سوپاپ

[wisdom 489]

سوپاپ :

سوپاپ هاي موتور جريان گاز به داخل و خروج از محفظه احتراق را كنترل مي كنند وقتي بسته هستند بايد فشار زياد توليد شده توسط سوختن سوخت و هوا را مسدود كند (عمل آب بندي). باز شدن سوپاپ ورودي باعث وارد شدن مخلوط قابل احتراق به داخل محفظ احتراق و باز شدن سوپاپ خروجي باعث خروج گازهاي سوخته شده از محفظه احتراق مي شود. بيشتر موتورهاي خودرو از نوع سوپاپ هاي بشقابي يا قارچي استفاده مي كنند. اين سوپاپ ها شامل يك سر و ساق هستند كه توسط عمل بادامك باز و بوسيله نيروي فنر بسته مي شوند. سر سوپاپ به شكل ديسك و داراي سيت يا نشمين مخروطي 30 تا 45 ماشين كاري شده در لبه خارجي آن مي باشد. ساق سوپاپ داراي محلي است براي نگه داري فنر سوپاپ (شيارهاي ساق و خارهاي نگه دارنده كلاهك) موتورهاي دو زمانه ي بنزيني جرقه اي ممكن است داراي ترتيب سوپاپ مختلف باشند. پيستون مثل يك سوپاپ لغزنده عمل مي كند و مجرا ها را هنگام بالا و پايين رفتن باز و بسته مي كنند. در ديگر دو زمانه ها مثل ديزلي ها پيستون مانند سوپاپ ورودي عمل كرده و يك سوپاپ بشقابي در سر سيلندر جريان خروج گاز را كنترل مي كند. در بيشتر موتورهاي مدرن امروزي سوپاپ ها در سر سيلندر قراردارند در صورتي كه در موتورهاي اوليه سوپاپ در بلوكه ي سيلندر و نزديك پيستون قرار داشتند. (سوپاپ بغل) (سوپاپ رو)

ترتيب قرار گرفتن سوپاپ :

سال ها است كه پيوسته با سر سيلندر محفظه احتراق و پيستون از بسياري از ترتيبات قرار گرفتن سوپاپ استفاده شده است. براي هر چه كامل تر شدن احتراق سوپاپ ها در موقعيتي قرار دارند كه جريان گاز از ميان موتور به خوبي ميسر باشد. هدف طراحان براي رسيدن به حداكثر راندمان موتور و حداقل آلودگي هواست. انواع ترتيب سوپاپ عبارتند از :

1) سوپاپ هاي پهلو (SV) (side valve) : دو روش اصلي براي قرار گرفتن سوپاپ ها در پهلو در موتورهاي اوليه وجود داشت. آن ها امروزه به ندرت به كار مي روند. اين دو نوع ال هدوتي هد هستند. امروزه ال هد فقط در بعضي از موتورهاي كوچك صنعتي استفاده مي شوند.

2) سوپاپ هاي روي سر سيلندر (OHV) : متداول ترين نوع سوپاپ هستند كه تقريباً در تمام موتورهاي مدرن يافت مي شوند و طبق تحقيقات بيشترين كارآيي را دارند، چون اجازه مي دهند طراحي موثرترين اتاقك احتراق قابل دستيابي باشد. اين نوع به آي هد معروف است.

3) تركيبي از سوپاپ هاي روی سر سيلندر و پهلو : متداول ترين نوع اين سوپاپ ها اف هد بودند كه تا همين اواخر روي موتورها كاربرد داشتند.

گيت ها يا گايدهاي سوپاپ :

گيت ها به درستي و دقت سوپاپ را استقرار مي دهد اما اجازه مي دهد هنگام باز و بسته شدن حركت لغزشي داشته باشد. گيت وضعيت ساق سوپاپ را چنان كنترل مي كنندكه وقتي سوپاپ بسته است سطح نشمين آن با نشيمن گاهش يك آب بندي كامل تشكيل دهد.

آن ها معمولاً از چدن ساخته مي شوند و در سر سيلندر جا مي گيرند ممكن است يكپارچه يا به صورت بوش باشند. وقتي سائيده مي شود قابل تعويض بوده و مي تواند جايگزين شود در صورتي كه يكپارچه باشد يك بوش نازك قابل تعويض در آن پرس مي شود (بوش زدن گيت)

3) يك كاسه نمد فنجاني شكل كه شبيه كاسه نمد چتري است در بالا و روي گيت سوار مي شود و ثابت مي ماند. اين كاسه نمد روغن هاي ساق سوپاپ را پاك كرده و باعث جريان به سمت پايين و خارج از گيت و نتيجتاً روي سر سيلندر مي شود.

4) يك پخ مورب در لبه انتهايي گيت مورب چنان قرار گرفته كه فقط يك سطح بسيار باريك از ساق سوپاپ را در برگرفته و مقدار روغن ورودي به گيت سوپاپ را تقليل مي دهد.