مقاله درآمدی بر مناطق و شهرهای خلاق

[SH E I KH 18713]

درآمدی بر مناطق و شهرهای خلاق

محسن رفيعيان(كارشناس ارشد برنامه ريزي شهري)

منبع: rafian.mihanblog.com

[SH E I KH 18713]

چکیده:

در تحول اقتصادهای دانش محور، شهرها و مقوله مدیریت شهری نقش کلیدی را به خصوص در دو دهه گذشته ایفا می کنند. سیاستگذاران کلان، شهرداریها، سازمانهای بین المللی و بنگاه های تکنولوژیک و High-Tech به این جریان واقف هستند و سعی می کنند این پدیده را تقویت کنند.

در جهان امروز برخی شهرها که دارای خصوصیات پیشینه تاریخی، طرح ساختاری مناسب، پروفیل اقتصادی صحیح، زیر ساخت های حمل و نقل عمومی و خصوصی، تامین نیازهای خدماتی مصرف کننده و تولید کننده و ارتباط با سایر نقاط جهان از طریق تله کامیونیکیشن و دیگر ارتباطات هستند، می توانند با تکیه بر این ملزومات به ترکیب و تلفیق ابعاد مختلف اقتصاد و فرهنگ در گونه ای از نظم منطقی انسانی بپردازند.

این همان مفهوم شهر خلاق است که در این مقاله بدان تحت سرفصل های: جایگاه تئوری مناطق خلاق درروند برنامه ریزی منطقه ای قرن اخیر، خاستگاه نظری تئوری مناطق خلاق، سابقه شهر های خلاق در ایران و جهان، تبیین مفهومی مناطق و شهرهای خلاق ویژگی ها و عناصر مناطق و شهرهای خلاق، استراتژی شهر خلاق، شبکه شهر های خلاق منطقه ای، مشکلات شکل گیری مناطق خلاق، نتایج برخی از مطالعات درزمینه مناطق و شهرهای خلاق پرداخته شده، در پایان نتیجه برشمردن قابلیت ها و شرایط یک شهر برای تبدیل شدن به شهر خلاق و ویژگی های شهرهایی است که به شبکه شهر های خلاق پیوسته اند.

واژگان کلیدی: شهر خلاق، اقتصاد دانش محور، برنامه ریزی منطقه ای، اقتصاد، فرهنگ.

[SH E I KH 18713]

اولین بار «دبور» در سال 1967 مبحثی تحت عنوان «شهر تماشایی یا شهر نمایش» مطرح کرد. نظر او ظهور پیش از موعد ایده تلفیق فضای اقتصادی و فرهنگی در مقیاس انسانی، مخصوصاً در موضوعاتی نظیر فضاهای مولد جدید، مجموعه های فرهنگی و به نمایش در آوردن محیط های بصری که در مادر شهرهای اصلی سراسر جهان بسیارند می باشد (J.SCOTT،2006).

اولین کسی که بحث مناطق وشهرهای خلاق را مطرح کرد، ریچارد فلوریدا است او درسال 2002 اولین کتاب خود را تحت عنوان creative class منتشر کرد و پس ازآن درسال 2005 کتاب دیگری را برای تقویت موضوعش منتشر می کند. درسال 2007 نیز آقای آلن اسکات با استفاده از ادبیاتی که ریچارد فلوریدا مطرح کرده بود مباحثی را درارتباط با شهرها و مناطق خلاق مطرح می کند. نظرات او بیشتر پیرامون این مباحث که:

o چگونه می توانیم مزیت های رقابتی را و ظرفیت های موجود درشهرها رابه سمت خلاقیت بیشتر پیش ببریم. آیا این امکان وجود دارد؟

o چگونه حالا که فهمیدیم مزیت های رقابتی و ظرفیت های خلاقیت زا دریک شهر و یا منطقه چیست با استفاده از سیاستگزاری های منطقه ای آن ها را تقویت کنیم؟ می باشد(J.SCOTT،2006).

[SH E I KH 18713]

در جستجوی سابقه شهر های کشورمان اسنادی مربوط به نامه‌ی كمیسیون ملی یونسكو به استانداری فارس را می توان مشاهده نمود که در آن درخواست شده ،مقدمات معرفی شیراز به سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی سازمان ملل ، یونسكو فراهم شود. در صورت عملی شدن این موضوع شیراز نخستین شهر ایران در مجموعه شهرهای خلاق یونسكو می شود.

