باند وسيع

[سمندون 19437]

با همگانی شدن استفاده از سرویس‌های مخابراتی، آنچه که از اهمیت بالایی برخوردار شده است، دسترسی همگانی به سرویس‌های " باند وسیع " است. در نوشتار حاضر، مفهوم " باند وسیع " ، مسائل مرتبط با آن و تکنولوژی‌هایی را که دسترسی به پهنای باند زیاد را ممکن می‌سازند، مرور می‌کنیم. در انتها نیز دربارة نحوة برخورد کشور ما با مسألة " باند وسیع " تحلیلی ارائه خواهیم داد:

مفهوم " باند وسیع "

پویایی بازار مخابراتی، نیازمند وجود تنوع در سرویس‌های مخابراتی و نیز حضور ارائه‌کنندگان گوناگون برای افزایش کیفیت و کاهش قیمت این سرویس‌ها است. چنین وضعیتی وقتی فراهم می‌شود که زیرساخت مخابراتی قادر به حمل ترافیک‌های با پهنای باند زیاد باشد. این مسأله در سال‌های اخیر منجر به ظهور مفاتصالات تلفنیهوم " باند وسیع " در ادبیات مخابراتی شده است. واژة " باند وسیع " به اتصالات اینترنتی " همیشه‌متصل " گفته می‌شود که پهنای باندی بیش از اتصالات تلفنی ( dial up ) در اختیار کاربر می‌گذارند و از طریق آنها، سرویس‌ها و کاربردهای روز ارتباطی با حداقل اتلاف وقت به کاربر ارائه می‌شود. توصیه‌نامة شمارة I.113 اتحادیة جهانی مخابرات، سرعت‌های انتقال سریع‌تر از 1،5 مگابیت‌برثانیه را " باند وسیع " می‌نامد. برخی کارشناسان، سرعت‌های بیش از 256 کیلوبیت‌برثانیه را " باند وسیع " می‌دانند. از آنجا که تکنولوژی‌های ارائة پهنای باند وسیع در حال توسعه و پیشرفت مداوم هستند، حد نهایی این تعریف دائماً در حال تغییر است.

