مدیریت ریسک

[fanous 11130]

عدم اطمینان محیطی و شدت رقابت سازمانها و مدیران، آنها را باچالشهای متعدد مواجه ساخته است. برای مدیر مؤثر این چالشها، رویکردهای نوین مدیریتو شایستگیهای خاص طرح و توصیه شده است. شناسایی و مدیریت ریسک یکی از رویکردهایجدید است که برای تقویت و ارتقای اثربخشی سازمانها مورد استفاده قرار می گیرد. بهطورکلی، ریسک با مفهوم احتمال متحمل زیان و یا عدم اطمینان شناخته می شود که انواعمختلف و طبقه بندیهای متنوع دارد. یکی از این طبقه‌بندیها ریسک سوداگرانه و ریسکخطرناک است. تمامی اشکال ریسک شامل عناصر مشترکی چون محتوا، فعالیت، شرایط وپیامدها هستند. طبقه بندی دیگر ریسک استراتژیک و ریسک عملیاتی است. مدیریت ریسک بهمفهوم سنجش ریسک و سپس اتخاذ راهبردهایی برای مدیریت ریسک دلالت دارد. انواع ریسکها برحسب احتمال وقوع و تأثیر آنها قابل تقسیم است که نتیجه آن پورتفوی ریسک واعمال استراتژی‌های مناسب (انتقال، اجتناب، کاهش و پذیرش) است.

[fanous 11130]

تحولات عمده در محیط کسب و کار، مثل جهانی شدن کسب وکار و سرعت بالای تغییرات در فناوری، باعث افزایش رقابت و دشواری مدیریت درسازمانها گردیده است. در محیط کسب و کار امروز، مدیریت و کارکنان می بایست تواناییبرخورد با روابط درونی و وابستگیهای مبهم و بغرنج میان فناوری، داده ها، وظایف،فعالیتها، فرایندها و افراد را دارا باشند. در چنین محیطهای پیچیده ای سازمانهانیازمند مدیرانی هستند که این پیچیدگیهای ذاتی را در زمان تصمیم گیریهای مهمشانلحاظ و تفکیک کنند. مدیریت ریسک مؤثر که بر مبنای یک اصول مفهومی معتبر قرار دارد،بخش مهمی از این فرایند تصمیم گیری را تشکیل می دهد. در این مقاله این اصول بوسیلهشناسایی عناصر اصلی ریسک و بررسی چگونگی تأثیر بالقو? این عناصر در موفقیت سازمانهاو چگونگی مقابله و مدیریت ریسک ها مورد بحث قرار می گیرد.

[fanous 11130]

تعریف ریسک:

برای درک طبیعت ریسک،ابتدا باید از تعریف آن آغاز کرد. اگرچه تفاوتهای فراوانی در چگونگی تعریف ریسکوجود دارد، ولی تعریفی که در ادامه ارائه می‌شود، به‌طور مختصر ماهیت آن را نشانمی‌دهد: ریسک یعنی احتمال متحمل شدن زیان (dorofee-96). این تعریف شامل دو جنبهاصلی از ریسک است:

 

*

مقدار زیان می بایست ممکن باشد؛

*

 

عدم اطمینان در رابطهبا آن زیان نیز می‌بایست وجود داشته باشد.

در اکثر تعاریفی که از ریسک شده است،به‌صورت روشن به دو جنبه آن، یعنی زیان و عدم اطمینان، اشاره شده است. ولی سومینجنب? آن، یعنی انتخاب، معمولاً به‌صورت ضمنی مورد اشاره قرار می گیرد که منظور ازانتخاب، چگونگی توجه نمودن به آن است. این سه شرط، پایه های اساسی ریسک و مبناییبرای بررسی عمیق'تر آن هستند.

انواع مختلف ریسک:

اصطلاح ریسک بصورت گسترده ای مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولیمخاطبان مختلف اغلب تعبیرهای نسبتاً مختلفی ازآن دارند (kloman-90). برای مثال،شیوه ارتباط ریسک با فرصت به شرایط تلقی ریسک بستگی دارد. بعضی اوقات، یک وضعیت همفرصت سودآوری و هم امکان بالقو? زیان را فراهم می سازد نماید. ولی در موارد دیگر،فرصت سودآوری وجود ندارد، تنها امکان بالقو? زیان موجود است. بنابراین ریسک میتواند دارای دو نوع تقسیم فرعی دیگر باشد:

*

 

ریسک سوداگرانه؛

* ریسک خطرناک.