برای ثبت نهایی شیراز در بخش ادبیات شهرهای خلاق یونسكو،‌ لازم است ضوابط ویژه ای مانند امكان برگزاریبرنامه‌های هنری و جشنواره‌های ادبی ،‌ انتشارات فعال،‌ واحدهای ادبیات دردانشگاه،‌ کتابخانه و فروشگاه های مهم کتاب برپا شود. «ادینبرگ» ‌انگلستان نخستین شهری است كه در مجموعه شهرهای ادبیات خلاق یونسكو ثبت شده است. برنامه شهرهای خلاق را یونسكو با هدف ایجاد شبكه‌ای به‌هم پیوسته از شهرهایی كه در هفتموضوع ادبیات،‌ سینما،‌ موسیقی،‌ هنرهای مردمی‌، طراحی شهری،‌ اغذیه و‌ هنرهایرسانه‌ای فعال و تاثیرگذار هستند، اجرا می‌كند.

به گفته این سازمان،‌ این شبكهبه توسعه توانایی‌های اقتصادی و تنوع فرهنگی شهرهای مختلف جهان كمك میكند. تاكنون «برلین» آلمان و «بوئنس آیرس» آرژانتین به عنوان شهرهای خلاق درزمینه طراحی،‌ «سانتافو» مكزیك و «آسوان» مصر شهرهای هنرهای مردمی(فلكلور) و «پوپایان» كلمبیا به عنوان شهر اغذیه در فهرست شهرهای خلاق یونسكو ثبت شده‌اند(

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

).

[SH E I KH 18713]

تبیین مفهومی مناطق وشهرهای خلاق:

 

مبحث جدید «اقتصاد جدید» اخیرا طرح گردیده و تاثیراتی بر شهر می گذارد که به صورت بخش مهمی درمناطق و شهرهای خلاق تبلور می یابد. از این رو وقتی صحبت از خلاقیت می شود، نگرش نو و جدیدی است که به ابعاد ساختاری شهر و منطقه می شود و عمدتا به طور غالب بصورت اقتصادی و فرهنگی مطرح می گردد. ازاین رو به عنوان نمونه در نگرش های خلاق گونه به صنعت درشهر ها و مناطق خلاق، بحث صنایع فرهنگی، چندرسانه ای، خدمات برتر و ... را مطرح می کند.یا درحوزه های محلی، خلاقیت و نو آوری در صنایع دستی و بومی مطرح می شود.خلاقیت درحوزه های فرهنگی – اجتماعی شهر و شکل گیری نظام پویای فرهنگی– اجتماعی درشهرها نیز از جمله این مباحث است(2001musturd).

شهر خلاق مکانی برای رشد و نمو خلاقیت ها در دینامیک شهرها است. شهر خلاق منزلی برای خلاقیت های هنری، نوآوریهای علمی و تکنولوژیکی و صدای رسای فرهنگ های رو به رشد است. شهری که همه پتانسیل های خلاق خود را جامه عمل می پوشاند و پرچم دار فعالیت های فرهنگی و توسعه ای است. یک شهر خلاق یک شهر دینامیک از لحاظ یادگیری فرهنگی و بین فرهنگی است. در این شهر، هر شهروند اطمینان خاطر به استفاده از ظرفیت های علمی، فنی، هنری و فرهنگی خود دارد(ابراهیمی،1387).

سیستم فرهنگی یک شهر خلاق متشکل از انبوهی از تجارت ها، سازمان ها، خلاقیت ها، مراسم و فستیوالها است که مستعد کارآفرینی و خلاقیتها است و شهر را قادر می سازد تا استعدادهای خود را در جهت ارتباط مردم، ایده ها و تشکل ها به کار ببندد. یک شهر خلاق باعث حرکت و جنبش همسایگان (حومه) خود شده و در فرآیند نمو خلاقیت آن ها را نیز با خود همراه می کند. در واقع این همسایگان پایه های تشکل های پایدار شهر خلاق هستند. فرهنگ یک عضو بسیار مهم در کیفیت زندگی شهروندان یک شهر خلاق است چرا که علاوه بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، عاملی برای جذب توریست و بالا بردن ارزش اقتصادی در زنجیره اقتصادی شهر است.

