آموزش عيوب قالي و رفوگري

**shahdokht.parsa** · 23 اردیبهشت، ۱۳۹۰

بازم سلام دوستان در اینجا قراره عیوب فرش و بررسی کنیم و اگر مشکلی داشتید بیاید بگید که راهنمائیتون کنم در حد توان و علمم

عيوب قالي و رفوگري

قالي اين كالاي دير آشناي مشرق زمين،خصوصاً ايرانيان با آن شكوه و شهرت جهاني خود كه سيطرة آن از شرق به غرب و از شمال به جنوب در اين كره خاكي گسترانده شده است،كه قدمتي به بلنداي تاريخ داشته و همواره يكي از مأنوس ترين صنايع دستي در جوامع بشري شناخته شده و در زندگي انسانها آنچنان جاي پايي بر خود باز كرده است كه يكي از اجزاء لاينفك احتياجات انساني حداقل در مصرف به عنوان كفپوش از ارجحيّت برخوردار بوده است.

وراي اين الفت و سواي مصرف جنبه هنري آن يكي از شاخصترين مواردي است كه قالي را شبيه معجزه و گاه اسرارآميز جلوه داده است.از جمله شگفتيهاي آن تنوع در رنگ،نقشه و بافت و آخر ابتكارات استثنائي و خلاقيت و ذوق سرشار بافندگان به نوبه خود در احساسي كردن اين كالا مؤثر بوده است. اين در حالي است كه فرش از يك قالب و با اسكلتبندي دروني يكسان برخوردار ميباشد،كه نه تنها گذشت زمان از جلوه و شكوه آن هرگز نميكاهد بلكه همواره بر زمان فائق آمده و چهره گلستان بيخزان به خود گرفته است.

اين كالا از مشاركت و همدستي صاحبان حِرَف متفاوت بوجود ميآيد يعني در پديد آمدن يك قالي چندين ركن اساسي بطور زنجيروار به هم متصل و مكمل همديگر بوده و با همسازي و هماهنگي بموقع و مناسب هر يك در جلوه دادن و زيبا نمودن اين كالاي هنري آنچنان نقشي را ميآفرينند كه در معيوب ساختن و بد تركيب نمودن آن به همان اندازه نقش مؤثر و كارسازي دارند.

اركان اصلي بافت قالي عبارتند از : دار قالي ،مصالح بكار رفته (پشم و نخ چله)،طراحي ،رنگ رزي،چله كشي و بافنده در مراحل تكميلي قالي مشاغلي نيز وجود دارند كه با ارائه خدماتي از قبيل پرداخت،شستشو،دار كشي و در نهايت رفوگري كه هر كدام جزء اين خانواده محسوب ميشوند منتها با تخصص و مهارتهاي منحصر به همان حرفه .

بنا بر اين سهل انگاري هر يك از عوامل فوق ميتواند يكي از اسباب اصلي معيوب شدن قالي تلقي شود. و بغير از عوامل فوق الذكر مواردي از قبيل رطوبت ،حشرات موذي(بيد)، برخورد اشياء تيز ، آتش و مواد شيميايي و … هر كدام در آسيب رساندن به اين كالا مؤثر ميباشند .پس اگر بگوييم كه اميد اول اين اركان در صورت عيبدار شدن قالي به دستان توانمند استاد رفوگري بستگي دارد گزافه نگفتهايم ،چرا كه كليّه اصلاحات بعدي از جمله تعويض گرهها ، شكستگي شاخهها ،غلط بافيها،پارگي پود يا چله و آخر پارگي قالي بر روي دار بايد توسط استاد رفوگر رفع گردد

**shahdokht.parsa** · 23 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعريف عيب:عيب عبارت است از هر گونه ناهماهنگي يا نارسايي در بافت يا نقايصي در رنگ ،طرح ،اندازه اجزاء تشكيل دهنده در متن و حاشيه قالي و يا انواع آسيب ديدهگيهايي كه در هر قسمت از فرش (پارگي پود،چله،پشم) از پشت يا روي پرزها ،گرهها كه به نوعي روئيت عمومي آن را برهم بزند عيب ناميده ميشود و بطور كلي بر دو قسمت عمده تقسيم ميگردد .

