مولد کمپوند

[spow 44,195]

مقدمه: در مولدهاي شنت افت ولتاژ به ازاي بارهاي مصرفي زياد است. ولي مي توان آن را بدون بار راه انداخت . در مولد سري افت ولتاژ تقريباً ناچيز است زيرا هر چه جريان مصرف كننده زياد شود ولتاژ در سر مولد سري نيز افزايش پيدا مي كند. ( تا نقطه اشباع) اما مولد سري را نمي توان بدون بار راه انداخت.

 

براي اينكه بتوان افت ولتاژ را كم كرد و همچنين از مواد در تمام حالات ، يعني براي بارهاي متغير استفاده كرد آنرا بصورت كمپوند ( سري و موازي) مي سازند.

در مولد كمپوند سيم پيچ شنت نازك و داراي دور زياد است و فوران اصلي مولد توسط آن ايجاد مي شود در صورتيكه سيم پيچ سري ضخيم و داراي تعداد دور كم مي باشد و افت ولتاژ اهمي و عكس العمل مغناطيسي آرميچر را خنثي مي كند.

مولد كمپوند بر حسب نوع اتصال به دو نوع مولد كمپوند با شنت كوناه و كمپوند با بلند بلند تقسيم مي شود.

مولد كمپوند بر اساس در نظر گرفتن جهت هاي فوران ناشي از سيم پيچي هاي سري و موازي به دو نوع تقسيم مي گردد.

 

مولد كمپوند نقصاني

در مولد كمپوند نقصاني فوران ناشي از سيم پيچ تحريك سري با فوران ناشي از سيم پيچ تحريك شنت هم جهت نيستند و در حالت باردار بودن مولد ، سيم پيچ سري باعث تضعيف ميدان مغناطيسي شنت مي گردد و ولتاژ خروجي مولد را به شدت پايين مي آورد

 

مولد كمپوند اضافي

در مولد كمپونه اضافي فوران ناشي از سيم پيچ تحريك سري فوران سيم پيچ تحريك شنت را تقويت مي نمايد و ولتاژ خروجي افزايش پيدا مي كند اما با توجه به ميزان افت ولتاژ اهمي و عكس العمل مغناطيسي آرميچر توسط سيم پيچ سري سه حالت زير ممكن است ايجاد شود.

1- حالت فوق كمپوند : با افزايش بار ، ولتاژ خروجي مولد زياد مي شود و در اين حالت افزايش نيروي محركه ناشي از سيم پيچ سري يزرگتر از افت ولتاژ در اثر مقاومت و عكس العمل آرميچر است.

2- حالت كمپوند مسطح: با افزايش بار ، ولتاژ خروجي ثابت مي ماند . در اين حالت ، افت ولتاژ ناشي از مقاومت و عكس العمل آرميچر با افزايش نيروي محركه ناشي از سيم پيچ سري ميدان مي شود.

3- حالت زير كمپوند: با افزايش بار ، ولتاژ خروجي كاهش مي يابد . در اين حالت افزايش نيروي محركه ناشي از سيم پيچ سري نمي تواند افت ولتاژ را جبران كند.

روشهاي ايجاد حالت مختلف كمپونه اضافي در يك مولد

1- استفاده از تعداد دوره هاي مختلف سيم پيچ سري در مدار به اين صورت كه اگر تعداد دور هاي بيشتر از سيم پيچ سري در مدار قرار گيرد و نيروي محركه ناشي از سيم پيچي سري افزايش يا كاهش يافته و يكي از سه حالت فوق حاصل مي شود.

2- استفاده از يك مقاومت متغيير كه موازي با سيم پيچي سري بسته مي شود . اگر مقاومت روي مقداري كم تنظيم شود بخش اعظم جريان جريان آرميچر از مقاومت عبور كرده بنابراين مي توان طوري بين مقاومت و سيم پيچ سري تقسيم جريان كرد كه نيروي محركه ناشي از سيم پيچ سري برابر افت ولتاژ ناشي از مقاومت اهمي و عكس العمل مغناطيسي آرميچر باشد در اين حالت يك ژنراتور با كمپونه مسطح حاصل شده است.

مشخصات مولد كمپونه

الف: مشخصه بي باري مولد كمپوند

منحني مشخصه بي باري مولد كمپونه فقط با استفاده از سيم پيچ تحريك شنت به دست مي آيد . چون جرياني كه از سيم پيچ تحريك سري عبور مي كند صفر است (شنت كوتاه) يا بسيار ناچيز و قابل صرف نظر كردن است(شنت بلند) لذا منحني بي باري اين مولد مانند منحني مشخصه مولد شنت است.

ب: مشخصه خارجي مولد كمپونه اضافي

مشخصه خارجي مولد تغييرات ولتاژ خروجي به ازاي تغييرات جريان بار مي باشد كه در دور ثابت و مقاومت تحريك ثابت بمدت مي آيد..