آنچه که در این میان مهم است این است که شهر خلاق بسیار به دیدگاه های مختلف اقتصادی و اجتماعی وابسته است و مفهوم مطلق نیست. در واقع با توجه به نوع ایده آل ها و فرهنگ است که مفهوم شهر خلاق مطرح می شود(ابراهیمی،1387).

[SH E I KH 18713]

ویژگی ها و عناصر مناطق وشهرهای خلاق:

 

گستره وسیعی از گزینه های خلاق تولید و کار که با اقتصاد جدید پست فوردیسم مطرح شده، درمناطق مادرشهری کلان، نظم جدید جهانی را نمایان می کند.ویژگی اصلی که در مناطق خلاق مطرح است؛ ترکیب و تلفیق ابعاد مختلف اقتصاد و فرهنگ در گونه ای از نظم منطقی انسانی است(Momas, 2004, Zukin, 1995).

 

عناصر کلیدی که برای بوجود آمدن مناطق و شهرهای خلاق مطرح اند شامل: شبکه ای از تولیدکنندگان منطقه ای، بازارنیروی کار محلی یعنی کارگران دانش و کارگران خلاق که دریک منطقه استقرار دارند و می توانند در شکل گیری توسعه خلاقیت در شهر و منطقه اثر گذار باشند، رقابت و همکاری بین مجموعه ای از شهرها که بتوانند عنصر خلاقیت را به منطقه و شهر تزریق کنند.مباحث مطرح دراین زمینه بیشتر مربوط به مناطق کلانشهری و شهرهای بزرگ است و هرچه قدر که از شهرهای بزرگ تر دور می شویم بحث مربوط به خلاقیت، بیشتر به عناصر سنتی تا عناصر جدید ارتباط پیدا می کند، اما امروزه عناصر سنتی مانند جواهرآلات با وجود سنتی بودن می تواند به عنوان یک صنعت خلاقیت آفرین تاثیر خود را برشکل گیری شهرخلاق بگذارد(2001MUSTURD) .

همچنین از جمله ویژگیهای عمومی هر شهر خلاق این است که مکانی جذاب برای کار کردن و زندگی شهروندان خود (به خصوص برای نسل جوان)، مکانی جذاب برای گردشگران (صنعت توریسم)، توانمند در شکوفایی بخش های مختلف اقتصادی (از راه بکارگیری تکنولوژی و مدیریت صحیح آن) و همچنین مرکز جذب بنگاهای مختلف اقتصادی نوظهور (خوشه ها و مراکز تحقیقاتی به ویژه در زمینه تکنولوژیهای High-Tech) باشد(ابراهیمی،1387).

[SH E I KH 18713]

استراتژی شهر خلاق:

 

استراتژی شهر خلاق همکاری و تعامل در درون ارکان سیستم مدیریت شهری برای پرورش نوآوری در تمام اجزای سیاست ها، برنامه ها و خدمات است بطوریکه ایده های فنی، فرهنگی و هنری اجازه رشد و نمو دارند و با دیدگاه های بسته مورد هجوم قرار نمی گیرند. استراتژی شهر خلاق ایفای یک نقش رهبری در بین تمام اجزای سیستم شهری است و طوری جهت گیری شده است تا در پیدا کردن روش های کارآمد برای ایجاد یک محیط همکاری و تعامل و دعوت از شهروندان برای مشارکت در فعالیت های فرهنگی باشد(ابراهیمی،1387).

[SH E I KH 18713]

شبکه شهر های خلاق منطقه ای:

شبکه شهرهای خلاق منطقه ای در اکتبر سال 2004 میلادی توسط یونسکو] در 170امین مجمع عمومی شروع بکار نمود، هدف آن کمک به بازیابی پتانسیل های اقتصادی، اجتماعی و خلاق صنایع فرهنگی که بوسیله هنرمندان محلی بر پا داشته می شد بود تا بتواند یونسکو را در هدف تنوع فرهنگی اش موفق بدارد. این شبکه شهری متشکل از هفت زمینه بوده و هر شهر با توجه به انرژی و ظرفیتی که به صنعت خلاقه خاصی اختصاص می دهد، اولویت خود را انتخاب می کند. در ادامه هفت زمینه اولویت های شهر های خلاق توضیح داده شده است (2007 UNESCO).