الف:عيوب درحين بافت ب: عيوب بعد از بافت

عيوب درحين بافت :به كليه عيوبي گفته ميشود كه از شروع تا پايان بافت بر قالي اتفاق ميافتد يعني از چگونگي برپا كردن دار ، چله كشي،نوع نخ پشم و چله ،غلط بافيها،ترنج دار شدن،… بر قالي اتفاق ميافتد.

عيوب بعد از بافت: به كليه عيوبي گفته ميشود كه در حمل ،شستشو،پرداخت،مصرف از جمله ساييدهگيها،پارهگيهاي جزئي و كلي ،انواع پوسيدهگيها ،بيد خوردگي،سوختگي و اسفادههاي غير اصولي ناشي ميشود.

رفوگر به صاحب حرفهاي اطلاق ميشود كه ضمن آگاهي از علل و چگومگي بروز عيب با اشرافيت كامل نسبت به رفع يا ترميم محل آسيب آنچنان اقدام نمايد كه قابل شناسايي نبوده و يا به سختي بتوان آن را روئيت نمود.

كليه عيبهايي كه برشمرديم قابل پيشگيري بوده و ميتوان با اقدامات بموقع و اطلاع از چگونگي بروز عيب تدابير لازم را انديشيد.

از تعاريف بعمل آمده چنين استنباط ميشود كه استاد رفوگري با بر عهده گرفتن مسؤليت سنگين و تسلط كامل و شناخت همهجانبه و دانش خود براي نجات و دوام يك اثر هنري اقدام مينمايد .

عوامل بسياري در رفع عيب و يا مرمت اصولي قالي براي استاد كار ميتواند ياري نمايد از جمله مهارت فني ،اطلاعات كافي ، شناسايي انواع بافتها و محل آسيب اشاره كرد.

رفوگر به مثابه يك محرم فرش بايد از اسرار ساختاري قالي مطلع باشد و بسان طبيبي كه بر بالين بيمارش حاضر شود محطاطانه و از روي وظيفهشناسي و مسؤليت پذيري با بررسي دقيق و همه جانبه محل آسيب و علت آن و كليه مراحلي كه براي مرمت از آغاز تا خاتمه كار تلاش خواهد كرد از نظر گزرانده و نتيجه مرمت را نيز بتواند پيشگويي نمايد و صاحب كالا را در جريان امر قرار دهد .

ذوق سرشار ،حوصله فزون و خلاقيت و صبوري شكيبايي به عنوان سلاح يك استادكار در مبارزه با نيش سوزن و انگشتان او در ميدان عمل براي گذراندن يك تار بجاي تار پاره شده ميباشد، او با حالت خميده و كار طاقت فرسا تار به تار و گره به گره ساعتهاي مديدي با روشنايي نور چشمانش بايد آنچنان به ترميم اقدام نمايد كه مبادا لطمهاي به نظم گرهها وارد آيد.او با بهره گيري از خلاقيتها و ابتكارات بموقع كمك شاياني گرفته تا رفوي قابل قبولي ارائه نمايد چرا كه در اين حرفه تقلب يا كم كاري هرگز جايي ندارد ، ترميم بايد بدرستي صورت بگيرد و يا به همان حال قبلي باقي خواهد ماند زيرا شق سوم يعني خراب شدن فرش ، كه عذر بدتر از گناه بوده ،چون اصلاح مجدد يك رفو يعني شكافتن جايي بزرگتر از محل قبلي در پي خواهد داشت، پس لازم است تصميم اوليه آگاهانه و هوشيارانه باشد.