در شکل شماره یک تفاوت میان این دو مقوله به تصویر کشیده شده است. درریسک سودا گرانه، شما می توانید یک سودآوری تحقق یافته یا بهبودی در روال شرایطنسبت به وضع موجودتان داشته باشید. و به‌طور همزمان نیز امکان بالقوه ای برای تجرب? یک زیان یا بدتر شدن شرایط نسبت به وضع موجود را داشته باشید. قمار بازی یک مثال ازانجام یک ریسک سوداگرانه است. وقتی شما یک شرط بندی انجام می دهید، می‌بایست احتمالبه‌دست آوردن پول بیشتر در مقابل انتظار از دست دادن میزان شرط بندی تان، موردارزیابی قرار دهید. در این مثال، هدف کلی افزایش ثروتتان است، و تمایل شما بهسرمایه گذاری در ریسک، به منظور فراهم‌ساختن یک فرصت سودآورانه است.

در مقابل،ریسک خطرناک فقط یک امکان بالقو? زیان به همراه دارد و هیچ فرصتی برای بهبود روالشرایط فراهم نمی سازد. برای مثال، به‌چگونگی در نظر گرفتن امنیت، به‌عنوان یک ریسکخطرناک توجه کنند. فرض کنید که شما نگران محافظت از اشیاء با ارزشی باشید که درخانه نگهداری می شوند. هدف اصلی شما در این مثال، اطمینان از عدم دستبرد به اشیاءموجود در منزل شما بدون اطلاع و اجازه از جانب شماست. بعد از بررسی میزان کیفیتامنیت اشیاء، امکان دارد که شما تصمیم به نصب یک سیستم امنیتی در منزلتان به‌منظورجلوگیری از ورود دزد و سرقت اشیاء بگیرید. توجه کنید که هدف در این مثال، طبقتعریف، تنها تمرکز ریسک بر روی محدود? امکان بالقو? زیان است. در اکثر شرایط مناسب،شما تنها آنچه را که هم اکنون مالک آن هستید، محافظت می کنید. و هیچ امکانبالقوه‌ای برای سودآوری وجود ندارد.

در این مثال، شما تمایل به کسب آرامش خاطربه‌واسطه جلوگیری از عواقب ناخوشایند ورود به منزلتان دارید. هدف شما به‌عنواناحساس امنیت بیشتر، تعیین کننده شرایطی است که ریسک منظور می شود. بعد از تجزیه وتحلیل شرایط، شما ممکن است تصمیم به نصب یک سیستم امنیتی در منزلتان به‌منظور ایجادموانع برای سارقان بگیرید. ممکن است اینگونه استدلال کنید که افزایش امنیت احتمالاًبرای شما احساس امنیت بیشتری به ارمغان خواهد آورد و متعاقباً باعث کسب آرامشخاطرمی‌شود که شما به‌دنبال آن هستید. در این مثال، شما تمایل به سرمایه گذاری مالیدر یک سیستم امنیتی به منظور فراهم آوردن یک فرصت احساس امنیت بیشتر برای خوددارید. ریسک امنیتی در این مثال، سوداگرانه است زیرا در این مورد میزان تحمل برایریسک (به‌عنوان مثال، مقدار پولی که شما تمایل دارید در یک سیستم امنیتی سرمایهگذاری کنید) با میزان علاقه شما برای تحقق یک فرصت (به‌عنوان مثال، کسب آرامش خاطر) در توازن است.

بنابراین، ریسک به‌صورت کاملاً مشخص و روشنی قابل طبقه بندیبه‌عنوان سوداگرانه و خطرناک بر مبنای نوع آن نیست، بلکه بر اساس شرایطی که آنادراک می شود، قابل دسته بندی است.

[fanous 11130]

تمامی اشکال ریسک، چه آنها به‌عنوان ریسکسوداگرانه طبقه بندی شده باشند، چه به‌عنوان ریسک خطرناک، شامل عناصر مشترکی هستندکه شامل چهار عنصر ذیل است:

 

1-

محتوا ؛ 2 – فعالیت؛ 3 – شرایط؛ 4 – پیامدها.

محتوا یعنی زمینه، وضعیت، یا محیطی که ریسک در آن منظور شده و مشخصکننده فعالیتها و شرایط مرتبط با آن وضعیت است. به‌عبارت دیگر، محتوا نمایی ازتمامی پیامدهای سنجیده شده فراهم می‌سازد. بدون تعیین یک محتوای مناسب، به‌طور قطعنمی‌توان تعیین نماید، کدامین فعالیتها، شرایط و پیامدها می‌بایست در تجزیه و تحلیلریسک و فعالیتهای مدیریتی درنظرگرفته شوند. بنابراین، محتوا، مبنایی برای تمامیفعالیتهای بعدی مدیریت ریسک فراهم می کند.