ادبیات: تعدادی از مولفه های شهر های این دسته عبارتند از: کمیت و کیفیت نشریات و انتشارات، طرح های آموزشی که بر ادبیات بومی یا خارجی در دروس دبستان تا آموزش عالی کار می کند. محیط شهری که در آن ادبیات، درام و اشعار نقش واحدی را بازی می کنند و... .

سینما: شهر های این دسته نیز ویژگی هایی همچون دارا بودن زیر ساخت های سینمایی، زمینه تاریخی تولیدات، توزیع و تجارت فیلم، سابقه برگزاری فستیوال ها جشنواره ها و دیگر وقایع مرتبط با این موضوعات و مراکز یا مدارس تربیتی سینمایی و... می باشند.

موسیقی: دارا بودن مراکز موسیقی، میزبانی فستیوال ها و مراسمات ملی و بین المللی، وجود صنایع مربوط به موسیقی، مدارس، همایش ها و مراکز آموزش عالی در زمینه موسیقی از جمله ویژگی های شهر های این دسته می باشد.

مهارت و هنر فولک: زمینه هایی که این ویژگی در آن شناسایی می شود عبارتند از: پیشینه طولانی در فورم خاصی از مهارت و هنر فولک و دارای تولیدات معاصر در این زمینه بودن، مراکز تربیتی مرتبط با این موضوع و تلاش برای حفظ این زمینه ها از طریق فستیوال ها، نمایشگاه ها یا بازارچه ها و ...

طراحی: مولفه های این زمینه: ایجاد صنایع طراحی، مناظر و چشم اندازهای فرهنگی که بوسیله طراحی و محیط های انسان ساخت تغذیه می شوند( به عنوان نمونه: معماری، برنامه ریزی شهری، محیط عمومی، مجسمه ها، حمل ونقل، سیستم های اطلاعات و ...) طراحی مدارس و مراکز تحقیقاتی، فرصت استفاده طراحان محلی و برنامه ریزان شهری از مصالح بوم سازگار و شرایط بومی و محلی را فراهم می آورد.

هنرهای رسانه ای: شهرهای این دسته هم می توانند دارای توسعه فرهنگی و صنایع خلاق از طریق بکارگیری تکنولوژی دیجیتال، هنرهای رسانه ای موفق که منجر به بهبود زندگی شهری شود، رشد گونه های هنر الکترونیک که در جستجوی جامعه شهری هستند، دسترسی بیشتر به فرهنگ از طریق توسعه تکنولوژی دیجیتال، برنامه های مداوم و دیگر فضاهای استودیو برای هنرمندان رسانه نیز از دیگر ویژگی های این دسته اند.

تغذیه: توسعه فعالیت های رستوران داری که به عنوان ویژگی مرکز شهر یا ناحیه ای در آمده است، تعداد قابل توجهی از رستوران های سنتی و سرآشپزها، مغازه های فروش اغذیه سنتی و صنایع غذایی سنتی، میزبان سنتی فستیوال ها، جوایز و مسابقات بودن و ... از جماه معبارهای انتخاب برای زمینه تغذیه اند.

[SH E I KH 18713]

مشکلات شکل گیری مناطق خلاق:

 

توجه به نکاتی که مانع شکل گیری شهرها و مناطق خلاق اند و تلاش در جهت برطرف نمودن آن ها ضروری است. تعدادی از این موانع از این قرارند: اگر چه ممکن است، شهرهای بزرگ استعدادهای خلاقیت بی مانندی را در خود جای داده باشند. اما اگر در این محیط ها نابرابری های برجسته اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مستولی شود، دستیابی به شهر خلاق به صورت صحیح امکان پذیر نمی باشد. به بیان دیگر برنامه های شکل گیری شهرها و مناطق خلاق، باید موضوعات اساسی شهروندی و دموکراسی را پوشش دهند (j.scott،2006).

همکاری همه سیاست های اجتماعی در زندگی فعال شهری نه تنها برای دستیابی به اهداف اجتماعی بلکه برای برطرف کردن موانع قدرت خلاقیت شهروندان در مقیاس وسیع نیاز است. در مجوع هر فشاری برای دستیابی به خلاقیت شهری در فقدان توجه ویژه نسبت به همراهی و اظهار تمایل در جامعه شهری (پذیرش و مشارکت اجتماعی) به طور کلی محکوم به نا تمام ماندن است (j.scott،2006).