ارتباطات " باند وسیع " ، جهش بزرگ آینده ارتباطات باند وسیع، با روندی که در رشد آنها مشاهده می‌شود، رؤیای همگرایی سرویس‌های پخش تلویزیونی، تلفن ثابت، اینترنت و تلفن همراه را محقق می‌سازند. پیش‌بینی می‌شود که با همگانی شدن ارتباطات باند وسیع، موج جدیدی در توسعة بازارهای مخابراتی ایجاد شود؛ بر اساس برآوردها، بازار مخابراتی، صرفنظر از جهش‌هایی که در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت به وقوع می‌پیوندد، به یک رشد ثابت رسیده است. عاملی که م نجر به جهش بزرگ در این روند می‌شود (از همان نوعی که ظهور پدیدة تلفن همراه و اینترنت به وجود آورد)، ارتباطات باند وسیع است. وضعیت جهانی ارتباطات " باند وسیع " در ابتدای سال 2003، در حالیکه تعداد کاربران تلفن ثابت در جهان، 1،13 میلیارد نفر و تعداد کاربران تلفن همراه 1،16 میلیارد نفر بوده است، تعداد کاربران "باند وسیع"، فقط 63 میلیون نفر بوده است. از بین تکنولوژی‌های "باند وسیع"، خطوط DSL همچنان بیشترین استفاده کننده را دارد. بعد از آن، به ترتیب مودم‌های کابلی، شبکه‌‌های محلی ( LAN )، دسترسی بدون‌سیم ثابت ( FWA )، شبکه‌‌های محلی بدون‌سیم ( WLAN ) و تکنولوژی‌های ماهواره‌ای قرار دارند. 98 درصد اتصالات "باند وسیع" به صورت سیمی انجام می‌شود؛ در این اتصالات سیمی، نقش عمده بر عهدة خطوط DSL و مودم‌های کابلی است. در آمریکای شمالی اکثر کاربران "باند وسیع" از مودم‌های کابلی و در مقیاس جهانی، بیشتر آنها از خطوط DSL ‌استفاده می‌کنند. در حال حاضر، از لحاظ تعداد کاربران اتصالات "باند وسیع"، کشور کره با ضریب نفوذ 93 درصد در ردة اول قرار دارد. در سایر کشورها نیز موج استفاده از سرویس‌های "باند وسیع" در حال وقوع است. بر اساس گزارش‌ها، رشد این روند در کشور چین بیش از سایر کشورها مشاهده می‌شود. انواع مختلف دسترسی "باند وسیع" 1- زوج‌سیم مسی زوج‌سیم مسی قدیمی‌ترین تکنولوژی انتقال اطلاعات است. در مقایسه با سایر تکنولوژی‌های انتقال اطلاعات سیمی، این تکنولوژی دارای کمترین پهنای باند است. برای استفادة بهینه از پهنای باند زوج‌سیم مسی، روش‌های‌ جدید کدینگ مطرح شده است؛ این روش‌ها با نام کلی DSL شناخته می‌شوند. البته، در استفاده از این خطوط، فقط 40 درصد مشترکان متصل به یک مرکز سوئیچ قابل تجهیز به این نوع تکنولوژی هستند. علاوه ‌بر آن، در حال حاضر، انواع مختلفی از خطوط DSL مورد استفاده قرار می‌گیرند که هرکدام توانایی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند. برای کاربرهای خانگی، نوع خاصی از DSL با نام " DSL نامتقارن " ارائه می‌شود که یک سرویس بهینه‌شده برای این کاربران است. " DSL نامتقارن " توانایی ارائة پهنای باند 8 مگابیت‌برثانیه را از شبکه به مشترک و پهنای باند 1 مگابیت‌برثانیه را از مشترک به شبکه دارد. برای شرکت‌های کوچک و متوسط، " DSL متقارن " به‌کار می‌رود که پهنای باندی در حدود 2 مگابیت‌برثانیه را برای هر دو جهت مشترک به شبکه و بالعکس ارائه می‌کند. 2- کابل هم‌محور اولین کاربرد گستردة کابل‌های هم‌محور ( coaxial )، در ارائة سرویس‌های تلویزیون کابلی بوده است. به دلیل اینکه این تکنولوژی اساساً و از ابتدا برای ارائة سرویس‌های تلویزیون آنالوگ به کار می‌رفته است، قابلیت انتقال دوطرفة اطلاعات را ندارد. در مقایسه با تکنولوژی فیبرهای نوری، کابل هم‌محور هیچگونه مزیتی ندارد؛ ولی چون برای تحقق شبکة تلویزیون کابلی، سرمایه‌گذاری زیادی انجام شده است و کابل‌کشی مجدد هم سرمایه و وقت زیادی را می‌طلبد، ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی ترجیح می‌دهند که از همان شبکة کابلی استفاده کنند؛ به این منظور، باید تغییراتی در سیستم‌های انتهایی داد تا برای انتقال دوطرفة اطلاعات قابل استفاده باشند. این روند به طور جدی در کشور ایالات متحده در حال پیگیری است. البته در کشور ما استفادة قابل توجهی از کابل هم‌محور صورت نگرفته است و طبعاً چنین مشکلاتی هم وجود ندارد. 3- فیبر نوری در میان کلیة تکنولوژی‌های انتقال اطلاعات، فیبر نوری دارای بیشترین پهنای باند است. با پیشرفت تکنولوژی‌های فیبر نوری، روی هر طول موج فیبر نوری می‌توان داده‌ها را با سرعت حدود 80 گیگابیت‌برثانیه ارسال کرد. ارسال چندین طول موج روی فیبر با استفاده از تکنولوژی DWDM نیز دسترسی به پهنای باند در حد چند ترابیت‌برثانیه را ممکن کرده است. به یقین می‌توان گفت تا مدت‌ها برای انتقال اطلاعات پرسرعت، جایگزینی برای فیبر نوری یافت نخواهد شد. با توجه به پهنای باند نامحدود فیبر نوری، عامل اصلی در محدود شدن سرعت انتقال در سیستم‌های مخابراتی امروزی، محدودیت پهنای باند سیستم‌های سوئیچینگ الکترونیکی انتهایی و نیز محدودیت سرعت پردازش پروسسورها است. به همین دلیل، انجام پردازش و سوئیچینگ در حوزة نوری، به عنوان مسألة مرزی در این زمینه مطرح است. 4- نسل سوم شبکه‌های مخابرات سیار سلولی نسل کنونی شبکه‌های مخابرات سیار سلولی (نسل 2) قابلیت ارسال اطلاعات "باند وسیع" را ندارد. با ظهور شبکه‌های سیار سلولی نسل 2،5 ( GPRS )، پهنای باند تا حدودی افزایش یافته است. نسل سوم شبکه‌های مخابرات سیار سلولی ، با استفادة بهینه از باند فرکانسی، پهنای باند مورد نیاز برای بسیاری از سرویس‌های "باند وسیع" امروزی را فراهم می‌کند. با استفاده از این تکنولوژی رویای دسترسی به سرویس‌های "باند وسیع" در همه جا و در هر زمانی محقق می‌شود. 5- شبکه‌های LMDS شبکة LMDS یک سیستم مخابراتی "باند وسیع" یک نقطه به چند نقطه است که در محدودة فرکانسی بیش از 20 گیگاهرتز عمل می‌کند. به دلیل ویژگی‌های خاص انتشار امواج در این محدودة فرکانسی، محدوة فضایی که می‌تواند پوشش دهد، حداکثر تا 10 کیلومتر است. در مسیر ارسال سیگنال به سمت مشترک، سیگنال به صورت نقطه به چند نقطه و در مسیر دریافت سیگنال از مشترک، سیگنال به صورت نقطه به نقطه ارسال می‌شود. از این تکنولوژی می‌توان به طور مثال در ارتباط دوطرفة میان شعب یک سازمان استفاده کرد. 6- حلقه‌های محلی بدون‌سیم یا WLL حلقه‌های محلی بدون‌سیم یا WLL ، به عنوان جایگزین بخشی از خطوط سیمی شبکة تلفن ثابت یا تمام آن، مشترکین انتهایی شبکة تلفن ثابت را به شبکة سوئیچ متصل می‌کند. تکنولوژی‌های متنوعی برای پیاده‌سازی حلقه‌های محلی بدون‌سیم مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین مشخص کردن یک استاندارد واحد برای این سیستم‌ها بسیار مشکل به نظر می‌رسد. در واقع، به دلیل تنوع کاربران (مسکونی یا تجاری)، تنوع پراکندگی جمعیت (مناطق شهری یا روستایی)، باید در انتخاب تکنولوژی تا حدی دست اپراتورها و ارائه‌کنندگان را باز گذاشت. بر این اساس، حلقه‌های محلی بدون‌سیم بر اساس چند تکنولوژی سیستم مخابرات سیار سلولی آنالوگ (مثل AMPS ، NMT و TACS )، سیستم مخابرات سیار سلولی دیجیتال (مثل GSM ، IS-95 و UMTS )، شبکه‌ها و سرویس‌های مخابرات شخصی ( PCN/PCS ) و تلفن‌های cordless و DECT قابل پیاده‌سازی هستند. سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در حوزة ارتباطات " باند وسیع " تحقیقات انجام شده در کشورهای پیشرو در زمینة ارائة ارتباطات "باند وسیع" نشان می‌د هد که رشد مناسب ارتباطات "باند وسیع"، نیازمند دخالت‌های دولت است. در واقع، واگذاری توسعة این بخش مخابرات به فرآیند بازار، مناسب تشخیص داده نشده است. از سوی دیگر، دولت با وضع قوانین مناسب می‌تواند محیط رقابتی سالمی را برای اپراتورها به وجود آورده و فرآیند عرضه و تقاضا را برای رشد بهینة این بخش کنترل کند. این قوانین باید سطح رقابت را در محیط رقابتی به وجودآمده نیز کنترل کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که حجم عمدة بازار ارتباطات "باند وسیع" در اکثر کشورهای عضو سازمان توسعة همکاری‌های اقتصادی ( OECD )، همچنان در اختیار اپراتور اول (دولتی) بوده است. حجم محدود بازار، نبود پایداری اقتصادی و نیز کاهش اعتماد سرمایه‌گذاری از جمله دلایل این پدیده ذکر می‌شود.

