کراس آرم های مورد استفاده در خطوط توزیع

[pesare irani 41805]

كراس آرم (کنسول) :

جهت نگهداری سيم ها و مقره ها روی تیر از کنسول استفاده می شود. كراس آرم نوعی کنسول به شکل بازوی متقاطع با پایه است که در شبکه های توزیع به طور انبوه استفاده می شود. ساخت انواع کنسول و کراس آرم مناسب به عواملی نظیر شرایط آب و هوایی، جنس و نوع هادی بکار رفته و مسائل اقتصادی در ساخت و بهره برداری بستگی دارد. هدف از نصب کنسول وکراس آرم علاوه بر نگهداری هادی ها و مقره بر روی تیر حفظ حریم الکتریکی هادی ها از یکدیگر می باشد. در طرح وساخت کنسول وکراس آرم نکاتی مانند سادگی اجرا، هزینه ساخت و نگهداری، استفاده ازکمترین پیچ و اتصالات، راحتی کار توسط سیمبانان عملیاتی، رعایت فاصله بین هادی ها، حفظ تقارن روی تیر و ... باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین باید فاصله هادی ها از پایه (فاز به زمین) و فاصله فاز ها از یکدیگر (فاز به فاز) در نظر گرفته شود.

علاوه بر موارد یاد شده نکات تجربی ذیل نیز باید هنگام طراحی کراس آرم مورد توجه قرار گیرد :

- در برخی از مواقع قرار گرفتن پرندگان با بال باز بین فاز و پایه موجب ایجاد اتصال بین هادی و پایه می گردد. برای جلو گیری از این حادثه معمولاً فاصله افقی بین فاز ها تا پایه 40 تا 60 سانتی متر انتخاب می گردد.

- در انتخاب فاصله بین هادی و پایه بایستی امکان تعمیر و تعویض توسط تعمیر کار در نظر گرفته شود.

- امکان تعویض سیم در طراحی کراس آرم باید اندیشیده شود به عنوان مثال طراحی کراس آرم بایستی به گونه ای باشد که سیم در داخل حلقه قرار نگیرد.

- امکان انشعاب گرفتن از خط باید در نظر گرفته شود.

- امکان استقرار ترانسفورماتور و نصب کات اوت فیوز برای پست های هوایی باید در نظر گرفته شود.

- امکان ترانسپوزه کردن خطوط باید مورد توجه قرار گیرد.

- توازن بین نیرو های عمودی طرفین در طراحی کراس آرم بایستی رعایت گردد.

 

اصولاً سه نوع كراس آرم از نظر جنس در شبكه های توزيع برق وجود دارد :

الف ) كراس آرم چوبی

ب ) كراس آرم فلزی

ج) کراس آرم کمپوزیت

الف) كراس آرم چوبی :

اين كراس آرم از خيلی وقت پيش برای خطوط تلفن، تلگراف و توزيع برق استفاده می شده است. کراس آرم چوبی در گذشته وهم زمان با استفاده گسترده از پایه های چوبی کاربرد داشتند. امروزه با کاهش کاربرد پایه های چوبی استفاده از این نوع کراس آرم ها نیز محدود گشته است. کراس آرم های چوبی عموماً از درخت هایی چون صنوبر، راش، ممرز، افرا، انجیلی و كاج ساخته می شود و معمولاً برای استحكام و دوام بيشتر كراس آرم چوبی را با روغن ياپنتا كلروفنل بصورت اشباع در می آوردند. رطوبت چوب در موقع اشباع بایستی کمتر از 22% باشد و خاصيت عايقی آن از نظر كار كردن افراد روی شبكه از جهت ايمنی بسيار مهم است و توسط بريس به تير محكم می شوند.

 

ب) كراس آرم فلزی :

كراس آرم فلزی از بازو های مستقیم ناودانی آهن ساخته می شود. این نوع کراس آرم در مقایسه با کراس آرم های چوبی به مراتب از مقاومت بیشتری برخوردار می باشد. طول کراس آرم های فلزی برای اولین بار بر اساس استاندارد 212-20 وزارت نیرو برابر با 2/44 متر تعیین گردید، به همین دلیل تاریخی این کنسول ها در شبکه های توزیع به نام کراس آرم 44/2 نیز معروف می باشند. با توجه به این که طول هر شاخه نبشی یا ناودانی 6 متر است استفاده از کراس آرم های 44/2 متری ضایعات زیادی به دنبال داشت برای از بین بردن ضایعات تصمیم بر این شد که طول کراس آرم ها مضربی از 6 باشد (1.2، 1.5، 2 و 3 متری). این کراس آرم جهت تيرهای بتونی وفولادی بكار می رود و از نبشی با بال های مساوی ساخته می شود كه توسط بريس يا بازو به تير محكم می گردد.

 

كراس آرم ال آرم یا (جانبی):

در اصطلاح انگليسی به كنسول (كراس آرم) ال آرم و پرچمی سايد آرم گفته می شود. سايد آرم يعنی كنسول هایی كه كاملاً در يک طرف تير بسته می شوند. اين كنسول ها بيشتر برای رفع موانع به كار می روند و در كوچه ها و جاهایی كه پايه نزديک ساختمان است و امكان استفاده از كراس آرم معمولی نيست (تخت و مثلثی) بدليل نزديک شدن فازها به ساختمان يا مانع ديگر از اين كراس آرم استفاده می كنند.

 

كراس آرم پرچمی :

همچنين در جاهایی كه فضای كافی جهت نصب كراس آرم معمولی نيست نظير كوچه های كم عرض و يا جاهایی كه در يک طرف درختكاری شده است می توان از كنسول های پرچمی استفاده كرد.

 

كراس آرم دوبله (جانبی دو طرفه) :

در جاهایی كه نيروی كشش وارده روی كراس آرم بيشتر از حد معمول است و يا اسكلت استوارتری مورد نياز باشد از كراس آرم دوبله استفاده می شود. به اين ترتيب كه هر طرف پايه يک كراس آرم بسته می شود. اين كشش اضافی بيشتر درانتهای خطوط در زوايا و سرپيچ ها ايجاد می گردد و كراس آرم دوبله باعث می گردد كه نيروهای وارده بين هر دو كراس آرم و نيز دو مقره سوزنی و پايه های مقره های مربوط و هر دو سيم اصلی تقسيم گردد. و به اين ترتيب نيروهای مكانيكی وارده را تحمل می نماید.

کراس آرم جناقی (کانادائی) :

این کراس آرم که شبیه استخوان جناق است هادی های سه فاز را با فاصله مساوی از یکدیگر به صورت مثلث متساوی الاضلاع نگه می دارد. از این کنسول ها برای خطوط طولانی جهت تأثیر یکنواخت اندوکتانس فاز ها بر یکدیگر و تقارن ولتاژ فاز ها مورد استفاده قرار می گیرد.