در پایان باید گفت خلاقیت چیزی نیست که به راحتی به شهری به همراه هکرهای کامپیوتری، تخته های اسکیت، شادی ها و... وارد شود بلکه باید به صورت ارگانیک در میان مجموعه در ارتباط با، تولیدات، کار و زندگی اجتماعی در ابعاد مختلف شهری توسعه و گسترش یابد( musturd،2001.)

[SH E I KH 18713]

نتایج برخی از مطالعات در زمینه مناطق و شهرهای خلاق:

 

پس از تبیین مفهوم نظری، پایه های تئوریک ویژگی ها و موانع پیش روی مناطق خلاق پرداختن به چند نمونه موردی که از دیدگاه های مختلف به موضوع شهر ها و مناطق خلاق پرداخته اند، مناسب است.

مقاله اول که نوشته ریچارد فلوریدا می باشد تحت عنوان «سازمان دهی خلاق مناطق» به بررسی فرم های جدید سازمان تولید درفرآیند تبادلات اقتصاد منطقه ای، تحت عنوان عنصر منطقه ای می پردازد. عناصر منطقه ای در نقش موجی از بازسازی خلاق، مناطق قدیمی تر را تغییر می دهد. سوال و موضوع اصلی که در تئوری های اخیر جغرافیایی مطرح است، فرم های جدید سازمان های تولید است و مادامی که مناطق در دام ساختارهای قدیمی خود گرفتار باشند به ظهور مناطق جدید و خلاق نمی انجامد. چیزی که درمنطقه بندی مطرح می شود این است که مناطقی که دردام ساختارهای قدیم اشان گرفتار شده اند، منسوخ هستند و باید رها شوند. میدوست (Midwest) منطقه ای است که اقتصاد دیرینه اش رو به کاهش نموده و گرفتار در فرم های قدیمی اش شده است. یافته ها نشان می دهد که انتشار و تطابق فرم های جدید کار و سازمان تولید دراین منطقه به دلیل همراهی با فرایند جهانی شدن و مخصوصا انتقال سیستم های جدید تولید توسط کارخانه داران این منطقه درحال گسترش است.

این تحقیق پیشنهاد می کند که پوشش وسیع اقتصاد منطقه تا حدود زیادی مرتبط با شاخص هایی است که به پذیرش و انتشار فرم های جدید سازمان تولید مربوط می شود.یافته کلیدی تحقیق این است که فرم های جدید سازمان های تولید می تواند مناطق صنعتی قدیمی تر را به سوی دگرگونی و تحول اقتصاد منطقه ای رهنمون سازد.

 

 

 

مقاله بعدی تحت عنوان «برخی خصوصیات آمستردام بعنوان شهر دانش و فرهنگ خلاق» با برشمردن ویژگی هایی همچون:

 

o پیشینه تاریخی،

 

o طرح ساختاری مناسب،

 

o پروفیل اقتصادی صحیح،

 

o زیر ساخت های حمل و نقل عمومی و خصوصی،

 

o تامین نیازهای خدماتی مصرف کننده و تولید کننده،

 

o ارتباط با سایر نقاط جهان از طریق تله کامیونیکیشن و دیگر ارتباطات هستند،

 

به جستجوی این موارد در آمستردام می پردازد و با توجه به اینکه آمستردام این ویژگی ها را داراست می توانند عنوان شهر دانش و فرهنگ خلاق را احراز کند. البته به این نکته که تغییر در بازار مسکن یکی از شرایط ضروری برای ایجاد ظرفیت نگهداشت مناسب است اشاره می شود. در این مقاله طبق معیار هایی که پیرامون آن بحث می شود، آمستردام بیشتر از بقیه شهرهای اروپایی همچون مونیخ، بارسلونا، پاریس، قابلیت تبدیل به شهر خلاق را دارد، تعدادی از این قابلیت ها:

 

o محیط زیست خوب که به نظر می رسد برای رشد اقتصادی مناسب باشد.

 

o سرمایه اجتماعی بالا در شهر

 

o فشار مداوم از سوی خانوارهای قوی به سمت خانوارهای ضعیف برای ارتقا

 

o مهاجرت بین المللی که جهت خلاقیت ضروری است.

 

هستند. در ادامه مقاله به تحولات آمستردام در زمینه های اقتصادی و توضیح جایگزینی کارخانه ها بوسیله صنایع جدید فرهنگی و خدماتی می پردازد، نتیجه اینکه آمستردام در شرایط ویژه ای است که آنرا به دوران طلایی خود نزدیک می کند.