[سمندون 19437]

تحلیل و نتیجه‌گیری

کشور ما در زمینة تلفن‌همراه بدون برنامه و استراتژی مشخص گام نهاد. نتیجه آن ش د که با وجود گذشت حدود 15 سال از ظهور تکنولوژی‌های تلفن همراه، تنها یک شرکت سازندة تجهیزات تلفن‌همراه در کشور وجود دارد و در سایر زمینه‌های مرتبط با این تکنولوژی، همچون اپراتوری و تحقیقات توسعه‌ای، فاصلة زیادی با سایر کشورها داریم. در ضمن در زمینة حضور در بازارهای خارجی همچون بازار کشورهای منطقه هیچ توفیقی به دست نیاورده‌ایم. سرویس‌های "باند وسیع" در حال ایجاد موج جدیدی در تمامی زمینه‌های مخابرات هستند. این خود بیانگر فرصت‌ها و تهدیدهایی برای مخابرات کشور ماست ؛ در بازار جهانی در حال ظهور این تکنولوژی‌ها می‌توان با انجام سرمایه‌گذاری و انتخاب استراتژی‌های مناسب، دارای مزیت‌های نسبی شد و بخشی از بازار را به دست گرفت. به جای سرمایه‌گذاری در زمینة تکنولوژی‌های تلفن همراه، که به انتهای عمر توسعة خود نزدیک می‌شود و با توجه به وجود رقبای قدرتمند بین‌المللی امکان حضور چشمگیر ما اندک به نظر می‌رسد، بهتر آن است که سرمایه‌های خود را به سمت تکنولوژی‌های "باند وسیع" سوق دهیم. در صورت عدم اتخاذ استراتژی مناسب، در زمینة تکنولوژی‌های "باند وسیع" که بر اساس پیش‌بینی‌ها، بازار متنوع‌تری از تکنولوژی‌ تلفن همراه ایجاد خواهند کرد، در آینده به وضعیتی مشابه وضعیت فعلی‌ تلفن‌همراه دچار می‌شویم. علاوه‌بر این، باید به مقولة سرویس‌‌دهی نیز توجه کرد؛ تا به‌حال مشکل عمدة پهنای باند، در ترافیک‌های بین شهری مطرح می‌شد. ولی اگر قرار باشد پهنای باند قابل توجهی را تا درب منازل و یا حتی تا میز شخصی افراد رساند، مسأله حالت متفاوت‌تری به خود می‌گیرد. این مسأله به دلیل ظهور سرویس‌های متنوع جدید است. از جملة این سرویس‌ها، می‌توان به تلویزیون‌های دیجیتال، پیام‌های بازرگانی هدفمند، پزشکی از راه دور، اتوماسیون منزل، کنفرانس ویدیویی و رسانه‌های متعامل اشاره کرد. بعضی از این سرویس‌ها هم‌اکنون به صورت خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ ولی وقتی این سرویس‌ها حالت عمومی پیدا کند، مسألة پهنای باند از اهمیت بالایی برخوردار می‌‌شود. بهترین راه‌حل برای رفع این مشکل، استفاده از یک ساختار تمام‌فیبر است. چنین راه حلی برای کشور ما، ممکن است در کوتاه‌مدت و یا حتی میان‌مدت قابل تحقق نباشد. حتی در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته همچون ایالات متحده و کشورهای تازه‌توسعه‌یافته همچون کرة جنوبی چنین ساختاری به طور کامل محقق نشده است. روش بهینه برای رسیدن به ساختار تمام‌فیبری که در بلندمدت محقق خواهد شد، کار کردن با ترکیبی از تکنولوژی‌هایی است که در بالا به آن اشاره شد. قاعدتاً، در انتخاب یک نوع تکنولوژی خاص برای یک مقصد خاص، باید آینده‌نگری‌های لازم برای به حداقل رساندن هزینه‌ها صورت گیرد. در کشور ما نیز همچون بسیاری کشورها، سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در بخش سیمی سیستم‌های انتقال صورت پذیرفته است. بنابراین، بهترین گزینه برای تحقق شبکة "باند وسیع"، استفاده از تکنولوژی DSL است. این سیستم، در محدودة ارتباطات درون‌شهری قابل پیاده‌سازی است. برای ارتباطات بین‌شهری، تنها راه حل مناسب استفاده از شبکة فیبر نوری است. شبکة فیبر نوری کشور ما، علیرغم انجام کابل‌کشی کامل در محدوة بین‌شهری به دلیل عدم نصب تجهیزات انتهایی، هنوز به طور کامل زیر بار نرفته است. به همین دلیل است که رشد ارتباطات DSL نیز با کندی صورت می‌گیرد. در واقع، چون زیرساخت بین‌شهری شبکة مخابرات کشور قادر به ارائة پهنای باند کافی برای سرویس‌های "باند وسیع" نیست، این سرویس‌ها، علیرغم ابراز تمایل ارائه‌کنندگان خصوصی برای راه‌اندازی شبکة DSL ، هنوز به مرحلة عام و فراگیر نرسیده است.

منبع

[سمندون 19437]

دوستان مخابراتی اگه در این زمینه مطالب بیشتری میدونید بشتابید