در گذشته مرمت قالي براي يك استاد ،كاري حيثيتي از لحاظ شغلي بشمار ميرفت ،زيرا قالي مزبور در عرصه تجارت سرا به سرا ، حجره به حجره و دست به دست ميگشت و در صورت معلوم بودن محل آسيب ،تهمت و تعنههايي در پي داشت كه هرگز يك صنعتگر حاضر نميشد آوازه و شهرتي كه در اين راه كسب نموده بود هدر نمايد ،بنابراين از جان مايه گذاشته و با تحمل مشقات رفوي رضايت بخشي را ارائه ميداد.يك رفوگر وقتي به آرامش خاطر دست مييافت كه از نتيجه كارش رضايت كامل داشته باشد ، چرا كه تواسته است با پشت كاري و زحمت فراوان يك اثر هنري را از نابودي و ضايع شدن نجات دهد

**shahdokht.parsa** · 23 اردیبهشت، ۱۳۹۰

بزرگترين استاد يك رفوگر بعد از شناخت مسائل مقدماتي و آشنايي با نحوه كار، خود قالي ميباشد .يعني ايشان انواع گرهها و چگونگي بافت ،نحوه پود گزاري و خلاصه سبك كار را از فرشي كه آسيب ديده ياد ميگيرد و همان شرايط را در مرمت فرش ميآفريند.

پس فرمول مشخصي وجود ندارد كه بتوان با فرمول بندي به آموزش و يا طرح آن اقدام نمود فقط در كليّت ميتوان بطور تئوري به بيان آن پرداخت چرا كه كليه مراحل تكميلي آن عملي بوده و به مرور زمان به تجربه اندوزي ميپردازد و با آشنا شدن به انواع قاليهاي مراكز مختلف ميتواند سبكهاي بافت را در عمل بكار ببندد ، و چه بسا ميتوان گفت كه يك رفوگر استاد در نهايت يك سبك شناس ماهري بحساب ميآيد ، چرا كه با خميرمايه قاليها سر و كار دارد و از درون آنها را ميشناسد .

رفوگر اين يار ديرآشناي قالي پا به پاي آن زندگي كرده است و با تحمل ناملايمات ياوري سخت كوش همواره در كنار خانواده قالي بوده است . ولي متأسفانه صاحبان اين حرفه در وراي فراموشي و در هالهاي از ابهام كه گاهاً جنبه مصلحتي براي تجار داشته بي هيچ ادعايي در تلاش و معاش بودهاند و به اين لحاظ در جامعه فرش ناشناخته ولي فعال و مستمر بدون هيچ گونه حمايت با كاري طاقت فرسا در دوام اين صنعت كوشيدهاند .

با عنايت به اين كه قالي سواي مصرف ،در اقتصاد كشور نقش بسزايي ايفا ميكند و گاهاً يك اثر ملي و تاريخي بحساب ميآيد بنا بر اين تعمير و نگهداري آن نيز به همان اندازه بايد مهم و قابل تعمق باشد .

در گذشته به علت انسجام و يك پارچگي در تجارت فرش معمولاً تجار كار مرمت را به استادكاران باسابقه و شاگرداني كه داراي استاد نامه بودند محول ميكردند ، ولي امروزه اين گونه محكها و معيارها از بين رفته و در يك آشفته بازاري و نابساماني قرار گرفته است كه صدمات آن حتي گاهي به از بين رفتن و يا ضايع شدن يك اثر هنري نادر ميانجامد ، چرا كه واگزار كردن يك فرش هنري به فردي كه مهارت آن هنوز به محك كشيده نشده اتفاقات ناگواري را در پي داشته است .

با توجه به اين كه اين حرفه تحت نظارت اتحاديه فرش فروشان ميباشد ،متأسفانه اتحاديه مزبور نيز بدون هيچ گونه ضابطه و يا مهارتهاي لازم فقط محض داشتن مغازه اقدام به صدور پروانه مينمايد و اين در حالي است كه ساير مشاغل مانند جوراب بافي يا تريكو بافي … مستلزم گذراندن تستهاي مهارتي عملي ميباشد . اميد است كه با ضابطه دار كردن آن تدابيري در اين خصوص انديشيده شود و حتي لازم است درجه مهارتي آن در پروانه قيد گردد .

لازم است مواردي كه همواره سلامتي صنعتگران اين حرفه را تهديد ميكند ذكر گردد از جمله درد كمر،ضعف بينايي ، بيماريهاي مفصلي،… از عوارض اين حرفه بشمار ميرود، لذا بهتر بود با وضع قوانيني و با هماهنگي سازمان بيمه اجتماعي و مراجع ذيربط نسبت به تأمين آينده اين هنرمندان زحمتكش اقدامي صورت پذيرد.تا اين صنعت دستي اصيل ايراني ميراثي ماندگار براي آيندگان باشد.

اصالت اين حرفه از گذشته تا امروز در نوشتهها و اشعار شعرا به كرات آمده است كه بررسي تاريخي آن در اين مجال نميگنجد و سخن به تطويل انجامد لذا فقط به شعري از محمد عصار تبريزي از شعراي قرن هشتم اشاره ميشود:

رشته حوا از براي آدمش از بدو حال مريمش در كارگاه از بهر عيسي بافته

وانـگه از مفتول پشم نـاقـة پيغمـبـرش فـاطمه گشته رفـوگر هر كجا بشكافته

و يا شاعره نامدار پروين اعتصامي در شعري با اشاره به رنج و زحمت دوختن چنين ميگويد:

از رنج پاره دوختن و زحمت رفو خونابه دلم ز سرانگشتها چكيد

كشور ما از نظر صنايع دستي صاحب گنجينههاي هنري فراوان بوده كه اميد است با حفظ آن آثار و با فراگيري اصولي و آموزش شيوههاي مختلف اين صنايع ميراثدار لايقي براي آيندگان باشيم لذا اين نوشته شناختي اجمالي از حرفه رفوگري بود .

لازم است از استاد اصغر روفه گر حق پدر بزرگوارم كه عمر پر بركت خود را در مرمت قاليهايي كه امروز از نوادر فرشهاي اين سرزمين ميباشد صرف نموده و با تعليم شاگرداني كه اكنون هر كدام از اساتيد مسلم اين حرفه بشمار ميرود در بسط و گسترش اين هنر خدمات شاياني عرضه داشته است ،قدر داني نموده و به ايشان عمري با سعادت و سربلندي آرزومندم .

محمود روفه گر حق/ تبريز 1381

carpetour.com

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر پارگی۷۰×۷۰سانت فرش ۱۲متری نائین ۶ لا

→

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

↓

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

↓

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

پارگی وشیرازه

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر ریشه فرش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

نوار دوزی فرش

↓

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیرسوراخ ۴×۴سانت فرش

→

↓

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر سوراخ۱/۵ در۲سانت فرش تبریز

↓

→↓

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمير پارگی فرش ابريشم کاشان

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر پارگی فرش ابریشم قم (ابوالقاسم جدی)

↓

→

↓ →

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر پارگی فرش قدیمی تمام ابریشم کاشان

↓↓

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیرپارگی ۸×۶سانت فرش اصفهان

↓↓

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر پارگی۱۲×۱۲سانت فرش پشمی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→↓

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیر سوراخ ۲×۱سانت فرش کرمان

→

تعمیر سوراخ فرش تبریز

→

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

تعمیرشیرازه(۵ سانت)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

پشمی۲۰سانت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

**shahdokht.parsa** · 29 اردیبهشت، ۱۳۹۰

پشمی ۱۲۰سانت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

→

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ورود

آموزش عيوب قالي و رفوگري

ارسال های توصیه شده

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

بهترین ارسال کنندگان این موضوع

بهترین ارسال کنندگان این موضوع

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

shahdokht.parsa 50,874

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

اطلاعیه ها

سایت نواندیشان

انجمن نواندیشان

فعالیت ها

جریان فعالیت های من

کسب درآمد کنید