[SH E I KH 18713]

جمع بندی:

توجه به اقتصاد دانش محور در عصر جدید بدون در نظر گرفتن نقش شهرها کامل نبوده و از جمله مباحثی است که توجه جامع و همه جانبه ای باید به آن صورت گیرد. در جهان امروز برخی شهرها که دارای خصوصیات پیشینه تاریخی، طرح ساختاری مناسب، پروفیل اقتصادی صحیح، زیر ساخت های حمل و نقل عمومی و خصوصی، تامین نیازهای خدماتی مصرف کننده و تولید کننده و ارتباط با سایر نقاط جهان از طریق تله کامیونیکیشن و دیگر ارتباطات هستند، می توانند با تکیه بر این ملزومات به ترکیب و تلفیق ابعاد مختلف اقتصاد و فرهنگ در گونه ای از نظم منطقی انسانی است بپردازند. شبکه ای از تولید کنندگان منطقه ای را تشکیل داده، بازارنیروی کار محلی یعنی کارگران دانش و کارگران خلاق که دریک منطقه استقرار دارند و می توانند اثر گذار باشند را تقویت نمایند به توسعه خلاقیت در شهر و منطقه دست یابند. این شهر ها در یکی از هفت زمینه ادبیات، موسیقی، مهارت و هنر فولک، سینما، هنرهای رسانه ای، تغذیه و طراحی با توجه به توان و اولویت خود دسته بندی می شوند.

درحال حاضر شهرهای بسیاری عضو شبکه شهرهای خلاق هستند و در یکی از زمینه های هفت گانه به فعالیت می پردازند از جمله این شهر ها می توان به شهر های «برلين» آلمان و «بوئنس آيرس» آرژانتين به عنوان شهرهاي خلاق درزمينه طراحي،‌ «سانتافو» مكزيك و «آسوان» مصر شهرهاي هنرهاي مردمي(فلكلور) و «پوپايان» كلمبيا به عنوان شهر اغذيه اشاره نمود که با ایجاد نظم جدید در ساختار اقتصادی و ایجاد فرم های جدید سازمان های تولید مناطق صنعتی قدیمی تر را به سوی دگرگونی و تحول اقتصاد منطقه ای رهنمون می سازند. از میان شهر های کشور ما نیز تعدادی دارای زمینه های برشمرده شده هستند که می توانند با تکیه بر پتانسیل های فرهنگی خود و بکارگیری تکنولوژی روز اقتصادی بر مبنای فرهنگ بنا کنند.

[SH E I KH 18713]

· ابراهیمی، مهران(1387) « نشست شهرخلاق : مفاهیم، سیاستها، مطالعه موردی از شهرهای موفق و ناموفق»، مركز مطالعات و برنامه ريزي شهرتهران، تیرماه، فرهنگسرای نیاوران، تهران.

· داداش پور، هاشم(1387) «جزوه درسی روش های برنامه ریزی منطقه ای»، گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

· فيض پور، محمد علي(1373) « جامع نگري دربرنامه ريزي توسعه منطقه اي (استان يزد)»، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده علوم انساني، دانشگاه تربيت مدرس.

· زياري،كرامت ا...(1385) «اصول وروش هاي برنامه ريزي منطقه اي»، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه يزد.

· بوذري، سيما(1382) «جايگاه برنامه ريزي منطقه اي درايران»، شماره 43، نشريه سپهر.

· Richard Florida (1996) “Regional Creative Destruction: Production Organization, Globalization, and the Economic Transformation of the Midwest” Economic Geography, Vol. 72, No. 3. (Jul), pp. 314-334.

· SAKO; MUSTURD(2001) “Amesterdam Az Creative Cultural Knowledge City: Some Conditions”

· ALLEN. J SCOTT(2006) “CREATIVE CITIES: CONCEPTUAL ISSUES ANDPOLICY QUESTIONS” University of California, Los Angeles

· Paul Van Meerbergen’s )2005" (London As A Real Creative City” - Prosperity Plan; Councillor, Ward 7, London City Council - January 6,

· Mommas, H. 2004. Cultural cluster and the post-industrial city: Towards the remapping of urban cultural

policy. Urban Studies 41:507–32.

· UNESCO(2007) “Creative Cities Network”.

· Zukin, Sharon (1995) The Cultures of Cities. Oxford:

Blackwell.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام