایین‌تری بروز کنند، با احتمال بیشتری زمینه ارثی دارند. به عنوان نمونه ژن‌های منفرد معینی وجود دارند که می‌توانند به طور قابل‌توجهی خطر دچار شدن افراد را به اسکیزوفرنی بالا ببرند.

اما در مورد بیماری‌های روانی خفیف‌تر مانند افسردگی بالینی که شایع‌تر هم هستند، عوامل زمینه‌ای پیچیده‌ترند. چانگ می‌گوید: «احتمال دارد ژنتیک در این مورد افسردگی هم نقش داشته باشد اما باید به عوامل دیگر مانند نحوه رشد فرد در دوران کودکی و محیطی که فرد در آن بزرگ شده و افرادی که در سال‌های ابتدایی شکل‌گیری ذهنی او در زندگی‌اش نقش داشته‌اند، هم توجه داشت. در مورد افسردگی سابقه خانوادگی موثر است اما علت تنها به ژن‌های به ارث‌رسیده باز نمی‌گردد، بلکه آنچه افراد در محیط خانواده در آن شریک بوده‌اند، نیز اهمیت دارد.» اگر مادر، ‌خاله یا خواهرتان دوره‌ای از افسردگی را گذرانده، باید در مورد وضع بهداشت روانی‌تان بیشتر مراقب باشید، همان‌ طور که مراقب بیماری‌های جسمی مانند سرطان پستان یا پوکی استخوان هستید.

چانگ می‌گوید: «اگر افسردگی ملایمی در شما ظاهر شده یا دچار ناتوانی بیشتری شده‌اید، دلیلی وجود ندارد که این مسیر را به تنهایی طی کنید. درمان‌های بسیار خوبی وجود دارند که با کمک آنها می‌توانید زندگی‌تان را به خوبی بگذرانید.

احساس توانایی کنید نه احساس ترس

جدا از اینکه مادر شما چه بیماری‌هایی داشته و اینکه چه میزان از خطر دچار شدن به این بیماری‌ها به شما منتقل شده، ابتلای شما به هیچ بیماری‌ای از ابتدا مقدر نشده است. دکتر هان می‌گوید: «اطلاعات ژنتیکی برای این است که شما احساس توانایی بیشتری کنید، نه اینکه دچار احساس ضعف شوید. نگویید که سرنوشت من این است که دیابت بگیرم، بنابراین هرچه دوست دارم می‌خورم. شما می‌‌توانید با انجام اقداماتی احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌‌ها را کاهش دهید. شناسایی زودرس بیماری نیز مهم است. سابقه خانوادگی خود را به‌عنوان عامل جبری محسوب نکنید، بلکه از آن به‌عنوان انگیزه‌ای برای تلاش برای سالم ماندن استفاده کنید.»