شپش در موهای سر

[Matin H-d 18,145]

شپش در موهاي سر

 

 

مقدمه: اگرچه بهبود وضعيت بهداشتي، اقتصادي و اجتماعي تأثير بسزايي در كاهش آلودگي به شپش داشته است، اما همچنان اين انگل گستردگي جهاني دارد، به طوري كه در دهه گذشته در ايالات متحده آمريكا هر سال 6 ميليون مورد ابتلا به شپش گزارش مي شد.

شپش مختص جامعه يا طبقه اجتماعي خاصي نبوده و ممكن است تمام افراد جامعه را بويژه در فصول سرد درگير كند. شيوع اين بيماري در كودكان بسيار بيشتر است و در جنس زنان شايع تر است.

ابتلا به شپش سر در تمام جوامع ديده مي شود و براي مثال در دانش آموزان ابتدايي كانادا در هر زمان حدود 2درصد ابتلا به شپش سر وجود دارد، به عبارتي ديگر ابتلا به شپش سر ارتباطي با وضعيت اقتصادي نداشته و در تمام طبقات اجتماع ممكن است رخ دهد، حتي در مومياييهاي مصر باستان هم رشك هاي مرده ديده شده است.

اين حشره، با تماسهاي نزديك بين فردي يا هنگامي كه افراد خانواده در فصول سرد براي تأمين گرما لباسهاي بيشتري مي پوشند و به صورت دسته جمعي زندگي مي كنند و از شخصي به شخص ديگر انتقال مي يابد.

 

معرفي شپش:

 

شپش حشره كوچكي به رنگ سفيد مايل به خاكستري است كه داراي دهاني مخصوص مكيدن خون، دو شاخك و سه جفت پاي كوتاه است.

شپش يك انگل خارجي بدن انسان محسوب مي شود و مي تواند سر و بدن را آلوده كند. تخم شپش «رشك» نام دارد و بيضي شكل و سفيدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباسها مي چسبد.

شپش در مو و لباس زندگي مي كند و فقط به علت تغذيه روي سطح بدن مي آيد و خودش را به پوست بدن مي چسباند و پوست را سوراخ كرده و بزاق خود را در زير پوست تزريق نموده و با مكيدن خون، مواد زائدي را نيز از خود دفع مي كند. همين تلقيح مواد زايد و بزاق به زير پوست منجر به ايجاد برآمدگي قرمز رنگ خارش داري مي گردد.

از نظر شدت و شيوع آلودگي به انواع شپش، عواملي چون سن، جنس، نژاد، وضعيت اقتصادي و اجتماعي مؤثر شناخته شده اند. آلودگي در تمام گروههاي سني ديده مي شود، ولي شپش سر در كودكان (سنين مدارس ابتدايي) شيوع بيشتري دارد.

نكته اينجاست كه اگرچه به طور معمول شپش در جوامع فقير و متراكم شايع تر است، ولي در شرايط همه گيري تمامي طبقات اجتماعي و اقتصادي جامعه را فرا مي گيرد و حتي در جوامع چندنژادي مشاهده شده كه شپش سر در سفيدپوستان شايع تر از سياه پوستان است.

 

شپش سر چيست؟

 

شپش سر عفونتي انگلي است كه توسط انگلي به نام «پديكولوس هومانوس كاپيتيس» (PEDICULUS HUMANUS CAPITIS) ايجاد مي شود. با وجود شيوع بيماري در جامعه، آمار دقيقي از ميزان آن در كشور وجود ندارد. دختران بيش از پسران مبتلا مي شوند و كودكان در سنين مدرسه بيشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا هستند.

طول عمر اين مزاحمهاي كوچك كمتر از 30 روز است. اما هر شپش ماده بين 50 تا 150 عدد تخم به جا مي گذارد كه هر كدام از اين تخمها در يك كپسول بسيار چسبناك قرار گرفته اند. اين كپسول از فاصله تقريباً 5 ميلي متري ريشه مو به مو مي چسبد و براحتي جدا نمي شود.