بعد از ایجاد یک محتوا، عناصر باقی مانده در ریسک به‌طور مناسبی قابل بررسیهستند. عنصر فعالیت یعنی عمل یا اتفاقی که باعث ریسک می شود. فعالیت، عنصر فعالریسک است و می بایست با یک یا چندین شرط ویژه برای ظهور ریسک ترکیب شود. تمامیاشکال ریسک با یک فعالیت به‌وجود می آیند؛ بدون فعالیت، امکان ریسک وجودندارد.

در حالی‌که فعالیت، عنصر فعال ریسک است، شرایط تشکیل دهند? عنصر منفعلریسک است. این شرایط تعیین کننده وضعیت جاری یا یک مجموعه از اوضاع و احوال است کهمی‌تواند به ریسک منجر شود. شرایط، وقتی با یک فعالیت آغازگر خاص ترکیب می شود، میتواند یک مجموعه از پیامدها یا خروجی ها را تولید کند. پیامدها، به‌عنوان آخرینعنصر ریسک، نتایج یا اثرات بالقو? یک فعالیت در ترکیب با یک شرط یا شرایط خاصاست.

[fanous 11130]

ریسک استراتژیک، ریسکی است که یکسازمان برای تحقق اهداف تجاری اش می پذیرد. در مضمون این تعریف امکان بالقو? سودآوری و زیاندهی هر دو وجود دارد، که ریسک استراتژیک را طبیعتاً سوداگرانه میسازد. توجه کنید که چگونه چهار عنصر ریسک برای ریسک استراتژیک به‌کار برده می شود. برای مثال، شرایطی را فرض کنید که مدیریت ارشد در یک مؤسسه مالی در حال بررسیدربار? ورود به یک بازار جدید، مثل ایجاد خدمات بانکداری آنلاین است. از آنجایی کهاین امر به‌واسط? فرایند تصمیم گیری به اجرا گذاشته می شود، مدیریت می بایست فرصتهاو تهدیدهای بالقو? موجود در آن بازار را بررسی کند.

محتوا در این مثال خاص،بازار خدمات بانکداری آنلاین است. تمامی فعالیتها، شرایط و پیامدها می‌بایست درداخل این محتوای خاص در نظر گرفته شوند. فعالیتها در این مثال طیفی از انتخابهایاستراتژیک سنجیده شده است. مدیریت تعدادی از انتخابهای قابل پیگیری، شامل چهار موردزیر را پیش روی دارد :

 

1-تصمیم گرفتن برای ورود فوری بهبازار؛

2 - انجام اقدام احتیاطی از طریق ارائه خدمات آزمایشیاندک؛

3 - در حال حاضر عملی انجام ندادن، ولی محفوظ نگهداشتنحقوق برای اقدامات آتی؛

4 - تصمیم گرفتن برای عدم ورود بهبازار.

شرایط در این مثال، شامل روندهای جاری و عدم اطمینان نسبت به خدماتبانکداری آنلاین، از جمله تعداد مشتریان بالقوه، آنچه که رقبا ممکن است انجامبدهند، و شایستگیهای اصلی سازمان در حال حاضر است. ترکیب هر فعالیت استراتژیک باروندهای جاری و عدم اطمینان، یک طیفی از پیامدها، یا مجموعه ای از سودآوری وزیاندهی بالقو? برای سازمان تولید می کند. مدیریت درجه نسبی هر فرصت و ریسک ناشی ازهر فعالیت استراتژیک را مورد بررسی قرار می دهد. آنها بهترین انتخاب را بر مبنایمیزان تحمل ریسک درمقابل میزان تمایل برای به‌دست آوردن مزایایی از فرصتهای آن،انجام می دهند.

بنابراین، چهار عنصر اصلی ریسک یک ابزار مفید برای تجزیه و درکیک ریسک تجاری استراتژیک فراهم می‌سازد. این عناصر همچنین در زمان بررسی یک ریسکخطرناک، مثل ریسک عملیاتی، مفید واقع می شود.

[fanous 11130]

مدیریت ریسک

 

اصول مربوط به شیوه نظارت بر تمرکز ریسک در یک شرکت بزرگ مالی

برای دریافت روی لینک زیر کلیک کنید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام